2. Καταςκευι και
περιγραφι
Η Ροτόντα ανικει ςτα περίκεντρα οικοδομιματα, ςτο κυκλικό τθσ ςχιμα άλλωςτε
οφείλει και τθν ονομαςία τθσ. Κτίςτθκε ςτα χρόνια του καίςαρα Γαλερίου, γφρω ςτα 306
μ. Χ., ωσ ναόσ του Δία ι του Κάβειρου ι κατϋ άλλουσ ωσ Μαυςωλείο του ιδίου. Στον
άξονά τθσ κατζλθγε πομπικι οδόσ που ςυνζδεε τθ κριαμβικι αψίδα του Γαλερίου με το
ανακτορικό ςυγκρότθμα, που ζχει αναςκαφεί νοτίωσ τθσ Εγνατίασ οδοφ.
Το κτιριο, διαμζτρου 24,50μ καλφπτει ιςοδιάςτατοσ κόλοσ από οπτόπλινκουσ, που
φκάνει ςε φψοσ τα 29,80μ.. Ο κυλινδρικόσ τοίχοσ, πάχουσ 6,30μ., διαςπάται εςωτερικά
ςε οκτϊ ορκογϊνιεσ κόγχεσ, από τισ οποίεσ θ νότια αποτελοφςε τθν κφρια είςοδο.
2
3. Από μνθμείο εκκλθςία
Η μετατροπι του ςε χριςτιανικό ναό, αφιερωμζνο
πικανότατα
ςτουσ
Αςωμάτουσ
ι
Αρχαγγζλουσ, ςυντελζςτθκε ςτθ διάρκεια των
παλαιοχριςτιανικϊν χρόνων, άγνωςτο πότε
ακριβϊσ. Τθν ίδια περίοδο διανοίχκθκε και
διευρφνκθκε
θ
ανατολικι
κόγχθ
και
καταςκευάςτθκε το ιερό βιμα, ζνασ ορκογϊνιοσ
χϊροσ με θμικυκλικι αψίδα ςτα ανατολικά. Γφρω
από το κτιριο προςτζκθκε κλειςτι ςτεγαςμζνθ
ςτοά (πλάτουσ 8μ.) που επικοινωνοφςε με τον
κεντρικό χϊρο μζςω επτά κογχϊν που
διανοίχκθκαν ςτον αρχικό πυρινα. Στθ δυτικι
κόγχθ διαμορφϊκθκε νζα είςοδοσ με νάρκθκα και
προςτζκθκε πρόπυλο με δφο παρεκκλιςια, ζνα
κυκλικό ανατολικά και ζνα οκταγωνικό δυτικά.
Καμία από τισ παραπάνω προςκικεσ, με εξαίρεςθ
τθ διαμόρφωςθ τθσ ανατολικισ κόγχθσ, δεν
ςϊηεται
ςιμερα.
3
4. Τα λαμπρότερα όμωσ λείψανα από
τθν παλαιοχριςτιανικι φάςθ του
μνθμείου είναι τα εξαίρετθσ
ποιότθτασ
ψθφιδωτά.
Τισ
φωτιςτικζσ
κυρίδεσ
και
τα
εςωρράχια των καμαρϊν ςτθ βάςθ
του κόλου κοςμοφν ψθφιδωτά, των
οποίων ο πλοφτοσ των κεμάτων με
φυτικά και γεωμετρικά μοτίβα και θ
λαμπρότθτα
των
χρωμάτων
εντυπωςιάηει.
Στο
κόλο
αναπτφςςονταν
οι
μεγάλεσ
ςυνκζςεισ ςε τρεισ επάλλθλεσ
ηϊνεσ. Η χαμθλότερθ, γνωςτι ςτθ
βιβλιογραφία και ωσ ηϊνθ των
μαρτφρων, διαιρείται ςε οκτϊ
διάχωρα, ςτα οποία εικονίηονται
δεόμενοι μάρτυρεσ μπροςτά από
μνθμειακά αρχιτεκτονιματα
4
