Voor woningcorporaties Site Woondiensten, De Woonplaats en Sallant Wonen heb ik op dinsdag 23 juni als gastdocent een presentatie over burgerinitiatieven gehouden, in het kader van de SBO in-company opleiding Wijk- en Gebiedsmanagers Nieuwe Stijl, samen met hoofddocent Tom de Haas.

1. Burgerinitiatieven
SBO opleiding Nieuwe Wijk- en
gebiedsmanager
dinsdag 23 juni 2015
Mark Verhijde

2. Programma
• Kennis maken
• Oude participatie, voorbeelden
• Oefening
• Nieuwe participatie
• Burgerinitiatieven, discussie, voorbeelden
• Knelpunten, goede buren
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 2

3. Oude Participatie
• Waarom participatie?
• Inspraak, meepraten, interactief proces
• Representativiteit: wie praat eigenlijk mee?
• Draagvlak: namens wie praat u mee?
• Kwaliteit: ervaringsdeskundig “het is uw straat”
• Praktijk: zaaltjes en oude grijze mannen
• Sociale media: “nieuwe doelgroepen”
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 3

4. Oude Participatie
Recepten a la Kookschrift Enschede
• Informatie ophalen (verkennen)
• Vaststellen speelveld, speelstijl en spelregels
• Analyse probleem, randvoorwaarden,
oplossingen en valkuilen, gedragen besluit
• Uitvoeren en onderhouden
• Evalueren op doelen
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 4

5. Voorbeeld
WOP “Was ik maar een Brinker”
• Comakers centraal
• Programmasturing
• Unieke Brink
• Voorzieningen Compagnie
• Nieuw Noaberschap
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 5

6. Voorbeeld
Veilinghuis Enschede Zuid
• Eigen activiteiten
• Onderhandelen
• Tegenprestatie
• Steun van anderen
• Arena organiseren
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 6

7. Klanten, bewoners, comakers
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 7

8. Oefening: goede burgerparticipatie
• Vertel je buurman /
buurvrouw over een
participatieproject
• Wat vind je er goed
aan, wat kan beter?
• Waarom vind je dat?
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 8

9. Nieuwe participatie
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 9

10. Nieuwe participatie
• Veranderende rollen – netwerksamenleving
• Minder geld – bezuinigingen – kerntaken
• Invloed sociale media – betekenis geven
• Maatschappelijke initiatieven – achterblijvers
• Doe-democratie – Ruimte nemen en krijgen
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 10

11. • Iedere activiteit is uniek en vraagt om maatwerk
• Dat kan nooit bij ons! Dat kan alleen bij (in te vullen)
• Daar gaan wij daar niet over, dat is van de samenleving
• Goed idee! En wat vinden je buren ervan?
• Als het om geld gaat, weten bewoners ons wel te vinden
• Wij gaan niet over sociale stijging, wij verhuren alleen
woningen
• Sociale kwesties regelen we met onze wijkpartners
• Sociaal de wijk uit stijgen geeft alleen maar mutatiekosten
• Ik hoef niet in deze wijk te wonen, dus u bent aan zet
• Bewonersplannen? Die hebben toch helemaal geen
kennis van zaken?
• Uiteindelijk moeten wij het weer opruimen…
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 11

12. Nieuwe participatie
• Doe-democratie
• Niet iedereen doet mee
• Wetmatigheden
• 20:80 of 1:9:90
• Trekkers of draagvlak
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 12

13. Nieuwe participatie
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 13
Beleidsparticipatie Maatschappelijke
participatie
Maatschappelijke
initiatieven
Mee praten Mee doen Zelf doen
Overheid > burgers Instellingen > burgers Burgers > burgers
Kwaliteit verbeteren Methoden vernieuwen Inpassen en verwelkomen
• WRR (2012): Vertrouwen in de Buurt
• BZK: Help (2x) een burgerinitiatief

14. Voorbeeld
Buurtbeheerbedrijf Sluisdijk, Den Helder
• Groen onderhoud
• Vegen en borstelen
• Prestatiecontract
• Tweede levens
• Eenvoudig werken
• Innovaties
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 14

15. Voorbeeld
Zelfbouw hut, Stein
• Twee bewoners
• Buurt vindt het goed
• Speelobject? WAS?
• Veiligheid kinderen
• Gedoogconstructie
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 15

16. Voorbeeld
Werkplaats K, Kerkrade
• Bende kunstenaars
• Leeg schoolpand
• Multiply by Sharing
• Community Art
• Soep met een Verhaal
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 16

17. Voorbeeld
Stichting Cliënten Initiatieven, Doetinchem
• Mensen met psychische kwetsbaarheid
• Dagbesteding
• (K)ook samen
• Wil je ook groeien?
• Stadskamer
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 17

18. Voorbeeld
• BS22: Beltrumsestraat 22, Groenlo
• Waarmaakwinkel” , Linda Commandeur
• Proces om van idee naar uitvoering te komen
• Hulp van alle kanten
• Voor leefbare stad
• Voor nieuwe ondernemers
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 18

19. Wat kan beter?
• Mensen met eigen activiteiten
• Koplopers en achterblijvers
• Zichtbaarheid – erkenning en waardering
• Verantwoordelijk voelen – zorgplicht
• Wolk van juridische regels – complexiteit
• Geld regelen – Civic Crowdfunding
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 19

20. Samen of alleen werken?
• Speelveld: gemeente, woningcorporatie,
maatschappelijke organisatie, bedrijven, mensen
• Kansen en risico’s benoemen
• Vasthouden aan eigen dromen
• Continuïteit – draagvlak – comakerschap
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 20

21. Goede buur of verre vriend
Wat helpt voor mensen en hun activiteiten?
• Liefdevolle verwaarlozing
• Maak verbindingen, arena’s
• Pechhulp en ruggensteun
• Kies een rol: zakelijke partner, fan of ambassadeurs
• Onderhandelen mag
• Samen vieren
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 21

22. Meer lezen?
• Simon Franke e.a. “Het Nieuwe Stadmaken: Van
gedreven pionieren naar gelijk speelveld”
• Frans Soeterbroek: Stadmakers als happy
infiltrators in de systeemwereld
• Vier perspectieven of houdingen voor burgers
• Autonoom, samenwerker, activist, happy
infiltrator
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 22

23. Meer weten?
• Mark Verhijde - Interim programmamanager
en adviseur stedelijke ontwikkeling
• E mark.verhijde@gmail.com
• M +31 652653005
• W www.markverhijde.nl
• Achtergrondinformatie op SBO-site
23 juni 2015 Burgerinitiatieven - Mark Verhijde 23