การใช้คำที่วัดพฤติกรรมตาม Bloom,2001 มาออกแบบและการวางแผนสร้างแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลศาสตร์ โดย ชัชวาล วงค์สารี (อ.นัท)

1. การออกแบบและการวางแผนสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลสาสตร
ชัชวาล วงคสารี
พย.บ. (เกียรตินิยม), น.บ. (กําลังศึกษา), พย.ม.การพยาบาลผูใหญ, ปร.ด.การบริหารการพยาบาล (กําลังศึกษา)
ป.การพยาบาลหองสวนหัวใจและการตรวจรักษาพิเศษ, พยาบาลไตเทียม, ศาสตร*และศิลปะการสอนพยาบาล
อาจารย*ประจําสาขาการพยาบาลผูใหญและผูสูงอายุ คณะพยาบาลศาสตร* กาญจนบุรี มหาวิทยาลัยเวสเทิร*น
เผยแผ ณ วันที่ 22 สิงหาคม 2558 E-mail: nutt.chut@gmail.com, Line ID: nutt_chut
แนวคิด
จากปGญหาการสรางขอสอบที่พบสวนใหญคือ ไมสามารถบอกไดวาขอสอบในแบบทดสอบแตละฉบับนั้นครอบคลุม
เนื้อหาการจัดการเรียนรูหรือไม การใหความสําคัญในสาระหลักที่ตองรู ควรจะรูและนาจะรูในกระบวนการจัดการเรียนรูนั้น
สามารถวัดความสามารถของการเรียนรูและทักษะการปฏิบัติการพยาบาลและอื่นๆที่เกี่ยวของตามสมรรถนะวิชาชีพกําหนด
ของผูเรียนไดอยางครอบคลุม ถูกตองและเหมาะสมกับผูเรียนหรือไม ตามหลักการสรางแบบทดสอบที่ดีนั้นตองครอบคลุมใน
สาระและหลักการดังกลาว มีการกระจายเนื้อหาสําคัญของแบบทดสอบใหสัมพันธ*กับน้ําหนักตามหัวขอที่กําหนดสอบ โดย
สอดคลองกับสมรรถนะและมาตรฐานของวิชาชีพ ซึ่งการออกแบบการสรางแบบทดสอบตองเปSนไปตามหลักพุทธพิสัย การ
เลือกใชคําตองตรงกับพฤติกรรมชี้วัด ภายใตหลักการสรางแบบทดสอบที่ดีและวิเคราะห*ระดับพฤติกรรมของผูเรียนได
จุดมุ!งหมาย
1. เขียนวัตถุประสงค*การเรียนรูในลักษณะวัตถุประสงค*เชิงพฤติกรรมได
2. สามารถออกแบบและวางแผนสรางแบบทดสอบที่ดีตามมาตรฐานวิชาการได
3. สามารถจัดทําตารางวิเคราะห*การออกแบบการสรางแบบทดสอบ (Test Blueprint) ได
เป%าหมาย
คณาจารย*ที่จัดการเรียนรูและออกแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลศาสตร*
หัวขอเรื่อง
หนา
1. หลักการเขียนวัตถุประสงคการเรียนรูในลักษณะวัตถุประสงคเชิงพฤติกรรม 2
1.1 ประเภทของวัตถุประสงค*การเรียนรู (Learning objective) 2
1.2 เกณฑ*ในการพิจารณาวัตถุประสงค*การเรียนรูที่ดีตามแนวความคิดของบลูม 3
1.3 คําที่ชี้ระดับพฤติกรรมขั้นตางๆ ตามจุดมุงหมายทางการศึกษาดานพุทธิพิสัย 4
2. หลักการสรางแบบทดสอบที่ดีทางการศึกษาพยาบาลสาสตร 5
3. การวิเคราะหการออกแบบการสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลสาสตร 7
สรุป 7
ตัวอย!าง ตารางวิเคราะหการออกแบบการสรางแบบทดสอบ (Test Blueprint) 8
เอกสารอางอิง 9

2. ชัชวาล วงค*สารี : เผยแผ 22 สิงหาคม 2558 E-mail: nutt.chut@gmail.com, Line ID: nutt_chut
2การออกแบบและการวางแผนสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลศาสตร*
1. หลักการเขียนวัตถุประสงคการเรียนรูในลักษณะวัตถุประสงคเชิงพฤติกรรม
การเขียนวัตถุประสงค*การเรียนรูนั้นจําเปSนตองมีความรูความเขาใจในเรื่องประเภทและองค*ประกอบของ
วัตถุประสงค*เชิงพฤติกรรม ตลอดจนคําบงชี้พฤติกรรมดานพุทธวิสัยของแตละระดับ ที่นํามาใชในการเขียนวัตถุประสงค*
การเรียนรู ซึ่งการกําหนดวัตถุประสงค*เชิงพฤติกรรมที่ถูกตองเหมาะสมนั้นมีความสําคัญมากที่จะนําไปสูการจัดการเรียนการ
สอนใหบรรลุตามพฤติกรรมที่คาดหวังและนําไปสูการวางแผนการออกแบบและการสรางแบบทดสอบที่สอดคลองกับการ
จัดการเรียนรูตามมา
นําเสนอรายละเอียด ดังนี้
1.1 ประเภทของวัตถุประสงคการเรียนรู (Learning objective)
วัตถุประสงค*การเรียนรู (Learning objective) แบงออกเปSน 2 ประเภท (เนนวัตถุประสงค*เชิงพฤติกรรม) ดังนี้
ตารางที่ 1 เปรียบเทียบวัตถุประสงค*ทั่วไปกับวัตถุประสงค*เฉพาะหรือวัตถุประสงค*เชิงพฤติกรรม
วัตถุประสงคทั่วไป
(General objective)
วัตถุประสงคเฉพาะหรือวัตถุประสงคเชิงพฤติกรรม
(Specific objective or Behavior objective )
เปSนวัตถุประสงค*หลักที่กําหนดขึ้นแบบกวาง มุงหวัง
หลังเกิดการเรียนรูแลว ผูเรียนจะเรียนรูอะไรบางซึ่งเปSน
เพียงกรอบในการจัดการเรียนรูใหครอบคลุมเนื้อหาหลักที่
ผูเรียนตองรูแบบกวางๆตามหลักสูตรหรือตามหัวขอที่กําลัง
เรียนรู
เปSนวัตถุประสงค*ที่กําหนดขึ้นเพื่อแสดงใหเห็นอยาง
ชัดเจนวาหลังจากที่ทํากิจกรรมการเรียนรูแลวผูเรียนจะ
สามารถแสดงพฤติกรรมอะไรที่วัดได สังเกตเห็นไดออกมา
อยางไรบาง ภายใตเงื่อนไขอะไร และตองทําไดมากนอย
เพียงใด ดังนั้นคําที่ประกอบขึ้นเปSนวัตถุประสงค*เฉพาะนี้จึง
ตองเปSนคํากิริยาที่ผูเรียนแสดงออกในรูปของการกระทําที่วัด
ไดหรือสังเกตไดอยางชัดเจน
ส!วนประกอบของวัตถุประสงคเชิงพฤติกรรม มีประกอบดวย 3 สวน ดังนี้
1. เกณฑ*หรือมาตรฐาน (Standard or Criteria) คือ สวนที่ใชระบุความสามารถขั้นต่ําของผูเรียนวาจะตองทําได
เพียงใด จึงจะยอมรับไดวาผูเรียนบรรลุตามวัตถุประสงค*แลว การกําหนดเกณฑ*สามารถทําไดหลายลักษณะดังนี้
1.1 เกณฑ*หรือมาตรฐานที่กําหนดความเร็วหรือเวลา ซึ่งเปSนมาตรฐานที่วัดระดับทักษะ ความชํานาญมากกวา
ความรู เชน การอาบน้ําสระผมใหผูปfวยใหเสร็จเรียบรอยภายใน 30 นาที การใหยา rTPA ในผูปfวยischemic stroke, acute
myocardial infarction, acute massice pulmonary ambolism ใหทันเวลาตามแผนการรักษา เปSนตน ซึ่งเปSนเกณฑ*หรือ
มาตรฐานที่มักใชในการกําหนดสมรรถนะของพยาบาลวิชาชีพเพื่อระบุความชํานาญเฉพาะดาน
1.2 เกณฑ*หรือมาตรฐานที่กําหนดปริมาณต่ําสุดที่ตองการวัด เชน บอกภาวะแทรกซอนที่เกิดขึ้นกับผูปfวยที่นอน
โรงพยาบาลมากกวา 21 วัน ที่พยาบาลตองเฝnาระวังและปnองกันการเกิดได 14 ขอจาก 20 ขอ หรือใหกิจกรรมการพยาบาล
ครอบคลุมขอวินิจฉัยการพยาบาลได 7 กิจกรรมจาก 10 กิจกรรม เปSนตน
1.3 เกณฑ*อื่นๆที่ไมสามารถระบุความเร็วหรือปริมาณ เชน บอกภาวะแทรกซอนหลักและภาวะแทรกซอนแฝง
หลังการผาตัดได ระบุองค*ประกอบของกระบวนการพยาบาลได อธิบายชนิดของขอวินิจฉัยการพยาบาลได เปSนตน
คําวา “ได” หมายถึง “ไดถูกตอง” ซึ่งเปSนคําที่ใชในการกําหนดเกณฑ*เชิงคุณภาพ สวนใหญนิยมใชคํานี้ใน
การกําหนดวัตถุประสงค*เชิงพฤติกรรม เนื่องจากงายตอการประเมินผลและไมเปSนการผูกมัดความรู ทักษะ ความชํานาญของ
ผูเรียนมากเกินไป ซึ่งการใชคําวา “ได” นั้น ผูสอนจะเปSนคนตัดสินใจวาควรเปSนเทาไหรจึงจะผานตามวัตถุประสงค*เชิง

3. ชัชวาล วงค*สารี : เผยแผ 22 สิงหาคม 2558 E-mail: nutt.chut@gmail.com, Line ID: nutt_chut
3การออกแบบและการวางแผนสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลศาสตร*
พฤติกรรมนั้นๆ ไมสามารถระบุความแนนอนตายตัวโดยได แตพิจารณาเกณฑ*ยอมรับหลักภายใต 3 องค*ประกอบ ดังนี้
ความสําคัญของเนื้อหา ความยากงายของเนื้อหา ความรูความสามารถของผูเรียน
ดังนั้นการวิเคราะห*วัตถุประสงค*เชิงพฤติกรรมจึงขึ้นอยูกับผูที่จัดการเรียนการสอนและออกแบบรูปการ
สอนเปSนสําคัญวาจะยึดเกณฑ*หรือมาตรฐานใดมากําหนด ภายใตเงื่อนไขการจัดการเรียนรูที่มีความสําคัญของเนื้อหาระดับใด
ความยากงายของเนื้อหาและความรูความสามารถของผูเรียน โดยยึดผูเรียนสวนใหญเปSนหลักในการกําหนดเกณฑ*หรือ
มาตรฐานใหสอดคลองกับบทเรียนและความหมายของการวัดนั้นไมเปลี่ยนแปลง
2. เงื่อนไขหรือสถานการณ* (Condition or Situation) คือ เปSนขอความที่บงถึงสิ่งแวดลอม เหตุการณ*หรือเงื่อนไขที่
อยากจะใหผูเรียนแสดงพฤติกรรมตามสถานการณ*ที่ผูจัดการเรียนการสอนคาดหวังออกมา ซึ่งถูกกําหนดดวยเงื่อนไขของความ
คาดหวัง 3 ลักษณะ ดังนี้
2.1 ลักษณะที่เปSนสวนหนึ่งของเนื้อหาบทเรียน เชน อธิบายหลักการพยาบาลผูปfวยเพื่อชะลอการเสื่อมของไต
จําแนกอาการแสดงของผูปfวยโรคไตวายเรื้อรังในแตละระยะ เปSนตน
2.2 ลักษณะของสิ่งเราเพื่อใหผูเรียนไดแสดงลักษณะที่คาดหวังออกมา เชน ใหการพยาบาลผูปfวยหลังการฟอก
เลือดไดอยางถูกตอง ครบถวนและเหมาะสมตามปGจเจคบุคคล สามารถใหการพยาบาลไดตามลักษณะของอาการแสดงของ
ผูปfวยที่เปลี่ยนแปลงตามระยะวิกฤติและเฉียบพลัน เปSนตน
2.3 ลักษณะที่กําหนดเงื่อนไขการปฏิบัติของผูเรียน เชน อานและแปลผลคลื่นไฟฟnาหัวใจกอนใหการพยาบาลได
คํานวณยาความเสี่ยงสูงไดตามแผนการรักษาและปฏิบัติการพยาบาลไดสอดคลองกับภาวะสุขภาพที่เปลี่ยนแปลงของผูปfวย
เปSนตน
3. พฤติกรรมขั้นสุดทายหรือพฤติกรรมที่คาดหวัง (Terminal behavior) คือ การแสดงพฤติกรรมอยางใดอยางหนึ่ง
ออกของผูเรียน เมื่อสิ้นสุดการจัดการเรียนรูในบทเรียนนั้นๆซึ่งพฤติกรรมที่เกิดขึ้นตองสามารถวัดและสังเกตได ดังนั้นการเขียน
พฤติกรรมที่คาดหวังจึงตองใช “คํากิริยา” ที่บงบอกการกระทํา เชน บอก อธิบาย ระบุ จําแนก คํานวณ สราง แกไข อาน
วาด วัด เปSนตน พฤติกรรมขั้นสุดทายหรือพฤติกรรมที่คาดหวังที่ผูเรียนแสดงออกมาจะเปSนพฤติกรรมที่ระบุความสามารถที่ได
จากการเรียนรูในบทเรียนนั้นๆที่เกิดขึ้น เชน ระบุปGญหาสุขภาพของผูปfวยตามการประเมินสภาพตามแบบแผนสุขภาพของกอร*
ดอนได วิเคราะห*การเปลี่ยนแปลงภาวะสุขภาพของผูปfวยที่บาดเจ็บหลายระบบได เปSนตน
1.2 เกณฑในการพิจารณาวัตถุประสงคการเรียนรูที่ดีตามแนวความคิดของบลูม (Bloom, 1956)
การตั้งวัตถุประสงค*การเรียนรูที่ดีตองชัดเจนในการใชคําและวัดผลของวัตถุประสงค*ในรูปแบบการแสดงพฤติกรรมได
ซึ่งการตั้งวัตถุประสงค*ที่ดีตามแนวความคิดของบลูมตองมีลักษณะครบตามองค*ประกอบ ดังนี้
๏ ตองใชคําที่ระบุพฤติกรรมไดชัดเจน เชน บอก อธิบาย ระบุ จําแนก คํานวณ สราง แกไข อาน วาด วัด เปSน
ตน ตัวอยางการใชคําที่ระบุพฤติกรรมไมได : คําวาผูเรียนเขาใจ……… คําวา “เขาใจ”ไมสามารถระบุระดับพฤติกรรมได ควร
ใชคําวา “อธิบาย…….” แทนเพราะเปSนคําที่สามารถบอกพฤติกรรมได
๏ ตองกําหนดเงื่อนไขในการปฏิบัติเพื่อใหเกิดพฤติกรรมนั้นๆ เชน ใหเขียนรายงานทางการพยาบาลดวยลายมือที่
คนอื่นอานออกเทานั้น ใหอธิบายกระบวนการพยาบาลผูปfวยรายนี้ดวยคําพูดเทานั้น เปSนตน
๏ ตองระบุเกณฑ*กําหนดพฤติกรรมที่สามารถยอมรับได เชน ใหการพยาบาลไดถูกตอง 5 ขอ จาก 8 ขอ สอบได
คะแนนไมนอยกวารอยละ 60 จึงจะผาน เปSนตน
การตั้งวัตถุประสงค*การเรียนรูที่ดีตามแนวความคิดของบลูมที่ดีนั้นนอกจากจะมีลักษณะครบตามองค*ประกอบ
ขางตนแลว ผูออกแบบการเรียนรูตองมีความรูกวางในการใชคําบงชี้ระดับการแสดงพฤติกรรมขั้นตางๆของผูเรียน เพื่อการ
ออกแบบและการวางแผนสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลสาสตร* ไดอยางครบถวน ถูกตองในการวัดพฤติกรรม

4. ชัชวาล วงค*สารี : เผยแผ 22 สิงหาคม 2558 E-mail: nutt.chut@gmail.com, Line ID: nutt_chut
4การออกแบบและการวางแผนสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลศาสตร*
1.3 คําที่ชี้ระดับพฤติกรรมขั้นต!างๆ ตามจุดมุ!งหมายทางการศึกษาดานพุทธิพิสัย (Cognitive Domain)
เมื่อทราบลักษณะสําคัญของความชัดเจนในการเขียนวัตถุประสงค*การเรียนรูที่ดีตามแนวความคิดของบลูมแลว การ
ใชคําตามหลักภาษาไทยที่ถูกตองเพื่อระบุการแสดงของพฤติกรรมเหลานั้นเปSนสิ่งสําคัญอยางมาก ที่จะระบุพฤติกรรมของของ
ผูเรียน โดยการใชคําภาษาไทยนั้นตองสอดคลองตามคําจํากัดความตามที่บลูมไดแบงขั้นการแสดงพฤติกรรมของผูเรียน ดังนี้
รูปที่ 1 Cognitive domain ของ Bloom, 1985
ที่มา : Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals: Handbook I
ตารางที่ 2 พฤติกรรมดานพุทธพิสัย คําที่บงชี้พฤติกรรมและเรื่องที่เหมาะสมกับคําบงชี้พฤติกรรม
พฤติกรรมดานพุทธพิสัย คําที่บ!งชี้พฤติกรรม เรื่องที่เหมาะสมกับคําบ!งชี้พฤติกรรม
ความรู ความจํา บอกชี้บงลําดับ บรรยาย ใหรายการ
จับคู บอกหัวขอ แยกประเภท ให/กลาว
นิยาม
ชื่อ วัน เวลา เหตุการณ* บุคคล สถานที่ ขอเท็จจริง
เรื่องราว อักษรยอ ระเบียบ แบบแผน ลําดับขั้น
แนวโนม ประเภท เกณฑ* วิธีการ หลักการ ทฤษฎี
ความสัมพันธ* อิทธิพล กฎและความจริงสําคัญ
ความเขาใจ แปล เปลี่ยนรูป ใชคําพูดของตนเอง
บอกความแตกตาง บอกความคลายคลึง
ขยายความ ยกตัวอยาง ทํานาย
ตีความหมาย อธิบายความหมาย สรุป
จัดใหม เรียบเรียงใหม บอกลักษณะ
แสดงตัวอยาง บอกคุณสมบัติ
ความหมาย เหตุการณ* เรื่องราว สัญลักษณ* นิยาม
คําพูด ความสัมพันธ* ความนาจะเปSน ขอมูล (ตัวเลข
กราฟ ฯลฯ) ภาษา จุดมุงหมายของเรื่องความสําคัญ
ของเรื่อง คติพจน* หลักการ

5. ชัชวาล วงค*สารี : เผยแผ 22 สิงหาคม 2558 E-mail: nutt.chut@gmail.com, Line ID: nutt_chut
5การออกแบบและการวางแผนสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลศาสตร*
พฤติกรรมดานพุทธพิสัย คําที่บ!งชี้พฤติกรรม เรื่องที่เหมาะสมกับคําบ!งชี้พฤติกรรม
การประยุกต*ใช ใช คํานวณ สาธิต สราง เตรียม เสนอ
แกปGญหา/เผชิญ บอกแนะนํา
กฎ ผล วิธีการ โจทย* ทฤษฎี
การวิเคราะห* บอกความสําคัญ จําแนก คนหา
เปรียบเทียบ ใหเหตุผล จัดประเภท
บอกความแตกตางหรือความคลายคลึง
ความสําคัญ ตนตอ(สาเหตุ) สาเหตุ ความสัมพันธ*
(สนับสนุน/ขัดแยง) ขอสรุป ความเขาใจผิด หรือ
เหตุผล ความลําเอียง หลักการที่ยึดถือ
การประเมินคา ประเมิน ตัดสิน โตแยง เปรียบเทียบ ให
เกณฑ* วิพากษ*วิจารณ*
ความถูกตอง ความเชื่อถือได คุณคา ความผิดพลาด
เรื่องราว เหตุผล ประสิทธิภาพ
การสังเคราะห* บอก เขียน สราง เสนอ แกไข วางแผน
ออกแบบ จัด ผลิต แสดงเหตุผล
วางโครงการ ปรับปรุง
ความสัมพันธ* แบบงาน จุดมุงหมาย ศัพท*ทาง
วิชาการ สมมติฐาน การคนควาบทความ แนวคิด
หลักการ เคาโครง ขอสรุป
จากตารางที่ 2 การออกแบบและการวางแผนสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลสาสตร* ในระดับ
พยาบาลศาสตรบัณฑิต สวนใหญนิยมสรางแบบทดสอบวัดพฤติกรรมดานพุทธพิสัยระดับ ความรู-จํา ความเขาใจ การ
ประยุกต*ใชและการวิเคราะห*เทานั้น สวนพฤติกรรมดานพุทธพิสัยระดับประเมินคาและสังเคราะห*มักใชในการสราง
แบบทดสอบในระดับบัณฑิตศึกษา ซึ่งการกําหนดการวัดพฤติกรรมดานพุทธพิสัยตองอยูบนเงื่อนไขการสรางแบบทดสอบที่ดี
ดวย
คํากิริยาที่ควรเลี่ยงในการกําหนดวัตถุประสงค*เชิงพฤติกรรมดานพุทธพิสัย เชน รูจัก เรียนรู ศึกษา เขาใจ
ตระหนักสนใจ ชอบ ตั้งใจ เห็นคุณคา ซาบซึ้ง มีความคิดสรางสรรค* มีความคุนเคยกับ... มีศรัทธาใน.... เปSนตนเพราะ
คํากิริยาเหลานี้บอกระดับที่ใชวัดระดับพฤติกรรมไมได
2. หลักการสรางแบบทดสอบที่ดีทางการศึกษาพยาบาลสาสตร
การสรางแบบทดสอบที่ดีจะชวยแกปGญหาการวัดความรูความสามารถที่คลุมเครือของผูเรียน ซึ่งลักษณะของขอสอบ
ที่ดีตองมีการตรวจสอบคุณภาพของแบบทดสอบที่ใชในการวัดผลจะตองทําการตรวจสอบคุณภาพดานตางๆ ที่จําเปSนของแบบ
ทดสอบแตละชนิดดังตอไปนี้ (ชัชวาล วงค*สารี, 2557)
2.1 ความเที่ยงตรง (Validity) เปSนความถูกตองสอดคลองของแบบทดสอบกับสิ่งที่ตองการจะวัดซึ่งเปSนคุณลักษณะ
ของแบบทดสอบที่ถือวาสําคัญที่สุด โดยมีเกณฑ*ในการเปรียบเทียบ คือ เนื้อหา โครงสราง สภาพปGจจุบันและอนาคต
2.2 ความเชื่อมั่น (Reliability) เปSนความคงเสนคงวาของคะแนนในการวัดแตละครั้ง หรือ ความคงที่ของผลการ
วัด ผลของการวัดไมวาจะเปSนคะแนนหรืออันดับที่ก็ตาม เมื่อวัดไดผลออกมาแลวสามารถเชื่อถือไดในระดับสูงจนสามารถ
ประกันไดวา ถามีการตรวจสอบผลซ้ําอีกไมวา กี่ครั้งก็จะไดผลใกลเคียงและ สอดคลองกับผลการวัดเดิมนั่นเอง
2.3 ความเปSนปรนัย (Objectivity) เปSนความชัดเจนที่ทุกฝfายที่เกี่ยวของกับการวัดผล ครั้งนั้นมีความเห็น
สอดคลองกันในเรื่องของคําถาม คาของคะแนนหรืออันดับที่ที่วัดได ตลอดจนการแปลงคาคะแนนเปSนผลประเมินในการตัดสิน
คุณคาก็สอดคลองตรงกัน การพิจารณาความเปSนปรนัยของแบบทดสอบมีหลายประการ คุณสมบัติความเปSนปรนัยของ
แบบทดสอบที่สําคัญ ไดแก คุณสมบัติ 3 ประการ ดังนี้
2.3.1 ชัดแจงในความหมายของคําถาม ขอสอบที่เปSนปรนัย ทุกคนที่อานขอสอบ ไมวาจะเปSนผูสอบหรือผู
ตรวจขอสอบยอมจะเขาใจตรงกันไมตีความไปคนละแง

6. ชัชวาล วงค*สารี : เผยแผ 22 สิงหาคม 2558 E-mail: nutt.chut@gmail.com, Line ID: nutt_chut
6การออกแบบและการวางแผนสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลศาสตร*
2.3.2 ตรวจใหคะแนนไดตรงกัน ขอสอบที่มีความเปSนปรนัย ไมวาจะเปSนผูออก ขอสอบหรือใครก็ตามสามารถ
ตรวจใหคะแนนไดตรงกัน ขอสอบที่ผูตรวจเฉลยไมตรงกัน แสดงใหเห็นถึงความไมชัดเจนในคําถามและคําตอบ
2.3.3 แปลความหมายของคะแนนไดตรงกัน โดยทั่วไปขอสอบปรนัยนั้นผูตอบถูกจะได 1 คะแนน ตอบผิดจะได
ศูนย*คะแนน จํานวนคะแนนที่ไดจะแทนจํานวนขอที่ถูก ทําใหสามารถแปลความหมายไดชัดเจนวาใครเกง ออนอยางไร ตอบ
ถูกมากนอยตางกันอยางไร
ขอสอบประเภทถูกผิด จับคู เติมคํา หรือเลือกตอบที่ขาดคุณสมบัติขอใดขอหนึ่ง อาจกลาวไดวาเปSน
ขอสอบปรนัยเฉพาะรูปแบบของขอสอบเทานั้น สวนคุณสมบัติยังไมเปSนปรนัยความเปSนปรนัยของขอสอบจะทําใหเกิด
คุณสมบัติทางความเชื่อมั่นของคะแนนอันจะนําไปสูความเที่ยงตรงของผลการวัดดวย
4. ความยากงาย (Difficulty) ความยากงายของขอสอบพิจารณาไดจากผลการสอบของผูสอบเปSนสําคัญ ขอสอบ
ใดที่ผูสอบสวนมากตอบถูก คาคะแนนเฉลี่ยของขอสอบสูงกวา 50 เปอร*เซ็นต* ของคะแนนเต็ม อาจกลาวไดวาเปSนขอสอบที่
งาย หรือคอนขางงาย ขอสอบที่มีความยากงายพอเหมาะ คะแนนเฉลี่ยของขอสอบควรมีประมาณ 50 เปอร*เซ็นต* ของ
คะแนนเต็ม ถาคะแนนเฉลี่ยต่ํากวา 50 เปอร*เซ็นต* แสดงวาเปSนขอสอบคอนขางยาก ขอสอบที่ดีควรมีความยากงาย
พอเหมาะ ไมยากหรืองายเกินไป ขอสอบฉบับหนึ่งควรมีผูตอบถูกไมต่ํากวา 20 คนและไมเกิน 80 คน จากผูสอบ 100 คน
5. อํานาจจําแนก (Discrimination) เปSนลักษณะของแบบทดสอบที่สามารถออกเปSนประเภทตาง ๆ ไดทุก
ระดับ ตั้งแตออนสุดจนถึงเกงสุด แมวาจะเกง – ออนกวากันเพียงเล็กนอยก็สามารถชี้จําแนกใหเห็นได ขอสอบที่มีอํานาจ
จําแนกสูงนั้น เด็กเกงมักตอบถูกมากวาเด็กออนเสมอ ขอสอบที่ทุกคนตอบถูกหมดจะไมสามารถบอกอะไรไดเลย หรือ
ขอสอบที่ทุกคนตอบผิดหมดไมสามารถบอกไดวาใครเกงหรือออน
6. ความมีประสิทธิภาพ (Efficiency) เครื่องมือวัดผลที่มีประสิทธิภาพ หมายถึง เครื่องมือที่ทําใหไดขอมูลได
ถูกตองเชื่อถือได โดยลงทุนนอยที่สุดไมวาจะเปSนการลงทุนในแงเวลา แรงงาน และทุนทรัพย* รวมทั้งความสะดวกสบาย
คลองตัวในการรวบรวมขอมูล ขอสอบที่มีประสิทธิภาพสามารถใหคะแนนไดเที่ยงตรงและเชื่อถือไดมากที่สุด โดยใชเวลา
แรงงานและเงินนอยที่สุด แตประโยชน*ที่ไดจากการสอบคุมคา ขอสอบที่พิมพ*ผิดตกหลนมาก จํานวนหนา ไมครบ รูปแบบ
ของแบบทดสอบเรียงไมเปSนระเบียบทําใหผูสอบเกิดความสับสน มีผลตอคะแนนที่ไดจากการทําแบบทดสอบทั้งสิ้น การจัด
รูปแบบของขอสอบปรนัยแบบเลือกตอบเพื่อใหดูงาย มีความเปSนระเบียบเรียบรอยนิยมพิมพ*แบงครึ่งหนากระดาษ
7. ความยุติธรรม (Fair) ความยุติธรรมเปSนคุณลักษณะของขอสอบที่ดีตองไมเป•ดโอกาสใหเด็กไดเปรียบเสียเปรียบ
กัน เชน ขอสอบบางฉบับครูไปเนนเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ซึ่งตรงกับเรื่องที่เด็กทํารายงานในบางกลุม ทําใหกลุมนั้น ๆ ไดเปรียบคน
อื่น ๆ ขอสอบบางขอใชคําถามหรือขอความที่แนะคําตอบ ทําใหนักเรียนใชไหวพริบเดาได การใชขอสอบแบบอัตนัย
เพียง 5 หรือ 10 ขอ มาทดสอบเด็กนั้นไมอาจสรางความยุติธรรมในการสอบใหแกเด็กได เพราะผูสอบมีโอกาสเก็งขอสอบได
ถูกมากกวาแบบปรนัยที่มีจํานวนขอมากๆเชน 100ขอ
8. คําถามลึก (Searching) ขอสอบที่ถามลึกไมถามแตเพียงความรูความจําเทานั้น แตจะถามวัดความเขาใจ การ
นําความรูที่ไดเรียนไปแลวมาแกปGญหา วิเคราะห* ตลอดจนสรางสรรค*สิ่งใหมขึ้นมาจนทายที่สุดคือการประเมินผล คําถามที่
ถามลึกนั้นผูตอบตองคิดคนกอนจึงจะสามารถหาคําตอบได มิใชเพียงแตระลึกถึงประสบการณ*ตางๆเพียงตื้นๆ ก็ตอบปGญหาได
แตเปSนแบบทดสอบที่วัดความลึกซึ้งทางวิชาการตามแนวดิ่งมากกวาจะวัดตามแนวกวาง
9. คําถามยั่วยุ (Exemplary) คําถามยั่วยุ ไดแก คําถามที่มีลักษณะทาทายใหเด็กอยากคิดอยากทํา มีลีลาการ
ถามที่นาสนใจ ไมถามวนเวียนซ้ําซากนาเบื่อหนาย การใชรูปภาพประกอบ ก็เปSนวิธีหนึ่งที่ทําใหขอสอบนาสนใจ ขอสอบที่
ยากเกินไปทําใหผูสอบหมดกําลังใจที่จะทํา สวนขอสอบที่งายเกินไปก็ไมทาทายใหอยากทํา การเรียงลําดับคําถามจาก
ของายไปหายากเปSนวิธีหนึ่งที่ทําใหขอสอบมีลักษณะทาทายนาทํา
10. จําเพาะเจาะจง (Definite) คําถามที่ดีตองไมถามกวางเกินไป ไมถามคลุมเครือหรือเลนสํานวนใหผูสอบงง
ผูสอบอานแลวตองเขาใจชัดเจนวาครูถามอะไร สวนจะตอบไดหรือไมอยูที่ความสามารถของผูตอบเปSนสําคัญ

7. ชัชวาล วงค*สารี : เผยแผ 22 สิงหาคม 2558 E-mail: nutt.chut@gmail.com, Line ID: nutt_chut
7การออกแบบและการวางแผนสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลศาสตร*
จาก 10 ขอที่กลาวมาขางตนผูออกแบบและสรางแบบทดสอบเพื่อวัดระดับความรูและทักษะของผูเรียนในหลักสูตร
พยาบาลศาสตร*นั้น ตองมีการเอาใจใสและเขาใจในเนื้อหาที่จัดการเรียนรูและออกแบบทดสอบไดสอดคลองกับวัตถุประสงค*
และเขาใจในหลักการสรางแบบทดสอบที่ดี พรอมกระจายการวัดพฤติกรรมของผูเรียนที่เกิดขึ้นหลังการเรียนรูไดครอบคลุม
พฤติกรรมดานพุทธพิสัยและเลือกใชคําที่บงชี้พฤติกรรมไดอยางถูกตองเหมาะสม
3. การวิเคราะหการออกแบบการสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลสาสตร
การวิเคราะห*การออกแบบการสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลสาสตร* เปSนการสงเสริมการจัดการเรียนรูให
เกิดความครอบคลุมตามเนื้อหาหลัก จัดการวัดความรูตามน้ําหนักความสําคัญของเนื้อหาที่เรียนรู กําหนดจํานวนขอสอบได
เหมาะสมกับเวลาและระดับของผูเรียนใหเปSนไปตามวัตถุประสงค*การเรียนรู เพื่อการวิเคราะห*การออกแบบการสราง
แบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลสาสตร*ใหเกิดความครอบคลุมตามประเด็นขางตน การสรางตารางวิเคราะห*และจัดเก็บ
ขอมูลของแบบทดสอบ (Test blue print) จึงมีความสําคัญมาก โดยเสนอรายละเอียดของขั้นตอนการสรางไดดังนี้
3.1 กําหนดเนื้อหาหลักที่สําคัญในแตละสาระการเรียนรูและจํานวนเวลาที่ใชในการจัดการเรียนรู (ชั่วโมง) ตาม
มคอ. 3 พรอมกรอกรายละเอียดลงในตารางวิเคราะห*
3.2 พิจารณาวาแตละหัวขอหลักสามารถจัดการเรียนรูเพื่อพัฒนาพฤติกรรมดานพุทธพิสัยไดถึงระดับใด โดยใหทํา
เครื่องหมาย / ลงในชองที่ตรงกับระดับพฤติกรรมดานพุทธพิสัย จนครบทุกสาระการเรียนรู (ทุกหัวขอ)
3.3 นับเครื่องหมาย / ในแนวคอลัมน*เพื่อหาผลรวมแตละระดับพฤติกรรมของแตละหัวขอของเนื้อหาสาระ
3.4 รวมจํานวนเครื่องหมาย / ในแนวแถวของแตละบทในไวชองผลรวมจํานวนขอและหาคารอยละจากจํานวน
ขอทั้งหมด
3.5 รวมจํานวนเครื่องหมาย /ของทุกบทของเนื้อหาในแนวคอลัมน*ในชองผลรวมแลวหาคารอยละจากจํานวนขอ
ทั้งหมด
3.6 พิจารณาลําดับความสําคัญของเนื้อหาวาหัวขอใดมีความสําคัญเปSนลําดับที่ 1 และรองลงไปตามลําดับโดยดูจาก
คารอยละของแตละหัวขอ
3.7 พิจารณาลําดับความสําคัญของระดับพฤติกรรมวาระดับใดมีความสําคัญเปSนลําดับที่ 1 และรองลงไปตามลําดับ
โดยดูจากคารอยละของแตละระดับพฤติกรรม
สรุป
การเขียนวัตถุประสงค*การเรียนรูนั้นจําเปSนตองมีความรูความเขาใจในเรื่องประเภทและองค*ประกอบของ
วัตถุประสงค*เชิงพฤติกรรม ตลอดจนคําบงชี้พฤติกรรมดานพุทธวิสัยของแตละระดับ ที่นํามาใชในการเขียนวัตถุประสงค*
การเรียนรู ซึ่งการกําหนดวัตถุประสงค*เชิงพฤติกรรมที่ถูกตองเหมาะสมเพราะจะเปSนสิ่งกําหนดการออกแบบการเรียนการสอน
และการจัดการเรียนรูตอไป นอกจากนี้ตองมีการเอาใจใสและเขาใจในเนื้อหาที่จัดการเรียนรูและออกแบบทดสอบได
สอดคลองกับวัตถุประสงค*และเขาใจในหลักการสรางแบบทดสอบที่ดี พรอมกระจายการวัดพฤติกรรมของผูเรียนที่เกิดขึ้นหลัง
การเรียนรูไดครอบคลุมพฤติกรรมดานพุทธพิสัยและเลือกใชคําที่บงชี้พฤติกรรมไดอยางถูกตองเหมาะสม พรอมวิเคราะห*การ
ออกแบบการสรางแบบทดสอบโดยพิจารณาลําดับความสําคัญของระดับพฤติกรรม วาระดับใดมีความสําคัญหลักและ
รองลงมาตามลําดับ เพื่อนําไปสูการเขียนวัตถุประสงค*และออกแบบการจัดการเรียนรูตอไป

8. ชัชวาล วงค*สารี : เผยแผ 22 สิงหาคม 2558 E-mail: nutt.chut@gmail.com, Line ID: nutt_chut
8การออกแบบและการวางแผนสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลศาสตร*
ตัวอย!างตารางวิเคราะหการออกแบบการสรางแบบทดสอบ (Test Blueprint)
คณะพยาบาลศาสตร* กาญจนบุรี มหาวิทยาลัยเวสเทิร*น
สาขาวิชาการพยาบาลผูใหญและผูสูงอายุ รายวิชาการพยาบาลผูใหญ 1 (NS2205)
หมวดวิชา : กลุมวิชาชีพ ภาคการศึกษาที่ 1 ปƒการศึกษา 2558
หัวขอเนื้อหา การพยาบาลผูใหญที่มีปGญหาโรคไตและโรคระบบทางเดินปGสสาวะ
ผูวิเคราะห* อาจารย*ชัชวาล วงค*สารี วันที่ 22 สิงหาคม 2558
สาระการจัดการเรียนรูหัวขอ จํานวนชั่วโมง
ระดับพฤติกรรมพุทธพิสัย
รวม(ขอ)
คิดเปSนรอยละ
ลําดับความสําคัญ
(C1)
(C2)
(C3)
(C4)
รูจํา
เขาใจ
ประยุกต*ใช
วิเคราะห*
1.การประเมินสภาพผูใหญ!ที่มีปcญหาของระบบทางเดินปcสสาวะ 1 - 1 2 1 4 16.66 2
1.1 การสังเกตอาการและการตรวจรางกายทั่วไปทั่วไป 1 1
1.2 การอานคาและการแปลผลการตรวจทางหองปฏิบัติการ 2 2
1.3 การตรวจพิเศษตางๆ 1 1
2. การพยาบาลผูใหญ!ที่มีปcญหาอุดกั้นทางเดินปcสสาวะ 2 1 2 3 2 8 33.34 1
2.1 นิ่วในไตและระบบทางเดินปGสสาวะ 1 1
2.2 เนื้องอกและมะเร็งไตและระบบทางเดินปGสสาวะ 2 2
2.3 การพยาบาลหลังทํา ESWL , Nephrectomy, TURP 3 2 5
3. การพยาบาลผูใหญ!ที่มีปcญหาติดเชื้อทางเดินปcสสาวะ 1 - 1 2 1 4 16.66 2
3.1 Pyelonephritis, Acute glomerulonephritis 1 1 2
Nephrotic syndrome, Cystitis 1 1
3.2 DJ-stent care 1 1
4.การพยาบาลผูใหญที่ไตวายเรื้อรังและเรื้อรังระยะสุดทาย 2 - - 2 6 8 33.34 1
4.1 ARF, CKF, ESRD 1 2 3
4.2 การชะลอความเสื่อมของไต,การเตรียมผูปfวยเพื่อฟอกเลือด 1 1 2
4.3 การพยาบาลผูปfวยบําบัดทดแทนไต CAPD, HD, KT 3 3
รวม 6 1 4 9 10 24
100
รอยละ 4.17 16.70 37.50 41.63
ลําดับความสําคัญ 4 3 2 1

9. ชัชวาล วงค*สารี : เผยแผ 22 สิงหาคม 2558 E-mail: nutt.chut@gmail.com, Line ID: nutt_chut
9การออกแบบและการวางแผนสรางแบบทดสอบทางการศึกษาพยาบาลศาสตร*
เอกสารอางอิง
ชัชวาล วงค*สารี. (2558). คู!มือ การวิเคราะหขอสอบทางการพยาบาลและการผดุงครรภ. คณะพยาบาลศาสตร* กาญจนบุรี
มหาวิทยาลัยเวสเทิร*น : หางหุนสวนจํากัด เอ็น พี เพรส.
สุมาลี สมพงษ* และ เพลินพิศ คูณคํา (2539) เอกสารประกอบการสอนวิชา การประเมินผลการเรียน .ภาควิชาทดสอบและ
วิจัยการศึกษา: คณะครุศาสตร* สถาบันราชภัฏสกลนคร.
Bloom, B.S., (Ed.). (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational
goals: Handbook I, cognitive domain. New York: Longman.
Bloom, B. S. (ed). (1985). Developing Talent in Young People. New York: Ballantine Books.