SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 8
Baixar para ler offline
Teorema de Cantor – Schroeder –
Bernstein
Definição. Sejam A e B dois conjuntos. Dizemos que A e B
possuem a mesma Cardinalidade se existe uma bijeção
𝜙: 𝐴 → 𝐵.
Neste caso card(A) = card(B)
Proposição 1. Sejam A e B conjuntos não- vazios. Suponha que
exista uma função 𝛾: 𝐴 → 𝐵 sobrejetiva. Então existe uma função
𝜆: 𝐵 → 𝐴 injetiva.
Prova: Para cada 𝑦 ∈ 𝐵 podemos escolher um único 𝑥 𝑦 ∈ 𝐴 tal
que 𝛾( 𝑥 𝑦) = 𝑦
Então definimos 𝜆: 𝐵 → 𝐴, 𝜆( 𝑥) = 𝑥 𝑦. Evidentemente 𝜆 é uma
injeção.
Proposição 2. Sejam A e B conjuntos não- vazios. Suponha que
existe uma função 𝜆: 𝐵 → 𝐴 injetiva, então existe uma função
𝛾: 𝐴 → 𝐵 sobrejetiva.
Prova. Fixemos um 𝑏 ∈ 𝐵. De para A para já existe uma região
“bijetiva” vejamos:
Quando invertemos as flechas, a função já está quase pronta
Definição. Dizemos que a cardinalidade de A é menor do que o
igual a B, se existe uma função injetiva 𝜆: 𝐴 → 𝐵.
Notação. 𝑐𝑎𝑟𝑑(𝐴) ≤ 𝑐𝑎𝑟𝑑(𝐵)
Proposição 3. Se 𝐵 ⊂ 𝐴 e 𝑐𝑎𝑟𝑑(𝐴) ≤ 𝑐𝑎𝑟𝑑(𝐵), então A e B tem
a mesma cardinalidade. Ou seja, se 𝐵 ⊂ 𝐴 e existe uma função
injetiva 𝑓: 𝐴 → 𝐵, então A e B tem a mesma cardinalidade.
Prova. Seja 𝑓: 𝐴 → 𝐵 uma função injetiva de A em B, com
𝐵 ⊂ 𝐴, daí segue que 𝑓(𝐵) ⊂ 𝑓(𝐴).
Afirmação. 𝑓 𝑛
(𝐵) ⊂ 𝑓 𝑛
(𝐴) para todo 𝑛 ∈ 𝑁.
Prova da afirmação. 𝑃𝑎𝑟𝑎 𝑛 = 1, é 𝑐𝑙𝑎𝑟𝑜.
Hipótese de indução. Para um certo 𝑘 ∈ 𝑁, vale que
𝑓 𝑘
(𝐵) ⊂ 𝑓 𝑘
(𝐴). 𝑓 𝑘
= 𝑓 ∘ 𝑓 ∘ … ∘ 𝑓 𝑐𝑜𝑚 𝑘 𝑓′
𝑠.
𝑓 𝑘( 𝑥) = ( 𝑓 ∘ 𝑓 ∘ … ∘ 𝑓)( 𝑥) = 𝑓(𝑓 … ( 𝑓( 𝑥)) … )
Então existe um
𝑓 𝑘( 𝐵) 𝑒 𝑓 𝑘
(𝐴) são subconjuntos do domínio da função. Logo
𝑓 𝑘
(𝐵) ⊂ 𝑓 𝑘
(𝐴) implica que f(𝑓 𝑘
(𝐵)) ⊂ 𝑓(𝑓 𝑘
(𝐴)) que é o
mesmo que 𝑓 𝑘+1
(𝐵) ⊂ 𝑓 𝑘+1
(𝐴).
Explorando a notação.
𝑓( 𝑀) = {𝑓( 𝑥); 𝑥 ∈ 𝑀 } ou de outro modo se 𝑤 ∈ 𝑓( 𝑀) então
existe um 𝑥 ∈ 𝑀 tal que 𝑓( 𝑥) = 𝑤.
𝑠𝑒𝑗𝑎 𝑧 ∈ 𝑓 𝑘+1
(𝐵)
Existe 𝑥 ∈ 𝐵 tal que 𝑓 𝑘+1( 𝑥) = 𝑧. Temos que
𝑓 𝑘+1( 𝑥) = 𝑓(𝑓 𝑘( 𝑥)) note que 𝑓 𝑘( 𝑥) ∈ 𝑓 𝑘( 𝐵) então
𝑓 𝑘( 𝑥) ∈ 𝑓 𝑘( 𝐴) isto implica que
𝑓(𝑓 𝑘( 𝑥)) ∈ 𝑓(𝑓 𝑘( 𝐴)) = 𝑓 𝑘+1
(𝐴).
Final da prova da afirmação.
𝑋 = {𝑥 ∈ 𝐴; 𝑥 ∈ ⋃ 𝑓 𝑛( 𝐴) − 𝑓 𝑛( 𝐵)
𝑛∈𝑁∪{0}
}
E, então, define-se 𝑔: 𝐴 → 𝐵 tal que
Para provar que g é Injetiva, basta mostrar que, dados 𝑎 ∈ 𝑋 e
𝑏 ∈ (𝐴 − 𝑋), 𝑔(𝑎) ≠ 𝑔(𝑏). Imaginemos que fosse 𝑔( 𝑎) = 𝑔( 𝑏).
Então teríamos 𝑓( 𝑎) = 𝑔( 𝑎) = 𝑔( 𝑏) = 𝑏
Para este a existe um 𝑚 ∈ 𝑁 tal que 𝑎 ∈ (𝑓 𝑚( 𝐴) − 𝑓 𝑚
(𝐵)),
tem-se que 𝑓( 𝑎) = 𝑏 ∈ 𝑓 𝑚+1( 𝐴).
Note que 𝑎 ∈ 𝑓 𝑚( 𝐴) 𝑒 𝑎 ∉ 𝑓 𝑚
(𝐵). Então duas coisas estão
acontecendo:
 um 𝑥0 ∈ 𝐴 𝑡𝑎𝑙 𝑞𝑢𝑒 𝑓 𝑚( 𝑥0) = 𝑎
 se 𝑥 ∈ 𝐵 então 𝑓 𝑚( 𝑥) ≠ 𝑎
Segue
𝑓( 𝑓 𝑚( 𝑥0)) = 𝑓( 𝑎) → 𝑓 𝑚+1( 𝑥0) = 𝑓(𝑎) → 𝑓(𝑎) ∈ 𝑓 𝑚+1
(𝐴)
E, portanto 𝑏 ∈ 𝑓 𝑚+1
(𝐴).
Como 𝑏 ∉ 𝑋 concluímos que 𝑏 ∈ 𝑓 𝑚+1
(𝐵). Isto quer dizer que
existe um 𝑥 𝜃 ∈ 𝐵 tal que 𝑓 𝑚+1( 𝑥 𝜃) = 𝑏 ou 𝑓(𝑓 𝑚( 𝑥 𝜃)) = 𝑏.
Afirmação. 𝑆𝑒 𝑥 𝜃 ∈ 𝐵 → 𝑓 𝑚( 𝑥 𝜃) ∈ 𝑓 𝑚
(𝐵).
É óbvio.
Ponha 𝑓 𝑚( 𝑥 𝜃) = 𝑝. Então 𝑓( 𝑝) = 𝑏. Mas pela injetividade de f,
vem que 𝑎 = 𝑝 ∈ 𝑓 𝑚
(𝐵), portanto 𝑎 ∉ (𝑓 𝑚( 𝐴) − 𝑓 𝑚( 𝐵)).
Contradição. Então deve ser 𝑔( 𝑎) ≠ 𝑔( 𝑏).
A função g definida acima é de fato injetiva.
Passaremos agora a focar na sobrejetividade da função g. Dado
𝑦0 ∈ 𝐵
se
𝑦0 ∈ 𝐵 − 𝑋
Basta ver que g(𝑦0) = 𝑦0. Caso
𝑦0 ∈ 𝑋 ∩ 𝐵
Tem-se que 𝑦0 ∈ (𝑓 𝑡( 𝐴) − 𝑓 𝑡
(𝐵)) para algum 𝑡 ∈ 𝑁. Temos
𝑦0 ∈ 𝑓 𝑡( 𝐴) 𝑒 𝑦0 ∉ 𝑓 𝑡
(𝐵)
Como 𝑓 𝑡( 𝐴) = 𝑓(𝑓 𝑡−1( 𝐴)) segue que existe 𝑧 ∈ 𝑓 𝑡−1( 𝐴) tal que
f(z) = 𝑦0. E, também tem-se que
𝑧 ∉ 𝑓 𝑡−1
(𝐵)
Pois se fosse
𝑧 ∈ 𝑓 𝑡−1
(𝐵) → 𝑓(𝑧) ∈ 𝑓 𝑡
(𝐵) → 𝑦0 ∈ 𝑓 𝑡
(𝐵) → 𝑎𝑏𝑠𝑢𝑟𝑑𝑜.
Concluímos que
𝑧 ∈ 𝑓 𝑡−1( 𝐴) − 𝑓 𝑡−1
(𝐵)
E portanto 𝑔( 𝑧) = 𝑓( 𝑧) = 𝑦0
Isto completa a prova da sobrejetividade de g.
Portanto g é uma bijeção, donde segue que
𝐶𝑎𝑟𝑑( 𝐴) = 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐵).
Teorema de Cantor-Schroeder-
Bernstein
Sejam A,B conjuntos não vazios. Se 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐴) ≤ 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐵) e
𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐵) ≤ 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐴), segue-se que 𝐶𝑎𝑟𝑑( 𝐴) = 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐵). Ou
seja, se existem injeções 𝑓: 𝐴 → 𝐵 e 𝑔: 𝐵 → 𝐴, então existem
uma bijeção 𝜙: 𝐴 → 𝐵.
Prova: Tomando as injeções 𝑓: 𝐴 → 𝐵 e 𝑔: 𝐵 → 𝐴, tem-se que
𝑓∗
: 𝐴 → 𝑓(𝐴), onde 𝑓∗( 𝑥) = 𝑓(𝑥) é uma bijeção entre A e
𝑓( 𝐴) ⊆ 𝐵.
Logo (𝑓∗
∘ 𝑔): 𝐵 → 𝑓(𝐴) é uma injeção, como 𝑓( 𝐴) ⊆ 𝐵.
Pela proposição 3 temos que 𝐶𝑎𝑟𝑑( 𝑓( 𝐴)) = 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐵), ou, em
palavras, existe uma bijeção
ℎ: 𝑓(𝐴) → 𝐵
Note, então, que
𝜙 = (ℎ 𝜊 𝑓∗): 𝐴 → 𝐵
É composição de bijeções e, portanto, bijeção.

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Алгебра. 8 клас. Область визначення виразів (ОДЗ). Перетворення виразів
Алгебра. 8 клас. Область визначення виразів (ОДЗ). Перетворення виразівАлгебра. 8 клас. Область визначення виразів (ОДЗ). Перетворення виразів
Алгебра. 8 клас. Область визначення виразів (ОДЗ). Перетворення виразівЕлектронні книги Ранок
 
Asymptotic analysis
Asymptotic analysisAsymptotic analysis
Asymptotic analysisSoujanya V
 
Các toán tử trong c
Các toán tử trong cCác toán tử trong c
Các toán tử trong cIam Me
 
Introduction to the AKS Primality Test
Introduction to the AKS Primality TestIntroduction to the AKS Primality Test
Introduction to the AKS Primality TestPranshu Bhatnagar
 
Lý thuyết đồng dư và ứng dụng
Lý thuyết đồng dư và ứng dụngLý thuyết đồng dư và ứng dụng
Lý thuyết đồng dư và ứng dụngthuvienso24h
 
CHUYÊN ĐỀ BẤT ĐẲNG THỨC ÔN THI CHUYỂN CẤP LỚP 9
CHUYÊN ĐỀ BẤT ĐẲNG THỨC ÔN THI CHUYỂN CẤP LỚP 9CHUYÊN ĐỀ BẤT ĐẲNG THỨC ÔN THI CHUYỂN CẤP LỚP 9
CHUYÊN ĐỀ BẤT ĐẲNG THỨC ÔN THI CHUYỂN CẤP LỚP 9Hoàng Thái Việt
 
TD - travaux dirigé la fonction exponentielle ( exercice ) - soufiane MERABTI
TD - travaux dirigé la fonction exponentielle ( exercice ) - soufiane MERABTITD - travaux dirigé la fonction exponentielle ( exercice ) - soufiane MERABTI
TD - travaux dirigé la fonction exponentielle ( exercice ) - soufiane MERABTIsoufiane merabti
 
Chuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm số
Chuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm sốChuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm số
Chuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm sốVui Lên Bạn Nhé
 
Cân bằng hệ số trong bđt AM-GM
Cân bằng hệ số trong bđt AM-GMCân bằng hệ số trong bđt AM-GM
Cân bằng hệ số trong bđt AM-GMNguyễn Việt Long
 
Elliptical curve cryptography
Elliptical curve cryptographyElliptical curve cryptography
Elliptical curve cryptographyBarani Tharan
 
Asymptotic notations
Asymptotic notationsAsymptotic notations
Asymptotic notationsMamta Pandey
 
Bai tap nguyen ham tich phan
Bai tap nguyen ham tich phanBai tap nguyen ham tich phan
Bai tap nguyen ham tich phantramhuuduc
 
Phương pháp giải phương trình lượng giác
Phương pháp giải phương trình lượng giácPhương pháp giải phương trình lượng giác
Phương pháp giải phương trình lượng giácDuy Anh Nguyễn
 
Metodos jacobi y gauss seidel
Metodos jacobi y gauss seidelMetodos jacobi y gauss seidel
Metodos jacobi y gauss seidelCesar Mendoza
 
мпр т 8
мпр т 8мпр т 8
мпр т 8Ivan
 

Mais procurados (20)

Алгебра. 8 клас. Область визначення виразів (ОДЗ). Перетворення виразів
Алгебра. 8 клас. Область визначення виразів (ОДЗ). Перетворення виразівАлгебра. 8 клас. Область визначення виразів (ОДЗ). Перетворення виразів
Алгебра. 8 клас. Область визначення виразів (ОДЗ). Перетворення виразів
 
Unix v6 Internals
Unix v6 InternalsUnix v6 Internals
Unix v6 Internals
 
Asymptotic analysis
Asymptotic analysisAsymptotic analysis
Asymptotic analysis
 
Các toán tử trong c
Các toán tử trong cCác toán tử trong c
Các toán tử trong c
 
Introduction to the AKS Primality Test
Introduction to the AKS Primality TestIntroduction to the AKS Primality Test
Introduction to the AKS Primality Test
 
Lý thuyết đồng dư và ứng dụng
Lý thuyết đồng dư và ứng dụngLý thuyết đồng dư và ứng dụng
Lý thuyết đồng dư và ứng dụng
 
CHUYÊN ĐỀ BẤT ĐẲNG THỨC ÔN THI CHUYỂN CẤP LỚP 9
CHUYÊN ĐỀ BẤT ĐẲNG THỨC ÔN THI CHUYỂN CẤP LỚP 9CHUYÊN ĐỀ BẤT ĐẲNG THỨC ÔN THI CHUYỂN CẤP LỚP 9
CHUYÊN ĐỀ BẤT ĐẲNG THỨC ÔN THI CHUYỂN CẤP LỚP 9
 
TD - travaux dirigé la fonction exponentielle ( exercice ) - soufiane MERABTI
TD - travaux dirigé la fonction exponentielle ( exercice ) - soufiane MERABTITD - travaux dirigé la fonction exponentielle ( exercice ) - soufiane MERABTI
TD - travaux dirigé la fonction exponentielle ( exercice ) - soufiane MERABTI
 
Chuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm số
Chuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm sốChuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm số
Chuyên đề hệ phương trình bằng phương pháp hàm số
 
Divide and Conquer
Divide and ConquerDivide and Conquer
Divide and Conquer
 
Cân bằng hệ số trong bđt AM-GM
Cân bằng hệ số trong bđt AM-GMCân bằng hệ số trong bđt AM-GM
Cân bằng hệ số trong bđt AM-GM
 
Clustering.pptx
Clustering.pptxClustering.pptx
Clustering.pptx
 
Elliptical curve cryptography
Elliptical curve cryptographyElliptical curve cryptography
Elliptical curve cryptography
 
Asymptotic notations
Asymptotic notationsAsymptotic notations
Asymptotic notations
 
Bai tap nguyen ham tich phan
Bai tap nguyen ham tich phanBai tap nguyen ham tich phan
Bai tap nguyen ham tich phan
 
Phương pháp giải phương trình lượng giác
Phương pháp giải phương trình lượng giácPhương pháp giải phương trình lượng giác
Phương pháp giải phương trình lượng giác
 
розробка
розробкарозробка
розробка
 
Metodos jacobi y gauss seidel
Metodos jacobi y gauss seidelMetodos jacobi y gauss seidel
Metodos jacobi y gauss seidel
 
мпр т 8
мпр т 8мпр т 8
мпр т 8
 
RSA cracking puzzle
RSA cracking puzzleRSA cracking puzzle
RSA cracking puzzle
 

Semelhante a Teorema de cantor

Exrecícior de estruturas algébricas
Exrecícior de estruturas algébricasExrecícior de estruturas algébricas
Exrecícior de estruturas algébricaswilkerfilipel
 
Exercícios resolvidos e propostos matemática
Exercícios resolvidos e propostos matemáticaExercícios resolvidos e propostos matemática
Exercícios resolvidos e propostos matemáticaMaths Tutoring
 
189778 integral indefinida
189778 integral indefinida189778 integral indefinida
189778 integral indefinidaCicero Laurindo
 
Calculo Integral - Conceito de primitiva e técnicas de primitivação
Calculo Integral - Conceito de primitiva e técnicas de primitivaçãoCalculo Integral - Conceito de primitiva e técnicas de primitivação
Calculo Integral - Conceito de primitiva e técnicas de primitivaçãoMaths Tutoring
 
Exercício: Determinar a classe de funções para os coeficientes não constantes...
Exercício: Determinar a classe de funções para os coeficientes não constantes...Exercício: Determinar a classe de funções para os coeficientes não constantes...
Exercício: Determinar a classe de funções para os coeficientes não constantes...Maths Tutoring
 
14.3 derivadas parciais [pt. 1]
14.3 derivadas parciais [pt. 1]14.3 derivadas parciais [pt. 1]
14.3 derivadas parciais [pt. 1]Cristiano Miranda
 
Aula_02_Cálculo_Integral_Osmar.pptx
Aula_02_Cálculo_Integral_Osmar.pptxAula_02_Cálculo_Integral_Osmar.pptx
Aula_02_Cálculo_Integral_Osmar.pptxLUCASDANIELFERREIRAO
 
Revisão de matemática para vestibular
Revisão de matemática para vestibularRevisão de matemática para vestibular
Revisão de matemática para vestibularLucas Garcia Borges
 
Aula 9 espaços vetoriais euclidianos - parte 1 - copia
Aula 9   espaços vetoriais euclidianos - parte 1 - copiaAula 9   espaços vetoriais euclidianos - parte 1 - copia
Aula 9 espaços vetoriais euclidianos - parte 1 - copiaGregorio Tomas Gonzaga
 
Exercicios resolvidos
Exercicios resolvidosExercicios resolvidos
Exercicios resolvidosBrunna Vilar
 
Cálculo Diferencial e Integral - Sucessões - Exercicios resolvidos e propostos
Cálculo Diferencial e Integral - Sucessões - Exercicios resolvidos e propostosCálculo Diferencial e Integral - Sucessões - Exercicios resolvidos e propostos
Cálculo Diferencial e Integral - Sucessões - Exercicios resolvidos e propostosMaths Tutoring
 
Actions of Groups of Magic Squares and Hypercubes - Algebraic-geometry Theo...
Actions of Groups of Magic Squares and Hypercubes  -  Algebraic-geometry Theo...Actions of Groups of Magic Squares and Hypercubes  -  Algebraic-geometry Theo...
Actions of Groups of Magic Squares and Hypercubes - Algebraic-geometry Theo...Lossian Barbosa Bacelar Miranda
 
Aula 02 - Primitivas Imediatas
Aula 02  - Primitivas ImediatasAula 02  - Primitivas Imediatas
Aula 02 - Primitivas ImediatasWadiley Nascimento
 
mat_ii_aula-2_integral-definida.pdf
mat_ii_aula-2_integral-definida.pdfmat_ii_aula-2_integral-definida.pdf
mat_ii_aula-2_integral-definida.pdfRuanFurtado2
 
Aula 23 -Fasores I (1) (1).pdf
Aula 23 -Fasores I (1) (1).pdfAula 23 -Fasores I (1) (1).pdf
Aula 23 -Fasores I (1) (1).pdfGuilhermeButzke3
 
A matemática do ensino médio vol 1
A matemática do ensino médio vol 1A matemática do ensino médio vol 1
A matemática do ensino médio vol 1joutrumundo
 

Semelhante a Teorema de cantor (20)

Exrecícior de estruturas algébricas
Exrecícior de estruturas algébricasExrecícior de estruturas algébricas
Exrecícior de estruturas algébricas
 
Exercícios resolvidos e propostos matemática
Exercícios resolvidos e propostos matemáticaExercícios resolvidos e propostos matemática
Exercícios resolvidos e propostos matemática
 
189778 integral indefinida
189778 integral indefinida189778 integral indefinida
189778 integral indefinida
 
Exercsolv1
Exercsolv1Exercsolv1
Exercsolv1
 
Calculo Integral - Conceito de primitiva e técnicas de primitivação
Calculo Integral - Conceito de primitiva e técnicas de primitivaçãoCalculo Integral - Conceito de primitiva e técnicas de primitivação
Calculo Integral - Conceito de primitiva e técnicas de primitivação
 
Exercício: Determinar a classe de funções para os coeficientes não constantes...
Exercício: Determinar a classe de funções para os coeficientes não constantes...Exercício: Determinar a classe de funções para os coeficientes não constantes...
Exercício: Determinar a classe de funções para os coeficientes não constantes...
 
14.3 derivadas parciais [pt. 1]
14.3 derivadas parciais [pt. 1]14.3 derivadas parciais [pt. 1]
14.3 derivadas parciais [pt. 1]
 
Corpo reais
Corpo reaisCorpo reais
Corpo reais
 
Aula_02_Cálculo_Integral_Osmar.pptx
Aula_02_Cálculo_Integral_Osmar.pptxAula_02_Cálculo_Integral_Osmar.pptx
Aula_02_Cálculo_Integral_Osmar.pptx
 
Revisão de matemática para vestibular
Revisão de matemática para vestibularRevisão de matemática para vestibular
Revisão de matemática para vestibular
 
Aula 9 espaços vetoriais euclidianos - parte 1 - copia
Aula 9   espaços vetoriais euclidianos - parte 1 - copiaAula 9   espaços vetoriais euclidianos - parte 1 - copia
Aula 9 espaços vetoriais euclidianos - parte 1 - copia
 
Exercicios resolvidos
Exercicios resolvidosExercicios resolvidos
Exercicios resolvidos
 
integrais.pptx
integrais.pptxintegrais.pptx
integrais.pptx
 
Cálculo Diferencial e Integral - Sucessões - Exercicios resolvidos e propostos
Cálculo Diferencial e Integral - Sucessões - Exercicios resolvidos e propostosCálculo Diferencial e Integral - Sucessões - Exercicios resolvidos e propostos
Cálculo Diferencial e Integral - Sucessões - Exercicios resolvidos e propostos
 
Actions of Groups of Magic Squares and Hypercubes - Algebraic-geometry Theo...
Actions of Groups of Magic Squares and Hypercubes  -  Algebraic-geometry Theo...Actions of Groups of Magic Squares and Hypercubes  -  Algebraic-geometry Theo...
Actions of Groups of Magic Squares and Hypercubes - Algebraic-geometry Theo...
 
Calculo1 aula10
Calculo1 aula10Calculo1 aula10
Calculo1 aula10
 
Aula 02 - Primitivas Imediatas
Aula 02  - Primitivas ImediatasAula 02  - Primitivas Imediatas
Aula 02 - Primitivas Imediatas
 
mat_ii_aula-2_integral-definida.pdf
mat_ii_aula-2_integral-definida.pdfmat_ii_aula-2_integral-definida.pdf
mat_ii_aula-2_integral-definida.pdf
 
Aula 23 -Fasores I (1) (1).pdf
Aula 23 -Fasores I (1) (1).pdfAula 23 -Fasores I (1) (1).pdf
Aula 23 -Fasores I (1) (1).pdf
 
A matemática do ensino médio vol 1
A matemática do ensino médio vol 1A matemática do ensino médio vol 1
A matemática do ensino médio vol 1
 

Último

William J. Bennett - O livro das virtudes para Crianças.pdf
William J. Bennett - O livro das virtudes para Crianças.pdfWilliam J. Bennett - O livro das virtudes para Crianças.pdf
William J. Bennett - O livro das virtudes para Crianças.pdfAdrianaCunha84
 
A horta do Senhor Lobo que protege a sua horta.
A horta do Senhor Lobo que protege a sua horta.A horta do Senhor Lobo que protege a sua horta.
A horta do Senhor Lobo que protege a sua horta.silves15
 
Orações subordinadas substantivas (andamento).pptx
Orações subordinadas substantivas (andamento).pptxOrações subordinadas substantivas (andamento).pptx
Orações subordinadas substantivas (andamento).pptxKtiaOliveira68
 
AD2 DIDÁTICA.KARINEROZA.SHAYANNE.BINC.ROBERTA.pptx
AD2 DIDÁTICA.KARINEROZA.SHAYANNE.BINC.ROBERTA.pptxAD2 DIDÁTICA.KARINEROZA.SHAYANNE.BINC.ROBERTA.pptx
AD2 DIDÁTICA.KARINEROZA.SHAYANNE.BINC.ROBERTA.pptxkarinedarozabatista
 
02. Informática - Windows 10 apostila completa.pdf
02. Informática - Windows 10 apostila completa.pdf02. Informática - Windows 10 apostila completa.pdf
02. Informática - Windows 10 apostila completa.pdfJorge Andrade
 
ATIVIDADE AVALIATIVA VOZES VERBAIS 7º ano.pptx
ATIVIDADE AVALIATIVA VOZES VERBAIS 7º ano.pptxATIVIDADE AVALIATIVA VOZES VERBAIS 7º ano.pptx
ATIVIDADE AVALIATIVA VOZES VERBAIS 7º ano.pptxOsnilReis1
 
D9 RECONHECER GENERO DISCURSIVO SPA.pptx
D9 RECONHECER GENERO DISCURSIVO SPA.pptxD9 RECONHECER GENERO DISCURSIVO SPA.pptx
D9 RECONHECER GENERO DISCURSIVO SPA.pptxRonys4
 
Apresentação | Eleições Europeias 2024-2029
Apresentação | Eleições Europeias 2024-2029Apresentação | Eleições Europeias 2024-2029
Apresentação | Eleições Europeias 2024-2029Centro Jacques Delors
 
Grupo Tribalhista - Música Velha Infância (cruzadinha e caça palavras)
Grupo Tribalhista - Música Velha Infância (cruzadinha e caça palavras)Grupo Tribalhista - Música Velha Infância (cruzadinha e caça palavras)
Grupo Tribalhista - Música Velha Infância (cruzadinha e caça palavras)Mary Alvarenga
 
Simulado 2 Etapa - 2024 Proximo Passo.pdf
Simulado 2 Etapa  - 2024 Proximo Passo.pdfSimulado 2 Etapa  - 2024 Proximo Passo.pdf
Simulado 2 Etapa - 2024 Proximo Passo.pdfEditoraEnovus
 
Habilidades Motoras Básicas e Específicas
Habilidades Motoras Básicas e EspecíficasHabilidades Motoras Básicas e Específicas
Habilidades Motoras Básicas e EspecíficasCassio Meira Jr.
 
Governo Provisório Era Vargas 1930-1934 Brasil
Governo Provisório Era Vargas 1930-1934 BrasilGoverno Provisório Era Vargas 1930-1934 Brasil
Governo Provisório Era Vargas 1930-1934 Brasillucasp132400
 
Slides Lição 03, Central Gospel, O Arrebatamento, 1Tr24.pptx
Slides Lição 03, Central Gospel, O Arrebatamento, 1Tr24.pptxSlides Lição 03, Central Gospel, O Arrebatamento, 1Tr24.pptx
Slides Lição 03, Central Gospel, O Arrebatamento, 1Tr24.pptxLuizHenriquedeAlmeid6
 
ELETIVA TEXTOS MULTIMODAIS LINGUAGEM VER
ELETIVA TEXTOS MULTIMODAIS LINGUAGEM VERELETIVA TEXTOS MULTIMODAIS LINGUAGEM VER
ELETIVA TEXTOS MULTIMODAIS LINGUAGEM VERDeiciane Chaves
 
Slides Lição 4, Betel, Ordenança quanto à contribuição financeira, 2Tr24.pptx
Slides Lição 4, Betel, Ordenança quanto à contribuição financeira, 2Tr24.pptxSlides Lição 4, Betel, Ordenança quanto à contribuição financeira, 2Tr24.pptx
Slides Lição 4, Betel, Ordenança quanto à contribuição financeira, 2Tr24.pptxLuizHenriquedeAlmeid6
 
Modelos de Desenvolvimento Motor - Gallahue, Newell e Tani
Modelos de Desenvolvimento Motor - Gallahue, Newell e TaniModelos de Desenvolvimento Motor - Gallahue, Newell e Tani
Modelos de Desenvolvimento Motor - Gallahue, Newell e TaniCassio Meira Jr.
 
Recurso Casa das Ciências: Sistemas de Partículas
Recurso Casa das Ciências: Sistemas de PartículasRecurso Casa das Ciências: Sistemas de Partículas
Recurso Casa das Ciências: Sistemas de PartículasCasa Ciências
 

Último (20)

William J. Bennett - O livro das virtudes para Crianças.pdf
William J. Bennett - O livro das virtudes para Crianças.pdfWilliam J. Bennett - O livro das virtudes para Crianças.pdf
William J. Bennett - O livro das virtudes para Crianças.pdf
 
A horta do Senhor Lobo que protege a sua horta.
A horta do Senhor Lobo que protege a sua horta.A horta do Senhor Lobo que protege a sua horta.
A horta do Senhor Lobo que protege a sua horta.
 
Orações subordinadas substantivas (andamento).pptx
Orações subordinadas substantivas (andamento).pptxOrações subordinadas substantivas (andamento).pptx
Orações subordinadas substantivas (andamento).pptx
 
AD2 DIDÁTICA.KARINEROZA.SHAYANNE.BINC.ROBERTA.pptx
AD2 DIDÁTICA.KARINEROZA.SHAYANNE.BINC.ROBERTA.pptxAD2 DIDÁTICA.KARINEROZA.SHAYANNE.BINC.ROBERTA.pptx
AD2 DIDÁTICA.KARINEROZA.SHAYANNE.BINC.ROBERTA.pptx
 
02. Informática - Windows 10 apostila completa.pdf
02. Informática - Windows 10 apostila completa.pdf02. Informática - Windows 10 apostila completa.pdf
02. Informática - Windows 10 apostila completa.pdf
 
ATIVIDADE AVALIATIVA VOZES VERBAIS 7º ano.pptx
ATIVIDADE AVALIATIVA VOZES VERBAIS 7º ano.pptxATIVIDADE AVALIATIVA VOZES VERBAIS 7º ano.pptx
ATIVIDADE AVALIATIVA VOZES VERBAIS 7º ano.pptx
 
D9 RECONHECER GENERO DISCURSIVO SPA.pptx
D9 RECONHECER GENERO DISCURSIVO SPA.pptxD9 RECONHECER GENERO DISCURSIVO SPA.pptx
D9 RECONHECER GENERO DISCURSIVO SPA.pptx
 
CINEMATICA DE LOS MATERIALES Y PARTICULA
CINEMATICA DE LOS MATERIALES Y PARTICULACINEMATICA DE LOS MATERIALES Y PARTICULA
CINEMATICA DE LOS MATERIALES Y PARTICULA
 
Apresentação | Eleições Europeias 2024-2029
Apresentação | Eleições Europeias 2024-2029Apresentação | Eleições Europeias 2024-2029
Apresentação | Eleições Europeias 2024-2029
 
Grupo Tribalhista - Música Velha Infância (cruzadinha e caça palavras)
Grupo Tribalhista - Música Velha Infância (cruzadinha e caça palavras)Grupo Tribalhista - Música Velha Infância (cruzadinha e caça palavras)
Grupo Tribalhista - Música Velha Infância (cruzadinha e caça palavras)
 
Orientação Técnico-Pedagógica EMBcae Nº 001, de 16 de abril de 2024
Orientação Técnico-Pedagógica EMBcae Nº 001, de 16 de abril de 2024Orientação Técnico-Pedagógica EMBcae Nº 001, de 16 de abril de 2024
Orientação Técnico-Pedagógica EMBcae Nº 001, de 16 de abril de 2024
 
Simulado 2 Etapa - 2024 Proximo Passo.pdf
Simulado 2 Etapa  - 2024 Proximo Passo.pdfSimulado 2 Etapa  - 2024 Proximo Passo.pdf
Simulado 2 Etapa - 2024 Proximo Passo.pdf
 
Em tempo de Quaresma .
Em tempo de Quaresma                            .Em tempo de Quaresma                            .
Em tempo de Quaresma .
 
Habilidades Motoras Básicas e Específicas
Habilidades Motoras Básicas e EspecíficasHabilidades Motoras Básicas e Específicas
Habilidades Motoras Básicas e Específicas
 
Governo Provisório Era Vargas 1930-1934 Brasil
Governo Provisório Era Vargas 1930-1934 BrasilGoverno Provisório Era Vargas 1930-1934 Brasil
Governo Provisório Era Vargas 1930-1934 Brasil
 
Slides Lição 03, Central Gospel, O Arrebatamento, 1Tr24.pptx
Slides Lição 03, Central Gospel, O Arrebatamento, 1Tr24.pptxSlides Lição 03, Central Gospel, O Arrebatamento, 1Tr24.pptx
Slides Lição 03, Central Gospel, O Arrebatamento, 1Tr24.pptx
 
ELETIVA TEXTOS MULTIMODAIS LINGUAGEM VER
ELETIVA TEXTOS MULTIMODAIS LINGUAGEM VERELETIVA TEXTOS MULTIMODAIS LINGUAGEM VER
ELETIVA TEXTOS MULTIMODAIS LINGUAGEM VER
 
Slides Lição 4, Betel, Ordenança quanto à contribuição financeira, 2Tr24.pptx
Slides Lição 4, Betel, Ordenança quanto à contribuição financeira, 2Tr24.pptxSlides Lição 4, Betel, Ordenança quanto à contribuição financeira, 2Tr24.pptx
Slides Lição 4, Betel, Ordenança quanto à contribuição financeira, 2Tr24.pptx
 
Modelos de Desenvolvimento Motor - Gallahue, Newell e Tani
Modelos de Desenvolvimento Motor - Gallahue, Newell e TaniModelos de Desenvolvimento Motor - Gallahue, Newell e Tani
Modelos de Desenvolvimento Motor - Gallahue, Newell e Tani
 
Recurso Casa das Ciências: Sistemas de Partículas
Recurso Casa das Ciências: Sistemas de PartículasRecurso Casa das Ciências: Sistemas de Partículas
Recurso Casa das Ciências: Sistemas de Partículas
 

Teorema de cantor

  • 1. Teorema de Cantor – Schroeder – Bernstein Definição. Sejam A e B dois conjuntos. Dizemos que A e B possuem a mesma Cardinalidade se existe uma bijeção 𝜙: 𝐴 → 𝐵. Neste caso card(A) = card(B) Proposição 1. Sejam A e B conjuntos não- vazios. Suponha que exista uma função 𝛾: 𝐴 → 𝐵 sobrejetiva. Então existe uma função 𝜆: 𝐵 → 𝐴 injetiva. Prova: Para cada 𝑦 ∈ 𝐵 podemos escolher um único 𝑥 𝑦 ∈ 𝐴 tal que 𝛾( 𝑥 𝑦) = 𝑦 Então definimos 𝜆: 𝐵 → 𝐴, 𝜆( 𝑥) = 𝑥 𝑦. Evidentemente 𝜆 é uma injeção. Proposição 2. Sejam A e B conjuntos não- vazios. Suponha que existe uma função 𝜆: 𝐵 → 𝐴 injetiva, então existe uma função 𝛾: 𝐴 → 𝐵 sobrejetiva. Prova. Fixemos um 𝑏 ∈ 𝐵. De para A para já existe uma região “bijetiva” vejamos:
  • 2. Quando invertemos as flechas, a função já está quase pronta
  • 3. Definição. Dizemos que a cardinalidade de A é menor do que o igual a B, se existe uma função injetiva 𝜆: 𝐴 → 𝐵. Notação. 𝑐𝑎𝑟𝑑(𝐴) ≤ 𝑐𝑎𝑟𝑑(𝐵) Proposição 3. Se 𝐵 ⊂ 𝐴 e 𝑐𝑎𝑟𝑑(𝐴) ≤ 𝑐𝑎𝑟𝑑(𝐵), então A e B tem a mesma cardinalidade. Ou seja, se 𝐵 ⊂ 𝐴 e existe uma função injetiva 𝑓: 𝐴 → 𝐵, então A e B tem a mesma cardinalidade. Prova. Seja 𝑓: 𝐴 → 𝐵 uma função injetiva de A em B, com 𝐵 ⊂ 𝐴, daí segue que 𝑓(𝐵) ⊂ 𝑓(𝐴). Afirmação. 𝑓 𝑛 (𝐵) ⊂ 𝑓 𝑛 (𝐴) para todo 𝑛 ∈ 𝑁. Prova da afirmação. 𝑃𝑎𝑟𝑎 𝑛 = 1, é 𝑐𝑙𝑎𝑟𝑜. Hipótese de indução. Para um certo 𝑘 ∈ 𝑁, vale que 𝑓 𝑘 (𝐵) ⊂ 𝑓 𝑘 (𝐴). 𝑓 𝑘 = 𝑓 ∘ 𝑓 ∘ … ∘ 𝑓 𝑐𝑜𝑚 𝑘 𝑓′ 𝑠. 𝑓 𝑘( 𝑥) = ( 𝑓 ∘ 𝑓 ∘ … ∘ 𝑓)( 𝑥) = 𝑓(𝑓 … ( 𝑓( 𝑥)) … ) Então existe um 𝑓 𝑘( 𝐵) 𝑒 𝑓 𝑘 (𝐴) são subconjuntos do domínio da função. Logo 𝑓 𝑘 (𝐵) ⊂ 𝑓 𝑘 (𝐴) implica que f(𝑓 𝑘 (𝐵)) ⊂ 𝑓(𝑓 𝑘 (𝐴)) que é o mesmo que 𝑓 𝑘+1 (𝐵) ⊂ 𝑓 𝑘+1 (𝐴).
  • 4. Explorando a notação. 𝑓( 𝑀) = {𝑓( 𝑥); 𝑥 ∈ 𝑀 } ou de outro modo se 𝑤 ∈ 𝑓( 𝑀) então existe um 𝑥 ∈ 𝑀 tal que 𝑓( 𝑥) = 𝑤. 𝑠𝑒𝑗𝑎 𝑧 ∈ 𝑓 𝑘+1 (𝐵) Existe 𝑥 ∈ 𝐵 tal que 𝑓 𝑘+1( 𝑥) = 𝑧. Temos que 𝑓 𝑘+1( 𝑥) = 𝑓(𝑓 𝑘( 𝑥)) note que 𝑓 𝑘( 𝑥) ∈ 𝑓 𝑘( 𝐵) então 𝑓 𝑘( 𝑥) ∈ 𝑓 𝑘( 𝐴) isto implica que 𝑓(𝑓 𝑘( 𝑥)) ∈ 𝑓(𝑓 𝑘( 𝐴)) = 𝑓 𝑘+1 (𝐴). Final da prova da afirmação. 𝑋 = {𝑥 ∈ 𝐴; 𝑥 ∈ ⋃ 𝑓 𝑛( 𝐴) − 𝑓 𝑛( 𝐵) 𝑛∈𝑁∪{0} } E, então, define-se 𝑔: 𝐴 → 𝐵 tal que
  • 5. Para provar que g é Injetiva, basta mostrar que, dados 𝑎 ∈ 𝑋 e 𝑏 ∈ (𝐴 − 𝑋), 𝑔(𝑎) ≠ 𝑔(𝑏). Imaginemos que fosse 𝑔( 𝑎) = 𝑔( 𝑏). Então teríamos 𝑓( 𝑎) = 𝑔( 𝑎) = 𝑔( 𝑏) = 𝑏 Para este a existe um 𝑚 ∈ 𝑁 tal que 𝑎 ∈ (𝑓 𝑚( 𝐴) − 𝑓 𝑚 (𝐵)), tem-se que 𝑓( 𝑎) = 𝑏 ∈ 𝑓 𝑚+1( 𝐴). Note que 𝑎 ∈ 𝑓 𝑚( 𝐴) 𝑒 𝑎 ∉ 𝑓 𝑚 (𝐵). Então duas coisas estão acontecendo:  um 𝑥0 ∈ 𝐴 𝑡𝑎𝑙 𝑞𝑢𝑒 𝑓 𝑚( 𝑥0) = 𝑎  se 𝑥 ∈ 𝐵 então 𝑓 𝑚( 𝑥) ≠ 𝑎 Segue 𝑓( 𝑓 𝑚( 𝑥0)) = 𝑓( 𝑎) → 𝑓 𝑚+1( 𝑥0) = 𝑓(𝑎) → 𝑓(𝑎) ∈ 𝑓 𝑚+1 (𝐴) E, portanto 𝑏 ∈ 𝑓 𝑚+1 (𝐴). Como 𝑏 ∉ 𝑋 concluímos que 𝑏 ∈ 𝑓 𝑚+1 (𝐵). Isto quer dizer que existe um 𝑥 𝜃 ∈ 𝐵 tal que 𝑓 𝑚+1( 𝑥 𝜃) = 𝑏 ou 𝑓(𝑓 𝑚( 𝑥 𝜃)) = 𝑏. Afirmação. 𝑆𝑒 𝑥 𝜃 ∈ 𝐵 → 𝑓 𝑚( 𝑥 𝜃) ∈ 𝑓 𝑚 (𝐵). É óbvio. Ponha 𝑓 𝑚( 𝑥 𝜃) = 𝑝. Então 𝑓( 𝑝) = 𝑏. Mas pela injetividade de f, vem que 𝑎 = 𝑝 ∈ 𝑓 𝑚 (𝐵), portanto 𝑎 ∉ (𝑓 𝑚( 𝐴) − 𝑓 𝑚( 𝐵)). Contradição. Então deve ser 𝑔( 𝑎) ≠ 𝑔( 𝑏). A função g definida acima é de fato injetiva. Passaremos agora a focar na sobrejetividade da função g. Dado
  • 6. 𝑦0 ∈ 𝐵 se 𝑦0 ∈ 𝐵 − 𝑋 Basta ver que g(𝑦0) = 𝑦0. Caso 𝑦0 ∈ 𝑋 ∩ 𝐵 Tem-se que 𝑦0 ∈ (𝑓 𝑡( 𝐴) − 𝑓 𝑡 (𝐵)) para algum 𝑡 ∈ 𝑁. Temos 𝑦0 ∈ 𝑓 𝑡( 𝐴) 𝑒 𝑦0 ∉ 𝑓 𝑡 (𝐵) Como 𝑓 𝑡( 𝐴) = 𝑓(𝑓 𝑡−1( 𝐴)) segue que existe 𝑧 ∈ 𝑓 𝑡−1( 𝐴) tal que f(z) = 𝑦0. E, também tem-se que 𝑧 ∉ 𝑓 𝑡−1 (𝐵) Pois se fosse 𝑧 ∈ 𝑓 𝑡−1 (𝐵) → 𝑓(𝑧) ∈ 𝑓 𝑡 (𝐵) → 𝑦0 ∈ 𝑓 𝑡 (𝐵) → 𝑎𝑏𝑠𝑢𝑟𝑑𝑜. Concluímos que 𝑧 ∈ 𝑓 𝑡−1( 𝐴) − 𝑓 𝑡−1 (𝐵) E portanto 𝑔( 𝑧) = 𝑓( 𝑧) = 𝑦0 Isto completa a prova da sobrejetividade de g. Portanto g é uma bijeção, donde segue que 𝐶𝑎𝑟𝑑( 𝐴) = 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐵). Teorema de Cantor-Schroeder- Bernstein Sejam A,B conjuntos não vazios. Se 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐴) ≤ 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐵) e 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐵) ≤ 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐴), segue-se que 𝐶𝑎𝑟𝑑( 𝐴) = 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐵). Ou
  • 7. seja, se existem injeções 𝑓: 𝐴 → 𝐵 e 𝑔: 𝐵 → 𝐴, então existem uma bijeção 𝜙: 𝐴 → 𝐵. Prova: Tomando as injeções 𝑓: 𝐴 → 𝐵 e 𝑔: 𝐵 → 𝐴, tem-se que 𝑓∗ : 𝐴 → 𝑓(𝐴), onde 𝑓∗( 𝑥) = 𝑓(𝑥) é uma bijeção entre A e 𝑓( 𝐴) ⊆ 𝐵. Logo (𝑓∗ ∘ 𝑔): 𝐵 → 𝑓(𝐴) é uma injeção, como 𝑓( 𝐴) ⊆ 𝐵. Pela proposição 3 temos que 𝐶𝑎𝑟𝑑( 𝑓( 𝐴)) = 𝐶𝑎𝑟𝑑(𝐵), ou, em palavras, existe uma bijeção ℎ: 𝑓(𝐴) → 𝐵 Note, então, que
  • 8. 𝜙 = (ℎ 𝜊 𝑓∗): 𝐴 → 𝐵 É composição de bijeções e, portanto, bijeção.