Natuur-stroom: doorbraak in CO2 reductie Amsterdam 2030, Eerste Wereld zonne- en windenergiestad

1. Natuur-stroom: doorbraak in CO2 reductie
Amsterdam 2030, Eerste Wereld zonne- en windenergiestad
De historie
In 2009 had niemand kunnen denken dat energie zo vanzelfsprekend zou kunnen zijn als
vandaag de dag. Ik herinner me nog de tijd dat de wereld in rep en roer was over kernenergie
en fossiele brandstof. Het was aan alle kanten uitzichtloos, de aarde en de mensen zouden het
misschien niet eens overleven volgens sommigen. Al Gore kreeg toen nog de Nobelprijs voor de
vrede voor zijn werk om het broeikaseffect wereldwijd op de politieke agenda te krijgen. En
nu? Natuur-stroom, toen nog groene stroom, is een heel natuurlijk onderdeel geworden van ons
leven. Alle nadelen en zorgen van toen hebben we zo goed als opgelost.
De belangrijkste verandering is natuurlijk de paradigma shift: wek energie op uit natuurlijke
bronnen, daar waar je het gebruikt. We wisten al dat we veel beter natuurlijke energiebronnen
konden gebruiken. Ze vervuilen niet en zijn er altijd én van iedereen.
Maar door energie op te wekken uit natuurlijke hulpbronnen op de plaats waar je het gebruikt,
verviel het monopolie van bedrijven en landen die energie exploiteerden. Hiermee kwam een
Gezichtslaan 6
einde aan het monopolie op energie van landen of bedrijven die energie als economisch
(schaars) product verhandelden.
Eerst gingen we de energieproductie, opgewekt met fossiele brandstof of kernenergie,
3956 BB
vervangen door parken met windmolens op zee of hele parken met zonnecollectoren. Gelukkig
duurde dat maar kort. Dat ging wel erg langzaam en dat konden we ons op een gegeven
moment niet meer veroorloven. Of de biobrandstof, die hebben we ook nog even gehad.
Leersum
Hiermee brachten we het milieu ook heel veel schade toe, door ontbossing of vergroting van de
voedselschaarste en daarmee gepaard gaande prijsstijging.
T +31 (0)343 45 64 24
2009, crisis alom
De snelheid en de omslag kwam er pas goed in, toen we de ‘productie-shift’ maakten.
Energieproductie werd van iedereen. Het was in de tijd van de ergste economische crisis sinds
mensenheugenis. Er was ineens een ongekende economische krimp van wel 5 tot 10 %.
Allerhande economische en politieke zekerheden stonden te schudden op hun grondvesten. De
werkloosheid liep in hoog tempo op. Tekorten op de begrotingen liepen pijlsnel op. Deze
schulden zouden we wel saneren als het weer beter ging met de economie. Toekomstige info@natuurlijkwerken.nl
generaties zouden dit wel oplossen. Dat schoven we dus voor ons uit. We zagen aanvankelijk
immers geen andere oplossing.
Maar ook op het gebied van energie, milieu, klimaatverandering, veiligheid, gezondheid,
voedsel, grondstoffen en armoede waren er wereldwijd grote problemen. De problemen leken
zich telkens verder op te stapelen. Energiekosten hadden toen de tendens om explosief te
stijgen door de enorme groei van de vraag in met name Azië.
www.natuurlijkwerken.nl
Er moest wat gebeuren, dat kon je voelen. Regeringsleiders kwamen telkens in spoedzitting
bijeen om weer een probleem te bespreken en allerlei maatregelen af te kondigen. Als burger
stond je erbij en keek je ernaar. Wat kon je doen? Stemmen op een partij die ook niet waar
maakte wat ze beloofden? Politici gaven soms ook aan dat ze eigenlijk ook niet meer wisten
hoe de situatie te veranderen zou zijn.
NATUURLIJK WERKEN DUURZAME GROEI ÉN CONTINUÏTEIT VOOR MENS EN ORGANISATIE.
KvK 30114943 Rabobank 14.91.47.651 BTW NL-8079.14.678.B.01

2. Eerste paradigma ‘productie’ shift
En toen ineens was de shift er. Twee van onze energieproductiebedrijven werden overgenomen
door buitenlandse bedrijven. De overheid onderhandelde over de overname-voorwaarden en de
opbrengst werd geïnvesteerd in opwekking van schone ‘natuur-stroom’. Maar dat niet alleen.
De gemeente Amsterdam was de eerste die een grootschalig initiatief nam. De opbrengst van
de verkoop van Nuon in 2009, ging de gemeente investeren om de eerste zonne- en
windenergiestad van Nederland te worden. De gemeente Amsterdam heeft toen een duurzaam
energiebedrijf opgericht. Wat toen startte bleek later in een stroomversnelling te komen. Een
soort kettingreactie. Met de ambitie om zonne- en windenergiestad te worden creëerde
Amsterdam eigenlijk als eerste de paradigma ‘productie-shift’. Produceer ‘natuur-energie’
waar je het gebruikt.
Tweede paradigma ‘volledige productie’ shift
Daar kwam toen nog een tweede paradigma shift bij. Tot dan toe waren we gewend voor ieder
gebouw, veelal woningen, de energie op te wekken die het nodig had. Net genoeg dus. Maar
daar kwam toen ineens verandering in. De trend werd ‘volledige’ energieopwekking en
maximale energiebesparing per gebouw. Eigenlijk de situatie zoals we die nu kennen. Toen was
dat een revolutie. Het enthousiasme van de gebouw eigenaren werd zo groot dat de groei van
de opwekking van schone natuur-stroom de stoutste verwachtingen jaar na jaar overtrof.
Aanvankelijk had de gemeente Amsterdam een prognose dat na 15 jaar, dus in 2025, 25% van
alle energie schone natuur-stroom zou zijn. Achteraf bleek dat na 15 jaar al 75% te zijn en nu
is dat inmiddels 85%. Amsterdam werd daarmee in één klap wereldwijd trendsetter en wereld-
marktleider in energie-innovatie.
De stroom-versnelling
In 2009, de crisistijd, gingen de gebouweigenaren, veelal woningeigenaren, in hoog tempo
investeren in besparing op energiegebruik en duurzame energieopwekking. De overheid,
beleidsmakers, ondernemers en financiers voelden de tijdsgeest goed aan. Regelgeving en
financiering maakten de investeringen en realisatie van de projecten binnen de kortste keren
mogelijk. Energieopwekking was ineens van iedereen. Elke burger kon direct bijdragen aan een
schoner milieu door te voorzien in zijn eigen duurzame energievoorziening. Ook de versnelde
realisatie van ons ‘smart-grid’ is uit die tijd.
Alle nieuwbouw-woningen en -gebouwen gingen toen over op ‘volledige productie’. Ze gingen
zoveel mogelijk natuur-stroom produceren. De extra geproduceerde, het overschot, ging lokaal
‘publiek’ gebruikt worden voor o.a. duurzame energievoorziening van oude woningen en
gebouwen die door een hoog energiegebruik en beperkte opwekkingcapaciteit een tekort aan
duurzame energie hadden. Uit die tijd stamt ook de nu wel bekende aanwending van de extra
opgewekte duurzame natuur-stroom voor het opladen van elektrische auto’s en
straatverlichting. Opwekkers kregen toen ook al betaald voor de levering van deze stroom.
Voor iedereen ontstond een win/win situatie. Dit gaf toen ook direct een verbetering van de
sociale cohesie.
Natuur-stroom werd op die manier ook een belangrijke energiebron voor de Amsterdamse
goederentram en de wel bekende elektrische vrachtautootjes voor de fijndistributie. Het
succes van deze vormen van transport maakte dat Amsterdam wereldwijd nu één van de
laagste emissies fijnstof en CO2 in stedelijke gebieden heeft. De besparing op brandstofkosten
was ook de reden voor het decimeren van de transport- en distributiekosten. In Amsterdam
werden de vogelgeluiden en het windgeruis weer deel van het dagelijks leven.

3. Erkenning
De erkenning voor haar voorlopersrol deze maand kwam voor de gemeente Amsterdam dan ook
niet onverwacht. De verkiezing van Amsterdam tot Eerste Wereld zonne- en windenergiestad is
meer dan verdiend. Amsterdam is al jaren een voorbeeld voor vele andere steden wereldwijd.
Al Gore heeft tijdens diverse bezoeken de aanpak geprezen en mede gezorgd voor de mondiale
verspreiding van de opgebouwde kennis en ervaring. Ook dat werkte al als een erkenning en
stimulans om op de ingeslagen weg door te gaan.
Een lawine aan effecten
In die tijd kwam er een ongekende reeks initiatieven en effecten op gang. De crisis-sfeer van
2009 sloeg om naar een enorme innovatie- en werkgelegenheidsgolf. Econcern heeft haar
redding hieraan te danken. In 2009 was dit één van de meest vooraanstaande bedrijven in
energie-innovatie, maar bijna failliet toen de grote financiers hun kredieten terughaalden.
Door de samenwerking met de gemeente Amsterdam was er weer een nieuw perspectief en
konden zij hun kennis volop inzetten om het project te starten.
Ook het gevoel van ‘samen’ kunnen we er wat moois van maken werkte versterkend. Het werd
bijna een wedloop: ‘wie heeft zijn wijk het eerste over op natuur-stroom’. Toen kwam ook de
naam natuur-stroom in zwang. Immers groene-stroom was van de energiebedrijven en natuur-
stroom, dát was van ons allemaal. Maar ook het perspectief van een dalende in plaats van een
stijgende energierekening werkte als een enorme stimulans. Door slimme financieringsvormen
en het verkopen van de extra geproduceerde natuur-stroom, werd het zelfs mogelijk om te
besparen op je energierekening. Dit werd helemaal financieel aantrekkelijk toen de elektrische
auto populair werd. Benzinekosten van vele honderden euro’s per maand gingen flink naar
beneden, door zelf opgewekte natuur-stroom. Naar toen ook bleek, werd de kwaliteit van het
binnenklimaat van gebouwen verhoogd, de CO2-uitstoot werd natuurlijk minder en er kwam
een kostenvoordeel. Adviesbureautjes, installatiebedrijven en aannemers hadden topjaren.
Het woord ‘crisis’ verdween als sneeuw voor de zon. Het begrotingstekort werd lang zo groot
niet als verwacht, doordat de economie een enorme impuls kreeg en de milieukosten voor het
terugdringen of compenseren van CO2-uitstoot sterk terugvielen. Ook de sociale uitkeringen
bleven binnen de grenzen. Wat eerst leek op vooruitschuiven van de financiële lasten naar
toekomstige generaties, sloeg om in betere klimaatvooruitzichten voor de generaties van nu.
Nieuwe rol energiebedrijven
Energiebedrijven hadden aanvankelijk nog moeite om een nieuwe rol te vinden. Zij waren
gericht op energieproductie. Maar kijk nu naar onze grootste energiebeheerders Greenpower
en Energie-duurzaam. Ook de beheerders van de natuur-stroominstallaties en
energieinfrastructuur hebben hun nieuwe rol helemaal gevonden. Wie maakt zich nu nog
zorgen over de continuïteit en kosten van zijn energievoorziening? Je huis-opwekking wordt
door hen op afstand bewaakt. En als er een storing is, dan merk je dat eigenlijk niet direct. De
energievoorziening loopt door en je beheerder komt langs voor onderhoud en reparatie.Via
Internet kun je precies volgen wat de stand van zaken is. Hoeveel natuur-stroom wek je op,
gebruik en lever je en hoe staat het met je financiën?

4. Nederland wereld marktleider natuur-stroom innovatie
Sinds de twee paradigma-shifts in 2009 heeft de technologieinnovatie een enorme vlucht
genomen. Nederland stond in één keer weer op de wereldkaart als technologie leverancier. We
hadden er weer een nieuwe hoogwaardige maak-industrie bij.
De hele wereld kwam hier kijken naar onze demonstratie-projecten. De eerste projecten in
o.a. Amsterdam werden toen gebruikt als demonstratie-objecten. In eerste instantie voor
kennis- en ervaringsopbouw en uitwisseling voor andere lokale initiatieven. En dus ook voor
kennis-export naar het buitenland. Eén van de eerste demonstratie-projecten is in 2013 het
eerste Nature Energy Innovation Experience Centre (NEIEC) geworden met vorig jaar zo’n
735.000 bezoekers uit 143 landen. Een broed- en kraamkamer waar naast technologie en
duurzaamheid, de sociale vernieuwing één van de belangrijkste speerpunten is.
Het vliegwiel draait door
Een goed voorbeeld van deze sociale vernieuwing zijn de lokale coöperaties voor de lokale
zuivering, terugwinning en hergebruik van huishoudelijk afval- en regenwater. Aanvankelijk
een kleinschalige technische proef in Groningen, groeide in die tijd uit tot het systeem zoals
we dat nu kennen. Niet alleen de lokale zuivering en hergebruik van dit water was toen nieuw.
Ook de duurzame energieopwekking werd een nieuwe vorm voor opwekking van natuur-stroom
en het hergebruik van afval- en regenwater voor alles behalve menselijke consumptie. Hoewel
dit laatste over een paar jaar ook mogelijk schijnt te zijn.
Naast deze technische innovatie was het oprichten van coöperaties van lokale bewoners een
belangrijke sociale innovatie. Tot dan toe waren er wel verenigingen van eigenaren van
appartementen-complexen. Maar een coöperatie die zelf eigenaar was van de lokale
waterzuivering kende men nog niet. En we zien nu hoe goed het werkt. De coöperatie verenigt
de bewoners in een gezamenlijke bijdrage aan het oplossen van lokale milieuproblemen en
verduurzaming van de directe leefomgeving. De winst die ze er van hebben zit in het sociale
van de co-creatie, het milieu en de natuur-stroom. De ervaring is dat mensen zich veel
bewuster geworden zijn van hun leefmilieu en het direct in harmonie samenwerken en -leven
hiermee.
De auteur
Theo Land is de auteur van deze nieuwsbrief en partner van “Natuurlijk Werken”.
In de praktijk blijkt “Natuurlijk Werken” substantieel bij te dragen aan de
verbetering van het bedrijfsresultaat en de bijdrage aan een duurzame wereld op
korte en lange termijn. Natuurlijk Werken werkt! Natuurlijk!
Meer weten over Natuurlijk Werken projecten?
Bel of mail ons dan: 0343-456424; info@natuurlijkwerken.nl