1. Prácticacopronomepersoal1ºESO
“Tristán García”, de Álvaro Cunqueiro
Este Tristán do que conto nunca soubo por que lle puxeran este
nome no sacramento do bautismo, nin coñecía ninguén que se
chamase coma el.
Neste comezo atopamos un pronome tónico e un átono, ambos
co mesmo referente: Tristán. Que nos permite diferencialos?

2. Prácticacopronomepersoal1ºESO
Un tío de seu que traballaba como camareiro nun restaurante moi
famoso de Lisboa, dicíalle que en Portugal coñecía dous ou tres
cabaleiros dese nome, e que todos eles eran ricos.
O verbo coñecer require un “que” ou “quen”: coñecer algo,
coñecer alguén. Completa entón a seguinte oración substituíndo
o que está entre corchetes polo pronome átono CD.
Coñecía [dous ou tres cabaleiros dese nome] porque pasaban
polo restaurante.

3. Prácticacopronomepersoal1ºESO
Tristán foi cumprir o servizo militar a León, e alí, un día, nun
quiosco, mercou por dous reais "La verdadera historia de los
amantes de Tristán e Isolda", cos namorados moi abrazados na
portada do folletín. Ao fin ía saber quen fora aquel Tristán cuxo
nome levaba.
Cando chegou ao final da historia, coa morte de ambos os dous
namorados, Tristán García verteu unhas bágoas.
Verteunas coa emoción, si. E por que empregamos nas?

4. Prácticacopronomepersoal1ºESO
E dende aquela deu en matinar que andando el polo mundo
atopaba unha muller chamada Isolda, e gustábanse, e facíanse
noivos, e casábanse, e vivían moi felices en Viana do Bolo, de
onde Tristán era natural. A todos os seus compañeiros do
Rexemento de Burgos 38, preguntáballes se por un casual habería
no seu lugar unha rapaza que se chamase Isolda.
Como será a oración que vén despois deste fragmento se a
resposta é negativa e se substitúe “unha rapaza que se
chamase Isolda” polo pronome correspondente?

5. Prácticacopronomepersoal1ºESO
Non a había. Había algunha Isolina solta, pero Isolina non era o
mesmo que Isolda.
Tristán doíase de non dar con esa Isolda, porque se non a atopaba
agora en León, onde había tanta familia, non a ía atopar en Viana
do Bolo, traballando na terra.
A quen se refire anaforicamente o a en “non a ía atopar”?

6. Prácticacopronomepersoal1ºESO
Un día mandouno chamar un sarxento chamado Recuero.
- Ti es ese que anda coa teima de atopar unha muller que se
chame Isolda?
- Si, señor.
- Pois en Venta de Baños hai unha viúva dese nome.
- Nova ou vella?
- Que sei eu! Coido que é churreira...
Que función teñen os dous pronomes tónicos do fragmento?

7. Prácticacopronomepersoal1ºESO
Tanto tiña metida no seu maxín o noso Tristán a novela famosa,
que non puido dubidar que aquela Isolda de Venta de Baños fose
nova e fermosa. En todo caso, se era vella, tería unha filla ou unha
sobriña que a seguise no nome, e se era churreira coma ela podía
seguir co negocio en Ourense ou en Viana, onde xa era hora que
deran nos bares chocolate con churros.
Tanto o pronome átono como o tónico refírense a Isolda. Que
tipo de mecanismo de cohesión constitúen?

8. Prácticacopronomepersoal1ºESO
Tivo Tristán un permiso, e cos vinte pesos que tiña aforrados
tomou en León o tren para Venta de Baños.
Xa naquel empalme, preguntou pola churrería da Isolda. Estaba a
churrería preto da estación. E a señora Isolda era aquela que
estaba envolvéndolle (...)
Remata a oración coherentemente (algo a alguén).

9. Prácticacopronomepersoal1ºESO
...uns churros a un señor cura. Era unha velliña co cabelo branco,
fermosos ollos negros, a pel tersa, as mans moi graciosas pondo
os churros no papel de estraza e esparexendo o azucre por derriba
deles. Tristán dubidou entre falarlle ou non, pero xa levaba
gastadas corenta e sete pesetas no billete de ida e volta.
Neste caso, o pronome tónico e o átono non se refiren ao
mesmo. A quen substitúe o tónico?

10. Prácticacopronomepersoal1ºESO
- Bos días! Vostede é a señora Isolda?
- Servidora!, respondeulle a velliña, sorríndolle.
- É que eu son Tristán e viña a coñecela!
A velliña pechou os ollos e agarrouse ao mostrador para non caer.
Bágoas rodaban polas súas meixelas.
- Tristán! Tristán querido!, puido dicir ao fin. Toda a miña mocidade
agardando a coñecer un mozo que se chamase Tristán! E como
non viña, casei cun tal Ismael, que era de Madrid!
Reescribe a tres primeiras liñas sen tratamento de respecto.

11. Prácticacopronomepersoal1ºESO
Tristán saudou militarmente, e devagar volveu á estación a agardar
o primeiro tren para León. Cando este chegou e Tristán subía ao
vagón de terceira, apareceu a señora Isolda, cun paquete de
churros.
A oración que vén a continuación deste fragmento comeza co
verbo dar e inclúe dous pronomes átonos en contracción.
Escribe como cres que será.

12. Prácticacopronomepersoal1ºESO
Deullo a Tristán e bicoulle a man. Non se non dixeron nada.
Cousas así só pasan nos grandes amores.
ÁLVARO CUNQUEIRO