Μελέτη Δ΄ Επανάληψη 1ης ενότητας: ΄΄ Ελλάδα - η χώρα μας ΄΄

1. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
Μελέτη Δ΄ Τάξης - Επανάληψη 1ης
Ενότητας:
΄΄Ελλάδα - η χώρα μας΄΄

2. eva-edu.gr
Ο δικός μας νομός είναι ο νομός Θεσσαλονίκης
Έχει πρωτεύουσα τη Θεσσαλονίκη που είναι η πιο μεγάλη πόλη
Το δικό μας είναι η Μακεδονία
Έχει τους νομούς : Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Καβάλας, Ημαθίας, Κιλκίς,
Σερρών, Καστοριάς, Φλώρινας, Κοζάνης,Πιερίας,Δράμας, Πέλλας
Χωρίζεται σε γεωγραφικά διαμερίσματα
Ο δικός μας νομός είναι ο νομός Θεσσαλονίκης
Έχει πρωτεύουσα τη Θεσσαλονίκη που είναι η πιο μεγάλη πόλη
Το δικό μας είναι η Μακεδονία
Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Καβάλας, Ημαθίας, Κιλκίς,
Σερρών, Καστοριάς, Φλώρινας, Κοζάνης,Πιερίας,Δράμας, Πέλλας
ΕΛΛΑ∆Α
Χωρίζεται σε γεωγραφικά διαμερίσματα
Ο δικός μας νομός είναι ο νομός Θεσσαλονίκης
Έχει πρωτεύουσα τη Θεσσαλονίκη που είναι η πιο μεγάλη πόλη
Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Καβάλας, Ημαθίας, Κιλκίς,
Σερρών, Καστοριάς, Φλώρινας, Κοζάνης,Πιερίας,Δράμας, Πέλλας
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 1

3. eva-edu.gr
Η Ελλάδα χωρίζεται σε 9 περιοχές που ονοµάζονται γεωγραφικά
διαµερίσµατα. Αυτά είναι :
1) Η Θράκη
2) Η Μακεδονία
3) Η Ήπειρος
4) Η Θεσσαλία
5) Η Στερεά Ελλάδα
6) Η Πελοπόννησος
7) Τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους
8) Η Κρήτη
9) Τα νησιά του Ιονίου Πελάγους
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 2

4. eva-edu.gr
Ασκησούλα!
που δείχνει ο χάρτης
............................................ ........................................ ........................
........................................... ...............................................
........................................................... ...........................................
................................................................
Γράψε ποιό είναι το γεωγραφικό
............................................ ........................................ ....................................
........................................... ............................................................
........................................................... ........................................................
................................................................ ..................................................
γεωγραφικό διαµέρισµα
............
.............
.............
..................................................
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 3

5. eva-edu.gr
Γεωµορφολογικός χάρτης της Ελλάδας
Η Ελλάδα είναι µια χερσόνησος µε πολλά νησιά γύρω της.
• Η στεριά της Ελλάδας λέγεται ηπειρωτική Ελλάδα
• Η περιοχή µε τα νησιά λέγεται νησιωτική Ελλάδα.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 4

6. eva-edu.gr
Μακεδονία
1. Το γεωγραφικό διαµέρισµα που µένουµε λέγεται Μακεδονία και
βρίσκεται βόρεια στην ηπειρωτική Ελλάδα.
2. Στη Μακεδονία υπάρχουν βουνά όπως ο Χορτιάτης, λίµνες όπως οι
Πρέσπες, ποτάµια όπως ο Αλιάκµονας και νησιά όπως η Θάσος.
3. Τα γειτονικά του διαµερίσµατα είναι η Θράκη, η Ήπειρος και η
Θεσσαλία.
4. Η Μακεδονία βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος.
Η Κορνοφωλιά το χωριό της µαµάς µου βρίσκεται στη Θράκη
Το Φουντωτό το χωριό του µπαµπά µου βρίσκεται στη Θεσσαλία
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 5

7. eva-edu.gr
Η Ελλάδα χωρίζεται σε νοµούς.
Κάθε νοµός έχει πόλεις και χωριά. Στο χάρτη βάζουµε κουκίδες σαν
τελείες στο µέρος που είναι οι πόλεις.
Η µεγαλύτερη πόλη του νοµού είναι η πρωτεύουσα του νοµού.
Η πρωτεύουσα της Μακεδονίας είναι η Θεσσαλονίκη.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 6

8. eva-edu.gr
Οι νοµοί της Μακεδονίας
Ασκησούλα! Κύκλωσε µε το µολύβι σου το νοµό που
µένεις. Βάλε µια κουκίδα στο σηµείο που είναι η πρωτεύουσα του
νοµού και γράψε το όνοµά της.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 7

9. eva-edu.gr
Ο τόπος µας :
Η Θεσσαλονίκη είναι µια παραθαλάσσια
Η Θεσσαλονίκη έχει και
∆ίπλα στη Θεσσαλονίκη βρίσκεται
Πλάγια
: Τα φυσικά χαρακτηριστικά
είναι µια παραθαλάσσια πόλη και είναι χτισµένη σε
στο δάσος του Σέιχ Σού.
Θεσσαλονίκη έχει και ένα κόλπο που λέγεται Θερµαϊκός Κόλπος
Θεσσαλονίκη βρίσκεται η Χαλκιδική. Εκεί πάµε το καλοκαίρι
Πλάγια για µπάνιο στη θάλασσα.
χαρακτηριστικά του
χτισµένη σε ένα µικρό λόφο
Θερµαϊκός Κόλπος.
πάµε το καλοκαίρι στα Νέα
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 8

10. eva-edu.gr
Κεφάλαιο 6ο
Ο τόπος µας άλλοτε και τώρα
Παλιά επαγγέλµατα
Υπάρχουν µερικά επαγγέλµατα που δεν τα κάνουν σήµερα οι άνθρωποι :
1) Ο γαλατάς που πήγαινε γάλα στα σπίτια
2) Ο τσαγκάρης που φτιάχνει παππούτσια
3) Ο µουσικός που έπαιζε λατέρνα στο δρόµο
4) Ο παγωτατζής που πουλούσε παγωτά
Σήµερα οι άνθρωποι δουλεύουν πολύ µε τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές
στα γραφεία τους.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 9

11. eva-edu.gr
Στην πόλη µου τη Θεσσαλονίκη υπάρχουν πολλά αξιοθέατα δηλαδή µέρη
που είναι ωραία για να τα δεί κάποιος.
1) Ο Λευκός Πύργος στην παραλία
2) Η πλατεία Αριστοτέλους
3) Η αψίδα του Γαλερίου στην Καµάρα
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 10

12. eva-edu.gr
4) Η εκκλησία του Αγίου ∆ηµητρίου
5) Τα κάστρα
6) Το άγαλµα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην παραλία
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 11

13. eva-edu.gr
Ασκησούλα!
Τράβηξε µια γραµµή και ένωσε τη σωστή απάντηση
Ο δρόµος που είναι Καλλιδοπούλου
το σπίτι µου λέγεται
Το πάρκο κοντά στο Πάρκο Φωκά
σπίτι µου λέγεται
Ο δρόµος εκεί που τρώω Βασιλίσσης Όλγας
µπουγάτσα λέγεται
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 12

14. eva-edu.gr
Σηµαντικά έργα είναι τα έργα που κάνουν την ζωή µας πιο εύκολη.
Σηµαντικά έργα είναι τα αεροδρόµια, τα λιµάνια, οι σήραγγες, οι γέφυρες, οι δρόµοι
και το µετρό. Όλα αυτά βοηθάνε τους ανθρώπους να µετακινούνται από το ένα µέρος
στο άλλο πιο γρήγορα.
Σηµαντικό έργο είναι και τα εργοστάσια της ∆ΕΗ που δίνουν ηλεκτρικό ρεύµα στα
σπίτια και έτσι µπορούµε να ανάβουµε το φως στο σπίτι, να παίζουµε στον υπολογιστή
και να µαγειρεύουµε στην κουζίνα. Χωρίς ρεύµα στην πρίζα δεν µπορούµε να κάνουµε
τίποτα.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 13

15. eva-edu.gr
∆ιάβασε µερικά σηµαντικά έργα της Ελλάδας
Εγνατία Οδός Αεροδρόµιο Ελευθέριος Βενιζέλος
Σήραγγα του µετρό Γέφυρα Ρίου- Αντιρρίου
∆ιώρυγα της Κορίνθου Τεχνητή Λίµνη Πλαστήρα
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 14

16. eva-edu.gr
Κεφάλαιο 9ο
Για να γίνει ένα έργο χρειάζεται
λεφτά και υλικά, µηχανήµατα
Για να χτιστεί ένα νοσοκοµείο
Μετά οι αρχιτέκτονες µηχανικοί
του νοσοκοµείο στο χαρτί. Στο τέλος
εργάτες πως να δουλέψουν.
ο
Πώς κατασκευάζεται ένα έργο
έργο χρειάζεται να περάσει πολύς χρόνος. Ακόµη χρειάζονται
µηχανήµατα και πρέπει να δουλεύουν πολλοί άνθρωποι
νοσοκοµείο πρώτα οι τοπογράφοι µηχανικοί θα δούνε
αρχιτέκτονες µηχανικοί και οι πολιτικοί µηχανικοί ζωγραφίζουν
χαρτί Στο τέλος ο εργοδηγός είναι ο διευθυντής και
κατασκευάζεται ένα έργο
Ακόµη χρειάζονται πολλά
άνθρωποι.
θα δούνε το χώρο.
ζωγραφίζουν το σχέδιο
διευθυντής και λέει στους
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 15

17. eva-edu.gr
Κεφάλαιο 10ο
Πώς ένα σηµαντικό έργο αλλάζει τη ζωή µας;
Ένα µεγάλο έργο κάνει τη ζωή των ανθρώπων πιο εύκολη αλλά δηµιουργεί και πολλά
προβλήµατα. Ένας δρόµος βοηθάει τους ανθρώπους να πηγαίνουν στις πόλεις που
θέλουν γρήγορα και εύκολα. Ακόµη οι άνθρωποι µπορούν να µεταφέρουν µαζί τους
και πολλά προϊόντα.
Όµως όταν φτιαχτεί ένας δρόµος πολλά φυτά και δάση θα κατασταφούν και πολλά ζώα
θα πεθάνουν ή θα πάνε να ζήσουν σε άλλα µέρη. Ακόµη τα αυτοκίνητα που θα περνάνε
από το δρόµο θα κάνουν πολύ θόρυβο.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 16

18. Α) ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ :
1) Βόρεια :η Ελλάδα συνορεύει µε την Αλβανία , την Π.Γ.∆.Μ.και τη
Βουλγαρία .
2) Ανατολικά :η Ελλάδα συνορεύει µε την Τουρκία και βρέχεται από το
Αιγαίο πέλαγος .
3) ∆υτικά : η Ελλάδα βρέχεται από το Ιόνιο πέλαγος .
4) Νότια :η Ελλάδα βρέχεται από τη Μεσόγειο Θάλασσα .
Β) ΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ∆ΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ :
Όπως βλέπουµε στο χάρτη , η Ελλάδα είναι µια χερσόνησος που
περιβάλλεται από πολλά νησιά .
Ο χώρος της ελληνικής χερσονήσου ονοµάζεται ηπειρωτική Ελλάδα .Τα
νησιά που απλώνονται γύρω της ονοµάζονται νησιωτική Ελλάδα .
Η Ελλάδα χωρίζεται µε µεγάλες οροσειρές , ποτάµια θάλασσες και άλλα
φυσικά σύνορα σε µικρότερες γεωγραφικές περιοχές που ονοµάζονται
γεωγραφικά διαµερίσµατα .
Τα γεωγραφικά διαµερίσµατα της Ελλάδας είναι :
1. Η Θράκη : , που βρίσκεται στη βορειοανατολική γωνιά της πατρίδας
µας , ανάµεσα στους ποταµούς Έβρο και Νέστο .
2. Η Μακεδονία : ,η οποία απλώνεται από το Νέστο ποταµό ως την
Πίνδο και τον Όλυµπο .
3. Η Ήπειρος : , η οποία βρίσκεται ανάµεσα στις κορυφές της Πίνδου
και το Ιόνιο πέλαγος .
4. Η Θεσσαλία : , που βρίσκεται στο κέντρο της Ελλάδας . Ξεκινά από
την Πίνδο και απλώνεται στις δυο µεγάλες διακλαδώσεις της που
σχηµατίζουν τα βουνά Χάσια και τον Όλυµπο και η άλλη τα
Άγραφα και την Όθρυ .
5. Η Στερεά Ελλάδα : , που βρίσκεται στα νότια της Θεσσαλίας και
της Ηπείρου και φτάνει ως τον Κορινθιακό και το Σαρωνικό κόλπο .
Στη Στερεά Ελλάδα ανήκει και το νησί Εύβοια .
6. Η Πελοπόννησος : , η οποία είναι το νοτιότερο διαµέρισµα της
ηπειρωτικής Ελλάδας .
7. Τα νησιά του Αιγαίου πελάγους
8. Τα νησιά του Ιονίου πελάγους
9. Η Κρήτη .
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 17

19. 1. Σύνορα : Η Θράκη συνορεύει : α) βόρεια µε τη Βουλγαρία
, β) ανατολικά µε την Τουρκία , γ) δυτικά µε τη
Μακεδονία και δ ) νότια βρέχεται από το Θρακικό
πέλαγος .
2. Βουνά : Στη Θράκη βρίσκεται ο κύριος όγκος της
οροσειράς της Ροδόπης .
3. Ποτάµια : Ο Έβρος και ο Νέστος .
4. Λίµνες : Η Βιστονίδα .
5. Πεδιάδες : Κοµοτηνής , Ξάνθης και Έβρου .
6. Νοµοί και πρωτεύουσες :
Νοµός Ξάνθης µε πρωτεύουσα την Ξάνθη .
Νοµός Ροδόπης µε πρωτεύουσα την Κοµοτηνή .
Νοµός Έβρου µε πρωτεύουσα την Αλεξανδρούπολη .
Στο νοµό Έβρου ανήκει και το νησί της Σαµοθράκης .
7.Σπουδαίες πόλεις και κωµοπόλεις : Σάπες ( Ν. Ροδόπης ) ,
Σουφλί , ∆ιδυµότειχο , Ορεστιάδα ( Ν. Έβρου ).
8.Αρχαιολογικοί χώροι : Άβδηρα ( Ν. Ξάνθης ) και Μαρώνεια
( Ν. Ροδόπης ).
9. Το κλίµα : Είναι υγρό ηπειρωτικό και επηρεάζεται από τη
θάλασσα και του ψυχρούς βόρειους ανέµους .
10.Σπουδαίοι βιότοποι : Η λίµνη Βιστονίδα , τα δέλτα των
ποταµών Νέστου και Έβρου και το δάσος της ∆αδιάς .
11.Ασχολίες κατοίκων :Γεωργία , κτηνοτροφία , πτηνοτροφία ,
ιχθυοκαλλιέργεια , εργοστάσια .
12 . Προϊόντα :Καπνά , δηµητριακά , βαµβάκι , ζαχαρότευτλα ,
λαχανικά , µετάξι , ζάχαρη , λιγνίτης .
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 18

20. 1. Σύνορα :Η Μακεδονία βόρεια συνορεύει µε την Π.Γ.∆.Μ. και τη
Βουλγαρία . ∆υτικά µε την Αλβανία και την Ήπειρο . Ανατολικά
µε τη Θράκη και νότια συνορεύει µε τη Θεσσαλία και βρέχεται
από το Αιγαίο Πέλαγος . Η Μακεδονία χωρίζεται σε τρία µεγάλα
τµήµατα α) την Ανατολική Μακεδονία , β) την Κεντρική
Μακεδονία και γ) τη ∆υτική Μακεδονία .
2. Βουνά : ∆υτική Μακεδονία : η Πίνδος , ο Γράµµος , το Βίτσι , ο
Σµόλικας , τα Χάσια , τα Καµβούνια , το Σινάτσικο .Κεντρική
Μακεδονία : τα Πιέρια , ο Όλυµπος , το Βέρµιο , ο Βόρας , η Τζένα
, το Πάικο , τα Κρούσια , τα Κερδύλλια , ο Χορτιάτης , ο
Χολοµώντας .Ανατολική Μακεδονία : η ∆υτική Ροδόπη , το
Φαλακρό , ο Όρβηλος , το Μενοίκιο, το Παγγαίο .
3. Ποτάµια : ο Αλιάκµονας , ο Γαλλικός , ο Αξιός , ο Λουδίας , ο
Στρυµόνας , ο Αγγίτης και ο Νέστος .
4. Λίµνες : η Μεγάλη και η Μικρή Πρέσπα , η λίµνη της
Καστοριάς , η Βεγορίτιδα , η Βόλβη , η Λίµνη του Λαγκαδά , η
∆οϊράνη , και η Κερκίνη .
5. Πεδιάδες : Κεντρικής Μακεδονίας , Σερρών και ∆ράµας .
6. Νοµοί και πρωτεύουσες :
Α) ∆ΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ
• Νοµός Καστοριάς µε πρωτεύουσα την Καστοριά .
• Νοµός Φλώρινας µε πρωτεύουσα τη Φλώρινα .
• Νοµός Γρεβενών µε πρωτεύουσα τα Γρεβενά .
• Νοµός Κοζάνης µε πρωτεύουσα την Κοζάνη .
Β) ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ:
• Νοµός Θεσσαλονίκης µε πρωτεύουσα τη Θεσσαλονίκη .
• Νοµός Κιλκίς µε πρωτεύουσα το Κιλκίς .
• Νοµός Πέλλας µε πρωτεύουσα την Έδεσσα .
• Νοµός Ηµαθίας µε πρωτεύουσα τη Βέροια .
• Νοµός Πιερίας µε πρωτεύουσα την Κατερίνη .
• Νοµός Χαλκιδικής µε πρωτεύουσα τον Πολύγυρο .
Γ) ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ :
• Νοµός Σερρών µε πρωτεύουσα τις Σέρρες .
• Νοµός ∆ράµας µε πρωτεύουσα τη ∆ράµα .
Νοµός Καβάλας µε πρωτεύουσα την Καβάλα .
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 19

21. 1. Σύνορα : Η Ήπειρος συνορεύει βόρεια µε την
Αλβανία , ανατολικά µε τη Μακεδονία και Θεσσαλία ,
νότια µε τη Στερεά Ελλάδα και βρέχεται από
Αµβρακικό κόλπο και δυτικά βρέχεται από το Ιόνιο
πέλαγος .
2. Βουνά : Γράµµος , Σµόλικας , Τόµαρος , Τύµφη , (
Γκαµήλα ), Αθαµανικά ( Τζουµέρκα ) , Μιτσικέλι , Πίνδος
.
3. Ποτάµια : Καλαµάς , Άραχθος , Αχέροντας , Λούρος ,
Αώος .
4. Λίµνες : Η λίµνη των Ιωαννίνων (Παµβώτιδα).
5. Πεδιάδες : Της Άρτας και της Ηγουµενίτσας .
6. Νοµοί και πρωτεύουσες :
• Νοµός Ιωαννίνων µε πρωτεύουσα τα Ιωάννινα .
• Νοµός Θεσπρωτίας µε πρωτεύουσα την
Ηγουµενίτσα.
• Νοµός Πρέβεζας µε πρωτεύουσα την Πρέβεζα .
• Νοµός Άρτας µε πρωτεύουσα την Άρτα .
7.Αρχαιολογικοί χώροι : Η ∆ωδώνη στο νοµό
Ιωαννίνων και η Νικόπολη στο νοµό Πρέβεζας .
8.Σπουδαίοι βιότοποι : Η λίµνη Παµβώτιδα και όλα τα
βουνά της Ηπείρου όπου υπάρχουν πολλά είδη
φυτών και δέντρων και ζουν πολλά άγρια ζώα .
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 20

22. 1. ΣΥΝΟΡΑ : Βόρεια συνορεύει µε τη Μακεδονία ,
δυτικά µε την Ήπειρο , νότια µε τη Στερεά Ελλάδα
και ανατολικά βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος .
2.ΒΟΥΝΑ :Όλυµπος , Καµβούνια , Χάσια , Όσσα (
Κίσαβος ) , Πήλιο , Όρθυς , Άγραφα , Πίνδος ,
Αντιχάσια .
3.ΠΟΤΑΜΙΑ : ο Πηνειός µε πολλούς παραπόταµους .
4.ΠΕ∆ΙΑ∆ΕΣ : Η µεγάλη πεδιάδα της Θεσσαλίας
( Θεσσαλικός κάµπος ) .
5.ΝΟΜΟΙ-ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΕΣ :
Νοµός Μαγνησίας µε πρωτεύουσα το Βόλο . Σ’
αυτό το νοµό περιλαµβάνονται και τα νησιά των
βόρειων Σποράδων ( Σκιάθος- Σκόπελος – Αλόνησος )
εκτός από τη Σκύρο.
Νοµός Λάρισας µε πρωτεύουσα τη Λάρισα .
Νοµός Τρικάλων µε πρωτεύουσα τα Τρίκαλα .
Νοµός Καρδίτσας µε πρωτεύουσα την Καρδίτσα.
6. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ : Το ∆ιµήνι και το
Σέσκλο στο νοµό Μαγνησίας .
7. ΣΠΟΥ∆ΑΙΟΙ ΒΙΟΤΟΠΟΙ : Το Πήλιο µε πλούσια
βλάστηση και η κοιλάδα των Τεµπών .
ΜΑΘΑΙΝΩ ΚΑΛΑ ΟΣΑ ΚΑΝΟΥΜΕ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α ΓΙΑ ΝΑ ΤΑ
ΞΕΡΩ ΟΤΑΝ ΘΑ ΤΑΞΙ∆ΕΨΩ ΓΙΑ
ΝΑ ΤΗ ΓΝΩΡΙΣΩ ΚΑΛΥΤΕΡΑ .
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 21

23. 1. ΣΥΝΟΡΑ : Νότια βρέχεται από τα νερά τριών κόλπων , του
Πατραϊκού , του Κορινθιακού , και του Σαρωνικού , δυτικά από το
Ιόνιο πέλαγος , ανατολικά από το Αιγαίο πέλαγος και βόρεια από
τον Αµβρακικό κόλπο και συνορεύει µε τη Θεσσαλία .
2. ΒΟΥΝΑ : Όρθυς , Γκιώνα , Ελικώνας , Οίτη , Παρνασσός ,
Κιθαιρώνας , Γεράνεια , Πάρνηθα , Πεντέλη , Υµηττός , ∆ίρφυς ,
Άγραφα , Τυµφρηστός , Βαρδούσια , Παναιτολικό , Ακαρνανικά .
3. ΠΟΤΑΜΙΑ : Σπερχειός , Κηφισός , Αχελώος , Εύηνος , Μόρνος .
4. Λίµνες : Φυσικές :Τριχωνίδα , Λυσιµαχία , Οζερός , Αµβρακία ,
Βουλκαριά , Υλίκη , Παραλίµνη . Τεχνητές : Κρεµαστών ,
Καστρακίου , Πλαστήρα , Μόρνου , Μαραθώνα .
5. ΝΟΜΟΙ – ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΕΣ : Η Στερεά Ελλάδα χωρίζεται σε δυο
µεγάλα τµήµατα : τη ∆υτική Στερεά και την Ανατολική Στερεά .
• ∆υτική Στερεά :
Νοµός Αιτωλοακαρνανίας µε πρωτεύουσα το Μεσολόγγι .
Νοµός Ευρυτανίας µε πρωτεύουσα το Καρπενήσι .
• Ανατολική Στερεά :
Νοµός Αττικής µε πρωτεύουσα την Αθήνα που είναι και
πρωτεύουσα της Ελλάδας . Στο νοµό Αττικής βρίσκεται και ο
Πειραιάς το µεγαλύτερο λιµάνι της χώρας . Επίσης στο νοµό
Αττικής περιλαµβάνονται τα νησιά Ύδρα , Σαλαµίνα , Αίγινα ,
Πόρος , Σπέτσες , Κύθηρα , Αντικύθηρα και η περιοχή της
Τροιζηνίας ( Πελοπόννησος ).
Νοµός Βοιωτίας µε πρωτεύουσα τη Λεβαδειά .
Νοµός Φθιώτιδας µε πρωτεύουσα τη Λαµία .
Νοµός Εύβοιας µε πρωτεύουσα τη Χαλκίδα και περιλαµβάνει τα
νησιά Εύβοια και Σκύρο .
Νοµός Φωκίδας µε πρωτεύουσα την Άµφισσα
6.ΣΠΟΥ∆ΑΙΟΙ ΒΙΟΤΟΠΟΙ : η λίµνη Τριχωνίδα και οι
λιµνοθάλασσες του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού .
ΤΟ ΚΛΕΙ∆Ι ΤΗΣ
ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΕΙΝΑΙ
ΝΑ ΤΑ ΒΡΕΙΣ ΟΛΑ
ΑΥΤΑ ΣΤΟ ΧΑΡΤΗ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 22

24. 1. ΣΥΝΟΡΑ : Βόρεια η Πελοπόννησος βρέχεται από τον
Πατραϊκό και τον Κορινθιακό κόλπο , ανατολικά από το
Σαρωνικό κόλπο και το Μυρτώο πέλαγος , δυτικά και
νότια από το Ιόνιο πέλαγος . Παλιά η πελοπόννησος
ενωνόταν µε την Ελλάδα µε τον Ισθµό της Κορίνθου.
2. ΒΟΥΝΑ: Παναχαϊκό , Ερύµανθος , Χελµός , Κυλλήνη ,
Μαίναλο , Αρτεµίσιο , Πάρνωνας , Ταΰγετος , Αραχναίο ,
Κυπαρισσίας .
3. ΠΟΤΑΜΙΑ : Αλφειός , Πηνειός , Ευρώτας , Λάδωνας .
4. ΝΟΜΟΙ- ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΕΣ :
• Νοµός Κορινθίας µε πρωτεύουσα την Κόρινθο .
• Νοµός Αργολίδας µε πρωτεύουσα το Ναύπλιο .
• Νοµός Αχαΐας µε πρωτεύουσα την Πάτρα .
• Νοµός Ηλείας µε πρωτεύουσα τον Πύργο .
• Νοµός Μεσσηνίας µε πρωτεύουσα την Καλαµάτα .
• Νοµός Λακωνίας µε πρωτεύουσα τη Σπάρτη.
• Νοµός Αρκαδίας µε πρωτεύουσα την Τρίπολη .
5. ΛΙΜΝΕΣ : Στυµφαλία .
6. ΣΠΟΥ∆ΑΙΟΙ ΒΙΟΤΟΠΟΙ :Όλα τα βουνά της
Πελοποννήσου µε τα άγρια φαράγγια που σχηµατίζουν
στα οποία φυτρώνουν πολλά είδη δέντρων.
ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΓΙΑ
ΤΗΝ ΠΑΤΡΙ∆Α ΜΑΣ
ΓΙΑΤΙ ΜΑΣ ΑΡΕΣΕΙ :
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 23

25. 1. ΣΥΝΟΡΑ ΘΑΛΑΣΣΕΣ: Τα περισσότερα νησιά του Ιονίου
πελάγους βρίσκονται στα δυτικά της ηπειρωτικής Ελλάδας ,
εκτός από τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα που είναι στα νότια
της Πελοποννήσου. Όλα τα νησιά βρέχονται από το Ιόνιο
πέλαγος . Τα µεγαλύτερα από τα νησιά του Ιονίου είναι επτά
και γι’ αυτό ονοµάζονται και επτάνησα .
2. ΒΟΥΝΑ : Παντοκράτορας στην Κέρκυρα , Αίνος στην
Κεφαλλονιά , Σταυρωτά στη Λευκάδα.
3. ΚΟΛΠΟΙ – ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΙ : Ο κόλπος του Αργοστολίου στην
Κεφαλονιά και ο κόλπος του Λαγανά στη Ζάκυνθο . Η
χερσόνησος Πάλη ή Έρισσος στην Κεφαλονιά .
4. ΝΟΜΟΙ – ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΕΣ :
Νοµός Κέρκυρας µε πρωτεύουσα την Κέρκυρα .
Νοµός Λευκάδας µε πρωτεύουσα τη Λευκάδα ,
περιλαµβάνει τα νησιά Λευκάδα , Μεγανήσι , Κάλαµος ,
Καστός , Σκορπιός .
Νοµός Κεφαλληνίας µε πρωτεύουσα το Αργοστόλι ,
περιλαµβάνει τα νησιά Κεφαλλονιά και Ιθάκη .
Νοµός Ζακύνθου µε πρωτεύουσα τη Ζάκυνθο .
Τα νησιά Κύθηρα και Αντικύθηρα ανήκουν στο νοµό
Αττικής.
ΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ ΕΙΝΑΙ
ΠΑΝΕΜΟΡΦΑ ΚΑΙ ΤΑ
ΕΠΙΣΚΕΠΤΟΝΤΑΙ
ΠΟΛΛΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 24

26. 1. ΣΥΝΟΡΑ- ΘΑΛΑΣΣΕΣ :Όλα σχεδόν τα νησιά βρέχονται από
το Αιγαίο πέλαγος , εκτός από µερικά που βρέχονται από το
Ικάριο . Τα νησιά του Αιγαίου βρίσκονται στα ανατολικά της
ηπειρωτικής Ελλάδας .
2. ΒΟΥΝΑ : Λεπέτυµνος, Όλυµπος στη Λέσβο , Πελληναίο στη
Χίο , Kερκετέας στη Σάµο.
3. ΝΟΜΟΙ – ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΕΣ :
Νοµός Κυκλάδων µε πρωτεύουσα την Ερµούπολη ,
περιλαµβάνει τα νησιά : Σύρος , Τήνος , Μύκονος , ∆ήλος ,
Άνδρος , Νάξος , Πάρος , Αντίπαρος , Αµοργός , Ανάφη ,
Σαντορίνη , Ίος , Σίκινος , Φολέγανδρος , Μήλος , Κίµωλος ,
Σέριφος , Κέα και Κίθνος.
Νοµός Λέσβου µε πρωτεύουσα τη Μυτιλήνη ,
περιλαµβάνει τα νησιά : Λέσβο , Λήµνο ,και Άγιο
Ευστράτιο.
Νοµός Χίου µε πρωτεύουσα τη Χίο , περιλαµβάνει τα
νησιά:Χίο , Ψαρά και Οινούσες .
Νοµός Σάµου µε πρωτεύουσα τη Σάµο , περιλαµβάνει
τα νησιά: Σάµο , Ικαρία και Φούρνοι.
Νοµός ∆ωδεκανήσου µε πρωτεύουσα τη Ρόδο
περιλαµβάνει τα νησιά: Ρόδο , Κω , Κάρπαθο , Κάσο ,
Νίσυρο , Χάλκη , Σύµη , Τήλος , Αστυπάλαια , Κάλυµνος ,
Λέρος , Πάτµος , Καστελόριζο .
ΚΑΙ ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΟΥ
ΑΙΓΑΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ
ΟΜΟΡΦΑ ΚΑΙ ΤΑ
ΕΠΙΣΚΕΠΤΟΝΤΑΙ ΠΟΛΛΟΙ
ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ .
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 25

27. 1. ΣΥΝΟΡΑ - ΘΑΛΑΣΣΕΣ: Η Κρήτη είναι το µεγαλύτερο νησί
της Ελλάδας . Βόρεια βρέχεται από το Κρητικό πέλαγος ,
ενώ νότια και στ’ άλλα σηµεία του ορίζοντα από το Λιβυκό
πέλαγος .
2. ΒΟΥΝΑ : Λευκά όρη , Ίδη ( Ψηλορείτης ) , ∆ίκτη , Σητείας .
3. ΠΕ∆ΙΑ∆ΕΣ : Οι πεδιάδες του νοµού Ηρακλείου ( Μεσαράς )
και του νοµού Λασιθίου .
4. ΚΟΛΠΟΙ : Κισσάµου , Σούδας , Χανίων , Μιραµπέλου ,
Μεσαράς .
5. ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΙ : Γραµβούσας , Ροδωπού , Ακρωτήρι .
6. ΑΚΡΩΤΗΡΙΑ : Γραµβούσα , Σπάθα , Άγιος Ιωάννης , Σίδερος ,
Λίθινο .
7. ΝΟΜΟΙ – ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΕΣ :
Νοµός Χανίων µε πρωτεύουσα τα Χανιά .
Νοµός Ηρακλείου µε πρωτεύουσα το Ηράκλειο .
Νοµός Ρεθύµνου µε πρωτεύουσα το Ρέθυµνο .
Νοµός Λασιθίου µε πρωτεύουσα τον Άγιο Νικόλαο.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ : Γύρω από την Κρήτη υπάρχουν µικρά νησάκια
όπως η ∆ία , η Αγριογραµβούσα , η Γαύδος , το Γαϊδουρονήσι κ.ά.
Η ΚΡΗΤΗ ΕΙΝΑΙ
ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΑΙ
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ
∆ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ
ΤΗΣ ΠΑΤΡΙ∆ΑΣ
ΜΑΣ . ΚΑΝΟΥΜΕ
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
ΟΛΗ ΤΗΝ
ΕΛΛΑ∆Α ΓΙΑ ΝΑ
ΓΡΑΨΟΥΜΕ
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ .
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 26

28. ONOMA:
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΤΟ ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ
1.Συµπλήρωσε τα σύνορα και τα γεωγραφικά διαµερίσµατα της πατρίδας µας :
2. Απάντησε τις ερωτήσεις :
Ποιο είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας :
Ποιος είναι ο µακρύτερος ποταµός της Ελλάδας :
Ποιες είναι οι δυο µεγάλες οροσειρές της Ελλάδας :
3. Γράψε από δυο :
Φυσικές λίµνες :
Τεχνητές λίµνες :
Πεδιάδες :
Πελάγη :
Νησιά του Ανατολικού Αιγαίου:
Νησιά του Ιονίου:
Νησιά των Κυκλάδων:
Μεγάλα φαράγγια:
Κόλπους:
Ακρωτήρια:
ΗΡΩ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 27

29. ΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ
ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ
&&
ΟΙ ΝΟΜΟΙΟΙ ΝΟΜΟΙ
ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 28
Πηγή: https://smartkidse1.wikispaces.com/file/detail/
diamerismata_kai_nomoi.pps/330219892 evaxarma

30. ΘΡΑΚΗΘΡΑΚΗ
ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ
ΘΕΣΣΑΛΙΑΘΕΣΣΑΛΙΑΗΠΕΙΡΟΣΗΠΕΙΡΟΣ
ΣΤΕΡΕΑΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑ∆ΑΕΛΛΑ∆Α
ΚΡΗΤΗΚΡΗΤΗ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 29

31. ΘΡΑΚΗ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 30

32. ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 31

33. ΗΠΕΙΡΟΣ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 32

34. ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 33

35. ΣΤΕΡΕΑ
ΕΛΛΑ∆Α
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 34

36. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 35

37. ΚΡΗΤΗ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 36

38. ΝΗΣΙΑ
ΑΙΓΑΙΟΥ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 37

39. ΝΗΣΙΑ
ΙΟΝΙΟΥ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 38

40. Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Βουνά Ποτάμια Πεδιάδες Νησιά Ζώα Φυτά Προϊόντα Καιρός
Καλοκαίρι-
Χειμώνας
Πόλεις Κωμοπόλεις Χωριά Μνημεία
Όνομα:
Χρήστος Χαρμπής
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 39

41. 1
Ε Λ Λ Α ∆ ΑΕ Λ Λ Α ∆ ΑΕ Λ Λ Α ∆ ΑΕ Λ Λ Α ∆ Α
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ∆ΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ
ΝΟΜΟΙ & ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΕΣ
ΘΡΑΚΗΘΡΑΚΗΘΡΑΚΗΘΡΑΚΗ
Α/Α ΝΟΜΟΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ
1 ΕΒΡΟΥ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥΠΟΛΗ
2 ΡΟ∆ΟΠΗΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗ
3 ΞΑΝΘΗΣ ΞΑΝΘΗ
ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ
1 ΚΑΒΑΛΑΣ ΚΑΒΑΛΑ
2 ∆ΡΑΜΑΣ ∆ΡΑΜΑ
3 ΣΕΡΡΩΝ ΣΕΡΡΕΣ
4 ΚΙΛΚΙΣ ΚΙΛΚΙΣ
5 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
6 ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗΣ ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ
7 ΠΕΛΛΑΣ Ε∆ΕΣΣΑ
8 ΗΜΑΘΙΑΣ ΒΕΡΟΙΑ
9 ΠΙΕΡΙΑΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗ
10 ΚΟΖΑΝΗΣ ΚΟΖΑΝΗ
11 ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΓΡΕΒΕΝΑ
12 ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑ
13 ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΦΛΩΡΙΝΑ
***
ΑΓΙΟ ΟΡΟΣΑΓΙΟ ΟΡΟΣΑΓΙΟ ΟΡΟΣΑΓΙΟ ΟΡΟΣ
Μοναστική αυτοδιοίκητηΜοναστική αυτοδιοίκητηΜοναστική αυτοδιοίκητηΜοναστική αυτοδιοίκητη
πολιτείαπολιτείαπολιτείαπολιτεία
ΚΑΡΥΕΣΚΑΡΥΕΣΚΑΡΥΕΣΚΑΡΥΕΣ
ΘΕΣΣΑΛΙΑΘΕΣΣΑΛΙΑΘΕΣΣΑΛΙΑΘΕΣΣΑΛΙΑ
1 ΛΑΡΙΣΑΣ ΛΑΡΙΣΑ
2 ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΒΟΛΟΣ
3 ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΤΡΙΚΑΛΑ
4 ΚΑΡ∆ΙΤΣΑΣ ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 40

42. 2
ΗΠΕΙΡΟΣΗΠΕΙΡΟΣΗΠΕΙΡΟΣΗΠΕΙΡΟΣ
1 ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΑ
2 ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ
3 ΠΡΕΒΕΖΑΣ ΠΡΕΒΕΖΑ
4 ΑΡΤΑΣ ΑΡΤΑ
ΣΤΕΡΕΑΣΤΕΡΕΑΣΤΕΡΕΑΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑ∆ΑΕΛΛΑ∆ΑΕΛΛΑ∆ΑΕΛΛΑ∆Α
1 ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΑ
2 ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΛΙΒΑ∆ΙΑ
3 ΕΥΒΟΙΑΣ ΧΑΛΚΙ∆Α
4 ΦΘΙΩΤΙ∆ΑΣ ΛΑΜΙΑ
5 ΦΩΚΙ∆ΑΣ ΑΜΦΙΣΣΑ
6 ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ
7 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
1 ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ ΚΟΡΙΝΘΟΣ
2 ΑΧΑΪΑΣ ΠΑΤΡΑ
3 ΗΛΕΙΑΣ ΠΥΡΓΟΣ
4 ΑΡΚΑ∆ΙΑΣ ΤΡΙΠΟΛΗ
5 ΑΡΓΟΛΙ∆ΑΣ ΝΑΥΠΛΙΟ
6 ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑ
7 ΛΑΚΩΝΙΑΣ ΣΠΑΡΤΗ
ΚΡΗΤΗΚΡΗΤΗΚΡΗΤΗΚΡΗΤΗ
1 ΧΑΝΙΩΝ ΧΑΝΙΑ
2 ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟ
3 ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟ
4 ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΝΗΣΙΑΝΗΣΙΑΝΗΣΙΑΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥΑΙΓΑΙΟΥΑΙΓΑΙΟΥΑΙΓΑΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣΠΕΛΑΓΟΥΣΠΕΛΑΓΟΥΣΠΕΛΑΓΟΥΣ
1 ΛΕΣΒΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΗ
2 ΧΙΟΥ ΧΙΟΣ
3 ΣΑΜΟΥ ΣΑΜΟΣ
4 ΚΥΚΛΑ∆ΩΝ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ
5 ∆Ω∆ΕΚΑΝΗΣΟΥ ΡΟ∆ΟΣ
ΝΗΣΙΑΝΗΣΙΑΝΗΣΙΑΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥΙΟΝΙΟΥΙΟΝΙΟΥΙΟΝΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣΠΕΛΑΓΟΥΣΠΕΛΑΓΟΥΣΠΕΛΑΓΟΥΣ
1 ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑ
2 ΛΕΥΚΑ∆ΑΣ ΛΕΥΚΑ∆Α
3 ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ
4 ΖΑΚΥΝΘΟΥ ΖΑΚΥΝΘΟΣ
Μανόλης Ράντος
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 41

43. Όνοµα:………………………. 10/11/11
Επαναληπτικό στη Μελέτη Περιβάλλοντος
(σελ. 9-34)
1) Γράψε τα γεωγραφικά διαµερίσµατα της
Ελλάδας χωρίζοντάς τα στις παρακάτω κατηγορίες:
ηπειρωτικής Ελλάδας:
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
νησιωτικής Ελλάδας:
………………………………………………………
………………………………………………………
2) Με βάση ποια κριτήρια επιλέγεται µία πόλη ως
πρωτεύουσα ενός νοµού;
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
3) Στην παρακάτω εικόνα βλέπεις έργα υπό
κατασκευή. Τι χρειάζεται για να φτιαχτεί ένα έργο;
…………………
…………………
…………………
…………………
…………………
…………………
…………………
…………………
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 42

44. 4) Στον παρακάτω χάρτη της Ελλάδας κύκλωσε µε
κόκκινο µαρκαδόρο το υπόµνηµα. Στη συνέχεια γράψε
δύο σπουδαία έργα της Ελλάδας και βρες τα στο χάρτη.
...............................................
………………………………
5) Η ακροστιχίδα ενός γεωγραφικού διαµερίσµατος.
- - - - - - - - Το όνοµα ενός γεωγραφικού
διαµερίσµατος.
- - - - - Πρωτεύουσα του Ν. ∆ωδεκανήσου.
- - - - - Πρωτεύουσα της Ελλάδας.
- - - - - Μεγάλο νησί της Ελλάδας.
- - - - - - - Μεγάλη οροσειρά της Ελλάδας. (µε
άρθρο)
Μαριάνθη Χαλκίτη
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 43

45. ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ
ΕΝΟΤΗΤΑ 1η
: Τα γεωγραφικά διαµερίσµατα της Ελλάδας
Ονοµατεπώνυµο: _____________________________________________________________
1. Να συµπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων µε τις σωστές λέξεις:
Η Ελλάδα χωρίζεται σε __________ γεωγραφικά διαµερίσµατα, τα οποία είναι: η
_________, η __________, η __________, η __________, η __________ __________, η
__________, η ___________, τα __________ του __________ και τα __________ του
__________.
Το δικό µας γεωγραφικό διαµέρισµα είναι η __________ και ο νοµός µας είναι ο νο-
µός __________ µε πρωτεύουσα τις __________. Ο νοµός µας γειτονεύει µε το νοµό
__________ που έχει πρωτεύουσα τη __________, το νοµό __________ µε πρωτεύουσα την
__________ το νοµό __________ µε πρωτεύουσα το __________ και το νοµό __________
µε πρωτεύουσα τη __________.
2. Να αντιστοιχίσεις σωστά:
νοµοί πρωτεύουσες
Καβάλας Βέροια
Ηµαθίας Καβάλα
Πιερίας Κατερίνη
Χαλκιδικής ∆ράµας
∆ράµας Πολύγυρος
Πέλλας Κοζάνη
Κοζάνης Έδεσσα
3. Να υπογραµµίσεις τη σωστή απάντηση:
α) Ποιο από τα παρακάτω είναι όρος της Μακεδονίας:
1) Παγγαίο 2) Παρνασσός 3) Ροδόπη
β) Ποτάµι της Μακεδονίας είναι:
1) ο Πηνειός 2) ο Αλιάκµονας 3) ο Ευρώτας
γ) Το Άγιο Όρος βρίσκεται στο νοµό:
1) Κιλκίς 2) Πιερίας 3) Χαλκιδικής
δ) Η λίµνη Κερκίνη βρίσκεται στο νοµό:
1) Θεσσαλονίκης 2) ∆ράµας 3) Σερρών
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 44

46. ε) Νησί της Μακεδονίας είναι:
1) Η Θάσος 2) Η Σαµοθράκη 3) Η Σκόπελος
4. Να συµπληρώσεις το παρακάτω σταυρόλεξο:
2. 3. 4.
1. 7.
6.
5.
9.
8.
12.
11.
10.
1. Το γεωγραφικό µας διαµέρισµα.
2. Πρωτεύουσα του νοµού Καβάλας.
3. Πρωτεύουσα του νοµού ∆ράµας.
4. Πρωτεύουσα του νοµού Αττικής αλλά και της Ελλάδας.
5. Γειτονικό µας γεωγραφικό διαµέρισµα.
6. Ποταµός του νοµού µας.
7. Αυτό ο ποταµός χωρίσει τη Μακεδονία από τη Θράκη.
8. Ποταµός της Μακεδονίας.
9. Βουνό αλλά και λίµνη του νοµού Σερρών.
10. Ένα γεωγραφικό διαµέρισµα.
11. Γειτονικό µας διαµέρισµα.
12. Πρωτεύουσα του νοµού µας.
Γκουτσίδης Αντώνιος
Βαθµός
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 45

47. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
(Γεωγραφικά ∆ιαµερίσµατα- Νοµοί – Πρωτεύουσες)
Ον/µο:………………………………………………………………………………
Ερωτήσεις
1. Να ζωγραφίσετε µε το ίδιο χρώµα το νοµό και την πρωτεύουσα
του:
ΙΩΑΝΝΙΝΑ ΑΡΤΑ
ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ
ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ
ΠΡΕΒΕΖΑ
ΑΡΤΑ ΠΡΕΒΕΖΑ
Σε ποιο γεωγραφικό διαµέρισµα είναι οι παραπάνω πρωτεύουσες;
2. Να συµπληρώσετε το χάρτη της Πελοποννήσου.
ν. Αχαΐας
ν. Ηλείας Κόρινθος
ν. Αργολίδας
Τρίπολη
ν. Μεσσηνίας Σπάρτη
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 46

48. 3. Να κάνετε την αντιστοίχιση
ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ ΛΑΡΙΣΑ
ΕΒΡΟΣ ΘΡΑΚΗ ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ
ΡΟ∆ΟΠΗ ΞΑΝΘΗ
ΤΡΙΚΑΛΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΤΡΙΚΑΛΑ
ΞΑΝΘΗ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥΠΟΛΗ
ΛΑΡΙΣΑ ΒΟΛΟΣ
4. Από τους παρακάτω νοµούς της Μακεδονίας να γράψετε τις
πρωτεύουσες αυτών των νοµών που είναι το ίδιο όνοµα µε το
νοµό.
∆ΡΑΜΑ
ΚΑΒΑΛΑ
ΣΕΡΡΕΣ
ΚΙΛΚΙΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗ
ΠΕΛΛΑΣ
ΗΜΑΘΙΑΣ
ΠΙΕΡΙΑΣ
ΦΛΩΡΙΝΑ
ΚΟΖΑΝΗ
ΚΑΣΤΟΡΙΑ
ΓΡΕΒΕΝΑ
5. Να βάλετε τις βάρκες στο σωστό λιµάνι:
Νησιά Ιονίου
ΚΕΡΚΥΡΑ
∆Ω∆ΕΚΑΝΗΣΑ
ΚΥΚΛΑ∆ΕΣ
Νησιά Αιγαίου
ΖΑΚΥΝΘΟΣ
ΛΕΥΚΑ∆Α
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 47

49. 6. Να κολλήσετε καρτελάκια µε ότι λείπει στα παρακάτω
κουτάκια
7. Ένας µαθητής της Δ΄ τάξης µπέρδεψε τους νοµούς και τις
πρώτευσες της Κρήτης. Βοήθησε τον ξαναγράφοντας σωστά
τον πίνακα.
Λώλης ∆ηµήτριος
ν. Ηρακλείου Άγιος Νικόλαος
ν. Χανίων Ηράκλειο
ν. Ρεθύµνου Ρέθυµνο
ν. Λασιθίου Χανιά
ν. Αττικής
Μεσολόγγι
Αµφισσα
ν. Φθιώτιδας
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 48

50. Τετάρτη, 14 Νοεμβρίου 2012
ΗΠΕΙΡΟΣ
Γραπτή εξέταση στο Κεφάλαιο 3: Το γεωγραφικό διαμέρισμα όπου ζούμε
Όνομα:………………………………………………………………………
1. Η Ελλάδα έχει 9 γεωγραφικά διαμερίσματα. Συμπλήρωσέ τα στα παρακάτω
κουτάκια.
ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ
2. Κάνε την αντιστοίχιση των νομών με τις πρωτεύουσες:
Νομός Ιωαννίνων Ηγουμενίτσα
Νομός Θεσπρωτίας Άρτα
Νομός Πρεβέζης Ιωάννινα
Νομός Άρτας Πρέβεζα
3. Με ποια γεωγραφικά διαμερίσματα συνορεύει η Ήπειρος;
4. Κάνε την αντιστοίχιση:
Αώος Θεσπρωτικά
Σμόλικας Λούρος
Τύμφη Γράμμος
Θύαμις Αχέροντας
Παμβώτις Λάκμος
Τζουμέρκα Τόμαρος
Άραχθος
Ηλίας Καψάλης
ΠΟΤΑΜΙΑ
ΒΟΥΝΑ
ΛΙΜΝΕΣ
Το γεωγραφικό διαμέρισμα όπου ζούμε
ονομάζεται ______________
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 49

51. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ 1
ΟΝΟΜΑ¨___________________________________
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ¨_____________________________________
Τι ονοµάζουµε υπόµνηµα σε ένα χάρτη?
Σε πόσα γεωγραφικά διαµερίσµατα χωρίζεται η Ελλάδα?
Ονοµάστε τα διαµερίσµατα αυτά.
Πόσων ειδών χάρτες έχουµε και τι πληροφορίες µας δίνει ο καθένας?
Ποιά είναι τα διαµερίσµατα της Ηπειρωτικής Ελλάδας?
Ποιά είναι τα διαµερίσµατα της Νησιωτικής Ελλάδας?
Η Ελλάδα είναι µια __________ µε πολλά νησιά γύρω της.
Το ένα διαµέρισµα µε το άλλο στον χάρτη, χωρίζεται µε διαχωριστικές γραµµές, τα
____________.
Το γεωγραφικό µας διαµέρισµα είναι η ___________________.
Μένουµε στο νοµό ______________ µε πρωτεύουσα - _____________.
Ο νοµός µας συνορεύει µε τον νοµό ____________ µε πρωτεύουσα
______________, τον νοµό _____________ µε πρωτεύουσα _____________ και το
νοµό ______________ µε πρωτεύουσα ___________________-.
Ποιά έργα κάνουν την ζωή µας πιο άνετη? -.
Πού ανοίκουν οι παρακάτω πόλεις? Ενώστε µε γραµµές µε το διαµέρισµα στο οποίο
ανοίκουν
ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥΠΟΛΗ
ΒΟΛΟΣ
ΕΒΡΟΣ
ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ
ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ
ΚΟΜΟΤΗΝΗ
ΛΑΡΙΣΑ
ΛΑΡΙΣΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ
ΜΑΓΝΗΣΙΑ
ΞΑΝΘΗ ΘΡΑΚΗ
ΞΑΝΘΗ
ΡΟ∆ΟΠΗ
ΤΡΙΚΑΛΑ
ΤΡΙΚΑΛΑ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 50

52. Στους παρακάτω νοµούς να γράψετε τις πρωτεύουσές τους.
ΓΡΕΒΕΝΑ
∆ΡΑΜΑ
ΗΜΑΘΙΑΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΚΑΒΑΛΑ
ΚΑΣΤΟΡΙΑ
ΚΙΛΚΙΣ
ΚΟΖΑΝΗ
ΠΕΛΛΑΣ
ΠΙΕΡΙΑΣ
ΣΕΡΡΕΣ
ΦΛΩΡΙΝΑ
ΧΑΛΚΙ∆ΙΚΗ
Elina
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 51

53. ΣΕΝΑΡΙΟ - ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ –ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
1.1 Τίτλος ( θέμα ) σεναρίου –σχεδίου διδασκαλίας
«Το γεωγραφικό διαμέρισμα όπου ζούμε»
«Ο τόπος μου»
1.2 Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές
Γνωστικό/-ά αντικείμενο/-α του σεναρίου – σχεδίου διδασκαλίας
Μελέτη Περιβάλλοντος Δ’ Δημοτικού
Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου
Γνωριμία και μελέτη του γεωγραφικού διαμερίσματος όπου ζούμε, ( γεωομορ-
φολογικά χαρακτηριστικά, διαίρεση του γεωγρ. Διαμερίσματος σε νομούς, ιστορι-
κά στοιχεία, οικονομία, ασχολίες των κατοίκων, προβλήματα κυρίως του δικού
μας νομού και τρόποι αντιμετώπισής τους ).
Συμβατότητα με το ΑΠΣ και το ΔΕΠΠΣ
Το συγκεκριμένο κεφάλαιο ανήκει στην 1η
ενότητα του ΑΠΣ : «Ελλάδα – η
χώρα μας» έχουν προηγηθεί τα κεφάλαια : 1. Πρώτη γνωριμία με την Ελλάδα,
κεφ 2. Γνωρίζουμε καλύτερα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας και το
κεφ 4. Πολιτικός χάρτης της Ελλάδας : Μια άλλη ματιά στα γεωγραφικά
διαμερίσματα.
Ως προς το ΔΕΠΠΣ υπηρετεί τις έννοιες διαθεματικής προσέγγισης όπως :
χώρος, διαφορά – ομοιότητα ( π.χ. σύγκριση με γειτονικά γεωγραφικά διαμερί-
σματα, πιο μεγάλο σε έκταση ή πιο μικρό, ορεινό ή πεδινό, νησιώτικο ή ηπει-
ρωτικό ).Μελέτη και παρουσίαση γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών ( βουνά,
πεδιάδες, ποτάμια, λίμνες, κόλποι, ακρωτήρια κ.λπ. ), που αφορούν έννοιες χώ-
ρου και συμβολισμού.
1.3 Σκοπός και Στόχοι του σεναρίου – σχεδίου διδασκαλίας
Γενικός σκοπός : Σκοπός του σχεδίου διδασκαλίας είναι οι μαθητές να
αποκτήσουν γνώσεις, να αναπτύξουν δεξιότητες, αξίες και στάσεις που να τους
επιτρέπουν να παρατηρούν, να περιγράφουν, να ερμηνεύουν τους συσχετισμούς
και τις αλληλεπιδράσεις του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος μέσα
στο οποίο αναπτύσσεται η ανθρώπινη δραστηριότητα στο χώρο και στο χρόνο.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 52

54. Επιμέρους στόχοι
1. Γνωρίζοντας και κατανοώντας.
1.1
Να ορίσουν τη θέση του γεωγραφικού διαμερίσματος που ζουν σε σχέση με
τα άλλα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας.
1.2
Να μελετήσουν τα κυριότερα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά του γεωγρα-
φικού τους διαμερίσματος και να κάνουν συγκρίσεις με τα αντίστοιχα χαρακτη-
ριστικά των γειτονικών τους γεωγραφικών διαμερισμάτων.
1.3
Να εντοπίσουν τους νομούς του γεωγραφικού τους διαμερίσματος ( Στερεά Ελ-
λάδα ) και να τους ονομάσουν.
1.4
Να αναγνωρίσουν στο χάρτη το δικό τους νομό και να μελετήσουν τη σχετική
θέση του.
2. Διερευνώντας και εντοπίζοντας
2.1
Να εντοπίσουν σχέσεις των γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών με το κλίμα, τη
χλωρίδα, την πανίδα, τη θέση και τον πληθυσμό πόλεων και χωριών της Στε-
ρεάς Ελλάδας.
2.2
Να εντοπίσουν μεγάλα έργα υποδομής ( αεροδρόμιο, λιμάνια, γέφυρες ) που ενώ-
νουν το γεωγραφικό τους διαμέρισμα, το νομό τους, την πόλη τους με την υ-
πόλοιπη Ελλάδα και τον Κόσμο, καθώς και έργα όπως το μετρό της Αθήνας
που ενώνει πολλές περιοχές του νομού Αττικής και διευκολύνει τη μετακίνηση
χιλιάδων ανθρώπων καθημερινά
3. Επικοινωνώντας ( και συνεργαζόμενος με άλλους )
3.1
Να συνεργαστούν με τους συμμαθητές τους, να σχεδιάσουν τον χάρτη του γε-
ωγραφικού τους διαμερίσματος και να δημιουργήσουν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι :
« Ανακάλυψε τη Στερεά Ελλάδα».
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 53

55. 4. Συνδέοντας ( με τη ζωή )
4.1
Να εντοπίσουν οικολογικά προβλήματα στο γεωγραφικό τους διαμέρισμα και
στο νομό τους ( ατμοσφαιρική ρύπανση, καταστροφή Εθνικού Δρυμού, χωματε-
ρές, θαλάσσια ρύπανση ) και να ευαισθητοποιηθούν απέναντι σ’αυτά .
Οι παραπάνω στόχοι υπηρετούν τις ακόλουθες επιθυμητές ικανότητες :
Α ) Ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και δημιουργικότητας
Β ) Κοινωνικές ικανότητες και ικανότητες που σχετίζονται με την ιδιότητα του
πολίτη
1.4. Προτεινόμενη Εκπαιδευτική μέθοδος
Εκπαιδευτικές τεχνικές που αξιοποιούνται στο πλαίσιο του σεναρίου – σχεδίου
διδασκαλίας :
Ερωτήσεις – Απαντήσεις
Εργασία σε ομάδες
Συζήτηση
Δημιουργία επιτραπέζιου παιχνιδιού : «Ανακάλυψε τη Στερεά Ελλάδα»
1.5. Εποπτικά μέσα
Τα εποπτικά μέσα των μαθητών ήταν : γεωμορφολογικός, πολιτικός, ιστορικός,
οικολογικός, παραγωγικός χάρτης της Ελλάδας, εγκυκλοπαίδεια, το διαδίκτυο,
λευκώματα και φωτογραφίες, C.D., DVD.
1.6. Εκτιμώμενη διάρκεια
Η διάρκεια του σχεδίου είναι 90΄ λεπτά. Υπάρχει δυνατότητα επέκτασης της ε-
νότητας για μία ακόμα διδακτική ώρα ( 45 λεπτά ) στη διάρκεια της ευέλικτης
ζώνης με αναφορά στην Τοπική Ιστορία
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 54

56. 2. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ – ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
2.1 Γενική περιγραφή
Θέμα : Το γεωγραφικό διαμέρισμα όπου ζούμε
Προαπαιτούμενη γνώση
Οι μαθητές να έχουν εξοικειωθεί σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό με τα βα-
σικά γεωγραφικά στοιχεία και να ερμηνεύουν σύμβολα με τη βοήθεια του υπο-
μνήματος. Να αναγνωρίζουν τα γεωγραφικά διαμερίσματα και να εντοπίζουν το
δικό τους.Να εντοπίζουν τους νομούς του δικού τους γεωγραφικού διαμερίσμα-
τος και να τους ονομάζουν. Να αναγνωρίζουν στο χάρτη το δικό νομό.
Περιγραφή δραστηριοτήτων
Δραστηριότητα 1
Ανασκόπηση – Προσανατολισμός
1η
φάση :
Με αφετηρία το γεωφυσικό και πολιτικό χάρτη της Ελλάδας και αξιοποιώντας
την τεχνική των ερωτήσεων – απαντήσεων οι μαθητές καλούνται να ανακαλέ-
σουν τις προηγούμενες γνώσεις για τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά του ελ-
λαδικού χώρου, τη διαίρεσή του σε γεωγραφικά διαμερίσματα και τη διαίρεση
αυτών σε νομούς. Επίσης ακούσαμε από το C.D. της Μαρίζας Κωχ «Η γοργόνα
ταξιδεύει το μικρό Αλέξανδρο» το κομμάτι που αναφέρεται στη Στερεά Ελλάδα
και αυτό για τον Πειραιά. Ολόκληρο το C.D. λειτούργησε σε προηγούμενη δι-
δακτική ώρα ως αφόρμηση για ένα ταξίδι στην Ελλάδα.
( χρόνος 10΄ )
2η
φάση
Με αφετηρία την παρατήρηση του πολιτικού, γεωφυσικού, παραγωγικού χάρτη,
με την υπενθύμιση των συμβόλων του υπομνήματος, με την τεχνική των ερω-
τήσεων – απαντήσεων ωθούμε τους μαθητές να ορίσουν το γεωγραφικό τους δι-
αμέρισμα και να το μελετήσουν. Ενδεικτικές ερωτήσεις μπορεί να είναι : «ποια
είναι η θέση του», «ποια είναι η γεωμορφολογική του γεωμορφολογική του
κατάσταση», «από πόσους νομούς αποτελείται»;
( Στόχοι 1.1, 1.2, 1.3 )
( Χρόνος 10΄ )
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 55

57. Δραστηριότητα 2
Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες καλούνται να συλλέξουν πληροφορίες από
τον Άτλαντά τους αναφορικά με τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά, την παρα-
γωγή, τα έργα υποδομής, ιστορικούς, αρχαιολογικούς χώρους, να τις ομαδοποι-
ήσουν και να τις καταγράψουν. Και τέλος να βγάλουν συμπεράσματα για τις
αλληλεπιδράσεις του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
( Στόχοι 2.1, 2.2 )
Ύστερα από 20΄ θα γίνει η παρουσίαση
( Φύλλο εργασίας Ι )
( Χρόνος 20΄)
Δραστηριότητα 3
Να δημιουργήσουν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι με κάρτες, έτσι ώστε παίζοντας με-
ταξύ τους οι ομάδες να γνωρίσουν καλύτερα το γεωγραφικό τους διαμέρισμα.
( Στόχος 3.1 )
( Χρόνος 30΄ )
Δραστηριότητα 4
Με αφορμή ένα πρόσφατο άρθρο από το διαδίκτυο σχετικά με τη ρύπανση
του κόλπου της Ελευσίνας, μια έκθεση του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος
και Αειφόρου Ανάπτυξης ( ΕΚΠΑ ) για τα παράκτια οικοσυστήματα της Ελ-
λάδας που κινδυνεύουν, καλούνται οι μαθητές να τα εντοπίσουν και να ευαι-
σθητοποιηθούν απέναντι σε αυτά ( Στόχος 4.1 )
Το διδακτικό δίωρο έκλεισε τραγουδώντας το τραγούδι : «Ο εφιάλτης της Περ-
σεφόνης» του Νίκου Γκάτσου σε μουσική του Μ. Χατζιδάκη, που αναφέρεται
στην Ελευσίνα.
( Χρόνος 10΄ )
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 56

58. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΣ
ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ( Δ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ )
«ΤΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΟΠΟΥ ΖΟΥΜΕ»
Δραστηριότητα 5 ( συνέχεια των δραστηριοτήτων από το Δ.Σ. )
Είναι δυνατό –ως επέκταση του σεναρίου –κατά τη διάρκεια της ευέλικτης
ζώνης να επεκταθούμε στη γνωριμία του τόπου όπου ζούμε, στην πόλη μας.
Θέμα που άπτεται της Τοπικής Ιστορίας.
Οι μαθητές καλούνται να εντοπίσουν στο χάρτη της πόλης τους το σπίτι τους,
το σχολείο τους, τη συνοικία τους.
( Φύλλο εργασίας ΙΙ )
( Στόχος 1.4 )
( Χρόνος 5΄ )
Δραστηριότητα 6
Μία ομάδα μαθητών παρουσιάζει στην τάξη ιστορικά στοιχεία της πόλης, φω-
τογραφίες της πόλης μας, του Πειραιά άλλοτε και τώρα. Όλοι οι μαθητές κάνουν
σύγκριση, συζητούν και βγάζουν συμπεράσματα για τον τρόπο ζωής της πόλης.
( Στόχος 3 )
( Χρόνος 15΄ )
Δραστηριότητα 7
Μια άλλη ομάδα μαθητών παρουσιάζει συνεντεύξεις που πήρε από το οικογε-
νειακό περιβάλλον ( παππούδες –γιαγιάδες ) με θέμα «η ζωή στον Πειραιά άλ-
λοτε»
( Στόχος 4 )
( Χρόνος 10΄ )
Δραστηριότητα 8
Οι μαθητές συνεργάζονται και ετοιμάζουν ερωτηματολόγιο το οποίο πρόκειται
να θέσουν σε έναν υπερήλικα γείτονα του Σχολείου μας.
( Φύλλο εργασίας ΙΙΙ )
( Στόχος 4 )
( Χρόνος 15΄ )
Μεταδιδακτικά Σχόλια
Η εργασία σε ομάδες εξασφαλισε την εμπλοκή όλων των μαθητών στη
μαθησιακή διαδικασία. Όλες οι δραστηριότητες που περιελήφθησαν στο Δ.Σ. έγι-
ναν χωρίς καμία διάκριση ανάμεσα στους μαθητές στο πλαίσιο της αντίληψης
για ενιαία ενταξιακή αντιμετώπισή τους. Αμβλύνθηκαν οι αντιθέσεις, μειώθηκαν
οι συγκρούσεις, βελτιώθηκε η αυτοεικόνα των πιο αδύνατων μαθητών.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 57

59. Οι δραστηριότητες επέκτασης γύρω από το θέμα : «Η ζωή στον Πειραιά άλλοτε
και τώρα», κινητοποίησαν το ενδιαφέρον όλων των μαθητών, συναισθάνθηκαν
τις αλλαγές της ζωής στη ροή του ιστορικού χρόνου. Έτσι νοηματοδοτήθηκε
και η σημασία του μαθήματος της Ιστορίας.
Αξιολόγηση ( στόχος δεξιοτήτων )
1. Οι μαθητές έμαθαν να συνεργάζονται
2. Έμαθαν να μελετούν το χάρτη και να βγάζουν συμπεράσματα για την
οικονομία ενός τόπου. ( καλλιέργεια κριτικής σκέψης )
3. Να ευαισθητοποιούνται στα περιβαλλοντικά προβλήματα και να
προτείνουν τρόπους επίλυσής τους ( στόχος στάσεων )
4. Έμαθαν να εκτιμούν την πολιτισμική κληρονομιά του τόπου τους
( στόχος στάσεων )
5. Έμαθαν πώς να μαθαίνουν ( μεταγνωστικές δεξιότητες ).
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ
Α. Μαθαίνω παίζοντας ( Δημιουργία επιτραπέζιου παιχνιδιού )
Β. Η εργασία σε ομάδες και η συζήτηση στη δραστηριότητα 5 του Δ.Σ. για
περιβαλλοντικά θέματα τους ευαισθητοποιεί στο παρόν με σκοπό να είναι ενερ-
γοί πολίτες στο μέλλον.
Γ. Άνοιγμα του Σχολείου στην τοπική κοινωνία.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 58

60. Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελίδα 59