1. NGUỒN GỐC YẾN SÀO
Yến sào là một loài chim nhỏ được tìm thấy ở vùng Đông Nam Á. Tổ
của chúng được làm từ chính nước bọc do chúng tiết ra và có thể sử
dụng làm thực phẩm dinh dưỡng giúp bồi bổ cơ thể.
Mô tả
Yến sào có chiều dài 11-12 cm và cân nặng 15-18 gram. Lông màu nâu
đen phần thân trên và nhạt màu phần thân dưới. Đuôi chia hai, cánh dài
và hẹp. Mỏ và chân có màu đen.
Phân loài
Có sáu loài yến sào có thể sử dụng tổ làm thực phẩm dinh dưỡng được
phân bố trên các đảo vùng Đông Nam Á:
2. - A. f. fuciphagus - được tìm thấy ở Java, Bali và phía tây quần đảo
Lesser Sunda.
- A. f. inexpectatus - Quần đảo Andaman và Nicobar, kéo dài đến Miến
Điện.
- A. f. dammermani - đảo Flores là một trong những hòn đảo của Lesser
Sunda.
- A. f. micans - đông Lesser Sundas (Sumba, Savu và Timor).
- A. f. vestitus - đảo Sumatra và đảo Borneo, đôi khi được coi là một loài
riêng biệt, có tên tiếng Anh là Swiftlet Brown-rumped, tên khoa học là
Aerodramus vestitus.
- A. f. perplexus - Maratua quần đảo ngoài khơi phía đông Borneo.
Bản đồ phân bố các loài yến sào tại Đông Nam Á
Yến sào do người Đức phát hiện (có tên gọi là Aerodramus germani),
gồm hai loài germani và amechanus, trước đây được xem là loài yến làm
tổ có thể sử dụng làm thực phẩm dinh dưỡng, nhưng hiện nay thường
được coi là một loài riêng biệt. Thường làm tổ ở bán đảo Malaysia, miền
trung Thailand, vùng ven biển Việt Nam và Cam-pu-chia, đảo Hải Nam,
phía Bắc Borneo và các đảo ở Philippines.
3. Hành vi
Yến sào làm tổ và sinh sống dọc theo các khu vực từ ven biển đến vùng
núi, có thể ở độ cao lên đến 2.800 mét trên mực nước biển ở các đảo
Sumatra và Borneo. Yến sào ăn các côn trùng bay, được bắt trên cánh
của chúng.
Chúng thường sống trong hang động, trong khe đá, trong vách đá hoặc
trong nhà. Tổ yến sào thường có màu trắng đục, được làm bằng lớp nước
bọt cứng gắn liền với đá. Có chiều dài khoảng 6 cm, ngang khoảng 1,5
cm và trọng lượng khoảng 14 gram.
Mối liên hệ với con người
Tổ yến sào thường được sử dụng trong các món canh yến sào (thường
gọi là súp yến). Các món canh yến sào được thực hiện bằng cách ngâm
và chưng cách thủy tổ yến sào trong nước, được cho là có nhiều chất
dinh dưỡng bồi bổ cơ thể. Tổ yến sào có giá thành cao và được quan tâm
rất nhiều vì giá trị kinh tế.
Hiện nay, rất phát triển nghề nuôi yến sào trong nhà (còn gọi là yến
nhà). Ở Malaysia, người dân phát triển thành các nông trại nuôi yến sào
với những ngôi nhà được xây dựng có cấu trúc phù hợp nuôi yến sào
hoặc nhà trống cũ với "loa" phát âm thanh chim yến sào trên mái nhà để
thu hút yến sào về làm tổ. Tại các khu vực đô thị, nhà nuôi yến sào được
coi là một mối phiền toái với hàng xóm xung quanh do âm thanh chim
yến sào lớn, ồn ào và phân chim.