SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 14
Baixar para ler offline
José Carvalheira
Laboratório de Química Enológica da DRAPC
Curso Intensivo de Conservação, Estabilização e Engarrafamento
A análise sensorial de vinhos
A Prova dos Vinhos
O Objectivo - determinar o conjunto de sensações que o vinho
transmite, como forma de detectar virtudes e defeitos
A complexidade – largas centenas de compostos foram já identificados
nos vinhos. Esta complexidade de composição corresponde a uma
infindável gama de aromas e sabores naturais
Quem pode executar a prova dos vinhos?
Para se provar de forma mais rigorosa e consciente, é imprescindível o
conhecimento do produto, da composição da matéria prima e do vinho,
das metodologias de vinificação, estabilização, conservação e
envelhecimento. Isto não quer significar que apenas os enólogos
possam/devam provar, no entanto, outros melhorarão muito a sua
aptidão como provadores quanto mais conhecimento do produto
tiverem
Os órgãos dos sentidos
Os órgãos dos sentidos
O nariz/olfacto
Os órgãos dos sentidos
A boca (língua) – sabor
Substâncias de gosto ácido
Ácido tartárico Ácido málico Ácido cítrico
Ácido succínico Ácido láctico Ácido acético
Substâncias de gosto doce
Açúcares residuais – glucose , frutose, arabinose
Etanol Glicerol Poli álcoois
Substâncias de gosto salgado
Potássio Ferro Sódio
Magnésio Cálcio
Cloretos Tartaratos Sulfatos
Malatos
O copo de prova
ISO – 3591
A sua forma permite a
concentração dos aromas
Capacidade total – 250 mL
Volume recomendado de vinho –
50 mL
Características e condições do
provador
- A maioria das pessoas tem suficiente sensibilidade para que possa
exercitar-se, com sucesso, na prova de vinhos
- Excluem-se os indivíduos portadores de deficiências fisiológicas, casos
raros
- Não deve ter comido há pouco tempo (as sessões mais válidas realizam-
se entre as 11 e 13 horas)
- Não deve fumar, pelo menos imediatamente antes e durante a sessão
- Não deve usar perfumes ou desodorizantes com odor
- Um importante atributo do provador é a sua capacidade de atenção e
concentração
- Deve manter-se liberto de condicionamentos exteriores
- Os grandes provadores são aqueles que treinam e praticam
muito
Metodologia da prova
Metodologia da prova
O aspecto
Cores de Vinhos Brancos Cores de Vinhos Tintos
A Espuma
Bolha – Fina, média, grossa
Cordão de espuma – persistente / persistência
média / pouco persistente
Persistência da efervescência (espuma) – fugaz /
duradoura
Metodologia da prova
O aroma dos vinhos
Metodologia da prova
Vocabulário mais usual
Fichas de prova
Principais defeitos dos vinhos
Provocadas por má gestão do O2
Etanal / oxidação do etanol
Redução / Derivados de enxofre (ácido sulfídrico, sulfureto de dimetilo, sulfureto
de carbonilo, metanotiol, etanotiol, etc.)
Flor – desenvolvimento de um véu de leveduras (Candida mycoderma) à superfície do
vinho abandonado sem protecção anti-oxidante, transformando-se o etanol em
etanal
Provocadas por bactérias acéticas e má gestão do O2
Pico acético (Acetificação) – transformação do etanol em ácido acético
Aparecimento de acetato de etilo (esterificação do ácido acético por bactérias
acéticas), durante a FA ou a conservação/estágio na presença de oxigénio
Principais defeitos dos vinhos (cont)
Provocadas por bactérias lácticas
Pico láctico – produção de ácido acético e ácido láctico por bactérias lácticas, a
partir de pentoses e hexoses
Volta – degradação do tartárico por bactérias lácticas
Amargor – degradação do glicerol por bactérias lácticas
Gordura – produção de β-Glucanos por bactérias lácticas
Provocadas por leveduras de contaminação
Fenóis voláteis:4-etil fenol, 4-etil guaiacol,
4-vinil fenol, 4-vinil guaiacol
Provocada pela rolha / fungos
Gosto de rolha: 2,4,6 tricloroanisol 2,3,4,6 tetracloroanisol (metoxilação do
cloro por fungos) Geosmina (terroso, abolorado – presença de fungos)

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Chuong 6. sinh lý hô hấp www.mientayvn.com
Chuong 6. sinh lý hô hấp www.mientayvn.comChuong 6. sinh lý hô hấp www.mientayvn.com
Chuong 6. sinh lý hô hấp www.mientayvn.comwww. mientayvn.com
 
Quy trinh san_xuat_bia
Quy trinh san_xuat_biaQuy trinh san_xuat_bia
Quy trinh san_xuat_biaHong Minh
 
DIỄN ĐÀN KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH HEF 2023 VN FINAL Vietnamese Version.pdf
DIỄN ĐÀN KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH HEF 2023 VN FINAL Vietnamese Version.pdfDIỄN ĐÀN KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH HEF 2023 VN FINAL Vietnamese Version.pdf
DIỄN ĐÀN KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH HEF 2023 VN FINAL Vietnamese Version.pdfChuong Nguyen
 
Nitric acid Preparation & Uses Raw materials, Flow sheet diagram unit operat...
Nitric acid Preparation & Uses Raw materials, Flow sheet diagram unit operat...Nitric acid Preparation & Uses Raw materials, Flow sheet diagram unit operat...
Nitric acid Preparation & Uses Raw materials, Flow sheet diagram unit operat...Sumama Shakir
 
Nghiên cứu sản xuất dịch cà chua cô đặc.pdf
Nghiên cứu sản xuất dịch cà chua cô đặc.pdfNghiên cứu sản xuất dịch cà chua cô đặc.pdf
Nghiên cứu sản xuất dịch cà chua cô đặc.pdfMan_Ebook
 
Phương pháp đánh giá chỉ số tâm sinh lý để xác định nghề nặng nhọc độc hại ng...
Phương pháp đánh giá chỉ số tâm sinh lý để xác định nghề nặng nhọc độc hại ng...Phương pháp đánh giá chỉ số tâm sinh lý để xác định nghề nặng nhọc độc hại ng...
Phương pháp đánh giá chỉ số tâm sinh lý để xác định nghề nặng nhọc độc hại ng...vietltt
 
Đánh giá vòng đời sản phẩm.pdf
Đánh giá vòng đời sản phẩm.pdfĐánh giá vòng đời sản phẩm.pdf
Đánh giá vòng đời sản phẩm.pdfNhuoc Tran
 
Xac dinh ham luong anthocyanin trong mot so loai rau qua bang phuong phap p h...
Xac dinh ham luong anthocyanin trong mot so loai rau qua bang phuong phap p h...Xac dinh ham luong anthocyanin trong mot so loai rau qua bang phuong phap p h...
Xac dinh ham luong anthocyanin trong mot so loai rau qua bang phuong phap p h...Nguyen Thanh Tu Collection
 
E book-6-passos-para-se-tornar-um-expert-em-vinhos
E book-6-passos-para-se-tornar-um-expert-em-vinhosE book-6-passos-para-se-tornar-um-expert-em-vinhos
E book-6-passos-para-se-tornar-um-expert-em-vinhosMaryana Moreira
 
Tìm hiểu quy trình kiểm tra chất lượng nguyên liệu sản xuất bia của công ty b...
Tìm hiểu quy trình kiểm tra chất lượng nguyên liệu sản xuất bia của công ty b...Tìm hiểu quy trình kiểm tra chất lượng nguyên liệu sản xuất bia của công ty b...
Tìm hiểu quy trình kiểm tra chất lượng nguyên liệu sản xuất bia của công ty b...TÀI LIỆU NGÀNH MAY
 
Hoanganh 121226214354-phpapp01
Hoanganh 121226214354-phpapp01Hoanganh 121226214354-phpapp01
Hoanganh 121226214354-phpapp01hoanganhovo
 
Thực trạng sử dụng màu trong thực phẩm
Thực trạng sử dụng màu trong thực phẩmThực trạng sử dụng màu trong thực phẩm
Thực trạng sử dụng màu trong thực phẩmThắng Trần
 
IA on polyphenol quantification using potassium permanganate titration (Lowen...
IA on polyphenol quantification using potassium permanganate titration (Lowen...IA on polyphenol quantification using potassium permanganate titration (Lowen...
IA on polyphenol quantification using potassium permanganate titration (Lowen...Lawrence kok
 

Mais procurados (20)

Chuong 6. sinh lý hô hấp www.mientayvn.com
Chuong 6. sinh lý hô hấp www.mientayvn.comChuong 6. sinh lý hô hấp www.mientayvn.com
Chuong 6. sinh lý hô hấp www.mientayvn.com
 
Quy trinh san_xuat_bia
Quy trinh san_xuat_biaQuy trinh san_xuat_bia
Quy trinh san_xuat_bia
 
Larutan ( solution 2 )
Larutan ( solution 2 )Larutan ( solution 2 )
Larutan ( solution 2 )
 
Chuong6
Chuong6Chuong6
Chuong6
 
Luận văn: Xác định đồng thời paracetamol và cafein trong dược phẩm
Luận văn: Xác định đồng thời paracetamol và cafein trong dược phẩmLuận văn: Xác định đồng thời paracetamol và cafein trong dược phẩm
Luận văn: Xác định đồng thời paracetamol và cafein trong dược phẩm
 
DIỄN ĐÀN KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH HEF 2023 VN FINAL Vietnamese Version.pdf
DIỄN ĐÀN KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH HEF 2023 VN FINAL Vietnamese Version.pdfDIỄN ĐÀN KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH HEF 2023 VN FINAL Vietnamese Version.pdf
DIỄN ĐÀN KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH HEF 2023 VN FINAL Vietnamese Version.pdf
 
Nitric acid Preparation & Uses Raw materials, Flow sheet diagram unit operat...
Nitric acid Preparation & Uses Raw materials, Flow sheet diagram unit operat...Nitric acid Preparation & Uses Raw materials, Flow sheet diagram unit operat...
Nitric acid Preparation & Uses Raw materials, Flow sheet diagram unit operat...
 
Nghiên cứu sản xuất dịch cà chua cô đặc.pdf
Nghiên cứu sản xuất dịch cà chua cô đặc.pdfNghiên cứu sản xuất dịch cà chua cô đặc.pdf
Nghiên cứu sản xuất dịch cà chua cô đặc.pdf
 
Đề tài: Hiện trạng môi trường trong quá trình tuyển tinh quặng apatit
Đề tài: Hiện trạng môi trường trong quá trình tuyển tinh quặng apatitĐề tài: Hiện trạng môi trường trong quá trình tuyển tinh quặng apatit
Đề tài: Hiện trạng môi trường trong quá trình tuyển tinh quặng apatit
 
Phương pháp đánh giá chỉ số tâm sinh lý để xác định nghề nặng nhọc độc hại ng...
Phương pháp đánh giá chỉ số tâm sinh lý để xác định nghề nặng nhọc độc hại ng...Phương pháp đánh giá chỉ số tâm sinh lý để xác định nghề nặng nhọc độc hại ng...
Phương pháp đánh giá chỉ số tâm sinh lý để xác định nghề nặng nhọc độc hại ng...
 
Đánh giá vòng đời sản phẩm.pdf
Đánh giá vòng đời sản phẩm.pdfĐánh giá vòng đời sản phẩm.pdf
Đánh giá vòng đời sản phẩm.pdf
 
La birra Sommelier AIS 1°livello
La birra Sommelier AIS 1°livelloLa birra Sommelier AIS 1°livello
La birra Sommelier AIS 1°livello
 
Xac dinh ham luong anthocyanin trong mot so loai rau qua bang phuong phap p h...
Xac dinh ham luong anthocyanin trong mot so loai rau qua bang phuong phap p h...Xac dinh ham luong anthocyanin trong mot so loai rau qua bang phuong phap p h...
Xac dinh ham luong anthocyanin trong mot so loai rau qua bang phuong phap p h...
 
E book-6-passos-para-se-tornar-um-expert-em-vinhos
E book-6-passos-para-se-tornar-um-expert-em-vinhosE book-6-passos-para-se-tornar-um-expert-em-vinhos
E book-6-passos-para-se-tornar-um-expert-em-vinhos
 
Tìm hiểu quy trình kiểm tra chất lượng nguyên liệu sản xuất bia của công ty b...
Tìm hiểu quy trình kiểm tra chất lượng nguyên liệu sản xuất bia của công ty b...Tìm hiểu quy trình kiểm tra chất lượng nguyên liệu sản xuất bia của công ty b...
Tìm hiểu quy trình kiểm tra chất lượng nguyên liệu sản xuất bia của công ty b...
 
Hoanganh 121226214354-phpapp01
Hoanganh 121226214354-phpapp01Hoanganh 121226214354-phpapp01
Hoanganh 121226214354-phpapp01
 
Thực trạng sử dụng màu trong thực phẩm
Thực trạng sử dụng màu trong thực phẩmThực trạng sử dụng màu trong thực phẩm
Thực trạng sử dụng màu trong thực phẩm
 
Đề tài: Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14000 - ems, HAY
Đề tài: Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14000 - ems, HAYĐề tài: Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14000 - ems, HAY
Đề tài: Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14000 - ems, HAY
 
Making Of Wine
Making Of WineMaking Of Wine
Making Of Wine
 
IA on polyphenol quantification using potassium permanganate titration (Lowen...
IA on polyphenol quantification using potassium permanganate titration (Lowen...IA on polyphenol quantification using potassium permanganate titration (Lowen...
IA on polyphenol quantification using potassium permanganate titration (Lowen...
 

Destaque

Análise sensorial cap6 ial
Análise sensorial cap6 ialAnálise sensorial cap6 ial
Análise sensorial cap6 ialMay Moura
 
O risco da insegurança alimentar: os vinhos do Vale do Juruá
O risco da insegurança alimentar: os vinhos do Vale do JuruáO risco da insegurança alimentar: os vinhos do Vale do Juruá
O risco da insegurança alimentar: os vinhos do Vale do JuruáAugusto Rocha
 
Apostila analise sensorial_2010-1
Apostila analise sensorial_2010-1Apostila analise sensorial_2010-1
Apostila analise sensorial_2010-1Adilson Silva
 

Destaque (6)

Análise sensorial cap6 ial
Análise sensorial cap6 ialAnálise sensorial cap6 ial
Análise sensorial cap6 ial
 
Queijo canastra
Queijo canastraQueijo canastra
Queijo canastra
 
O risco da insegurança alimentar: os vinhos do Vale do Juruá
O risco da insegurança alimentar: os vinhos do Vale do JuruáO risco da insegurança alimentar: os vinhos do Vale do Juruá
O risco da insegurança alimentar: os vinhos do Vale do Juruá
 
Rum
RumRum
Rum
 
Rum
RumRum
Rum
 
Apostila analise sensorial_2010-1
Apostila analise sensorial_2010-1Apostila analise sensorial_2010-1
Apostila analise sensorial_2010-1
 

Semelhante a A Prova Sensorial de Vinhos

Confraria pane, vinum et caseus 3o encontro
Confraria pane, vinum et caseus 3o encontroConfraria pane, vinum et caseus 3o encontro
Confraria pane, vinum et caseus 3o encontroFabio Barnes
 
Curso online Iniciacao a degustacao de vinhos
Curso online Iniciacao a degustacao de vinhosCurso online Iniciacao a degustacao de vinhos
Curso online Iniciacao a degustacao de vinhosiLabora
 
Treinamento em Análise Sensorial - Bebidas
Treinamento em Análise Sensorial - BebidasTreinamento em Análise Sensorial - Bebidas
Treinamento em Análise Sensorial - BebidasAbilio Martins Junior
 
Termos vinicos
Termos vinicosTermos vinicos
Termos vinicospedroaecc
 
Passeio Enológico através de Portugal - 29 de março de 2011
Passeio Enológico através de Portugal - 29 de março de 2011Passeio Enológico através de Portugal - 29 de março de 2011
Passeio Enológico através de Portugal - 29 de março de 2011Gustavo Barros
 
Falando de vinho parte 1
Falando de vinho parte 1Falando de vinho parte 1
Falando de vinho parte 1Antonio Souto
 
Prova de Aptidão Profissional - Vinho
Prova de Aptidão Profissional - VinhoProva de Aptidão Profissional - Vinho
Prova de Aptidão Profissional - VinhoMaria Teixiera
 

Semelhante a A Prova Sensorial de Vinhos (11)

Confraria pane, vinum et caseus 3o encontro
Confraria pane, vinum et caseus 3o encontroConfraria pane, vinum et caseus 3o encontro
Confraria pane, vinum et caseus 3o encontro
 
Curso online Iniciacao a degustacao de vinhos
Curso online Iniciacao a degustacao de vinhosCurso online Iniciacao a degustacao de vinhos
Curso online Iniciacao a degustacao de vinhos
 
Final
FinalFinal
Final
 
Enologia
Enologia Enologia
Enologia
 
Treinamento em Análise Sensorial - Bebidas
Treinamento em Análise Sensorial - BebidasTreinamento em Análise Sensorial - Bebidas
Treinamento em Análise Sensorial - Bebidas
 
Elaboraçao de vinhos
Elaboraçao de vinhosElaboraçao de vinhos
Elaboraçao de vinhos
 
Termos vinicos
Termos vinicosTermos vinicos
Termos vinicos
 
Vinho
VinhoVinho
Vinho
 
Passeio Enológico através de Portugal - 29 de março de 2011
Passeio Enológico através de Portugal - 29 de março de 2011Passeio Enológico através de Portugal - 29 de março de 2011
Passeio Enológico através de Portugal - 29 de março de 2011
 
Falando de vinho parte 1
Falando de vinho parte 1Falando de vinho parte 1
Falando de vinho parte 1
 
Prova de Aptidão Profissional - Vinho
Prova de Aptidão Profissional - VinhoProva de Aptidão Profissional - Vinho
Prova de Aptidão Profissional - Vinho
 

A Prova Sensorial de Vinhos

  • 1. José Carvalheira Laboratório de Química Enológica da DRAPC Curso Intensivo de Conservação, Estabilização e Engarrafamento A análise sensorial de vinhos
  • 2. A Prova dos Vinhos O Objectivo - determinar o conjunto de sensações que o vinho transmite, como forma de detectar virtudes e defeitos A complexidade – largas centenas de compostos foram já identificados nos vinhos. Esta complexidade de composição corresponde a uma infindável gama de aromas e sabores naturais Quem pode executar a prova dos vinhos? Para se provar de forma mais rigorosa e consciente, é imprescindível o conhecimento do produto, da composição da matéria prima e do vinho, das metodologias de vinificação, estabilização, conservação e envelhecimento. Isto não quer significar que apenas os enólogos possam/devam provar, no entanto, outros melhorarão muito a sua aptidão como provadores quanto mais conhecimento do produto tiverem
  • 3. Os órgãos dos sentidos
  • 4. Os órgãos dos sentidos O nariz/olfacto
  • 5. Os órgãos dos sentidos A boca (língua) – sabor Substâncias de gosto ácido Ácido tartárico Ácido málico Ácido cítrico Ácido succínico Ácido láctico Ácido acético Substâncias de gosto doce Açúcares residuais – glucose , frutose, arabinose Etanol Glicerol Poli álcoois Substâncias de gosto salgado Potássio Ferro Sódio Magnésio Cálcio Cloretos Tartaratos Sulfatos Malatos
  • 6. O copo de prova ISO – 3591 A sua forma permite a concentração dos aromas Capacidade total – 250 mL Volume recomendado de vinho – 50 mL
  • 7. Características e condições do provador - A maioria das pessoas tem suficiente sensibilidade para que possa exercitar-se, com sucesso, na prova de vinhos - Excluem-se os indivíduos portadores de deficiências fisiológicas, casos raros - Não deve ter comido há pouco tempo (as sessões mais válidas realizam- se entre as 11 e 13 horas) - Não deve fumar, pelo menos imediatamente antes e durante a sessão - Não deve usar perfumes ou desodorizantes com odor - Um importante atributo do provador é a sua capacidade de atenção e concentração - Deve manter-se liberto de condicionamentos exteriores - Os grandes provadores são aqueles que treinam e praticam muito
  • 9. Metodologia da prova O aspecto Cores de Vinhos Brancos Cores de Vinhos Tintos A Espuma Bolha – Fina, média, grossa Cordão de espuma – persistente / persistência média / pouco persistente Persistência da efervescência (espuma) – fugaz / duradoura
  • 10. Metodologia da prova O aroma dos vinhos
  • 13. Principais defeitos dos vinhos Provocadas por má gestão do O2 Etanal / oxidação do etanol Redução / Derivados de enxofre (ácido sulfídrico, sulfureto de dimetilo, sulfureto de carbonilo, metanotiol, etanotiol, etc.) Flor – desenvolvimento de um véu de leveduras (Candida mycoderma) à superfície do vinho abandonado sem protecção anti-oxidante, transformando-se o etanol em etanal Provocadas por bactérias acéticas e má gestão do O2 Pico acético (Acetificação) – transformação do etanol em ácido acético Aparecimento de acetato de etilo (esterificação do ácido acético por bactérias acéticas), durante a FA ou a conservação/estágio na presença de oxigénio
  • 14. Principais defeitos dos vinhos (cont) Provocadas por bactérias lácticas Pico láctico – produção de ácido acético e ácido láctico por bactérias lácticas, a partir de pentoses e hexoses Volta – degradação do tartárico por bactérias lácticas Amargor – degradação do glicerol por bactérias lácticas Gordura – produção de β-Glucanos por bactérias lácticas Provocadas por leveduras de contaminação Fenóis voláteis:4-etil fenol, 4-etil guaiacol, 4-vinil fenol, 4-vinil guaiacol Provocada pela rolha / fungos Gosto de rolha: 2,4,6 tricloroanisol 2,3,4,6 tetracloroanisol (metoxilação do cloro por fungos) Geosmina (terroso, abolorado – presença de fungos)