SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 10
บทเรียนที่๑
ประวัติตำบลนำงแล
ประวัติตำบลนำงแล
 นำยบุญส่ง มะโนยศ ประธำนสภำ
วัฒนธรรมตำบลนำงแล ได้เคยเขียน
ประวัติตำบลนำงแลไว้ในในลำน ที่วัด
ม่วงคำ (คณะวิจัยได้ไปค้นหำ ปรำกฏว่ำ
สูญหำยไป) ซึ่งได้อ้ำงถึงพุทธสำวกของ
องค์สมเด็จพระสัมมำสัมพุทธเจ้ำ โดย
เขียนเอำไว้ว่ำ
 เดิมหมู่บ้ำนแห่งนี้ยังไม่มีชื่อ เป็นหมู่บ้ำนเล็กๆของชำวพื้นเมือง ตั้งอยู่ใกล้กับต้นน้ำ
ในป่ำใหญ่ แบ่งเป็น 2 หมู่บ้ำน หมู่บ้ำนแรกเป็นหมู่บ้ำนของชำวลัวะ อีกหมู่บ้ำนเป็น
ชำวพื้นเมือง มีจ่ำบ้ำนเป็นผู้ปกครอง จ่ำบ้ำนคนดังกล่ำวมีลูกสำว 1 คน เป็นคนที่มีรูป
โฉมสวยงำมยิ่งนัก ชำวพื้นเมืองทุกคนมีนิสัยรักควำมสงบมีจิตใจรักและฝักใฝ่ในพระ
ศำสนำ อยู่รวมกันประหนึ่งเป็นญำติเดียวกัน ส่วนชนเผ่ำลัวะนั้นมีนิสัยโหดร้ำยทำรุณ
เป็นที่เกรงกลัวของชนเผ่ำพื้นเมืองยิ่งนัก (เมืองของชนเผ่ำลัวะยังคงมีหลักฐำนอยู่ใน
ปัจจุบัน โดยมีคือเมืองหรือคูเมือง เป็นผนังดินล้อมรอบเป็นบริเวณกว้ำงขวำง ปัจจุบัน
ยังคงหลงเหลือหลักฐำนดังกล่ำวตรงบริเวณเขตติดต่อระหว่ำงบ้ำนนำงแลในและบ้ำน
ป่ำรวก)
 ตำนำนเล่ำว่ำ ครั้งหนึ่งในอดีตมีพระสำวกขององค์
สมเด็จพระสัมมำสัมพุทธเจ้ำได้เสด็จมำโปรด
ชำวบ้ำนชนพื้นเมือง ได้มำพักแรมที่บนดอยใกล้ๆ
กับขุนน้ำหรือต้นน้ำนำงแลในปัจจุบัน พักอยู่นำน
หลำยวันจึงได้ซักจีวรตำกไว้บนก้อนหินก้อนหนึ่ง
ริมฝั่งแม่น้ำ หลังจำกตำกเอำไว้ ก็ได้มีสัตว์ป่ ำ
ทั้งหลำยได้มำเหยียบย่ำจีวรดังกล่ำว จึงได้เกิดเป็น
รอยขึ้นบนหินก้อนนั้นหลำยรอย รอยที่เห็นเด่นชัด
คือรอยผ้ำจีวรและรอยเท้ำวัว (ปัจจุบัน คือ ผำลำ
ดรอยวัว น้ำตกนำงแลใน) ส่วนรอยอื่นๆนั้นปรำกฏ
ไม่ชัดเจน หลังจำกนั้น 7 วัน พระสำวกรูปดังกล่ำวก็
ได้เสด็จไปโปรดชำวบ้ำนหมู่บ้ำนอื่นไปและในเช้ำ
วันที่ 7 นั้น จ่ำบ้ำนก็ได้ไปป่ำวประกำศให้ลูกบ้ำน
ขำจ้ำวปลำอำหำรไปถวำย
 ส่วนฝ่ำยลูกสำวของจ่ำบ้ำน ก็ได้เตรียมเอำข้ำวต้มไป
ถวำย จะเป็นด้วยกรรมเวรแต่ประกำรใด หรือไม่ก็
อำจทรำบได้ นำงไปถวำยไม่ทันชำวบ้ำนคนอื่นๆ
พระสำวกรูปดังกล่ำวทรงเสด็จ จำกไปเป็ นที่
เรียบร้อยแล้ว นำงไม่รู้จะทำเช่นไร จึงได้นำข้ำวต้ม
ไปเตรียมไป เทลงบนต้นน้ำทำงทิศเหนือ เกิดเป็น
ต้นน้ำแม่ข้ำวต้ม และได้หยำดน้ำลงบนต้นน้ำทำงทิศ
ใต้จึงเกิดเป็นขุนน้ำแม่นำงแล
 นำงจึงได้อธิษฐำนว่ำ หำกว่ำบุญกุศลมีจริง
จอให้นำงได้เห็นพระสำวกเป็นครั้งสุดท้ำย
พอจบคำอธิษฐำน พระสำวกทรงทรำบได้
ทันที จึงได้ปรำกฏกำยขึ้นเบื้องอวกำศ และ
ประทับรอยพระบำทเบื้องขวำเอำไว้บนรอย
พระบำทบ้ำนโป่ง และประทับรอบพระบำท
เบื้องซ้ำยไว้บนดอยพระบำททุ่งยั้ง อำเภอ
เวียงชัย นำงก็ได้แลเห็น พระสำวกตำมคำ
อธิษฐำน
 หลังจำกเหตุกำรณ์ดังกล่ำวมำอีกหลำยปี ชำวพื้นเมืองทนต่อควำมโหดร้ำยทำรุณของ
ชำวเผ่ำลัวะไม่ได้ เพรำะว่ำชำวเผ่ำลัวะแอบมำขโมยสัตว์ เช่น วัว ควำม เป็ด ไก่ เป็น
ประจำ บำงครั้งถึงกับมีกำรฆ่ำชำวบ้ำนในหมู่บ้ำนตำยไปหลำยคน จึงได้มีกำรอพยพ
ชำวบ้ำนออกมำตั้งบ้ำนเรือนอยู่ที่บ้ำนเด่นนกแต้ บ้ำนนำงแลเหนือในปัจจุบัน
 ต่อมำเมือบ้ำนเมืองเจริญรุ่งเรืองขึ้นตำมกำลเวลำ จึงได้เกิดเป็นหมู่บ้ำนหลำยหมู่บ้ำนทั้ง
บ้ำนป่ำรวก บ้ำนป่ำซำง บ้ำนร่องปลำค้ำว บ้ำนนำงแลใน เป็นต้น ชำวพื้นเมืองจึงได้มี
กำรรวมตัวกันปรำบพวกลัวะ จนชนเผ่ำลัวะหนีเข้ำป่ำไปอยู่ที่อื่น เหลือไว้แต่เพียง
หลักฐำนทำงประวัติศำสตร์ที่ยังคงเหลืองอยู่บำงส่วน บริเวณบ้ำนป่ำรวก
 ตำบลนำงแล จึงมีขึ้นตำมควำมเชื่อที่คนเฒ่ำคนแก่บอกกล่ำวขำน เรืองรำวของ ลูกสำว
จ่ำวบ้ำนที่ได้แลเห็นพระสำวกพระองค์นั้น นั่นเอง
 จำกกำรสัมภำษณ์ นำยดวงดี ปริมำและนำยไพรทิพย์ ปริมำ ผู้รู้ด้ำนศำสนำ ประเพณี
พิธีกรรมของบ้ำนนำงแลใน หมู่ที่ ๗ ซึ่งได้รับฟังเรื่องรำวประวัติควำมเป็นมำของตำบล
นำงแลมำจำกพ่อหลวงแก้ว และพ่อหลวงยอด เมื่อตอนเป็นเด็ก ได้ควำมว่ำ ชำวบ้ำน
ตำบลนำงแล อพยพมำจำกบ้ำนออน อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ โดยย้ำยมำเพื่อ
ทำมำหำกิน ประมำณ ๕๐-๖๐ ครอบครัว จัดตั้งเป็นหมู่บ้ำนที่ ๑๙ ตำบลบ้ำนดู่
 อนึ่ง พ่ออำจำรย์ทั้งสอง ยังได้กล่ำวถึง หลักฐำนประวัติของตำบลนำงแล ที่ปรำกฏบน
ศิลำจำรึกที่พระธำตุหริภุญชัย ว่ำปรำกฏ ว่ำ ปรำกฏชื่อว่ำ “บ้ำนยำงแล” ตำนำนจำรึกว่ำ
มีพระพุธเจ้ำได้เสด็จมำ ณ ผำลำดรอยวัว ในงำนพิธีทรงน้ำงำนบุญบั้งไฟ โดยเฉเพรำะ
พระองค์ทรงเหยียบย่ำรอยเท้ำตรงที่ผำหิน แล้วจึงมีบรรดำสัตว์รวมทั้ง วัว ได้เหยียบย่ำ
รอยเท้ำไว้เช่นกัน จึงเป็นตำนำนผำลำดรอยวัว นั้นเอง
 ตำนำนยังกล่ำวอีกว่ำ มีลูกสำวของผู้คนที่อำศัยอยู่
บนเขำดอยนำงแล ได้ออกมำหำของป่ำ บริเวณที่
พระสำวกพระพุทธเจ้ำ พำนักอยู่ นำงได้แลดู
พระองค์นั้น และได้ถวำยอำหำรที่เตรียมมำ
ปรำกฏว่ำข้ำวที่นำงนำมำถวำย ไม่สุก จึงนำไปเท
ทิ้ง ที่แม่น้ำ เป็นต้นกำเนิดของชื่อ แม่ข้ำวต้มท่ำสุด
คือเพี้ยนมำจำก ข้ำวต้มไม่สุขนั้นเอง โดยเรียกชื่อ
หมู่บ้ำนว่ำ ”นำงแล” ตำมกิริยำที่นำงแลดูพระเจ้ำ
องค์นั้น
 ซึ่งทุกปีในแรม ๘ ค่ำเดือน ๘ เหนือ จะจัดพิธี
บวงสรวงผำลำดรอยวัวและแม่น้ำนำงแล
นอกจำกนี้ ยังได้กล่ำวถึง ประวัติวัดนำงแลใน
(วัดอุทกวนำรำม) ว่ำเป็นวัดที่สร้ำงขึ้นใหม่
แทนวัดนำงแลเดิม ที่เหลือแต่ร่องรอย เสำหิน
เศษอิฐบำงส่วน บริเวณปำกซอย ๕ บ้ำนนำง
แลใน มีกำรขุดพบฆ้องโบรำณ ในบริเวณ
ดังกล่ำว ได้นำไปเก็บรักษำไว้นวิหำรของวัด
นำงแลใน

Mais conteúdo relacionado

Destaque

simulado-microsoft-word-2007
simulado-microsoft-word-2007simulado-microsoft-word-2007
simulado-microsoft-word-2007Marco Guimarães
 
Marketing promocja placówki kulturalnej 03
Marketing promocja placówki kulturalnej 03Marketing promocja placówki kulturalnej 03
Marketing promocja placówki kulturalnej 03Wiesław Bełz
 
W czasie koncertow najważniejsze są przerwy
W czasie koncertow najważniejsze są przerwyW czasie koncertow najważniejsze są przerwy
W czasie koncertow najważniejsze są przerwyWiesław Bełz
 
Olimpiadas Escolares
Olimpiadas EscolaresOlimpiadas Escolares
Olimpiadas Escolarescriscerra
 
el uso de las redes sociales para potenciar el aprendizaje
el uso de las redes sociales para potenciar el aprendizajeel uso de las redes sociales para potenciar el aprendizaje
el uso de las redes sociales para potenciar el aprendizajelisyer12
 
محطات من فعاليات أسبوع الأصم العربي التاسع والثلاثين 2014 - Highlights on th...
محطات من فعاليات أسبوع الأصم العربي التاسع والثلاثين 2014 -  Highlights on th...محطات من فعاليات أسبوع الأصم العربي التاسع والثلاثين 2014 -  Highlights on th...
محطات من فعاليات أسبوع الأصم العربي التاسع والثلاثين 2014 - Highlights on th...Alyarmouk Alyarmouksociety
 
Implementering - hvordan prosjekter drives framover
Implementering - hvordan prosjekter drives framoverImplementering - hvordan prosjekter drives framover
Implementering - hvordan prosjekter drives framoverEva Bratvold
 
Petar Platiša - "Internet marketig u službi prodaje u hotelu" #eturizam
Petar Platiša - "Internet marketig u službi prodaje u hotelu" #eturizamPetar Platiša - "Internet marketig u službi prodaje u hotelu" #eturizam
Petar Platiša - "Internet marketig u službi prodaje u hotelu" #eturizamE-Turizam Konferencija
 
법과정책 과제
법과정책 과제법과정책 과제
법과정책 과제Seon-Ki Kim
 
Meneer de president, slaapzacht!
Meneer de president, slaapzacht!Meneer de president, slaapzacht!
Meneer de president, slaapzacht!Isabelle De Mulder
 
交點台中Vol.16 - 陳家銓 - i goods愛物資
交點台中Vol.16 - 陳家銓 - i goods愛物資交點台中Vol.16 - 陳家銓 - i goods愛物資
交點台中Vol.16 - 陳家銓 - i goods愛物資交點
 
手が冷たくならないお米の研ぎ方
手が冷たくならないお米の研ぎ方手が冷たくならないお米の研ぎ方
手が冷たくならないお米の研ぎ方Naoto Azami
 

Destaque (20)

simulado-microsoft-word-2007
simulado-microsoft-word-2007simulado-microsoft-word-2007
simulado-microsoft-word-2007
 
Personlig Nettverk (PLN)
Personlig Nettverk (PLN)Personlig Nettverk (PLN)
Personlig Nettverk (PLN)
 
Marketing promocja placówki kulturalnej 03
Marketing promocja placówki kulturalnej 03Marketing promocja placówki kulturalnej 03
Marketing promocja placówki kulturalnej 03
 
W czasie koncertow najważniejsze są przerwy
W czasie koncertow najważniejsze są przerwyW czasie koncertow najważniejsze są przerwy
W czasie koncertow najważniejsze są przerwy
 
thanh toan quoc te
thanh toan quoc tethanh toan quoc te
thanh toan quoc te
 
Olimpiadas Escolares
Olimpiadas EscolaresOlimpiadas Escolares
Olimpiadas Escolares
 
el uso de las redes sociales para potenciar el aprendizaje
el uso de las redes sociales para potenciar el aprendizajeel uso de las redes sociales para potenciar el aprendizaje
el uso de las redes sociales para potenciar el aprendizaje
 
محطات من فعاليات أسبوع الأصم العربي التاسع والثلاثين 2014 - Highlights on th...
محطات من فعاليات أسبوع الأصم العربي التاسع والثلاثين 2014 -  Highlights on th...محطات من فعاليات أسبوع الأصم العربي التاسع والثلاثين 2014 -  Highlights on th...
محطات من فعاليات أسبوع الأصم العربي التاسع والثلاثين 2014 - Highlights on th...
 
Metoda reluarii223
Metoda reluarii223Metoda reluarii223
Metoda reluarii223
 
5 3
5 35 3
5 3
 
Implementering - hvordan prosjekter drives framover
Implementering - hvordan prosjekter drives framoverImplementering - hvordan prosjekter drives framover
Implementering - hvordan prosjekter drives framover
 
Tugasan 1 garfu
Tugasan 1   garfuTugasan 1   garfu
Tugasan 1 garfu
 
Petar Platiša - "Internet marketig u službi prodaje u hotelu" #eturizam
Petar Platiša - "Internet marketig u službi prodaje u hotelu" #eturizamPetar Platiša - "Internet marketig u službi prodaje u hotelu" #eturizam
Petar Platiša - "Internet marketig u službi prodaje u hotelu" #eturizam
 
1941 9700-1-pb
1941 9700-1-pb1941 9700-1-pb
1941 9700-1-pb
 
법과정책 과제
법과정책 과제법과정책 과제
법과정책 과제
 
Meneer de president, slaapzacht!
Meneer de president, slaapzacht!Meneer de president, slaapzacht!
Meneer de president, slaapzacht!
 
交點台中Vol.16 - 陳家銓 - i goods愛物資
交點台中Vol.16 - 陳家銓 - i goods愛物資交點台中Vol.16 - 陳家銓 - i goods愛物資
交點台中Vol.16 - 陳家銓 - i goods愛物資
 
手が冷たくならないお米の研ぎ方
手が冷たくならないお米の研ぎ方手が冷たくならないお米の研ぎ方
手が冷たくならないお米の研ぎ方
 
Renda magnética
Renda magnéticaRenda magnética
Renda magnética
 
La personalidad
La personalidadLa personalidad
La personalidad
 

บทเรียนที่๑

  • 2. ประวัติตำบลนำงแล  นำยบุญส่ง มะโนยศ ประธำนสภำ วัฒนธรรมตำบลนำงแล ได้เคยเขียน ประวัติตำบลนำงแลไว้ในในลำน ที่วัด ม่วงคำ (คณะวิจัยได้ไปค้นหำ ปรำกฏว่ำ สูญหำยไป) ซึ่งได้อ้ำงถึงพุทธสำวกของ องค์สมเด็จพระสัมมำสัมพุทธเจ้ำ โดย เขียนเอำไว้ว่ำ
  • 3.  เดิมหมู่บ้ำนแห่งนี้ยังไม่มีชื่อ เป็นหมู่บ้ำนเล็กๆของชำวพื้นเมือง ตั้งอยู่ใกล้กับต้นน้ำ ในป่ำใหญ่ แบ่งเป็น 2 หมู่บ้ำน หมู่บ้ำนแรกเป็นหมู่บ้ำนของชำวลัวะ อีกหมู่บ้ำนเป็น ชำวพื้นเมือง มีจ่ำบ้ำนเป็นผู้ปกครอง จ่ำบ้ำนคนดังกล่ำวมีลูกสำว 1 คน เป็นคนที่มีรูป โฉมสวยงำมยิ่งนัก ชำวพื้นเมืองทุกคนมีนิสัยรักควำมสงบมีจิตใจรักและฝักใฝ่ในพระ ศำสนำ อยู่รวมกันประหนึ่งเป็นญำติเดียวกัน ส่วนชนเผ่ำลัวะนั้นมีนิสัยโหดร้ำยทำรุณ เป็นที่เกรงกลัวของชนเผ่ำพื้นเมืองยิ่งนัก (เมืองของชนเผ่ำลัวะยังคงมีหลักฐำนอยู่ใน ปัจจุบัน โดยมีคือเมืองหรือคูเมือง เป็นผนังดินล้อมรอบเป็นบริเวณกว้ำงขวำง ปัจจุบัน ยังคงหลงเหลือหลักฐำนดังกล่ำวตรงบริเวณเขตติดต่อระหว่ำงบ้ำนนำงแลในและบ้ำน ป่ำรวก)
  • 4.  ตำนำนเล่ำว่ำ ครั้งหนึ่งในอดีตมีพระสำวกขององค์ สมเด็จพระสัมมำสัมพุทธเจ้ำได้เสด็จมำโปรด ชำวบ้ำนชนพื้นเมือง ได้มำพักแรมที่บนดอยใกล้ๆ กับขุนน้ำหรือต้นน้ำนำงแลในปัจจุบัน พักอยู่นำน หลำยวันจึงได้ซักจีวรตำกไว้บนก้อนหินก้อนหนึ่ง ริมฝั่งแม่น้ำ หลังจำกตำกเอำไว้ ก็ได้มีสัตว์ป่ ำ ทั้งหลำยได้มำเหยียบย่ำจีวรดังกล่ำว จึงได้เกิดเป็น รอยขึ้นบนหินก้อนนั้นหลำยรอย รอยที่เห็นเด่นชัด คือรอยผ้ำจีวรและรอยเท้ำวัว (ปัจจุบัน คือ ผำลำ ดรอยวัว น้ำตกนำงแลใน) ส่วนรอยอื่นๆนั้นปรำกฏ ไม่ชัดเจน หลังจำกนั้น 7 วัน พระสำวกรูปดังกล่ำวก็ ได้เสด็จไปโปรดชำวบ้ำนหมู่บ้ำนอื่นไปและในเช้ำ วันที่ 7 นั้น จ่ำบ้ำนก็ได้ไปป่ำวประกำศให้ลูกบ้ำน ขำจ้ำวปลำอำหำรไปถวำย
  • 5.  ส่วนฝ่ำยลูกสำวของจ่ำบ้ำน ก็ได้เตรียมเอำข้ำวต้มไป ถวำย จะเป็นด้วยกรรมเวรแต่ประกำรใด หรือไม่ก็ อำจทรำบได้ นำงไปถวำยไม่ทันชำวบ้ำนคนอื่นๆ พระสำวกรูปดังกล่ำวทรงเสด็จ จำกไปเป็ นที่ เรียบร้อยแล้ว นำงไม่รู้จะทำเช่นไร จึงได้นำข้ำวต้ม ไปเตรียมไป เทลงบนต้นน้ำทำงทิศเหนือ เกิดเป็น ต้นน้ำแม่ข้ำวต้ม และได้หยำดน้ำลงบนต้นน้ำทำงทิศ ใต้จึงเกิดเป็นขุนน้ำแม่นำงแล
  • 6.  นำงจึงได้อธิษฐำนว่ำ หำกว่ำบุญกุศลมีจริง จอให้นำงได้เห็นพระสำวกเป็นครั้งสุดท้ำย พอจบคำอธิษฐำน พระสำวกทรงทรำบได้ ทันที จึงได้ปรำกฏกำยขึ้นเบื้องอวกำศ และ ประทับรอยพระบำทเบื้องขวำเอำไว้บนรอย พระบำทบ้ำนโป่ง และประทับรอบพระบำท เบื้องซ้ำยไว้บนดอยพระบำททุ่งยั้ง อำเภอ เวียงชัย นำงก็ได้แลเห็น พระสำวกตำมคำ อธิษฐำน
  • 7.  หลังจำกเหตุกำรณ์ดังกล่ำวมำอีกหลำยปี ชำวพื้นเมืองทนต่อควำมโหดร้ำยทำรุณของ ชำวเผ่ำลัวะไม่ได้ เพรำะว่ำชำวเผ่ำลัวะแอบมำขโมยสัตว์ เช่น วัว ควำม เป็ด ไก่ เป็น ประจำ บำงครั้งถึงกับมีกำรฆ่ำชำวบ้ำนในหมู่บ้ำนตำยไปหลำยคน จึงได้มีกำรอพยพ ชำวบ้ำนออกมำตั้งบ้ำนเรือนอยู่ที่บ้ำนเด่นนกแต้ บ้ำนนำงแลเหนือในปัจจุบัน  ต่อมำเมือบ้ำนเมืองเจริญรุ่งเรืองขึ้นตำมกำลเวลำ จึงได้เกิดเป็นหมู่บ้ำนหลำยหมู่บ้ำนทั้ง บ้ำนป่ำรวก บ้ำนป่ำซำง บ้ำนร่องปลำค้ำว บ้ำนนำงแลใน เป็นต้น ชำวพื้นเมืองจึงได้มี กำรรวมตัวกันปรำบพวกลัวะ จนชนเผ่ำลัวะหนีเข้ำป่ำไปอยู่ที่อื่น เหลือไว้แต่เพียง หลักฐำนทำงประวัติศำสตร์ที่ยังคงเหลืองอยู่บำงส่วน บริเวณบ้ำนป่ำรวก  ตำบลนำงแล จึงมีขึ้นตำมควำมเชื่อที่คนเฒ่ำคนแก่บอกกล่ำวขำน เรืองรำวของ ลูกสำว จ่ำวบ้ำนที่ได้แลเห็นพระสำวกพระองค์นั้น นั่นเอง
  • 8.  จำกกำรสัมภำษณ์ นำยดวงดี ปริมำและนำยไพรทิพย์ ปริมำ ผู้รู้ด้ำนศำสนำ ประเพณี พิธีกรรมของบ้ำนนำงแลใน หมู่ที่ ๗ ซึ่งได้รับฟังเรื่องรำวประวัติควำมเป็นมำของตำบล นำงแลมำจำกพ่อหลวงแก้ว และพ่อหลวงยอด เมื่อตอนเป็นเด็ก ได้ควำมว่ำ ชำวบ้ำน ตำบลนำงแล อพยพมำจำกบ้ำนออน อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ โดยย้ำยมำเพื่อ ทำมำหำกิน ประมำณ ๕๐-๖๐ ครอบครัว จัดตั้งเป็นหมู่บ้ำนที่ ๑๙ ตำบลบ้ำนดู่  อนึ่ง พ่ออำจำรย์ทั้งสอง ยังได้กล่ำวถึง หลักฐำนประวัติของตำบลนำงแล ที่ปรำกฏบน ศิลำจำรึกที่พระธำตุหริภุญชัย ว่ำปรำกฏ ว่ำ ปรำกฏชื่อว่ำ “บ้ำนยำงแล” ตำนำนจำรึกว่ำ มีพระพุธเจ้ำได้เสด็จมำ ณ ผำลำดรอยวัว ในงำนพิธีทรงน้ำงำนบุญบั้งไฟ โดยเฉเพรำะ พระองค์ทรงเหยียบย่ำรอยเท้ำตรงที่ผำหิน แล้วจึงมีบรรดำสัตว์รวมทั้ง วัว ได้เหยียบย่ำ รอยเท้ำไว้เช่นกัน จึงเป็นตำนำนผำลำดรอยวัว นั้นเอง
  • 9.  ตำนำนยังกล่ำวอีกว่ำ มีลูกสำวของผู้คนที่อำศัยอยู่ บนเขำดอยนำงแล ได้ออกมำหำของป่ำ บริเวณที่ พระสำวกพระพุทธเจ้ำ พำนักอยู่ นำงได้แลดู พระองค์นั้น และได้ถวำยอำหำรที่เตรียมมำ ปรำกฏว่ำข้ำวที่นำงนำมำถวำย ไม่สุก จึงนำไปเท ทิ้ง ที่แม่น้ำ เป็นต้นกำเนิดของชื่อ แม่ข้ำวต้มท่ำสุด คือเพี้ยนมำจำก ข้ำวต้มไม่สุขนั้นเอง โดยเรียกชื่อ หมู่บ้ำนว่ำ ”นำงแล” ตำมกิริยำที่นำงแลดูพระเจ้ำ องค์นั้น
  • 10.  ซึ่งทุกปีในแรม ๘ ค่ำเดือน ๘ เหนือ จะจัดพิธี บวงสรวงผำลำดรอยวัวและแม่น้ำนำงแล นอกจำกนี้ ยังได้กล่ำวถึง ประวัติวัดนำงแลใน (วัดอุทกวนำรำม) ว่ำเป็นวัดที่สร้ำงขึ้นใหม่ แทนวัดนำงแลเดิม ที่เหลือแต่ร่องรอย เสำหิน เศษอิฐบำงส่วน บริเวณปำกซอย ๕ บ้ำนนำง แลใน มีกำรขุดพบฆ้องโบรำณ ในบริเวณ ดังกล่ำว ได้นำไปเก็บรักษำไว้นวิหำรของวัด นำงแลใน