1. Żywienie immunomodulujace
Wpływ żywienia na układ odpornościowy dzieci
Najczęstsze błędy
Agnieszka Kędra

2. Jadłospis 1
• Amelia 3 lata 2 miesiące, 15kg, pacjentka CZD, leczona z powodu częstych
infekcji górnych dróg oddechowych, ucha środkowego, alergia na warzywa
strączkowe.
• Śniadanie: parówka morlinka, pół bułki pszennej z masłem, ketchup
• II śniadanie: pół bułki pszennej z dżemem truskawkowym
• Obiad: zupa ogórkowa, kotlet mielony z indyka, ziemniaki, buraczki (mało)
• Podwieczorek: rogalik francuski z czekoladą
• Kolacja: spagetti z pomidorami, kubuś malinowy
• Kolacja 2: kubuś malinowy, chrupki kukurydziane

3. Jadłospis 2
• Ignacy, 2 lata 11 miesięcy, 13 kg, zapalenie oskrzeli z rzutem na zapalenie płuc,
leczony antybiotykami, z biegunką.
• Śniadanie: serek waniliowy z krówką,
• II śniadanie: bułka z miodem
• Obiad: zupa pomidorowa z makaronem, kotlet schabowy (większość panierki),
ziemniaki
• Podwieczorek: bułka drożdżowa z serem,
• Kolacja: bulka pszenna, masło, salami, wafelek domowy z kajmakiem
• Kolacja 2: pieczarki w occie słoiczek, wafelek domowy z kajmakiem

4. Układ odpornościowy
• Układ immunologiczny ma za zadanie chronić organizm przed
czynnikami zewnętrznymi. Przewód pokarmowy najbardziej
narażony na działanie „obcych” czynników stanowi
największy organ układu odpornościowego. Prawidłowa
czynność mechanizmów odpornościowych zależy od:
 Uwarunkowań genetycznych,
 Wieku,
 Kondycji zdrowotnej,
 Stresu,
 Diety!!!.

5. Odporność dziecka w wieku
przedszkolnym
• Układ odpornościowy dziecka dojrzały w 3 rż.
• 6-7 infekcji w roku na choroby przeziębieniowe.
• Ważne jest zadbanie, aby nie występowały u niego w tym
okresie niedobory pokarmowe.

6. Co powinno znaleźć się
w diecie przedszkolaka?
• Produkty z pełnych ziaren zbóż,
• Warzywa i owoce,
• Produkty mleczne o niskiej
zawartości tłuszczu,
• Warzywa strączkowe,
• Tłuste ryby morskie i chude
mięso.
• NNKT (o-3, o-6)
• DLACZEGO???

7. Składniki pokarmowe wzmacniające
odporność
• Żelazo,
• Cynk,
• Selen,
• Kwasy tłuszczowe o-3 i o-6,
• Wit C, wit A
• Bakterie probiotyczne,
• Barwniki roślinne

8. Żelazo
• Jest głównym budulcem czerwonych krwinek.
Krew z kolei dostarcza tlen i składniki odżywcze
do wszystkich komórek ciała. Anemia, czyli
kłopoty z przyswajaniem żelaza może być jedną z
przyczyn spadku odporności.
• Żelazo ma również swój udział w niszczeniu
komórek zarażonych wirusami oraz niszczy
komórki nowotworowe.

9. Żelazo
• Źródło: mięso, jaja, ryby,
brokuły, natkę pietruszki,
dynie, paprykę, nasiona
roślin strączkowych,
zbożowe płatki
śniadaniowe, grube kasze,
szpinak. Przyswajalność
tego pierwiastka zwiększa
witamina C.
• Produkty fortyfikowane
takie jak: jajka, margaryny
czy mleko.

10. Cynk
• Cynk jest pierwiastkiem, który wspomaga wzrost
krwinek białych. Łagodzi on objawy przeziębienia
oraz kaszel i katar. Jego niedobór zmniejsza
odporność i apetyt, zwiększa ryzyko infekcji.
• Źródło: głównie chuda mięso, ryby, jaja, wątroba,
jak również w słonecznik, pestki dyni, czosnek,
kapusta, kasza gryczana, otręby owsiane,
pieczywo razowe, nasiona roślin strączkowych.

11. Selen
• Bez niego komórki odpornościowe nie są w
stanie wytworzyć przeciwciał przeciw
atakującym dziecko zarazkom. Chroni również
błony komórkowe przed wolnymi rodnikami.
• Dobrym źródłem selenu są produkty zbożowe,
podroby, ryby, pestki słonecznika, dyni, cytrusy, a
także produkty mleczne.

12. Witamina
• Witamina C, pobudza aktywność komórek odpornościowych i
przyspiesza powrót do zdrowia, jest antyoksydantem, neutralizuje
wolne rodniki (działanie przeciwnowotworowe).
• wzmacnia system odpornościowy  uszczelnia naczynia
krwionośne.
• Straty witaminy podczas gotowania - do 70%
• Bogatym źródłem witaminy C są: czerwona papryka, brukselka,
brokuły, szpinak, kapusta włoska, cytrusy oraz dzika róża, aronia,
kiwi, czarna porzeczka, maliny, truskawki, gruszkach, śliwki, jeżyny,
jagody, kiszona kapusta, natka pietruszki.

13. Witamina A i B-karoten
• Zwiększając liczbę komórek odpornościowych wzmacnia tym
samym odporność.
• Źródło witaminy A: produkty mleczne, masło, margaryna a
także wątroba, jaja ,ryby, marchew, papryka, szpinak czy też
szczypiorek.
• B-karoten warzywa i owoce koloru żółtego oraz
pomarańczowego tj.: papryka czerwona, żółta, marchew,
morele, brzoskwinie, a także warzywa barwy ciemnozielonej
(szpinak, brokuły) oraz orzechy.

14. Kwasy tłuszczowe O-3:O-6
• Dieta wysokotłuszczowa obniża odporność
• Stosunek spożycia n-6:n-3  4:1
• Omega-3 działanie PRZECIWzapalne, czyli tzw.
dobre tłuszcze. Wspomagają wytwarzanie
przeciwciał i wzmacniają błony śluzowe (nosa,
gardła, oskrzeli).
Leczenie astmy, alergie pokarmowe !!
• Omega-6 działanie PROzapalne

15. Kwasy tłuszczowe o-3
• Ile dostarczać z dietą?
100-200 g ryb morskich dostarcza 2 g tych
kwasów.
• Źródło: tłuste ryby morskie (łosoś, śledź,
makrela, halibt), pstrąg, skorupiaki, tofu,
migdały, orzechy włoskie.
• Tuńczyk

16. Kwasy tłuszczowe o-3
• DHA wchodzi w skład tkanki nerwowej, a w
szczególności kory mózgowej, przez co
usprawnia jej pracę. Warunkuje prawidłowy
rozwój siatkówki oka i prawidłowe widzenie.
Podejrzewa się także, że ma wpływ na
dysleksję i inteligencję, a poza tym
przeciwdziała, stresowi i agresji.

17. Probiotyki
• Pożyteczne bakterie, które wypierają z przewodu
pokarmowego chorobotwórcze zarazki i poprawiają
odporność (sIgA, wydzielanie bakteriocyn).
• Do przeżycia potrzebują odpowiedniego kwaśnego odczynu
(pH) środowiska. Takie pH mogą zapewnić tylko naturalne
produkty, tj. fermentowane napoje mleczne kefiry, jogurty,
mleko acidofilne, a także kiszonki.

18. Prebiotyki
• Prebiotyki to składniki,
które są potrzebne
dobrym bakteriom do
namnażania się
(banany, szparagi, pory,
cebula, cykoria,
karczochy, czosnek).
• Polecane jest
połączenie pro i
prebiotyków, np.
 Koktajl bananowy na kefirze
 Sos czosnkowy
 Surówka z cykorii zabielona
jogurtem

19. Słodycze
• Dieta bogata w cukry proste powoduje zmniejszanie zdolności
krwinek białych do zabijania zarazków.
• Dobra pożywka dla bakterii,
• Zwiększenie wydalania CO2 z płuc – problemy z oddychaniem,
kaszel, duszności,
• Wydłużenie czasu trwania infekcji.

20. Ochronna funkcja witaminy D
• Regulacja produkcji cytokin,
• Apoptoza komórek nowotworowych,
• Działanie na receptory tkankowe,
• Niedobór- choroby endokrynologiczne, metaboliczne,
sercowo-naczyniowe, neutopsychiatryczne, przewodu
pokarmowego
• Źródło – oleje rybie, ryby morskie, (tran)
• Suplementacja od października do kwietnia
dzieci 1-18rż, 400IU/d (10μg/d)

21. Tran
• Omega -3 (2g) EPA+DHA
• Witamina A (1000 mg) ryzyko przedawkowania
• Witamina D (10μg/d) lek, nie suplement diety ? ?
Wartość odżywcza w 5 ml
Kwasy tłuszczowe omega-3 1,2 g
- kwas dokozaheksaenowy
0,6 g
(DHA)
- kwas eikozapentaenowy (EPA) 0,4 g
Witamina D 10 μg (100%*)
Witamina A 250 μg (31%*)
Witamina E 10 mg (83%*)
* % zalecanego dziennego spożycia

22. Jadłospis 1
• Amelia 3 lata 2 miesiące, 15kg, pacjentka CZD, leczona z powodu częstych
infekcji górnych dróg oddechowych, ucha środkowego, alergia na warzywa
strączkowe.
• Śniadanie: parówka morlinka, pół bułki pszennej z masłem, ketchup
• II śniadanie: pół bułki pszennej z dżemem truskawkowym
• Obiad: zupa ogórkowa, kotlet mielony z indyka, ziemniaki, buraczki (mało)
• Podwieczorek: rogalik francuski z czekoladą
• Kolacja: spagetti z pomidorami, kubuś malinowy
• Kolacja 2: kubuś malinowy, chrupki kukurydziane

23. Jadłospis 2
• Ignacy, 2 lata 11 miesięcy, 13 kg, zapalenie oskrzeli z rzutem na zapalenie płuc, leczony
antybiotykami, z biegunką.
• Śniadanie: serek waniliowy z krówką,
• II śniadanie: bułka z miodem
• Obiad: zupa pomidorowa z makaronem, kotlet schabowy (większość panierki),
ziemniaki
• Podwieczorek: bułka drożdżowa z serem,
• Kolacja: bulka pszenna, masło, polędwica sopocka, pomidor bez skóry i pestek, wafelek
domowy z kajmakiem
• Kolacja 2: pieczarki w occie słoiczek, wafelek domowy z kajmakiem

24. Jak powinno być
• Śniadanie: owsianka z jabłkiem i cynamonem, mleko 2% tłuszczu
• II śniadanie: kromka pieczywa razowego z pastą z makreli ze szczypiorkiem,
papryka czerwona, herbata bawarka
• Obiad: kasza pęczak, pieczony indyk, surówka z tartej marchewki i jabłka z
jogurtem naturalnym
• Obiad 2: zupa kalafiorowa na jogurcie z ziemniakami
• Podwieczorek: banan
• Kolacja: leczo warzywne
• Kolacja 2: kakao naturalne

25. Naturalne „antybiotyki”
Produkt Składniki stymulujące układ odpornościowy
Sok malinowy Kwas salicylowy- działa napotnie, przeciwgorączkowo,
przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, uspokajająco
Miód ma działanie bakteriostatyczne
Czosnek
spożywany na surowo działa jak antybiotyk, wpływa na układ
krążenia i wzmacnia naturalną odporność, związki siarki- działanie
przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe
Kapusta działanie przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie
Cebula Wit. C, zawiera związki siarki o działaniu przeciwbakteryjnym,
przeciwwirusowym

26. ZASADA „ 6U ” - prof. dr hab. S.Berger
• UROZMAICENIE (w doborze produktów)
• UMIAR (w jedzeniu i piciu)
• UNIKANIE (nadmiaru cukru, soli)
• UREGULOWANIE (czasu i liczby posiłków)
• UPRAWIANIE SPORTU
6. UŚMIECHANIE SIĘ 

27. • Dziękuję za uwagę!
Pytania?