SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 25
Sarah Cornell
@sarahlizcornell
Amanhãs desejáveis
e resilientes
Refletindo no papel das ciencias de mudanças globais
na sociedade globalizada
Original image covered: Painting of Vikarn, Sweden by Stephen M. Redpath, 2020
• Risco, realidade, resiliencia
Mudanças no passado, presente, futuro
• A crise de mudança global
Mensagens de ciencia para os povos e o planeta
• Pósneotransdisciplinaridade
O papel dinâmico de ciencia na sociedade de hoje
Os temas
de hoje
Risco,
Realidade,
Resiliencia
Image: Aula Magna (Byggnad 060)
© 2012 Agneta Hollström / Stockholm University
Resiliencia
A capacidade de um sistema para lidar com mudanças
e continuar a se desenvolver
exploração
consolidação
liberação
reorganização
www.resalliance.org/adaptive-cycle
https://whatisresilience.org
Margulis & Sagan 1995 What is life?
Risco,
realidade,
resiliencia
Riscos no futuro?
– aprendendo do passado
Steffen et al 2018 Trajectories of the Earth System in the Anthropocene
http://www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1810141115
• Análise das dinâmicas ao longo prazo do Sistema Terra
informam trajetórias para o mundo humano
• Feedbacks entre clima e vida determinam a
estabilidade e variabilidade do Sistema Terra
• No passado, mudanças rápidas eram eventos raros e
catastróficos – quedas de meteoros, mega-vulcões etc
• Tais servem como ‘experimentos naturais’ indicando a
escala e velocidade de mudanças e recuperações
Risco,
realidade,
resiliencia
History of Earth’s temperature
Figure adapted from data compilation by G. Fergus 2007/2014, https://en.wikipedia.org/wiki/File:All_palaeotemps.png
Holocene
GSF 2014
HOT
COLD Holocene
Sociedades humanas
dependem em sistemas
estáveis e previsiveis
Glacial cycles
Risco,
realidade,
resiliencia
O objetivo da ciencia do sistema Terra
é entender, quantificar e prever
mudanças biofisicas
History of Earth’s temperature
Figure adapted from data compilation by G. Fergus 2007/2014, https://en.wikipedia.org/wiki/File:All_palaeotemps.png
Holocene
GSF 2014
HOT
COLD Holocene
Glacial cycles
Cíclos biogeoquimicos
Dinâmicas físicas entre
oceano, atmosfera,
criosfera e terra
Controles astronomicos
e geológicos – ao longo prazo
Funcão macroecológica
biodiversidade
Risco,
realidade,
resiliencia
Sociedades humanas
dependem em sistemas
estáveis e previsiveis
O objetivo da ciencia do sistema Terra
é entender, quantificar e prever
mudanças biofisicas
Cíclos biogeoquimicos
Dinâmicas físicas entre
oceano, atmosfera,
criosfera e terra
Controles astronomicos
e geológicos – ao longo prazo
Funcão macroecológica
biodiversidade
History of Earth’s temperature
figure adapted from data compilation by G. Fergus 2007/2014, https://en.wikipedia.org/wiki/File:All_palaeotemps.png
A ciencia do sistema Terra indica como
atividades humanas alteram
a trajetória do Holoceno
Holocene
GSF 2014
HOT
COLD
2100
2050
Acordo de Paris
incerteza domina o clima
do Antropoceno
CN Waters et al 2016 The Anthropocene is functionally and stratigraphically distinct from the Holocene.
Science 351(6269): aad2622, doi:10.1126/science.aad2622
Risco,
realidade,
resiliencia
A realidade de hoje?
– interconectada, polarizada
e sob pressão
Nyström et al 2019.Anatomy and resilience of the global production
ecosystem. Nature 575 98-108 DOI: 10.1038/s41586-019-1712-3
• Atividades sociais – finança e comércio –
transformam as conexões sistemicas do
‘ecosistema global de produção’
Risco,
realidade,
resiliencia
• Atividades sociais – finança e comércio –
transformam conexões sistemicas
• 2020-2021 expôs e aumentou as desigualdades
e intensificou as divisões políticas
Berkhout et al 2021 The Inequality Virus. Oxfam Briefing Paper Jan 2021
DOI: 10.21201/2021.6409
Uma pesquisa em 2020 da Oxfam descobriu que a maioria de economistas
acha que o coronavírus aumentará as desigualdades no seu país
– e que os governos não tem planos para mitigar esses aumentos indesejáveis
RENDA RIQUEZA
RACIAL
GENERO
Risco,
realidade,
resiliencia
A realidade de hoje?
– interconectada, polarizada
e sob pressão
• Existe cada vez mais evidencia
sobre os impactos severos hoje*
• Mudança climática
• Perca de biodiversidade
• Pressão sobre recursos naturais
• Poluição
*See https://reliefweb.int/disasters
Risco,
realidade,
resiliencia
A realidade de hoje?
– interconectada, polarizada
e sob pressão
• Atividades sociais – finança e comércio –
transformam conexões sistemicas
• 2020-2021 expôs e aumentou as desigualdades
e intensificou as divisões políticas
Amanhãs resilientes?
Risco,
realidade,
resiliencia
Conectividade, diversidade e redundância funcional
– fatores que determinam resiliencia
• Conhecimento ajuda a traçar conexões socio-ecológicas
• Compromisso com outros conhecimentos e creatividades
ajuda a indentificar e informar opções para ação social
• Diálogos com outros atores sociais ajuda a providenciar a
capacidade para experimentação – e se caso for, falhar
com segurança – na face de crise.
Robin Wall Kimmerer 2013 Braiding Sweetgrass
Bernardine Evaristo 2019 Girl, Woman, Other
Risco,
realidade,
resiliencia
Amanhãs resilientes?
Conectividade, diversidade e redundância funcional
– fatores que determinam resiliencia
A crise de
mudança global
A crise de
mudança global
Como cientistas, documentamos
as pressões que aumentam e
a resiliencia que se corrói,
ano após ano, disciplina por disciplina
Documentamos as
falhas irracionais
de implementação
e calculamos os
custos de inação
…com cada vez mais
quantificação e precisão
A crise de
mudança global
• Climate change and ocean acidification
(mainly due to CO2 emissions)
• Biodiversity loss
• Perturbed biogeochemical cycling
(release of N and P)
• Land use and land cover change
• Freshwater abstraction
• Systemic chemical pollution
• Altered atmospheric physics and chemistry
(aerosol loading, stratospheric ozone depletion)
Fazemos sínteses e simplificamos
mensagens complexas
para informar ação social
Os planetary boundaries – limiares planetários –
são nove processos globais cujas alterações
humanas estão aumentando riscos
sistemicos e irreversiveis
Steffen et al 2015 Planetary boundaries: Guiding human development on a changing planet.
Science 347, 1259855 DOI: 10.1126/science.1259855
Source: Steffen et al 2015, © SYKE & SITRA
A crise de
mudança global
Paglia 2016, Transformation, Temporality and Telecoupling in a Time of Environmental Crisis, KTH Stockholm, TRITA-HOT 2071
Koselleck and Richter 2006, Crisis. J Hist Ideas 67 (2):343-356
Porque a falta de ação?
Será que mudança ambiental global
não é uma crise ‘de verdade’?
Crisis Lysis
Mudança aguda
provocada por
circunstâncias específicas
Uma disintegração crônica
A crise de
mudança global
Pósneotransdisciplinaridade
Desafios
para a ciencia
de amanhã
‘Universities, as privileged loci of research, debate, and
intellectual cooperation, should be prepared to cope
with these challenges and uncertainties’
(descrição da sessão de hoje)
Diagnóstico:
• Disciplinas demasiadamente rígidas
• Percepcões da qualidade de pesquisa interdisciplinar
• Conflitos sobre o papel dos academicos (na advocacia política)
“For a major institution such as a modern university
to ignore global change problems simply because they do not
conform to the university's historical organizational structure
is intellectually derelict and socially irresponsible…”
J
anuary 1992
Stephen H. Schneider
Transdisciplinaridade
Ciencia
para amanhã
Diagnóstico:
• A ‘complexificação’ dos desafios socio-ambientais
• Dificuldades com a ‘democratização’ e reivindicações de conhecimento
• Conflitos entre alvos e intenções científicos e sociais
 Não só o papel do cientista mas tambem a natureza da ciencia
entra em questão
International Journal of Social Science 168: 219-229 – 2001
Science for the twenty-first century:
from social contract to the scientific core
Gilberto C. Gallopín, Silvio Funtowicz, Martin O’Connor, and Jerry Ravetz
“The danger of analytical streams of research
is getting an exactly right answer for the wrong question.
The danger of integrative streams is having an
exactly right question but a useless answer.”
(paraphrasing Holling 1998).
Ciencia
para amanhã
Neotransdisciplinaridade
Pósneotransdisciplinaridade
“Now that the natural and physical sciences
are finally convincing politicians that half a
century of research really does show that
human activity is the dominant influence
on earth surface processes,
the human sciences have entered their
posthumanist moment and want to talk
about the agency of trees and wolves…”
Progress in Human Geography 31(6) (2007) pp. 837–846
Cultural ecology: the problematic human
and the terms of engagement
Lesley Head*
DOI: 10.1177/0309132507080625
Ciencia
para amanhã
“Agora que as ciências naturais e físicas
estão finalmente convencendo os políticos
de que meio século de pesquisas realmente
mostra que a atividade humana é a influência
dominante nos processos da superfície da terra,
as ciências humanas entraram
em seu momento pós-humanista
e querem falar sobre
a agencia das árvores
e dos lobos...”
Pósneotransdisciplinaridade
Ciencia movediça na política global
Emissões ‘net zero’
‘No net loss’ (‘perda liquida’)
de biodiversidade
‘Science-based targets’ – metas autodefinidas
Ciencia
para amanhã
Jornáis ‘predadores’
Post-truth e fatos alternativos
Desinformação e deturpação
Câmaras de eco, clickbait,
a sobrecarga de informação
Ampliando os sistemas de conhecimento e ação de hoje,
para adaptar melhor ao amanhã:
• Além do material  cognitivo, experiencial, emocional
• Além das perspectivas elites e privilegiadas (‘WEIRD’)
• Além dos canais e das arenas ‘normais’ da
interface entre ciencia e política
Ives et al 2018 Reconnecting with nature for sustainability. Sustainability Science 13:1389–1397 https://doi.org/10.1007/s11625-018-0542-9
Gallopin 2001 The Latin American World Model: three decades ago. Futures 33 77–88 https://doi.org/10.1016/S0016-3287(00)00055-0
Aguiar et al 2020 Co-designing global target-seeking scenarios. Global Environmental Change 65, 102198 https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2020.102198
Cornell et al 2013 Opening up knowledge systems for better responses to global change, Environ Science & Policy 28 60-70, doi:10.1016/j.envsci.2012.11.008
Postneotransdisciplinarity
Novas
responsabilidades
científicas
Ciencia
para amanhã
Envolvendo o conhecimento, a
criatividade e o compromisso
da ciência, a política, o mundo
de negócios e os cidadãos.
Ciência para
amanhãs desejáveis:
reconectada,
diversa,
provisional
exploração
consolidação
liberação
reorganização
@sarahlizcornell, sarah.cornell@su.se

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Economia Ecológica, Sistêmica e Termodinâmica
Economia Ecológica, Sistêmica e TermodinâmicaEconomia Ecológica, Sistêmica e Termodinâmica
Economia Ecológica, Sistêmica e TermodinâmicaVitor Vieira Vasconcelos
 
Pensar a Humanidade e as Redes através da Teia da Vida, Revista Cescontexto 3...
Pensar a Humanidade e as Redes através da Teia da Vida, Revista Cescontexto 3...Pensar a Humanidade e as Redes através da Teia da Vida, Revista Cescontexto 3...
Pensar a Humanidade e as Redes através da Teia da Vida, Revista Cescontexto 3...Jorge Moreira
 
O Sonho de Greta Thunberg
O Sonho de Greta ThunbergO Sonho de Greta Thunberg
O Sonho de Greta ThunbergJorge Moreira
 

Mais procurados (6)

Economia Ecológica, Sistêmica e Termodinâmica
Economia Ecológica, Sistêmica e TermodinâmicaEconomia Ecológica, Sistêmica e Termodinâmica
Economia Ecológica, Sistêmica e Termodinâmica
 
Pensar a Humanidade e as Redes através da Teia da Vida, Revista Cescontexto 3...
Pensar a Humanidade e as Redes através da Teia da Vida, Revista Cescontexto 3...Pensar a Humanidade e as Redes através da Teia da Vida, Revista Cescontexto 3...
Pensar a Humanidade e as Redes através da Teia da Vida, Revista Cescontexto 3...
 
Sustentabilidade Urbana
Sustentabilidade UrbanaSustentabilidade Urbana
Sustentabilidade Urbana
 
O Sonho de Greta Thunberg
O Sonho de Greta ThunbergO Sonho de Greta Thunberg
O Sonho de Greta Thunberg
 
Concepções de Sustentabilidade
Concepções de SustentabilidadeConcepções de Sustentabilidade
Concepções de Sustentabilidade
 
Rios Urbanos 2012
Rios Urbanos 2012Rios Urbanos 2012
Rios Urbanos 2012
 

Semelhante a Riscos, realidades e resiliências na ciência global

Ambiente e desenvolvimento regional cd-2005
Ambiente e desenvolvimento regional cd-2005Ambiente e desenvolvimento regional cd-2005
Ambiente e desenvolvimento regional cd-2005blogarlete
 
Projeto oficina emi 2º ano
Projeto oficina emi 2º anoProjeto oficina emi 2º ano
Projeto oficina emi 2º anowagneripo
 
Palestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidiano
Palestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidianoPalestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidiano
Palestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidianoEditora Moderna
 
Palestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidiano
Palestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidianoPalestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidiano
Palestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidianoEditora Moderna
 
O que é Ciência, Tecnologia e Sociedade.ppt
O que é Ciência, Tecnologia e Sociedade.pptO que é Ciência, Tecnologia e Sociedade.ppt
O que é Ciência, Tecnologia e Sociedade.pptGuilhermeSilva173875
 
Oficina emi 2º ano
Oficina emi 2º anoOficina emi 2º ano
Oficina emi 2º anowagneripo
 
9ª QUESTÃO Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...
9ª QUESTÃO  Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...9ª QUESTÃO  Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...
9ª QUESTÃO Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...azulassessoriaacadem3
 
8ª QUESTÃO Por meio de dados de crescimento e distribuição de renda dos Esta...
8ª QUESTÃO  Por meio de dados de crescimento e distribuição de renda dos Esta...8ª QUESTÃO  Por meio de dados de crescimento e distribuição de renda dos Esta...
8ª QUESTÃO Por meio de dados de crescimento e distribuição de renda dos Esta...azulassessoriaacadem3
 
10ª QUESTÃO Se você possui smartphone há mais de 10 anos, talvez não tenha p...
10ª QUESTÃO  Se você possui smartphone há mais de 10 anos, talvez não tenha p...10ª QUESTÃO  Se você possui smartphone há mais de 10 anos, talvez não tenha p...
10ª QUESTÃO Se você possui smartphone há mais de 10 anos, talvez não tenha p...azulassessoriaacadem3
 
5ª QUESTÃO Leia o texto. Disponível em: Instagram. @instirinhass.Tira. Ins...
5ª QUESTÃO   Leia o texto.  Disponível em: Instagram. @instirinhass.Tira. Ins...5ª QUESTÃO   Leia o texto.  Disponível em: Instagram. @instirinhass.Tira. Ins...
5ª QUESTÃO Leia o texto. Disponível em: Instagram. @instirinhass.Tira. Ins...azulassessoriaacadem3
 
6ª QUESTÃO Leia os textos. TEXTO 1 Se o ritmo atual do aquecimento global ...
6ª QUESTÃO  Leia os textos.  TEXTO 1  Se o ritmo atual do aquecimento global ...6ª QUESTÃO  Leia os textos.  TEXTO 1  Se o ritmo atual do aquecimento global ...
6ª QUESTÃO Leia os textos. TEXTO 1 Se o ritmo atual do aquecimento global ...azulassessoriaacadem3
 
4ª QUESTÃO Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...
4ª QUESTÃO  Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...4ª QUESTÃO  Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...
4ª QUESTÃO Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...azulassessoriaacadem3
 
2ª QUESTÃO Ao olharmos para o termo em si, “tecnologia”, em um conceito mais...
2ª QUESTÃO  Ao olharmos para o termo em si, “tecnologia”, em um conceito mais...2ª QUESTÃO  Ao olharmos para o termo em si, “tecnologia”, em um conceito mais...
2ª QUESTÃO Ao olharmos para o termo em si, “tecnologia”, em um conceito mais...azulassessoriaacadem3
 
3ª QUESTÃO Considere a seguinte situação fictícia. Em 1950, década em que se...
3ª QUESTÃO  Considere a seguinte situação fictícia. Em 1950, década em que se...3ª QUESTÃO  Considere a seguinte situação fictícia. Em 1950, década em que se...
3ª QUESTÃO Considere a seguinte situação fictícia. Em 1950, década em que se...azulassessoriaacadem3
 
4ª QUESTÃO Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...
4ª QUESTÃO  Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...4ª QUESTÃO  Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...
4ª QUESTÃO Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...azulassessoriaacadem3
 
19 9 8773 4238 - É através de um método científico que um pesquisador – seja ...
19 9 8773 4238 - É através de um método científico que um pesquisador – seja ...19 9 8773 4238 - É através de um método científico que um pesquisador – seja ...
19 9 8773 4238 - É através de um método científico que um pesquisador – seja ...019 Help Acadêmico
 
PROVA - FSCE - FORMAÇÃO SOCIOCULTURAL E ÉTICA II - 54/2023
PROVA - FSCE - FORMAÇÃO SOCIOCULTURAL E ÉTICA II - 54/2023PROVA - FSCE - FORMAÇÃO SOCIOCULTURAL E ÉTICA II - 54/2023
PROVA - FSCE - FORMAÇÃO SOCIOCULTURAL E ÉTICA II - 54/2023azulassessoriaacadem3
 
9ª QUESTÃO Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...
9ª QUESTÃO  Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...9ª QUESTÃO  Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...
9ª QUESTÃO Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...azulassessoriaacadem3
 
É através de um método científico que um pesquisador – seja de qualquer área ...
É através de um método científico que um pesquisador – seja de qualquer área ...É através de um método científico que um pesquisador – seja de qualquer área ...
É através de um método científico que um pesquisador – seja de qualquer área ...azulassessoriaacadem3
 

Semelhante a Riscos, realidades e resiliências na ciência global (20)

Ambiente e desenvolvimento regional cd-2005
Ambiente e desenvolvimento regional cd-2005Ambiente e desenvolvimento regional cd-2005
Ambiente e desenvolvimento regional cd-2005
 
Projeto oficina emi 2º ano
Projeto oficina emi 2º anoProjeto oficina emi 2º ano
Projeto oficina emi 2º ano
 
Palestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidiano
Palestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidianoPalestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidiano
Palestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidiano
 
Palestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidiano
Palestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidianoPalestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidiano
Palestra ciencias naturais. aprendendo com o cotidiano
 
O que é Ciência, Tecnologia e Sociedade.ppt
O que é Ciência, Tecnologia e Sociedade.pptO que é Ciência, Tecnologia e Sociedade.ppt
O que é Ciência, Tecnologia e Sociedade.ppt
 
Oficina emi 2º ano
Oficina emi 2º anoOficina emi 2º ano
Oficina emi 2º ano
 
3.Artigo VH1 RIOS Brasil
3.Artigo VH1 RIOS Brasil3.Artigo VH1 RIOS Brasil
3.Artigo VH1 RIOS Brasil
 
9ª QUESTÃO Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...
9ª QUESTÃO  Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...9ª QUESTÃO  Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...
9ª QUESTÃO Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...
 
8ª QUESTÃO Por meio de dados de crescimento e distribuição de renda dos Esta...
8ª QUESTÃO  Por meio de dados de crescimento e distribuição de renda dos Esta...8ª QUESTÃO  Por meio de dados de crescimento e distribuição de renda dos Esta...
8ª QUESTÃO Por meio de dados de crescimento e distribuição de renda dos Esta...
 
10ª QUESTÃO Se você possui smartphone há mais de 10 anos, talvez não tenha p...
10ª QUESTÃO  Se você possui smartphone há mais de 10 anos, talvez não tenha p...10ª QUESTÃO  Se você possui smartphone há mais de 10 anos, talvez não tenha p...
10ª QUESTÃO Se você possui smartphone há mais de 10 anos, talvez não tenha p...
 
5ª QUESTÃO Leia o texto. Disponível em: Instagram. @instirinhass.Tira. Ins...
5ª QUESTÃO   Leia o texto.  Disponível em: Instagram. @instirinhass.Tira. Ins...5ª QUESTÃO   Leia o texto.  Disponível em: Instagram. @instirinhass.Tira. Ins...
5ª QUESTÃO Leia o texto. Disponível em: Instagram. @instirinhass.Tira. Ins...
 
6ª QUESTÃO Leia os textos. TEXTO 1 Se o ritmo atual do aquecimento global ...
6ª QUESTÃO  Leia os textos.  TEXTO 1  Se o ritmo atual do aquecimento global ...6ª QUESTÃO  Leia os textos.  TEXTO 1  Se o ritmo atual do aquecimento global ...
6ª QUESTÃO Leia os textos. TEXTO 1 Se o ritmo atual do aquecimento global ...
 
4ª QUESTÃO Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...
4ª QUESTÃO  Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...4ª QUESTÃO  Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...
4ª QUESTÃO Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...
 
2ª QUESTÃO Ao olharmos para o termo em si, “tecnologia”, em um conceito mais...
2ª QUESTÃO  Ao olharmos para o termo em si, “tecnologia”, em um conceito mais...2ª QUESTÃO  Ao olharmos para o termo em si, “tecnologia”, em um conceito mais...
2ª QUESTÃO Ao olharmos para o termo em si, “tecnologia”, em um conceito mais...
 
3ª QUESTÃO Considere a seguinte situação fictícia. Em 1950, década em que se...
3ª QUESTÃO  Considere a seguinte situação fictícia. Em 1950, década em que se...3ª QUESTÃO  Considere a seguinte situação fictícia. Em 1950, década em que se...
3ª QUESTÃO Considere a seguinte situação fictícia. Em 1950, década em que se...
 
4ª QUESTÃO Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...
4ª QUESTÃO  Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...4ª QUESTÃO  Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...
4ª QUESTÃO Considere a seguinte situação fictícia. Após participar de uma aç...
 
19 9 8773 4238 - É através de um método científico que um pesquisador – seja ...
19 9 8773 4238 - É através de um método científico que um pesquisador – seja ...19 9 8773 4238 - É através de um método científico que um pesquisador – seja ...
19 9 8773 4238 - É através de um método científico que um pesquisador – seja ...
 
PROVA - FSCE - FORMAÇÃO SOCIOCULTURAL E ÉTICA II - 54/2023
PROVA - FSCE - FORMAÇÃO SOCIOCULTURAL E ÉTICA II - 54/2023PROVA - FSCE - FORMAÇÃO SOCIOCULTURAL E ÉTICA II - 54/2023
PROVA - FSCE - FORMAÇÃO SOCIOCULTURAL E ÉTICA II - 54/2023
 
9ª QUESTÃO Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...
9ª QUESTÃO  Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...9ª QUESTÃO  Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...
9ª QUESTÃO Um relatório especial da Organização das Nações Unidas para Educa...
 
É através de um método científico que um pesquisador – seja de qualquer área ...
É através de um método científico que um pesquisador – seja de qualquer área ...É através de um método científico que um pesquisador – seja de qualquer área ...
É através de um método científico que um pesquisador – seja de qualquer área ...
 

Mais de Sarah Cornell

Resilient & Desirable Tomorrows
Resilient & Desirable TomorrowsResilient & Desirable Tomorrows
Resilient & Desirable TomorrowsSarah Cornell
 
Miljöövervakningsdag 2016 Kiruna - S Cornell
Miljöövervakningsdag 2016 Kiruna - S Cornell Miljöövervakningsdag 2016 Kiruna - S Cornell
Miljöövervakningsdag 2016 Kiruna - S Cornell Sarah Cornell
 
Business in boundaries göteborg sept 2015
Business in boundaries göteborg sept 2015Business in boundaries göteborg sept 2015
Business in boundaries göteborg sept 2015Sarah Cornell
 
Egu2015 cornell don pico
Egu2015 cornell don picoEgu2015 cornell don pico
Egu2015 cornell don picoSarah Cornell
 
Cornell pe&rc day wageningen nov 2014
Cornell pe&rc day wageningen nov 2014Cornell pe&rc day wageningen nov 2014
Cornell pe&rc day wageningen nov 2014Sarah Cornell
 
KVA Symposium ocean acidification Cornell 2014
KVA Symposium ocean acidification Cornell 2014KVA Symposium ocean acidification Cornell 2014
KVA Symposium ocean acidification Cornell 2014Sarah Cornell
 
IARU Global Challenges 2014 Cornell Tracking our decline
IARU Global  Challenges 2014 Cornell Tracking our declineIARU Global  Challenges 2014 Cornell Tracking our decline
IARU Global Challenges 2014 Cornell Tracking our declineSarah Cornell
 
IARU Global Challenges 2014 Cornell Trust me I'm a sustainability scientist
IARU Global Challenges 2014 Cornell Trust me I'm a sustainability scientistIARU Global Challenges 2014 Cornell Trust me I'm a sustainability scientist
IARU Global Challenges 2014 Cornell Trust me I'm a sustainability scientistSarah Cornell
 
IARU Global Challenges 2014 Cornell Governance gaps
IARU Global Challenges 2014 Cornell Governance gapsIARU Global Challenges 2014 Cornell Governance gaps
IARU Global Challenges 2014 Cornell Governance gapsSarah Cornell
 
Cornell Trieste CLEWS modelling October 2013
Cornell Trieste CLEWS modelling October 2013Cornell Trieste CLEWS modelling October 2013
Cornell Trieste CLEWS modelling October 2013Sarah Cornell
 
Ecosystem services - the Climbeco critique
Ecosystem services - the Climbeco critiqueEcosystem services - the Climbeco critique
Ecosystem services - the Climbeco critiqueSarah Cornell
 
SRC interdisciplinary terrain
SRC interdisciplinary terrainSRC interdisciplinary terrain
SRC interdisciplinary terrainSarah Cornell
 

Mais de Sarah Cornell (15)

Resilient & Desirable Tomorrows
Resilient & Desirable TomorrowsResilient & Desirable Tomorrows
Resilient & Desirable Tomorrows
 
Miljöövervakningsdag 2016 Kiruna - S Cornell
Miljöövervakningsdag 2016 Kiruna - S Cornell Miljöövervakningsdag 2016 Kiruna - S Cornell
Miljöövervakningsdag 2016 Kiruna - S Cornell
 
Business in boundaries göteborg sept 2015
Business in boundaries göteborg sept 2015Business in boundaries göteborg sept 2015
Business in boundaries göteborg sept 2015
 
Egu2015 cornell don pico
Egu2015 cornell don picoEgu2015 cornell don pico
Egu2015 cornell don pico
 
Cornell pe&rc day wageningen nov 2014
Cornell pe&rc day wageningen nov 2014Cornell pe&rc day wageningen nov 2014
Cornell pe&rc day wageningen nov 2014
 
KVA Symposium ocean acidification Cornell 2014
KVA Symposium ocean acidification Cornell 2014KVA Symposium ocean acidification Cornell 2014
KVA Symposium ocean acidification Cornell 2014
 
IARU Global Challenges 2014 Cornell Tracking our decline
IARU Global  Challenges 2014 Cornell Tracking our declineIARU Global  Challenges 2014 Cornell Tracking our decline
IARU Global Challenges 2014 Cornell Tracking our decline
 
IARU Global Challenges 2014 Cornell Trust me I'm a sustainability scientist
IARU Global Challenges 2014 Cornell Trust me I'm a sustainability scientistIARU Global Challenges 2014 Cornell Trust me I'm a sustainability scientist
IARU Global Challenges 2014 Cornell Trust me I'm a sustainability scientist
 
IARU Global Challenges 2014 Cornell Governance gaps
IARU Global Challenges 2014 Cornell Governance gapsIARU Global Challenges 2014 Cornell Governance gaps
IARU Global Challenges 2014 Cornell Governance gaps
 
Cornell Trieste CLEWS modelling October 2013
Cornell Trieste CLEWS modelling October 2013Cornell Trieste CLEWS modelling October 2013
Cornell Trieste CLEWS modelling October 2013
 
Ecosystem services - the Climbeco critique
Ecosystem services - the Climbeco critiqueEcosystem services - the Climbeco critique
Ecosystem services - the Climbeco critique
 
MSc ESS GSandP-1
MSc ESS GSandP-1MSc ESS GSandP-1
MSc ESS GSandP-1
 
ES4 intro sec
ES4 intro secES4 intro sec
ES4 intro sec
 
SRC interdisciplinary terrain
SRC interdisciplinary terrainSRC interdisciplinary terrain
SRC interdisciplinary terrain
 
SD2011 env sci 1
SD2011 env sci 1SD2011 env sci 1
SD2011 env sci 1
 

Riscos, realidades e resiliências na ciência global

  • 1. Sarah Cornell @sarahlizcornell Amanhãs desejáveis e resilientes Refletindo no papel das ciencias de mudanças globais na sociedade globalizada Original image covered: Painting of Vikarn, Sweden by Stephen M. Redpath, 2020
  • 2. • Risco, realidade, resiliencia Mudanças no passado, presente, futuro • A crise de mudança global Mensagens de ciencia para os povos e o planeta • Pósneotransdisciplinaridade O papel dinâmico de ciencia na sociedade de hoje Os temas de hoje
  • 3. Risco, Realidade, Resiliencia Image: Aula Magna (Byggnad 060) © 2012 Agneta Hollström / Stockholm University
  • 4. Resiliencia A capacidade de um sistema para lidar com mudanças e continuar a se desenvolver exploração consolidação liberação reorganização www.resalliance.org/adaptive-cycle https://whatisresilience.org Margulis & Sagan 1995 What is life? Risco, realidade, resiliencia
  • 5. Riscos no futuro? – aprendendo do passado Steffen et al 2018 Trajectories of the Earth System in the Anthropocene http://www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1810141115 • Análise das dinâmicas ao longo prazo do Sistema Terra informam trajetórias para o mundo humano • Feedbacks entre clima e vida determinam a estabilidade e variabilidade do Sistema Terra • No passado, mudanças rápidas eram eventos raros e catastróficos – quedas de meteoros, mega-vulcões etc • Tais servem como ‘experimentos naturais’ indicando a escala e velocidade de mudanças e recuperações Risco, realidade, resiliencia
  • 6. History of Earth’s temperature Figure adapted from data compilation by G. Fergus 2007/2014, https://en.wikipedia.org/wiki/File:All_palaeotemps.png Holocene GSF 2014 HOT COLD Holocene Sociedades humanas dependem em sistemas estáveis e previsiveis Glacial cycles Risco, realidade, resiliencia O objetivo da ciencia do sistema Terra é entender, quantificar e prever mudanças biofisicas
  • 7. History of Earth’s temperature Figure adapted from data compilation by G. Fergus 2007/2014, https://en.wikipedia.org/wiki/File:All_palaeotemps.png Holocene GSF 2014 HOT COLD Holocene Glacial cycles Cíclos biogeoquimicos Dinâmicas físicas entre oceano, atmosfera, criosfera e terra Controles astronomicos e geológicos – ao longo prazo Funcão macroecológica biodiversidade Risco, realidade, resiliencia Sociedades humanas dependem em sistemas estáveis e previsiveis O objetivo da ciencia do sistema Terra é entender, quantificar e prever mudanças biofisicas
  • 8. Cíclos biogeoquimicos Dinâmicas físicas entre oceano, atmosfera, criosfera e terra Controles astronomicos e geológicos – ao longo prazo Funcão macroecológica biodiversidade History of Earth’s temperature figure adapted from data compilation by G. Fergus 2007/2014, https://en.wikipedia.org/wiki/File:All_palaeotemps.png A ciencia do sistema Terra indica como atividades humanas alteram a trajetória do Holoceno Holocene GSF 2014 HOT COLD 2100 2050 Acordo de Paris incerteza domina o clima do Antropoceno CN Waters et al 2016 The Anthropocene is functionally and stratigraphically distinct from the Holocene. Science 351(6269): aad2622, doi:10.1126/science.aad2622 Risco, realidade, resiliencia
  • 9. A realidade de hoje? – interconectada, polarizada e sob pressão Nyström et al 2019.Anatomy and resilience of the global production ecosystem. Nature 575 98-108 DOI: 10.1038/s41586-019-1712-3 • Atividades sociais – finança e comércio – transformam as conexões sistemicas do ‘ecosistema global de produção’ Risco, realidade, resiliencia
  • 10. • Atividades sociais – finança e comércio – transformam conexões sistemicas • 2020-2021 expôs e aumentou as desigualdades e intensificou as divisões políticas Berkhout et al 2021 The Inequality Virus. Oxfam Briefing Paper Jan 2021 DOI: 10.21201/2021.6409 Uma pesquisa em 2020 da Oxfam descobriu que a maioria de economistas acha que o coronavírus aumentará as desigualdades no seu país – e que os governos não tem planos para mitigar esses aumentos indesejáveis RENDA RIQUEZA RACIAL GENERO Risco, realidade, resiliencia A realidade de hoje? – interconectada, polarizada e sob pressão
  • 11. • Existe cada vez mais evidencia sobre os impactos severos hoje* • Mudança climática • Perca de biodiversidade • Pressão sobre recursos naturais • Poluição *See https://reliefweb.int/disasters Risco, realidade, resiliencia A realidade de hoje? – interconectada, polarizada e sob pressão • Atividades sociais – finança e comércio – transformam conexões sistemicas • 2020-2021 expôs e aumentou as desigualdades e intensificou as divisões políticas
  • 12. Amanhãs resilientes? Risco, realidade, resiliencia Conectividade, diversidade e redundância funcional – fatores que determinam resiliencia
  • 13. • Conhecimento ajuda a traçar conexões socio-ecológicas • Compromisso com outros conhecimentos e creatividades ajuda a indentificar e informar opções para ação social • Diálogos com outros atores sociais ajuda a providenciar a capacidade para experimentação – e se caso for, falhar com segurança – na face de crise. Robin Wall Kimmerer 2013 Braiding Sweetgrass Bernardine Evaristo 2019 Girl, Woman, Other Risco, realidade, resiliencia Amanhãs resilientes? Conectividade, diversidade e redundância funcional – fatores que determinam resiliencia
  • 15. A crise de mudança global Como cientistas, documentamos as pressões que aumentam e a resiliencia que se corrói, ano após ano, disciplina por disciplina
  • 16. Documentamos as falhas irracionais de implementação e calculamos os custos de inação …com cada vez mais quantificação e precisão A crise de mudança global
  • 17. • Climate change and ocean acidification (mainly due to CO2 emissions) • Biodiversity loss • Perturbed biogeochemical cycling (release of N and P) • Land use and land cover change • Freshwater abstraction • Systemic chemical pollution • Altered atmospheric physics and chemistry (aerosol loading, stratospheric ozone depletion) Fazemos sínteses e simplificamos mensagens complexas para informar ação social Os planetary boundaries – limiares planetários – são nove processos globais cujas alterações humanas estão aumentando riscos sistemicos e irreversiveis Steffen et al 2015 Planetary boundaries: Guiding human development on a changing planet. Science 347, 1259855 DOI: 10.1126/science.1259855 Source: Steffen et al 2015, © SYKE & SITRA A crise de mudança global
  • 18. Paglia 2016, Transformation, Temporality and Telecoupling in a Time of Environmental Crisis, KTH Stockholm, TRITA-HOT 2071 Koselleck and Richter 2006, Crisis. J Hist Ideas 67 (2):343-356 Porque a falta de ação? Será que mudança ambiental global não é uma crise ‘de verdade’? Crisis Lysis Mudança aguda provocada por circunstâncias específicas Uma disintegração crônica A crise de mudança global
  • 19. Pósneotransdisciplinaridade Desafios para a ciencia de amanhã ‘Universities, as privileged loci of research, debate, and intellectual cooperation, should be prepared to cope with these challenges and uncertainties’ (descrição da sessão de hoje)
  • 20. Diagnóstico: • Disciplinas demasiadamente rígidas • Percepcões da qualidade de pesquisa interdisciplinar • Conflitos sobre o papel dos academicos (na advocacia política) “For a major institution such as a modern university to ignore global change problems simply because they do not conform to the university's historical organizational structure is intellectually derelict and socially irresponsible…” J anuary 1992 Stephen H. Schneider Transdisciplinaridade Ciencia para amanhã
  • 21. Diagnóstico: • A ‘complexificação’ dos desafios socio-ambientais • Dificuldades com a ‘democratização’ e reivindicações de conhecimento • Conflitos entre alvos e intenções científicos e sociais  Não só o papel do cientista mas tambem a natureza da ciencia entra em questão International Journal of Social Science 168: 219-229 – 2001 Science for the twenty-first century: from social contract to the scientific core Gilberto C. Gallopín, Silvio Funtowicz, Martin O’Connor, and Jerry Ravetz “The danger of analytical streams of research is getting an exactly right answer for the wrong question. The danger of integrative streams is having an exactly right question but a useless answer.” (paraphrasing Holling 1998). Ciencia para amanhã Neotransdisciplinaridade
  • 22. Pósneotransdisciplinaridade “Now that the natural and physical sciences are finally convincing politicians that half a century of research really does show that human activity is the dominant influence on earth surface processes, the human sciences have entered their posthumanist moment and want to talk about the agency of trees and wolves…” Progress in Human Geography 31(6) (2007) pp. 837–846 Cultural ecology: the problematic human and the terms of engagement Lesley Head* DOI: 10.1177/0309132507080625 Ciencia para amanhã “Agora que as ciências naturais e físicas estão finalmente convencendo os políticos de que meio século de pesquisas realmente mostra que a atividade humana é a influência dominante nos processos da superfície da terra, as ciências humanas entraram em seu momento pós-humanista e querem falar sobre a agencia das árvores e dos lobos...”
  • 23. Pósneotransdisciplinaridade Ciencia movediça na política global Emissões ‘net zero’ ‘No net loss’ (‘perda liquida’) de biodiversidade ‘Science-based targets’ – metas autodefinidas Ciencia para amanhã Jornáis ‘predadores’ Post-truth e fatos alternativos Desinformação e deturpação Câmaras de eco, clickbait, a sobrecarga de informação
  • 24. Ampliando os sistemas de conhecimento e ação de hoje, para adaptar melhor ao amanhã: • Além do material  cognitivo, experiencial, emocional • Além das perspectivas elites e privilegiadas (‘WEIRD’) • Além dos canais e das arenas ‘normais’ da interface entre ciencia e política Ives et al 2018 Reconnecting with nature for sustainability. Sustainability Science 13:1389–1397 https://doi.org/10.1007/s11625-018-0542-9 Gallopin 2001 The Latin American World Model: three decades ago. Futures 33 77–88 https://doi.org/10.1016/S0016-3287(00)00055-0 Aguiar et al 2020 Co-designing global target-seeking scenarios. Global Environmental Change 65, 102198 https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2020.102198 Cornell et al 2013 Opening up knowledge systems for better responses to global change, Environ Science & Policy 28 60-70, doi:10.1016/j.envsci.2012.11.008 Postneotransdisciplinarity Novas responsabilidades científicas Ciencia para amanhã
  • 25. Envolvendo o conhecimento, a criatividade e o compromisso da ciência, a política, o mundo de negócios e os cidadãos. Ciência para amanhãs desejáveis: reconectada, diversa, provisional exploração consolidação liberação reorganização @sarahlizcornell, sarah.cornell@su.se

Notas do Editor

  1. Resiliencia: a capacidade de um sistema para lidar com mudança e continuar a se desenvolver Resiliencia é representada através de quatro fases em um ”ciclo adaptivo”: expansão, consolidação, colapso e reorganização.
  2. Not just the large global scale but also the very long timescale of Earth history Picture telescopes from left to right – millions of years per window to thousands of years
  3. Rethinking the science….