1. Κοινωνιολογία
Ο ρόλος της Εργασίας
στη ζωή των ανθρώπων
6ο Κεφάλαιο
Μάθημα 1ο
Δρόσου Χριστίνα
Οικονομολόγος
2. Ο άνθρωπος εργάζεται για:
✓να επιβιώσει
✓να δημιουργήσει
✓και να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο
✓Εργασία => το άτομο αξιοποιεί το σύνολο των φυσικών
και των νοητικών ικανοτήτων του
✓Αποσκοπεί: μετασχηματισμό της ύλης σε χρήσιμα
αγαθά.
Εργασία
3. Εργασία & Κοινωνία
✓Οι αντιλήψεις για την εργασία διαφοροποιούνται στον
χρόνο ανάλογα με την οικονομική και την κοινωνική της
διάρθρωση
✓Το περιεχόμενο της εργασίας αλλάζει ανάλογα με τους
τρόπους παραγωγής μιας κοινωνίας
➢δουλοκτητικός
➢φεουδαρχικός
➢ καπιταλιστικός
4. Αρχαία Αθήνα
✓Οι κτηματίες και οι «δημιουργοί» ανέθεταν ένα μέρος
της χειρωνακτικής κυρίως εργασίας στους δούλους
✓Οι δούλοι εργάζονταν τόσο ως τεχνίτες-δημιουργοί στα
εργαστήρια όσο και ως απλοί χειρώνακτες.
✓Η χειρωνακτική εργασία θεωρούνταν κάτι το
απαξιωτικό για τον Αθηναίο πολίτη.
✓Ο χειρώνακτας χαρακτηρίζεται με αποστροφή ως
«βάναυσος», ενώ αντίθετα υπήρχε κοινωνική καταξίωση
για όσους είχαν ενασχολήσεις πνευματικού
περιεχομένου.
5. Ρωμαίοι
✓Ρωμαίοι: => απαξίωση προς τα
επαγγέλματα των τεχνιτών, επειδή αυτά
δε συνεισέφεραν στην πνευματική
καλλιέργεια του ανθρώπου
6. Μεσαίωνας
✓Μοναστικά Τάγματα: => κέντρα συστηματικής και
πειθαρχημένης εργασίας των μοναχών και αποτελούν
υπόδειγμα για τη μετέπειτα εργοστασιακή οργάνωση
της εργασίας
✓Επωάστηκε νέα αντίληψη για την εργασία μετά τη
σταδιακή αποδιάρθρωση των φεουδαρχικών δομών
✓Δραστηριότητες των τεχνιτών στην οικοτεχνία, τις
συντεχνίες και τα μπουλούκια η εργασία αποκτά, κατά
το 18ο και κυρίως το 19ο αιώνα, το περιεχόμενο μιας
δημιουργικής δραστηριότητας
7. Εργασία στον 18 αιώνα
✓ 1800: 80% του πληθυσμού στη Δυτική Ευρώπη ζούσε
στην επαρχία,
✓Πλειονότητα των εργαζομένων ήταν αγρότες ή
τεχνίτες
✓Η εργασία ρυθμιζόταν με βάση τις εποχές, ήταν
χειρωνακτική
✓Μοναδική ανάπαυλα για τους εργαζόμενους τις
γιορτές και τις περιόδους της επιβεβλημένης, από τις
καιρικές συνθήκες, απραξίας
8. Βιομηχανική Επανάσταση
✓Η εργασία διαφοροποιείται σημαντικά
✓Εμφανίζεται η μισθωτή εργασία, που προκαθορίζεται από τον εργοδότη
✓Ο Μ. Βέμπερ κατέδειξε πώς ο προτεσταντισμός συνέβαλε στην
ανάπτυξη της ιδέας του «μόχθου» και της αφοσίωσης του ατόμου στην
εργασία του
✓ Ο Λούθηρος πίστευε ότι το καθήκον που εκπληρώνεται στις επίγειες
συναλλαγές αποτελεί την ευγενέστερη ηθική δραστηριότητα
✓Η εργασία γίνεται ο όρος ύπαρξης της εργατικής τάξης και η πηγή
πλουτισμού της αστικής τάξης (υπεραξία)
9. ✓ Εργάτες δούλευαν στο εργοστάσιο 12 έως 15 ώρες την
ημέρα, μέσα στη βρομιά, το κρύο, την υγρασία και τα
χημικά, ξεπερνώντας πολλές φορές τη φυσική τους αντοχή
✓Μικρά Παιδιά ακολουθούσαν τους ρυθμούς της εργασίας
των ενηλίκων και δούλευαν από την ηλικία των 4 χρόνων με
την απειλή μαστιγίου.
✓Βιομηχανική επανάσταση θέτει ένα άλλο τεράστιο ζήτημα:
τα δικαιώματα του παιδιού!!!
Βιομηχανική Επανάσταση
10. ✓Σήμερα ως εργασιακό χώρο δεν εννοούμε μόνο το εργοστάσιο
✓Υπηρεσίες, οργανισμοί, γραφεία, επιχειρήσεις είναι μόνο ένα μικρό δείγμα των
σύγχρονων χώρων εργασίας
✓Οι αντιλήψεις για την εργασία απέχουν πολύ από αυτές που περιγράψαμε
✓Η εργασία είναι αναγκαία προϋπόθεση επιβίωσης, δικαίωμα για όλους
ανεξαιρέτως, το οποίο προστατεύεται
✓Εργασία δεν είναι μόνο προϋπόθεση επιβίωσης αλλά και τρόπος δημιουργικότητας,
επικοινωνίας και συνεργασίας.
✓Τα χαρακτηριστικά αυτά μας βοηθούν να κατανοήσουμε την ίδια τη ζωή και
αποτελούν την ουσία του ανθρώπινου πολιτισμού
Εργασία Σήμερα
13. ✓Στοιχείο που διαμόρφωσε τις σύγχρονες μορφές
εργασίας αποτελεί ο Καταμερισμός Εργασίας
✓Κοινωνικός Καταμερισμός Εργασίας => βάση της
Οργανικής Αλληλεγγύης στις βιομηχανικές κοινωνίες
Εργοδότες και εργαζόμενοι έχουν τα ίδια συμφέροντα
=> η επιχείρηση πρέπει να λειτουργεί καλά.
✓Η οπτική του Ντυρκέμ => Συνοχή της Κοινωνίας
Καταμερισμός της Εργασίας
& Ντυρκέμ
14. ✓Κοινωνικός Καταμερισμός Εργασίας =>
φέρνει σε αντίθεση συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες
✓Οι Ιδιοκτήτες των Μέσων Παραγωγής & οι Εργάτες =>
σύγκρουση για τη διανομή του πλούτου από την
εργασία (υπεραξία),
✓Δεν έχουν τα ίδια συμφέροντα
✓Αντιπαράθεση => βάση της Πάλης των Τάξεων
Καταμερισμός της Εργασίας
& Μαρξ
15. Καπιταλισμός & Παραγωγικότητα
✓Καπιταλισμός => εργαστήριο πειραματισμού
για αύξηση της Παραγωγικότητας
✓Τέιλορ: προσπάθησε οι εργαζομένοι να
δουλέψουν πιο γρήγορα & πιο αποδοτικά
Αποτέλεσμα => να επινοηθούν
Διαφορετικές Τεχνικές Οργάνωσης της Εργασίας
16. Τέιλορ
✓Προτείνει την Ορθολογικοποίηση των Εργασιών στα εργοστάσια
της Αμερικής
Κατανέμει την εργασία:
✓Οριζόντια: ώστε κάθε εργάτης να εκτελεί μέρος της συνολικής
εργασίας
✓Κάθετα: ώστε να διαχωρίζεται η σύλληψη της οργάνωσης της
εργασίας από την εκτέλεσή της
✓Οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να κάνουν οι ίδιοι την επιστημονική
ανάλυση της εργασίας τους, το συγκεκριμένο έργο ανατίθεται
στους ειδικούς
✓Οι εργάτες γίνονται πιο αποτελεσματικοί, αφού μπορούν να
περιοριστούν στην επανάληψη μερικών απλών κινήσεων
✓Στον Τέιλορ ανήκει η φράση «ο σωστός άνθρωπος στη σωστή θέση»
17. Φορντ
✓Προσθέτει στην οργάνωση της εργασίας το
σύστημα της Σειράς Συναρμολόγησης
✓Ο εργαζόμενος εκτελεί μια Μηχανοποιημένη
Εργασία
✓Δεν μετακινούνται οι Εργάτες στο χώρο δουλειάς
εκτελώντας συγκεκριμένες εργασίες, αλλά τα
Κομμάτια που πρόκειται να συναρμολογηθούν τα
οποία μεταφέρονται μπροστά στον εργαζόμενο
18. Τεϊλορικό & Φορντικό Σύστημα
Επέτρεψε:
➢τη μείωση του μη ωφέλιμου εργάσιμου χρόνου
➢τη μείωση του χειρωνακτικού προσωπικού
➢την αύξηση του ρυθμού εργασίας
➢τη μαζική παραγωγή αγαθών (Ford-T του 1908)
➢τη μαζική ενσωμάτωση στο εργατικό δυναμικό των μη
καταρτισμένων μεταναστών
➢τη μηχανοποίηση των εργοστασίων
19. Κριτική Τειλορισμού
Κριτική Κοινωνικούς Επιστήμονες (1930) =>
✓Η Ανία και η Επανάληψη των κινήσεων απομόνωσαν τον
εργαζόμενο και καθιστούσαν τον ίδιο ένα Εξάρτημα
Μηχανής (αλλοτρίωση) και την εργασία του Μονότονη
✓Ε. Μάγιο: πραγματοποίησε πειράματα σε ομάδες
εργαζομένων, ότι η αύξηση της παραγωγικότητας δεν
μπορεί να πραγματοποιηθεί με την εντατικοποίηση και την
επανάληψη των κινήσεων αλλά με τη βελτίωση των
συνθηκών εργασίας
20. Ε.Μάγιο
Βελτίωση της Παραγωγικότητας =>
πραγματοποιείται όταν οι εργαζόμενοι έχουν την αίσθηση ότι:
✓ανήκουν σε μια Ομάδα
✓υπάρχουν Καλές Σχέσεις μεταξύ των μελών της ομάδας
✓η Γνώμη και τα Συναισθήματά τους έχουν αξία για την επιχείρηση
Θεωρητικό Μοντέλο: «Ανθρώπινων Σχέσεων»
Κριτική => Τεϊλορικό-Φορντικό Σύστημα:
αποκλεισμό από την εργασιακή διαδικασία των δημιουργικών ικανοτήτων του ατόμου:
=>της φαντασίας
της συνθετικής ικανότητας
της κριτικής σκέψης
του πνεύματος συνεργασίας
21. ✓Αρχικά ο Τειλορισμός είχε μια σχετική αποτελεσματικότητα
✓Συνέχεια αμφισβητήθηκε
✓Η.Π.Α: η αμφισβήτηση αρχίζει τη δεκαετία του ‘60
✓Ευρώπη: => προσπάθειες αναδιοργάνωσης της εργασίας:
➢Volvo => εξατομίκευση της εργασίας
➢Volkswagen => ημι-αυτόνομες ομάδες εργατών:
αποφασίζουν για κατανομή & οργάνωση των καθηκόντων μεταξύ των μελών τους
➢Fiat => εργάτες συγκροτούν τμηματικά συμβούλια που αποφασίζουν για την
κατανομή των θέσεων εργασίας
➢Citroen => ξεσπούν μεγάλες απεργίες στα εργοστάσια της ως αντίδραση
✓Αμφισβήτηση => βελτίωση των συνθηκών εργασίας
=> ανάπτυξη της κοινωνικότητας των εργαζομένων
Κριτική Τειλορισμού
24. ✓Τεχνολογία => διεύρυνε τον κύκλο των εργασιακών
δραστηριοτήτων & επηρέασε τη δομή της εργασίας
✓Ιεραρχία Υπαλλήλων => άλλαξε
✓Εργασιακή Κουλτούρα => άλλαξε
✓Προσόντα Εργαζομένων => διαφοροποιούνται
=> Γενικότερες Γνώσεις & Δεξιότητες.
Τεχνολογία & Εργασία
25. ✓Νέες Μορφές Απασχόλησης => Ευέλικτες
Παραδείγματα:
➢Μερική απασχόληση
➢Εργασία με Βάρδιες
➢Εργασία με Κυλιόμενο Ωραρίο
➢Εργασία τις Κυριακές (& Αργίες)
➢Εργασία από Απόσταση (Τηλεργασία)
Αλλαγές στη Δομή
της Εργασίας
26. «Γκρίζες» Μορφές Απασχόλησης
✓Δεν παρέχουν στους εργαζομένους τα
Εργασιακά Δικαιώματα & την Ασφάλισή τους
Παραδείγματα:
✓Εργασία με σύστημα «φασόν»
✓Εργασία εκτός των εγκαταστάσεων του
εργοδότη
✓Δανεισμός των εργαζομένων
27. Εργατική Δύναμη &
«Γκρίζες» μορφές Απασχόλησης
✓Οι «Γκρίζες» μορφές Απασχόλησης =>
Εργατική Δύναμη απροσδιόριστη &
ασαφή
➢Ερωτήματα: ο εργαζόμενος στο πλαίσιο
της εργασίας δουλεύει 8 με 4;
➢Πληρώνεται γι’ αυτό το ωράριο ή με το
«κομμάτι»;
➢Πώς προσδιορίζεται το «κομμάτι»;
28. Μορφές Τηλεργασίας
✓Εργασία-φασόν: Ανεξάρτητοι εργαζόμενοι που δε
διαχωρίζουν το χώρο εργασίας από το χώρο του
σπιτιού τους
✓ Προχωρημένη μορφή: η επιχείρηση είναι ένα
τεράστιο, καλά δομημένο, δίκτυο πληροφόρησης. Οι
εργαζόμενοι συνεργάζονται μέσω τράπεζας
δεδομένων.
✓Υπηρεσία της Κεντρικής Επιχείρησης: Κυρίως στον
τομέα των Πωλήσεων και έχει αναπτυχθεί ως Δίκτυο
σε μη Αστικές Περιοχές.
Δεν απαιτούνται έξοδα ενοικίου για την επιχείρηση
29. Αλλαγές στην Εργασία
✓Νέες μορφές απασχόλησης => τεράστιες αλλαγές
στην Οργάνωση της Εργασίας
✓Μοντέλα εργασίας Τέιλορ & Φορντ => παρελθόν
✓Οφείλονται => Νέων Τεχνολογιών =>
αναδιάρθρωσαν: διαδικασία παραγωγής &
εργασιακές σχέσεις & διαμόρφωσαν μια
διαφορετική εργασιακή κουλτούρα
32. ✓Διεθνή φαινόμενα
Καθορίζονται από παράγοντες:
✓Οικονομικούς
➢η άνιση κατανομή του πλούτου
✓Πολιτικούς
➢η ανισότητα στη φορολογία
✓Κοινωνικούς
➢ο ρατσισμός, η προκατάληψη, η έλλειψη αλληλεγγύης, οι
διακρίσεις, ο κοινωνικός αποκλεισμός
Ανισότητες | Φτώχεια | Ανεργία
33. ✓Η φτώχεια ως φαινόμενο υπήρχε πάντα
σε όλους τους τύπους κοινωνιών
✓Αλλάζει:
➢ο ορισμός της φτώχειας και
➢η αντιμετώπιση της από την κοινωνία
Τι είναι η φτώχεια;
34. Κοινωνική Διαστρωμάτωση
Κοινωνία: => διαφορετικές ομάδες ατόμων
=> κοινά στοιχεία ως προς:
➢το επίπεδο ζωής
➢τις οικονομικές
➢τις κοινωνικές δραστηριότητες ή
➢τις αξίες τους
Κοινωνική Διαστρωμάτωση: Η κατάταξη σε μια ιεραρχημένη κλίμακα
των διαφορετικών ομάδων με κοινά οικονομικά, κοινωνικά ή αξιακά
στοιχεία
Βασικό στοιχείο: Κοινωνικές Τάξεις
35. Κοινωνικές Τάξεις
Κοινωνικές Τάξεις: τα μέλη μιας κοινωνικής
ομάδας που έχουν την ίδια θέση ως προς:
✓τα μέσα παραγωγής
✓ενα σχετικά κοινό τρόπο ζωής και
✓την αίσθηση ότι ανήκουν στην ίδια ομάδα
Έννοια => προσεγγίζεται από διαφορετικές
θεωρίες
36. Μαρξ & Κοινωνικές Τάξεις
✓Αναδεικνύει => Αντίθεση => Κοινωνικές Τάξεις
✓Διαφοροποίηση: η θέση κάθε τάξης στη Διαδικασία
της Παραγωγής
➢ΟΧΙ: το Εισόδημα, η Εργασία ή το Επάγγελμα
✓ Αστική Τάξη => Ιδιοκτήτρια μέσων παραγωγής
✓Εργατική Τάξη κατέχει μόνο την Εργατική Δύναμη
37. Βέμπερ & Κοινωνικές Τάξεις
Τύποι Κοινωνικής Διαστρωμάτωσης: => Διαμόρφωση με τη:
1. Θέση καθενός στην ιεραρχία του γοήτρου
Κάθε ομάδα χαρακτηρίζεται από έναν τρόπο ζωής, ένα
καταναλωτικό πρότυπο, ένα σύνολο ιδιαίτερων αξιών
2. Κατανομή της Δύναμης μεταξύ των ατόμων
Η επιρροή που μπορεί να ασκήσει ένα άτομο στη δράση μιας
ομάδας
3. Κοινωνική Τάξη
Κοινωνική Τάξη: ένα σύνολο ατόμων που έχουν τις ίδιες ευκαιρίες
στην αγορά => κοινά οικονομικά συμφέροντα => υπερασπίζονται
38. Κοινωνική Διαστρωμάτωση &
Ανισότητα
✓Κοινωνική Διαστρωμάτωση => συνδέεται με την Ανισότητα
✓ Έλλειψη Ίδιων Ευκαιριών Ατόμων: => διαφορετική θέση στην
Κοινωνική Διαστρωμάτωση
✓Ανισότητες: Διαφορές ατόμων ή κοινωνικών ομάδων σε σχέση με:
➢τον πλούτο
➢την εκπαίδευση
➢τον πολιτισμό
➢την υγεία
=> οι οποίες εκλαμβάνονται ως Άδικες
39. Ανισότητες
✓Οικονομικές Ανισότητες:
Διαφορά θέσης των ατόμων στην παραγωγική διαδικασία
Διαφορά ως προς τα Εισοδήματα & την Περιουσία
✓Κοινωνικές Ανισότητες:
ανισότητες πρόσβασης σε αναγκαία αγαθά για επιβίωση
σε υπηρεσίες υγείας
εκπαιδευτικές &
πολιτισμικές ανισότητες
43. Οι άνθρωποι που χάνουν την εργασία τους μπορεί να
εξαναγκαστούν σε:
✓Μετανάστευση
✓Αποκλεισμό από τον κοινωνικό περίγυρο
Η Ανεργία & η Φτώχεια => συνδέονται άμεσα με:
✓την υγεία
✓την ποιότητα ζωής &
✓το προσδόκιμο όριο επιβίωσης των ανθρώπων
Συνέπειες Ανεργίας
44. Ανεργία συνοδεύεται από:
✓αυξημένα ποσοστά
αλκοολισμού
✓εγκληματικότητα
✓διαζύγια
✓ξενοφοβία
✓ρατσισμός
✓έξαρση της βίας
Συνέπειες Ανεργίας
Συνδυασμός: Ανεργίας με Άλλους παράγοντες =>
αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης αυτών των φαινομένων
Μακροχρόνια Ανεργία: =>
✓ σταδιακή απαξίωση Γνώσεων
✓ Δεξιοτήτων &
✓ Εργασιακής Εμπειρίας
=> Αναγκαία: Προγράμματα Επανακατάρτισης
45. Ευάλωτες Ομάδες
✓Αγροτικές & Εργατικές τάξεις των χωρών του Τρίτου Κόσμου
✓Φυλετικές & Πολιτισμικές Μειονότητες
✓Μετανάστες & Πρόσφυγες εκτός Ε.Ε. χώρες
✓Γυναίκες & Παιδιά
✓Ηλικιωμένοι
✓Πολυμελείς Οικογένειες
✓Αποφυλακισθέντες και
✓Άτομα με Αναπηρίες
46. Κοινωνιολογικές Έρευνες
✓Συσχετίζουν: Οικονομική Ανέχεια με Υγεία & τη
δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες περίθαλψης
Δεδομένο: η θνητότητα ενός νοσήματος:
❑ Μη άποροι Ιαθέντες ασθενείς ήταν περισσότεροι από
τους Απόρους.
❑ Θανούντες Ασθενείς περισσότεροι Απόροι σε σύγκριση
με τους Μη Απόρους
=> Οι κοινωνικές ανισότητες οδηγούν στατιστικά και σε
ανισότητες στην περίθαλψη και την υγεία
49. ✓Συνέπεια της Φτώχειας => Παιδική Εργασία
✓Εμφανίζεται στον Αναπτυσσόμενο & Αναπτυγμένο
κόσμο
Εργαζόμενα Παιδιά:
✓Κοινωνίες: Οικογενειακός Ιστός => διαρραγεί
πόλεμοι-εμφύλιες συρράξεις
✓Οικογένειες Φτωχές και Πολυμελείς => δε διαθέτουν τα
μέσα να συντηρήσουν όλα τα μέλη τους
Παιδική Εργασία
50. ✓Ζήτημα της παιδικής εργασίας και εκμετάλλευσης =>
διευρύνεται
✓«Κρυφή» εργασία σε Βιοτεχνία & Γεωργία => άνθηση
✓1997: Ανήλικοι Εργαζόμενοι => 79.000 Θύματα
εκμετάλλευσης: 3.000
✓«Παιδιά των Φαναριών» => 5.800 δρόμο Ηλικία: 2 -15
✓Κατοικία: υπόγεια, σκηνές, πρόχειροι καταυλισμοί, βαγόνια,
εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα Άστεγο: 2%
✓Δείγμα: 955 παιδιά => 61% Αγόρια, 44,1% Έλληνες
Παιδική Εργασία & Νούμερα
51. ✓Παιδιά Πρόσφυγες: Ελλάδα => χωρίς τους γονείς τους
✓ Ελάχιστα 20% => Σχολείο
✓Δηλώσεις: «Εργοδότης» δεν είναι κάποιος γονέας
✓Τιμωρούνταν: αν δεν πάνε δουλειά ή
✓έκαναν μικρή είσπραξη
✓Τιμωρίες: ξύλο
✓δεν τους έδιναν φαγητό
✓τα απειλούσαν να τα διώξουν από το μέρος όπου
διέμεναν
Παιδική Εργασία & Νούμερα
52. ✓Εκμετάλλευση των Παιδιών => Προσβολή για τον αναπτυγμένο κόσμο
Απορία της μικρής Ρίνας «αν δε δουλέψω, πώς θα ζήσω;»
Θέμα Αντιμετώπισης Ανισοτήτων & Φτώχειας =>
Βάση: Ανάπτυξης της Παγκόσμιας Κοινωνίας
✓Δεν μπορεί να νοηθεί Ανάπτυξη στο Σύγχρονο Κόσμο =>
=> Ανισότητες ανάμεσα σε Κράτη & σε Άτομα Μεγεθύνονται
✓ Ανισότητες: => αποκλεισμό ατόμων από βασικά αγαθά:
✓πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας
✓εκπαίδευσης & πολιτισμού
Παιδική Εργασία
56. => Εξαρτάται από τη φύση του Κοινωνικο-οικονομικού
Συστήματος & των Κατευθύνσεών του
➢μείωση ή αύξηση της Ανεργίας
➢ύπαρξη ή ανυπαρξία Κοινωνικού Κράτους
✓Ελεύθερη Οικονομία: ρόλος που διαδραματίζουν τα άτομα,
ώστε με να βελτιώσουν τις συνθήκες της ζωής τους.
✓Κεντρικά Σχεδιασμένες Οικονομίες: το βάρος πέφτει στο
κράτος.
✓Δράση Συνδικαλιστικών Φορέων: διεκδίκησης αιτημάτων που
αφορούν την ανακατανομή του παραγόμενου πλούτου
Αντιμετώπιση Ανισοτήτων:
57. Κοινωνικό Κράτος
Αναφέρεται πρώτη φορά στο Γερμανικό Σύνταγμα (1949) =>
καθιερώνει τα κοινωνικά δικαιώματα:
➢υγείας
➢εργασίας
➢ασφάλισης
πολιτική παροχών προς τα Οικονομικά Ασθενέστερα
Στρώματα
Κράτους Πρόνοιας: Συλλογική Αντιμετώπιση Ανισοτήτων =>
προσβλέπει σε μια Ανακατανομή Πλούτου
58. ✓Πολιτική Μισθών: Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, Οικογενειακά
Επιδόματα
✓Φορολογική Πολιτική: μείωση της επιβάρυνσης στους οικονομικά
ασθενέστερους, μείωση φόρων για τις πολυμελείς οικογένειες, μείωση
αναλογίας έμμεσων-άμεσων φόρων
✓Κοινωνική Ασφάλιση ιατροφαρμακευτική περίθαλψη,
συνταξιοδότηση, επιδόματα σε άτομα με ειδικές ανάγκες
✓Πρόσβαση Κοινωνικές Υπηρεσίες: συμβουλευτική
✓Πρόσβαση σε Αγαθά Πολιτισμού: κοινωνικός τουρισμός, ελεύθερη
είσοδος σε μουσεία, εκδηλώσεις
Ανακατανομή Πλούτου