Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Φυσικά ΣΤ΄. 2.2. ΄΄Η θερμότητα μεταφέρεται με ρεύματα ΄΄
1.
2. 48
Η θερμότητα στα υγρά
και στα αέρια
μεταφέρεται και με
ρεύµατα. Το θερμό νερό
και ο θερμός αέρας
μετακινούνται προς τα
πάνω μεταφέροντας
θερμότητα. Τη
μετακίνηση του θερμού
αέρα προς τα πάνω
μπορούμε να τη
διαπιστώσουμε εύκολα
τοποθετώντας τα χέρια
μας πάνω από ένα
θερμαντικό σώμα. Καθώς
ο θερμός αέρας
μετακινείται, μεταφέρει
θερμότητα.
Κατά τη μεταφορά της θερμότητας με ρεύματα μετακινείται ύλη, αντίθετα από τη
μετάδοση με αγωγή, κατά την οποία δε μετακινείται ύλη.
Το αερόστατο
Στις 21 Νοεμβρίου του 1783 έγινε ένα μεγάλο
βήμα. Ο φαρμακοποιός Pilatre de Rozier και ο
Marquis d’ Arlandes πέταξαν για πρώτη φορά
κάνοντας μια βόλτα πάνω από τις στέγες των
σπιτιών στο Παρίσι. Το μεταφορικό τους μέσο
δεν ήταν άλλο από ένα αερόστατο. Οι αδελφοί
Montgolfier είχαν προηγηθεί φτιάχνοντας το
πρώτο αερόστατο, αλλά οι επιβάτες δεν ήταν
άνθρωποι. Ένα κατσίκι, μία πάπια κι ένας
κόκορας ήταν οι επιβάτες του πρώτου
αερόστατου. Η κατασκευή του αερόστατου
λίγο πολύ παραμένει ίδια από τότε. Τα κύρια
μέρη του είναι το μεγάλο υφασμάτινο
μπαλόνι, που είναι ανοιχτό στο κάτω μέρος του, και το
καλάθι, στο οποίο βρίσκονται οι επιβάτες. Από κάτω με φωτιά –παλαιότερα
από άχυρο που καιγόταν, σήμερα με καυστήρες– θερμαίνεται ο αέρας στο μπαλόνι. Ο
ζεστός αέρας ανεβαίνει προς τα πάνω. Μαζί του ανεβαίνει και το αερόστατο. Οι επιβάτες μπορούν να
επιλέξουν το ύψος στο οποίο θα πετάξουν, δεν μπορούν όμως να καθορίσουν την πορεία του αερόστατου
που το παρασέρνει ο άνεμος.
Το ταξίδι των δύο θαρραλέων Γάλλων κράτησε μόλις 25 λεπτά, αφού κάποια μέρη του μπαλονιού είχαν πάρει
φωτιά, ωστόσο αποτέλεσε την πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια του ανθρώπου να κατακτήσει τον ουρανό.
∆ιάδοση της θερµότητας µε µεταφορά ύλης
Όταν στα υγρά (όχι πάντα) και στα αέρια υπάρχουν περιοχές με διαφορετική
θερμοκρασία, τα μόρια μετακινούνται από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη
προς τις περιοχές με τη μικρότερη θερμοκρασία. Κατά τη μετακίνησή τους
αυτή μεταφέρουν ενέργεια. Μακροσκοπικά τη μετακίνηση αυτή την
αντιλαμβανόμαστε ως ρεύματα.
Η θερμότητα στα υγράΗ θερμότητα στα υγρά
μεταφέρεται και με
. Το θερμό νερό
και ο θερμός αέρας
μετακινούνται προς τα
πάνω μεταφέροντας
μετακίνηση του θερμού
αέρα προς τα πάνω
διαπιστώσουμε εύκολα
τοποθετώντας τα χέρια
μας πάνω από ένα
θερμαντικό σώμα. Καθώς
μετακινείται, μεταφέρει
Κατά τη μεταφορά της θερμότητας με ρεύματα μετακινείται ύλη, αντίθετα από τη
Το αερόστατοΤο αερόστατο
Στις 21 Νοεμβρίου του 1783 έγινε ένα μεγάλο
βήμα. Ο φαρμακοποιός Pilatre de Rozier και ο
Marquis d’ Arlandes πέταξαν για πρώτη φορά
κάνοντας μια βόλτα πάνω από τις στέγες των
σπιτιών στο Παρίσι. Το μεταφορικό τους μέσο
δεν ήταν άλλο από ένα αερόστατο. Οι αδελφοί
Montgolfier είχαν προηγηθεί φτιάχνοντας το
πρώτο αερόστατο, αλλά οι επιβάτες δεν ήταν
άνθρωποι. Ένα κατσίκι, μία πάπια κι ένας
κόκορας ήταν οι επιβάτες του πρώτου
∆ιάδοση της θερµότητας µε µεταφορά ύλης
Όταν στα υγρά (όχι πάντα) και στα αέρια υπάρχουν περιοχές με διαφορετική
θερμοκρασία, τα μόρια μετακινούνται από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη
προς τις περιοχές με τη μικρότερη θερμοκρασία. Κατά τη μετακίνησή τους
αυτή μεταφέρουν ενέργεια. Μακροσκοπικά τη μετακίνηση αυτή την
FYSIKA ST DIM MATHITI.indb 48 1/23/2013 8:19:35 PM
3. 49
Σύστηµα κεντρικής θέρµανσης
Η θερμότητα μεταφέρεται από το λεβητοστάσιο
στους διάφορους χώρους με ροή του νερού
από τον λέβητα στα θεμαντικά σώματα. Στο
λεβητοστάσιο βρίσκεται ο λέβητας, όπου
με ειδικούς καυστήρες θερμαίνεται το
νερό. Η χημική ενέργεια του πετρελαίου
ή του φυσικού αερίου μετατρέπεται σε
θερμότητα που μεταφέρεται στο
νερό. Η θερμότητα μεταφέρεται στη
συνέχεια με ρεύματα από το
λεβητοστάσιο στα θερμαντικά
σώματα που είναι διάσπαρτα στο
κτήριο. Στα θερμαντικά σώματα το
νερό αποβάλλει ενέργεια στον
χώρο, οπότε ψύχεται. Το κρύο νερό
καταλήγει πάλι στον λέβητα, όπου
θερμαίνεται πάλι και αρχίζει ο ίδιος
κύκλος.
Για να είναι πιο γρήγορη η
κυκλοφορία του νερού στο κτήριο,
χρησιμοποιείται μια ειδική αντλία, ο
κυκλοφορητής. Οι σωλήνες μέσα στους
οποίους ρέει το νερό καλύπτονται με
θερμομονωτικά υλικά που μειώνουν τη
μετάδοση θερμότητας, όπου αυτή είναι
ανεπιθύμητη, για παράδειγμα σε χώρους που
δε θέλουμε να θερμάνουμε. Για να μη σπάσουν
οι σωλήνες λόγω της διαστολής του νερού, καθώς
αυτό θερμαίνεται, τοποθετείται στο δίκτυο ένα ειδικό
δοχείο, που ονομάζεται δοχείο διαστολής.
Αν παγιδευτεί αέρας στα θερμαντικά σώματα, η ροή του
νερού εμποδίζεται, οπότε δεν είναι δυνατή η μεταφορά της
θερμότητας. Γι’ αυτό πρέπει να εξαερώνουμε συχνά τα
θερμαντικά σώματα απομακρύνοντας τον παγιδευμένο αέρα.
Και τα θαλάσσια ρεύµατα µεταφέρουν ενέργεια
Στη θάλασσα το νερό δεν είναι στάσιμο. Τα θαλάσσια ρεύματα
μεταφέρουν νερό που δεν έχει πάντα την ίδια θερμοκρασία.
Όταν κολυμπάμε, παρατηρούμε ότι αλλού το νερό έχει
υψηλότερη και αλλού χαμηλότερη θερμοκρασία.
Τα θαλάσσια ρεύματα μεταφέρουν ενέργεια. Στην εικόνα
βλέπεις το θαλάσσιο ρεύμα του κόλπου του Μεξικού. Στο
Μεξικό επικρατεί συνήθως υψηλή θερμοκρασία. Το νερό της
θάλασσας απορροφά ενέργεια από τον Ήλιο και
θερμαίνεται. Το θερμό αυτό νερό ρέει προς την Ευρώπη,
περνά από τη Μεγάλη Βρετανία και φτάνει μέχρι τη
Νορβηγία. Η επίδραση του θαλάσσιου αυτού ρεύματος στο
κλίμα της βορειοδυτικής Ευρώπης είναι σημαντική. Στη νότια
Αγγλία ευδοκιμούν φοίνικες, που συνήθως δε βλέπουμε πιο βόρεια από τη Μεσόγειο. Ο
χειμώνας στη βορειοδυτική Ευρώπη είναι πολύ πιο ήπιος απ' ό,τι στη βορειοανατολική.
Σύστηµα κεντρικής θέρµανσης
Η θερμότητα μεταφέρεται από το λεβητοστάσιο
στους διάφορους χώρους με ροή του νερού
από τον λέβητα στα θεμαντικά σώματα. Στο
λεβητοστάσιο βρίσκεται ο λέβητας, όπου
με ειδικούς καυστήρες θερμαίνεται το
νερό. Η χημική ενέργεια του πετρελαίου
ή του φυσικού αερίου μετατρέπεται σε
θερμότητα που μεταφέρεται στο
νερό. Η θερμότητα μεταφέρεται στη
συνέχεια με ρεύματα από το
λεβητοστάσιο στα θερμαντικά
σώματα που είναι διάσπαρτα στο
κτήριο. Στα θερμαντικά σώματα το
νερό αποβάλλει ενέργεια στον
χώρο, οπότε ψύχεται. Το κρύο νερό
καταλήγει πάλι στον λέβητα, όπου
θερμαίνεται πάλι και αρχίζει ο ίδιος
κύκλος.
Για να είναι πιο γρήγορη η
κυκλοφορία του νερού στο κτήριο,
χρησιμοποιείται μια ειδική αντλία, ο
κυκλοφορητής. Οι σωλήνες μέσα στους
οποίους ρέει το νερό καλύπτονται με
θερμομονωτικά υλικά που μειώνουν τη
μετάδοση θερμότητας, όπου αυτή είναι
ανεπιθύμητη, για παράδειγμα σε χώρους που
δε θέλουμε να θερμάνουμε. Για να μη σπάσουν
οι σωλήνες λόγω της διαστολής του νερού, καθώς
αυτό θερμαίνεται, τοποθετείται στο δίκτυο ένα ειδικό
δοχείο, που ονομάζεται δοχείο διαστολής.
Αν παγιδευτεί αέρας στα θερμαντικά σώματα, η ροή του
νερού εμποδίζεται, οπότε δεν είναι δυνατή η μεταφορά της
θερμότητας. Γι’ αυτό πρέπει να εξαερώνουμε συχνά τα
θερμαντικά σώματα απομακρύνοντας τον παγιδευμένο αέρα.
FYSIKA ST DIM MATHITI.indb 49 1/23/2013 8:19:39 PM
4. 54
ΦΕ2: Η ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΑ
Παρατήρησε στο διπλανό σκίτσο το σύστημα κεντρικής
θέρμανσης ενός σπιτιού. Με την καύση πετρελαίου
μεταφέρεται ενέργεια στο νερό που περνά από τους
σωλήνες μέσα στον λέβητα. Το ζεστό νερό φτάνει στα
θερμαντικά σώματα που βρίσκονται στους διάφορους
χώρους του σπιτιού. Τα θερμαντικά σώματα μεταδίδουν
τη θερμότητα στον αέρα γύρω τους. Ο ζεστός αέρας
μεταφέρει τη θερμότητα στο δωμάτιο.
Ξέρεις όμως ότι το νερό και ο αέρας είναι κακοί αγωγοί
της θερμότητας.
Με ποιο τρόπο μεταφέρεται, λοιπόν, η θερμότητα;
Βάλε λίγο νερό σε δύο μπαλόνια. Δέσε τα μπαλόνια προσπα-
θώντας να μη μείνει αέρας μέσα τους. Βάλε το ένα μπαλόνι σε
παγωμένο και το άλλο σε ζεστό νερό. Μετά από πέντε λεπτά
ρίξε τα μπαλόνια στον κουβά, τον οποίο έχεις γεμίσει με νερό
από τη βρύση.
Τι παρατηρείς;
Πείραμα0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 121314
.Παρατήρηση
u Το μπαλόνι με το ζεστό νερό _____________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
u Το μπαλόνι με το κρύο νερό ______________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
FYSIKA ST DIMOT ERGASION.indb 54 27/12/2012 11:49:17 πμ
5. 54
ΦΕ2: Η ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΑΙ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤΑ
Παρατήρησε στο διπλανό σκίτσο το σύστημα κεντρικής
θέρμανσης ενός σπιτιού. Με την καύση πετρελαίου
μεταφέρεται ενέργεια στο νερό που περνά από τους
σωλήνες μέσα στον λέβητα. Το ζεστό νερό φτάνει στα
θερμαντικά σώματα που βρίσκονται στους διάφορους
χώρους του σπιτιού. Τα θερμαντικά σώματα μεταδίδουν
τη θερμότητα στον αέρα γύρω τους. Ο ζεστός αέρας
μεταφέρει τη θερμότητα στο δωμάτιο.
Ξέρεις όμως ότι το νερό και ο αέρας είναι κακοί αγωγοί
της θερμότητας.
Με ποιο τρόπο μεταφέρεται, λοιπόν, η θερμότητα;
Βάλε λίγο νερό σε δύο μπαλόνια. Δέσε τα μπαλόνια προσπα-
θώντας να μη μείνει αέρας μέσα τους. Βάλε το ένα μπαλόνι σε
παγωμένο και το άλλο σε ζεστό νερό. Μετά από πέντε λεπτά
ρίξε τα μπαλόνια στον κουβά, τον οποίο έχεις γεμίσει με νερό
από τη βρύση.
Τι παρατηρείς;
Πείραμα0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 121314
.Παρατήρηση
u Το μπαλόνι με το ζεστό νερό _____________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
u Το μπαλόνι με το κρύο νερό ______________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
FYSIKA ST DIMOT ERGASION.indb 54 27/12/2012 11:49:17 πμ
επιπλέει στον κουβά με το νερό.
βυθίζεται στον κουβά με το νερό.
6. 55
Γέμισε ένα μπουκάλι με κρύο νερό κι ένα ποτήρι με
ζεστό νερό που το έχεις χρωματίσει με νερομπογιά. Σε
ένα χοντρό χαρτόνι άνοιξε με ένα καρφί μία τρύπα.
Χρησιμοποιώντας το χαρτόνι τοποθέτησε το μπουκάλι
πάνω στο ποτήρι, όπως βλέπεις στην εικόνα. Πρόσεξε
ώστε η τρύπα του χαρτονιού να βρίσκεται κάτω από το
στόμιο του μπουκαλιού. Τι παρατηρείς;
Πείραμα 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 121314
Πείραμα 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 121314
Κράτησε ένα φύλλο χαρτί πάνω από ένα θερμαντικό σώμα. Τι
παρατηρείς; Σύγκρινε την παρατήρησή σου με αυτήν στο
προηγούμενο πείραμα.
.Παρατήρηση
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
.Παρατήρηση
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
FYSIKA ST DIMOT ERGASION.indb 55 27/12/2012 11:49:18 πμ
7. 55
Γέμισε ένα μπουκάλι με κρύο νερό κι ένα ποτήρι με
ζεστό νερό που το έχεις χρωματίσει με νερομπογιά. Σε
ένα χοντρό χαρτόνι άνοιξε με ένα καρφί μία τρύπα.
Χρησιμοποιώντας το χαρτόνι τοποθέτησε το μπουκάλι
πάνω στο ποτήρι, όπως βλέπεις στην εικόνα. Πρόσεξε
ώστε η τρύπα του χαρτονιού να βρίσκεται κάτω από το
στόμιο του μπουκαλιού. Τι παρατηρείς;
Πείραμα 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 121314
Πείραμα 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 121314
Κράτησε ένα φύλλο χαρτί πάνω από ένα θερμαντικό σώμα. Τι
παρατηρείς; Σύγκρινε την παρατήρησή σου με αυτήν στο
προηγούμενο πείραμα.
.Παρατήρηση
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
.Παρατήρηση
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
FYSIKA ST DIMOT ERGASION.indb 55 27/12/2012 11:49:18 πμ
Παρατηρώ ότι το χρωματισμένο νερό ανεβαίνει από το ποτήρι στο
μπουκάλι.
Η άκρη του χαρτιού κινείται προς τα πάνω. Ο θερμός αέρας, όπως
και το ζεστό νερό στα προηγούμενα πειράματα, ανεβαίνει προς τα πάνω.
8. 56
1. Μπορείς να περιγράψεις με συντομία τη λειτουργία του συστήματος
κεντρικής θέρμανσης;
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Με ποιον τρόπο μεταδίδεται η ενέργεια από το μάτι της κουζίνας
στην κατσαρόλα και με ποιον τρόπο μεταφέρεται στις πατάτες;
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Στον αέρα υπάρχουν διάφορα σκουπιδάκια τόσο μικρά, που δεν
μπορούμε να τα δούμε. Μπορείς να εξηγήσεις γιατί μαυρίζει ο τοίχος
πάνω από τα θερμαντικά σώματα;
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
. ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
Συμπλήρωσε το συμπέρασμα χρησιμοποιώντας τις λέξεις: •υγρά •αέρια •θερμότητα
•μεταφέρεται •ρεύματα
Συμπέρασμα
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
FYSIKA ST DIMOT ERGASION.indb 56 27/12/2012 11:49:18 πμ
9. 56
1. Μπορείς να περιγράψεις με συντομία τη λειτουργία του συστήματος
κεντρικής θέρμανσης;
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Με ποιον τρόπο μεταδίδεται η ενέργεια από το μάτι της κουζίνας
στην κατσαρόλα και με ποιον τρόπο μεταφέρεται στις πατάτες;
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Στον αέρα υπάρχουν διάφορα σκουπιδάκια τόσο μικρά, που δεν
μπορούμε να τα δούμε. Μπορείς να εξηγήσεις γιατί μαυρίζει ο τοίχος
πάνω από τα θερμαντικά σώματα;
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________
. ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
Συμπλήρωσε το συμπέρασμα χρησιμοποιώντας τις λέξεις: •υγρά •αέρια •θερμότητα
•μεταφέρεται •ρεύματα
Συμπέρασμα
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
FYSIKA ST DIMOT ERGASION.indb 56 27/12/2012 11:49:18 πμ
Στα υγρά και στα αέρια η θερμότητα μεταφέρεται και με
ρεύματα. Το υγρό ή ο αέρας που έχει μεγαλύτερη θερμοκρασία
μετακινείται προς τα πάνω μεταφέροντας θερμότητα.
Με την καύση του πετρελαίου θερμαίνεται το νερό
στο λέβητα. Το ζεστό νερό φτάνει στα δωμάτια
με τη βοήθεια του κυκλοφορητή, μεταφέροντας
με ρεύματα τη θερμότητα στα σώματα.
Ο αέρας κοντά σ' αυτά θερμαίνεται και ανεβαίνει
προς τα πάνω, μεταφέροντας με ρεύματα
τη θερμότητα στο δωμάτιο.
Από το μάτι στης κουζίνας στην κατσαρόλα
η θερμότητα μεταδίδεται με αγωγή. Οι πατάτες
θερμαίνονται μέσα στο νερό, η θερμότητα
μεταφέρεται σ' αυτές με ρεύματα.
Καθώς ο ζεστός αέρας ανεβαίνει προς τα
πάνω, παρασύρει μαζί του μικρά σκουπιδάκια
και σκόνη, που κολλάνε στον τοίχο πάνω από
τα θερμαντικά σώματα και τον μαυρίζουν.