SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 18
Baixar para ler offline
1
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
ESTRUTURAS DE
MADEIRA
PROF. ENG. MAURO CRUZ
mvieira@umc.br
AULA 3 – 20/02/2017
2
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
ANATOMIA DA MADEIRA E CLASSIFICAÇÃO DAS
ÁRVORES
AS ÁRVORES PARA FINS ESTRUTURAIS SÃO CLASSIFICADAS EM:
CONÍFERAS E
DICOTILEDÔNEAS.
CONÍFERAS, SÃO CHAMADAS DE MADEIRAS MOLES, (SOFTWOODS) PELA SUA
MENOR RESISTÊNCIA, BAIXA DENSIDADE EM COMPARAÇÃO COM AS
DICOTILEDÔNEAS.
3
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
AS DICOTILEDÔNEAS SÃO CHAMADAS DE MADEIRAS
DURAS PELA SUA MAIOR RESISTÊNCIA; TÊM MAIOR
DENSIDADE E ACLIMATAM-SE MELHOR EM REGIÕES
DE CLIMA QUENTE.
TODAS AS ESPÉCIES DE MADEIRA DA REGIÃO
AMAZÔNICA.
PEROBA ROSA, AROEIRA, OS EUCALIPTOS, IPÊ,
MAÇARANDUBA, MOGNO, PAU MARFIM, FAVEIRO,
ANGICO, JATOBÁ, MARACATIARA, ANGELIM
VERMELHO.
4
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
CONIFERAS
APARECEM PRINCIPALMENTE NO HEMISFÉRIO NORTE, CONSTITUINDO
GRANDES FLORESTAS PLANTADAS E FORNECEM MADEIRAS EMPREGADAS
NA INDÚSTRIA E NA CONSTRUÇÃO CIVIL.
NA AMÉRICA DO SUL DESTACAM–SE O PINUS E A ARAUCÁRIA. A
GIMNOSPERMA TIPICAMENTE BRASILEIRA É O PINHEIRO-DO-PARANÁ
(ARAUCARIA ANGUSTIFOLIA).
5
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
ESTRUTURAS DE MADEIRA
A ÁRVORE CRESCE INICIALMENTE NO SENTIDO VERTICAL.
EM CADA ANO HÁ UM NOVO CRESCIMENTO VERTICAL E A FORMAÇÃO DE CAMADAS
SUCESSIVAS VAI SE SOBREPONDO AO REDOR DAS CAMADAS MAIS ANTIGAS.
NUM CORTE TRANSVERSAL DO TRONCO, ESSAS CAMADAS APARECEM COMO ANÉIS
DE CRESCIMENTO.
CADA ANEL DE CRESCIMENTO É FORMADO POR DUAS CAMADAS. A MADEIRA
FORMADA NO PERÍODO DE PRIMAVERA-VERÃO TEM COLORAÇÃO MAIS CLARA, COM
CÉLULAS DOTADAS DE PAREDES MAIS FINAS. NESSA FASE, DÁ-SE O CRESCIMENTO
RÁPIDO DA MADEIRA. A MADEIRA FORMADA NO PERÍODO DE OUTONO-INVERNO
TEM COLORAÇÃO ESCURA, CÉLULAS PEQUENAS E CRESCIMENTO LENTO. É POSSÍVEL
AVALIAR A IDADE DA ÁRVORE CONTANDO OS ANÉIS DE CRESCIMENTO.
6
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
7
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
A MADEIRA TEM UM PROCESSO DE FORMAÇÃO QUE SE INICIA NAS
RAÍZES. A PARTIR DELAS É RECOLHIDA A SEIVA BRUTA (ÁGUA + SAIS
MINERAIS) QUE EM MOVIMENTO ASCENDENTE PELO ALBURNO ATINGE AS
FOLHAS.
NA PRESENÇA DE LUZ, CALOR E ABSORÇÃO DE GÁS CARBÔNICO OCORRE A
FOTOSSÍNTESE HAVENDO A FORMAÇÃO DA SEIVA ELABORADA. ESTA EM
MOVIMENTO DESCENDENTE (PELA PERIFERIA) E HORIZONTAL PARA O
CENTRO VAI SE DEPOSITANDO NO LENHO, TORNANDO-O CONSISTENTE
COMO MADEIRA.
8
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
9
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
10
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
11
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
A MORTE DE UMA ÁRVORE OCORRERÁ CASO SEJA FEITA A EXTRAÇÃO DA
CASCA ENVOLVENDO TODO O PERÍMETRO A QUALQUER ALTURA DO
TRONCO.
BASTA INTERROMPER O FLUXO ASCENDENTE OU DESCENDENTE DA SEIVA
BRUTA OU ELABORADA. É COMO INTERROMPER O FLUXO DE SANGUE PARA
O CORAÇÃO EM UM SER HUMANO.
12
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
13
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
14
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
O LENHO É A PARTE DA ÁRVORE QUE NOS INTERESSA COMO MATERIAL DE
CONSTRUÇÃO.
É O NÚCLEO DO TRONCO, SENDO PORTANTO A PARTE RESISTENTE DA ÁRVORE.
DESTA PARTE É RETIRADO O MATERIAL UTILIZADO NA CONSTRUÇÃO CIVIL.
É CONSTITUÍDO PELO ALBURNO QUE É A PARTE MAIS EXTERNA, E PELO CERNE QUE É
A PARTE CENTRAL DO TRONCO, SENDO FORMADO POR CÉLULAS MORTAS OU
ESCLEROSADAS.
ESTE FATO TORNA-O MAIS RESISTENTE VISTO NÃO EXISTIR NESTA REGIÃO A SEIVA, E
CONSEQUENTEMENTE NÃO SER ATRATIVO À INSETOS E OUTROS AGENTES DE
DETERIORAÇÃO.
O ALBURNO É A PARTE QUE MELHOR ABSORVE CONSERVANTES.
15
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
MEDULA: E O MIOLO CENTRAL DO TRONCO, SENDO ESTA PARTE ÀS
VEZES, CONSTITUÍDA DE TECIDO MOLE MUITAS VEZES JÁ
APODRECIDO.
SUA PRESENÇA EM MATERIAL SERRADO CONSTITUI UM DEFEITO.
16
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
17
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br
18
Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte
www.metacustica.com.br

Mais conteúdo relacionado

Destaque

оля бондаренко
оля бондаренкооля бондаренко
оля бондаренкоnata nata2
 
Funciones lineales
Funciones linealesFunciones lineales
Funciones linealesKaren Páez
 
максим кукурудза
максим кукурудзамаксим кукурудза
максим кукурудзаnata nata2
 
Kablosuz ağlar olcay ocak
Kablosuz ağlar olcay ocak Kablosuz ağlar olcay ocak
Kablosuz ağlar olcay ocak olcay ocak
 
Synthesisofnanoparticles 130703041157-phpapp02
Synthesisofnanoparticles 130703041157-phpapp02Synthesisofnanoparticles 130703041157-phpapp02
Synthesisofnanoparticles 130703041157-phpapp02Kunle Ojo
 
LUMA Digital Brief 013 - The Future of Sales Tech
LUMA Digital Brief 013 - The Future of Sales TechLUMA Digital Brief 013 - The Future of Sales Tech
LUMA Digital Brief 013 - The Future of Sales TechLUMA Partners
 
Uso de comandos insert, update y delete en Base de Datos SQL
Uso de comandos insert, update y delete en Base de Datos SQLUso de comandos insert, update y delete en Base de Datos SQL
Uso de comandos insert, update y delete en Base de Datos SQLLeón Jiménez
 
C6 1 Introduction to Data Base
C6 1 Introduction to Data BaseC6 1 Introduction to Data Base
C6 1 Introduction to Data Basepapettas
 
Inspección y mantenimiento controlados en las plantas de gas
Inspección y mantenimiento controlados en las plantas de gasInspección y mantenimiento controlados en las plantas de gas
Inspección y mantenimiento controlados en las plantas de gasDiego Molina Roa
 

Destaque (19)

Cedac1 2-2017
Cedac1 2-2017Cedac1 2-2017
Cedac1 2-2017
 
оля бондаренко
оля бондаренкооля бондаренко
оля бондаренко
 
Funciones lineales
Funciones linealesFunciones lineales
Funciones lineales
 
максим кукурудза
максим кукурудзамаксим кукурудза
максим кукурудза
 
Kablosuz ağlar olcay ocak
Kablosuz ağlar olcay ocak Kablosuz ağlar olcay ocak
Kablosuz ağlar olcay ocak
 
Slideshare
SlideshareSlideshare
Slideshare
 
Cerebral Palsy and PE
Cerebral Palsy and PECerebral Palsy and PE
Cerebral Palsy and PE
 
Aperos ecommerce 2017
Aperos ecommerce 2017Aperos ecommerce 2017
Aperos ecommerce 2017
 
Synthesisofnanoparticles 130703041157-phpapp02
Synthesisofnanoparticles 130703041157-phpapp02Synthesisofnanoparticles 130703041157-phpapp02
Synthesisofnanoparticles 130703041157-phpapp02
 
LUMA Digital Brief 013 - The Future of Sales Tech
LUMA Digital Brief 013 - The Future of Sales TechLUMA Digital Brief 013 - The Future of Sales Tech
LUMA Digital Brief 013 - The Future of Sales Tech
 
Murray genesis claymineralsshale
Murray genesis claymineralsshaleMurray genesis claymineralsshale
Murray genesis claymineralsshale
 
Delito Informático
Delito InformáticoDelito Informático
Delito Informático
 
QuidamTI
QuidamTIQuidamTI
QuidamTI
 
Uso de comandos insert, update y delete en Base de Datos SQL
Uso de comandos insert, update y delete en Base de Datos SQLUso de comandos insert, update y delete en Base de Datos SQL
Uso de comandos insert, update y delete en Base de Datos SQL
 
cálculos químicos e soluções
cálculos químicos e soluçõescálculos químicos e soluções
cálculos químicos e soluções
 
Estados agregados de la materia
Estados agregados de la materiaEstados agregados de la materia
Estados agregados de la materia
 
C6 1 Introduction to Data Base
C6 1 Introduction to Data BaseC6 1 Introduction to Data Base
C6 1 Introduction to Data Base
 
Inspección y mantenimiento controlados en las plantas de gas
Inspección y mantenimiento controlados en las plantas de gasInspección y mantenimiento controlados en las plantas de gas
Inspección y mantenimiento controlados en las plantas de gas
 
презентация2
презентация2презентация2
презентация2
 

Mais de Mauro Cruz

10 11 -12 2 a arq madeira
10  11 -12 2 a arq madeira10  11 -12 2 a arq madeira
10 11 -12 2 a arq madeiraMauro Cruz
 
7 8 9- 2_a arq madeira
7 8 9- 2_a arq madeira7 8 9- 2_a arq madeira
7 8 9- 2_a arq madeiraMauro Cruz
 
7 8 9 2_a arq madeira
7 8 9 2_a arq madeira7 8 9 2_a arq madeira
7 8 9 2_a arq madeiraMauro Cruz
 
Produto a05 1_2018
Produto a05 1_2018Produto a05 1_2018
Produto a05 1_2018Mauro Cruz
 
Estr mad 11_2017-1
Estr mad 11_2017-1Estr mad 11_2017-1
Estr mad 11_2017-1Mauro Cruz
 
Estr mad 10_2017-1
Estr mad 10_2017-1Estr mad 10_2017-1
Estr mad 10_2017-1Mauro Cruz
 
Estr mad 9_2017-2
Estr mad 9_2017-2Estr mad 9_2017-2
Estr mad 9_2017-2Mauro Cruz
 
Estr mad 8_2017-2
Estr mad 8_2017-2Estr mad 8_2017-2
Estr mad 8_2017-2Mauro Cruz
 
Estr mad 7_2017-2
Estr mad 7_2017-2Estr mad 7_2017-2
Estr mad 7_2017-2Mauro Cruz
 
Estr mad 6_2017-2
Estr mad 6_2017-2Estr mad 6_2017-2
Estr mad 6_2017-2Mauro Cruz
 
Estr mad 5_2017-2
Estr mad 5_2017-2Estr mad 5_2017-2
Estr mad 5_2017-2Mauro Cruz
 
Estr mad 2_2017-1
Estr mad 2_2017-1Estr mad 2_2017-1
Estr mad 2_2017-1Mauro Cruz
 
Estr mad 1_2017-1
Estr mad 1_2017-1Estr mad 1_2017-1
Estr mad 1_2017-1Mauro Cruz
 
Estr mad 5_2017-2 rev slide
Estr mad 5_2017-2 rev slideEstr mad 5_2017-2 rev slide
Estr mad 5_2017-2 rev slideMauro Cruz
 

Mais de Mauro Cruz (16)

10 11 -12 2 a arq madeira
10  11 -12 2 a arq madeira10  11 -12 2 a arq madeira
10 11 -12 2 a arq madeira
 
286 1117-1-pb
286 1117-1-pb286 1117-1-pb
286 1117-1-pb
 
7 8 9- 2_a arq madeira
7 8 9- 2_a arq madeira7 8 9- 2_a arq madeira
7 8 9- 2_a arq madeira
 
7 8 9 2_a arq madeira
7 8 9 2_a arq madeira7 8 9 2_a arq madeira
7 8 9 2_a arq madeira
 
Produto a05 1_2018
Produto a05 1_2018Produto a05 1_2018
Produto a05 1_2018
 
Estr mad 11_2017-1
Estr mad 11_2017-1Estr mad 11_2017-1
Estr mad 11_2017-1
 
Estr mad 10_2017-1
Estr mad 10_2017-1Estr mad 10_2017-1
Estr mad 10_2017-1
 
Estr mad 9_2017-2
Estr mad 9_2017-2Estr mad 9_2017-2
Estr mad 9_2017-2
 
Estr mad 8_2017-2
Estr mad 8_2017-2Estr mad 8_2017-2
Estr mad 8_2017-2
 
Estr mad 7_2017-2
Estr mad 7_2017-2Estr mad 7_2017-2
Estr mad 7_2017-2
 
Estr mad 6_2017-2
Estr mad 6_2017-2Estr mad 6_2017-2
Estr mad 6_2017-2
 
Estr mad 5_2017-2
Estr mad 5_2017-2Estr mad 5_2017-2
Estr mad 5_2017-2
 
Estr mad 2_2017-1
Estr mad 2_2017-1Estr mad 2_2017-1
Estr mad 2_2017-1
 
Estr mad 1_2017-1
Estr mad 1_2017-1Estr mad 1_2017-1
Estr mad 1_2017-1
 
Estr mad 5_2017-2 rev slide
Estr mad 5_2017-2 rev slideEstr mad 5_2017-2 rev slide
Estr mad 5_2017-2 rev slide
 
Cedac4 1-2017
Cedac4 1-2017Cedac4 1-2017
Cedac4 1-2017
 

Estr mad 3_2017-1

  • 1. 1 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br ESTRUTURAS DE MADEIRA PROF. ENG. MAURO CRUZ mvieira@umc.br AULA 3 – 20/02/2017
  • 2. 2 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br ANATOMIA DA MADEIRA E CLASSIFICAÇÃO DAS ÁRVORES AS ÁRVORES PARA FINS ESTRUTURAIS SÃO CLASSIFICADAS EM: CONÍFERAS E DICOTILEDÔNEAS. CONÍFERAS, SÃO CHAMADAS DE MADEIRAS MOLES, (SOFTWOODS) PELA SUA MENOR RESISTÊNCIA, BAIXA DENSIDADE EM COMPARAÇÃO COM AS DICOTILEDÔNEAS.
  • 3. 3 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br AS DICOTILEDÔNEAS SÃO CHAMADAS DE MADEIRAS DURAS PELA SUA MAIOR RESISTÊNCIA; TÊM MAIOR DENSIDADE E ACLIMATAM-SE MELHOR EM REGIÕES DE CLIMA QUENTE. TODAS AS ESPÉCIES DE MADEIRA DA REGIÃO AMAZÔNICA. PEROBA ROSA, AROEIRA, OS EUCALIPTOS, IPÊ, MAÇARANDUBA, MOGNO, PAU MARFIM, FAVEIRO, ANGICO, JATOBÁ, MARACATIARA, ANGELIM VERMELHO.
  • 4. 4 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br CONIFERAS APARECEM PRINCIPALMENTE NO HEMISFÉRIO NORTE, CONSTITUINDO GRANDES FLORESTAS PLANTADAS E FORNECEM MADEIRAS EMPREGADAS NA INDÚSTRIA E NA CONSTRUÇÃO CIVIL. NA AMÉRICA DO SUL DESTACAM–SE O PINUS E A ARAUCÁRIA. A GIMNOSPERMA TIPICAMENTE BRASILEIRA É O PINHEIRO-DO-PARANÁ (ARAUCARIA ANGUSTIFOLIA).
  • 5. 5 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br ESTRUTURAS DE MADEIRA A ÁRVORE CRESCE INICIALMENTE NO SENTIDO VERTICAL. EM CADA ANO HÁ UM NOVO CRESCIMENTO VERTICAL E A FORMAÇÃO DE CAMADAS SUCESSIVAS VAI SE SOBREPONDO AO REDOR DAS CAMADAS MAIS ANTIGAS. NUM CORTE TRANSVERSAL DO TRONCO, ESSAS CAMADAS APARECEM COMO ANÉIS DE CRESCIMENTO. CADA ANEL DE CRESCIMENTO É FORMADO POR DUAS CAMADAS. A MADEIRA FORMADA NO PERÍODO DE PRIMAVERA-VERÃO TEM COLORAÇÃO MAIS CLARA, COM CÉLULAS DOTADAS DE PAREDES MAIS FINAS. NESSA FASE, DÁ-SE O CRESCIMENTO RÁPIDO DA MADEIRA. A MADEIRA FORMADA NO PERÍODO DE OUTONO-INVERNO TEM COLORAÇÃO ESCURA, CÉLULAS PEQUENAS E CRESCIMENTO LENTO. É POSSÍVEL AVALIAR A IDADE DA ÁRVORE CONTANDO OS ANÉIS DE CRESCIMENTO.
  • 6. 6 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br
  • 7. 7 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br A MADEIRA TEM UM PROCESSO DE FORMAÇÃO QUE SE INICIA NAS RAÍZES. A PARTIR DELAS É RECOLHIDA A SEIVA BRUTA (ÁGUA + SAIS MINERAIS) QUE EM MOVIMENTO ASCENDENTE PELO ALBURNO ATINGE AS FOLHAS. NA PRESENÇA DE LUZ, CALOR E ABSORÇÃO DE GÁS CARBÔNICO OCORRE A FOTOSSÍNTESE HAVENDO A FORMAÇÃO DA SEIVA ELABORADA. ESTA EM MOVIMENTO DESCENDENTE (PELA PERIFERIA) E HORIZONTAL PARA O CENTRO VAI SE DEPOSITANDO NO LENHO, TORNANDO-O CONSISTENTE COMO MADEIRA.
  • 8. 8 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br
  • 9. 9 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br
  • 10. 10 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br
  • 11. 11 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br A MORTE DE UMA ÁRVORE OCORRERÁ CASO SEJA FEITA A EXTRAÇÃO DA CASCA ENVOLVENDO TODO O PERÍMETRO A QUALQUER ALTURA DO TRONCO. BASTA INTERROMPER O FLUXO ASCENDENTE OU DESCENDENTE DA SEIVA BRUTA OU ELABORADA. É COMO INTERROMPER O FLUXO DE SANGUE PARA O CORAÇÃO EM UM SER HUMANO.
  • 12. 12 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br
  • 13. 13 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br
  • 14. 14 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br O LENHO É A PARTE DA ÁRVORE QUE NOS INTERESSA COMO MATERIAL DE CONSTRUÇÃO. É O NÚCLEO DO TRONCO, SENDO PORTANTO A PARTE RESISTENTE DA ÁRVORE. DESTA PARTE É RETIRADO O MATERIAL UTILIZADO NA CONSTRUÇÃO CIVIL. É CONSTITUÍDO PELO ALBURNO QUE É A PARTE MAIS EXTERNA, E PELO CERNE QUE É A PARTE CENTRAL DO TRONCO, SENDO FORMADO POR CÉLULAS MORTAS OU ESCLEROSADAS. ESTE FATO TORNA-O MAIS RESISTENTE VISTO NÃO EXISTIR NESTA REGIÃO A SEIVA, E CONSEQUENTEMENTE NÃO SER ATRATIVO À INSETOS E OUTROS AGENTES DE DETERIORAÇÃO. O ALBURNO É A PARTE QUE MELHOR ABSORVE CONSERVANTES.
  • 15. 15 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br MEDULA: E O MIOLO CENTRAL DO TRONCO, SENDO ESTA PARTE ÀS VEZES, CONSTITUÍDA DE TECIDO MOLE MUITAS VEZES JÁ APODRECIDO. SUA PRESENÇA EM MATERIAL SERRADO CONSTITUI UM DEFEITO.
  • 16. 16 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br
  • 17. 17 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br
  • 18. 18 Propriedade intelectual do Prof. Mauro Vieira Cruz - Uso autorizado desde que citada a fonte www.metacustica.com.br