The Ezdikhana newspaper of Yezidi National Union org. Director - Aziz Tamoyan Editor - Khdr Hajoyan http://facebook.com/YezidiNationalUnion

1. ÐÐ àëïÇϳÝáõÃÛ³Ý å»ï, ·»Ý»ñ³É-É»Ûï»-
ݳÝïìɳ¹ÇÙÇñ¶³ëå³ñÛ³ÝÁÙ³ñïÇ5-ÇÝÙ³ñ-
½³ÛÇÝ ³Ûó»ÉáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Íñ³·ñáí՝ »Õ»É ¿ ²ñ³-
·³ÍáïÝÇ Ù³ñ½áõÙ ¨ ³ß˳ï³Ýù³ÛÇÝ Ñ³Ý¹Ç-
åáõÙÝ»ñ áõÝ»ó»É áëïÇϳÝáõÃÛ³Ý Ù³ñ½³ÛÇÝ
í³ñãáõÃÛáõÝáõÙ áõ Ù³ñ½å»ï³ñ³ÝáõÙ,³Ûë Ù³-
ëÇÝï»Õ»Ï³óÝáõÙ¿áëïÇϳÝáõÃÛ³ÝϳÛùÁ:
àëïÇϳÝáõÃÛ³Ý ²ñ³·³ÍáïÝÇ Ù³ñ½³ÛÇÝ
í³ñãáõÃÛáõÝáõÙ ³Ýóϳóñ³Í ËáñÑñ¹³ÏóáõÃÛ³Ý
ÁÝóóùáõÙ ì. ¶³ëå³ñÛ³ÝÝ ³Ý¹ñ³¹³ñÓ»É ¿
ëïáñ³µ³Å³ÝáõÙÝ»ñÇݳé³ç³¹ñí³ÍËݹÇñÝ»-
ñÇÝ ¨ ѳïϳå»ë ϳñ¨áñ»É Ù³ëݳ·Çï³Ï³Ý
å³ñ³åÙáõÝùÝ»ñÇ Ý߳ݳÏáõÃÛáõÝÁ՝ Áݹ·Í»Éáí,
áñ ãÇ Ñ³Ý¹áõñÅí»Éáõ Ó¨³Ï³Ý í»ñ³µ»ñÙáõÝùÁ
³Û¹Ï³ñ¨áñ·áñÍÁÝóóÇѳݹ»å:
àëïÇϳÝáõÃÛ³Ýå»ïÁå³Ñ³Ýç»É¿³ÝѳÝ-
¹áõñÅáÕÉÇÝ»ÉѳÝó³·áñÍáõÃÛáõÝÝ»ñÁ·ñ³Ýóáõ-
ÙÇó óùóÝ»Éáõ, ù³Õ³ù³óáõ ѳݹ»å ³Ýå³ï-
ß³×í»ñ³µ»ñÙáõÝùÇ,µéÝáõÃÛ³ÙµóáõóÙáõÝùÏáñ-
½»Éáõ¨ó³Ýϳó³Í³Ûɳñ³ï³íáñ»ñ¨áõÛÃÝ»ñÇ
ѳݹ»å,ÇÝãå»ë¨ÉdzñÅ»ù³ß˳ï»ÉѳٳÛÝù-
Ý»ñÇ,ѳë³ñ³ÏáõÃÛ³ÝÑ»ï:
Þ»ßï»Éáí áëïÇϳÝáõÃÛ³Ý Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñ
ͳé³ÛáÕdzÝÓݳϳÝå³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÁ
Ýáñ áëïÇϳÝáõÃÛ³Ý Ó¨³íáñÙ³Ý ·áñÍáõÙ՝ ì.
¶³ëå³ñÛ³ÝÝ Áݹ·Í»É ¿ áëïÇϳÝáõÃÛ³Ý Ñ³Ý-
¹»å ѳë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý íëï³ÑáõÃÛ³Ý µ³ó³éÇÏ
Ý߳ݳÏáõÃÛáõÝÁ ݳ˳Ýßí³Í Íñ³·ñ»ñÇ Çñ³-
·áñÍÙ³Ýѳٳñ:
àëïÇϳÝáõÃÛ³Ý å»ïÁ ËáñÑñ¹³ÏóáõÃÛ³Ý
Ù³ëݳÏÇóÝ»ñÇÝÏáÝÏñ»ïѳÝÓݳñ³ñ³Ï³ÝÝ»ñ
¿ïí»Éѳë³ñ³ÏáõÃÛ³Ýëå³ë³ñÏáÕͳé³ÛáõÃ-
ÛáõÝÝ»ñdzß˳ï³ÝùÇáñ³ÏÁµ³ñ»É³í»Éáõ,³ß-
˳ï³ÝùáõÙ ë»÷³Ï³Ý ïñ³Ýëåáñï³ÛÇÝ ÙÇ-
çáóÝ»ñÝû·ï³·áñÍáÕ·ÛáõÕ³óáõѳݹ»åÑá·³-
ï³ñ í»ñ³µ»ñÙáõÝùÇ, ³ÝûñÇÝ³Ï³Ý ½»Ýù-½Ç-
ݳÙûñùÇѳÛïݳµ»ñÙ³Ý,Çñ»Ýóûñ»ÝùÇóí»ñ
¹³ëáÕÝ»ñÇ Ýϳïٳٵ Ó»éݳñÏí»ÉÇù ÙÇçáó³-
éáõÙÝ»ñǨÙÇß³ñù³ÛÉáõÕÕáõÃÛáõÝÝ»ñáí:
àëïÇϳÝáõÃÛ³Ýå»ïÁëïáñ³µ³Å³ÝáõÙÝ»-
ñÇջϳí³ñÝ»ñÇóå³Ñ³Ýç»É¿³ç³ÏóáõÃÛáõݨ
û·ÝáõÃÛáõÝ óáõó³µ»ñ»É Ù³ñ½Ç »½¹ÇÝ»ñÇ Ñ³-
Ù³ÛÝùÇ Ñ³Ý¹»å՝ ÝϳïÇ ³éÝ»Éáí ³½·³ÛÇÝ ³-
é³ÝÓݳѳïÏáõÃÛáõÝÝ»ñÁ:
ÊáñÑñ¹³ÏóáõÃÛ³Ý ³í³ñïÇÝ ì. ¶³ëå³ñ-
Û³ÝÁÝ߻ɿ,áñ³ß˳ï³Ýù³ÛÇÝѳݹÇåáõÙÝ»ñÁ
Ù³ñ½»ñáõÙ ÉÇÝ»Éáõ »Ý å³ñµ»ñ³Ï³Ý՝ ³ÏÝϳɻ-
Éáí·áñÍݳϳÝÑ»ï¨áõÃÛáõÝÝ»ñ¨³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñ:
ÊáñÑñ¹³ÏóáõÃÛáõÝÇóÑ»ïáì.¶³ëå³ñÛ³ÝÁ
²ñ³·³ÍáïÝÇ Ù³ñ½å»ï³ñ³Ýáõ٠ѳݹÇåáõÙ ¿
áõÝ»ó»ÉѳٳÛÝùÝ»ñÇջϳí³ñÝ»ñÇÑ»ï:
àëïÇϳÝáõÃÛ³Ýå»ïÁϳñ¨áñ»É¿,Ù³ëݳ-
íáñ³å»ë, ³Ýã³÷³Ñ³ëÝ»ñÇ Ñ»ï ï³ñíáÕ ³ß-
˳ï³ÝùÁ¨Ñ³Ûïݻɿ,áñѳëïÇùÝ»ñ»Ýïñ³-
Ù³¹ñí»É ²ñ³·³ÍáïÝÇ Ù³ñ½Ç »ñ»ù ³í³·
¹åñáóÝ»ñáõÙáëïÇϳÝÝ»ñdzß˳ï³ÝùÁϳ½-
ٳϻñå»Éáõѳٳñ:
ì.¶³ëå³ñÛ³ÝÁѳݹÇåÙ³ÝÙ³ëݳÏÇóÝ»-
ñÇÝÑáñ¹áñ»É¿³ç³Ïó»É³åûñÇÝǽ»Ýù-½ÇݳÙ-
ûñùÁ ѳÛïݳµ»ñ»Éáõ ·áñÍáõÙ՝ Ýß»Éáí, áñ ϳ-
Ù³íáñ ѳÝÓÝáÕÝ»ñÝ ³½³ïíáõÙ »Ý ùñ»³Ï³Ý
å³ï³ë˳ݳïíáõÃÛáõÝÇó:
ÆÝãí»ñ³µ»ñáõÙ¿áñëáñ¹³Ï³ÝÑñ³ó³ÝÝ»-
ñÇÝ,³å³ûñÇݳϳÝÏ»ñåáí·ñ³Ýó»ÉáõóÑ»ïá
¹ñ³ÝùÏí»ñ³¹³ñÓí»Ýï»ñ»ñÇÝ:²í»ÉÇÝ,³Ýï³-
é³Ù»ñÓï³ñ³ÍùÝ»ñǵݳÏÇãÝ»ñÇÝÏïñ³Ù³¹ñ-
í»Ý ûñÇÝ³Ï³Ý Ññ³ó³ÝÝ»ñ, ÇÝãÇ ÷áñÓÁ áëïÇ-
ϳÝáõÃÛáõÝݳñ¹»ÝÇëÏáõÝÇ:
ä³ïñ³ëï³Ï³ÙáõÃÛáõÝ Ñ³ÛïÝ»Éáí ѳٳ-
ÏáÕÙ³ÝÇÇñ³í³Ï³Ýû·ÝáõÃÛáõÝóáõó³µ»ñ»Éѳ-
Ù³ÛÝùÝ»ñÇջϳí³ñÝ»ñÇÝ՝ áëïÇϳÝáõÃÛ³Ýå»-
ïÁ ݳ¨ Ýᯐ ¿, áñ áëïÇϳÝáõÃÛáõÝÁ å³ï³ë-
˳Ýù³ÛÉ»ñ¿³ÏÝϳÉáõÙ:
²Ù÷á÷»Éáí ѳݹÇåáõÙÁ՝ ì. ¶³ëå³ñÛ³ÝÁ
ѳí³ëï»É ¿, áñ áëïÇϳÝáõÃÛáõÝáõÙ ÁÝóóáÕ
µ³ñ»÷áËáõÙÝ»ñݳÝßñç»ÉÇ»Ý,¨áõݻݳÉáíѳ-
ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý Ñ³í³ïÝ áõ íëï³ÑáõÃÛáõÝÁ, ѳ-
Ù³ï»Õ³ß˳ï³ÝùáíѳëÝ»Éáõ»Ýݳ˳Ýßí³Í
Íñ³·ñ»ñÇÇñ³·áñÍÙ³ÝÁ
06.03.2014-12:17
Aysor.am
Ðк½¹ÇÝ»ñdz½·³ÛÇÝÙÇáõÃÛáõÝÁßÝáñ-
ѳíáñáõÙ ¿ µáÉáñ ϳݳÝó ¨ ³ÕçÇÏÝ»ñÇÝ -
γݳÝóÙÇç³½·³ÛÇÝûñí³`سñïÇ8-Çϳ-
å³ÏóáõÃÛ³Ùµ: êÇñ»ÉÇ Ï³Ý³Ûù, ³ÕçÇÏÝ»ñ,
Ù³Ûñ»ñ ¨ ùáõÛñ»ñ, º½¹ÇÝ»ñÇ ³½·³ÛÇÝ
ÙÇáõÃÛáõÝÁ` Ç ¹»Ùë ÙÇáõÃÛ³Ý Ý³Ë³·³ÑÇ ¨
³ß˳ï³ÏÇóÝ»ñÇ, ßÝáñѳíáñáõÙ ¿ Ó»½
·³ñݳݳÛÇÝ ³Ûë Ññ³ß³ÉÇ ïáÝÇ ³éÃÇí,
Ù³ÕÃáõÙ,áñå»ë½ÇÉÇÝ»ù·³ñݳݳÛÇÝÑñ³-
ß³·»Õ ͳÕÇÏÝ»ñÇ å»ë ùÝùáõß ¨ ·»Õ»óÇÏ,
Ùßï³å»ë ßñç³å³ïí³Í ëÇñáí ¨ ç»ñÙáõÃ-
Û³Ùµ:²Ûë³éÇÃáíï»ÕÇݿٻ絻ñ»Éýñ³Ý-
ëdzóÇ µ³Ý³ëï»ÕÍ, ³ñí»ëï³µ³Ý` Þ³éÉ-
äÇ»é ´á¹É»ñÇ Ñ³ÛïÝÇ ³ñï³Ñ³ÛïáõÃÛáõÝÁ.
§ÎÇÝÁ¹³»ñç³ÝÏáõÃÛ³ÝÑñ³í»ñÝ¿¦:
HOLE, HOLE, HOLA, SULT’AN ÿZîDÊ SORE
2014Ã.
Ù³ñï
N2(114)
²¼¶àôÂÚàôÜê`º¼¸Æ,Ⱥ¼àôê`º¼¸ÆºðºÜ,ÎðàÜê`Þ²ðü²¸ÆÜ
º¼¸ÆܺðƲ¼¶²ÚÆÜØÆàôÂÚ²Üä²ÞîàܲºðÂ
ºñÏñáñ¹È³ÉÇß
ϳéáõó»É¿
ØÇñ½»âáÉáÝ
þerfedîn dînê
meye
ÐÐàëïÇϳݳå»ïÁÑñ³Ñ³Ý·»É¿³ç³ÏóáõÃÛáõÝïñ³Ù³¹ñ»É
»½¹Ç³Ï³ÝѳٳÛÝùÇÝ
ÞÝáñѳíáñ³Ýù`سñïÇ8-Çϳå³ÏóáõÃÛ³Ùµ

2. ÆÝãá±õ »Ýù ûï³ñÝ»ñÇó å³Ñ³ÝçáõÙ å³Ñ-
å³Ý»É ѳÛÏ³Ï³Ý ·»ñ»½Ù³Ý³ïÝ»ñÁ, »ñµ ë»-
÷³Ï³Ý»ñÏñáõÙÙ»ñÇëÏÓ»éùáíù³Ý¹áõÙ»Ýù
³½·³ÛÇÝ ÷áùñ³Ù³ëÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³ñ³½³ï-
Ý»ñÇßÇñÇÙÝ»ñÁ:º½¹ÇÝ»ñÁíÇñ³íáñí³Í»Ý,áñ
ØÛ³ëÝÇÏ۳ݷÛáõÕáõÙù³Ý¹»É»ÝÇñ»Ýóå³å³-
Ï³Ý ·»ñ»½Ù³Ý³ïáõÝÁ: §ò³íáí åÇïÇ ³ë»Ù,
áñ í³Ý¹³Éǽ٠¿ Çñ³Ï³Ý³óí»É ßÇñÇÙÝ»ñÇ
Ýϳïٳٵ:г۳ëï³ÝÁ³ß˳ñÑdzÛݳé³-
ç³¹»Ù»ñÏñÝ»ñÇó¿,áñáÝùå³Ûù³ñáõÙ»Ýí³Ý-
¹³ÉǽÙǹ»Ù:ºíß³ïó³í³ÉÇ¿,áñ³Û¹åÇëÇ
ÙÇ»ñÏñáõÙÝÙ³ÝûñÇݳÏÙÇá×ñ³·áñÍáõÃÛáõÝ¿
ϳï³ñíáõÙ:Ø»Ýùß³ïíÇñ³íáñí³Í»Ýù.Ù»ñ
ѳݷáõóÛ³ÉÝ»ñÇó Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñÇ ßÇñÇÙÁ Ù»½
ѳٳñ ëñµáõÃÛáõÝ ¿¦,- ³Ûëûñ Éñ³·ñáÕÝ»ñÇ
Ñ»ï ѳݹÇåÙ³Ý Å³Ù³Ý³Ï ³ë³ó »½¹ÇÝ»ñÇ
ß»ÛË´ñáгë³ÝÛ³ÝÁ:²ñ¹Ûá±ùѳïϳå»ë»½-
¹ÇÝ»ñǹ»ÙáõÕÕí³Íù³ÛÉ¿¹³:§à°ã:ºë»½¹Ç-
Ý»ñǹ»ÙáõÕÕí³Íáñ¨¿ù³ÛÉã»Ùï»ëÝáõÙ³Ûë-
ï»Õ: ºñÏáõ Ñá·Ç »Ý ϳï³ñ»É ³Ûë á×ñ³·áñ-
ÍáõÃÛáõÝÁ` ØÛ³ëÝÇÏÛ³ÝÇ ·ÛáõÕ³å»ï ²Ý¹ñ³-
ÝÇÏ ä»ïñáëÛ³ÝÁ ¨ ï»ÕÇ ·ÇÝáõ ·áñͳñ³ÝÇ
ïÝûñ»Ýê»ñÛáų¶ñÇ·áñÛ³ÝÁ:ÆëϹ³ãÇϳ-
ñáÕí»ñ³µ»ñ»ÉáÕç³½·ÇÝ,áÕçѳÛáõÃÛ³ÝÁ:ºë
ÝáõÛÝÇëÏ ã»Ù ϳñáÕ³ÝáõÙ Ýñ³Ýó Ñ³Û Ï³Ù
ùñÇëïáÝÛ³ Ù³ñ¹ ³Ýí³Ý»É: ÆÝãå»±ë ϳñáÕ ¿
ѳÛùñÇëïáÝÛ³Ý,µáÉáñáíÇÝËÕ×Ç˳ÛÃã½·³-
Éáí,ûñÁó»ñ»Ïáí·»ñ»½Ù³ÝáóáãÝã³óÝ»É` µáõÉ-
¹á½»ñáí ÑáÕÇÝ Ñ³í³ë³ñ»óÝ»Éáí ³ÛÝ,- ½³ñ-
Ù³ÝáõÙ¿´ñáгë³ÝÛ³ÝÁ,-¹³á×ñ³·áñÍáõÃ-
ÛáõÝ ¿, í³Ý¹³ÉǽÙ, ëñµ³åÕÍáõÃÛáõݦ: Üñ³
Ëáëùáí` 50-³Ï³ÝÝ»ñÇóÑÇÙݳ¹ñí³Í³Ûë·»-
ñ»½Ù³Ý³ïÝÇó 25 ßÇñÇÙ µáõɹύñáí Ññ»Éáí
ï³ñ»É-Éóñ»É»ÝÇÝã-áñ÷áë:§²Ñ³½³Ý·Áѳë»É
¿Ù»½ÛáóÙÇë³é³ç:º½¹ÇÝ»ñÇÙÇáõÃÛ³Ýݳ-
˳·³Ñ²½Ç½Â³ÙáÛ³ÝݳÝÙÇç³å»ëÙ»Ïݻɿ
¹»åùÇ í³Ûñ, Ñ»é³Ëáë³½ñáõÛó ¿ áõÝ»ó»É ѳ-
Ù³ÛÝù³å»ïÇÑ»ï ¨Ñ³ñóÁùÝݳñÏ»Éáí` Ýϳ-
ï»É¿,áñѳٳÛÝù³å»ïÁß÷áÃí³Í ¨É³ñí³Í
¿ËáëáõÙ,Ñ»ïá ݳ¹Çٻɿ´³Õñ³ÙÛ³ÝÇÝ»ñ-
ùÇÝ ·áñÍ»ñÇ µ³ÅÇÝ, Ëáëï³ó»É »Ý, áñ ³Û¹
ѳñóÁÏÉáõÍíǨßÇñÇÙÝ»ñÁÏí»ñ³Ï³Ý·Ýí»Ý,
µ³Ûó³Û¹å»ë¿ÉÙÇÝã¨ûñëáãÇÝããdzñí»É¦,-³-
ë³óµ³Ý³ËáëÁ:ܳÑáõëáí¿,áñѳñóÁÏÉáõÍ-
íÇÙ³ñ¹Ï³ÛÇÝ,µ³ñ»Ï³Ù³Ï³ÝÑáÕÇíñ³,ù³-
ÝÇáñÙ»ñ»ñÏáõ³½·»ñÇå³ïÙáõÃÛ³ÝÙ»ç³Ûë-
åÇëǹ»åùãÇ·ñ³Ýóí»É,¨Ù»Ýùáõ½áõÙ»Ýù,áñ
³ÛëѳñóÁÉáõÍíÇ÷áùñßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ:ú·ï-
í»Éáí³ëáõÉÇëÇÁÝÓ»é³ÍÑݳñ³íáñáõÃÛáõÝÇó`
»ë¹ÇÙáõÙ»ÙÐÐݳ˳·³ÑÇÝ,í³ñã³å»ïÇÝ,
áëïÇϳÝáõÃÛ³Ý å»ïÇÝ, áñ ϳñ× Å³Ù³Ý³-
ÏáõÙ ³Û¹ Ù³ñ¹Ï³Ýó ëïÇå»Ý í»ñ³Ï³Ý·Ý»É,
ݳËÏÇÝ ï»ëùÇÝ µ»ñ»É ßÇñÇÙÝ»ñÁ: Ø»Ýù ã»Ýù
áõ½áõÙ Ù»ñ Ó³ÛÝÁ ѳëóÝ»É ÙÇç³½·³ÛÇÝ ³ï-
Û³ÝÝ»ñ,ù³ÝÇáñÙ»ÝùáõÝ»ÝùÙ»ñѳÝñ³å»-
ïáõÃÛ³ÝÇß˳ÝáõÃÛáõÝÁ¨Ñáõëáí»Ýù,áñ³Ý-
å³ÛÙ³ÝÏÙÇç³Ùï»Ýáõ·áñÍÁÏѳëóÝ»ÝÇñ³-
í³ñïÇݦ,- ³ëáõÙ ¿ ´. гë³ÝÛ³ÝÁ: ܳ ³µ-
ëáõñ¹ ѳٳñ»ó ³ÛÝ ¹Çï³ñÏáõÙÁ, û ·ÛáõÕ³-
å»ïÁ åݹáõÙ ¿, áñ ßÇñÙ³ù³ñ»ñÝ Çñ»Ýó ï»-
ÕáõÙ¹ñí³Í»Ý,ûÇñ»Ýù·Ý³ó»É-ï»ë»É»Ý,áñ
¹ñ³Ýù«ÙÇ÷áùñï»Õ³ß³ñÅí»É»Ý¦,ï»Õ³¹ñ»É
»Ý:§â»Ýí»ñ³Ýáñá·»É:Àݹ³Ù»ÝÁ»ñÏáõù³ñ¿,
áñÝáõÛÝÇëÏßÇñÇÙÇÝ¿Éãǹñí³Í,ÏáÕùÇÝ¿,ǵñ
ûßÇñÇÙ¿,¹³áõÕÕ³ÏÇÍÇͳջÉÇ¿,-ϳñÍáõÙ
¿´.гë³ÝÛ³ÝÁ:-ºÃ»·ÛáõÕ³å»ïÇѳñ³½³-
ïÇ ·»ñ»½Ù³ÝÝ ³Û¹å»ë ÑáÕÇÝ Ñ³í³ë³ñ»ó-
Ý»ÇÝáõÑ»Ýó³ÛÝå»ëÙÇѳïù³ñ¹Ý»ÇÝ,Ýñ³
ëñïáí ÏÉÇÝ»±ñ¦: ´³Ý³ËáëÁ ãѳٳӳÛÝ»ó
ݳ¨³ÛݹÇï³ñÏÙ³ÝÁ,û·ÛáõÕ³å»ïÁíëï³-
Ñ»óÝáõÙ ¿, áñ ¹³ ë»÷³Ï³ÝáõÃÛáõÝ Ñ³Ý¹Çë³-
óáÕï³ñ³Íù¿¨³é³ÝÓݳóí³Íã¿áñå»ë·»-
ñ»½Ù³Ý³ïáõÝ:§¸³1950Ãí³Ï³ÝÇÝÑÇÙÝí³Í
·»ñ»½Ù³Ýáó¿,ÇëÏÙ»½Ùáïë»÷³Ï³Ý³ßÝáñ-
ÑáõÙÝëÏëí»É¿1990Ãí³Ï³ÝÇó:¶ÛáõÕ³å»ïÁ
ÃáÕÙÇùÇã·ñ³·»ïÉÇÝǦ,-³ë³ó´ñáгë³Ý-
Û³ÝÁ:
êÇñ³ÝáõßвÚð²äºîÚ²Ü
http://www.aravot.am/2014/01/15/422695/
´áÉáñ ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñÇ, ³½·»ñÇ ·áÛ³å³Ñå³-
ÝáõÃÛ³Ý ¨ ѳñ³ï¨Ù³Ý ·É˳íáñ, ³é³Ýóù³ÛÇÝ
·ñ³í³Ï³ÝÝ»ñÇó Ù»ÏÁ É»½áõÝ ¿, »Ã» áã
³Ù»Ý³³é³Ýóù³ÛÇÝÁ:ÆëÏ÷áùñ³½·»ñǹ»åùáõÙ,
ûñ¨ë,³ÛÝÙdzϨϳñ¨áñ³·áõÛݹ»ñ³Ï³ï³ñáõÙÝ
¿ áõÝ»ÝáõÙ ïíÛ³É ³½·Ç ÇÝùÝáõÃÛ³Ý å³Ñå³ÝÙ³Ý
·áñÍáõÙ: ²Ûë ¹Çï³ñÏáõÙÝ ³é³í»É³å»ë í»ñ³-
µ»ñíáõÙ ¿ ݳ¨ Ù»½՝ »½¹ÇÝ»ñÇë. å³ïÙáõÃÛ³Ý Ù»ç
µ³½Ù³ÃÇí³½·»ñáõÅáÕáíáõñ¹Ý»ñ»Ý»Õ»É,áñáÝù
ï³ñµ»ñ ųٳݳÏÝ»ñáõÙ áõÝ»ó»É »Ý Çñ»Ýó
å»ïáõÃÛáõÝÁ,³Û¹å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇóß³ï»ñݿɻջÉ
»Ý ³ß˳ñÑ³Ï³É ï»ñáõÃÛáõÝÝ»ñ, ë³Ï³ÛÝ ³Ûëûñ
³Û¹ ³½·»ñÇó ß³ï»ñÝ Çç»É »Ý å³ïÙáõÃÛ³Ý
óï»ñ³µ»ÙÇó,ÓáõÉí»É»Ý³Ûɳ½·»ñÇÑ»ïϳٳÛë
ϳٳÛÝÏ»ñå¹³¹³ñ»É»Ý·áÛáõÃÛáõÝáõݻݳÉ,ÇëÏ
Ù»Ýù՝ »½¹ÇÝ»ñë, ¹³ñ»ñ Ç í»ñ ãáõݻݳÉáí
å»ï³Ï³ÝáõÃÛáõݨ½ñÏí³ÍÉÇÝ»ÉáíÙ»ñÙß³ÏáõÛÃÁ
½³ñ·³óÝ»Éáõ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝÇó, ³ÛÝáõ³Ù»-
ݳÛÝÇí ϳñáÕ³ó»É »Ýù å³Ñå³Ý»É Ù»ñ É»½áõÝ ¨
¹ñ³ ßÝáñÑÇí՝ Ù»ñ ³½·³ÛÇÝ ÇÝùÝáõÃÛáõÝÁ:
ÀݹѳÝñ³å»ë »½¹ÇÝ»ñë ÙÇßï ëñµáñ»Ý å³Ñ»É-
å³Ñå³Ý»É »Ýù Ù»ñ ³½·³ÛÇÝ Ñ³í³ïùÁ, ³í³Ý-
¹áõÛÃÝ»ñÝáõÍ»ë»ñÁ¨³Ýë³ÑÙ³Ýѳí³ï³ñÇÙ»Ýù
»Õ»ÉÙ»ñ³ñÙ³ïÝ»ñÇÝ,ÇÝãÇßÝáñÑÇí¹³ñ»ñÇí»ñ
³Ý³Õ³ñï »Ýù å³Ñ»É Ù»ñ É»½áõÝ: ÆëÏ ³ÛÝ
å³ñ³·³ÛáõÙ, »ñµ ãÇ »Õ»É É»½íÇ, ·Çñ áõ
·ñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý áõëáõóáõÙ, ÇëÏ å³ïÙ³Ï³Ý ß³ï
Ù»Íųٳݳϳѳïí³ÍáõÙÏñÃáõÃÛáõÝݳéѳë³-
ñ³Ï ³ñ·»Éí³Í ¿ »Õ»É, å³ñ½ ¿ ¹³éÝáõÙ, áñ Ù»ñ
ÅáÕáíñ¹Ç³Ûëµ³½Ù³¹³ñÛ³Ù³ù³éáõÙÁ³ÛÉÏ»ñå,
ù³Ý Ñ»ñáëáõÃÛáõÝ, ëËñ³Ýù µÝáñáß»ÉÁ Ñݳñ³íáñ
ã¿: ä³ï³Ñ³Ï³Ý ã¿, áñ Ñ³Û Ù»Í³ÝáõÝ ·ñáÕ ¨
Ù³Ýϳí³ñÅ Ê.²µáíÛ³ÝÁ 19-ñ¹ ¹³ñÇ »ñÏñáñ¹
Ï»ëÇÝ ²ñ¨ÙïÛ³Ý Ð³Û³ëï³ÝáõÙ áõëáõÙݳëÇñáõ-
ÃÛáõÝÝ»ñ ϳï³ñ»ÉÇë Çñ Ñ»ÕÇÝ³Ï³Í §º½¹ÇÝ»ñ¦
Ñá¹í³ÍáõÙ·ñáõÙ¿.§´³½Ù³ÃÇí»½¹ÇÝ»ñÏÝù»óÇÝ
Çñ»Ýó Ù³ÑϳݳóáõÝ՝ ݳѳï³Ïí»Éáí ѳۻñÇ
ѳí³ïÇѳٳñ…Üñ³Ýù¨Ýñ³Ýó¹³í³ÝáõÃÛáõÝÁ,
ãÝ³Û³Í áñ ³Ù»Ýáõñ»ù »Õ»É »Ý ѳɳÍí³Í ¨
µáÉáñÇÝ ³ï»ÉÇ, ÙÇÝ㨠ûñë ³Ý³Õ³ñï »Ý Ùݳó»É
ßÝáñÑÇí Çñ»Ýó ³Ý»ñÏÛáõÕáõÃÛ³Ý ¨ µÝ³ïáõñ
ù³çáõÃ۳݅¦: Æëϳå»ë, Ù»Ýù ûÏáõ½ ³ñÛ³Ý,
ûÏáõ½Ù³Ñí³Ý·Ýáíѳí³ï³ñÇÙ»ÝùÙݳó»ÉÙ»ñ
ѳí³ïùÇÝ ¨, ³Ù»Ý³Ï³ñ¨áñÁ, Ù»ñ É»½íÇÝ՝
³Û¹åÇëáí å³Ñå³Ý»Éáí Ù»ñ ³½·³ÛÇÝ ÇÝù-
ÝáõÃÛáõÝÝ áõ Ýϳñ³·ÇñÁ: ²ñ¹Ç ųٳ-
ݳϳßñç³ÝáõÙ,»ñµÙ»ñ³½·Áë÷éí³Í¿³ß˳ñÑÇ
ï³ñµ»ñ »ñÏñÝ»ñáí ¨ ³åñáõÙ ¿ Ùß³ÏáõóÛÇÝ
µ³½Ù³½³ÝáõÃÛ³Ý å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõÙ, ³½·³ÛÇÝ
ÇÝùÝáõÃÛ³Ý ¨ É»½íÇ ÏáñëïÇ íï³Ý·Á, û¨ áã
³Û¹ù³ÝÙ»Í,µ³Ûóϳ:²Û¹íï³Ý·Á³é³í»ÉٻͿ
¹³éÝáõ٠ųٳݳϳÏÇó ³ß˳ñÑÇ ³Ñ³·Ý³óáÕ
·Éáµ³Éǽ³ódzÛÇ å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõÙ: ²Ûëï»Õ ÝáñÇó ¨
ÝáñÇó³Ù»Ý³Ù»Í¹»ñÝáõÝ߳ݳÏáõÃÛáõÝÁ³½·³ÛÇÝ
ÇÝùÝáõÃÛ³Ý å³Ñå³ÝÙ³Ý ·áñÍáõÙ ëï³ÝÓÝáõÙ ¿
Ù»ñÉ»½áõÝ:ò³íáùëñïdzÛëûñ²äÐ,ºíñáå³ÛǨ
³ß˳ñÑÇ ï³ñµ»ñ »ñÏñÝ»ñáõÙ ³åñáÕ ß³ï
»½¹Ç³Ï³ÝÁÝï³ÝÇùÝ»ñáõÙÍÝí³Í¨Ù»Í³óáÕÝáñ
ë»ñáõݹݳé³í»É³å»ëËáë»Éáíï»ÕÇÉ»½áõÝ»ñáí,
³ëïÇ׳ݳµ³ñ Ùáé³ÝáõÙ ¿ Ù»ñ É»½áõÝ: ²Ûë
ËݹñáõÙ ÇÝãù³Ý ¿É áñ Ù»Í ÉÇÝÇ Ñ»Ýó ³Û¹ ÝáõÛÝ
ÁÝï³ÝÇùÝ»ñÇ ¨ ÍÝáÕÝ»ñÇ ¹»ñÁ, µ³Ûó ¨ ³ÛÝå»ë
³ÝÑñ³Å»ßï »Ý ³é³í»É ÙdzëÝ³Ï³Ý ¨
ѳٳϳñ·³ÛÇÝ ÙÇçáóÝ»ñÇ Ó»éݳñÏáõÙ, ³ÛÝåÇëÇ
ÙÇçáóÝ»ñÇ Ó»éݳñÏáõÙ, ÇÝãåÇëÇù ÏÇñ³éí»É »Ý
³ñ¹»ÝûñÇݳÏг۳ëï³ÝÇгÝñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ:
Æ å³ïÇí ÐРϳé³í³ñáõÃÛ³Ý ¨ Ç ßÝáñÑÇí
§º½¹ÇÝ»ñÇ ³½·³ÛÇÝ ÙÇáõÃ۳ݦ ç³Ýù»ñÇ ³Ûëûñ
Ù»ñ ѳÝñ³å»ïáõÃÛáõÝáõÙ ÙÇ ù³ÝÇ ï³ñÇ ¿, ÇÝã
ïå³·ñíáõÙ »Ý »½¹Ç»ñ»Ý ¹³ë³·ñù»ñ ¨
¹åñáóÝ»ñáõÙ ¹³ë³í³Ý¹íáõÙ ¿ »½¹Ç»ñ»Ý É»½áõ ¨
·ñ³Ï³ÝáõÃÛáõÝ ³é³ñϳݻñÁ: êñ³ ßÝáñÑÇí Ù»ñ
»ñÏñáõÙ É»½íÇ å³Ñå³ÝáõÃÛáõÝÁ ¹ñí³Í ¿ ³Ùáõñ
ÑÇÙù»ñÇíñ³:γñÍáõÙ»ÙÝáõÛÝåñ³ÏïÇϳÝå»ïù
¿ ¨ Ñݳñ³íáñ ¿ ÏÇñ³é»É ݳ¨ ³ÛÉ »ñÏñÝ»ñáõÙ,
áñï»Õϳݻ½¹Ç³Ï³ÝѳٳÛÝùÝ»ñ:гëϳݳÉÇ¿,
áñ ËݹÇñÁ ³Û¹ù³Ý ¿É ¹ÛáõñÇÝ ã¿, µ³Ûó ÙdzóÛ³É
áõÅ»ñáí¨ç³Ýù»ñÇѳٳ¹ñٳٵϳñ»ÉǿѳëÝ»É
ó³ÝϳÉÇ ³ñ¹ÛáõÝùÇ: Æ í»ñçá, ß³ï ϳñ¨áñ ¿
·Çï³Ïó»É, áñ ųٳݳϳÏÇó ³ß˳ñÑáõÙ ÙdzÛÝ
³Ûëå»ë ¿ å»ïù Ýå³ëï»É Ù»ñ É»½íÇ å³Ñå³Ý-
Ù³ÝÁ: ÆëÏ É»½áõÝ å³Ñå³Ý»ÉÁ åÇïÇ ¹³éݳ
·»ñËݹÇñÛáõñ³ù³ÝãÛáõñÇëѳٳñ,ù³ÝÇáñÙdzÛÝ
É»½áõÝ å³Ñå³Ý»Éáí Ù»Ýù Ïå³Ñå³Ý»Ýù ÇÝùÝ»ñë
Ù»½,Ù»ñ³½·³ÛÇÝÇÝùÝáõÃÛáõÝÝáõÝϳñ³·ÇñÁ...
Æñ³í³µ³Ý`Øáõñ³½Þ³ÙáÛ³Ý
2
´ñáгë³ÝÛ³Ý.
§¶ÛáõÕ³å»ïÁÃáÕÙÇùÇã·ñ³·»ïÉÇÝǦ
È»½áõÝå³Ñå³Ý»ÉÁ
åÇïǹ³éݳ·»ñËݹÇñ
Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñÇëѳٳñ

3. ´ñá Þ³ÙáÛ³ÝÁ, ϳ٠ÇÝã-
å»ëÝñ³Ý³Ýí³ÝáõÙ»Ý`Þ»Ë
´ñáÝ Ù»Í Ñ»ÕÇݳÏáõÃÛáõÝ ¿ñ
í³Û»ÉáõÙ Çñ ßñç³å³ïáõÙ,
ë³Ï³Ûݳé³í»ÉѳÛïÝǹ³ñ-
Ó³í 1988 Ãí³Ï³ÝÇÝ, »ñµ
ϳݷݻÉáí º½¹ÇÝ»ñÇ ³½·³-
ÛÇÝ ÙÇáõÃÛ³Ý Ý³Ë³·³Ñ` ²-
½Ç½ ³ÙáÛ³ÝÇ ÏáÕùÇÝ, å³Û-
ù³ñ»Éáí ÏñùáïáõÃÛ³Ùµ ³Ï-
ïÇíáñ»Ý Ù³ëݳÏó»Éáí º½¹Ç
ÅáÕáíñ¹Ç ³Ýí³Ý í»ñ³-
ϳݷÝÙ³ÝÁ: ܳ ÉÇÝáõÙ ¿ »½-
¹Ç³µÝ³Ï ·ÛáõÕ»ñáõÙ, µáñµá-
ùáõÙ ¿ñ ³½·³ÛÇÝ ³ñųݳ-
å³ïíáõÃÛ³Ý Ïñ³ÏÁ, á·¨á-
ñáõÙ ¿ñ µáÉáñÇÝ: ܳ Þ»Ëáõ-
µ³ùñ³ ߻˻ñÇ Õ»Ï³í³ñÝ»ñ
áõ á·»ßÝãáÕÁ: Üñ³Ý ¨, ß³ñÅ-
Ù³ÝÝ ÁݹѳÝñ³å»ë, ٻͳ-
å»ë û·ÝáõÙ ¿ñ Ñáñ»Õµáñ
ïÕ³Ý` øÛ³ñ³Ù ²í¹áÛ³ÝÁ, ¨
»ñÏáõëÝ ¿É Ù»Í ³í³Ý¹ áõÝ»-
ó³Ý ²ñó³ËÇÝ û·Ý»Éáõ ·áñ-
ÍáõÙ: ´áÉáñÁ ·Çï»Ý, û ÇÝã-
å»ë´ñáÞ³ÙáÛ³ÝÁ,Ùáé³ó³Í
ïáõÝáõï»Õ,Ãáճͳéûñ»³-
Ï³Ý áõ ÁÝï³Ý»Ï³Ý ·áñÍ»ñÁ,
³é³íáïÇó ÙÇÝã áõß ·Çß»ñ,
Ùï³Ñá·í³Í ³½·³ÛÇÝ å³ï-
ϳݻÉáõÃÛ³Ý ¨ ²ñó³ËÇ Ñ³ñ-
óáí, ³ß˳ïáõÙ ¿ñ ³Ý¹³¹³ñ
áõÙ»ÍÝíÇñí³ÍáõÃÛ³Ùµ:
ÐÇß»Ýùݳ¨,áñ´ñáÞ³Ùá-
Û³ÝÁ ÍÝí»É ¿ 1923 Ãí³Ï³ÝÇÝ
²ñ³·³ÍáïÝÇ Ù³ñ½Ç Þ³ÙÇ-
ñ³Ù ·ÛáõÕáõÙ ¨ í³Ë׳Ýí»É ¿
1995 Ãí³Ï³ÝÇÝ Îáï³ÛùÇ
Ù³ñ½Ç ø³Ý³ù»é³í³Ý ·Ûáõ-
ÕáõÙ, »½¹Ç ÅáÕáíñ¹Ç ëñïáõÙ
ÙݳÉáí áñå»ë ³½·³ÛÇÝ Ñ»-
ñáë:
Ñëàâüòåñü, Õäð Íàáè è Õäð Àéëàñ!
Ñ ìèëîñòè ãîñïîäíåé ÿ íà÷íó ðàññêàç.
 äðåâíîñòè äàëåêîé, â ïàìÿòè âðåìåí
Ìíîãî áûëî ÷èñòûõ è ñâÿòûõ èìåí.
Æèëè äâà ïðîðîêà â äðåâíèå ãîäà.
Áëèçêèå, êàê íåáî è â íî÷è çâåçäà.
Âñàäíèêè ñâÿòûå íà ëèõèõ êîíÿõ,
Âñå ïîçíàâ ñòèõèè, íå ïîçíàëè ñòðàõ.
Ïðàâèë â òîì ñòîëåòüè ìóäðûé Èñêàíäàð.
Íåäðóãàì – ïîãèáåëü, ïðèáëèæåííûì –
äàð.
È ïëûâåò ëåãåíäà äîëãîþ ðåêîé –
Âå÷íàÿ, æèâàÿ ëåòîïèñü âåêîâ.
Èñêàíäàð «äâóðîãèé», çíàâøèé ì¸ä è
ëåñòü,
Ïîëó÷èë îäíàæäû ãîðåñòíóþ âåñòü.
×òî óìðåò îí ñêîðî, ÷òî ïîãèáåëü æäåò,
×òî èñïèâøèé ñëàâó â òåìíûé ìèð óéäåò.
Íî áûëà íàäåæäà îò òàêîé áåäû –
Èñöåëèòñÿ âñÿêèé îò «æèâîé» âîäû.
È, óíÿâ òðåâîãó, îòîçâàëñÿ â ñðîê
Ñëàâíûé Õäð Íàáè – âîèí è ïðîðîê.
È, íå çíàÿ ñòðàõà, îí ïóñòèëñÿ â ïóòü.
È áðîäÿãà-âåòåð íå äàâàë óñíóòü.
Íî ïðîéäÿ äîñòîéíî èñïûòàíèé ðîê,
Îí óâèäåë âñêîðå òîíåíüêèé èñòîê.
Áûë «æèâûì» èñòî÷íèê ñðåäè âñåõ îäèí.
Äî êðàåâ íàïîëíèë íàø ãåðîé êóâøèí.
È óñíóë ïîä äðåâîì, çíîåì óòîìëåí.
È ìåäîâî-ñëàäêèì áûë ñïîêîéíûé ñîí.
Íî áåäà, èçâåñòíî, íå ïðèäåò îäíà.
È ïîêà îí òàÿë ïîä âóàëüþ ñíà,
Ïîêàçàëñÿ âîðîí â òèøèíå íî÷íîé
È ïðèñåë ê êóâøèíó ñ ÷èñòîþ âîäîé.
Îí èñïèë òðè êàïëè è ðàçáèë êóâøèí,
Áóäòî ãëàç ãîñïîäíèé ñâîé äîçîð
âåðøèë.
È ïðèøëîñü âåðíóòüñÿ âîèíó äîìîé
Ñ ãîðüêîé, ìðà÷íîé âåñòüþ, ñ íèçêîé
ãîëîâîé.
×åðíûì ñòàë ïðàâèòåëü – æäàë åãî
êîíåö.
Êàê ïå÷àëåí ñëàâû ïîðâàííûé âåíåö...
Íî îñòàëèñü êàïëè ÷óäíûå íà äíå.
Èõ èñïèëè áðàòüÿ â ïîëíîé òèøèíå.
È çàâåò íåáåñíûé ê áðàòüÿì ñíèçîøåë –
Êàæäûé ñòàë áåññìåðòíûì è ïîêîé
íàøåë.
Ñ òîé ïîðû äàëåêîé ìû ñ íàäåæäîé
æäåì,
×òî ïî âîëå Áîãà âå÷íîñòü îáðåòåì.
Åñòü åùå ïîâåðüå, ÷òî Õäð Àéëàñ
Îò ìîðñêîé ïó÷èíû çàùèùàåò íàñ.
Ñëàâíûé Õäð Íàáè – âîèí è ìðàçáàõø –
Îí õðàíèò âëþáëåííûõ, äèâíûé àíãåë
íàø.
Ñëàâüòåñü, Õäð Íàáè è Õäð Àéëàñ!
Ñ ìèëîñòè ãîñïîäíåé, çàâåðøó ðàññêàç...
Àíàñòàñèÿ Øàêëåèíà
Ãðóïïà Kaniya Sipi
3
޻˴ñáÞ³ÙáÛ³Ý
Ñëàâüòåñü, Õäð Íàáè è
Õäð Àéëàñ!²½·áõÃÛ³Ùµ »½¹Ç
ýáïáÙá¹»É Î³ñ»Ý Âá-
ñáëÛ³ÝÁ §¾½¹Ç˳ݳ¦
ûñÃÇÝ ïí³Í ѳñó³-
½ñáõÛóáõÙ ÝßáõÙ ¿, áñ Çñ
ýáïáÙṻɳÛÇÝ ·áñÍáõ-
Ý»áõÃÛáõÝÁ ëÏë»É ¿ 12
ï³ñ»Ï³ÝÇó,»ñµ³é³çÇÝ
³Ý·³Ù ·ñ³Ýóí»É ¿
ëáóÇ³É³Ï³Ý ó³ÝóáõÙ ¨
ï³ñµ»ñ Éáõë³ÝϳñÝ»ñ
ï»Õ³¹ñ»Éѳٳó³ÝóáõÙ:
²ÛÝáõÑ»ï¨ ëï³ÝáõÙ ¿ ÙÇ
ß³ñù ³é³ç³ñÏÝ»ñ,
Ý»ñϳ۳óñ»É ¿ µ³½áõÙ
µñ»Ý¹Ý»ñÇ ¨ ÁÝÏ»ñáõ-
ÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³·áõëïÝ»ñ,
³åñ³ÝùÝ»ñ ¨³ÛÉÝ:
§ÆÝãå»ë µáÉáñÁ,
³ÛÝå»ë ¿É »ë áõݻ٠»ñ³½³Ýù,»ñ³½áõÙ »Ù ÇÙ ýáïáÙṻɳÛÇÝ
ϳñÇ»ñ³Ý»½¹Ç³½·Ç³ÝáõÝÇóÝ»ñϳ۳óÝ»ÉáÕç³ß˳ñÑÇÝ,
áñå»ë½Ç ³ß˳ñÑáõÙ Ù»½ ݳ¨ ³Û¹ áÉáñïÇó ׳ݳã»Ý ¨
ÇٳݳÝ, áñ Ù»Ýù ݳ¨ ÑÇÝ ³½· »Ýù: ºë ó³ÝϳÝáõÙ »Ù, áñ
ÁݹѳÝñ³å»ë áã áù ã³Ù³ãÇ Çñ ³½·Çó ¨ Ñ³ïϳå»ë
»½¹ÇÝ»ñÁ, áíù»ñ áõÝ»Ý ß³ï ÑÇÝ å³ïÙáõÃÛáõÝ, ³½·³ÛÇÝ
Ñ»ñáëÝ»ñ, ³Ûëûñí³ ¹ñáõÃÛ³Ùµ áõÝ»Ýù ï³ñµ»ñ áÉáñïÝ»ñáõÙ
ѳçáÕáõÃÛ³Ý Ñ³ë³Í »½¹ÇÝ»ñ¦,- Ñå³ñïáõÃÛ³Ùµ ÝßáõÙ ¿
γñ»ÝÂáñáëÛ³ÝÁ:
Üß»Ýù, áñ γñ»ÝÁ ÍÝí»É ¿ 1995 Ã-ÇÝ â³ñ»Ýó³í³Ý
ù³Õ³ùáõÙ, ³ÛÝï»Õ µÝ³Ïí»Éáí Ù»Ï ï³ñÇ, ï»Õ³÷áËíáõÙ »Ý
¾çÙdzÍÇÝ, áñï»Õ ¿É ³Ýó»É ¿ Ýñ³ Ù³ÝÏáõÃÛáõÝÁ: ²ÛÝáõÑ»ï¨
Ù»ÏÝáõÙ»Ýèáõë³ëï³ÝǸ³ßÝáõÃÛáõÝ:
ì»ñçáõ٠ݳ ѳí»É»ó, - §ºë Ó·ïáõÙ »Ù ³Ûë ÏÛ³ÝùáõÙ
¹ÇÙ³óÇÝÇëáñù³ÝÑݳñ³íáñ¿Ååï³É ¨ÙdzÛÝÉÇÝ»É µ³ñÇ,ÇëÏ
ÇÙ·áñÍáõÙÉÇݻɳí»ÉÇÑÙáõï¨û·Ý»ÉϳñÇù³íáñÙ³ñ¹Ï³Ýó¦:
²½·áõÃÛ³Ùµ»½¹ÇýáïáÙá¹»ÉÁ

4. 4
www.facebook.com/YezidiNationalUnion
www.facebook.com/KaniyaSipi
E-mailkhdr.yezid@gmail.com
www.yezdistan.blogspot.com
ÐÆØܲ¸ÆðºìÐð²î²ð²ÎÆâ`
º¼¸ÆܺðÆÒ²ÚÜêäÀ,
îÜúðºÜ`²¼Æ¼Â²ØàÚ²Ü
ÊØ´²¶Æð`ʸðвæàÚ²Ü
»ñÃÁÑñ³ï³ñ³Ïí³Í¿å»ï³Ï³Ý
³ç³ÏóáõÃÛ³Ùµ:
Ø»ñѳëó»Ý`ºñ¨³Ý23,²ñß³ÏáõÝÛ³ó2,12-ñ¹
ѳñÏ,7-ñ¹ë»ÝÛ³Ï,Ñ»é.`094558718
¶ñ³ÝóÙ³ÝÃÇíÁ`1164ïå³·ñ³Ï³ÝÙ³ÙáõÉ,
ïå³ù³Ý³ÏÁ`500,·ÇÝÁ`å³Ûٳݳ·ñ³ÛÇÝ:
»ñÃÁïå³·ñíáõÙ¿§ê³Ù³ñϦêäÀïå³ñ³ÝáõÙ
ù.ºñ¨³Ý,Î.àõÉÝ»óáõ57,Ñ»é.`24-75-50
De’wat e’mrê çawa her merivekî, isa
jî- her ÿzdîkîda, qewmandineke ferze, û her
ÿzdîk dice’dîne de’watê baþ, xweþ derbazke.
Lê her t’enê baþ û xweþ derbazkirina de’watê
bes nîne, wekî ewê h’esavkin ya ÿzdîa, yan- ya
ÿzdîkî. Ev gilî çima tê gotin? Çimkî we’de û
meriva ÿp’êce göhastin kirine nav qirarê def-
de’watê me.
R’aste, tê gotin, wekî we’de ya xwe
dike, lê em jî, qey tê bêjî, alîdikin, kö
qirarê ÿzdîtîê wexta def-de’watê me (û ne kö
t’enê de’f-de’wata) bêne bîrkirinê, û em ç’e’v
didine qirarê xelqê, qirarê xerîv, wekî p’ara
me nînin û em sifetê xwe indadikin û em
mînanî ne kö t’enê xwe navin, lê isa jî- qe
mînanî kesî navin…
Lê niha em derheqa qirarê þaya ÿzdîada
xeverdin, wekî, ze’f na, ha, 50 sal pêþda,
bawerbike t’am dihatne xweykirinê.
Cahila, fe’mdarîye, wexta þaya, yan
bi salixa, hevdö nasdikirin, hevdö
begemdikirin, û xorta derheqa temê xweda dig-
otine xûþk, birê xwe, gilî digihîþte mezina,
û çaxê dihatne ser wî gilî, wekî we’dê zewaca
kör’e, û qîz jî e’mirê wê ê nîþankirinêye,
qirardikirin her’in, wê qîzê bixwezin,
nîþankin. Dê-bavê xort diçûne mala bavê qîzê
û derheqa temê kör’ê xwe û temê xweda sivkayî
digotne dê-bavê qîzê.
H’îmlî diya qîzê ij qîza xwe dipirsî,
k’a ew wê yekêr’a qayîle. Qîzê bi fedîkirin,
h’erke xûþk yan bûka wê hebûn, digote wan,
wekî ew qayîle, evê xilazîê jî derheqa wê
yekêda digotne diya qîzê, diya qîzê jî- digote
malxê xwe.
Pey vê yekêr’a sozek didane dê-bavê
kör’, evê xilazîê jî bi r’azîbûn vedger’yane
mala xwe, e’lamî nefer, qewm-pismamê xwe
dikirin, wekî filankesê sozê qîza xwe daye
wan… Diqewimî, wekî hima wexta dayîna soz
dê û bavê kör’ “nîþanîk” (xiþirek (xelekek),
laç’ikek) qîzêva dikirin, h’etanî r’oja
k’ivþkirî her’in û qîzê nîþankin.
Berî nîþankirinê xwezgînîê qîzê,
h’îmlî- bavê kör’, pey silav-k’ilavar’a digot:
-Em hatine de’wa merivtayê we bikin.
Ev gotin h’esavdibû, wekî dixwezin
qîza wê malê nîþankin, kör’ê xwer’a
bixwezin û bivne mervê heve diha nêzîk, û baw-
erdikin, wekî saya h’al-zewacê þîrnayî,
xêrxazî navbera merivada diha zêde û meh’kem-
divin.
R’oja nîþankirinê çawa dê-bavê xort,
isa jî- dê bavê qîzê, gazî nefer, qewm-pis-
mamê xweye nêzîk dikirin, wekî ew hazirvin.
Çaxê bavê qîzê qayîlîa xwe dida, îzin
didan, wekî diya xort, k’ölfetê navsere
nîþanîê xwe (h’îmlî göstîleke zêr’) qîzê-
vakin. Pey vê r’izmêr’a hevdö bimbarek-
pîrozdikirin, döa’ bext-mirazê cahilê bermi-
raz dikirin, dixöarin, vedxöarin û hevdö
diqetyan. Fe’mdarîye, xort jî wê r’ojê
t’ev dê-bavê xwe dihat.
De, derheqa ya bûyîda dê-bavê çawa
xort, isa jî- qîzê, der-cînar, qewm-pismamê
xwer’a gilîdikirin, wekî ew derheqa ya bûyî-
da pêbih’esin.
Çendek dik’ete ort’ê, xort (ze’va) diçû
dîtina dergîstîa xwe. Wexta çûyînê, e’detî,
ze’va p’êþk’êþek (h’îmlî xiþirek) dergîstîa
xwer’a dibir. Me’nîa vê çûyînê ew bû, wekî
çawa herdö cahil hevdö, isa jî malbavanê
qîzê (dê, bav, xûþk, birê qîzê) xort diha baþ
naskin…
E’detî, qîz mala bavê xweda dirêj ned-
ima, lê çi jî hebûya, h’etanî de’watê, mala
xort wexta e’yd-e’refata, r’ojê e’zîz, ser bûka
xweda diçû. Seva bûkê p’êþk’êþ û xelat
dibirin. Ev qirar h’esavdive, tê navkirinê
sertêdan. Digotin- sertêdan birin. Seva bûkê
p’êþk’êþbirin.
H’etanî de’watê þîranî dixöarin.
Þîranî mala bavê qîzêda dibû. Dê-bavê xort,
t’ev qewm-pismam, xêrxazê xwe r’oja
k’ivþkirî diçûne mala bavê qîzê, k’îjanê h’e-
tanî hatina, çawa divên, xizmê xwe, idî k’arê
xwe dikirin. Wexta þîranî dê-bavê xort bi
xelat û p’êþk’êþ dihatin, isa jî- þîrnayî
kêmnedibû. Wexta þîranî p’êþ’kêþ û xelatê
bûkê dihatne gazîkirinê, wekî dê-bavê xort û
qewm-pismamê xort anîbûn, didan û isa jî
p’êþk’êþê zêr’ bûkêva dikirin. Malbavanê
bûkê jî r’oja þîranî seva zêya xwe
p’êþk’êþ û xelat dianîn. Isa jî e’detbû
qelnê bûkê bibir’in. Qelin, hilbet, welatê
T’ifaqa Sovêtîêye berêda, bawerbike hate
hildanê, bîrkirinê, lê herêkirin, h’etanî niha
jî maye û h’esavdive- e’seyî, wekî isa jî tê
navkirinê navqelin. Herêkirin bi p’êþk’êþ-
xelata dîhardibû, wekî mala xezûrê bûkê seva
mala bavê wê dianîn. Pey þîranîr’a jî çûyî-
na ze’vaye li mala xezûr hebû.
Dê-bavê qîz û xort paþê qirardikirin,
k’a þaya cahilê xwe k’engê bikin, k’îjan
e’detî, payîza dibû.
-1-
Wextê zerîa min nîþankirin,
Derê birîna min vekirin,
Birîn t’ije xwê dikirin,
Dermana- ç’ar pê nedikirin.
-2-
Derdê dila wê çawave?
Dil k’afire, r’a pê nave,
Eþqa dila betalnave,
Gelo, h’alê minê çawave?
-3-
Derdê dila kes nevîne,
Gele merîya dizêrîne,
Dil, kö k’etê- ç’are nave,
Dil t’ö dîna nah’evîne.
-4-
Çi dareke r’ex gêlîda,
Her belgekî serda sî da,
Þerîe’t jî qebûlnake-
Qîza h’ivede salî bidî mêrê bîda.
-5-
Çi kanînga qic-qicî,
Cotê kewa lê xer’icî,
Xwezla min wî xortî bêye-
Ç’e’vê xwe ger’and, dilê xwe zewicî.
-6-
Wî zinarî t’eqe-t’eqe,
Min göl çinî, te kir baqe,
K’ê dîtîye, k’ê bînaye- kör’ap ser qîzapê
biye aþiqe.
ÇEND K’ILAMÊ EVÎNTÎÊ
WEXTÊ ZERÎA MIN NÎÞANKIRIN
DEF-DE’WATÊ ŸZDÎA
(p’ara yekê)