3. DIFINISI TUNAI Tunai di tangan Simpanan di bank Cek , wang pos dan lain-lain medium yang boleh ditukar kepada tunai dengan segera END

5. Kawalan Dalaman untuk Tunai Penerimaan Tunai Pembayaran Tunai Penerimaan Melalui Kaunter Penerimaan Melalui Surat END

6. Penerimaan Tunai Melalui Kaunter Juruwang : Rekod Jualan tunai Penyelia : Semak jumlah tunai dengan pita daftar tunai Penyelia akan hantar kepada KETUA JURUWANG Ketua Juruwang : Ringkasan Tunai Harian Slip Deposit Bank

7. Bank : Terima tunai & Slip Deposit Jabatan Kewangan : Terima ringkasan tunai harian & salinan Slip Deposit – PENGESAHAN Jabatan Perakaunan : Terima ringkasan tunai, harian untuk merekod PENERIMAAN Semua aktiviti dilakukan oleh orang yang berbeza Tujuan :  elak penipuan dan kesilapan tunai  pastikan ketepatan rekod

8. Pelanggan menjelaskan hutang menggunakan cek. Membuka Surat – 2 Orang Ketua Juruwang Terima Cek & Senarai Cek Jabatan Perakaunan Simpanan terima 1 salinan senarai cek PenerimaanTunai Melalui Surat

9. Kawalan Bagi Pembayaran Tunai Tujuan : mengelakkan berlakunya pembayaran yang tidak disahkan. Prosedur Kawalan Dalaman Penggunaan Cek Dana/Tunai Runcit Kaedah Pembayaran Prosedur Penggunaan Dokumen Jumlah Besar Jumlah Kecil END

12. Tarikh Perkara/Description No. Cek/ Ruj Baki Simpanan Pengeluaran

16. Sebab – sebab berlaku perbezaan Item-item yang telah direkodkan dalam Buku Tunai tapi belum direkodkan dalam Penyata Bank Item-item yang telah direkodkan dalam Penyata Bank tapi belum direkodkan dalam Buku Tunai Kesilapan

17. Perakaunan Tunai Item-item yang telah direkodkan dalam Buku Tunai tapi belum direkodkan dalam Penyata Bank Deposit Dalam Perjalanan (DDP) Cek Belum Dikemukakan (CBD) Cek Tak Layan (CTL)

18. Item – item yang telah direkodkan dalam Penyata Bank (PB) tapi belum direkodkan dalam Buku Tunai (BT) Caj Perkhidmatan Bank & Buku Cek (terima MEMO debit daripada bank) Kutipan oleh Bank (terima MEMO kredit daripada pihak bank) Arahan Tetap (terima MEMO debit daripada bank) MEMO debit : mengurangkan tunai dalam PB MEMO kredit : menambahkan tunai dalam PB

19. Kesilapan BANK PERNIAGAAN Kesan Kesan baki PB terlebih @ terkurang nyata baki BT terlebih @ terkurang nyata

20. Penyediaan Penyata Penyesuaian Bank Outline Baki PB diselaraskan dengan item – item Belum direkodkan oleh bank Kesilapan merekod oleh bank Baki BT diselaraskan dengan item – item Belum direkodkan oleh BT Kesilapan merekod dalam BT

23. Contoh A Maklumat mengenai Penyata Bank dan Buku Tunai Syarikat Najwa bagi bulan Julai 1999 adalah seperti berikut: 1. Baki dalam Penyata Bank RM 15 000. 2. Baki dalam Buku Tunai syarikat RM 10 380. 3. Deposit dalam perjalanan RM 2 000 belum direkodkan oleh bank. 4. Cek belum dikemukakan kepada bank : no. 333 RM 4 000 dan no. 337 RM 2 000. 5. Kesilapan : Cek no. 323 dari Syarikat Najwa berjumlah RM 1 226 telah direkodkan sebagai RM 1 262 dalam Buku Tunai. (Baki Buku Tunai terkurang nyata) 6. Bank Memorandam : a) Debit : Cek Tak Layan daripada ABC berjumlah RM 420. b) Debit : Caj perkhidmatan bank berjumlah RM 30. c) Kredit : Kutipan Nota Belum Terima berjumlah RM 1 000 beserta faedah RM 50. Bank mengenakan caj kutipan sebanyak RM 16.

24. Penyelesaian Syarikat Najwa Penyata Penyesuaian Bank 31 Julai 1999 RM RM Baki Penyata Bank 15 000 Tambah : Deposit Dalam Perjalanan (DDP) 2 000 17000 Tolak : Cek Belum Dikemukakan (CBD) no. 333 4 000 no. 337 2 000 6000 Baki Penyata Bank diselaras 11 000

25. RM RM RM Baki Buku Tunai 10 380 Tambah : Nota Belum Terima 1 000 ( + ) Hasil Faedah NBT 50 ( - ) Caj Kutipan NBT 16 1 034 Kesilapan (cek no. 323 36 1 070 11 450 Tolak : Cek Tak Layan 420 Caj Perkhidmatan Bank 30 450 Baki Buku Tunai diselaras 11 000

26. Catatan Pelarasan 450 420 30 Akaun Belum Terima – ABC Belanja Am Tunai (merekod CTL dan caj perkhidmatan bank 1 000 50 36 1 070 16 Tunai Belanja Caj Kutipan Nota Belum Terima Hasil Faedah Akaun Belum Bayar (merekod kutipan NBT oleh bank dan membetulkan kesilapan dalam merekod cek no. 323) 1999 Julai Kredit(RM) Debit(RM) Butir Tarikh Jurnal Am

27. Contoh Tambahan Maklumat mengenai penyata bank dan buku tunai Syarikat SinggahUtama bagi bulan Januari 1999 adalah seperti berikut: 1. Baki yang ditunjukkan dalam penyata bank RM 4 100 2. Baki dalam buku tunai syarikat ialah RM 2 800.16 3. Deposit dalam perjalanan sebanyak RM 290 belum direkodkan oleh bank. 4. Cek yang belum dikemukakan kepada bank berjumlah RM 700 5. Kutipan nota belum terima oleh bank bagi pihak syarikat berjumlah RM1000. Bank mengenakan caj sebanyak RM 30 6. Hasil faedah bank atas baki dalam akaun sebanyak RM 16.84 7. Cek tak layan yang ditunjukkan dalam penyata bank berjumlah RM 60 8. Caj atas perkhidmatan yang dikenakan oleh bank berjumlah RM 46. 9. Cek dari pelanggan berjumlah RM 121 telah direkod ke dalam buku tunai sebagai RM 112. Berapakah jawapan anda ????

28. RM 3 681 / RM 3 690

29. Berikut adalah maklumat mengenai Buku Tunai dan Penyata Bank Syarikat Firdaus bagi bulan Disember 2000: 1. Baki debit dalam Penyata Bank RM 1 485. 2. Baki kredit dalam Buku Tunai syarikat RM 365. 3. Cek – cek yang telah dikeluarkan bernilai RM 580 belum lagi dikemukakan kepada bank untuk pembayaran. 4. Cek – cek yang telah diterima bernilai RM 1 265 belum lagi di bankkan. 5. Cek bernilai RM 25 yang diterima daripada seorang pelanggan telah dikreditkan ke dalam Buku Tunai syarikat. 6. Caj servis bank sebanyak RM 25 telah dikenakan oleh bank. 7. Amaun RM 225 telah didebitkan oleh bank ke dalam akaun syarikat secara tersilap. 8. Cek bernilai RM 235 yang diterima daripada seorang pelanggan bernama Abu telah tidak dilayan oleh bank. Contoh B (baki overdraf)

30. Penyelesaian Syarikat Firdaus Penyata Penyesuaian Bank 31 Disember 2000 RM RM RM Baki overdraf Penyata Bank ( 1 485 ) Tambah : Deposit Dalam Perjalanan (DDP) 1 265 Kesilapan 225 1 490 5 Tolak : Cek Belum Dikemukakan (CBD) 580 Baki overdraf Penyata Bank diselaras (575 ) Baki Overdraf Buku Tunai ( 365 ) Tambah : Kesilapan 50 ( 315 ) Tolak : Cek Tak Layan 235 Caj Perkhidmatan Bank 25 260 Baki Overdraf Buku Tunai diselaras ( 575 )

31. Catatan Pelarasan END 260 235 25 Akaun Belum Terima – Abu Belanja Am Tunai (merekod CTL dan caj perkhidmatan bank) 50 50 Tunai Akaun Belum Terima (membetulkan kesilapan) 2000 Dis 31 Kredit(RM) Debit(RM) Butir Tarikh Jurnal Am

34. Prosedur Penyediaan Buku Tunai Runcit Mewujudkan Tunai Runcit (TR) Membuat Pembayaran dari Tunai Runcit(TR) Menggantikan semula Tunai Runcit yang telah digunakan

35. Perkara perlu dipertimbangkan Mewujudkan Tunai Runcit (TR)  Mempertanggungjawabkan pekerja yang menjaga TR.  Menentukan jumlah yang diperuntukkan untuk TR

36. Cara mewujudkan BTR Juruwang Penjaga Tunai Runcit serahkan tunai Menjaga Keselamatan Membuat Pembayaran Merekod Pembayaran ditugaskan Simpan dalam peti berkunci Catatan jurnal

37. Catatan Jurnal Contoh : -Pada 1 April 2007, Syarikat Fauzan mewujudkan Tunai Runcit berjumlah RM 150. Cara mewujudkan BTR 150 150 Tunai Runcit Tunai (mewujudkan tunai runcit) 2007 April 1 Kt. (RM) Dt. (RM) Butir Tarikh JURNAL AM

38. Membuat Pembayaran dari Tunai Runcit 1. membuat pembayaran atas perbelanjaan yang dibenarkan/ditetapkan oleh pihak pengurusan syarikat. 2. kakitangan yang membuat tuntutan mestilah meyertakan dokumen sumber yang berkaitan dan menandatangani baucer Tunai Runcit. 3. dokumen, salinan baucer dan baki Tunai Runcit disimpan dalam peti Tunai Runcit. Catatan jurnal tidak dibuat berdasarkan tarikh urus niaga berlaku.

40. Menggantikan semula Tunai Runcit yang telah digunakan 2. Juruwang a) Periksa semua dokumen (kesahihan maklumat) dan cop “ PAID” b) Mengesahkan permintaan Penjaga Tunai Runcit c) Menyediakan tunai untuk diganti semula Tunai Runcit

41. Contoh : - Pada 15 April 2007, Penjaga TR menuntut penggantian TR berjumlah RM 120. Resit TR terdiri daripada belanja pos RM 50, belanja alatulis RM 40 dan belanja am RM 30. END 120 50 40 30 Belanja pos Belanja Alatulis Belanja Am Tunai (menggantikan semula tunai runcit dan merekod belanja) 2007 April 15 Kt. (RM) Dt. (RM) Butir Tarikh Jurnal Am

43. Sekian Terima Kasih