Test

1. Van DB naar DC + casus harmonisatie
Flexis Groep
Edwin Schop
20 april 2016, Maarssen

2. 2
Onderwerpen
1. Inleiding
2. Juridisch kader
3. Arbeidsvoorwaardelijk kader
4. Pensioenharmonisatie
5. Praktijkcasus
Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend.

3. 3
1. Inleiding
Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Reikwijdte: geen Cao/OvO/Bpf/Opf-situatie
Verzekerd DB  Apf DB of Individueel DC

4. 4
1. Inleiding
Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Reikwijdte: geen Cao/OvO/Bpf/Opf-situatie
Verzekerd DB  Apf DB of Individueel DC
Wens werkgever: lagere en beheersbare kosten, één pakket, oplossing voor IFRS of GAAP
Behoefte werknemers(vertegenwoordiging): geen wijziging, tenzij verdeling kosten

5. 5
2. Juridisch kader
Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Uitgangspunt: afspraak is afspraak
• afspraak bij verzekerd DB is gegarandeerde aanspraak
• tenzij omstandigheden aanpassing rechtvaardigen (6:2 BW; 6:248 BW; 6:258 BW; 7:611 BW)

6. 6
2. Juridisch kader
Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Uitgangspunt: afspraak is afspraak
• afspraak bij verzekerd DB is gegarandeerde aanspraak
• tenzij omstandigheden aanpassing rechtvaardigen (6:2 BW; 6:248 BW; 6:258 BW; 7:611 BW)
Wijziging behoeft instemming werknemer (1)
• instemming (aanvaarding van aanbod tot wijziging) is vormvrij (3:37 BW)
• informed consent
• “ondubbelzinnig” > werkgever mag niet te snel afgaan op verklaring werknemer
• onderzoeksplicht werkgever: (nalaten) handelen door overeenstemming wil en verklaring (3:33 BW)
• Hoge Raad 12 februari 2010 (CZ) en 23 april 2010 (Halliburton)
• “welbewust” is inkleuring van “ondubbelzinnig” naar omstandigheden van het geval
• Hof Den Haag 26 februari 2016 (Grindacc) > downside risk (scenario analyse ‘waaier’)
• negatieve optie? Ja (3:37 BW)
• Hoge Raad 12 februari 2010 (CZ) en 23 april 2010 (Halliburton)
• specifieke [?] voorwaarden (info duidelijk, specifiek, individueel, schriftelijk en bedenk-/bezwaartermijn)
• enkele stilzitten niet altijd voldoende om aanvaarding aan te nemen > Hof A’dam 25 februari 2014 (COT)

7. 7
2. Juridisch kader
Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Wijziging behoeft instemming werknemer (2)
• weigeraar(s)
• akkoord van (merendeel) collega’s
> kan van belang zijn > Hof Arnhem 3 maart 2009
> maar is slechts indicatie, soms omkeer bewijslast > Kntr. Nijmegen 30 juni 2006 (Van Heugten)
• afhankelijk van rol/proces van OR > Ktr. A’dam 4 maart 2008 (Ruimtevaartlab)
• relatief onevenredige benadeling
• uiteindelijk doorvoeren op basis van eenzijdige wijziging

8. 8
2. Juridisch kader
Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Wijziging behoeft instemming OR
• instemmingsrecht art. 27 lid 1 sub a. WOR (‘regeling met betrekking tot een pensioenverzekering’)
• planning: belangrijke wijziging(en) WOR per [?] 1 juli 2016
• PO ongeacht uitvoerder (dus ook Apf, geen Bpf/cao), beperkt instemmingsrecht UO (‘directe invloed’)
• instemming OR bindt werknemers niet
• akkoord vooraf vervangt instemming individuele deelnemer niet [?]

9. 9
2. Juridisch kader
Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Wijziging behoeft instemming OR
• instemmingsrecht art. 27 lid 1 sub a. WOR (‘regeling met betrekking tot een pensioenverzekering’)
• planning: belangrijke wijziging(en) WOR per [?] 1 juli 2016
• PO ongeacht uitvoerder (dus ook Apf, geen Bpf/cao), beperkt instemmingsrecht UO (‘directe invloed’)
• instemming OR bindt werknemers niet
• akkoord vooraf vervangt instemming individuele deelnemer niet [?]
Zwaarwichtig belang (7:613 BW / 19 PW)
• in pensioenreglement (inmiddels standaard) wijzigingsbeding 19 PW
• financieel niet zonder meer > hoge drempel > bijv. Hof A’dam 10 juni 2014 (Bpf Bouw), Hof Arnhem 15 maart
2011 (Fundeon)
• harmonisatie ook niet > wel te respecteren belang > Hof A’dam 15 april 2004 (FNV), echter ook Hof A’dam 26
april 2011 (Telefoongids)
• alle omstandigheden van het geval > overgangsregeling, OR-proces
• instemming OR = (slechts) indicatie dat werkgever zwaarwichtig belang heeft

10. 10
2. Juridisch kader
Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Verschillende pensioenrichtleeftijd
• wijziging 2014 van 65 naar 67: Rb R’dam 15 april 2015 (Biomet) > DC-uitkomst vergelijken op 65 jaar
• stoppen pensioenopbouw vanaf 65 jaar: CRvM 2016-216 (Pensioenfonds UWV)> leeftijdonderscheid toegestaan
• hoe werknemers te vergelijken (62/65/67 jaar)?
• nadeliger naarmate werknemer ouder

11. 11
2. Juridisch kader
Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Verschillende pensioenrichtleeftijd
• wijziging 2014 van 65 naar 67: Rb R’dam 15 april 2015 (Biomet) > DC-uitkomst vergelijken op 65 jaar
• stoppen pensioenopbouw vanaf 65 jaar: CRvM 2016-216 (Pensioenfonds UWV)> leeftijdonderscheid toegestaan
• hoe werknemers te vergelijken (62/65/67 jaar)?
• nadeliger naarmate werknemer ouder
Compensatie
• instemming OR? Rb. R’dam 15 april 2015 (Biomet), HR 24 januari 2014 (Stena) > Ja
• hoogte?
> dwingend, regelend of noodzaak (financieel of sancties)
> fiscaal: rechtspraak lijkt te wijzen op kostenneutraliteit > Hof A’dam 27 juli 2010 (Ruimtevaartlab)
• bepaalde tijd of onbepaalde tijd – gegeven duur uitvoeringsovereenkomst? > Rb R’dam 15 april 2015 (Biomet)
• tot een bepaalde datum (in dienst)?
• gelijke behandeling (naar leeftijd)
• overgangsregelingen > zie bijvoorbeeld Hof A’dam 30 januari 2015 (Ruimtevaartlab)
• pensioen versus compensatie (in loon):
• Art. 8 lid 1 sub b. Wgbla: actuariële uitzondering pensioen > EHvJ 26 september 2013 (Experian)
• Art. 7 Wgbla: objectieve rechtvaardiging loon? (CRvM uiteenlopende oordelen)

12. 12
3. Arbeidsvoorwaardelijk
Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend.
• Arbeidsvoorwaardenbeleid vanuit HR-doelstellingen
• (Her)overweging rendement uit € 1 loonkosten (deels of geheel)
• Ambities organisatie in groei, segment werknemers
• (Gewenste) cultuur en (gewenste) risico-attitude werknemers
• …..misschien willen werknemers wel betalen via lagere opbouw verzekerd DB
• Met wie meten?
• Pensioen: van HR naar Finance matter

13. 13
4. Pensioenharmonisatie
Disclaimer: Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend.
• Vaak sterk uiteenlopende regelingen (uitvoerder, toezegging, zekerheid, financiering)
• Pensioen: van HR naar Finance matter
• Harmoniseren vaak naar minste regeling of (nieuwe) DC-regeling
• Waardevermindering in beginsel compenseren (zie bijv. 2014 en 2015)
• Overdracht van risico (kans op beter/slechter) in beginsel tegen fair value compenseren
• Prijs voor nakomen (overdragen aan verzekeraar) toezegging sterk gestegen:
• outlook financiële markten midlong-term neerwaarts bijgesteld
• risicopremie heeft steeds meer waarde door dalende risicovrije rente + vermogensbeslag SolvII
• Werkgever moet hierin worden ‘gecoacht’ voor optimaal verloop proces, maar ook werknemers
• Vraag:
• wat is een redelijke prijs (risicopremie, compensatie) voor risico overdracht?
• wat is een geschikte compensatiemethode?
• Uitgangspunt: altijd simpel houden/maken

14. 14
2015: vier groepen, zeven sterk uiteenlopende regelingen, alle pensioenleeftijd 67 jaar
- Uitvoeringsovereenkomsten 2001, 2007, 2012 eindigden per 1.1.2016, ABC per 1.7.2016
- Behoefte aan harmonisatie (eigentijdser pensioen, administratie, communicatie)
- Per 1.1.2016 juiste moment
5. Praktijkcasus

15. 15
EL 1,657%
4,28% - 25,39%
EL 1,657%
6,3%
ML 1,75%
4,7% - 27,7%
6,3%
2001 2007 2012 ABC
15.427 14.305 13.212 13.449
55.679
42.937 42.937
Excedent
Basis
Franchise
Regeling
100K
5. Praktijkcasus

16. 16
Uitgangspunten nieuwe pensioenregeling:
- iDC-regeling (IFRS, kostenbeheersing, hoogopgeleid, ratio garantieprijs beter renderen)
- marktconforme pensioenregeling
- geen (verdere) kostenstijging werkgever
- ongewijzigd doorgaan: kostenstijging voor werkgever 50%
- genormaliseerd: 25% (harmonisatiebudget)
- zo weinig mogelijk subsidiestromen
- meerdere varianten uitgewerkt (waaronder 3% rekenrente of ‘verhoogde 4%-staffel’)
Nieuwe regeling in overeenstemming met OR:
- beschikbare premieregeling (DC-regeling), 4% rekenrente, zonder eigen bijdrage
- compensatie voor eventueel (individueel) nadeel (voor huidige werknemers)
- eventuele compensaties uit verleden ongewijzigd (bijvoorbeeld 2014 en 2015)
5. Praktijkcasus

17. 17
Individuele berekeningen:
- verschil vanaf 1.1.2016 in pensioenresultaat huidige en nieuwe regeling
Verschillen zijn berekend op basis van uitgangspunten:
- salarisstijging 3% (2% gemiddeld plus 1% inflatie)
- stijging van de grensbedragen (franchise, 101.519) met 1%
- prudente uitgangspunten beleggingsrendement
- verloop asset allocatie default life cycle (zonder doorbeleggen)
- Commissie Parameters, echter voorzichtigheidshalve minus 2% + 0,5% beheerkosten
- aankoopfactor op pensioendatum op basis van Generatietafel 2014-2064, 2% rekenrente, 10% opslag
- herinvestering van de compensatie en eigen bijdrage op zelfde wijze (maar extra afslag 1,2% Box 3 VRH)
- geen rekening gehouden met bruto/netto en met Box 1 belastingdruk voor/na AOW
- wel rekening houden met (deels) wegvallen eigen bijdrage
Compensatie:
- eenmalig vastgesteld als percentage van het vaste salaris (stijgt salaris stijgt compensatie)
- het ‘opzij leggen’ van deze compensatie leidt tot wegnemen achteruitgang in pensioen
- geen herleiding naar verschillen in leeftijd(scategorieën)
5. Praktijkcasus

18. 18
LFTD SAL F PG OP cum Premie cum EB cum COMP Nieuw cum
1,3%
44 55.000 12.900 42.100 737 6.998 1.684 715 9.397
45 56.100 13.158 42.942 1.488 14.909 3.419 1.451 19.779
46 57.222 13.421 43.801 2.255 23.312 5.205 2.210 30.726
47 58.366 13.690 44.677 3.037 32.228 7.044 2.991 42.263
48 59.534 13.963 45.570 3.834 41.685 8.937 3.795 54.416
49 60.724 14.243 46.482 4.648 51.707 10.886 4.622 67.215
50 61.939 14.527 47.411 5.477 63.707 12.891 5.473 82.072
51 63.178 14.818 48.360 6.324 76.416 14.954 6.349 97.720
52 64.441 15.114 49.327 7.187 89.781 17.077 7.251 114.109
53 65.730 15.417 50.313 8.067 103.808 19.260 8.178 131.246
54 67.045 15.725 51.320 8.965 118.498 21.506 9.131 149.135
55 68.386 16.040 52.346 9.881 135.757 23.815 10.111 169.683
56 69.753 16.360 53.393 10.816 153.400 26.188 11.119 190.708
57 71.148 16.688 54.461 11.769 171.786 28.629 12.155 212.570
58 72.571 17.021 55.550 12.741 190.898 31.137 13.220 235.255
59 74.023 17.362 56.661 13.732 210.751 33.715 14.315 258.781
60 75.503 17.709 57.794 14.744 233.966 36.364 15.439 285.770
61 77.013 18.063 58.950 15.776 258.049 39.085 16.595 313.729
62 78.554 18.424 60.129 16.828 282.743 41.881 17.782 342.406
63 80.125 18.793 61.332 17.901 308.019 44.754 19.002 371.774
64 81.727 19.169 62.558 18.996 333.786 47.703 20.254 401.744
65 83.362 19.552 63.810 20.113 362.495 50.733 21.540 434.768
66 85.029 19.943 65.086 21.252 391.657 53.844 22.861 468.362
467.534 391.657 53.844 22.861
22 22 22 22
21.252 17.803 2.447 1.039 21.289
5. Praktijkcasus

19. 19
LFTD SAL F PG OP cum Premie cum EB cum COMP Nieuw cum
1,3%
44 55.000 12.900 42.100 737 6.998 1.684 715 9.397
45 56.100 13.158 42.942 1.488 14.909 3.419 1.451 19.779
46 57.222 13.421 43.801 2.255 23.312 5.205 2.210 30.726
47 58.366 13.690 44.677 3.037 32.228 7.044 2.991 42.263
48 59.534 13.963 45.570 3.834 41.685 8.937 3.795 54.416
49 60.724 14.243 46.482 4.648 51.707 10.886 4.622 67.215
50 61.939 14.527 47.411 5.477 63.707 12.891 5.473 82.072
51 63.178 14.818 48.360 6.324 76.416 14.954 6.349 97.720
52 64.441 15.114 49.327 7.187 89.781 17.077 7.251 114.109
53 65.730 15.417 50.313 8.067 103.808 19.260 8.178 131.246
54 67.045 15.725 51.320 8.965 118.498 21.506 9.131 149.135
55 68.386 16.040 52.346 9.881 135.757 23.815 10.111 169.683
56 69.753 16.360 53.393 10.816 153.400 26.188 11.119 190.708
57 71.148 16.688 54.461 11.769 171.786 28.629 12.155 212.570
58 72.571 17.021 55.550 12.741 190.898 31.137 13.220 235.255
59 74.023 17.362 56.661 13.732 210.751 33.715 14.315 258.781
60 75.503 17.709 57.794 14.744 233.966 36.364 15.439 285.770
61 77.013 18.063 58.950 15.776 258.049 39.085 16.595 313.729
62 78.554 18.424 60.129 16.828 282.743 41.881 17.782 342.406
63 80.125 18.793 61.332 17.901 308.019 44.754 19.002 371.774
64 81.727 19.169 62.558 18.996 333.786 47.703 20.254 401.744
65 83.362 19.552 63.810 20.113 362.495 50.733 21.540 434.768
66 85.029 19.943 65.086 21.252 391.657 53.844 22.861 468.362
467.534 391.657 53.844 22.861
22 22 22 22
21.252 17.803 2.447 1.039 21.289
5. Praktijkcasus