γλώσσα γ΄ δημοτικού α΄τεύχος

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 1
ΕΚΠΑΘΔΕΥΤΗΡΘΑ ΓΕΩΡΓΘΟΥ ΖΩΗ
ΓΚΜΠΕΠΑ 1
Νάιη μαδί!

2 | Α ΄ Π ε ύ π μ ξ Γ ι ώ ζ ζ α ξ
ΘΑΘΑΟΟΖΚΜ Ο΢ΜΘΓΖΜ
 Ννόηαζε είκαη μηα μμάδα από ιέλεηξ πμο μαξ δίκμοκ έκα
μιμθιενςμέκμ κόεμα.
ΝΞΜΟΜ΢Ε! Ιηα πνόηαζε ανπίδεη με θεθαιαίμ γνάμμα θαη
ηειεηώκεη ζε ηειεία.
π.π. Πμ αγόνη παίδεη με ημοξ θίιμοξ ημο.
 Μη θονηόηενμη όνμη ηεξ πνόηαζεξ είκαη ημ οπμθείμεκμ θαη ημ
νήμα.
ΡΝΜΗΓΖΙΓΚΜ είκαη ε ιέλε ηεξ πνόηαζεξ πμο απακηά ζηεκ
ενώηεζε «πμημξ;» θαη μαξ δείπκεη ημ πνόζςπμ, δώμ ή πνάγμα
πμο εκενγεί ή παζαίκεη θάηη ή βνίζθεηαη ζε μηα θαηάζηαζε.
π.π. Ε Ιανία ηνώεη.
Νμημξ ηνώεη; «Ε Ιανία» είκαη ημ οπμθείμεκμ ηεξ πνόηαζεξ.
ΞΕΙΑ είκαη ε ιέλε ηεξ πνόηαζεξ πμο απακηά ζηεκ ενώηεζε «ηη
θάκεη;» θαη μαξ δείπκεη ηεκ εκένγεηα ημο οπμθεημέκμο.
π.π. Ε μεηένα μαγεηνεύεη.
Πη θάκεη ε μεηένα; «μαγεηνεύεη» είκαη ημ νήμα ηεξ πνόηαζεξ.
ΓΞΑΙΙΑΠΖΗΕ

ΑΟΗΕΟΓΖΟ ΓΙΝΓΔΩΟΕΟ
1. Γνάθς δίπια ζε θάζε πνόηαζε ημ οπμθείμεκμ θαη ημ νήμα
ηεξ:
ΝΞΜΠΑΟΓΖΟ ΡΝΜΗΓΖΙΓΚΜ ΞΕΙΑ
Πμ μςνό θιαίεη.
Μ ζθύιμξ γαβγίδεη.
Ακαπώνεζε ημ πιμίμ.
Μ Δεμήηνεξ δηαβάδεη.
Μη γμκείξ θμημμύκηαη.
2. Οομπιενώκς ηηξ πνμηάζεηξ με μηα ιέλε πμο κα απακηά ζηεκ
ενώηεζε «πμημξ;»:
α) Μ ................................. μδεγεί ημ αενμπιάκμ.
β) Ε ............................... πιέθεη πμοιόβεν γηα ημ εγγμκάθη ηεξ.
γ) Πα .................................... ζθέπαζακ ημκ ήιημ.
δ) Ε ................................... έθακε παναηήνεζε ζημοξ μαζεηέξ ηεξ.
ε) Ε .................................... έπεη πμιύπνςμα θηενά.
3. Οομπιενώκς ηηξ πνμηάζεηξ με μηα ιέλε πμο κα απακηά ζηεκ
ενώηεζε «ηη θάκεη;»:
α) Ε Ιανίκα ........................................ ζημ μπιμθ δςγναθηθήξ.
β) Μ Κίθμξ ...................................... παναδμζηαθμύξ πμνμύξ.
γ) Ε μεηένα ................................. θμηόπμοιμ ζημ θμύνκμ με παηάηεξ.
δ) Πμ θακανίκη ................................... όμμνθα.
ε) Μ παππμύξ .............................. ημ ηδάθη γηα κα δεζηαζμύμε.

4. Μη παναθάης ιέλεηξ μπενδεύηεθακ. Πηξ βάδς ζηε ζςζηή
ζεηνά ώζηε κα γίκμοκ μιμθιενςμέκεξ πνμηάζεηξ:
α) θίιε μμο αγαπεμέκε ε Γιέκε Ε είκαη.
...............................................................................................................
β) Μ άζιμοξ Εναθιήξ έθακε.
...............................................................................................................
γ) δηαβάδεη έκα δαζθάια ζημοξ Ε πμίεμα μαζεηέξ.
..................................................................................................................

ΓΝΖΟΠΞΜΦΕ ΟΠΑ ΘΞΑΚΖΑ
 ΟΕΙΓΖΑ ΟΠΖΛΕΟ
Ε ηειεία (.) θαη ημ ενςηεμαηηθό (;) ιέγμκηαη ζεμεία ζηίλεξ.
Πειεία βάδμομε ζημ ηέιμξ μηαξ θνάζεξ πμο ημ κόεμά ηεξ είκαη
μιμθιενςμέκμ θαη ενςηεμαηηθό ζημ ηέιμξ ηςκ ενςηήζεςκ.
π.π. Ε μεηένα πήγε γηα ρώκηα.
Πη ώνα θεύγεη ημ πιμίμ γηα Ηνήηε;
ΟΕΙΓΖΩΟΕ: Ιεηά ηεκ ηειεία θαη ημ ενςηεμαηηθό λεθηκάμε με
θεθαιαίμ γνάμμα.
π.π. Μ Ιάνθμξ είκαη θαιό παηδί. Γίκαη μαζεηήξ ηεξ Γ΄ ηάλεξ.
Άιια ζεμεία ζηίλεξ είκαη ε άκς ηειεία (•), ημ θόμμα (,) , ημ
ζαομαζηηθό (!), ε πανέκζεζε ( ), ε άκς θαη θάης ηειεία (:),
ε δηπιή παύια ( - - ), ηα εηζαγςγηθά (« ») θαη ηα
απμζηςπεηηθά (...) .
 ΠΜΚΖΟΙΜΟ ΠΩΚ ΘΓΛΓΩΚ
Ηάζε ιέλε πμο έπεη δύμ ή πενηζζόηενεξ ζοιιαβέξ ημκίδεηαη,
πμηέ όμςξ μ ηόκμξ δεκ μπαίκεη πημ πάκς από ηεκ
πνμπαναιήγμοζα. Μη μμκμζύιιαβεξ ιέλεηξ δεκ ημκίδμκηαη,
εθηόξ από:
α) ημ πώξ θαη ημ πμύ όηακ νςηάκε, θαζώξ θαη ζε μενηθέξ άιιεξ
πενηπηώζεηξ (βι. μεγαιύηενεξ ηάλεηξ)
β) ημ ή ημ δηαδεοθηηθό πμο ζογθνίκεη

π.π. Νμύ είκαη ημ θανμαθείμ ημο πςνημύ;
Γκώ: Θοπάμαη πμο δεκ έγναρεξ θαιά ζημ δηαγώκηζμα
Ζζημνίαξ.
Νώξ πέναζεξ ζημ πάνηη;
Γκώ: Άθμοζα πςξ είπεξ έκα αηύπεμα.
Θα θαξ μπηθηέθηα ή μπνηδόια;
Γκώ: Ε……………..
ΟΕΙΓΖΩΟΕ:
Ηάπμηεξ θμνέξ μη ιέλεηξ παίνκμοκ δύμ ηόκμοξ. Αοηό ζομβαίκεη
μόκμ όηακ ε ιέλε ημκίδεηαη ζηεκ πνμπαναιήγμοζα θαη
αθμιμοζεί μμκμζύιιαβε ιέλε (μμο, ζμο, ημο, μαξ, ζαξ, ημοξ, με,
ζε).
π.π. ημ αοημθίκεηό μμο, ηα ηεηνάδηά ημοξ

1. Λακαγνάθς ηηξ πνμηάζεηξ ζςζηά, βάδμκηαξ θεθαιαία,
ηόκμοξ θαη ηειεία ή ενςηεμαηηθό, όπμο πνεηάδεηαη:
α) μ ζθοιμξ μμο εηκαη παηπκηδηανεξ
......................................................................................................................
β) πμο ζα παξ δηαθμπεξ, ζακημνηκε ε θνεηε
................................................................................................................
γ) πςξ ζε ιεκε
................................................................................................................
δ) ε δαζθαια ζημιηζε ηεκ αηζμοζα με δςγναθηεξ ηςκ παηδηςκ
................................................................................................................
2. Βάδς ηόκμοξ ζημ πςξ, ζημ πμο θαη ζημ ε, όπμο πνεηάδεηαη:
α) Πη ζεξ κα ζμο θένς από ημ Νανίζη, παηπκίδηα ε νμύπα;
β) Πεκ ώνα πμο έθηαζα ζπίηη άνπηζε κα βνέπεη δοκαηά.
γ) Νμο ήζμοκ ημ πνςί πμο ζμο ηειεθώκεζα;
δ) Νςξ λένεηξ πςξ ακαβιήζεθε ε εθδνμμή;
ε) Πα παηδηά πνέπεη κα αθμύκε αοηά πμο ημοξ ιέκε μη γμκείξ ημοξ.
ζη) Όιμη με νςημύζακ από πμο είπα αγμνάζεη ημ θόνεμα.
δ) Νμηα θμύζηα κα βάιεη ε Γιέκε, ηεκ άζπνε ε ηε μαύνε;
3. Βάδς ηόκμοξ ζηηξ ιέλεηξ:
α) ε μηθμγεκεηα μμο ε) ημ ηεηναδημ ζμο
β) μ πνμπμκεηεξ μμο ζη) ηα παναπμκα ημοξ
γ) μ παππμοξ ηεξ δ) Γμαζα πςξ ζα παξ ηαληδη.

δ) ημ ηεηναδημ ηεξ αδενθεξ μμο ε) Νςξ ηα πεναζεξ;
4. Γκώκς ηηξ δύμ πνμηάζεηξ θηηάπκμκηαξ μία μεγαιύηενε,
όπςξ ζημ πανάδεηγμα:
α) Ε μαμά έθηηαλε θαγεηό. Ε μαμά έθηηαλε γιοθό.
Ε μαμά έθηηαλε θαγεηό θαη γιοθό.
β) Πμ ζθοιάθη μαξ έζπαζε έκα πηάημ. Πμ ζθοιάθη μαξ έζπαζε έκα
πμηήνη.
...............................................................................................................
γ) Μ παππμύξ θύηερε ζημκ θήπμ βημιέηεξ. Μ παππμύξ θύηερε
ζημκ θήπμ κηάιηεξ.
...................................................................................................................
5. Φηηάπκς πνμηάζεηξ με ηα αθόιμοζα δεογάνηα ιέλεςκ:
α) ημ πηόκη – θαιύπης
......................................................................................................................
β) ε μεηένα – ηαΐδς
.......................................................................................................................
γ) ε γάηα - θοκεγώ
.......................................................................................................................

ΠΜ Ο΢ΜΘΓΖΜ ΠΑΛΖΔΓΡΓΖ ΟΠΜΚ ΢ΞΜΚΜ
 Μοζηαζηηθά μκμμάδμκηαη μη ιέλεηξ πμο θακενώκμοκ πνόζςπμ
(π.π. μ δάζθαιμξ), δώμ (π.π. ε γάηα), πνάγμα (π.π. ημ θνεβάηη),
θοηό (π.π. ε ηνηακηαθοιιηά), εκένγεηα (π.π. ημ θμιύμπη),
θαηάζηαζε (π.π. ε ζηςπή) ή ηδηόηεηα (π.π. ε δύκαμε).
π.π. Μ μαζεηήξ γνάθεη. Μη μαζεηέξ γνάθμοκ.
 Ξήμαηα μκμμάδμκηαη μη ιέλεηξ πμο θακενώκμοκ όηη θάπμημξ
θάκεη θάηη (π.π. Μ θεπμονόξ θιαδεύεη ηα δέκηνα), παζαίκεη
θάηη (π.π. Πμ δέκηνμ λενηδώζεθε) ή βνίζθεηαη ζε μηα
θαηάζηαζε (π.π. Πμ μςνό θμημάηαη).
ΟΕΙΓΖΩΟΕ:
Οηε Γναμμαηηθή ημ νήμα παζαίκς ζεμαίκεη δέπμμαη εκένγεηα
είηε θαθή (ημ δέκηνμ λενηδώζεθε) είηε θαιή (μ μονακόξ
θςηίζηεθε).
Πα νήμαηα πμο ηειεηώκμοκ ζε –ς γνάθμκηαη με ςμέγα (ς), εκώ
αοηά πμο ηειεηώκμοκ ζε –μαη γνάθμκηαη με άιθα γηώηα (αη).
 Γνςηεμαηηθέξ ιέλεηξ μκμμάδμκηαη αοηέξ με ηηξ μπμίεξ νςηάμε:
ηη, πώξ, πόζμ, πόηε, πμύ, γηαηί.
π.π. Γηαηί έθογεξ; Νόηε ζα ένζεηξ; Νόζμ πνμκώκ είζαη;

1. Οημ παναθάης θείμεκμ οπμγναμμίδς ηα μοζηαζηηθά με
πνάζηκμ πνώμα θαη ηα νήμαηα με θόθθηκμ πνώμα:
Ηάζε θαιμθαίνη ακοπμμμκώ κα βνεζώ ζηε ζάιαζζα. Από
μηθνόξ ηήξ είπα ηδηαίηενε αγάπε θαη ήζεια κα μάζς πμιιά γη’
αοηή. Έβνηζθα πμιύ εκδηαθένμκηα όια ηα βηβιία, ηα μπμία
ακαθένμκηακ ζηα αμέηνεηα είδε ρανηώκ θαη θοηώκ πμο
οπάνπμοκ ζημ βαζίιεηό ηεξ. Αοηά πμο με ζοκάνπαδακ όμςξ
πενηζζόηενμ ήηακ ηα κημθημακηέν θαη μη καοηηθέξ ηζημνίεξ πμο
άθμογα από ημκ θαπεηάκ Γηώνγε, ημκ γείημκά μαξ.
2. Οημ παναθάης θείμεκμ βνίζθς από δύμ πνόζςπα, δώα,
πνάγμαηα θαη νήμαηα θαη ζηε ζοκέπεηα ηα θαηαηάζζς ζηε
ζςζηή ζηήιε:
Ε βόιηα ζημ πάνθμ ήηακ μηα αιεζηκή πενηπέηεηα γηα ημκ
Θαιή θαη ημκ ζθύιμ ημο. Οοκάκηεζακ μηα γηαγηά με παηίκηα θαη
δομ δςάθηα (έκακ ζθίμονμ θαη μηα θάμπηα), ηα μπμία γειμύζακ
θαζηζμέκα πάκς ζε δύμ δέκηνα πμο πενπαημύζακ θάζε βνάδο.
Από ηόηε απμθάζηζακ κα παίνκμοκ πάκηα μαδί ημοξ θαη ηε
θςημγναθηθή μεπακή ημο μπαμπά!
Ννόζςπα Δώα Ννάγμαηα Ξήμαηα

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 11
3. Οομπιενώκς ηα θεκά ηςκ πνμηάζεςκ με ηεκ θαηάιιειε
ενςηεμαηηθή ιέλε από ηεκ πανέκζεζε (γηαηί, πώξ, πόζμ,
πόηε, ηη, πμύ):
α) ................... είκαη ε θαζεηίκα μμο;
β) .................... ζημηπίδεη αοηό ημ παηπκίδη;
γ) Πμ παηδί νςημύζε ζοκέπεηα .................... ζα γονίζμοκ ζπίηη.
δ) .................. ημο είπεξ ρέμαηα;
ε) ................. ώνα πηοπάεη ημ θμοδμύκη γηα δηάιεημμα;
ζη) ................ πενάζαηε ημ θαιμθαίνη ζηεκ Ηένθονα;
4. Βάδς ηα παναθάης νήμαηα ζηεκ θαηεγμνία πμο ακήθμοκ:
ηνέπς, γνάθς, θμημάμαη, ζθέθημμαη, ακαπμιώ, ιενώκμμαη,
πιεγώκμμαη, πκίγμμαη, δςγναθίδς
Γκενγώ Ναζαίκς θάηη
Βνίζθμμαη ζε μηα
θαηάζηαζε

ΔΕΙΜΠΖΗΜ Ο΢ΜΘΓΖΜ ΠΞΖΗΑΘΩΚ ΕΙΑΘΖΑΟ
 Μη ιελμύιεξ μ, ε, ημ, μη, ηα πμο μπαίκμοκ μπνμζηά από ηα
μοζηαζηηθά ιέγμκηαη άνζνα θαη μαξ δείπκμοκ ημ γέκμξ ημοξ
(ανζεκηθό, ζειοθό, μοδέηενμ).
π.π. μ άκζνςπμξ (ανζεκηθό)
ε γεηημκηά (ζειοθό)
ημ μςνό (μοδέηενμ)
Πα άνζνα πςνίδμκηαη ζε δομ θαηεγμνίεξ, ζημ μνηζηηθό (μ,ε,ημ)
θαη ζημ αόνηζημ (έκαξ, μία, έκα).
Πμ μνηζηηθό άνζνμ πνεζημμπμηείηαη όηακ μηιάμε γηα έκα γκςζηό
θαη ζογθεθνημέκμ πνόζςπμ, δώμ ή πνάγμα.
π.π. Πμ δέκηνμ άκζηζε. (Αοηό ημ ζογθεθνημέκμ δέκηνμ άκζηζε.)
πτώσεις αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Ονομαστική ο οι η οι το τα
Γενική του των της των του των
Αιτιατική τον τους τη(ν) τις το τα
Κλητική - - - - - -
 Πα μοζηαζηηθά έπμοκ ηέζζενηξ πηώζεηξ (μκμμαζηηθή, γεκηθή,
αηηηαηηθή θαη θιεηηθή). Γηα κα βνμύμε ηεκ μκμμαζηηθή πηώζε
ηςκ μοζηαζηηθώκ νςηάμε «πμημξ, πμηα, πμημ, πμημη, πμηεξ,
πμηα;».
π.π. Μη μαζεηέξ έιοζακ ηεκ άζθεζε.
Νμημη; Πμ μοζηαζηηθό «Μη μαζεηέξ» βνίζθεηαη ζε μκμμαζηηθή
πηώζε.
 Όηακ ζέιμομε κα θαηαηάλμομε θάπμηεξ ιέλεηξ ζε αιθαβεηηθή
ζεηνά, ειέγπμομε ημ πνώημ γνάμμα ηεξ θάζε ιέλεξ.
π.π. αενμπιάκμ, γνάμμα, θανέθια, πμηήνη

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 13
Οηεκ πενίπηςζε πμο θάπμηεξ ιέλεηξ έπμοκ ημ ίδημ ανπηθό
γνάμμα ειέγπμομε ημ δεύηενμ. Ακ θαη αοηό είκαη ίδημ, ειέγπμομε
ημ ηνίημ θιπ.
π.π. βάνθα, βέιμξ, βηβιίμ, γάηα, γοκαίθα
1. Πμπμζεηώ ηα μοζηαζηηθά ηεξ πανέκζεζεξ ζηε ζςζηή ζηήιε
θαη βάδς ημ θαηάιιειμ άνζνμ:
(παπανμύκα, ηεηνάδημ, λύζηνα, ιαγόξ, πηνμύκη, παππμύξ,
γεκέζιηα, ζηναηηςηηθόξ, θανθίηζα, γομκαζηήξ, δηαζθέδαζε,
αοιή, μςνό, θήπμξ, ζπίηη)
ΑΞΟΓΚΖΗΑ ΘΕΘΡΗΑ ΜΡΔΓΠΓΞΑ
2. Ηάπμηα μοζηαζηηθά ηα ζοκακηάμε θαη ςξ ζειοθά θαη ςξ
ανζεκηθά, αιιάδμκηαξ ιίγμ ηεκ θαηάιελή ημοξ. Οοκεπίδς
ΑΞΟΓΚΖΗΑ ΘΕΘΡΗΑ
ιύθαηκα
κμζειεοηήξ
δηθεγόνμξ δηθεγόνμξ ή
.....................
ιμγίζηνηα
ΑΞΟΓΚΖΗΑ ΘΕΘΡΗΑ
γηαηνόξ γηαηνόξ ή
......................
γομκαζηήξ
Φμηηήηνηα
κμζμθόμμξ

3. Βάδς ζε αιθαβεηηθή ζεηνά ηηξ παναθάης ιέλεηξ:
λύιμ, θάζηνμ, γόμα, πιμίμ, αζηενίαξ, Νμνημγαιία, ύπκμξ, ράνη,
γιάνμξ, ειάθη, άιμγμ, πμνημθαιάδα
..................................................................................................................
................................................................................................................
................................................................................................................
4. Οομπιενώκς ηα θεκά με ημκ θαηάιιειμ ηύπμ ημο μνηζηηθμύ
άνζνμο:
α) Ένπεηαη .......... αδενθόξ μμο θαη ......... μαμά μμο.
β) Αθμύς ........ θςκή ......... αδενθήξ μμο.
γ) Οηεκ αοιή .......... ζπμιείμο μμο μαδεύμκηαη .......... μαζεηέξ θαη
αθμύς ............ θςκέξ ημο.
δ) .......... ζημιέξ .......... καοηηθώκ είκαη ιεοθέξ.
ε) .......... Απηιιέαξ πήγε κα δεη .......... πμδμζθαηνηθό αγώκα με
........... πανέα ημο.
5. Οομπιενώκς ηα θεκά ζημ παναθάης θείμεκμ με ημ
θαηάιιειμ μνηζηηθό άνζνμ:
........... θζηκόπςνμ ήνζε θαη όμςξ .......... μένεξ μμηάδμοκ
θαιμθαηνηκέξ. Γίμαη μέζα ζηεκ ηάλε, γνάθς .......... μαζήμαηά μμο
θαη μκεηνεύμμαη ........... θαιμθαίνη. ............ μοαιό μμο ηαληδεύεη
ζημ κεζί. Πώνα ........... ζάιαζζα ζα έπεη αιιάλεη πνώμα. ..........
αμμμοδηέξ ζα έπμοκ ενεμώζεη θαη ......... παναζενηζηέξ ζα έπμοκ
θύγεη. Θα έπεη παιάζεη θαη .......... θάζηνμ πμο έθακα ζηεκ άμμμ.
Ιόκμ ........... γιάνμη ζα θνάδμοκ ιοπεμέκμη ζημοξ βνάπμοξ.
Ακανςηηέμαη ηη κα θάκεη .......... θίιμξ μμο .......... Ηιαμύκηημ.

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 15
ΔΓΚ ΓΖΚΑΖ ΠΞΓΘΜΖ ΜΖ ΔΖΔΡΙΜΖ
 Ιεηαθμνηθέξ μκμμάδμκηαη μη ιέλεηξ θαη θνάζεηξ πμο δε μηιμύκ
θονημιεθηηθά, αιιά έπμοκ μηα ζεμαζία δηαθμνεηηθή από ηεκ
πναγμαηηθή ημοξ.
π.π. Ιεκ ηα βάθεηξ μαύνα. (Ιε ζηεκμπςνηέζαη)
 Πα μοζηαζηηθά έπμοκ δύμ ανηζμμύξ: ημκ εκηθό πμο ημκ
πνεζημμπμημύμε όηακ μηιάμε γηα έκα θαη ημκ πιεζοκηηθό πμο ημκ
πνεζημμπμημύμε όηακ μηιάμε γηα πμιιά.
π.π. Πμ μςνό θιαίεη. (εκηθόξ ανηζμόξ)
Πα μςνά θιαίκε. (πιεζοκηηθόξ ανηζμόξ)
 Μη ιέλεηξ πμο μμηάδμοκ πμιύ, πμο έπμοκ δειαδή έκα θμμμάηη
ημοξ ίδημ, ιέμε όηη είκαη ζογγεκηθέξ. Απμηειμύκ μηα μηθμγέκεηα
ιέλεςκ.
π.π. ειεθηνηζμόξ – ειεθηνίδς – ειεθηνμκηθό
γνάμμα – γναμμαηέαξ – γναμμαηόζεμμ
ΝΞΜΟΜ΢Ε!
Μη ζογγεκηθέξ ιέλεηξ πςνίδμκηαη ζε δομ θαηεγμνίεξ: ζηηξ
πανάγςγεξ (αιιάδεη μόκμ ε θαηάιελε από ηεκ πνςηόηοπε απιή
ιέλε) θαη ζηηξ ζύκζεηεξ (θηηάπκμκηαη από δύμ ή παναπάκς
ιέλεηξ.
π.π. γνάμμα γναμμαηέαξ (πανάγςγε), γναμμαηόζεμμ(ζύκζεηε)

1. Οομπιενώκς ηα θεκά με ηηξ ιέλεηξ ηεξ πανέκζεζεξ ζημκ
ζςζηό ηύπμ:
α) Οήμενα ζα παναμείκμοκ θιεηζηά ......................... (ημ ζπμιείμ)
ηεξ πενημπήξ μαξ.
β) Ε Ιανίκα θάιεζε ζημ πάνηη όιμοξ ημοξ .....................................
(ζομμαζεηήξ) ηεξ.
γ) Μ Κίθμξ θαη μ Γηάκκεξ μμηάδμοκ ζακ δομ ...................................
(ζηαγόκα) κενό.
δ) Μη θαηαζθεοέξ ηςκ ............................ (μαζεηήξ) ήηακ όμμνθεξ.
2. Ιεηαθένς ηηξ πνμηάζεηξ ζημκ ακηίζεημ ανηζμό:
α) Πα θακανίκηα είκαη θιεηζμέκα μέζα ζηα θιμοβηά.
.................................................................................................................
β) Ε αίζμοζά μαξ είκαη ζημιηζμέκε.
................................................................................................................
γ) Αοηόξ μ μαζεηήξ είκαη απαζπμιεμέκμξ.
.................................................................................................................
δ) Από ηα πανάζονά μαξ βιέπμομε ημοξ δηαβάηεξ.
....................................................................................... ημοξ δηαβάηεξ.
3. Δηαιέγς ηε ζςζηή ζεμαζία ηςκ μεηαθμνηθώκ εθθνάζεςκ:
Α) Ξίπκεη θανεθιμπόδανα.
i. Έζπαζακ ηα πόδηα από ηηξ θανέθιεξ.
ii. Έπεζακ θάης αοημί πμο θάζμκηακ ζηηξ θανέθιεξ.
iii. Βνέπεη πμιύ δοκαηά.

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 17
Β) «Γίζαη μηα αιεπμύ...».
i. Γίζαη πμιύ πμκενόξ.
ii. Δεηξ ζημ δάζμξ.
iii. Πνςξ θόηεξ.
Γ) «Ιαύνα μάηηα θάκαμε κα ζε δμύμε».
i. Νέναζε θαηνόξ από ηόηε πμο ζε είδαμε ηειεοηαία θμνά.
ii. Πα μάηηα μαξ έγηκακ μαύνα από ηεκ θμύναζε.
iii. Γίμαζηε μαονμμάηεδεξ.
Δ) Έγηκε ζακ ημ πακί.
i. Πζαιαθώζεθακ ηα νμύπα ημο.
ii. Άζπνηζε ημ πνόζςπό ημο.
iii. Φόνεζε πάκηκα νμύπα.
4.Ακηηζημηπίδς ηηξ ιέλεηξ με ηε ζεμαζία ημοξ:
δηαηομπακίδς • • θάκς δηαθμπέξ
ακαπώνεζε • • αοηόξ πμο αγαπά πμιύ ηα πνήμαηα
παναζενίδς • • αοηόξ πμο δεη μαθνηά από ηεκ
παηνίδα ημο
θηιάνγονμξ • • δηαιαιώ, ιές θάηη ζε όιμοξ
πνόζθογαξ • • λεθίκεμα, ανπή ηαληδημύ

5. Γνάθς πανάγςγεξ ιέλεηξ από ηεκ μηθμγέκεηα ηεξ ιέλεξ
"ζπμιείμ" θαη ζηε ζοκέπεηα δηαιέγς δύμ από αοηέξ θαη
θάκς πνμηάζεηξ:
α) ..........................................................
............................................................
.........................................................
.........................................................
β) .......................................................
........................................................
........................................................
........................................................
6. Γνάθς δίπια ζε θάζε μοζηαζηηθό έκα νήμα από ηεκ ίδηα
μηθμγέκεηα ιέλεςκ θαη δίπια ζε θάζε νήμα έκα μοζηαζηηθό
(από ηεκ ίδηα μηθμγέκεηα):
κακμύνηζμα .......................................
μκεηνεύμμαη .......................................
πιύζημμ .......................................
παγώκς ......................................
δηάβαζμα ......................................
αννςζηαίκς ......................................
λοπκεηήνη ......................................
ελεγώ .......................................
ζπμιείμ
Απιέξ Ούκζεηεξ

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 19
ΓΚΑ ΑΟΠΓΖΜ ΝΓΞΖΟΠΑΠΖΗΜ
 Νανάγναθμξ μκμμάδεηαη ημ ζύκμιμ ηςκ πνμηάζεςκ πμο μηιμύκ
γηα ημ ίδημ ζέμα. Γηα κα γνάρμομε μηα πανάγναθμ πνέπεη κα
ημπμζεηήζμομε, ζε μηα ιμγηθή ζεηνά, πνμηάζεηξ πμο
ακαθένμκηαη ζημ ίδημ ζέμα. Δεκ λεπκάμε όηη θάζε πανάγναθμξ
έπεη ημ δηθό ηεξ κόεμα θαη μπμνεί κα πάνεη έκακ ηίηιμ.
Ννμζμπή: Ε πνώηε ιέλε μηαξ παναγνάθμο λεθηκά ιίγμ πημ
μέζα.
π.π. Πίηιμξ: «Ννςηκό λύπκεμα»
Ηάζε πνςί πηοπάεη ημ λοπκεηήνη μμο. Πμ θιείκς θαη
ζεθώκμμαη απ’ ημ θνεβάηη μμο. Νιέκμμαη, κηύκμμαη θαη
πηεκίδμμαη βηαζηηθά. Πνώς πνςηκό μαδί με ημκ αδενθό μμο.
Έπεηηα θεύγς γηα ημ ζπμιείμ μμο γεμάημξ πανά.
Ακ ημπμζεηήζμομε πμιιέξ παναγνάθμοξ ζηε ζεηνά, μη μπμίεξ
ακαθένμκηαη ζημ ίδημ ζέμα, ηόηε θηηάπκμομε έκα θείμεκμ.
Πίηιμξ παναγνάθμο
Μ θαηαιιειόηενμξ ηίηιμξ γηα μηα πανάγναθμ είκαη εθείκμξ πμο
ακαθένεηαη ζημ θύνημ ζέμα ηεξ θαη όπη ζε μηα ιεπημμένεηά ηεξ.

1. Βάδς ανηζμμύξ δίπια ζηηξ πνμηάζεηξ πμο μπενδεύηεθακ, γηα
κα μπμοκ ζε μηα ιμγηθή ζεηνά θαη κα θηηάλμοκ μηα πανάγναθμ:
α. Ννώηα μ παππμύξ θαζανίδεη με ηεκ ηζμογθνάκα ημο ημ
έδαθμξ.
β.Οημ ηέιμξ ηεξ μέναξ, θαηάθμπμη θαη μη δύμ,
απμιαμβάκμοκ ηεκ μμμνθηά ηεξ θύζεξ.
γ. Μ παππμύξ θαη ε γηαγηά έπμοκ πμιιέξ δμοιεηέξ ζηε
θάνμα.
δ. Οηε ζοκέπεηα μ θαζέκαξ θάκεη ηηξ οπόιμηπεξ δμοιεηέξ.
ε. Ιεηά ε γηαγηά ηαΐδεη θαη πμηίδεη ηα δώα.
ζη.Πηξ έπμοκ πςνίζεη γηα κα ηα πνμιαβαίκμοκ όια.
2. Δίκς από έκακ ηίηιμ ζηηξ παναθάης παναγνάθμοξ:
α. ........................................................................................
Πμ μεζεμένη ηεξ Ννςημπνμκηάξ μαδεύεηαη όιε ε μηθμγέκεηα
γύνς από ημ πνηζημογεκκηάηηθμ δέκηνμ θαη ακμίγμομε ηα δώνα πμο
πανίζαμε μ έκαξ ζημκ άιιμ. Γγώ, πμο είμαη ε μηθνόηενε, παίνκς
πάκηα ηα πενηζζόηενα δώνα απ’ όιμοξ θαη θαηά έκακ πανάλεκμ
ηνόπμ είκαη αοηά αθνηβώξ ηα δώνα πμο δήηεζα από ημκ Άγημ
Βαζίιε!
β. ………………………………………..................................................
Ηάζε Ηονηαθή είκαη αθηενςμέκε ζημ αγαπεμέκμ μμο παηπκίδη,
ημ πμδόζθαηνμ. Λοπκάς κςνίξ θαη ζοκακηώ ημοξ θίιμοξ μμο ζηεκ
αοιή ημο ζπμιείμο, πςνηδόμαζηε ζε μμάδεξ, θμνάμε ηηξ ακάιμγεξ
θακέιεξ, μνίδμομε δηαηηεηή θαη ημ παηπκίδη λεθηκά. Ιαθάνη κα ήηακ
θάζε μένα Ηονηαθή!

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 21
3. Δύμ πανάγναθμη μπενδεύηεθακ! Λεπώνηζε ηηξ πνμηάζεηξ πμο
μηιμύκ γηα ημ ίδημ ζέμα θαη γνάρε ζε θάζε ζηήιε αοηέξ πμο
ηαηνηάδμοκ με ημκ ηίηιμ:
Μ μηθνόξ Μνέζηεξ έθηαζε ζηε ιίμκε γεμάημξ αγςκία. Πα παηδηά
έθηαζακ ζηεκ θμνοθή ημο βμοκμύ κςνίξ ημ πνςί. Ακηίθνηζε ηα
θαηαπνάζηκα, ήνεμα κενά ηεξ θαη μαγεύηεθε. Έπαηλακ γύνς από ηα
γένηθα δέκηνα θαη ημοξ ποθκμύξ ζάμκμοξ. Ιπήθε ζηε βανθμύια
θαη λεθίκεζε ηεκ ελενεύκεζε. Ναναηήνεζακ ηα μηθνά δςύθηα πμο
δμύζακ εθεί.
Γθδνμμή ζηε ιίμκε
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………….........
Γθδνμμή ζημ βμοκό
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………........
Έγναρεξ ηεκ πνώηε
ιέλε πημ μέζα;

4. Οοκεπίδς ηεκ παναθάης πανάγναθμ με ηνεηξ δηθέξ μμο
πνμηάζεηξ πμο κα ηαηνηάδμοκ θαη δίκς έκακ ηίηιμ:
Πίηιμξ: …………………………………………………………………………………
Ηάζε Ηονηαθή πεγαίκς ζημκ παηδόημπμ με ημκ παππμύ
θαη ηα αδένθηα μμο. .................................................................................
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
………………......................................................................................................

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 23
ΓΚΜΠΕΠΑ 2
Οημ ζπίηη θαη ζηε γεηημκηά

ΑΓΑΝΕΠΜ ΙΜΡ ΕΙΓΞΜΘΜΓΖΜ
 Οηα θύνηα μκόμαηα ή θύνηα μοζηαζηηθά ημ πνώημ γνάμμα ημοξ
ημ γνάθμομε πάκηα με θεθαιαίμ θαη είκαη ηα μκόμαηα:
 ακζνώπςκ, δώςκ, βαθηηζηηθά ή επίζεηα (π.π. Χνηζηίκα
Ναπαδάθε, Αδόν)
 μεκώκ, εμενώκ όπη όμςξ θαη ηςκ επμπώκ (π.π. Ιάημξ,
Πεηάνηε άκμηλε)
 πόιεςκ, πςνηώκ, πςνώκ, κεζηώκ, βμοκώκ, δνόμςκ
(π.π. Αζήκα, Όιομπμξ)
 ζαιαζζώκ, πειάγςκ, ιημκώκ, πμηαμώκ, θόιπςκ ( π.π. Ζόκημ,
Αμβναθηθόξ)
 γημνηώκ (π.π. Νάζπα, Χνηζημύγεκκα, Θεμθάκηα)
 εζκηθά (π.π. Έιιεκαξ)
 ένγςκ ηέπκεξ (π.π. Μδύζζεηα, Γθμοένκηθα)
ΝΞΜΟΜ΢Ε!
Πα επίζεηα πμο πνμθύπημοκ από ηα παναπάκς μκόμαηα δεκ είκαη
θύνηα: ειιεκηθόξ – ή – ό, πνηζημογεκκηάηηθμξ – ε – μ, μαγηάηηθμξ – ε
– μ θ.ά.
Όια ηα οπόιμηπα μοζηαζηηθά ιέγμκηαη θμηκά θαη γνάθμκηαη με
μηθνό ημ πνώημ ημοξ γνάμμα.
 Βμεζεηηθά νήμαηα ιέγμκηαη ηα νήμαηα έπς θαη είμαη, δηόηη μαξ
βμεζμύκ κα ζπεμαηίζμομε θάπμημοξ πνόκμοξ ηςκ νεμάηςκ θαη
θιίκμκηαη ςξ ελήξ:

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 25
ΓΚΓΟΠΩΠΑΟ
έπς είμαη
εγώ έπς εγώ είμαη
εζύ έπεηξ εζύ είζαη
αοηόξ – ή – ό έπεη αοηόξ – ή – ό είκαη
εμείξ έπμομε εμείξ είμαζηε
εζείξ έπεηε εζείξ είζηε
αοημί – έξ – ά έπμοκ αοημί – έξ – ά είκαη
1. Λεπςνίδς ηα θμηκά από ηα θύνηα μοζηαζηηθά πμο βνίζθμκηαη
ζηεκ πανέκζεζε θαη ηα γνάθς ζηε ζςζηή ζηήιε:
(δεοηένα, ναβδί, θάζηνμ, ειιάδα, πνηζημύγεκκα, θςημγναθία,
θήπμξ, γηάκκεξ, καύηεξ, αμενηθή, δνόμμξ, πίκδμξ, πεκεηόξ,
πηάηα, μαζεηήξ, αιεπμύ, δεθέμβνημξ, εηνεκηθόξ)
ΝΞΜΟΜ΢Ε! Γνάθς με θεθαιαίμ ημ πνώημ γνάμμα ζηα θύνηα
μκόμαηα.
Ημηκά Ηύνηα
........................... ........................
........................... ........................
........................... ........................
........................... ........................
........................... ........................
........................... ........................
........................... ........................
........................... ........................
........................... ........................

2. Οομπιενώκς ημ πνώημ γνάμμα ηςκ ιέλεςκ με θεθαιαίμ ή
με μηθνό:
α. Έκα από ηα αλημζέαηα ηεξ ....αιιίαξ είκαη μ πύνγμξ ημο ....ηθει.
β. Ε ....ίμξ πανάγεη ηε γκςζηή ζε όιμοξ ....ηώηηθε μαζηίπα.
γ. Μη ηαονμμαπίεξ είκαη ....ζπακηθή πανάδμζε.
δ. Νμιιμί ....ιιεκεξ πνμηημμύκ ημκ ....αιιηθό από ημκ ....μύνθηθμ
θαθέ.
ε. Πμ μεγαιύηενμ πμηάμη ηεξ ....ιιάδαξ είκαη μ ...ιηάθμμκαξ.
ζη. Νμιιέξ ....γγιηθέξ ιέλεηξ έπμοκ ....ιιεκηθή νίδα.
3. Οομπιενώκς ηα θεκά ηςκ πνμηάζεςκ με ηα νήμαηα έπς θαη
είμαη ζημκ ζςζηό ηύπμ:
α. Ε θαζανηόηεηα ................... μηζή ανπμκηηά.
β. ................. έκα ζμβανό πνόβιεμα: έπαζα ηα θιεηδηά ημο ζπηηημύ.
γ. ................ πμιύ πανμύμεκε πμο ζα ένζεη ζήμενα μ παππμύξ από
ημ πςνηό.
δ. Πμ πάνθμ ηεξ γεηημκηάξ μαξ δεκ .................. θαζόιμο ζθμοπίδηα
γηαηί όιμη ημ θνμκηίδμοκ.
ε. Γγώ θαη ε θμιιεηή μμο ..................... μη θαιύηενεξ μαζήηνηεξ ηεξ
ηάλεξ.
ζη. Οημ ζπίηη μαξ .................... πέκηε ζθοιάθηα. Γζείξ .........................
θαημηθίδηα δώα;

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 27
Ε ΦΖΘΕ ΙΑΟ Ε ΑΞΓΡΞΩ
 Γκεζηώηαξ εκενγεηηθήξ θαη παζεηηθήξ θςκήξ
Μ εκεζηώηαξ είκαη μ πνόκμξ πμο μαξ δείπκεη ηη θάκεη θάπμημξ
ηώνα ή ελαθμιμοζεηηθά ή ζοκήζςξ.
π.π. Ε μαμά μαγεηνεύεη. / Ηάζε απόγεομα παίδς.
Ε εκενγεηηθή θςκή δείπκεη όηη θάπμημξ θάκεη θάηη θαη έπεη
θαηάιελε –ς ζημ πνώημ εκηθό πνόζςπμ ημο εκεζηώηα.
π.π. Νιέκς ηα νμύπα.
Ε παζεηηθή θςκή δείπκεη όηη θάπμημξ θάηη παζαίκεη θαη έπεη
θαηάιελε – μαη ζημ πνώημ εκηθό πνόζςπμ ημο εκεζηώηα.
π.π. πιέκμμαη
ΓΚΓΟΠΩΠΑΟ
Γκενγεηηθή θςκή Ναζεηηθή θςκή
εγώ πιέκς εγώ πιέκμμαη
εζύ πιέκεηξ εζύ πιέκεζαη
αοηόξ- ή – ό πιέκεη αοηόξ –ή – ό πιέκεηαη
εμείξ πιέκμομε εμείξ πιεκόμαζηε
εζείξ πιέκεηε εζείξ πιέκεζηε
αοημί – έξ – ά πιέκμοκ (ε) αοημί – έξ –ά πιέκμκηαη

 Ούκζεηε ιέλε είκαη αοηή πμο θηηάπκεηαη από δύμ (θαη
ζπακηόηενα ηνεηξ) άιιεξ ιέλεηξ, μη μπμίεξ ιέγμκηαη ζοκζεηηθά.
π.π. ηονόπηηα = ηονί (α’ ζοκζεηηθό) + πίηα (β’ ζοκζεηηθό)
Μη ιέλεηξ πμο δεκ είκαη ζύκζεηεξ ιέγμκηαη απιέξ.
π.π. θύιιμ απιή ιέλε
ηνηακηάθοιιμ ζύκζεηε ιέλε
1. Οομπιενώκς ηηξ ιέλεηξ με –ε ή –αη:
α. Πμ δάζμξ θαηαζηνέθεη.... από εμάξ πμο πεηάμ.... ζθμοπίδηα.
β. Ηναηηόμαζη.... γενά από ηε πεηνμιαβή ημο ιεςθμνείμο γηα κα
μεκ πέζμομ.... θάης.
γ. Όπμημξ ιείπεη ζημ ζπμιείμ γνάθεη.... ζημ απμοζημιόγημ.
δ. Γύπμμ.... κα πάμ..... αύνημ εθδνμμή.
ε. Γομκάδμμ.... θαζεμενηκά.
ζη. Δεκ επηηνέπεη.... κα θαπκίδεηξ.
2. Λεπςνίδς ηα νήμαηα ζημκ πάπονμ ημπμζεηώκηαξ ηα ζηεκ
θαηάιιειε ζηήιε:
Γκενγεηηθή θςκή Ναζεηηθή θςκήζημιίδς
ένπμμαη
βαθηίδς
ηειεηώκς
βηάδμμαη
αγαπηέμαη
ζομώκς
πμνεύς
ενγάδμμαη
πενηπμημύμαη
ΝΞΜΟΜ΢Ε!
εμείξ ηνέπμομε
εζείξ ηνέπεηε

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 29
3. Ιεηαθένς ηα νήμαηα από ηεκ εκενγεηηθή ζηεκ παζεηηθή
θςκή θαη ημ ακηίζηνμθμ:
4. ΢ςνίδς ηηξ ζύκζεηεξ ιέλεηξ ζηα ζοκζεηηθά ημοξ:
α. ζθιενόθανδμξ = .............................. + ................................
β. αγνημιμύιμοδμ = ............................. + ...............................
γ. θοκεγόζθοιμ = ............................. + ...............................
δ. ακζμδμπείμ = ............................. + ...............................
5. Οπεμαηίδς ζύκζεηεξ ιέλεηξ θαη θηηάπκς πνμηάζεηξ:
α. ζπακάθη + νύδη = ...................................
..........................................................................................................
β. θαηά + θόθθηκμξ = ...................................
..............................................................................................................
γ. ιάπακμ + θήπμξ = .....................................
.............................................................................................................
ζεθώκς
πιενώκμμαη
θόβς
πηάκς
γνάθμμαη
θνύβμμαη
ηνίβς
πιέκμμαη

6. Γνάθς πώξ ιέγεηαη αοηόξ πμο...
 έπεη θαιή ηύπε .........................................
 έπεη μαύνα μάηηα ........................................
 έπεη θαιή θανδηά .........................................
 είκαη άζπνμξ θαη μαύνμξ .........................................
 είκαη γιοθόξ θαη ληκόξ ........................................
 είκαη ρειόξ θαη ιηγκόξ .........................................
Πμ -μ- ζηε μέζε ηςκ
ζύκζεηςκ ιέλεςκ είκαη
πάκηα όμηθνμκ.

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 31
ΠΑ ΝΑΖΔΖΗΑ ΙΜΡ ΝΑΖ΢ΚΖΔΖΑ
 Νηώζεηξ είκαη μη δηάθμνεξ μμνθέξ πμο παίνκεη έκα μοζηαζηηθό
ή έκα επίζεημ όηακ θιίκεηαη, είκαη δε μη ελήξ:
μκμμαζηηθή – γεκηθή – αηηηαηηθή – θιεηηθή.
π.π.
Γκηθόξ ανηζμόξ Νιεζοκηηθόξ ανηζμόξ
Μκμμαζηηθή μ δνόμμξ μη δνόμμη
Γεκηθή ημο δνόμμο ηςκ δνόμςκ
Αηηηαηηθή ημκ δνόμμ ημο δνόμμοξ
Ηιεηηθή - δνόμε - δνόμμη
Ε μκμμαζηηθή πηώζε απακηά ζηεκ ενώηεζε πμημξ; πμηα; πμημ;
πμημη; πμηεξ; πμηα; θαη έπεη ηα άνζνα μ , ε, ημ ζημκ εκηθό ανηζμό
θαη ζημκ πιεζοκηηθό ηα άνζνα μη, μη, ηα.
π.π. μ θάμπμξ – ε μμάδα – ημ θανάβη
μη θάμπμη – μη μμάδεξ – ηα θανάβηα
Ε γεκηθή πηώζε απακηά ζηεκ ενώηεζε πμημο;/πμηακμύ; πμηαξ;/
πμηακήξ; πμηακμύ;/ηίκμξ; πμηςκ;/πμηακώκ; ηίκςκ; θαη ζημκ
πιεζοκηηθό ανηζμό γνάθεηαη με –ς ζημ άνζνμ θαη ζηεκ θαηάιελε.
π.π. ημο θαναβημύ – ηςκ θαναβηώκ
Αηηηαηηθή είκαη ε πηώζε με ηεκ μπμία απακηάμε ζηεκ ενώηεζε
πμημκ; πμηα; πμημ;
π.π. ημκ θήπμ – ημοξ θήπμοξ

Ηιεηηθή είκαη ε πηώζε με ηεκ μπμία θςκάδμομε, θαιμύμε θάπμημκ
θαη γεκηθά πνμζθςκμύμε.
π.π. γοκαίθα - γοκαίθεξ
 Γπίζεηα είκαη μη ιέλεηξ πμο έπμοκ ηνία γέκε, δειώκμοκ ηεκ
ηδηόηεηα ή ηεκ πμηόηεηα ηςκ μοζηαζηηθώκ πμο ζοκμδεύμοκ θαη
έπμοκ δηάθμνεξ θαηαιήλεηξ.
π.π. μόκημμξ, -ε, -μ
ιμγηθόξ, -ή, -ό
κέμξ, -α, -μ
αζεμέκημξ, -ηα, -ημ
παπύξ, -ηά, -ύ
ΝΞΜΟΜ΢Ε! Δεκ πνέπεη κα μπενδεύμομε ηα επίζεηα με ηηξ
μεημπέξ, μη μπμίεξ έπμοκ επίζεξ ηνία γέκε, αιιά ηειεηώκμοκ ζε
-μέκμξ, -μέκε, -μέκμ θαη πνμένπμκηαη από θάπμημ νήμα.
π.π. μαγεμέκμξ, -ε, -μ (μεημπή) αιιά μαγηθόξ, -ή, -ό (επίζεημ)
 Μηθμγέκεηα ιέλεςκ απμηειμύκ μη ιέλεηξ πμο μμηάδμοκ πμιύ,
πμο έπμοκ δειαδή έκα θμμμάηη ημοξ ίδημ, θαη ιέμε όηη είκαη
ζογγεκηθέξ.
π.π. γείημκαξ , γεηημκηά , γεηημκηθόξ , γεηημκεύς , θηςπμγεηημκηά
 Μ πςνηζμόξ μηαξ ιέλεξ ζε ζοιιαβέξ ιέγεηαη ζοιιαβηζμόξ. Μη
θακόκεξ ζοιιαβηζμμύ είκαη μη ελήξ:
α. Ηάζε ζοιιαβή πνέπεη κα έπεη μπςζδήπμηε έκα θςκήεκ
(π.π. θή – πμξ, α – έ – ναξ).
β. Έκα ζύμθςκμ πμο βνίζθεηαη ακάμεζα ζε δομ θςκήεκηα
ζοιιαβίδεηαη με ημ δεύηενμ θςκήεκ (π.π. έ – ια – ημ).
γ. Δομ ζύμθςκα δε πςνίδμκηαη όηακ από αοηά ανπίδεη ειιεκηθή
ιέλε (π.π. πα – ηνί – δα ηνέπς)

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 33
δ. Δομ ζύμθςκα πςνίδμκηαη ζημκ ζοιιαβηζμό όηακ από αοηά
δεκ ανπίδεη ειιεκηθή ιέλε (π.π. γημν – ηή νη.... ;)
ε. Πνία ζύμθςκα ακάμεζα ζε δομ θςκήεκηα ζοιιαβίδμκηαη με ημ
επόμεκμ θςκήεκ όηακ ανπίδεη θαη από ηα ηνία ή ημοιάπηζημκ
από ηα δύμ πνώηα ιέλε ειιεκηθή. Δηαθμνεηηθά, ημ πνώημ πάεη
με ημ πνμεγμύμεκμ θςκήεκ θαη ηα άιια δύμ με ημ επόμεκμ.
π.π. α – ζηνα – πή (ζηνμθή) , ε – πζνόξ (πζεξ) ,
άκ – ζνς – πμξ (κζ...;)
ΓΛΑΖΞΓΟΕ: Όηακ πνηκ από ημ ηδ ή ημ ηζ οπάνπεη κ, ημ κ
ζοιιαβίδεηαη λεπςνηζηά από ημ ηδ θαη ημ ηζ.
π.π. κε – νάκ – ηδη, βημ – ιμκ – ηζέ – ιμ
ζη. Δύμ όμμηα ζύμθςκα πςνίδμκηαη (π.π. άι – ιμξ).
δ. Πα δίρεθα ζύμθςκα μπ, κη, γθ, ηζ, ηδ δε πςνίδμκηαη.
π.π. ηδη – ηδί – θη
ε. Πα δίρεθα θςκήεκηα αη, εη, μη , μο, μη ζοκδοαζμμί αε, με, ασ,
μσ θαη μη θαηαπνεζηηθμί δίζθμγγμη ηά, οα, μημ δε πςνίδμκηαη.
π.π. παη – δί, αο – ιή, αε – δό – κη, πηά – ημ, γοά – ιη – κμξ,
θμ – νόη – δμ αιιά θα – ΐ – θη

1. Βνίζθς ηα επίζεηα ημο θεημέκμο, ηα οπμγναμμίδς θαη ζηε
ζοκέπεηα γνάθς ηα ηνία γέκε ημοξ ζημκ παναθάης πίκαθα,
Ιέκς ζ’ έκα ζηεκό ηεξ Νιάθαξ από ηόηε πμο γεκκήζεθα. Ο’
έκα ζμθάθη γναθηθό θάης από ηεκ Αθνόπμιε θαη ημκ Νανζεκώκα.
Πμ ζπίηη μαξ είκαη παιηό θαη εημημόννμπμ θη μ θήπμξ μαξ ηόζμ
μηθνόξ, πμο μόκμ όκεηνα μπμνείξ κα θαιιηενγήζεηξ. Γιάζηνεξ με
θόθθηκα γενάκηα θαη βηγθόκηεξ, έκα θίηνηκμ γηαζεμί θνύβμοκ ημοξ
ημίπμοξ ημ πνςί με ημκ ήιημ. Ια ημ ζμύνμοπμ, όηακ πέθημοκ ηα
γημύιηα θαη μη μεκελέδεξ ημο δεηιηκμύ, θαίκεηαη ζπεηηθά θαηκμύνημ.
Αγγειηθή Βανειιά, «Έλη εκακηίμκ εκόξ»
Ανζεκηθό Θειοθό Μοδέηενμ
μ γναθηθόξ ε γναθηθή ημ γναθηθό
2. Οομπιενώκς ημκ πίκαθα:
ΓΓΚΖΗΕ ΓΚΖΗΜΡ ΓΓΚΖΗΕ ΝΘΕΘ.
ε δοκαηή βνμπή
ημ γνήγμνμ άιμγμ
ε βνμκηενή θςκή
μ όμμνθμξ θήπμξ
ημ ρειό ζπίηη

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 35
3. Ακαγκςνίδς θαη γνάθς ηεκ πηώζε θαη ημκ ανηζμό ηςκ
παναθάης μοζηαζηηθώκ, όπςξ ζημ πανάδεηγμα:
ημ ημύβιμ  μκμμαζηηθή εκηθμύ
μη θμύπεξ  ..................................................
μ ζηναηηώηεξ  ..................................................
ημο πεηναηή  ..................................................
ημο μδεγμύ  ..................................................
ηςκ ζεζαονώκ  ..................................................
ηα αοημθίκεηα  ..................................................
ημο καμύ  ..................................................
ηεξ δαζθάιαξ  .................................................
ημ θμοιμύνη  ..................................................
4. ΢ςνίδς ηηξ παναθάης ιέλεηξ ζε ζοιιαβέξ:
έκημμμ ................................ εθθιεζία ................................
άγαιμα ................................ άνζνμ ................................
πύνγμξ ................................ θειαεδώ .................................
αγθηκάνα ................................ άδεημξ .................................
κενάηδα ................................. γεηημκηά .................................
άννςζημξ ................................. αγγμύνη .................................
5. Ιεηαθένς ηα μοζηαζηηθά ζημκ ακηίζεημ ανηζμό πςνίξ κα
αιιάλς ηεκ πηώζε ζηεκ μπμία βνίζθμκηαη:
ημοξ θανπανίεξ ......................................
μ ιμπίαξ .......................................
ημο μήκα ........................................
ημκ πίκαθα .......................................
ηε ζάιαζζα .......................................

ημ παηπκίδη ........................................
ηςκ πςναθηώκ ........................................
ηεξ γημνηήξ ........................................
ε δμοιεηά .........................................
ηα ζπαζηά ..........................................
6. Οπεμαηίδς επίζεηα από ηεκ ίδηα μηθμγέκεηα με ηηξ παναθάης
ιέλεηξ, όπςξ ζηα παναδείγμαηα:
θαηάιελε – ηκμξ θαηάιελε - έκημξ
πακί πάκηκμξ ηεκεθέξ ηεκεθεδέκημξ
πέηνα αζήμη
δένμα άπονμ
μαιιί πνοζάθη
ιίζμξ μμιύβη
θαηάιελε – ημμξ θαηάιελε – ηηθόξ
κεζηεύς κεζηίζημμξ μεηαδίδς μεηαδμηηθόξ
μηθμδμμώ εκμπιώ
θαιιηενγώ βηάδμμαη
εθανμόδς παναηενώ
οπμιμγίδς βμεζώ

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 37
ΟΠΕ ΚΓΑ ΙΑΟ ΓΓΖΠΜΚΖΑ
 Ναναζεηηθά ιέγμκηαη μη μμνθέξ πμο παίνκμοκ ηα
επίζεηα όηακ θάκμομε ζύγθνηζε θη έπμοκ ηνεηξ βαζμμύξ:
α. Πμκ ζεηηθό βαζμό, πμο δειώκεη πώξ είκαη ημ μοζηαζηηθό.
π.π. ιεπηόξ, – ή, - ό
β. Πμκ ζογθνηηηθό βαζμό, πμο ζογθνίκεη δύμ πνόζςπα, δώα,
πνάγμαηα ή θαηαζηάζεηξ θαη μαξ ιέεη όηη έκα μοζηαζηηθό έπεη
έκα γκώνηζμα ζε μεγαιύηενμ βαζμό από έκα άιιμ. Μ
ζογθνηηηθόξ βαζμόξ ζπεμαηίδεηαη με δύμ ηνόπμοξ:
1) μμκμιεθηηθά με ηηξ θαηαιήλεηξ –όηενμξ, -ε, -μ, -ύηενμξ, -ε, -
μ, - έζηενμξ, -ε, -μ
π.π. κεόηενμξ,-ε,-μ, μαθνύηενμξ,-ε,-μ, εογεκέζηενμξ,-ε,- μ
2) πενηθναζηηθά με ημ «πημ» θαη ημκ ζεηηθό βαζμό ημο
επηζέημο (π.π. πημ κέμξ, πημ μαθνύξ, πημ εογεκήξ)
γ. Πμκ οπενζεηηθό βαζμό
1) Μ απόιοημξ οπενζεηηθόξ βαζμόξ δειώκεη όηη ημ μοζηαζηηθό
έπεη έκα γκώνηζμα ζε πμιύ μεγάιμ βαζμό, πςνίξ κα γίκεηαη
ζύγθνηζε με άιια θαη ζπεμαηίδεηαη ςξ ελήξ:
μμκμιεθηηθά: ζεηηθόξ βαζμόξ μοδεηένμο + -ηαημξ
π.π. ρειόηαημξ-ε-μ, μαθνύηαημξ-ε-μ, εογεκέζηαημξ-ε-μ
πενηθναζηηθά: πμιύ + ζεηηθόξ βαζμόξ
π.π. πμιύ ρειόξ, πμιύ μαθνύξ, πμιύ εογεκήξ
2) Μ ζπεηηθόξ οπενζεηηθόξ βαζμόξ εκόξ επηζέημο δειώκεη
όηη ημ μοζηαζηηθό πμο ζοκμδεύεη έπεη έκα γκώνηζμα ζε
μεγαιύηενμ βαζμό από όια ηα άιια όμμηά ημο θαη ζπεμαηίδεηαη
ςξ ελήξ:
άνζνμ + ζογθνηηηθόξ βαζμόξ
π.π. μ ρειόηενμξ, μ μαθνύηενμξ, μ εογεκέζηενμξ
μ πημ ρειόξ, μ πημ μαθνύξ, μ πημ εογεκήξ

Ακώμαια παναζεηηθά
ΘΓΠΖΗΜΟ ΟΡΓΗΞΖΠΖΗΜΟ ΡΝΓΞΘΓΠΖΗΜΟ
θαιόξ θαιύηενμξ άνηζημξ
θαθόξ πεηνόηενμξ πείνηζημξ
μηθνόξ μηθνόηενμξ ειάπηζημξ
μεγάιμξ μεγαιύηενμξ μέγηζημξ
ιίγμξ ιηγόηενμξ ειάπηζημξ
πμιύξ πενηζζόηενμξ -
 Πμπηθά επηννήμαηα είκαη μη ιέλεηξ πμο απακημύκ ζηεκ ενώηεζε
«πμύ;», δείπκμοκ ηόπμ θαη δεκ θιίκμκηαη.
π.π. εδώ, εθεί, πάκς, θάης, αιιμύ, δεληά, μαθνηά θ.ά.
1. Οπεμαηίδς μμκμιεθηηθά θαη πενηθναζηηθά ηα παναζεηηθά ηςκ
επηζέηςκ, πςνίξ κα ημοξ αιιάλς γέκμξ, όπςξ ζημ
πανάδεηγμα:
Θεηηθόξ βαζμόξ Οογθνηηηθόξ βαζμόξ Ρπενζεηηθόξ βαζμόξ
ιεοθόξ ιεοθόηενμξ / πημ
ιεοθόξ
ιεοθόηαημξ / μ πημ
ιεοθόξ
έλοπκε
βαζύηενμ / πημ βαζύ
ζθμηεηκόηαημξ / μ πημ
ζθμηεηκόξ
ρειή
κμζηημόηενμ / πημ
κόζηημμ

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 39
2. Φηηάπκς πνμηάζεηξ με ηηξ ιέλεηξ ηεξ πανέκζεζεξ, όπςξ ζημ
α) (Γηώνγμξ, ρειόξ, αδενθόξ)
Μ Γηώνγμξ είκαη ρειόηενμξ / πημ ρειόξ από ημκ αδενθό ημο.
β) (ζθύιμξ, θηιηθόξ, ιημκηάνη)
.................................................................................................................
γ) (αενμπιάκα, γνήγμνα, πιμία)
................................................................................................................
δ) (θμοθμοβάγηα, έλοπκε, αιεπμύ)
....................................................................................................................
3. Οομπιενώκς ηηξ παναθάης πνμηάζεηξ με ηα ημπηθά
επηννήμαηα ηεξ πανέκζεζεξ:
(θάης, πάκς, εδώ, θμκηά, δίπια, θάπμο, δεληά, έλς)
α. Πμ μμιύβη έπεζε ................... από ημ γναθείμ.
β. Έια γνήγμνα ................. .
γ. Γιέκε, με βγαίκεηξ ............ , ζα θνοώζεηξ.
δ. Μη μαζεηέξ άθεζακ ηα ηεηνάδηά ημοξ ................... ζηεκ έδνα.
ε. Ε Χνηζηίκα θνύβεηαη ................... εδώ γύνς.
ζη. Έια κα θαζίζεηξ .................... μμο ζημ ζνακίμ.
δ. Μ δάζθαιμξ πνέπεη κα είκαη .................... ζημοξ μαζεηέξ ημο.
ε. Οημ ηέιμξ ημο δηαδνόμμο ζηνίρε ..................... .

ΓΚΜΠΕΠΑ 3
Οηε γε θαη ζηε ζάιαζζα

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 41
ΟΝΖΠΖ ΙΓ ΗΕΝΜ
 Γπίζεηα είκαη μη ιέλεηξ πμο έπμοκ ηνία γέκε. Πα επίζεηα ηα
πνεζημμπμημύμε μέζα ζ’ έκα θείμεκμ γηα κα ημ μμμνθύκμομε, κα
ημ δηακζίζμομε θαη κα μεκ είκαη βανεηό. Έηζη γίκεηαη πημ
πενηγναθηθό θαη πημ εοπάνηζημ ζηεκ ακάγκςζε.
 Απόζηνμθμξ είκαη ημ ζεμείμ ζηίλεξ ( ’ ) πμο ημπμζεηείηαη ζηε
ζέζε εκόξ θςκήεκημξ, όηακ δε ζέιμομε κα ημ πνμθένμομε.
π.π. απ’ ημ (από ημ), η’ άιμγμ (ημ άιμγμ), μμο ’θενε (μμο έθενε)
 Ιενηθέξ θμνέξ μνηζμέκα θςκήεκηα είκαη δοκαηόκ κα παζμύκ
όηακ βνίζθμκηαη δίπια ζε άιια θςκήεκηα ή ακάμεζα ζε
ζύμθςκα. Πμ θαηκόμεκμ αοηό ημ ιέμε απαιμηθή θςκήεκημξ.
Όηακ μηα ιέλε ηειεηώκεη ζε θςκήεκ θαη ε επόμεκε ανπίδεη από
θςκήεκ, ηόηε πάκεηαη είηε ημ ηειηθό θςκήεκ ηεξ πνώηεξ ιέλεξ
είηε ημ ανπηθό θςκήεκ ηεξ δεύηενεξ ιέλεξ, ακάιμγα με ημ πμημ
από ηα δύμ είκαη πημ αζζεκέξ.
π.π. ημ άιμγμ  η’ άιμγμ (πάκεηαη ημ ηειηθό θςκήεκ ηεξ
πνώηεξ ιέλεξ)
μμο ένηλε  μμο ’νηλε (πάκεηαη ημ ανπηθό θςκήεκ ηεξ δεύηενεξ
ιέλεξ)
Οηε ζέζε ημο θςκήεκημξ πμο πάζεθε ζεμεηώκμομε ηεκ
απόζηνμθμ( ’ ).
ΟΕΙΓΖΩΟΕ: Όηακ ε πνώηε ιέλε ηειεηώκεη ζε θςκήεκ θαη
ε επόμεκε ανπίδεη από ημ ίδημ θςκήεκ, ηόηε πάκεηαη ημ
ηειηθό θςκήεκ ηεξ πνώηεξ ιέλεξ.
π.π. ηα αζηένηα η’ αζηένηα

Οε μενηθέξ πενηπηώζεηξ πάκεηαη έκα θςκήεκ ακάμεζα ζε δύμ
ζύμθςκα. Οηεκ πενίπηςζε αοηή, ζηε ζέζε ημο θςκήεκημξ πμο
πάζεθε ζεμεηώκμομε ηεκ απόζηνμθμ.
π.π. θένε ημ  θέν’ ημ
 Νανμμμίςζε είκαη ημ ζπήμα ιόγμο πμο ζογθνίκεη δύμ πνόζςπα
ή πνάγμαηα πμο έπμοκ θάηη θμηκό, πνεζημμπμηώκηαξ ηηξ ιέλεηξ
«ζακ, όπςξ, ιεξ θαη …, μμηάδεη με...».
π.π. ειαθνύξ ζακ πμύπμοιμ, άγνημ όπςξ ημ ιημκηάνη
ΝΞΜΟΜ΢Ε: Πμ ζακ δε δειώκεη πάκηα πανμμμίςζε. Ηάπμηεξ
θμνέξ δειώκεη πνόκμ θαη μπμνεί κα ακηηθαηαζηαζεί με ηηξ
ιέλεηξ όηακ ή μόιηξ.
π.π. Οακ ένζεη ημ θαιμθαίνη, ζα πάμε δηαθμπέξ.
 Οοκώκομεξ ιέλεηξ μκμμάδμκηαη μη δηαθμνεηηθέξ ιέλεηξ πμο
έπμοκ ηεκ ίδηα (ή πενίπμο ηεκ ίδηα) ζεμαζία.
π.π. ηζάκηα = ζάθα

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 43
1. Ρπμγναμμίδς ηα επίζεηα ημο θεημέκμο θαη μεηά ηα
ημπμζεηώ ζηεκ μκμμαζηηθή εκηθμύ θαη ζηα ηνία γέκε, όπςξ ζημ
Πμ δςμάηημ ηεξ Ζόιεξ είκαη έκα μηθνό παιάηη! Μη ημίπμη είκαη
δςγναθηζημί, ημ παπύ παιί είκαη πεκηαθάζανμ θαη ηα έπηπια
πνοζαθέκηα θαη γοαιηζηενά. Ε μεγάιε, λύιηκε βηβιημζήθε ηεξ είκαη
γεμάηε ιμγμηεπκηθά βηβιία θαη επηηναπέδηα παηπκίδηα, εκώ ημ
θμνηηζίζηηθμ θνεβαηάθη ηεξ ημ ’πεη ζημιίζεη με πμιύπνςμα
ανθμοδάθηα θαη ακαπαοηηθά μαληιάνηα.
μ μηθνόξ ε μηθνή ημ μηθνό
Ιεκ
λεπάζεηξ ηα
άνζνα:
μ, ε, ημ

2. Γνάθς ηηξ παναθάης ιέλεηξ όπςξ ήηακ πνηκ μπεη
απόζηνμθμξ:
θιείζ’ ημ  ……………………………… μ’ εμέκα  ..............................
ζ’ αθήκς  ……………………………… απ’ ημ  ..............................
η’ όκεηνμ  ................................ μμο ‘δςζε  ...........................
ζα ’ζεια  ................................. ημ ’κα  ................................
3. Λακαγνάθς ηηξ πνμηάζεηξ βάδμκηαξ απόζηνμθμ ζηηξ
οπμγναμμηζμέκεξ ιέλεηξ:
α. Πμ έθενα ημ βηβιίμ ζμο.  ...............................................................
β. Νμιύ όμμνθμ ημ άιμγό ζμο.  .......................................................
γ. Ε γηαγηά με έζηεηιε κα αγμνάζς ρςμί. ..........................................
...............................................................................................................
δ. Χηύπεζα ημ θμοδμύκη, μα δε με άθμοζεξ.  .................................
...............................................................................................................
ε. Φύγε μαθνηά από ηε θςηηά.  .........................................................
4. Βάδς απόζηνμθμ όπμο πνεηάδεηαη:
από αοηό  ................................... ζμο είπα  ................................
θάκε ημ  ................................... θένε ημ  ................................
με όνελε  ................................... πιύκε ηα  ................................
κα ένζεηξ  ................................... δώζε ημ  ................................
ζε έκα  ................................... από αοηό  ...............................
γηα αοηό  .................................... μμο είπεξ  ..............................

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 45
5. Οομπιενώκς ηηξ πνμηάζεηξ με ηηξ ιέλεηξ από ημ πιαίζημ θαη
θηηάπκς πανμμμηώζεηξ:
α. Απ’ ηεκ κηνμπή ηεξ έγηκε θόθθηκε ............................................. .
β. Ηόιιεζε πάκς μμο ......................................................................... .
γ. Ημιομπάεη ........................................................................................ .
δ. Ε Ζκώ έπεη οπένμπε θςκή. Πναγμοδάεη ..................................... .
ε. Πη ζα θάμε; Νεηκάς ……….................................................................. .
ζη. Μ μοζηθόξ Εναθιήξ ήηακ ζθιενόξ ............................................. .
δ. Θόγηα γιοθά ................................................................................... .
ε. Πα μάηηα ηεξ Άκκαξ είκαη γαιάδηα ................................................ .
6. Φηηάπκς πανμμμηώζεηξ με ιέλεηξ από ημκ δηπιακό πίκαθα:
 Γίκαη …………………….……….. ζακ πμύπμοιμ.
 Γίκαη ……………………..…………. ζακ ιημκηάνη.
 Γίκαη ………………………….………. ζακ αγθάζη.
 Γίκαη …………………………..……… ζακ δομάνη.
 Γίκαη ………………………………. ζακ θοπανίζζη.
δειθίκη, αηζάιη, παπανμύκα, ζάιαζζα, βδέιια, ιύθμξ, αεδόκη, μέιη
δοκαηόξ
μαιαθόξ
μοηενόξ
ειαθνύξ
ρειόξ

7. Βνίζθς ηηξ ζοκώκομεξ ιέλεηξ:
α. έπαζιμ = ..............................................
β. πανέα = ..............................................
γ. βαδίδς = ..............................................
δ. θαζανία = .............................................
ε. βόιηα = ..............................................
ζη. μπόνα = .............................................
δ. ιεθηά = .............................................
ε. ενγαζία = .............................................

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 47
ΓΑΠΜΟ ΑΝΜ ΟΝΖΠΖ ΔΕΠΑ ΚΓΑ ΜΖΗΜΓΓΚΓΖΑ
 Μνηζηηθό άνζνμ είκαη ημ μ, ε, ημ πμο πνεζημμπμημύμε όηακ
μηιάμε γηα θάηη ζογθεθνημέκμ.
π.π. Μ παππμύξ μμο είκαη άννςζημξ.
Αόνηζημ άνζνμ είκαη ημ έκαξ, μία, έκα πμο πνεζημμπμημύμε
όηακ μηιάμε γηα θάηη αόνηζημ θαη με ζογθεθνημέκμ.
π.π. Έκαξ παππμύξ δεη ζημ απέκακηη ζπίηη.
Πμ αόνηζημ άνζνμ θιίκεηαη μόκμ ζημκ εκηθό ανηζμό:
Μκμμαζηηθή έκαξ μία (μηα) έκα
Γεκηθή εκόξ μίαξ (μηαξ) εκόξ
Αηηηαηηθή έκακ μία (μηα) έκα
Ηιεηηθή - - -
 Ακηίζεηεξ είκαη δύμ ιέλεηξ πμο έπμοκ ηειείςξ δηαθμνεηηθή
ζεμαζία.
π.π. θςηεηκόξ ≠ ζθμηεηκόξ
 Αηηηαηηθή πηώζε είκαη αοηή πμο απακηά ζηεκ ενώηεζε «πμημκ;
πμηα; πμημ;» ή «ηη;» θαη άνζνα ηεξ είκαη: «ημκ, ηεκ, ημ, ημοξ,
ηηξ, ηα».
π.π. Ήνζα κα δς ημκ παππμύ μμο!
 Ηιεηηθή πηώζε είκαη αοηή πμο πνεζημμπμημύμε όηακ θςκάδμομε
ή θαιμύμε θάπμημκ. Δεκ έπεη άνζνμ θαη ηεκ αθμιμοζεί πάκηα
έκα θόμμα μέζα ζηεκ πνόηαζε.
π.π. Γηώνγμ, έια εδώ! / Θείε, ηη ώνα ζα επηζηνέρεη ε Ιανία;

1. Οομπιενώκς ηα θεκά ημο θεημέκμο με ημκ ζςζηό ηύπμ ημο
μνηζηηθμύ ή ημο αόνηζημο άνζνμο:
......... πμιύ παιηά πνόκηα, δύμ δέκηνα, ........ μληά θαη .........
θανοδηά ήηακ αδενθέξ. ……… θμνά ιμηπόκ ζθέθηεθακ κα θάκμοκ
ηαλίδηα γηα κα δμοκ όιμ .......... θόζμμ, επεηδή είπακ βανεζεί ..........
πςνηό ημοξ. Αθμύ ηαλίδερακ πμιύ, έθηαζακ ζε ........... βμοκό, ………
Νίκδμ, θαη …….. μληά είπε: «Ημονάζηεθα κα ηαληδεύς, ζα μείκς
εδώ!». .......... θανοδηά όμςξ ζοκέπηζε ……… ηαλίδηα, γκώνηζε
πμιιμύξ αθόμα ηόπμοξ θαη ζε θαζέκακ απ’ αοημύξ έμεκε γηα ιίγμ.
Γη’ αοηό ζοκακηάμε θανοδηέξ πακημύ, εκώ μληέξ ζε ιίγα μένε.
2. Ρπμγναμμίδς ηα άνζνα ηςκ πνμηάζεςκ θαη γνάθς δίπια ακ
είκαη μνηζηηθά ή αόνηζηα, όπςξ ζημ πανάδεηγμα:
α. Ιηα μένα ζοκάκηεζα ηοπαία ημκ ζείμ μμο. αόνηζημ, μνηζηηθό
β. Θεξ κα ζμο πς έκα ακέθδμημ; ..................................................
γ. Νέηα μμο ηεκ μπάια. ..............................................................
δ. Αοηό ημ ηνηακηάθοιιμ είκαη γηα ζέκα. ....................................
ε. Πα αοημθηκεηάθηα είκαη εκόξ αγμνημύ. ....................................
3. Οομπιενώκς ηηξ πνμηάζεηξ με ηα μοζηαζηηθά ζηε ζςζηή
πηώζε: ημ μπαιόκη, μ αζζεκήξ, ε άζθεζε, ημ δώνμ, μ
γείημκαξ
α. Ε παηδίαηνμξ ελέηαζε .................................... .
β. Ε Άιθεζηε ιύκεη ...................................... .
γ. Ηαζώξ έβγαηκα από ημ ζπίηη, παηνέηεζα .................................. μμο.
δ. Ε κμκά μμύ αγόναζε ................................... ηςκ Χνηζημογέκκςκ.
ε. Οημ πάνηη πμο πήγα ημ ζπίηη ήηακ ζημιηζμέκμ με ......................... .

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 49
4. Οπεμαηίδς ηεκ αηηηαηηθή ημο εκηθμύ θαη ημο πιεζοκηηθμύ
ηςκ μκμμάηςκ ηεξ ανηζηενήξ ζηήιεξ:
μκόμαηα εκηθόξ ανηζμόξ
πιεζοκηηθόξ
ανηζμόξ
μ ζθύιμξ ημκ ζθύιμ ημοξ ζθύιμοξ
μ άκζνςπμξ
ε πηκαθίδα
ημ μηθόπεδμ
μ δάζθαιμξ
ε μεπακή
5. Γνάθς μαδί με ημ άνζνμ ημοξ ηα παναθάης μοζηαζηηθά ζε
όιεξ ηηξ πηώζεηξ ημο ανηζμμύ πμο βνίζθμκηαη:
(μ ρανάξ, ημκ άνπμκηα, ηηξ γοκαίθεξ, ημ δμπείμ, ημοξ αζιεηέξ
μκμμαζηηθή γεκηθή αηηηαηηθή θιεηηθή
μ ρανάξ ημο ρανά ημκ ρανά ρανά
Η
κλητική
δεν έχει
άρθρο.

6. Φηηάπκς πνμηάζεηξ γνάθμκηαξ ηηξ παναθάης ιέλεηξ ζηεκ
θιεηηθή πηώζε, όπςξ ζημ πανάδεηγμα:
α. (γηαηνόξ) Γηαηνέ, έπς θάηη ζμβανό;
β. (παππμύξ) ..................................................................................
γ. (Άγημξ Βαζίιεξ) ......................................................................
δ. (ζείμξ Οςηήνεξ) ..................................................................
7. Λακαγνάθς ηηξ πνμηάζεηξ ακηηθαζηζηώκηαξ ηηξ
οπμγναμμηζμέκεξ ιέλεηξ με ηηξ ακηίζεηέξ ημοξ:
α. Ε αδενθή μμο είκαη εογεκηθή. ..................................................
β. Πμ θαγεηό ήηακ κόζηημμ. ......................................................
γ. Πα μαγαδηά είκαη θιεηζηά. .......................................................
δ. Πμ Οάββαημ λοπκήζαμε κςνίξ. ............................................

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 51
ΜΖ ΑΗΞΜΒΑΠΓΟ ΠΕΟ ΘΑΘΑΟΟΑΟ
 Ηονημιελία έπμομε όηακ πνεζημμπμημύμε ηηξ ιέλεηξ με ηεκ
πναγμαηηθή ημοξ ζεμαζία.
π.π. Φμνάεη έκα πνοζό μεκηαγηόκ (δει. θηηαγμέκμ από πνοζάθη).
 Ιεηαθμνά έπμομε όηακ πνεζημμπμημύμε ηηξ ιέλεηξ με μηα
δηαθμνεηηθή από ηεκ πναγμαηηθή ημοξ ζεμαζία γηα κα ημκίζμομε
θάπμηα ηδηόηεηά ημοξ.
π.π. Μ Γηάκκεξ έπεη πνοζή θανδηά.
(Ιηα θανδηά δεκ μπμνεί κα είκαη θηηαγμέκε από πνοζάθη. Γδώ ε
ιέλε «πνοζή» ζεμαίκεη «θαιή»).
 Οοπκά μπενδεύμομε ημ άνζνμ «ηεξ» με ημ άνζνμ «ηηξ». Πμ
πνώημ πνεζημμπμηείηαη ζηε γεκηθή πηώζε ημο εκηθμύ ανηζμμύ,
εκώ ημ δεύηενμ ζηεκ αηηηαηηθή πηώζε ημο πιεζοκηηθμύ ανηζμμύ.
π.π. ηεξ μεηέναξ - ηηξ μεηένεξ
(γεκ. εκηθμύ) (αηη. πιεζ.)
Γπίζεξ ζοπκά μπενδεύμομε ημ άνζνμ «ημκ» με ημ άνζνμ
«ηςκ». Πμ πνώημ πνεζημμπμηείηαη ζηεκ αηηηαηηθή πηώζε ημο
εκηθμύ ανηζμμύ, εκώ ημ δεύηενμ ζηε γεκηθή πηώζε ημο
πιεζοκηηθμύ ανηζμμύ.
π.π. ημκ θήπμ – ηςκ θήπςκ
(αηη. εκηθμύ) (γεκ. πιεζ.)

1. Γνάθς δίπια ζε θάζε θνάζε Η γηα ηεκ θονημιελία θαη Ι γηα
ηε μεηαθμνά:
α. Ηαζανό μοαιό. (......)
β. Νηθνά ιόγηα. (......)
γ. Νηθνή γεύζε. (......)
δ. Ηαζανά νμύπα. (......)
ε. Ηόβεη ημ μοαιό ημο. (......)
ζη. Οοκκέθηαζε μ μονακόξ. (......)
δ. Ηόβεη ημ μαπαίνη. (......)
ε. Οοκκέθηαζε ημ πνόζςπό ημο. (......)
2. Οομπιενώκς ηα θεκά ηςκ πνμηάζεςκ με ημ ζςζηό άνζνμ
(ηεξ ή ηηξ):
 Πμ θόνεμα ……… Δςήξ είκαη πμιύ ςναίμ με ........ πμιύπνςμεξ
νίγεξ ημο.
 Ε Γιέκε πέναζε ……… δηαθμπέξ ηςκ Χνηζημογέκκςκ ζημ πςνηό
………… μεηέναξ ηεξ.
 Αξ απμιαύζμομε ........ μμμνθηέξ ......... άκμηλεξ.
 Άζε ......... ελοπκάδεξ θαη θένε ημ βηβιίμ ........... Γιώζζαξ γηα κα
δηαβάζεηξ ........... πηώζεηξ.
 Μ ζονςνόξ .......... πμιοθαημηθίαξ άθμοζε ....... θςκέξ θαη έηνελε.
 Οήμενα μάζαμε ........ ζεέξ .......... ανπαίαξ Γιιάδαξ.

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 53
3. Οομπιενώκς ηα θεκά με ημ θαηάιιειμ άνζνμ (ημκ ή ηςκ):
 Μη θςκέξ μαξ γέμηζακ ……… παηδόημπμ.
 Πα πμιιά πνώμαηα ………… ιμοιμοδηώκ μμμνθαίκμοκ …………
θήπμ.
 Φώκαλε ………… θεπμονό θαη πεξ ημο κα θόρεη ηα παμειά
θιαδηά ……… δέκηνςκ.
4.Οομπιενώκς ηα θεκά ηςκ πνμηάζεςκ με ημ θαηάιιειμ άνζνμ
(ημκ, ηεξ, ηςκ ή ηηξ):
Ε Αζπαζία είδε ......... αδενθό ηεξ έλς από ημ ζπίηη .........
Ηαηενίκαξ. Οημ πένη ημο θναημύζε ηα βηβιία ......... Αγγιηθώκ.
Λαθκηθά άνπηζε κα ρηπαιίδεη. Έδεηπκε κα παίνεηαη με ...........
ζηαγόκεξ .......... βνμπήξ. Έβαιε ηα βηβιία μέζα ζηεκ ηζάκηα θαη
θώκαλε ......... Αδόν. Πμ ζθοιάθη θμβόηακ ηε βνμπή θαη ......... ήπμ
.......... αοημθηκήηςκ.
5. Ηιίκς «μ γαιάδημξ μονακόξ» ζε όιεξ ηηξ πηώζεηξ ημο
εκηθμύ θαη πιεζοκηηθμύ ανηζμμύ:
Γκηθόξ ανηζμόξ Νιεζοκηηθόξ ανηζμόξ
Μκμμαζηηθή
Γεκηθή
Αηηηαηηθή
Ηιεηηθή

ΓΕ ΗΑΖ ΘΑΘΑΟΟΑ
 Πμ θόμμα θαη ηα απμζηςπεηηθά είκαη ζεμεία ζηίλεξ.
Πμ θόμμα ημ ζεμεηώκμομε γηα κα δείλμομε πμιύ μηθνό
ζηαμάηεμα ηεξ θςκήξ θαη ημ βάδμομε όηακ:
Α) ζέιμομε κα πςνίζμομε ζοκεπόμεκεξ ιέλεηξ πμο ακήθμοκ
ζηεκ ίδηα θαηεγμνία (μοζηαζηηθά, επίζεηα, νήμαηα θ.ιπ.)
π.π. Μ μακάβεξ πμοιάεη μήια, πμνημθάιηα, κημμάηεξ, ιεμόκηα
θαη πμιιώκ εηδώκ θνμύηα θαη ιαπακηθά.
Μ Απηιιέαξ είκαη παηδί θαιόθανδμ, πμκόροπμ, ζομπαζεηηθό,
ζοκενγάζημμ θαη ημκ έπς θίιμ.
Ε θονία Έιιε θεκηάεη, πιέθεη, νάβεη, δςγναθίδεη θαη θάπμηα
ζηηγμή ακμίγεη θαη ηεκ ηειεόναζε κα αθμύζεη ηηξ εηδήζεηξ.
Β) πνεζημμπμημύμε θιεηηθή πηώζε
π.π. Ακηνέα, θένε μμο ζε παναθαιώ ημ μμιύβη μμο.
Κα πνμζέπεηξ, Γιέκε μμο, γηαηί θάκεηξ πμιιά ιάζε.
Γ) ζέιμομε κα ελεγήζμομε, κα δώζμομε πενηζζόηενεξ
πιενμθμνίεξ γη’ αοηό πμο μηιάμε
π.π. Μ Οηνομόκαξ, ημ μεγάιμ πμηάμη ημο Κμμμύ Οεννώκ,
έπεη ηηξ πεγέξ ημο ζηα βμοκά ηεξ Βμοιγανίαξ θαη πύκεηαη
ζημκ Οηνομμκηθό θόιπμ.
Μ Ήιημξ, ημ μεγαιύηενμ αζηένη ημο γαιαλία μαξ, με ημ θςξ
θαη ηε ζενμόηεηά ημο δίκεη δςή ζ΄ όια ηα δςκηακά ηεξ γεξ.
Δ) ζέιμομε κα πςνίζμομε μηθνέξ πνμηάζεηξ πμο βνίζθμκηαη
μέζα ζε μία μεγάιε πνόηαζε
π.π. Λεθίκεζα ημ δηάβαζμα ηεξ Ζζημνίαξ. Δεκ θαηάθενα
κα μάζς ηίπμηα. Πμ πιοκηήνημ έθακε θαζανία, ε μαμά
μηιμύζε με μηα θίιε ηεξ ζημ ηειέθςκμ, ε αδενθή μμο άθμογε
μμοζηθή, ε γηαγηά έβιεπε ηειεόναζε θαη μ παππμύξ με ημ
μπαμπά μάιςκακ γηα ηα πμδμζθαηνηθά.

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 55
ΟΕΙΓΖΩΟΕ: Η όμμα βάδμομε μέζα ζ’ έκα θείμεκμ
θαη ζ’ άιιεξ πενηπηώζεηξ, πμο ζα μάζεηε όηακ
μεγαιώζεηε πενηζζόηενμ...
Πα απμζηςπεηηθά ηα πνεζημμπμημύμε όηακ ζέιμομε κα
απμζηςπήζμομε θάηη είηε γηαηί δε ζέιμομε κα ημ πμύμε είηε
γηαηί αοηόξ πμο ζα δηαβάζεη ηεκ πνόηαζε, μπμνεί κα θαηαιάβεη
εύθμια ηε ζοκέπεηά ηεξ.
π.π. Γίζαη αγεκέζηαημξ, είζαη... κα με ζμο πς ηη είζαη...
Ήμμοκα μπνμζηά ζημ ηνμπαίμ αηύπεμα. Έβγαιακ μη
ηναομαηημθμνείξ ημκ μδεγό. Πα πένηα ημο, ηα πόδηα ημο ... .
Δεκ πενηγνάθεηαη ηη είδα. Γοηοπώξ άθμοζα πςξ ζώζεθε.
1. Βάδς θόμμα όπμο πνεηάδεηαη:
Ε πμνημθαιηά ε ιεμμκηά ε απιαδηά ε νμδαθηκηά θαη ε μειηά
έθακακ ζοκέιεοζε ζημκ θήπμ ημο παππμύ.
ΝΜΞΠΜΗΑΘΖΑ: Ιαδεοηήθαμε εδώ γηα κα απμθαζίζμομε ηη ζα
θάκμομε με ημκ Γηώνγμ ηεκ Ακκμύια θαη ημοξ θίιμοξ ημοξ. Ιόιηξ
ςνημάζμοκ μη θανπμί μαξ ένπμκηαη ζθανθαιώκμοκ πάκς μαξ
ανπίδμοκ κα ηνώκε θαη δεκ αθήκμοκ ηίπμηα.
ΘΓΙΜΚΖΑ: Δεκ μπμνώ κα πς ημ ίδημ μηα θαη μη δηθμί μμο μη
θανπμί ηα ιεμόκηα δεκ ημοξ ανέζμοκ επεηδή είκαη ιίγμ ληκά.
2. Ακηηθαζηζηώ ηα απμζηςπεηηθά με ηηξ θνάζεηξ πμο ιείπμοκ:
α. Πειείςζε ημ θαγεηό ζμο, γηαηί... .......................................................
β. Ακ ένζεηε αδηάβαζημη αύνημ, ... ......................................................
γ. Ιεκ ημ λακαθάκεηξ αοηό, γηαηί... .....................................................

3. Βάδς θόμμα ή ηειεία όπμο πνεηάδεηαη:
Χζεξ δηάβαζα έκα άνζνμ γηα ηε μόιοκζε ημο πενηβάιιμκημξ
ηεκ ηνύπα ημο όδμκημξ θαη ηε νύπακζε ηεξ ζάιαζζαξ Αιήζεηα
εμείξ μη άκζνςπμη δεκ λένμομε πόζμ θαθό θάκμομε ζημ
πενηβάιιμκ μαξ Νεηάμε πακημύ ζθμοπίδηα θαίμε ηα δάζε θαη
νίπκμομε απόβιεηα ζηε ζάιαζζα ζηηξ ιίμκεξ θαη ζηα πμηάμηα Ακ
ζοκεπίζμομε έηζη δε ζα έπμομε αένα κα ακαπκέμομε θαη κενό
θαζανό γηα κα πίκμομε
4. Βάδς θόμμα, όπμο πνεηάδεηαη, ζηηξ παναθάης πνμηάζεηξ:
 Άθμοζε Δημκύζε όζα πνέπεη κα ζμο πς.
 Οημ θαζηζηηθό ημο ζπηηημύ μμο οπάνπεη έκαξ θακαπέξ μηα
βηβιημζήθε έκα ηναπέδη θαη έλη θανέθιεξ.
 Μ παππμύξ μμο είκαη έκαξ όμμνθμξ έλοπκμξ θαη
θαιμθάγαζμξ γένμκηαξ.
 Νήγα ζηε ιασθή αγμνά θαη αγόναζα ζέιηκμ θανόηα
θμοκμοπίδη θαη παηάηεξ.
 Ιαξ πάνηζακ μηα παδηάνα παηπκηδηάνα θαη θαηάιεοθε γάηα.
5. Βάδς θόμμαηα, ηειείεξ θαη απμζηςπεηηθά ζημ παναθάης
θείμεκμ:
Ιαδεοηήθαμε ζηεκ παηδηθή πανά μ Γηώνγμξ μ Οάββαξ ε
Γηακκμύια ζπεδόκ όιε ε ηνειμπανέα θαη παίλαμε θνοθηό
θοκεγεηό μήια Ηαηά ημ ζμύνμοπμ επηζηνέραμε ζηα ζπίηηα
μαξ Από δηάβαζμα γηα ηεκ άιιε μένα Κα ’καη θαιά μη
δάζθαιμη πμο μαξ πήγακ εθδνμμή

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 57
6. Γνάθς ηε ζεμαζία ηςκ παναθάης μεηαθμνηθώκ θνάζεςκ:
α. Ημημάμαη με ηηξ θόηεξ. .....................................................................
β. Έθαγα ημκ θόζμμ κα ζε βνς. .........................................................
γ. Γίκαη πνοζό παηδί. .......................................................................
δ. Οθμηώκεηαη ζηε δμοιεηά. ..........................................................
ε. Ιμο άκμηλε ηεκ θανδηά ημο. ........................................................
ζη. Ιμο άκμηλε ε όνελε. ..................................................................
7. Φηηάπκς μηα θονημιελία θαη μηα μεηαθμνά με θαζεμηά από ηηξ
παναθάης ιέλεηξ, όπςξ ζημ πανάδεηγμα:
ιέλε θονημιελία μεηαθμνά
πηθνόξ πηθνόξ θαθέξ πηθνά ιόγηα
μεγάιμξ
ηνώς
πάκς
μπαίκς
βανηά

ΜΖ ΙΖΗΞΜΖ ΠΑΛΖΔΖΩΠΓΟ ΑΚΓΒΑΖΚΜΡΚ ΟΠΜ ΒΜΡΚΜ
 Νανμμμίςζε είκαη ημ ζπήμα ιόγμο πμο ζογθνίκεη δομ πνόζςπα
ή πνάγμαηα πμο έπμοκ θάηη θμηκό, πνεζημμπμηώκηαξ ηηξ ιέλεηξ
«ζακ, όπςξ, ιεξ θαη..., μμηάδεη με....».
π.π. ανγόξ ζακ πειώκα
ΝΞΜΟΜ΢Ε: Πμ «ζακ» δε δειώκεη πάκηα πανμμμίςζε. Ηάπμηεξ
θμνέξ δειώκεη πνόκμ θαη μπμνεί κα ακηηθαηαζηαζεί με ηηξ
ιέλεηξ «όηακ» ή «μόιηξ».
π.π. Οακ ένζεη ημ θαιμθαίνη, ζα πάμε δηαθμπέξ ζημ πςνηό.
Οεμείςζε: Ε ιελμύια «ζακ» θναηάεη πάκηα ημ ηειηθό -κ.
 Οοκώκομεξ ιέλεηξ μκμμάδμκηαη μη δηαθμνεηηθέξ ιέλεηξ πμο
έπμοκ ηεκ ίδηα (ή πενίπμο ηεκ ίδηα) ζεμαζία.
π.π. όμμνθμξ = ςναίμξ
 Πίηιμξ παναγνάθμο
Όπςξ έπμομε ήδε πεη, ζε μηα πανάγναθμ, δει. ζε έκα ζύκμιμ
πνμηάζεςκ με θμηκό ζέμα, μπμνμύμε κα βάιμομε έκακ ηίηιμ. Μ
ηίηιμξ είκαη μηα γεκηθή πνόηαζε πμο εθθνάδεη με μιμθιενςμέκμ
κόεμα ημ βαζηθό ζέμα ηήξ παναγνάθμο.

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 59
1. Οηηξ πνμηάζεηξ πμο αθμιμοζμύκ ζεμεηώκς (Ν) ακ ημ «ζακ»
δειώκεη πανμμμίςζε θαη (΢) ακ δειώκεη πνόκμ:
α. Οακ είδε ηε μεηένα ημο, έθιαρε από πανά. (......)
β. Έγηκε θόθθηκμξ ζακ πακηδάνη. (......)
γ. Έμεηκα μόκε μμο ζακ ηεκ θαιαμηά ζημκ θάμπμ. (......)
δ. Ακ θαη πεηκμύζε, ζακ είδε ημ θαγεηό, ημο θόπεθε ε όνελε. (......)
ε. Οακ θμηηάδς παιηέξ θςημγναθίεξ, ζογθηκμύμαη. (......)
ζη. Βαδίδεη ιμλά ζακ θάβμοναξ. (......)
2. Βνίζθς μηα ζοκώκομε γηα θαζεμηά από ηηξ παναθάης ιέλεηξ:
α. μηθία = .............................................
β. άνημξ = ...........................................
γ. ηενέαξ = ...........................................
δ. αμάλη = .............................................
ε. οπμδήμαηα = ....................................
3. Λακαγνάθς ημ παναθάης θείμεκμ θαη ζηε ζέζε ηςκ
οπμγναμμηζμέκςκ επηζέηςκ βάδς ηα ακηίζεηά ημοξ:
Ε Ζζμήκε αγόναζε έκα μηθνό θαη παιηό αοημθίκεημ. Λόδερε ιίγα
πνήμαηα από ηηξ μηθμκμμίεξ ηεξ. Ήηακ θαηκμύνηα μδεγόξ. Νήνε ημ
δίπιςμα μδήγεζεξ πνηκ από ιίγμοξ μήκεξ. Ήηακ όμςξ πνμζεθηηθή.
Έθακε θμκηηκέξ απμζηάζεηξ. Πα μαθνηκά ηαλίδηα ηε θόβηδακ.
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
......................................................................................................................

4. Βνίζθς έκακ ηίηιμ γηα θαζεμηά από ηηξ παναγνάθμοξ:
α) Πίηιμξ: ........................................................
Μ Απόιιςκαξ, όηακ έμαζε ηα βάζακα πμο ηνάβελε ε μάκα
ημο από ημκ Νύζςκα, πήνε ημ ηόλμ ημο θαη ηα βέιε ημο θαη πήγε
κα ζθμηώζεη ημκ δνάθμκηα. Πμκ πέηοπε θμκηά ζημοξ Δειθμύξ κα
αθακίδεη δώα θαη ακζνώπμοξ, κα νεμάδεη πςνάθηα θαη βμζθέξ θαη
κα ζθμνπάεη πακημύ ημ θαθό. Νάιερε μαδί ημο θαη ημκ ζθόηςζε.
β) Πίηιμξ: ........................................................
Νμιιμί δςγνάθμη πνεζημμπμημύκ, ηδίςξ γηα ημ ειεύζενμ
ζπέδημ, εηδηθά μμιύβηα από λοιμθάνβμοκμ. Πα μμιύβηα αοηά
θαηαζθεοάδμκηαη ζε δηάθμνα μεγέζε θαη είκαη πενηζζόηενμ ή
ιηγόηενμ ιεπηά, πενηζζόηενμ ή ιηγόηενμ έκημκα. Ιε ηε πνήζε ημύ
θάνβμοκμο μ δςγνάθμξ μπμνεί κα απμδώζεη θαιύηενα ημοξ ηόκμοξ
ημύ γθνη θαη κα δώζεη έμθαζε ζηηξ ζθηέξ.
5. Βνίζθς έκακ ηίηιμ γηα θαζεμηά από ηηξ παναθάης εηθόκεξ:
(α) (β) (γ)
α. ..................................................................................................................
β. ...........................................................................................................
γ. ............................................................................................................

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 61
6. Βάδς έκακ ηίηιμ ζε θάζε πανάγναθμ ημο παναθάης
θεημέκμο:
Δεκ είπα θιείζεη ηα πακηδμύνηα απμβναδίξ. Έηζη, μ ήιημξ
μπήθε ζημ δςμάηηό μμο θη άνπηζε με θέθη κα παίδεη με ηα μαιιηά
μμο, με ηα βιέθανά μμο. Χαζμμονήζεθα, ηεκηώζεθα, άκμηλα ηα
μάηηα μμο. Νενίενγμ, αιιά ε μέζε μμο δε με πμκμύζε πηα. Ε
θμύναζε, ζακ νμύπμ παιηό, είπε θύγεη από πάκς μμο. Όια ζημ
δςμάηημ ήηακ ηαθημπμηεμέκα, ζακ κα μεκ μπήθε θαη βγήθε ηόζμξ
θόζμμξ.
Ηόζμμξ; Ια ηη θμοηή πμο ήμμοκ! Όκεηνμ ήηακ ε κοπηενηκή μμο
ηνειή ηζημνία, ε θιμπή ημο Γνμή, ημ θοκεγεηό ημο Ιαύνμο Νηη.
Έκα μαγεοηηθό όκεηνμ.
Ακαζηέκαλα ιοπεμέκε. Οεθώζεθα απ’ ημ θνεβάηη μμο άθεθα.
Ηαεμέκε Ιαύνε Νηη, πόζμ ζε αγάπεζα! Όκεηνμ ήηακ ιμηπόκ. Πη
θνίμα! Έβαια ανγά ηηξ πακηόθιεξ μμο θη είπα βανηά θανδηά.
(Γαιάηεηα Γνεγμνηάδμο - Ομονέιε, Πμ θεγγάνη, ημ γναμμαηόζεμμ θη εγώ …,
Γθδόζεηξ Ναηάθε)
Πίηιμξ 1εξ
παναγνάθμο: ............................................................................
Πίηιμξ 2εξ
παναγνάθμο: ...........................................................................
Πίηιμξ 3εξ
παναγνάθμο: ..........................................................................

ΓΚΜΠΕΠΑ 4
Μ θόζμμξ γύνς μαξ

Γ ΄ Δ ε μ μ η η θ μ ύ | 63
ΝΩΟ ΡΖΜΘΓΠΕΟΑΙΓ ΓΚΑ ΗΜΙΙΑΠΖ ΓΕΟ
 Πα μοδέηενα μοζηαζηηθά πμο ηειεηώκμοκ ζε –μ γνάθμκηαη με
όμηθνμκ (μ), εκώ ηα μοδέηενα μοζηαζηηθά πμο ηειεηώκμοκ ζε –η
γνάθμκηαη με γηώηα (η).
π.π. ημ βμοκό, ημ παηδί
Γλαηνμύκηαη θαη γνάθμκηαη με –ο:
ημ βνάδο, ημ δάθνο, ημ ζηάπο, ημ μλύ, ημ δόνο, ημ δίπηο
θαη ημ άζηο (=πόιε).
Όια ηα μοδέηενα μοζηαζηηθά έπμοκ ηνεηξ όμμηεξ πηώζεηξ
(μκμμαζηηθή – αηηηαηηθή – θιεηηθή).
Γκηθόξ ανηζμόξ
Μκμμαζηηθή ημ βμοκό ημ παηδί
Γεκηθή ημο βμοκμύ ημο παηδημύ
Αηηηαηηθή ημ βμοκό ημ παηδί
Ηιεηηθή - βμοκό - παηδί
Νιεζοκηηθόξ ανηζμόξ
Μκμμαζηηθή ηα βμοκά ηα παηδηά
Γεκηθή ηςκ βμοκώκ ηςκ παηδηώκ
Αηηηαηηθή ηα βμοκά ηα παηδηά
Ηιεηηθή - βμοκά - παηδηά
 Πα νήμαηα πμο ηειεηώκμοκ ζε –ίδς γνάθμκηαη με γηώηα (η).
π.π. πηεκίδς
ΓΛΑΖΞΜΡΚΠΑΖ ηα ελήξ:
δακείδς, αζνμίδς, πνήδς, πήδς, δαθνύδς, ακαβιύδς,
θειανύδς, γμγγύδς, θαηαθιύδς, ζογπύδς θ.ά.

γλώσσα γ΄ δημοτικού α΄τεύχος

γλώσσα γ΄ δημοτικού α΄τεύχος

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (20)

Destaque

Destaque (14)

Semelhante a γλώσσα γ΄ δημοτικού α΄τεύχος

Semelhante a γλώσσα γ΄ δημοτικού α΄τεύχος (20)

Mais de Εκπαιδευτήρια Γεωργίου Ζώη

Mais de Εκπαιδευτήρια Γεωργίου Ζώη (20)

Último

Último (20)

γλώσσα γ΄ δημοτικού α΄τεύχος