SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 35
Baixar para ler offline
#26
Set 2016
Prof. Kyoshi
CESJ
Imagem:www.coolwallpapers.org
Aula de Hoje:
• Nomes
• Hexápodes
• Quelicerados
• Crustáceos
• Miriápodes
2EM
Artrópodes
aula
Filo Arthropoda
● Diversidade
– Hexápodes
– Quelicerados
– Crustáceos
– Miriápodes
● Fisiologia
– Exosqueleto
– Sistemas
Imagem:arthropoda.wordpress.com
Hexápodes
● Seis pernas
– Insetos
– Colêmbolos
– Etc.
● Insetos
– Asas (em geral)
– Corpo:
cabeça,
tórax,
abdome
Imagem:LivroSôniaLopes
Insetos dominaram a Terra
Imagem:masters.agron.iastate.edu
● Mais da metade das
espécies vivas
catalogadas são de
insetos
● Insetos são os
únicos
invertebrados
voadores
● Ocupam terra, ar,
água doce e
salgada
Ordens fáceis de achar:
● Ordem+ptera)
– Odonata
– Lepidoptera
– Hymenoptera
– Orthoptera
– Hemiptera
– Coleoptera
– Neuroptera (!)
Imagem:LivroSôniaLopes
Quelicerados
● Características
– Par de quelíceras
– 4 pares de pernas
– Sem antenas
● Três classes
– Aracnídeos
– Caranguejo-ferradura
– Aranha do mar
Imagem:galnet.wikia.com
Aracnídeos
● Diversidade
– Aranhas
– Escorpiões
– Carrapatos
– Ácaros
● Precauções
– Ficar longe
– Picada – Soro
(levar o bicho)
Imagem:LivroSôniaLopes
Aranha-
marrom
Armadeira
Escorpião-
amarelo
Crustáceos
● 2 pares de antenas
● Exoesqueleto calcáreo
● Muitas “pernas”
● Classe malacostraca
– Camarões
– Siris, lagostas
– Tatu-de-jardim
● Outras 4 classes
Imagem:www.brogui.com
Miriápodes
● Inúmeras pernas
● Qulópodes
– Lacraia
● Diplópodes
– Piolho-de-cobra
Imagem:insetbhminas.webnode.com
Hexápodes
● Seis pernas
– Insetos
– Colêmbolos
– Etc.
● Insetos
– Asas (em geral)
– Corpo:
cabeça,
tórax,
abdome
Imagem:LivroSôniaLopes
Insetos dominaram a Terra
Imagem:masters.agron.iastate.edu
● Mais da metade das
espécies vivas
catalogadas são de
insetos
● Insetos são os
únicos
invertebrados
voadores
● Ocupam terra, ar,
água doce e
salgada
Vimos no laboratório:
● 6 ordens (-ptera)
– Odonata
– Lepidoptera
– Hymenoptera
– Orthoptera
– Hemiptera
– Coleoptera
– Neuroptera (!)
Imagem:LivroSôniaLopes
Quelicerados
● Características
– Par de quelíceras
– 4 pares de pernas
– Sem antenas
● Três classes
– Aracnídeos
– Caranguejo-ferradura
– Aranha do mar
Imagem:galnet.wikia.com
Aracnídeos
● Diversidade
– Aranhas
– Escorpiões
– Carrapatos
– Ácaros
● Precauções
– Ficar longe
– Picada – Soro
(levar o bicho)
Imagem:LivroSôniaLopes
Aranha-
marrom
Armadeira
Escorpião-
amarelo
Crustáceos
● 2 pares de antenas
● Exoesqueleto calcáreo
● Muitas “pernas”
● Classe malacostraca
– Camarões
– Siris, lagostas
– Tatu-de-jardim
● Outras 4 classes
Imagem:www.brogui.com
Miriápodes
● Inúmeras pernas
● Qulópodes
– Lacraia
● Diplópodes
– Piolho-de-cobra
Imagem:insetbhminas.webnode.com
Resumo da ópera
● Morfologia externa
– Metameria e tagmas
– Apêndices articulados
– Exoesqueleto e ecdise
● Fisiologia
– Sistema circulatório
– Sistema respiratório
– Sistema excretor
– Sistema nervoso
– Desenvolvimento
Imagem:http://www.evolbiol.ru/
Metameria e tagmas
● Metâmero:
– Unidade funcional
repetitiva
– Metameria =
segmentação
● Tagma
– Fusão de metâmeros
– Cabeça, tórax, abdome
Imagem:LivroAmabis
Metameria animal
● Presente em alguns
filos animais
● Anelídeos
– Metameria no corpo
todo
● Cordados (vertebrados)
– Metameria nos ossos e
músculos do tórax e
abdome
Imagem:fisioterapiajoaomaia.blogspot.com
Metameria: sinapomorfia?
Imagem:LivroSôniaLopes
Filogenia
clássica
● Anelídeos e
Artrópodes
são grupos
irmãos
● Metameria é
sinapomorfia
Apêndices articulados
● Artrho + poda (pés)
● Diversas funções
– Pés, antenas, garras
etc.
● Artrópode ancestral:
– 1 par de apêndice por
metâmero
– Miryapoda conservou
esta característica
Imagem:LivroAmabis
Muda (ecdise)
● Ocorre muitas
vezes ao longo
do ciclo de vida
– Medida de idade
● Nova “pele”
endurece em
pouco tempo
– Período frágil!
Imagem:www.escolakids.com
Exoesqueleto
● Armadura externa
– Proteção
– Ponto de articulação
dos apêndices
– Quitina (carboidrato)
● Rigidez
– Impede o crescimento
– Mudas sucessivas
Imagem:LivroAmabis
Crescimento em “escadinha”
● Artrópode só
cresce nos
períodos de
muda
● Insetos
enchem-se de
ar antes de
endurecer
Imagem:bloggiologia.blogspot.com
Ecdise: sinapomorfia?
● Artrópodes e Nematóides fazem ecdise
● Exoesqueleto de Quitina (A.) e Colágeno (N.)
Imagem:LivroSôniaLopes
S. respiratório: branquial
● Presente em Crustáceos
– Ambiente aquático!
● Estrutura da brânquia
– Capilares sanguíneos trocam
oxigênio e gás carbônico com
a água
Imagem:www.sobiologia.com.br
Peixe
Crustáceo
S. respiratório: traqueal
● Presente em Insetos
● Canais finíssimos levam oxigênio diretamente
para as células
Imagem:gracieteoliveira.pbworks.com
Parece um ar-condicionado!
S. respiratório: filotraqueal
● Presente em aracnídeos
● Canal conduz ar ao pulmão foliáceo
(filotraquéia), que troca gases com o sangue
Imagem:slideplayer.com.br
Sistema circulatório
● Aberto (= lacunar)
– Hemolinfa (“sangue”)
vai para uma grande
cavidade (=hemocela),
onde banha as células
– Baixa eficiência no
transporte de gases
– Coração e artérias
bombeiam sangue
Imagem:biotic.no.sapo.pt
Sangues não-vermelhos
● Crustáceos: sangue azul
– Hemocianina transporta O2 com óxido de cobre
Imagem:historiasnaturais.wordpress.com
https://historiasnaturais.wordpress.com/2012/01/31/sangue-real/
● Insetos:
sangue
incolor
● O2 é
transportado
pelo sistema
traqueal
S.excretor: Glândula antenal
Imagem:slideplayer.com.br
● Crustáceos têm
glândula antenal
– Amônia e uréia
excretados por
poro na antena
● Aracnídeos tem
glândula coxal
– E também túbulos
de Malpighi
S.excretor: Túbulo de Malpighi
Imagem:LivroAmabis
● Presente em insetos
– Tubos de fundo cego
– Eliminam excretas no
intestino
– Excretas
saem
com as
fezes
Sistema nervoso: gânglios
● Gânglio:
– Conjunto de neurônios
interligados
● Sistema nervoso
– Gânglio cerebral
– Cordão nervoso
ventral
Imagem:websmed.portoalegre.rs.gov.br
http://www.pavablog.com/2015/03/06/cientistas-instalam-controle-no-sistema-nervoso-de-baratas/
S.nervoso: Olho composto
● Insetos têm visão complexa
– Cada unidade do olho produz uma imagem
– Gânglio cerebral compõe as imagens
Imagem:ventosdouniverso.blogspot.com
Desenvolvimento
Imagem:LivroAMABIS
● Desenvolvimento indireto: estágios larvais
ex: alguns crustáceos, muitos insetos
● Desenvolvimento direto: sem larvas
ex: aracnídeos, alguns crustáceos e insetos

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Aula Anelídeos 2º Ensino Médio Prof. Rosalia
Aula Anelídeos 2º Ensino Médio Prof. RosaliaAula Anelídeos 2º Ensino Médio Prof. Rosalia
Aula Anelídeos 2º Ensino Médio Prof. Rosalia
Rosalia Azambuja
 
Aula 7º ano - Reino Animalia (invertebrados)
Aula 7º ano - Reino Animalia (invertebrados)Aula 7º ano - Reino Animalia (invertebrados)
Aula 7º ano - Reino Animalia (invertebrados)
Leonardo Kaplan
 
Biologia - Artropodes
Biologia - ArtropodesBiologia - Artropodes
Biologia - Artropodes
Estude Mais
 
Cnidários ( Power Point ) 1
Cnidários ( Power Point ) 1Cnidários ( Power Point ) 1
Cnidários ( Power Point ) 1
Bio
 
Aula 7º ano - Reino Animalia (Vertebrados)
Aula 7º ano - Reino Animalia (Vertebrados)Aula 7º ano - Reino Animalia (Vertebrados)
Aula 7º ano - Reino Animalia (Vertebrados)
Leonardo Kaplan
 

Mais procurados (20)

Poriferos e cnidarios
Poriferos e cnidariosPoriferos e cnidarios
Poriferos e cnidarios
 
Aula Anelídeos 2º Ensino Médio Prof. Rosalia
Aula Anelídeos 2º Ensino Médio Prof. RosaliaAula Anelídeos 2º Ensino Médio Prof. Rosalia
Aula Anelídeos 2º Ensino Médio Prof. Rosalia
 
Fungos
FungosFungos
Fungos
 
Slide dos artrópodes
Slide dos artrópodesSlide dos artrópodes
Slide dos artrópodes
 
II.4 Reino Fungi
II.4 Reino FungiII.4 Reino Fungi
II.4 Reino Fungi
 
Aula 7º ano - Reino Animalia (invertebrados)
Aula 7º ano - Reino Animalia (invertebrados)Aula 7º ano - Reino Animalia (invertebrados)
Aula 7º ano - Reino Animalia (invertebrados)
 
Biologia - Artropodes
Biologia - ArtropodesBiologia - Artropodes
Biologia - Artropodes
 
Animais plathyelminthes
Animais   plathyelminthesAnimais   plathyelminthes
Animais plathyelminthes
 
Filo dos moluscos 7º ano
Filo dos moluscos   7º anoFilo dos moluscos   7º ano
Filo dos moluscos 7º ano
 
Cnidários ( Power Point ) 1
Cnidários ( Power Point ) 1Cnidários ( Power Point ) 1
Cnidários ( Power Point ) 1
 
Reino Animal
Reino AnimalReino Animal
Reino Animal
 
Artropodes
ArtropodesArtropodes
Artropodes
 
Nematelmintos
NematelmintosNematelmintos
Nematelmintos
 
Aula completa reino protista
Aula completa reino protistaAula completa reino protista
Aula completa reino protista
 
Platelmintos
PlatelmintosPlatelmintos
Platelmintos
 
V.5 Angiospermas - flor, fruto e semente
V.5 Angiospermas - flor, fruto e sementeV.5 Angiospermas - flor, fruto e semente
V.5 Angiospermas - flor, fruto e semente
 
Artrópodes: Insetos
Artrópodes: InsetosArtrópodes: Insetos
Artrópodes: Insetos
 
Quilópodes
QuilópodesQuilópodes
Quilópodes
 
Aula 7º ano - Reino Animalia (Vertebrados)
Aula 7º ano - Reino Animalia (Vertebrados)Aula 7º ano - Reino Animalia (Vertebrados)
Aula 7º ano - Reino Animalia (Vertebrados)
 
Zoologia: Nematelmintos
Zoologia: NematelmintosZoologia: Nematelmintos
Zoologia: Nematelmintos
 

Destaque (9)

Els animals nil_arnau
Els animals nil_arnauEls animals nil_arnau
Els animals nil_arnau
 
Els invertebrats
Els invertebratsEls invertebrats
Els invertebrats
 
Tema 7 animals
Tema 7 animalsTema 7 animals
Tema 7 animals
 
miriàpodes anglès
miriàpodes anglèsmiriàpodes anglès
miriàpodes anglès
 
Animals invertebrats
Animals invertebratsAnimals invertebrats
Animals invertebrats
 
Els animals invertebrats
Els animals invertebratsEls animals invertebrats
Els animals invertebrats
 
Miriàpodes
MiriàpodesMiriàpodes
Miriàpodes
 
Eric i oscar
Eric i oscarEric i oscar
Eric i oscar
 
Els animals invertebrats
Els animals invertebratsEls animals invertebrats
Els animals invertebrats
 

Semelhante a 2EM #26 Artrópodes (2016)

Capítulo 07 invertebrados II
Capítulo 07   invertebrados IICapítulo 07   invertebrados II
Capítulo 07 invertebrados II
Igor Brant
 
7a série organismos invertebrados
7a série   organismos invertebrados7a série   organismos invertebrados
7a série organismos invertebrados
SESI 422 - Americana
 
Anelídeos, moluscos, artrópodes, equinodermos
Anelídeos, moluscos, artrópodes, equinodermosAnelídeos, moluscos, artrópodes, equinodermos
Anelídeos, moluscos, artrópodes, equinodermos
amollaop
 

Semelhante a 2EM #26 Artrópodes (2016) (20)

Arthropoda 2
Arthropoda 2Arthropoda 2
Arthropoda 2
 
classe insecta.Bio
classe insecta.Bioclasse insecta.Bio
classe insecta.Bio
 
Artrópodes
ArtrópodesArtrópodes
Artrópodes
 
Artropodes slide
Artropodes slideArtropodes slide
Artropodes slide
 
Artrópodes.pptx
Artrópodes.pptxArtrópodes.pptx
Artrópodes.pptx
 
Artrópodes
ArtrópodesArtrópodes
Artrópodes
 
Capítulo 07 invertebrados II
Capítulo 07   invertebrados IICapítulo 07   invertebrados II
Capítulo 07 invertebrados II
 
Resumo: Filo Artrópodes
Resumo: Filo ArtrópodesResumo: Filo Artrópodes
Resumo: Filo Artrópodes
 
Aula 04 - os animais
Aula 04 - os animaisAula 04 - os animais
Aula 04 - os animais
 
Artrópodes.ppt
Artrópodes.pptArtrópodes.ppt
Artrópodes.ppt
 
Mammalia
 Mammalia Mammalia
Mammalia
 
7a série organismos invertebrados
7a série   organismos invertebrados7a série   organismos invertebrados
7a série organismos invertebrados
 
Características Gerais dos Animais - Estudo Nerd
Características Gerais dos Animais - Estudo NerdCaracterísticas Gerais dos Animais - Estudo Nerd
Características Gerais dos Animais - Estudo Nerd
 
Aula de-artropodes 2017
Aula de-artropodes 2017Aula de-artropodes 2017
Aula de-artropodes 2017
 
Artropodes
ArtropodesArtropodes
Artropodes
 
2EM #01 Diversidade dos invertebrados
2EM #01 Diversidade dos invertebrados2EM #01 Diversidade dos invertebrados
2EM #01 Diversidade dos invertebrados
 
281 736 vertebrados
281 736 vertebrados281 736 vertebrados
281 736 vertebrados
 
281 736 vertebrados
281 736 vertebrados281 736 vertebrados
281 736 vertebrados
 
Artrópodes
ArtrópodesArtrópodes
Artrópodes
 
Anelídeos, moluscos, artrópodes, equinodermos
Anelídeos, moluscos, artrópodes, equinodermosAnelídeos, moluscos, artrópodes, equinodermos
Anelídeos, moluscos, artrópodes, equinodermos
 

Mais de Professô Kyoshi

Mais de Professô Kyoshi (20)

1EM #06 Química da vida (2017)
1EM #06 Química da vida (2017)1EM #06 Química da vida (2017)
1EM #06 Química da vida (2017)
 
1EM #08 Escalas Microscópicas (2017)
1EM #08 Escalas Microscópicas (2017)1EM #08 Escalas Microscópicas (2017)
1EM #08 Escalas Microscópicas (2017)
 
1EM #07 Origem da Vida (2017)
1EM #07 Origem da Vida (2017)1EM #07 Origem da Vida (2017)
1EM #07 Origem da Vida (2017)
 
2EM #21 Embriologia Animal (2017)
2EM #21 Embriologia Animal (2017)2EM #21 Embriologia Animal (2017)
2EM #21 Embriologia Animal (2017)
 
2EM #19 Platelmintos e Nematelmintos (2017)
2EM #19 Platelmintos e Nematelmintos (2017)2EM #19 Platelmintos e Nematelmintos (2017)
2EM #19 Platelmintos e Nematelmintos (2017)
 
2EM #17 Anelídeos (2017)
2EM #17 Anelídeos (2017)2EM #17 Anelídeos (2017)
2EM #17 Anelídeos (2017)
 
3EM #09 Intro Ecologia (2017)
3EM #09 Intro Ecologia (2017)3EM #09 Intro Ecologia (2017)
3EM #09 Intro Ecologia (2017)
 
2EM #15 Equinodermos
2EM #15 Equinodermos2EM #15 Equinodermos
2EM #15 Equinodermos
 
2EM #14 Peixes (2017)
2EM #14 Peixes (2017)2EM #14 Peixes (2017)
2EM #14 Peixes (2017)
 
2EM #13 Anfíbios (2017)
2EM #13 Anfíbios (2017)2EM #13 Anfíbios (2017)
2EM #13 Anfíbios (2017)
 
2EM #12 Répteis, dinos, aves (2017)
2EM #12 Répteis, dinos, aves (2017)2EM #12 Répteis, dinos, aves (2017)
2EM #12 Répteis, dinos, aves (2017)
 
2EM #11 Mamíferos (2017)
2EM #11 Mamíferos (2017)2EM #11 Mamíferos (2017)
2EM #11 Mamíferos (2017)
 
2EM #10 Intro Reino Animal (2017)
2EM #10 Intro Reino Animal (2017)2EM #10 Intro Reino Animal (2017)
2EM #10 Intro Reino Animal (2017)
 
2EM #09 Classificacão e Cladogramas (2017)
2EM #09 Classificacão e Cladogramas (2017)2EM #09 Classificacão e Cladogramas (2017)
2EM #09 Classificacão e Cladogramas (2017)
 
2EM #08 Homem Primata (2017)
2EM #08 Homem Primata (2017)2EM #08 Homem Primata (2017)
2EM #08 Homem Primata (2017)
 
3EM #08 Diversificação da vida (2017)
3EM #08 Diversificação da vida (2017)3EM #08 Diversificação da vida (2017)
3EM #08 Diversificação da vida (2017)
 
3EM #07 O evolucionismo (2017)
3EM #07 O evolucionismo (2017)3EM #07 O evolucionismo (2017)
3EM #07 O evolucionismo (2017)
 
3EM #06 Processo evolutivo (2017)
3EM #06 Processo evolutivo (2017)3EM #06 Processo evolutivo (2017)
3EM #06 Processo evolutivo (2017)
 
3EM #05 Biologia molecular (2017)
3EM #05 Biologia molecular (2017)3EM #05 Biologia molecular (2017)
3EM #05 Biologia molecular (2017)
 
3EM #04 Herança do X e permuta (2017)
3EM #04 Herança do X e permuta (2017)3EM #04 Herança do X e permuta (2017)
3EM #04 Herança do X e permuta (2017)
 

Último

Reta Final - CNU - Gestão Governamental - Prof. Stefan Fantini.pdf
Reta Final - CNU - Gestão Governamental - Prof. Stefan Fantini.pdfReta Final - CNU - Gestão Governamental - Prof. Stefan Fantini.pdf
Reta Final - CNU - Gestão Governamental - Prof. Stefan Fantini.pdf
WagnerCamposCEA
 
Revolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividades
Revolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividadesRevolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividades
Revolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividades
FabianeMartins35
 
apostila projeto de vida 2 ano ensino médio
apostila projeto de vida 2 ano ensino médioapostila projeto de vida 2 ano ensino médio
apostila projeto de vida 2 ano ensino médio
rosenilrucks
 
Teoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptx
Teoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptxTeoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptx
Teoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptx
TailsonSantos1
 
2° ANO - ENSINO FUNDAMENTAL ENSINO RELIGIOSO
2° ANO - ENSINO FUNDAMENTAL ENSINO RELIGIOSO2° ANO - ENSINO FUNDAMENTAL ENSINO RELIGIOSO
2° ANO - ENSINO FUNDAMENTAL ENSINO RELIGIOSO
LeloIurk1
 
GEOGRAFIA - COMÉRCIO INTERNACIONAL E BLOCOS ECONÔMICOS - PROF. LUCAS QUEIROZ.pdf
GEOGRAFIA - COMÉRCIO INTERNACIONAL E BLOCOS ECONÔMICOS - PROF. LUCAS QUEIROZ.pdfGEOGRAFIA - COMÉRCIO INTERNACIONAL E BLOCOS ECONÔMICOS - PROF. LUCAS QUEIROZ.pdf
GEOGRAFIA - COMÉRCIO INTERNACIONAL E BLOCOS ECONÔMICOS - PROF. LUCAS QUEIROZ.pdf
RavenaSales1
 

Último (20)

Análise poema país de abril (Mauel alegre)
Análise poema país de abril (Mauel alegre)Análise poema país de abril (Mauel alegre)
Análise poema país de abril (Mauel alegre)
 
Reta Final - CNU - Gestão Governamental - Prof. Stefan Fantini.pdf
Reta Final - CNU - Gestão Governamental - Prof. Stefan Fantini.pdfReta Final - CNU - Gestão Governamental - Prof. Stefan Fantini.pdf
Reta Final - CNU - Gestão Governamental - Prof. Stefan Fantini.pdf
 
Revolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividades
Revolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividadesRevolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividades
Revolução russa e mexicana. Slides explicativos e atividades
 
Apresentação ISBET Jovem Aprendiz e Estágio 2023.pdf
Apresentação ISBET Jovem Aprendiz e Estágio 2023.pdfApresentação ISBET Jovem Aprendiz e Estágio 2023.pdf
Apresentação ISBET Jovem Aprendiz e Estágio 2023.pdf
 
Estudar, para quê? Ciência, para quê? Parte 1 e Parte 2
Estudar, para quê?  Ciência, para quê? Parte 1 e Parte 2Estudar, para quê?  Ciência, para quê? Parte 1 e Parte 2
Estudar, para quê? Ciência, para quê? Parte 1 e Parte 2
 
LISTA DE EXERCICIOS envolveto grandezas e medidas e notação cientifica 1 ANO ...
LISTA DE EXERCICIOS envolveto grandezas e medidas e notação cientifica 1 ANO ...LISTA DE EXERCICIOS envolveto grandezas e medidas e notação cientifica 1 ANO ...
LISTA DE EXERCICIOS envolveto grandezas e medidas e notação cientifica 1 ANO ...
 
apostila projeto de vida 2 ano ensino médio
apostila projeto de vida 2 ano ensino médioapostila projeto de vida 2 ano ensino médio
apostila projeto de vida 2 ano ensino médio
 
Camadas da terra -Litosfera conteúdo 6º ano
Camadas da terra -Litosfera  conteúdo 6º anoCamadas da terra -Litosfera  conteúdo 6º ano
Camadas da terra -Litosfera conteúdo 6º ano
 
Slides Lição 05, Central Gospel, A Grande Tribulação, 1Tr24.pptx
Slides Lição 05, Central Gospel, A Grande Tribulação, 1Tr24.pptxSlides Lição 05, Central Gospel, A Grande Tribulação, 1Tr24.pptx
Slides Lição 05, Central Gospel, A Grande Tribulação, 1Tr24.pptx
 
Rota das Ribeiras Camp, Projeto Nós Propomos!
Rota das Ribeiras Camp, Projeto Nós Propomos!Rota das Ribeiras Camp, Projeto Nós Propomos!
Rota das Ribeiras Camp, Projeto Nós Propomos!
 
aula de bioquímica bioquímica dos carboidratos.ppt
aula de bioquímica bioquímica dos carboidratos.pptaula de bioquímica bioquímica dos carboidratos.ppt
aula de bioquímica bioquímica dos carboidratos.ppt
 
P P P 2024 - *CIEJA Santana / Tucuruvi*
P P P 2024  - *CIEJA Santana / Tucuruvi*P P P 2024  - *CIEJA Santana / Tucuruvi*
P P P 2024 - *CIEJA Santana / Tucuruvi*
 
Aula sobre o Imperialismo Europeu no século XIX
Aula sobre o Imperialismo Europeu no século XIXAula sobre o Imperialismo Europeu no século XIX
Aula sobre o Imperialismo Europeu no século XIX
 
Teoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptx
Teoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptxTeoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptx
Teoria heterotrófica e autotrófica dos primeiros seres vivos..pptx
 
Antero de Quental, sua vida e sua escrita
Antero de Quental, sua vida e sua escritaAntero de Quental, sua vida e sua escrita
Antero de Quental, sua vida e sua escrita
 
PRÁTICAS PEDAGÓGICAS GESTÃO DA APRENDIZAGEM
PRÁTICAS PEDAGÓGICAS GESTÃO DA APRENDIZAGEMPRÁTICAS PEDAGÓGICAS GESTÃO DA APRENDIZAGEM
PRÁTICAS PEDAGÓGICAS GESTÃO DA APRENDIZAGEM
 
2° ANO - ENSINO FUNDAMENTAL ENSINO RELIGIOSO
2° ANO - ENSINO FUNDAMENTAL ENSINO RELIGIOSO2° ANO - ENSINO FUNDAMENTAL ENSINO RELIGIOSO
2° ANO - ENSINO FUNDAMENTAL ENSINO RELIGIOSO
 
GEOGRAFIA - COMÉRCIO INTERNACIONAL E BLOCOS ECONÔMICOS - PROF. LUCAS QUEIROZ.pdf
GEOGRAFIA - COMÉRCIO INTERNACIONAL E BLOCOS ECONÔMICOS - PROF. LUCAS QUEIROZ.pdfGEOGRAFIA - COMÉRCIO INTERNACIONAL E BLOCOS ECONÔMICOS - PROF. LUCAS QUEIROZ.pdf
GEOGRAFIA - COMÉRCIO INTERNACIONAL E BLOCOS ECONÔMICOS - PROF. LUCAS QUEIROZ.pdf
 
Modelo de Plano Plano semanal Educação Infantil 5 anossemanal Educação Infant...
Modelo de Plano Plano semanal Educação Infantil 5 anossemanal Educação Infant...Modelo de Plano Plano semanal Educação Infantil 5 anossemanal Educação Infant...
Modelo de Plano Plano semanal Educação Infantil 5 anossemanal Educação Infant...
 
Currículo - Ícaro Kleisson - Tutor acadêmico.pdf
Currículo - Ícaro Kleisson - Tutor acadêmico.pdfCurrículo - Ícaro Kleisson - Tutor acadêmico.pdf
Currículo - Ícaro Kleisson - Tutor acadêmico.pdf
 

2EM #26 Artrópodes (2016)

  • 1. #26 Set 2016 Prof. Kyoshi CESJ Imagem:www.coolwallpapers.org Aula de Hoje: • Nomes • Hexápodes • Quelicerados • Crustáceos • Miriápodes 2EM Artrópodes aula
  • 2. Filo Arthropoda ● Diversidade – Hexápodes – Quelicerados – Crustáceos – Miriápodes ● Fisiologia – Exosqueleto – Sistemas Imagem:arthropoda.wordpress.com
  • 3. Hexápodes ● Seis pernas – Insetos – Colêmbolos – Etc. ● Insetos – Asas (em geral) – Corpo: cabeça, tórax, abdome Imagem:LivroSôniaLopes
  • 4. Insetos dominaram a Terra Imagem:masters.agron.iastate.edu ● Mais da metade das espécies vivas catalogadas são de insetos ● Insetos são os únicos invertebrados voadores ● Ocupam terra, ar, água doce e salgada
  • 5. Ordens fáceis de achar: ● Ordem+ptera) – Odonata – Lepidoptera – Hymenoptera – Orthoptera – Hemiptera – Coleoptera – Neuroptera (!) Imagem:LivroSôniaLopes
  • 6. Quelicerados ● Características – Par de quelíceras – 4 pares de pernas – Sem antenas ● Três classes – Aracnídeos – Caranguejo-ferradura – Aranha do mar Imagem:galnet.wikia.com
  • 7. Aracnídeos ● Diversidade – Aranhas – Escorpiões – Carrapatos – Ácaros ● Precauções – Ficar longe – Picada – Soro (levar o bicho) Imagem:LivroSôniaLopes Aranha- marrom Armadeira Escorpião- amarelo
  • 8. Crustáceos ● 2 pares de antenas ● Exoesqueleto calcáreo ● Muitas “pernas” ● Classe malacostraca – Camarões – Siris, lagostas – Tatu-de-jardim ● Outras 4 classes Imagem:www.brogui.com
  • 9. Miriápodes ● Inúmeras pernas ● Qulópodes – Lacraia ● Diplópodes – Piolho-de-cobra Imagem:insetbhminas.webnode.com
  • 10. Hexápodes ● Seis pernas – Insetos – Colêmbolos – Etc. ● Insetos – Asas (em geral) – Corpo: cabeça, tórax, abdome Imagem:LivroSôniaLopes
  • 11. Insetos dominaram a Terra Imagem:masters.agron.iastate.edu ● Mais da metade das espécies vivas catalogadas são de insetos ● Insetos são os únicos invertebrados voadores ● Ocupam terra, ar, água doce e salgada
  • 12. Vimos no laboratório: ● 6 ordens (-ptera) – Odonata – Lepidoptera – Hymenoptera – Orthoptera – Hemiptera – Coleoptera – Neuroptera (!) Imagem:LivroSôniaLopes
  • 13. Quelicerados ● Características – Par de quelíceras – 4 pares de pernas – Sem antenas ● Três classes – Aracnídeos – Caranguejo-ferradura – Aranha do mar Imagem:galnet.wikia.com
  • 14. Aracnídeos ● Diversidade – Aranhas – Escorpiões – Carrapatos – Ácaros ● Precauções – Ficar longe – Picada – Soro (levar o bicho) Imagem:LivroSôniaLopes Aranha- marrom Armadeira Escorpião- amarelo
  • 15. Crustáceos ● 2 pares de antenas ● Exoesqueleto calcáreo ● Muitas “pernas” ● Classe malacostraca – Camarões – Siris, lagostas – Tatu-de-jardim ● Outras 4 classes Imagem:www.brogui.com
  • 16. Miriápodes ● Inúmeras pernas ● Qulópodes – Lacraia ● Diplópodes – Piolho-de-cobra Imagem:insetbhminas.webnode.com
  • 17. Resumo da ópera ● Morfologia externa – Metameria e tagmas – Apêndices articulados – Exoesqueleto e ecdise ● Fisiologia – Sistema circulatório – Sistema respiratório – Sistema excretor – Sistema nervoso – Desenvolvimento Imagem:http://www.evolbiol.ru/
  • 18. Metameria e tagmas ● Metâmero: – Unidade funcional repetitiva – Metameria = segmentação ● Tagma – Fusão de metâmeros – Cabeça, tórax, abdome Imagem:LivroAmabis
  • 19. Metameria animal ● Presente em alguns filos animais ● Anelídeos – Metameria no corpo todo ● Cordados (vertebrados) – Metameria nos ossos e músculos do tórax e abdome Imagem:fisioterapiajoaomaia.blogspot.com
  • 20. Metameria: sinapomorfia? Imagem:LivroSôniaLopes Filogenia clássica ● Anelídeos e Artrópodes são grupos irmãos ● Metameria é sinapomorfia
  • 21. Apêndices articulados ● Artrho + poda (pés) ● Diversas funções – Pés, antenas, garras etc. ● Artrópode ancestral: – 1 par de apêndice por metâmero – Miryapoda conservou esta característica Imagem:LivroAmabis
  • 22. Muda (ecdise) ● Ocorre muitas vezes ao longo do ciclo de vida – Medida de idade ● Nova “pele” endurece em pouco tempo – Período frágil! Imagem:www.escolakids.com
  • 23. Exoesqueleto ● Armadura externa – Proteção – Ponto de articulação dos apêndices – Quitina (carboidrato) ● Rigidez – Impede o crescimento – Mudas sucessivas Imagem:LivroAmabis
  • 24. Crescimento em “escadinha” ● Artrópode só cresce nos períodos de muda ● Insetos enchem-se de ar antes de endurecer Imagem:bloggiologia.blogspot.com
  • 25. Ecdise: sinapomorfia? ● Artrópodes e Nematóides fazem ecdise ● Exoesqueleto de Quitina (A.) e Colágeno (N.) Imagem:LivroSôniaLopes
  • 26. S. respiratório: branquial ● Presente em Crustáceos – Ambiente aquático! ● Estrutura da brânquia – Capilares sanguíneos trocam oxigênio e gás carbônico com a água Imagem:www.sobiologia.com.br Peixe Crustáceo
  • 27. S. respiratório: traqueal ● Presente em Insetos ● Canais finíssimos levam oxigênio diretamente para as células Imagem:gracieteoliveira.pbworks.com Parece um ar-condicionado!
  • 28. S. respiratório: filotraqueal ● Presente em aracnídeos ● Canal conduz ar ao pulmão foliáceo (filotraquéia), que troca gases com o sangue Imagem:slideplayer.com.br
  • 29. Sistema circulatório ● Aberto (= lacunar) – Hemolinfa (“sangue”) vai para uma grande cavidade (=hemocela), onde banha as células – Baixa eficiência no transporte de gases – Coração e artérias bombeiam sangue Imagem:biotic.no.sapo.pt
  • 30. Sangues não-vermelhos ● Crustáceos: sangue azul – Hemocianina transporta O2 com óxido de cobre Imagem:historiasnaturais.wordpress.com https://historiasnaturais.wordpress.com/2012/01/31/sangue-real/ ● Insetos: sangue incolor ● O2 é transportado pelo sistema traqueal
  • 31. S.excretor: Glândula antenal Imagem:slideplayer.com.br ● Crustáceos têm glândula antenal – Amônia e uréia excretados por poro na antena ● Aracnídeos tem glândula coxal – E também túbulos de Malpighi
  • 32. S.excretor: Túbulo de Malpighi Imagem:LivroAmabis ● Presente em insetos – Tubos de fundo cego – Eliminam excretas no intestino – Excretas saem com as fezes
  • 33. Sistema nervoso: gânglios ● Gânglio: – Conjunto de neurônios interligados ● Sistema nervoso – Gânglio cerebral – Cordão nervoso ventral Imagem:websmed.portoalegre.rs.gov.br http://www.pavablog.com/2015/03/06/cientistas-instalam-controle-no-sistema-nervoso-de-baratas/
  • 34. S.nervoso: Olho composto ● Insetos têm visão complexa – Cada unidade do olho produz uma imagem – Gânglio cerebral compõe as imagens Imagem:ventosdouniverso.blogspot.com
  • 35. Desenvolvimento Imagem:LivroAMABIS ● Desenvolvimento indireto: estágios larvais ex: alguns crustáceos, muitos insetos ● Desenvolvimento direto: sem larvas ex: aracnídeos, alguns crustáceos e insetos