1. M15M Bilbon
M15Mren mobilizazioen inguruko
gizarte-dinamiken azterketa
Egileak:
Javier Arellano Yanguas
Iziar Basterretxea Moreno
Cristina de la Cruz Ayuso

2. 2
Edukia
1. Fitxa teknikoa
2. M15Mren ernetzea Bilbon
3. Nor mobilizatu zen?
4. Barne-dinamikak, estrategiak eta
interakzioak
5. M15M eta komunikabideak
6. Zer esaten digu M15Mk? Irakaspenak eta
galderak

3. 3
Fitxa teknikoa
Datuak biltzeko metodologia:
M15Mko partaideei egindako inkestak
Bilboko M15Mko lagun aktiboenei egindako elkarrizketa sakonak
Komunikabideetan M15Mri buruz argitaratutako artikuluen bilketa
Mobilizazioen behaketa zuzena
Datuak biltzeko epea:
2011ko maiatzetik abendura
Ikerketaren taxuketa eta emaitzen azterketa:
Javier Arellano Yanguas
Iziar Basterretxea Moreno
Cristina de la Cruz Ayuso
Komunikabideetako datuen bilketa eta edukien azterketa: Euroisa
Argazkiak: Santiago Yaniz Aramendia

4. 4
M15Mren ernetzea Bilbon
Benetako Demokrazia Orainen deialdia Bilbon:
Proposamenaren funts etikoak, demokrazia onera ekartzeak eta
alderdi politikoetatik independentea izateak erakarri zituen BDOren
kontzentrazioaren bultzatzaileak.
Mobilizazio hori pizgarri bat izan zen: Madrilgo Sol Plazako
mobilizazio hasi berriarekin konbinatuta, hainbat pertsonak
Bilbon akanpada egitea erabaki zuten. Arrakastak
antolatzaileak eurak harritu zituen:
“Nolabait esateko, geuk ez dugu inongo zerikusirik gero gertatu zenarekin;
eskumenetik ihes egin zigun, zeharo. Igandean hemen egin zen kontzentrazioaren
ondoren, mila mezu elektroniko jaso nituen egun batean. Ezinezkoa denak
irakurtzea.” [M15eko manifestaldiaren antolatzaile bat]

5. 5
M15Mren ernetzea Bilbon
Guggenheimeko zabalgunean
bildu ziren 13 lagunek talde
heterogeneoa osatzen zuten,
eta banaka joan ziren,
Internet bidez koordinatu eta
gero.
“Orduan hona etorri naiz eta konturatu
naiz ez naizela zoro bakarra, edo ez naizela
bakarra konturatzen dena mundua dela
zoraturik dagoena. Eta asmoa hori
aldatzea da.”

6. 6
Nor mobilizatu zen?
1. grafikoa.- Adin-taldeen maiztasuna, sexuaren arabera
(N=217) “Ez gara gazteak
bakarrik, edo
30
langabeak bakarrik:
25 era guztietako
jendea dago.
20
Batzuek hemen
15 egiten dute lo,
lanera doaz gero,
10
eta berriz itzultzen
5 dira, hemen lo
egiten dute, eta
0 lanera joaten dira
16‐20 21‐25 26‐30 31‐35 36‐40 41‐45 46‐50 51‐55 56‐60 61‐65 >66
berriro ere.
Gizonak Emakumeak Denetariko jendea
dago.”

7. 7
Nor mobilizatu zen?
2. grafikoa.- 18 urtetik gorako inkestatuen ikasketa-maila
(N=216)
Ikasketarik
gabea
%3
Ee
%18 Oinarrizko
Hezkuntza
Unibertsitatea %10
%50 Bigarren
LH Hezkuntza
%9 %10

8. 8
Nor mobilizatu zen?
3. grafikoa.- Lan-egoera, sexuaren arabera (N=217)
70
60
50
40
30
20
10
0
Ee Lanean Langabezian Pentsioduna Ikaslea
Gizona Emakumea

9. 9
Nor mobilizatu zen?
4. grafikoa.- Mobilizazioa ezagutzeko modua (N=222)
Internet eta
%52
gizarte‐sareak
Ezagunak %32
Prentsa %16
Telebista eta
%38
irratia

10. 10
Nor mobilizatu zen?
5. grafikoa.- Mobilizazioa jarraitzeko modua (N=222)
Akanpada %17
Internet eta
%57
gizarte‐sareak
Ezagunak %8
Prentsa %20
Telebista eta
%48
irratia

11. 11
Nor mobilizatu zen?
6. grafikoa.- Gizarte- eta politika-erakundeetan parte
hartzea (N=222)
GKE %18
Bai
%33
Mugimendu sozialak %9
Ez
%67
Alderdi politikoak %4
Sindikatuak %5
Eliza %4

12. 12
Nor mobilizatu zen?
7. grafikoa.- Parte hartzeko arrazoiak eta helburuak
(N=222)
Arrazoiak
Aldaketak Ee
sortu %2 Helburuak
%13 Bestelakoak Ee
Kuriositatea Babestu %1
%3 Gertatzen ari
%21 %10
Protestatu dena jakin
%19 %2
Babestu
Kexatu
%40
%24
Aldaketak sortu
%65

13. 13
Nor mobilizatu zen?
8. grafikoa.- Aurreko hauteskundeetan emandako botua eta
M22an botua emateko asmoa (N=216)
Hauteskundeetan bozkatu izan duzu?
Bozkatuko duzu M22ko hauteskundeetan?
Ee
Ez %7
%22
Ez
%21
Bai
%78
Bai
%72

14. 14
Nor mobilizatu zen?
Espero zitekeen pertsona horiek mobilizatzea?
9. grafikoa.- EAEko 21 eta 35 urte bitarteko pertsonek
politikarekiko duten interesa (N=504)
45
%41
40
%34
35
30
25
%20
20
15
10
%5
5
0
Interes handia Nahikoa interes Interes gutxi Batere interesik ez

15. 15
Nor mobilizatu zen?
Espero zitekeen pertsona horiek mobilizatzea?
10. grafikoa.- EAEko 21 eta 35 urte bitarteko pertsonen
poztasun-maila demokraziarekiko (N=504)
45
%41
40 %37
35
30
25
20
%13
15
10
%3
5
0
Oso pozik Nahiko pozik Ez oso pozik Batere pozik ez

16. 16
Nor mobilizatu zen?
Espero zitekeen pertsona horiek mobilizatzea?
11. grafikoa.- EAEko 21 eta 35 urte bitarteko pertsonek
politikari buruzko albisteei egiten dieten jarraipena
(N=504)
70
%59 “Bat‐batean lider
60
bat agertzen
50 bada, ni banoa.
40 Edo alderdi
30 politiko bat, edo
%16 %17 nolabait
20
erradikalizatu
10 %4 egiten bada, ni
%3
0 banoa.”
Egunero Astean 2‐3 Astean egun Astean egun Inoiz ez
egunetan batean batean
baino
gutxiagotan

17. 17
Nor mobilizatu zen?
Espero zitekeen pertsona horiek mobilizatzea?
12. grafikoa.- EAEko 21 eta 35 urte bitarteko pertsonak
talde edo elkarteetako kide izatea (N=504)
10 %9
9
8
%7
7
6
5
4 %3
3
%2
2
1
0
ko
a t ua rte
a KEa
l iti d i ka l ka o G
po Sin o‐e ak
e rdi Er lij i E Eet
Ald ta
GG
o e
r lok
e ‐a
art
Gi z

18. 18
Barne-dinamikak, estrategiak eta
interakzioak
Subjektua eraiki, mobilizazioaren
bitartez:
“Akanpaturik egotea da eratu gaituena, eta
proiektu bat osatu dugu, elkarrekin egotearen
bidez.”
Emozioa pizgarri
“Gorputzak berebizikoak dira, eta ez dauzkazu
Internet bidez. Nahiko zaila da presentzia, enpatia.
Egia esan, mugimenduei Internet bidez ematen nien
nik atxikimendua; aurrerantzean, ez.
Aurrerantzean, ikusten dut oso garrantzitsua dela
fisikoki elkartzea, elkarren aurpegiak ikustea, ahots‐
tonuak entzutea, ahots‐hausturak, eta emozioak
lagunetik lagunera sentitzea.”

19. 19
Barne-dinamikak, estrategiak eta
interakzioak
• Akanpadaren antolaketa logistikoa zekarren lanak ideia
politikoen multzoa eratzeko balio izan zuen:
Akanpada parte-hartzean oinarriturik kudeatu zen; M15Mk gestio
publikoa modu ezberdinean antolatzeko zuen proposamen politikoaren
laborategia eta metafora izan zen hura.
Irtenbide bat bilatu
beharra
“Orduan, zerbait proposatu
beharraren estutasuna nabari egin
genuen.”
Asteak igaro ahala, pluraltasuna
lausotuz joan zen, eta
“alterglobalizazio” delakoaren
ikuspuntua nagusituz joan zen.

20. 20
Barne-dinamikak, estrategiak eta
interakzioak
Mobilizazio-estrategiak:
Parte-hartzaile gehienak banaka
heldu ziren akanpadetara, helburu “Mugimenduaren helburua ez
komunik izan gabe. da kontsentsua sortzea, tresna
bat sortzea baizik.
Akanpadek subjektuari eratzen Mugimendua bera, eta
lagundu zioten. mugimenduaren hastapena
M15Mk askotariko ekintzak burutu bera. Gizarte‐kontzientzia
ditu, programa bat eduki aurretik. sortzea, ezarrita dagoena
Irudia zaindu, gizartearen zalantzan jartzea… Nolabait,
gainontzeko herritarrentzat esnatzea, plazara datozen
erakargarri izateko: urraketa askok dioten bezala.”
minimoa.

21. 21
M15M eta komunikabideak
Parte-hartzaileen eta prentsaren diskurtsoen arteko
aldeak:
Protagonisten diskurtsoan honelako kategoriak ageri dira:
lana, langabezia, asanblada, sareak, twitter, facebook,
Internet, alderdiak, sindikatuak, aldaketa, proposamena eta
konponbideak.
Komunikabideenetan, ordea, honelakoak: hauteskundeak,
botua, manifestaldia, kontzentrazioa, errespetua, zibikoa,
bakea, bakezalea, gazteak, gobernua, bozeramailea, protesta
eta ekonomia.
Hala ere, hedabideen artean, kategoriak erabiltzeko modu
desberdinak bereiz daitezke.

22. 22
Zer esaten digu M15Mk?
Irakaspenak eta galderak
Instituzio politikoei buruz:
Euren pertzepzioa da instituzio politikoak ez direla biztanleen
interes orokorraren ordezkari.
Alderdi politikoek zegozkien ustelkeria-kasuetan izan duten
arduragabekeriak zilegitasuna kentzen die instituzio
politikoei.
Ez dago eztabaida publikorik interes handiko gaiei buruz.
Politikak alderdietako zuzendaritzetan zehazten dira, botere
ekonomiko edo sozialekin ados jarrita.

23. 23
Zer esaten digu M15Mk?
Irakaspenak eta galderak
Gizarte-mugimenduei buruz:
Parte hartzeko adorea kentzen duen gehiegizko ortodoxia
dagoela hautematen dute, diskurtso ideologikoa onartu behar
dela, norberaren iritziak adierazteko askatasunik gabe.
Aberastasunaren banaketaren
inguruan dagoen gizarte-
haustura, jatorrizko gizarte-
mugimenduak bultzatu zituena
(sindikatuak), gizarte-
mugimendu “berriek”
erlatibizatua, eztabaidaren
erdigunera dator, berriro ere.

24. 24
Zer esaten digu M15Mk?
Irakaspenak eta galderak
Gizarte-sareei buruz:
Orain arte lausotuago egon den gizarte-ondoeza zehazteko
“katalizagailua” dira.
Parte-hartze zuzena ahalbidetzen dute eta antolakuntza
politikorako modu horizontalagoen premia planteatzen.
Mobilizazioaren garapenean funtsezko dinamizazio-
azpiegiturak dira.
Azkenik, “askatzaileak” dira, merkatuaren indarren kontrolari
ihes egingo dioten askatasunerako eta gizarte-autonomiarako
guneak dira.

25. 25
Zer esaten digu M15Mk?
Irakaspenak eta galderak
Politikan parte hartzeari buruz:
M15M politika egiteko modua da, “Ohartzen bazara, arerio
politikari buruz mesfidatia dena. ikusezin horri eraso ikusezina
egiten diogu. Arerio lausotua,
Azken 25 urteetan nagusi izan den eraso lausotua. Ez dakigu
diskurtsoaren nolabaiteko nortzuk diren, ba zuek ere ez
jarraipena dago, arlo publikoaren dakizue nortzuk garen gu.”
kudeaketari eduki politikoa kendu
nahi izan dion diskurtsoa.
Askotariko joerak daude M15Mren
barruan. Horrek bere
proposamenen eta izaeraren
anbiguotasuna azpimarratzen du.

26. 26
Zer esaten digu M15Mk?
Irakaspenak eta galderak
M15Mk mahairatutako erronkak:
Gardentasuna herritarrek kudeaketa publikoari dagozkion
datuak eskuratzeko eta erabakiak hartzeko prozeduretan parte
hartzeko.
Botere politikoek autonomia gehiago izatea, interes pribatuen
aurrean.
Hainbat gizarte-eragile barne hartuko dituzten politikak lantzea.
Estatuaren ezintasunaren diskurtsoa eraldatzea.
Gizarte-mugimenduen, alderdien eta sindikatuen praktikak eta
estrategiak aztertzea, gizarte-partaidetza sustatzeko.
Gizarte-sareek duten eraldatze-indarra denboraren poderioz
finkatzeko gaitasuna.

27. MILA ESKER ZUEN ARRETAGATIK