1.
WARNA BASA

2.
BASA <ul><li>Piranti kanggo sesrawungan ing antaraning manungsa siji lan sijine. </li></ul><ul><li>Piranti sing wujude swara, tandha utawa tulisan kang adhedhasar pikiran lan kekarepan. </li></ul>

3.
WARNA BASA MANUT WUJUDE <ul><li>Basa lisan </li></ul><ul><li>Basa Tulisan </li></ul><ul><li>Basa Tandha (isyarat) </li></ul>

4.
WARNA BASA MANUT UNDHA USUKE (UNGGAH-UNGGUHE)

5.
Ngoko lugu <ul><li>Wujude </li></ul><ul><li>Durung kecampuran krama/ krama inggil </li></ul><ul><li>Basane ngoko kabeh </li></ul><ul><li>Kanggone </li></ul><ul><li>Dienggo wong tuwa marang anake </li></ul><ul><li>Dienggo guru marang murid </li></ul><ul><li>Dienggo dening sapadha-padha kang wis kulina </li></ul><ul><li>Dienggo ndhuwuran marang andhahane </li></ul><ul><li>Dienggo ngunandika (ngomong jroning batin) </li></ul>

6.
Tuladha basa Ngoko <ul><li>Aku, kowe, dheweke, -mu, -ne, tak- </li></ul><ul><li>Kowe gelem mangan sate, Mas? </li></ul>

7.
Ngoko Alus <ul><li>Tegese </li></ul><ul><li>Basa ngoko kang kecampur karo basa krama inggil. </li></ul><ul><li>Sing dikramakna : </li></ul><ul><li>Tembung kriya/kata kerja </li></ul><ul><li>Tembung sesulih/kata ganti </li></ul><ul><li>Tembung sing ana gandheng cenenge karo wong liya sing diajeni. </li></ul><ul><li>Wuwuhan/imbuhan tetep ngoko (ora dikramakna) </li></ul><ul><li>Kanggone </li></ul><ul><li>Dienggo dening wong-wong sapadha-padha nanging isih ngajeni </li></ul><ul><li>Dienggo wong tuwa marang wong enom kang status sosiale luwih dhuwur </li></ul>

9.
Tuladha Ngoko Alus <ul><li>Putrane sing mbajeng apa isih sinau ana Semarang? </li></ul><ul><li>Lho, bapak mau piye, kancane tindak kok ora didherekake . </li></ul><ul><li>Panjenengan kersa dhahar sate apa ora, Mas? </li></ul>

10.
Krama <ul><li>Tegese </li></ul><ul><li>Basa kang awujud krama kabeh, ora kecampuran krama inggil utawa ngoko. </li></ul><ul><li>Kanggone </li></ul><ul><li>Dienggo dening wong kang durung raket banget </li></ul><ul><li>Dienggo dening wong kang durung tepung </li></ul>

11.
Tuladha basa krama <ul><li>Menawi mekaten sampeyan asring kekesahan ? </li></ul><ul><li>Griya kula mriki, dugi nyambut damel, sampeyan saged tilem rumiyin sadereng e kesah . </li></ul><ul><li>Sampeyan purun madhang sate, Mas? </li></ul>

12.
Krama Alus/ Krama Inggil <ul><li>Wujude </li></ul><ul><li>Basa krama kang kecampuran krama inggil </li></ul><ul><li>Basane luwih alus lan ngajeni banget </li></ul><ul><li>Kanggone </li></ul><ul><li>Dienggo dening wong enom marang wong tuwa </li></ul><ul><li>Dienggo dening murid marang guru </li></ul><ul><li>Dienggo dening tetepungan anyar </li></ul><ul><li>Dienggo dening ngidoran marang ndhuwuran </li></ul>

14.
Tuladha basa krama alus/ inggil <ul><li>Kula badhe sowan panjenengan, tujunipun panjenengan taksih wonten dalem </li></ul><ul><li>Panjenengan kersa dhahar sate, Mas? </li></ul>

15.
Apa bedane krama karo krama inggil?

16.
Gatekna ukara-ukara iki, Bro! <ul><li>Nalika Band Garasi dugi dhateng Blora, kesahe didherekake tiyang kathah. </li></ul><ul><li>Nalika Band Garasi rawuh dhateng Blora, tindakipun dipundherekaken tiyang kathah. </li></ul><ul><li>Kowe gelem mangan sega pecel, Mas? </li></ul><ul><li>Panjenengan kersa dhahar sega pecel, Mas? </li></ul><ul><li>Sampeyan purun madhang sekul pecel, Mas? </li></ul><ul><li>Panjenengan kersa dhahar sekul pecel, Mas? </li></ul>

17.
Ngoko, Krama, Krama Inggil? <ul><li>Omah griya dalem </li></ul><ul><li>Turu tilem sare </li></ul><ul><li>Mangan nedha dhahar </li></ul><ul><li>Duwe gadhah kagungan </li></ul><ul><li>Klambi rasukan ageman </li></ul><ul><li>Gelem purun kersa </li></ul><ul><li>Adus - siram </li></ul><ul><li>Ngombe - ngunjuk </li></ul>

18.
Sing perlu dieling-eling! <ul><li>Ana ing basa krama inggil utawa ngoko alus, awake dhewe ora kena dibasakake krama inggil! </li></ul>

19.
Bener apa salah ya, Bro? <ul><li>Kula kagungan griya wonten ing Washington. </li></ul><ul><li>Ageman kula kathah ing boten cekap. </li></ul><ul><li>Daleme kula wonten ing Rusia. </li></ul><ul><li>Piye sing bener? </li></ul>

20.
Gladhen <ul><li>Gawea pacelathon/ dialog 1 wae, tema bebas! </li></ul><ul><li>Gantinen dialogmu kuwi nganggo basa ngoko alus, krama, lan krama inggil! </li></ul><ul><li>Rembugen karo kelompokmu! </li></ul>