SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 8
Baixar para ler offline
INTRODUÇÃO AO DIREITO PENAL 1
PROFESSOR ELDER BARBOSA LEITE
1
Direito Penal brasileiro
2
O “direito penal é o conjunto de normas jurídicas que
regulam o poder punitivo do Estado, tendo em vista os
fatos de natureza criminal e as medidas aplicáveis a
quem os pratica”. (Magalhães Noronha)
O direito penal vai tipificar os crimes/condutas e
estabelecer as penas pela transgressão da legislação.
NORONHA, Edgar de Magalhães. Direito penal. 20. ed. São Paulo: Saraiva, 1982. p. 12.
Fontes do Direito Penal
3
A principal fonte do Direito Penal é a Constituição da República brasileira.
Nela estão inseridas um conjunto de regras estruturantes. Art. 5º, XXXIX/LII.
A segunda fonte é a previsão da Lei, que irá
estabelecer as condutas e suas
penalidades/sanções. Decreto-lei 2.848, de
7 de dezembro de 1940 (alterado)
CRIMES DE TRÂNSITO – Lei nº 9.503, de 23 de setembro de 1997
CRIME DE DISCRIMINAÇÃO DE GRAVIDEZ – Lei nº 9.029, de 13 de abril de 1995
LEI DE VIOLÊNCIA DOMÉSTICA E FAMILIAR CONTRA A MULHER – Lei nº 11.340, de 7 de agosto de 2006
Princípios do Direito Penal
4
Não há crime sem lei anterior que o defina, nem pena sem prévia cominação legal
(art. 5º. XXXIX/CF).
PRINCÍPIO DA ESTRITA LEGALIDADE PENAL
Nullum crimen, nulla poena sine praevia lege
Ninguém será considerado culpado até o trânsito em julgado da sentença penal
condenatória, garantindo-se sempre a ampla defesa.
A lei penal é irretroativa, porém poderá retroagir para beneficiar o réu (art. 5º, XL,
da Constituição Federal.
Sujeito ativo e passivo
5
Sujeito ativo é a pessoa que pratica o fato considerado ilícito penal.
São penalmente inimputáveis os
menores de 18 anos, sujeitos às
normas da legislação especial.
Art. 228/CF
Sujeito passivo é a pessoa que submete-se às ações delituosas.
Posição dos Tribunais brasileiros
6
O tema da insignificância penal diz respeito à chamada “legalidade penal”, expressamente
positivada como ato-condição da descrição de determinada conduta humana como crime, e,
nessa medida, passível de apenamento estatal, tudo conforme a regra que se extrai do
inciso XXXIX do art. 5º da CF, literis: “não há crime sem lei anterior que o defina, nem pena sem
prévia cominação legal”. É que a norma criminalizante (seja ela proibitiva, seja impositiva de
condutas) opera, ela mesma, como instrumento de calibração entre o poder persecutório-
punitivo do Estado e a liberdade individual
STF - HC: 109277 SE , Relator: Min. AYRES BRITTO, Data de Julgamento: 13/12/2011, Segunda Turma, Data de
Publicação: DJe-036 DIVULG 17-02-2012 PUBLIC 22-02-2012)
Posição dos Tribunais
7
Ementa: AGRAVO EM EXECUÇÃO. INDULTO . LATROCÍNIO PRATICADO ANTERIORMENTE À
VIGÊNCIA DA LEI N. 8.072 /90. INDEFERIMENTO DO BENEFÍCIO COM FUNDAMENTO NA
HEDIONDEZ DO DELITO. IMPOSSIBILIDADE. VIOLAÇÃO AO PRINCÍPIO
DA IRRETROATIVIDADE DA LEI PENAL. Tendo sido o delito de latrocínio praticado antes da
entrada em vigor da lei n. 8.072 /90, e possuindo a aludida norma natureza nitidamente penal,
não pode retroagir para alcançar situações jurídicas consolidadas, sob pena de violação do
princípio da irretroatividade da lei penal.
(TJ-MG - AGEPN: 10079084267214002 MG , Relator: Maria Luíza de Marilac, Data de Julgamento: 25/03/2014,
Câmaras Criminais / 3ª CÂMARA CRIMINAL, Data de Publicação: 04/04/2014)
Posição dos Tribunais
8
Constatada a ausência de condições mínimas de conservação, higiene e acomodação da Cadeia Pública
da Comarca a assegurarem a integridade física e moral dos detentos, a medida de interdição do
estabelecimento deixa de se sujeitar a avaliações meramente discricionárias da Administração Pública
(critérios de oportunidade e conveniência), bem assim a conjecturas de ordem orçamentária e estrutural
dos entes públicos, ficando o Poder Judiciário autorizado a intervir para corrigir a ilegalidade e impedir a
violação ao postulado da dignidade da pessoa humana, sem que se configure ingerência indevida na
esfera funcional de outros poderes - sobretudo à vista da competência para interditar estabelecimentos
prisionais conferida pela Lei de Execução Penal ao Juiz da Execução. - Sentença confirmada, em reexame
necessário, prejudicado o recurso voluntário.
(TJ-MG - AC: 10378110011491001 MG , Relator: Eduardo Andrade, Data de Julgamento: 06/08/2013, Câmaras
Cíveis / 1ª CÂMARA CÍVEL, Data de Publicação: 14/08/2013).

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Apostila direito público e privado
Apostila  direito público e privadoApostila  direito público e privado
Apostila direito público e privadoJéssica Soares
 
Introdução ao Direito Público e Privado
Introdução ao Direito Público e PrivadoIntrodução ao Direito Público e Privado
Introdução ao Direito Público e PrivadoElder Leite
 
Aula Direito Objetivo Subjetivo
Aula   Direito Objetivo   SubjetivoAula   Direito Objetivo   Subjetivo
Aula Direito Objetivo SubjetivoGrupo VAHALI
 
2 direito processualpenal
2 direito processualpenal2 direito processualpenal
2 direito processualpenaldireitounimonte
 
Sebenta Noções Fundamentais de Direito
Sebenta Noções Fundamentais de DireitoSebenta Noções Fundamentais de Direito
Sebenta Noções Fundamentais de DireitoAndré Silva
 
Ministério público do trabalho aula
Ministério público do trabalho   aulaMinistério público do trabalho   aula
Ministério público do trabalho aulaAlberto Oliveira
 
Resumo Direito Penal I - 3° Período.
Resumo Direito Penal I - 3° Período. Resumo Direito Penal I - 3° Período.
Resumo Direito Penal I - 3° Período. Raquel Dias
 
5 eficáciadaleiprocessualpenal
5  eficáciadaleiprocessualpenal5  eficáciadaleiprocessualpenal
5 eficáciadaleiprocessualpenaldireitounimonte
 
Introdução ao Estudo do Direito (FIG parte 1)
Introdução ao Estudo do Direito (FIG parte 1)Introdução ao Estudo do Direito (FIG parte 1)
Introdução ao Estudo do Direito (FIG parte 1)Elder Leite
 
Introdução ao estudo do direito aula
Introdução ao estudo do direito   aulaIntrodução ao estudo do direito   aula
Introdução ao estudo do direito aulajovenniu
 
Direito público e direito privado
Direito público e direito privadoDireito público e direito privado
Direito público e direito privadoDiná Bueno Rocha
 

Mais procurados (20)

Apostila direito público e privado
Apostila  direito público e privadoApostila  direito público e privado
Apostila direito público e privado
 
Aula 20
Aula 20Aula 20
Aula 20
 
Aulapenal0205
Aulapenal0205Aulapenal0205
Aulapenal0205
 
Fontes do Direito
Fontes do DireitoFontes do Direito
Fontes do Direito
 
Introdução ao Direito Público e Privado
Introdução ao Direito Público e PrivadoIntrodução ao Direito Público e Privado
Introdução ao Direito Público e Privado
 
1. estado e direito
1. estado e direito1. estado e direito
1. estado e direito
 
Aula Direito Objetivo Subjetivo
Aula   Direito Objetivo   SubjetivoAula   Direito Objetivo   Subjetivo
Aula Direito Objetivo Subjetivo
 
2 direito processualpenal
2 direito processualpenal2 direito processualpenal
2 direito processualpenal
 
Fontes do Direito
Fontes do DireitoFontes do Direito
Fontes do Direito
 
Sebenta Noções Fundamentais de Direito
Sebenta Noções Fundamentais de DireitoSebenta Noções Fundamentais de Direito
Sebenta Noções Fundamentais de Direito
 
Ministério público do trabalho aula
Ministério público do trabalho   aulaMinistério público do trabalho   aula
Ministério público do trabalho aula
 
Fontes de direito
Fontes de direitoFontes de direito
Fontes de direito
 
Resumo Direito Penal I - 3° Período.
Resumo Direito Penal I - 3° Período. Resumo Direito Penal I - 3° Período.
Resumo Direito Penal I - 3° Período.
 
Teoria geral do direito
Teoria geral do direitoTeoria geral do direito
Teoria geral do direito
 
5 eficáciadaleiprocessualpenal
5  eficáciadaleiprocessualpenal5  eficáciadaleiprocessualpenal
5 eficáciadaleiprocessualpenal
 
Introdução ao Estudo do Direito (FIG parte 1)
Introdução ao Estudo do Direito (FIG parte 1)Introdução ao Estudo do Direito (FIG parte 1)
Introdução ao Estudo do Direito (FIG parte 1)
 
Fontes do direito
Fontes do direitoFontes do direito
Fontes do direito
 
Introdução ao estudo do direito aula
Introdução ao estudo do direito   aulaIntrodução ao estudo do direito   aula
Introdução ao estudo do direito aula
 
fontes+do+direito
 fontes+do+direito fontes+do+direito
fontes+do+direito
 
Direito público e direito privado
Direito público e direito privadoDireito público e direito privado
Direito público e direito privado
 

Destaque

Dodd Article Human Factors in Critical Decision Making
Dodd Article Human Factors in Critical Decision MakingDodd Article Human Factors in Critical Decision Making
Dodd Article Human Factors in Critical Decision MakingBrendan Dodd
 
Copy of bi majas tugas
Copy of bi majas tugasCopy of bi majas tugas
Copy of bi majas tugasKiki Sofyana
 
Zadania badawcze i problemy naukowe wersja 2
Zadania badawcze i problemy naukowe wersja 2Zadania badawcze i problemy naukowe wersja 2
Zadania badawcze i problemy naukowe wersja 2wikb
 
Arias_maitte1a.ppt
Arias_maitte1a.pptArias_maitte1a.ppt
Arias_maitte1a.pptMaitte Arias
 
Ecommerce Provides A New Thrust To Shipping Industry
Ecommerce Provides A New Thrust To Shipping IndustryEcommerce Provides A New Thrust To Shipping Industry
Ecommerce Provides A New Thrust To Shipping IndustryAshish Jhalani
 

Destaque (9)

Dodd Article Human Factors in Critical Decision Making
Dodd Article Human Factors in Critical Decision MakingDodd Article Human Factors in Critical Decision Making
Dodd Article Human Factors in Critical Decision Making
 
GENETICS
GENETICS GENETICS
GENETICS
 
Acta de experimentales
Acta de experimentalesActa de experimentales
Acta de experimentales
 
Copy of bi majas tugas
Copy of bi majas tugasCopy of bi majas tugas
Copy of bi majas tugas
 
Zadania badawcze i problemy naukowe wersja 2
Zadania badawcze i problemy naukowe wersja 2Zadania badawcze i problemy naukowe wersja 2
Zadania badawcze i problemy naukowe wersja 2
 
Fedra
FedraFedra
Fedra
 
Act1 team aqua 3.0
Act1 team aqua 3.0Act1 team aqua 3.0
Act1 team aqua 3.0
 
Arias_maitte1a.ppt
Arias_maitte1a.pptArias_maitte1a.ppt
Arias_maitte1a.ppt
 
Ecommerce Provides A New Thrust To Shipping Industry
Ecommerce Provides A New Thrust To Shipping IndustryEcommerce Provides A New Thrust To Shipping Industry
Ecommerce Provides A New Thrust To Shipping Industry
 

Semelhante a Introdução ao Direito Penal brasileiro

,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...
,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...
,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...Antonio Inácio Ferraz
 
Direito penal parte geral - slides - caderno
Direito penal   parte geral - slides - cadernoDireito penal   parte geral - slides - caderno
Direito penal parte geral - slides - cadernoedgardrey
 
ANTONIO INACIO FERRAZ-ESTUDANTE DE FARMÁCIA EM CAMPINAS SP.
ANTONIO INACIO FERRAZ-ESTUDANTE DE FARMÁCIA EM CAMPINAS SP.ANTONIO INACIO FERRAZ-ESTUDANTE DE FARMÁCIA EM CAMPINAS SP.
ANTONIO INACIO FERRAZ-ESTUDANTE DE FARMÁCIA EM CAMPINAS SP.ANTONIO INACIO FERRAZ
 
,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...
,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...
,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...ANTONIO INACIO FERRAZ
 
Direito Penal I - RESUMO PART. 01
Direito Penal I - RESUMO PART. 01Direito Penal I - RESUMO PART. 01
Direito Penal I - RESUMO PART. 01Jeferson Lima
 
Material de penal principios i
Material de penal   principios iMaterial de penal   principios i
Material de penal principios iMoacir Panorama
 
Direito penal parte geral
Direito penal parte geralDireito penal parte geral
Direito penal parte geralmariocanel
 
Direito processual penal i 4º semestre - josé reinaldo carneiro
Direito processual penal i   4º semestre - josé reinaldo carneiroDireito processual penal i   4º semestre - josé reinaldo carneiro
Direito processual penal i 4º semestre - josé reinaldo carneiroFábio Peres
 
Direito penal 10ª apostila
Direito penal 10ª apostilaDireito penal 10ª apostila
Direito penal 10ª apostilaDireito2012sl08
 
Parecer pgr adpf anistia
Parecer pgr adpf anistiaParecer pgr adpf anistia
Parecer pgr adpf anistiaLuis Nassif
 
Paulo tadeu-comentarios-aos-arts-01-a-37-do-codigo-penal-militar-ebook
Paulo tadeu-comentarios-aos-arts-01-a-37-do-codigo-penal-militar-ebookPaulo tadeu-comentarios-aos-arts-01-a-37-do-codigo-penal-militar-ebook
Paulo tadeu-comentarios-aos-arts-01-a-37-do-codigo-penal-militar-ebookmarcos silveira
 
Apostila direito penal - parte geral - prof. fernando capez
Apostila   direito penal - parte geral - prof. fernando capezApostila   direito penal - parte geral - prof. fernando capez
Apostila direito penal - parte geral - prof. fernando capezJarlony Teles
 
www.CentroApoio.com - Direito Constitucional - Módulo 3 - DIREITOS INDIVIDUAI...
www.CentroApoio.com - Direito Constitucional - Módulo 3 - DIREITOS INDIVIDUAI...www.CentroApoio.com - Direito Constitucional - Módulo 3 - DIREITOS INDIVIDUAI...
www.CentroApoio.com - Direito Constitucional - Módulo 3 - DIREITOS INDIVIDUAI...Vídeo Aulas Apoio
 
Direito penal i fontes do direito penal
Direito penal i   fontes do direito penalDireito penal i   fontes do direito penal
Direito penal i fontes do direito penalUrbano Felix Pugliese
 
Fernando capez direito penal, parte geral
Fernando capez   direito penal, parte geralFernando capez   direito penal, parte geral
Fernando capez direito penal, parte geralRenata Tamare
 

Semelhante a Introdução ao Direito Penal brasileiro (20)

,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...
,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...
,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...
 
Direito penal parte geral - slides - caderno
Direito penal   parte geral - slides - cadernoDireito penal   parte geral - slides - caderno
Direito penal parte geral - slides - caderno
 
ANTONIO INACIO FERRAZ-ESTUDANTE DE FARMÁCIA EM CAMPINAS SP.
ANTONIO INACIO FERRAZ-ESTUDANTE DE FARMÁCIA EM CAMPINAS SP.ANTONIO INACIO FERRAZ-ESTUDANTE DE FARMÁCIA EM CAMPINAS SP.
ANTONIO INACIO FERRAZ-ESTUDANTE DE FARMÁCIA EM CAMPINAS SP.
 
,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...
,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...
,Antonio inacio ferraz-direito penal-técnico em eletronica/agropecuária (colé...
 
Apostila penal 1
Apostila penal 1Apostila penal 1
Apostila penal 1
 
Direito Penal I - RESUMO PART. 01
Direito Penal I - RESUMO PART. 01Direito Penal I - RESUMO PART. 01
Direito Penal I - RESUMO PART. 01
 
Perícia Criminal e Segurança Pública
Perícia Criminal e Segurança PúblicaPerícia Criminal e Segurança Pública
Perícia Criminal e Segurança Pública
 
Material de penal principios i
Material de penal   principios iMaterial de penal   principios i
Material de penal principios i
 
Direito penal parte geral
Direito penal parte geralDireito penal parte geral
Direito penal parte geral
 
Direito processual penal i 4º semestre - josé reinaldo carneiro
Direito processual penal i   4º semestre - josé reinaldo carneiroDireito processual penal i   4º semestre - josé reinaldo carneiro
Direito processual penal i 4º semestre - josé reinaldo carneiro
 
Direito penal
Direito penalDireito penal
Direito penal
 
Direito penal 10ª apostila
Direito penal 10ª apostilaDireito penal 10ª apostila
Direito penal 10ª apostila
 
Direito penal
Direito penalDireito penal
Direito penal
 
Parecer pgr adpf anistia
Parecer pgr adpf anistiaParecer pgr adpf anistia
Parecer pgr adpf anistia
 
Paulo tadeu-comentarios-aos-arts-01-a-37-do-codigo-penal-militar-ebook
Paulo tadeu-comentarios-aos-arts-01-a-37-do-codigo-penal-militar-ebookPaulo tadeu-comentarios-aos-arts-01-a-37-do-codigo-penal-militar-ebook
Paulo tadeu-comentarios-aos-arts-01-a-37-do-codigo-penal-militar-ebook
 
Apostila direito penal - parte geral - prof. fernando capez
Apostila   direito penal - parte geral - prof. fernando capezApostila   direito penal - parte geral - prof. fernando capez
Apostila direito penal - parte geral - prof. fernando capez
 
www.CentroApoio.com - Direito Constitucional - Módulo 3 - DIREITOS INDIVIDUAI...
www.CentroApoio.com - Direito Constitucional - Módulo 3 - DIREITOS INDIVIDUAI...www.CentroApoio.com - Direito Constitucional - Módulo 3 - DIREITOS INDIVIDUAI...
www.CentroApoio.com - Direito Constitucional - Módulo 3 - DIREITOS INDIVIDUAI...
 
Unidade 1
Unidade 1Unidade 1
Unidade 1
 
Direito penal i fontes do direito penal
Direito penal i   fontes do direito penalDireito penal i   fontes do direito penal
Direito penal i fontes do direito penal
 
Fernando capez direito penal, parte geral
Fernando capez   direito penal, parte geralFernando capez   direito penal, parte geral
Fernando capez direito penal, parte geral
 

Mais de Elder Leite

Indicação do real condutor infrator.pptx
Indicação do real condutor infrator.pptxIndicação do real condutor infrator.pptx
Indicação do real condutor infrator.pptxElder Leite
 
Processo civil | Execução 8
Processo civil | Execução 8Processo civil | Execução 8
Processo civil | Execução 8Elder Leite
 
Processo civil | Execução 7
Processo civil | Execução 7Processo civil | Execução 7
Processo civil | Execução 7Elder Leite
 
Processo civil | Execução 6
Processo civil | Execução 6Processo civil | Execução 6
Processo civil | Execução 6Elder Leite
 
Processo Civil | Execução 5
Processo Civil | Execução 5Processo Civil | Execução 5
Processo Civil | Execução 5Elder Leite
 
Processo Civil | Execução 4
Processo Civil | Execução 4Processo Civil | Execução 4
Processo Civil | Execução 4Elder Leite
 
Processo civil | Execução 3
Processo civil | Execução 3Processo civil | Execução 3
Processo civil | Execução 3Elder Leite
 
Processo civil | Execução 2
Processo civil | Execução 2Processo civil | Execução 2
Processo civil | Execução 2Elder Leite
 
Processo civil | Execução 1
Processo civil | Execução 1Processo civil | Execução 1
Processo civil | Execução 1Elder Leite
 
Teoria Geral do Estado
Teoria Geral do EstadoTeoria Geral do Estado
Teoria Geral do EstadoElder Leite
 
Noções preliminares de Direito civil
Noções preliminares de Direito civil Noções preliminares de Direito civil
Noções preliminares de Direito civil Elder Leite
 
Direito do consumidor
Direito do consumidorDireito do consumidor
Direito do consumidorElder Leite
 
Aula constitucional 2
Aula constitucional 2Aula constitucional 2
Aula constitucional 2Elder Leite
 
Introdução ao Direito Constitucional
Introdução ao Direito ConstitucionalIntrodução ao Direito Constitucional
Introdução ao Direito ConstitucionalElder Leite
 
Fontes do Direito
Fontes do DireitoFontes do Direito
Fontes do DireitoElder Leite
 
Lei de introdução às normas do direito brasileiro LINDB
Lei de introdução às normas do direito brasileiro LINDBLei de introdução às normas do direito brasileiro LINDB
Lei de introdução às normas do direito brasileiro LINDBElder Leite
 
Direito e justiça
Direito e justiçaDireito e justiça
Direito e justiçaElder Leite
 
Síndrome da alienação parental
Síndrome da alienação parentalSíndrome da alienação parental
Síndrome da alienação parentalElder Leite
 
Síndrome da alienação parental SAP
Síndrome da alienação parental SAPSíndrome da alienação parental SAP
Síndrome da alienação parental SAPElder Leite
 

Mais de Elder Leite (20)

Indicação do real condutor infrator.pptx
Indicação do real condutor infrator.pptxIndicação do real condutor infrator.pptx
Indicação do real condutor infrator.pptx
 
Processo civil | Execução 8
Processo civil | Execução 8Processo civil | Execução 8
Processo civil | Execução 8
 
Processo civil | Execução 7
Processo civil | Execução 7Processo civil | Execução 7
Processo civil | Execução 7
 
Processo civil | Execução 6
Processo civil | Execução 6Processo civil | Execução 6
Processo civil | Execução 6
 
Processo Civil | Execução 5
Processo Civil | Execução 5Processo Civil | Execução 5
Processo Civil | Execução 5
 
Processo Civil | Execução 4
Processo Civil | Execução 4Processo Civil | Execução 4
Processo Civil | Execução 4
 
Processo civil | Execução 3
Processo civil | Execução 3Processo civil | Execução 3
Processo civil | Execução 3
 
Processo civil | Execução 2
Processo civil | Execução 2Processo civil | Execução 2
Processo civil | Execução 2
 
Processo civil | Execução 1
Processo civil | Execução 1Processo civil | Execução 1
Processo civil | Execução 1
 
Teoria Geral do Estado
Teoria Geral do EstadoTeoria Geral do Estado
Teoria Geral do Estado
 
Noções preliminares de Direito civil
Noções preliminares de Direito civil Noções preliminares de Direito civil
Noções preliminares de Direito civil
 
Direito do consumidor
Direito do consumidorDireito do consumidor
Direito do consumidor
 
Aula constitucional 2
Aula constitucional 2Aula constitucional 2
Aula constitucional 2
 
Introdução ao Direito Constitucional
Introdução ao Direito ConstitucionalIntrodução ao Direito Constitucional
Introdução ao Direito Constitucional
 
Fontes do Direito
Fontes do DireitoFontes do Direito
Fontes do Direito
 
Lei de introdução às normas do direito brasileiro LINDB
Lei de introdução às normas do direito brasileiro LINDBLei de introdução às normas do direito brasileiro LINDB
Lei de introdução às normas do direito brasileiro LINDB
 
Direito e justiça
Direito e justiçaDireito e justiça
Direito e justiça
 
Aula 3 ied
Aula 3   iedAula 3   ied
Aula 3 ied
 
Síndrome da alienação parental
Síndrome da alienação parentalSíndrome da alienação parental
Síndrome da alienação parental
 
Síndrome da alienação parental SAP
Síndrome da alienação parental SAPSíndrome da alienação parental SAP
Síndrome da alienação parental SAP
 

Introdução ao Direito Penal brasileiro

  • 1. INTRODUÇÃO AO DIREITO PENAL 1 PROFESSOR ELDER BARBOSA LEITE 1
  • 2. Direito Penal brasileiro 2 O “direito penal é o conjunto de normas jurídicas que regulam o poder punitivo do Estado, tendo em vista os fatos de natureza criminal e as medidas aplicáveis a quem os pratica”. (Magalhães Noronha) O direito penal vai tipificar os crimes/condutas e estabelecer as penas pela transgressão da legislação. NORONHA, Edgar de Magalhães. Direito penal. 20. ed. São Paulo: Saraiva, 1982. p. 12.
  • 3. Fontes do Direito Penal 3 A principal fonte do Direito Penal é a Constituição da República brasileira. Nela estão inseridas um conjunto de regras estruturantes. Art. 5º, XXXIX/LII. A segunda fonte é a previsão da Lei, que irá estabelecer as condutas e suas penalidades/sanções. Decreto-lei 2.848, de 7 de dezembro de 1940 (alterado) CRIMES DE TRÂNSITO – Lei nº 9.503, de 23 de setembro de 1997 CRIME DE DISCRIMINAÇÃO DE GRAVIDEZ – Lei nº 9.029, de 13 de abril de 1995 LEI DE VIOLÊNCIA DOMÉSTICA E FAMILIAR CONTRA A MULHER – Lei nº 11.340, de 7 de agosto de 2006
  • 4. Princípios do Direito Penal 4 Não há crime sem lei anterior que o defina, nem pena sem prévia cominação legal (art. 5º. XXXIX/CF). PRINCÍPIO DA ESTRITA LEGALIDADE PENAL Nullum crimen, nulla poena sine praevia lege Ninguém será considerado culpado até o trânsito em julgado da sentença penal condenatória, garantindo-se sempre a ampla defesa. A lei penal é irretroativa, porém poderá retroagir para beneficiar o réu (art. 5º, XL, da Constituição Federal.
  • 5. Sujeito ativo e passivo 5 Sujeito ativo é a pessoa que pratica o fato considerado ilícito penal. São penalmente inimputáveis os menores de 18 anos, sujeitos às normas da legislação especial. Art. 228/CF Sujeito passivo é a pessoa que submete-se às ações delituosas.
  • 6. Posição dos Tribunais brasileiros 6 O tema da insignificância penal diz respeito à chamada “legalidade penal”, expressamente positivada como ato-condição da descrição de determinada conduta humana como crime, e, nessa medida, passível de apenamento estatal, tudo conforme a regra que se extrai do inciso XXXIX do art. 5º da CF, literis: “não há crime sem lei anterior que o defina, nem pena sem prévia cominação legal”. É que a norma criminalizante (seja ela proibitiva, seja impositiva de condutas) opera, ela mesma, como instrumento de calibração entre o poder persecutório- punitivo do Estado e a liberdade individual STF - HC: 109277 SE , Relator: Min. AYRES BRITTO, Data de Julgamento: 13/12/2011, Segunda Turma, Data de Publicação: DJe-036 DIVULG 17-02-2012 PUBLIC 22-02-2012)
  • 7. Posição dos Tribunais 7 Ementa: AGRAVO EM EXECUÇÃO. INDULTO . LATROCÍNIO PRATICADO ANTERIORMENTE À VIGÊNCIA DA LEI N. 8.072 /90. INDEFERIMENTO DO BENEFÍCIO COM FUNDAMENTO NA HEDIONDEZ DO DELITO. IMPOSSIBILIDADE. VIOLAÇÃO AO PRINCÍPIO DA IRRETROATIVIDADE DA LEI PENAL. Tendo sido o delito de latrocínio praticado antes da entrada em vigor da lei n. 8.072 /90, e possuindo a aludida norma natureza nitidamente penal, não pode retroagir para alcançar situações jurídicas consolidadas, sob pena de violação do princípio da irretroatividade da lei penal. (TJ-MG - AGEPN: 10079084267214002 MG , Relator: Maria Luíza de Marilac, Data de Julgamento: 25/03/2014, Câmaras Criminais / 3ª CÂMARA CRIMINAL, Data de Publicação: 04/04/2014)
  • 8. Posição dos Tribunais 8 Constatada a ausência de condições mínimas de conservação, higiene e acomodação da Cadeia Pública da Comarca a assegurarem a integridade física e moral dos detentos, a medida de interdição do estabelecimento deixa de se sujeitar a avaliações meramente discricionárias da Administração Pública (critérios de oportunidade e conveniência), bem assim a conjecturas de ordem orçamentária e estrutural dos entes públicos, ficando o Poder Judiciário autorizado a intervir para corrigir a ilegalidade e impedir a violação ao postulado da dignidade da pessoa humana, sem que se configure ingerência indevida na esfera funcional de outros poderes - sobretudo à vista da competência para interditar estabelecimentos prisionais conferida pela Lei de Execução Penal ao Juiz da Execução. - Sentença confirmada, em reexame necessário, prejudicado o recurso voluntário. (TJ-MG - AC: 10378110011491001 MG , Relator: Eduardo Andrade, Data de Julgamento: 06/08/2013, Câmaras Cíveis / 1ª CÂMARA CÍVEL, Data de Publicação: 14/08/2013).