1.
1
*Bu çalışmada verilen ilaç etken madde ve isimleri genel
bilgi mahiyetinde olup önce veteriner hekime danışılması
gereklidir. Sorumluluk reddimizi buradan bildiririz.
GÜVERCİN HASTALIKLARI

2.
2
İÇİNDEKİLER
-GİRİŞ
1- GÜVERCİN HASTALIKLARINA KARŞI YAPILACAK İLK
UYGULAMALAR
2- GÜVERCİN HASTALIKLARI (20 ÇEŞİT) BELİRTİLERİ,
BULAŞMA ŞEKİLLERİ, TEŞHİS VE TEDAVİ BİLGİLERİ
3- İÇ VE DIŞ PARAZİTLERE KARŞI ÖNLEMLER
4- DİĞER GÜVERCİN HASTALIKLARI (Romatizma, Soğuk
Algınlığı, Aşırı Yağlanma, Kuvvetli Bakım Hastalığı,
Güneş Çarpması)
5- GÜVERCİNLERDE KIRIK VE YARALANMALAR
6- İNSANLARA BULAŞAN GÜVERCİN HASTALIKLARI
-KAPANIŞ

3.
3
İlginizi çekebilecek bazı linkler;
- Posta Güvercini Sevdalısı Mike Tyson
- Posta Güvercini Nasıl Eğitilir?
- Posta Güvercini ve Casusluk

4.
4
GİRİŞ
Güvercin hastalıkları konusunda hastalık türleri, belirtileri, teşhis, tedavi
ve önlemlerine dair ihtiyacınız olan tüm bilgileri detaylı şekilde bu yazıda
bulacaksınız. Ancak bu detaylara geçmeden önce kısaca değinmemiz
gereken konular bulunuyor.
Güvercin hastalıkları hakkında detaylı bilgi sahibi olmaya başladığınızda
göreceğiniz gibi; bu hastalıkların büyük bir bölümü güvercinlerde benzer
sebepler yüzünden görülmekte. Bunlar çoğunlukla bakteriyel ve mikrobik
sebepler. Eğer kuşlarınızın kümes ortamının temizliğini düzenli ve doğru
şekilde yapar, onların yaşam alanlarında bakteri ve mikrop
barındırmazsanız büyük oranda hastalıklara yakalanmalarını önlemiş
olacaksınız. Doğru beslenme ve doğru bakım rutinlerini de eklersek,
güvercinlerinizin hastalığa yakalanma ihtimalini rahatlıkla minimum
seviyeye indirebiliyorsunuz. Unutmamak gerekir;
Hastalıkların çoğu, kuşunuzda belirtilerin görülmesinden sonra size
tedaviye başlama imkanı verir ama çoğu zaman maalesef ki bu aşama da
artık çok geçtir. Yani tedavilerin ne olduğunu öğrenmeden önce ilk olarak;
kuşları hasta etmemenin çok daha önemli olduğunu bilmemiz gerekir. Bu
da doğru kümes ortamı, doğru beslenme ve bakımla sağlanır.
Usta yetiştirici Ramazan Ok’un dediği gibi;
Posta güvercini yetiştiriciliğinde uzman Ramazan
Ok’un 26 yıllık tecrübelerini ve şampiyon güvercin
nasıl yetiştirilir detaylarıyla anlattığı e-kitabını
buradan okuyabilirsiniz. Bu kitapla; Besleme ve
Yemler, İdeal Kümes Ortamı Oluşturma, Güvercin
Seçimi, Başarılı Olabilecek Bir Güvercinin
Göstergeleri, Yön İdmanları, Yönlü Performans
İdmanları, Yarış Zamanı Yapılması Gerekenler gibi
birçok konuyu detaylarıyla öğrenebilirsiniz. Sağdaki
e-kitap resmine tıklayın.
Güvercin yetiştiriciliğinde başarının ilk kuralı;
hastalıkları önleyebilen bir
yetiştirici olmaktır.

5.
5
Şimdi iki örneğe göz atalım;
İlk fotoğrafta göreceğiniz gibi, böylesi temiz bir ortamda bakteri ve mikrop
yoluyla hastalık bulaşması çok nadir olur. Elbette bu resimdeki kümes
henüz hiç kullanılmamış bir kümes ama yerli/yabancı usta yetiştiricilerin
güvercin kümeslerine bakacak olursanız neredeyse her zaman yeni
kurulmuş bir kümes gibi tertemiz halde olduklarını görürsünüz. Hepsi
temizliğe çok dikkat ederler. Bu yüzden de kuşları sağlıklı ve güçlüdür.
Dikkat!
Tecrübeli güvercin yetiştiricileri, anti bakteriyel
solüsyonlarla sık sık kümes temizliği yaparlar

6.
6
İkinci fotoğrafta göreceğiniz gibi, böyle kirli bir ortamda güvercin
hastalıkları kaçınılmazdır. İnternette, Facebook’da güvercinlerle ilgili
sayfalarda paylaşılan resimlerde çoğunlukla benzer manzaralara tanık
oluyoruz. Dolayısıyla bu görüntü artık kanıksanarak, normal bir
görüntüymüş gibi kabul görür hale gelmiş. Bu resimlerin altına yüzlerce
insan kuş için ‘Vay Maşallah’ diyerek yorumlar yazıyor da bir kişi çıkıp da
‘Kardeşim bu kuşlar böyle pislik içinde yaşatılır mı?’ diye sormuyor.
Haftalarca, üst üste kurumuş dışkıyla iç içe yaşatılan kuşların hasta
olmamasını beklemek tam bir delilik. Bu görüntü hiç ama hiç normal değil.
Halen daha kümes temizliğinin önemini anlayamamış birçok güvercin
yetiştiricisi bulunmakta.
Kümesi böyle olanlar!
Güvercin beslemeyi bırakmalılar

7.
7
1) GÜVERCİN HASTALIKLARINA KARŞI YAPILACAK İLK
UYGULAMALAR
Herhangi bir hastalıkla karşılaşmanız durumunda acil olarak ilk
yapılacaklar şunlar;
1- Kuşu hemen kümeste tenha ve diğer kuşlar tarafından rahatsız
edilmeyeceği, kümesin en sıcak yerine almak,
2- Yiyecek ve su kabını iyice temizleyip içindeki yem ve suyu
yenilemek ve diğer kuşlarla ortak kullanmasını önlemek,
3- Uçuş yaptırmamak,
4- İlk fırsatta kuşu bir uzmana/veterinere göstermek ve konulan
teşhise göre uzman tarafından önerilen ilaçları temin edip hızlıca
tedaviyi uygulamak.
Çoğu hastalığın belirtisi birbiriyle çok benzerlik gösterir. Bu yüzden
veteriner hekimler bile bazen teşhis ve tedavi konusunda nokta atışı
yapamayabilir. Eğer veteriner hekiminiz tam teşhis yapamıyor ya da çok
emin olmadığı halde ‘şu ilaçları kullanalım bakalım ne olacak…’ gibi belirsiz
bir yaklaşımda bulunursa dışkı ya da kan örneklerinin laboratuar
ortamında incelenmesini istediğinizi kendisine belirtin. Böylece işe yarayıp

8.
8
yaramayacağından emin olmadığınız bir ilaçla vaktinizi ve kuşunuzun
hayatını harcamamış olursunuz. Bu size maddiyat ve zaman ayırmak
hususunda külfet gibi gelebilir ancak her tutkunun bir bedeli vardır ve en
önemlisi de sağlığı bize emanet bir canlı söz konusudur. Çocuğumuz
hastalandığında nasıl doktora gidip, gereken tetkikleri yaptırıp, biran evvel
tedaviye başlıyorsak kuşlarımızın durumunun da farklı olmaması gerekir.
Eğer imkan varsa lütfen bunu yapalım, hatta sınırlarımızı zorlayarak bu
imkanı yaratmaya çalışalım.
Etrafımızdaki kişiler tarafından söylenen, kulaktan dolma bilgilerle tedavi
yoluna gitmek yanlıştır. Biz güvercin yetiştiricilerinin sık karşılaştığı
hastalıklar neticesinde artık ezbere bildiğimiz bazı ilaç isimleri elbette var
ancak ‘Evet benim kuşumdaki sorun da aynen budur’ der ve bir uzmana
göstermeden bahsi geçen ilacı alıp kullanırsak yanlış yapmış oluruz.
Mesela; solunum yolları probleminde güvercin yetiştiricileri tarafından çok
yaygın kullanılan bir ilaç vardır, bu ilacın annede yanlış kullanımı yavru
kuşlarda ciddi bazı sakatlıklara neden olmakta. Bu ilacın bir de yavrular
için hayati tehlike taşımayan alternatifi bulunmakta ama bakalım bu
alternatif asıl hasta olan anne kuşta faydalı olacak mı? Hangi ilaç, hangi
dozda işe yarayacak? Bunun gibi ince ayar gerektiren bir sürü mevzu
bulunmakta. Ayrıca; birazdan okuyacağınız hastalık bilgileri içinde, teşhis
kısımlarında göreceksiniz ki; hastalıkların kesin tanısı sadece laboratuar
ortamında patolojik incelemeyle yapılabilmekte.
Güvercin sevdalılarına verilebilecek en güzel tavsiye; bu sevdanızın size
verdiği hevesle başladığınız güvercin sporunda, hastalıklarla karşılaştığınız
ilk dönemlerde yanlış uygulamalar yapar ve kuşlarınızı iyileştirme
çabasındayken aksine kayba uğrayacak olursanız moraliniz ciddi şekilde
zedelenecektir. Kendinize biraz zaman tanıyın. Kuşlarınız ya da
arkadaşlarınızın kuşları sebebiyle birkaç sefer veterinere gidip geldikçe
tecrübe edineceksiniz. Sonrasında aynı hastalıkla tekrar karşılaşmanız
durumunda teşhisi kendiniz yapabilir, gereken ilacın da ne olduğunu bilir
ve doğru tedavi uygulayabilir hale gelirsiniz, hiç merak etmeyin.
Tıbbın ve veteriner hekimlerin
donanımlarından sonuna kadar
faydalanmak gerekir

9.
9
2) GÜVERCİN HASTALIKLARI BELİRTİLERi, BULAŞMA
ŞEKİLLERİ, TEŞHİS VE TEDAVİ BİLGİLERİ
1- Ornithosis
Chlamydia Psittaci adı verilen bir bakteri neden olur. En büyük belirtisi
gözlerde olduğundan çoğu zaman göz hastalığı olarak algılanır. En yaygın
hastalıklardandır. Yaşayan güvercinler de dışkı tahlili ile ölü
güvercinlerdeyse karaciğer, göz, hava kesecikleri, dalak parçalarından
alınacak mikroskobik muayene ile kesin teşhis konulabilir.
Belirtiler
Performans kaybı, yavrularda yavaş gelişme, iştahsızlık, tüy kabartma, kilo
kaybı, titreme, yeşilimsi ishal, solunum yolları sorunları, kuşun tek
gözünde yaşarma ve akıntı, göz etrafında halka şeklinde şişme, ileri
aşamada tek gözde körlük
Tedavi
Chlortetracyline ve Doxycyline etken maddeli antibiyotik
+ Multi vitamin takviyesi
Nasıl bulaşır?
-Kümes içerisine akmış olan göz salgısıyla temas
-Kuruyan bu salgının toz haline gelip solunum yolu ile kapılması
-Hijyen olmayan kümes ortamı hastalığın yayılmasını hızlandırır
Not: Antibiyotik tedavisi esnasında grit taşı, gaga taşı gibi kalsiyum
kaynakları kuşa kullandırılmamalıdır. Kalsiyumun bu ilaçların etkilerini
azalttığı belirtilir.
2- Coryza
Akut Nezle denilen bu hastalığa Hemophilus İnfluenzae adlı bir bakterinin
neden olur. Hızlı bir gelişme gösterir. Öldürücü bir hastalık olmadığı ancak
diğer hastalıklarında ortaya çıkma ihtimalini arttırdığı belirtilir. Burun veya
göz akıntısının laboratuar analiziyle kesin teşhis konulur.
Belirtiler
Boğazda sümük salgısı, gırtlak ve burunda sümük benzeri tel şerit halinde
uzanan balgam, solunum zorluğu, hırıltılı soluma, ses çıkartırken hırıltılı
tonlar, yeşilimsi ishal, ağırlık kaybı, uçma isteksizliği, yavru veriminde
düşme, gözaltlarından buruna doğru şişme, kokulu burun akıntısı, gözlerde
yaşarma

10.
10
Tedavi
Antibiyotik + Multi vitamin takviyesi
Nasıl bulaşır?
-Yabani kuşlarla temas
-Hastalık kapan kuşların salgılarının kümes içine bulaşmasıyla temas
-Kümes içine bulaşan ve kuruyan bu salgının toz haline gelip solunum yolu
ile kapılması
-Hijyen olmayan kümes ortamı hastalığın yayılmasını hızlandırır
3- Mycoplasmosis
Kronik Nezle olarak bilinir. Genellikle diğer solunum yolları hastalıkları olan
Ornithosis ve Coryza’nın bir devamı şeklinde kendini gösterdiği tespit
edilmiştir. Hastalığın etkeni Mycoplasma denilen bakteri kökenli bir
organizmadır. Fazla bulaşıcı bir hastalık değildir. Kan tahlili ile kesin tanı
konur. Balgam tahliliyle de hastalığın hangi aşamada olduğu belirlenir.
Belirtiler
Ateşlenme, durgunluk, geceleri hırıltılı soluma, burun tıkalı olduğu için
gaga açarak nefes alma çabası, solunum yetersizliği sebebiyle deri
üzerinden fark edilir şekilde kan renginde mavimsi ve eflatunumsu değişim
Tedavi
Antibiyotik + Vitamin

11.
11
Nasıl bulaşır?
-Direk temas
-Rutubetli ve nemli kümes ortamı hastalığın yayılmasını hızlandırır
-Hijyen olmayan kümes ortamı hastalığın yayılmasını hızlandırır
4- Salmonella
Bu hastalık güvercinler arasında ölümlerin en çok yaşandığı bulaşıcı
bakteriyel hastalıklardan birisi olarak tıbbi uzmanlar tarafından kabul
görmüştür. Organ örnekleri ve dışkı örneklerinden oluşan bakteriyolojik
muayene ile kesin teşhis konur.
Belirtiler
-I. Aşamada: Yeşil renkli ishal, kilo kaybı, uyuşukluk, dışkıda köpük,
dışkıda sindirilmemiş yem parçaları
-II. Aşamada: Tek ayak üzerinde durma, kanat düşürme, topallama, diz
ve kanat eklem yerlerinde ur şeklinde şişme, urlar üzerinde ateş
-Son Aşama: Mikrobun beyne yerleşmesiyle sinir sistemi sorunları, kafanın
ileri geri hareket etmesi
Hastalık türü ne olursa olsun,
İlaç seçimi hekimler tarafından yapılmalıdır.
Maalesef birçok yetiştirici halen kulaktan dolma
bilgilerle güvercinlerine ilaç uygulamakta.

12.
12
Tedavi
-Birçok hastalıkta olduğu gibi kuşları ayırmak gerekir
-Tedavi tüm kuşlara uygulanır
-Chloramphenicol-N ve bazı durumlarda Ampicilin-T
Nasıl bulaşır?
-Beslenme, solunum ve açık yaralar
-Bozuk yem
-Hijyen olmayan kümes ortamı hastalığın yayılmasını hızlandırır
5- Streptococcosis
Streptococcus gallolyticus adı verilen bir bakterinin neden olduğu
hastalıktır. İlk bakışta Salmonella’yı andırır. Ölüm aniden olur. İyileşen
kuşlar ise müzmin formda kalır denilir. Hastalığın kesin tanısı kan analizi
ve kadavra incelemesi ile yapılır.
Belirtiler
Göz kapağında doku değişikliği, ayakta topallamaya ve kanatta tutulmaya
sebep olan eklem iltihaplanmaları, açık yaralar, ağırlık kaybı, tedirginlik,
sinirlilik, ateş yükselmesi (2–3 derece kadar), tüy kabartma, parlak ışıktan
korkma, hızlı nefes alıp verme, yeşilimsi ishal, kusma, karın ve bağırsakta
şişkinlik, göğüs kaslarında apse oluşumu, kan renginin koyu eflatunumsu
bir renk alması.
Tedavi
- Tetracyline ve Furazolidon etken maddeli antibiyotikler
Nasıl bulaşır?
-Beslenme, solunum ve açık yaralar
-Bozuk yem
-Hijyen olmayan kümes ortamı hastalığın yayılmasını hızlandırır
Hastalık türü ne olursa olsun,
Hasta olduğundan şüphe ettiğiniz kuşunuzun
diğer kuşlarla temasını kesip, kümesin en sıcak
olan yerine taşıyın

13.
13
6- Pasteurelosis (Kolera)
Hastalığa neden olan Pasteurella bakterisidir. Belirtilerin görülmesi ile
birlikte çok kısa bir zaman içinde, 3–10 gün arasında ani ölümler
yaşanabilir. Ölüm çırpıntılı şekilde olur. Bu yüzden hastalığın başında
koyulacak doğru teşhis ve hemen başlanacak tedavi çok önemlidir.
Hastalığın kesin tanısı, yaşayan kuşlarda dışkı analizi, ölü kuşlarda otopsi
sonucu koyulabilir.
Belirtiler
Ani durgunluk, tüy kabartma, gözleri kapatma, iştahsızlık, ani ateş
yükselmesi (42–43 dereceye kadar), sarımtırak veya yeşil renkli ishal,
bazen dışkıda kan, burun akıntısı, hırıltılı- zor nefes alma, aksırma, burun
deliği, gözler ve gaga etrafı tüylerinde keçeleşmiş görünüm, başta şişme
Tedavi
- Tetracyline ve Enrofloxacin etken maddeli antibiyotikler
+ Vitamin takviyeleri
Nasıl bulaşır?
-Dışkı ve burun akıntısıyla temas
-Kümes içine bulaşan ve kuruyan bu akıntıların ya da dışkının toz haline
gelip solunum yolu ile kapılması
-Hijyen olmayan kümes ortamı hastalığın yayılmasını hızlandırır
7- Tuberculosis (Verem)
Güvercinlerde görülen verem hastalığıdır. Mycobakterium avium adlı bir
bakteri neden olur. Yaygın ve bulaşıcıdır. Kan analizi hastalığın kesin
teşhisini sağlar.
Belirtiler
Zayıflama, göz ve tüylerde solgunluk-matlaşma, ağız içi mukozasında renk
kaybı, kansızlık, ishal, baş tüylerinde kısmi dökülme, lenf bezlerinde şişme,
yerel yaralar, karaciğer ve dalakta sarı-yeşil peynirimsi yumrular
Tedavi
-Tedavisi olmayan bir hastalık olduğundan hastalanmaya imkan
vermemenin önemini tokat gibi yüzümüze çarpan hastalıklardandır
-İdeal kümes, besleme ve bakım şartlarını baştan oluşturmak gerekir
Nasıl bulaşır?
-Yabani kuşlarla temas
-Dışkıyla temas

14.
14
-Kümes içinde bulunan dışkının toz haline gelip solunum yolu ile kapılması
-Hijyen olmayan, güneş almayan, rutubetli kümes ortamı hastalığın
yayılmasını hızlandırır
8- E-Coli (Koli)
İnsanların ve sıcakkanlı hayvanların sindirim sisteminin bir parçası olan bu
bakteri dışkı yoluyla çıktıktan sonra, bulunduğu yerde çoğalarak aylarca
yaşayabilir. Kesin teşhis bakteriyolojik muayene ile olur.
Belirtiler
-Aşırı zayıflama, neşesizlik, iştahsızlık, kabarık tüyler, kuyrukta aşağı
doğru düşük duruş, solunum bozuklukları, yeşilimsi ve sarı tonlarda kötü
kokulu ishal
-İleri safhada kanatta ve ayakta tutulma, uçamama, topallama
Ramazan Hoca’nın
‘Güvercin yetiştiriciliğinde başarının ilk kuralı;
hastalıkları önleyebilen bir yetiştirici olmaktır.’
Sözüyle ne demek istediğini şimdi daha iyi
anlamış oluyoruz..!

15.
15
Tedavi
-Furazolidan, antibiyogram tedavisi
-Sonrasında uzman tarafından değişik tedaviye geçilebilir
Nasıl bulaşır?
-Dışkıyla temas
-Kümes içinde bulunan dışkının toz haline gelip solunum yolu ile kapılması
-Kirli su ya da bakterinin bulaştığı besin tüketimi
9- Haemophillus
Nedeni Haemophillus adlı bir bakteridir. Bakteri solunum yollarına yerleşir.
Belirtiler
Göz kapaklarında şişme, göz ve burunda akıntı (her iki gözde de aynı anda
olur), gözün iç dokusunda şişme, soluma güçlüğü, aksırma
Tedavi
-Tetracyline türü antibiyotikler
Nasıl bulaşır?
-Doğrudan temas
-Kümes içinde bulunan dışkının toz haline gelip solunum yolu ile kapılması
-Kirli su ya da bakterinin bulaştığı besin tüketimi
10- Haemoproteus
Haemoproteus isimli protozonun sebep olduğu bu hastalık kuşçular
tarafından iyi bilinen at sineği tarafından yayılmaktadır. At sineklerinin
yoğun olarak üreyip geliştikleri yaz aylarında yaygın olarak görülmektedir.
Belirtilerin benzerliği sebebiyle sıtma zannedilebilir, dış gözlemle teşhisi
çoğu zaman yanıltıcıdır. Kan örneklerinin laboratuarda incelenmesi gerekir.
Belirtiler
Yüksek ateş, sarı renkli ve beyaz pıhtılı ishal, performans kaybı, uçma
isteksizliği
Tedavi
-Quinie etken maddeli antibiyotikler (Güvercin türevleri yurdumuzda
bulunmamakta)
-Hastalık kansızlığa sebep olduğu için kuşta diğer hastalıklar da görülebilir
-Ölüm daha çok diğer hastalık sebebiyle olur

16.
16
Nasıl bulaşır?
-At sinekleri
-Kümes içinde bulunan dışkının toz haline gelip solunum yolu ile kapılması
-Kirli su ya da bakterinin bulaştığı besin tüketimi
11- Paramyxovirosis (Sallabaş)
Bu hastalık en bulaşıcı ve ağır olanlarından birisidir ve Paratifo gibi en
fazla ölüme sebep olan hastalıktır. Sallabaş hastalığı olarak bilinir. Ölmeyip
iyileşen kuş ömrünün sonuna kadar sinir sistemi bozukluğu gösterir ve
taşıyıcı haldedir.
Belirtiler
-Fazla su içme, ishal, sinir sistemi sorunları, felç, boyunda titreme,
ürkeklik, boynun ters dönmesi, yem yemekte güçlük çekme, başın yana
çekilmesi
-İleri safhada başın tamamen dönmesi
Tedavi
-Hastalığa yakalandıktan sonra tedavisi yoktur
-Öncesinde önleyici aşı uygulanması şarttır

17.
17
Nasıl bulaşır?
-At sineği, sivrisinek, sinek, fare
-İnsanlar tarafından da başka bir kuşa taşınabilir
-Direk temas
-Kümes içinde bulunan dışkının toz haline gelip solunum yolu ile kapılması
12-Pox- Frengi (Çiçek)
Daha çok genç kuşlarda görülen bir hastalıktır. Yaz aylarında daha çok
görülür. Laboratuarda kan analizi gerektirir.
Belirtiler
Deride kahverengiye doğru renk değişimi, solunum ve beslenme sorunları,
tüysüz bölgelerde siğil benzeri sonradan üzeri kabuk bağlayan yaralar, ağız
içinde ve damakta sarı renkli sertlikler
-İleri aşamada boğaz içinde irinli kabuklar
Tedavi
-Carnidazole türü
-Diğer hastalıklara da davetiye çıkaran bir hastalık olduğundan uzman kişi
duruma göre yan tedavi uygular
Nasıl bulaşır?
-Sivrisinek, kene, bit vb. parazitler
-Kümes içine bulaşan iltihap akıntıları ve dışkılarla temas ya da akıntıların
toz haline gelip solunum yolu ile kapılması
13- Adenovirüs (Genç kuş hastalığı)
Genç kuşlarda ve yeni yavrularda yaygın gözlenen bir hastalıktır. Lenf
sistemine bulaşan bir virüs tarafından oluşmaktadır. Kan tahlili ile kesin
teşhis konulur.
Belirtiler
Dokularda fazla büyüme, tümör oluşumu, sık kusma, sarı/yeşil renk ishal,
Aşısı olan hastalıklarda, güvercin hastalığa
yakalanmadan bu aşılar mutlaka yapılmalıdır.
Aksi halde daha büyük kayıpları
göze almış olursunuz

18.
18
dişi kuşlarda yumurtlama ardından ani kilo kaybı
Tedavi
-Adenosan türleri
Nasıl bulaşır?
-İçme suyu, beslenme
-Direk temas
-Kümes içine bulaşan kusmuk ve dışkılarla temas ya da akıntıların toz
haline gelip solunum yolu ile kapılması
14- Circovirus
Daha çok genç kuşlarda görülür. Savunma mekanizmasına ve bağışıklık
sistemine zarar verir. Dolayısıyla başka hastalıklara da davetiye çıkarır.
Kan analiziyle kesin teşhis konabilir.
Belirtiler
-Solunum sorunları, kilo kaybı, ishal
-İleri aşamada tüy büyümesinde anormallikler
İnsan sağlığında olduğu gibi güvercinlerin
sağlığında da erken teşhis çok önemlidir. Hasta
olduğundan şüphelendiğiniz kuşu hemen bir
uzmana gösterin

19.
19
Tedavi
-Kesin tedavisi bilinmemekte
-Oluşan yan hastalığın tedavisi ihmal edilmemeli
-Bağışıklık sistemini güçlendirici vitamin ve mineraller faydalıdır
Nasıl bulaşır?
-İçme suyu, beslenme
-Direk temas
-Kümes içine bulaşan dışkılarla temas ya da akıntıların toz haline gelip
solunum yolu ile kapılması
15-Aspergilosis (Mantar)
Bulaşıcı bir mantar hastalığıdır. Genellikle genç kuşları vuran bulaşıcı
hastalıklardandır.
Belirtiler
Performans kaybı, solunum sorunları, ishal
-İleri aşamada koyu yeşil renkli ishal, dil ve damakta (beyaz, sarı, yeşil
renkli) tabaka oluşumu
-Hastalık deri mantarı şeklindeyse deri döküntüsü, huzursuzluk, tüy yolma,
teleklerde çürüme ve kırılarak düşme
Tedavi
-Mikostatin (Sabah akşam birer damla)
-Bağışıklık sistemini güçlendirici vitamin ve mineraller faydalıdır

20.
20
Nasıl bulaşır?
-Direk temas
-Kümes içine bulaşan dışkılarla temas ya da akıntıların toz haline gelip
solunum yolu ile kapılması
16- Cadidiasis (Ters Kursak)
Özellikle üst sindirim bölgesinde görülen bir mantar hastalığıdır. Bu mikrop
daha çok bozuk yem üzerinde bulunmaktadır.
Belirtiler
Bezli midede şişme, kusma, ağızdan kan gelme, ağız içi ve damakta beyaz
mantar tabakaları, kayıtsızlık hali, kilo ve performans kaybı, yavaş büyüme
– Hastalığın deride görülmesi durumunda telek çürümesi ve tüy yarılmaları
Tedavi
-Mikostatin (Sabah akşam birer damla)
-Bağışıklık sistemini güçlendirici vitamin ve mineraller faydalıdır
Nasıl bulaşır?
-Bozuk yem
-Direk temas
-Kümes içine bulaşan dışkılarla temas ya da akıntıların toz haline gelip
solunum yolu ile kapılması
17-Trichomonas
Güvercin sürülerinde büyük kayıplara yol açan bir hastalıktır. Yaşayan ya
da yeni ölmüş (20 saate kadar) güvercinin boğaz mukozasının mikroskobik
incelenmesiyle kesin teşhis konulur.
Güçsüz kalmış, iyi beslenemeyen, yanlış kümes
şartlarında yaşatılan güvercinler hastalıklara
kolay yakalanırlar ve bu güvercinlerin tedaviye
olumlu cevap vermeleri de zordur

21.
21
Belirtiler
Gaga birleşim yerinde ur ve ardından kabuk bağlayan yaralar (15 gün
kadar sonra geçer)
Ağız içinde sarı renkli yara ve ur, solunum sorunları, yeme ve içmede
zorlanma, halsizlik, kayıtsızlık, ishal, kusma
-İleri aşamalarda ölüm
Tedavi
-Tüm kuşlara chevi-col+ tedavisi
-Tedavi boyunca banyo suyu konulmaz.
Nasıl bulaşır?
-Göbek bağı enfeksiyonu
-Annenin yavruyu beslemesiyle temas
-Kümes içine bulaşan tükürük ve dışkılarla temas ya da akıntıların toz
halinin diğer kuşlara bulaşması
18-Hexamitiasis
Bu hastalıkla genç güvercinlerin bağırsakları şiddetli biçimde etkilenir.
Genellikle yazın ve sonbahar aylarında görülür. Kesin teşhis bağırsak
mukozasından mikroskobik muayeneyle yapılır.
Belirtiler
Kilo kaybı, kusma, sulu köpüklü ishal (ishal bazen kanlı olabilir), iştahsızlık,
su tüketiminde artış

22.
22
Tedavi
- Ronidazole, Metranizadol, Dimetridazole etken maddeli ilaçlar
Nasıl bulaşır?
-Dışkıyla temas
-Kümes içine bulaşan dışkıların toz halinin diğer kuşlara bulaşması
19-Coccidiosis (Kanlı ishal)
Bağırsak hastalığıdır. Dışkı örneklerinin mikroskobik muayenesiyle kesin
teşhis konulur.
Belirtiler
Kötü kokulu, yeşilimsi, sümüksü dışkı, kanlı ishal, kayıtsızlık, kabarık
tüyler, bol su içme, iştahsızlık
Tedavi
- Chevi-col+
- Vitamin E ve B12 takviyesi
Nasıl bulaşır?
-Dışkıyla temas
-Kümes içine bulaşan dışkıların toz halinin diğer kuşlara bulaşması
20- Plasmodiosis (Güvercin Sıtması)
Plasmodiasis ( plasmodium ) adı verilen tek hücreli bir protozon sebep
olur. Bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla yan hastalıklara da davetiye
çıkarır. Kesin teşhisi kan analizi ile yapılır.
Belirtiler
Yüksek ateş nöbetleri, aniden durgunlaşması, tüy kabartma, güçsüzlük,
uçmada isteksizlik, kansızlık. Direnç azalmasıyla başka hastalıklar kendini
göstermeye başlar ve ölümcül sonuçlar doğabilir.
Tedavi
- Quinie etken maddeli ilaçlar. (Güvercinler için üretilmiş türevleri yurt
dışında bulunur)
Nasıl bulaşır?
-Sivrisinek, yabani güvercinler

23.
23
3) İÇ VE DIŞ PARAZİTLERE KARŞI ÖNLEMLER
Kuşun sürekli kaşınması, gagası ile tüylerini didiklemesi, tüylerini kabarık
tutarak sürekli silkinmesi, gövdesini bir yerlere sürtmeye çalışması ve
kümes içerisinde genel bir huzursuzluk hali yaratır. Parazitlerin durumu da
çoğunlukla kümes ortamının nasıl olduğuna bağlıdır. Herhangi bir haşere
ya da yabani bir kuştan bulaşmamış ise bakımsız ve hijyen olmayan
kümesler parazitlerin sebebidir. Güvercin kümesleriniz ideal şartlarda
oluşturulmuşsa parazitler konusunda da fazla sorun yaşamayacaksınızdır.
1- Kuşların yemleri muhakkak özel yemliklerde sunulmalı, yemi yerlere
serpip ağız yoluyla parazit kapmaları önlenmeli.
Güvercinlerinizin kümes ortamını oluştururken
sineklik kullanımını ihmal etmeyin. Düzenli
olarak bit, pire, kene ve parazit bakımlarını
yapın. Kuşlarınızın yabani güvercinlerle
temasını olabildiğince kesin

24.
24
2- Suluklar ve içlerinde ki su her zaman temiz olmalı.
3- Her kuşun yemliği ve suluğu kendisine ve eşine özel olmalı. Tüm
kuşları tek yemlik ve tek suluktan beslemek çok risklidir.
4- Salma-kümes ve iç ekipmanları sık ve düzenli aralıklarla temizlemeli.
Temizleme sırasında dezenfektan ilaçlar kullanmalı.
5- Kümeste havalandırmayı ihmal etmemeli. Nemli ortamlarda birçok
mikrop ve bakterinin hızlıca türediğinden nem ve rutubeti yok
etmeli.
6- Kümes içine sinek, böcek, fare gibi canlıların girmesini engellemek
için gerekli önlemleri almalı.
7- Kuşların yabani kuşlarla temas etmemelerine dikkat etmeli.
8- Kuşlara haftada birkaç kez banyo yaptırıp, banyo sularına parazit
önleyici ve koruyucu ilaçlar eklemeli.
9- Bit, kene gibi haşerelere karşı ilaçları uygulamalı. Özellikle akşam
saatlerinde kümes içerisinde bir kıpırdanma ve hareketlilik olması
kümes içerisinde haşere olduğunun habercisidir.
İç ve dış parazit tedavilerinde toz ve damla olmak üzere çeşitler
bulunmaktadır. Bit, pire, at sineği ve kene türlerine karşı etkili ilaçlarda
toz şeklinde serpme yoluyla kullanılan ilaçlar; kanat altlarına, kuyruk
arkasına ve göğüs bölümüne serpilerek kullanılır. Aynı zamanda kümes
içinde köşelere, çatlaklara da uygulanabilir. Sprey formları da bulunur.
Damla şeklinde olanlar iç parazitlerde yuvarlak solucan türleri, kıl kurtları,
mide duvarı kurtları üzerinde ve özellikle de yassı solucanlar üzerinde
etkilidirler.
Parazitlerin
hastalık bulaştırmaları bir kenara, özellikle
yavru güvercinlerde kansızlığa sebep
olmaktadırlar.

25.
25
4) DİĞER GÜVERCİN HASTALIKLARI
a) Romatizma: Nem oranı yüksek, serin kümes şartlarında
yaşatılan güvercinlerde görülebilir. Gündüz ve gece saatleri arasında
kümes içerisinde sıcaklık değişiminin fazla olduğu yaşam alanları da büyük
etkendir. Eğer mikrobik bir hastalığa dair belirtiler olmadığı halde sadece
tünek üzerinde tutunma zorluğu, yürümekte zorluk çekme, düştüğü yerde
kalma gibi hareketler gözlemlendiyse romatizmadan şüphelenilir.
Kümes ortamının yeniden gözden geçirilerek uygun şartların bir an evvel
oluşturulması gerekir. Kümesin güneş alması sağlanmalı, kümes taban ve
duvarlarının sürekli kuru tutulması, nemin ve rutubetin ortadan
kaldırılması önemlidir. Ayrıca; serin havalarda kuşun banyo
yaptırılmaması, özellikle geceleri herhangi bir sebepten ötürü ıslak ve
nemli tüylerle bırakılmaması alınacak ilk önlemlerdir. Ayakları saf alkolde
eritilmiş kafur ile ovma işlemi yapılabilir. Aktarlarda bulabileceğiniz kafur
romatizmaya şifalıdır.
b) Soğuk Algınlığı: Eğer mikrobik bir hastalığa dair belirtiler
olmadığı halde sadece tüy kabartma, bir köşeye çekilip yumulma,
uyuklama, iştahsızlık, çevreye ilgisizlik varsa sebebi büyük olasılıkla soğuk
algınlığıdır. Oluşma sebepleri romatizma hastalığında belirtilenlerle aynıdır.
Kümes ortamının yeniden gözden geçirilerek uygun şartların bir an evvel
oluşturulması gerekir. Kümes ortamı hazırlanana kadar vakit kaybetmeden

26.
26
bu kuşunuzu ev içine almanız ve kuşunuz iyileşene kadar sabit sıcaklıkta
tutmanız önerilir. Ağzına az bir miktar bal koyarak kuşunuzun susamasını
sağlayıp, içme suyuna da bir damla Terramiycn damlatabilirsiniz. Kuşunuz
biraz kendini toparlayıp, soğuk algınlığının ilk etkilerini atmaya
başladığında vitamin takviyesiyle vücut direncinin artırılması gerekir.
c) Aşırı Yağlanma: Dengesiz, yanlış rasyonlu aşırı beslenme ve
hareketsizlik sebebiyle olur. Kilo alma, hantallaşma, güç azalması,
solunum güçlüğü gibi belirtiler çok açık görülür. Karın tüyleri aralanıp
bakıldığında kuşun derisinin yağlı ve buruşuk bir görüntüsü vardır. Üreme,
döllenme güçlükleri, iktidarsızlık gibi sorunlara da yol açar. Besin değeri
yüksek ve yağlandırıcı (yanlış rasyonlu) besinler kesilmelidir. Yem
konusunda son derece dikkatli davranmak gerektiği gibi güvercin uçurmak
konusunda da hassasiyet göstermeniz, idman programlarını gözden
geçirmeniz gerekir.
d) Kuvvetli Bakım Hastalığı: Güvercininin bakımını olabildiğince
iyi yapmak isteyen yetiştiricilerin olayı biraz abartmasından kaynaklanır.
Rasyonu zaten güçlü yem karmasının yanı sıra, multi vitaminler ve bir de
bal pekmez gibi kuvvet yapıcılarla besleme her zaman sağlıklı sonuçlar
doğurmayabilir. Hatta kuşu ölüme bile götürebilir. Halk dilinde zengin
hastalığı denir. Ayaklarda tırnağa yakın yerde şişme ve ayak derilerinde
mantarımsı görüntü ya da döküntüler olur. Bu şişlikler veya belirtiler
kuşun vücudunun diğer kısımlarında da gözlenebilir.
Kuvvetli besinler bir süre kesilip normal yemlerinin yanı sıra bol marul
verilebilir. Şişme ve mantarımsı görüntü olan yerler için alkolle temizleme
yaptıktan sonra iyileştirici pomat olarak Terramycin tercih edilebilir.

27.
27
e) Güneş Çarpması: Fazla güneş altında duran, yeteri kadar
korunaklı olmayan kümeslerde güneş çarpması görülebilir. Dik güneşe
maruz kalan güvercin boylu boyunca uzanmış ve hareketsiz duruyorsa
şoka girmiştir. Önlem alınmaz ve bu durumda bırakılırsa ölebilir.
İlk iş olarak direkt güneş ışığı almayan ve sıcak olmayan bir yere alınmalı.
Başı, ayakları sirkeyle ıslatılıp masaj yapılmalıdır. Böylece ateşinin düşmesi
ve kan dolaşımının normale dönmesi sağlanmış olur. Ağzının açılarak iki
damla gliserin damlatılmasında da yarar olduğu söylenir.
5) GÜVERCİNLERDE KIRIK VE YARALANMALAR
a) Kırık: Ayağı kırılan kuşa uzmanlar tarafından pamuk takviyeli bilezik
takılarak kuşun kırık ayağı alçıya alınır. Ortalama on gün içinde kırık ayak
kaynar ve güvercin hiç aksama olmadan eski hareketliliğine döner.
Ülkemizde kırık çıkıkçı çok olduğundan yine belirtmek gerekir ki; kırık
ayağa küçük bir çıtayı bantla sabitleyip kendi başınıza tedavi yöntemine
başvurmayınız. Yanlış kaynamaya sebep olursanız geri dönüşü olmaz.
b) Yaralanmalar: Kuşunuzda herhangi bir çizik, kesik, doku kopmaları
gibi yaralar deri açıldığı için birçok mikroba ve enfeksiyona davetiye
çıkarır. Bu yaraların irili ufaklı ne olursa olsun acilen kapatılması gerekir.

28.
28
Böylece çevre ve havayla temasını keserek mikrop kapmasını engellemiş
olursunuz. Veterinerlerden ya da güvercinler için sağlık ürünleri satan
yerlerden yara tozları, spreyler alabilirsiniz. Bu ürünler antiseptik vazifesi
göreceği gibi kanamayı da durduran ürünlerdir. Kanamayan ancak tahriş
olmuş ya da derisi kalkmış bölgelere ise Terramycin yara merhemi
uygulanabilir.
6) İNSANLARA BULAŞAN GÜVERCİN HASTALIKLARI
a) Güvercin Besleyicisi Akciğer Hastalığı
Ekstrensek Alerjik Alveolitis isimli hastalığın halk dilindeki adıdır. Güvercin
yetiştiricilerinin salmalarında bulunan güvercin tozu denilen beyaz toza
karşı alerjik bünyelerde solunma sonucu ortaya çıkıyor. Görülme sıklığı %
8 ile % 30 arasında değişiyor. 38 – 39 dereceye kadar yükselen ateş ve
gittikçe artan nefes darlığı şeklinde kendini gösteriyor. Çarpıntı, kuru
Başarılı ya da başarısız, ne olursa olsun
sorumluluğumuzda olan tüm güvercinlere en iyi
bakımı sunmalıyız

29.
29
öksürük, göğüs ağrısı, iştahsızlık, halsizlik, hızlı kilo kaybı ve ileri durumda
kalp yetmezliği görülebiliyor. Bu hastalığı önlemek için özellikle salma
temizliği esnasında koruyucu maske kullanmak gerek.
b) Pasteurelosis (Kolera)
Kolera adı ile bilinen bu hastalık, insanın yanı sıra kedi, köpek, tavşan, at,
eşek, inek, keçi gibi çeşitli hayvanlarda da gözlenmektedir. Hastalığa
neden olan Pasteurella bakterisinin birçok çeşidi bulunmaktadır. Güvercin
kolerası olarak adlandırabileceğimiz bu hastalık, hayvanlardan insana
bulaşabilen bir özelliğe sahiptir. İnsana bulaşma daha çok hastalığı taşıyan
evcil hayvanların insanı ısırması ya da tırmalaması gibi olaylar sonucu
gerçekleşmektedir. Bu nedenle güvercinden insana bulaşma fazla yaygın
değildir fakat mümkündür.
c) Streptococcosis
Güvercinlerde Streptococcus gallolyticus adı verilen bir bakterinin neden
olduğu insanda da benzer bir hastalığa neden olduğu, güvercinlerden
insana ve diğer hayvanlara bulaşabilen bir hastalık olduğu ifade edilir.
d) Ornithosis
Güvercin tozunun solunması yolu ile mikrop insana geçebilmektedir.
Hastalık mikrobu güvercin tarafından bırakıldıktan sonra 48 saat kadar
kümes içinde aktif konumda olduğu, bu süre içinde mikrop alınırsa
mikrobu alan insanın hassaslığına bağlı olarak 5–14 gün arasında
Güvercinlerle yakın temasın ardından vücut
temizliğine dikkat edilmeli.
Özellikle; kümes temizliği yaparken
iş elbisesi, eldiven, gözlük ve muhakkak
solunum maskesi kullanılmalı.

30.
30
hastalığın ilk belirtilerinin görülmeye başladığı uzmanların dikkat çektiği
konulardır. İnsandaki belirtilerinin gribe benzediği, ateş, baş ağrısı, göğüs
ağrısı, yorgunluk, kuru öksürük ve bazı vakalarda mide bulantısı ve kusma
görüldüğünü tespit edilmiştir.

31.
31
Güvercinleri çok seviyorum demek yetmez.
Saf ve gerçek sevgi güvercinlerimize nasıl
baktığımızla ölçülür.
Hastalık belirtilerinde gördüğünüz gibi yaygın
olan çoğu hastalıktan geri dönüş yok. Bu
yüzden önemli olan kuşu tedavi etmek değil,
hasta olmasına hiç fırsat vermemektir.
Sağlık bakımlarıyla ilgili veteriner hekimlere
başvurmaktan çekinmeyin. Maddi yönü
sanıldığı kadar tuzlu değil. Ayrıca; uzman
yardımı almadığınızda kaybedeceğiniz para ve
zamanın daha çok olacağını unutmayın.
Hepsinden önemlisi de; kuşunuzu kaybetmeniz
diğer kayıplara nazaran sizi daha çok üzecektir.

32.
32
KAPANIŞ
Posta Güvercini Yetiştiriciliği
İle İlgili Her Türlü Ayrıntılı Bilgiyi
Bloğumuzdan Takip Edebilirsiniz.
İlginiz için Teşekkür ederiz.
www.postaguvercinim.net

33.
33

34.
34
SON