SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 63
Baixar para ler offline
Aprendizaje
                          Creativo
                                                 Juan José Gutiérrez A.




                                                                           23.09.10
                                                                          Colombia
                          Hotel Melillanca, Valdivia, Chile, 20/08/08
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10
                                             aprendizaje creativo
¿creatividad?


Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
¿Qué estamos haciendo?




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Estamos…


“poniendo vino nuevo en odres viejos”.




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Les invito a:




                                                                        2 reflexiones
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
UN O ,
  ref exionar sobre el concepto
    l
  de “emprendimiento”

Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Emprendimiento social




“acciones realizadas con el
objetivo explícito de crear                                             valor social”
Gestión efectiva de emprendimientos sociales
SEKN y BID.2006




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
emprendedores sociales



“no están contentos sólo con dar un pescado o enseñar a pescar.

                  Ellos no descansarán hasta                             revolucionar

 la industria pesquera”
                                                                                 Bill Drayton, Ashoka.




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Ejemplo:

                                                                                         Un techo para Chile




Ver en YouTube



                                           http://es.youtube.com/watch?v=HMyFX3G90OQ&feature=user


                                        www.untechoparachile.cl
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Emprendimiento Cultural


“Personas que trabajan para conseguir objetivos en el

ámbito de la cultura y las artes,
así como las asociadas a las                          industrias creativas”.




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Ejemplo:
                                                                                Fundación Chol Chol




Ver en YouTube



                                           http://es.youtube.com/watch?v=sjvg2JdMxd8



                                                 www.cholchol.org


Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Emprendimiento empresarial




“acciones realizadas con el
objetivo explícito de crear


valor económico”




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
para ejemplos de
     “emprendimiento empresarial”

                                       Ver




                                                         LITERATURA
                                                        TRADICIONAL
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
MULTIVERSO

Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
emprendimiento como
                                                       fenómeno variado
                                                             y diverso…



Que depende
de las ganas…
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
¿emprender
para
qué?


Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Por tanto,

Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
No hay un fenómeno allá
afuera al que podamos
llamar “emprendimiento”.



                                                                …eso no es posible

Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
emprendimiento
 no es un “en sí”




tiene que ver con las ganas y deseos…


                                                 con las                emociones
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
“Las emociones son confguraciones
    relacionales, clases o dominios de
           conductas relacionales que
        conservamos (o deshechamos)
        en nuestro vivir” (Humberto Maturana)



Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Si esto es así


Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
No podemos enseñar
Emprendimiento!!


Podemos sí



cultivar espacios de convivencia
…donde coordinemos emociones


Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
entre                                      docentes y estudiantes




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10    aprendizaje creativo
entre                                      docentes y estudiantes




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10    aprendizaje creativo
D os!!



Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
FOCO




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
FOCO




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
FOCO




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
APRENDIZAJE
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Pirámide de Aprendizaje
                                                                                                                    Promedio de
                                                                                                               Tasa de retención
                                                 Clases                                                                     5%

                                             Lectura                                                                        10 %

                                         Audiovisual                                                                        20 %

                                      Demostración                                                                          30 %

                                Grupo de discusión                                                                          50 %

                                 Practicar Haciendo                                                                         75 %

                              Enseñar el uno al otro                                                                        80 %
                                                                           Fuente: National Training Laboratories Institute, Bethel, Maine, USA




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10      aprendizaje creativo
¿cómo aprende
     un/a estudiante?


                               ¿cómo aprendo yo?
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
“Enseñar y aprender son
                              identificados con inquirir, indagar,
                              investigar. Son una experiencia
                              continua y una unidad (aprendizaje
                              en espiral)…”
                              (Enrique Pichon-Riviere)




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
EL APRENDIZAJE ES SOCIAL Y CULTURAL

     no se aprende en un vacío cultural



flexibilidad




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
el contenido

en su


“continente”

Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
el
             texto




               C O N -T E X T O
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
¿Cómo preparamos “contextos”
         para hacer florecer emociones
                    creativas
                  innovadoras…
                 emprendedoras?



Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
y… hay más

Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
“Aprendizaje de tercer orden: el
                              aprendiz cuestiona la validez de las
                              tareas y problemas puestos por el
                              contexto y empieza a transformar
                              el contexto en sí mismo”
                              (Gregory Bateson)




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
¿estamos dispuestos?




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Cómo hacemos


Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Aprender a                 leer el entorno y saber adaptarnos a él
                                                                  es una competencia   clave!!!


Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Formación en emprendimiento




             Desde el                 centro del paradigma actual

Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
CÓMODO!!
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
el desafío del aprendizaje creativo es


Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Ir al      límite   del paradigma actual




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Ir al      límite   del paradigma actual




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
formación en creatividad,
                                                                        innovación y/o emprendimiento




                                                             Ir al      límite    del paradigma actual




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
¿Qué hay ahí?


                      CIEE4 - México - 07/ 08
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo creativo
                                                         Aprendizaje
Les invito a:




                                                                        3 DESAFIOS
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
el desafío de la flexibilidad




                                             UNO. Curiosear en el
                                                                        entorno

Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Test para docentes tradicionales
                     ¿Ha subido algún video a You Tube?
                     ¿Su álbum de fotos está en Flickr?
                     ¿Sus presentaciones están en Slideshare?
                     ¿Su hoja de vida esta en Linked-in?
                     ¿Se comunica por Skype?
                     ¿Postea quincenalmente en su blog?
             Más de 2 respuestas acertadas y podrá conversar (con alguna propiedad)
                               de formación con “nativos digitales”          (Vía Mario Tascón)




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Tecnología social


                                                                           .blogger.com




                                                                        .slideshare.net



                                                                           .youtube.com


                                                                            .flickr.com



Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
el desafío de la didáctica

                                                                        DOS. Jugar,
                                                                         Jugar

                  y…                             JUGAR!!!
Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
el desafío de la “pedagogía del error”




                                                 TRES.lo desconocido,
                                                                        la incertidumbre,

  el emprender en la                                                          vida…

Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Gracias por jugar!!




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Blog de Juanjo, Bitácora de un Migrante Digital
  http://juanjogutierrez.blogspot.com

 Web Instituto Matríztico,                                      Humbero Maturana R. y Ximena Dávila Y.
  www.matriztica.org
 Universidad de La Frontera. Temuco. Chile.
 www.ufro.cl

Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
JUAN JOSÉ GUTIÉRREZ A.

              Director CIP Centro de Innovación Profesional. Universidad de La Frontera. Chile
              Co-Fundador y Director INNCREA CHILE, Innovación & Creatividad Facilitadores de Chile.

              Psicólogo Organizacional y Licenciado en Psicología por la Universidad de La Frontera, Chile.
              Certificado para Formador de Emprendedores por Instituto Génesis, Pontificia Universidad
              Católica de Rio, Brasil.
              Especialización Developing Entrepeneurship Educators, Babson College, U.S.A.

              Diplomado Círculo Reflexivo en Biología Cultural. Instituto Matríztico.
              Dr. Humberto Maturana & Ximena Dávila. Santiago, Chile.

              juanjo@inncrea.cl

              http://juanjogutierrez.blogspot.com

              http://viviryaprender.bligoo.cl

Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo
Juan José Gutiérrez A.
                                                                                          Director CIP
                                                                              Vicerrectoría Académica
                                                                            Universidad de La Frontera

                                                                                       jgutierrez@ufro.cl
                                                                        http://viviryaprender.bligoo.com
                                                                                        septiembre 2010




Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10   aprendizaje creativo

Mais conteúdo relacionado

Destaque

Urteko bizikidetza plana aurkezpena definitivo
Urteko bizikidetza plana aurkezpena definitivoUrteko bizikidetza plana aurkezpena definitivo
Urteko bizikidetza plana aurkezpena definitivoIrene Gonzalez
 
Aprendizaje Creativo. Ciee4 Mexicojulio 08
Aprendizaje Creativo. Ciee4 Mexicojulio 08Aprendizaje Creativo. Ciee4 Mexicojulio 08
Aprendizaje Creativo. Ciee4 Mexicojulio 08Juan Jose Gutierrez A.
 
Conducta improcedente, colusion, plagio
Conducta improcedente, colusion, plagioConducta improcedente, colusion, plagio
Conducta improcedente, colusion, plagiopablito_dic
 
Gestión de conocimiento en sistemas de innovación / Paul Engel
Gestión de conocimiento en sistemas de innovación / Paul EngelGestión de conocimiento en sistemas de innovación / Paul Engel
Gestión de conocimiento en sistemas de innovación / Paul EngelInfoAndina CONDESAN
 
Conocimiento, innovación y desarrollo
Conocimiento, innovación y desarrolloConocimiento, innovación y desarrollo
Conocimiento, innovación y desarrolloWilber
 
Técnicas de creatividad
Técnicas de creatividad Técnicas de creatividad
Técnicas de creatividad Monzee Mtz
 
Análisis del entorno y ventaja competitiva
Análisis del entorno y ventaja competitivaAnálisis del entorno y ventaja competitiva
Análisis del entorno y ventaja competitivarony.rodriguez
 
Tipos de aprendizaje
Tipos de aprendizajeTipos de aprendizaje
Tipos de aprendizajearbusto12
 
Innovacion educativa aproximación conceptual
Innovacion educativa aproximación conceptualInnovacion educativa aproximación conceptual
Innovacion educativa aproximación conceptualJuan Carlos Santamaría
 
Tema 2. innovacion educativa
Tema 2. innovacion educativaTema 2. innovacion educativa
Tema 2. innovacion educativaCHUCHO_02
 
Resumen innovacion educativa.ccesa[1]
Resumen innovacion educativa.ccesa[1]Resumen innovacion educativa.ccesa[1]
Resumen innovacion educativa.ccesa[1]Demetrio Ccesa Rayme
 
EvaluacióN Alternativa
EvaluacióN AlternativaEvaluacióN Alternativa
EvaluacióN AlternativaGerman Chapeta
 
Estilos de aprendizaje activo, reflexivo, teórico, pragmatico
Estilos de aprendizaje activo, reflexivo,  teórico, pragmaticoEstilos de aprendizaje activo, reflexivo,  teórico, pragmatico
Estilos de aprendizaje activo, reflexivo, teórico, pragmaticoAna María Beltran
 
Estructura del conocimiento, elementos basicos del conocimiento
Estructura del conocimiento, elementos basicos del conocimientoEstructura del conocimiento, elementos basicos del conocimiento
Estructura del conocimiento, elementos basicos del conocimientolupitanavarrotorres
 

Destaque (20)

Urteko bizikidetza plana aurkezpena definitivo
Urteko bizikidetza plana aurkezpena definitivoUrteko bizikidetza plana aurkezpena definitivo
Urteko bizikidetza plana aurkezpena definitivo
 
Aprendizaje Creativo. Ciee4 Mexicojulio 08
Aprendizaje Creativo. Ciee4 Mexicojulio 08Aprendizaje Creativo. Ciee4 Mexicojulio 08
Aprendizaje Creativo. Ciee4 Mexicojulio 08
 
Conducta improcedente, colusion, plagio
Conducta improcedente, colusion, plagioConducta improcedente, colusion, plagio
Conducta improcedente, colusion, plagio
 
Gestión de conocimiento en sistemas de innovación / Paul Engel
Gestión de conocimiento en sistemas de innovación / Paul EngelGestión de conocimiento en sistemas de innovación / Paul Engel
Gestión de conocimiento en sistemas de innovación / Paul Engel
 
Conocimiento, innovación y desarrollo
Conocimiento, innovación y desarrolloConocimiento, innovación y desarrollo
Conocimiento, innovación y desarrollo
 
Técnicas de creatividad
Técnicas de creatividad Técnicas de creatividad
Técnicas de creatividad
 
Análisis del entorno y ventaja competitiva
Análisis del entorno y ventaja competitivaAnálisis del entorno y ventaja competitiva
Análisis del entorno y ventaja competitiva
 
innovacion educativa eve
 innovacion educativa eve innovacion educativa eve
innovacion educativa eve
 
Tipos de aprendizaje
Tipos de aprendizajeTipos de aprendizaje
Tipos de aprendizaje
 
Innovacion educativa
Innovacion educativaInnovacion educativa
Innovacion educativa
 
Innovacion educativa aproximación conceptual
Innovacion educativa aproximación conceptualInnovacion educativa aproximación conceptual
Innovacion educativa aproximación conceptual
 
Innovacion educativa
Innovacion educativaInnovacion educativa
Innovacion educativa
 
Tema 2. innovacion educativa
Tema 2. innovacion educativaTema 2. innovacion educativa
Tema 2. innovacion educativa
 
Resumen innovacion educativa.ccesa[1]
Resumen innovacion educativa.ccesa[1]Resumen innovacion educativa.ccesa[1]
Resumen innovacion educativa.ccesa[1]
 
Aprendizaje Colaborativo
Aprendizaje ColaborativoAprendizaje Colaborativo
Aprendizaje Colaborativo
 
Aprendizaje reflexivo
Aprendizaje reflexivoAprendizaje reflexivo
Aprendizaje reflexivo
 
Investigación e innovación educativa
Investigación e innovación educativaInvestigación e innovación educativa
Investigación e innovación educativa
 
EvaluacióN Alternativa
EvaluacióN AlternativaEvaluacióN Alternativa
EvaluacióN Alternativa
 
Estilos de aprendizaje activo, reflexivo, teórico, pragmatico
Estilos de aprendizaje activo, reflexivo,  teórico, pragmaticoEstilos de aprendizaje activo, reflexivo,  teórico, pragmatico
Estilos de aprendizaje activo, reflexivo, teórico, pragmatico
 
Estructura del conocimiento, elementos basicos del conocimiento
Estructura del conocimiento, elementos basicos del conocimientoEstructura del conocimiento, elementos basicos del conocimiento
Estructura del conocimiento, elementos basicos del conocimiento
 

Mais de Centro de Innovación Profesional

El concepto de “situs” como categoría explicativa central de la sociología de...
El concepto de “situs” como categoría explicativa central de la sociología de...El concepto de “situs” como categoría explicativa central de la sociología de...
El concepto de “situs” como categoría explicativa central de la sociología de...Centro de Innovación Profesional
 
Transición entre el mundo universitario y el mundo profesional observatorio...
Transición entre el mundo universitario y el mundo profesional   observatorio...Transición entre el mundo universitario y el mundo profesional   observatorio...
Transición entre el mundo universitario y el mundo profesional observatorio...Centro de Innovación Profesional
 
03.04.2010 Guía Practica para la Recuperación Emocional en Desastres
03.04.2010 Guía Practica para la Recuperación Emocional en Desastres03.04.2010 Guía Practica para la Recuperación Emocional en Desastres
03.04.2010 Guía Practica para la Recuperación Emocional en DesastresCentro de Innovación Profesional
 
03 04 2010 Guia Practica Recuperación Emocional en Desastres
03 04 2010 Guia Practica Recuperación Emocional en Desastres03 04 2010 Guia Practica Recuperación Emocional en Desastres
03 04 2010 Guia Practica Recuperación Emocional en DesastresCentro de Innovación Profesional
 

Mais de Centro de Innovación Profesional (20)

Taller insercion laboral
Taller insercion laboralTaller insercion laboral
Taller insercion laboral
 
Reflexiones radicales en cip ufro 2014
Reflexiones radicales en cip ufro 2014Reflexiones radicales en cip ufro 2014
Reflexiones radicales en cip ufro 2014
 
Redes sociales de acceso al empleo observatorio cip
Redes sociales de acceso al empleo observatorio cipRedes sociales de acceso al empleo observatorio cip
Redes sociales de acceso al empleo observatorio cip
 
El concepto de “situs” como categoría explicativa central de la sociología de...
El concepto de “situs” como categoría explicativa central de la sociología de...El concepto de “situs” como categoría explicativa central de la sociología de...
El concepto de “situs” como categoría explicativa central de la sociología de...
 
Transición entre el mundo universitario y el mundo profesional observatorio...
Transición entre el mundo universitario y el mundo profesional   observatorio...Transición entre el mundo universitario y el mundo profesional   observatorio...
Transición entre el mundo universitario y el mundo profesional observatorio...
 
Negocios inclusivos
Negocios inclusivosNegocios inclusivos
Negocios inclusivos
 
Experiencia en Comercio Justo
Experiencia en Comercio JustoExperiencia en Comercio Justo
Experiencia en Comercio Justo
 
Emprendimiento y Éxito
Emprendimiento y ÉxitoEmprendimiento y Éxito
Emprendimiento y Éxito
 
Experencia Reconstrucción Viviendas de Emergencia
Experencia  Reconstrucción Viviendas de EmergenciaExperencia  Reconstrucción Viviendas de Emergencia
Experencia Reconstrucción Viviendas de Emergencia
 
Experiencia de Consorcio Reconstruccion Ciudadana en Tirúa
Experiencia de Consorcio Reconstruccion Ciudadana en TirúaExperiencia de Consorcio Reconstruccion Ciudadana en Tirúa
Experiencia de Consorcio Reconstruccion Ciudadana en Tirúa
 
Estudio sobre Empleabilidad y Competencias Genéricas
Estudio sobre Empleabilidad y Competencias GenéricasEstudio sobre Empleabilidad y Competencias Genéricas
Estudio sobre Empleabilidad y Competencias Genéricas
 
Cap. 3. jabif. 2007
Cap. 3. jabif. 2007Cap. 3. jabif. 2007
Cap. 3. jabif. 2007
 
[010] Web Social Y Competencias Digitales
[010] Web Social Y Competencias Digitales[010] Web Social Y Competencias Digitales
[010] Web Social Y Competencias Digitales
 
Jornada de Bienvenida PAAU 2010
Jornada de Bienvenida PAAU 2010Jornada de Bienvenida PAAU 2010
Jornada de Bienvenida PAAU 2010
 
03.04.2010 Guía Practica para la Recuperación Emocional en Desastres
03.04.2010 Guía Practica para la Recuperación Emocional en Desastres03.04.2010 Guía Practica para la Recuperación Emocional en Desastres
03.04.2010 Guía Practica para la Recuperación Emocional en Desastres
 
03 04 2010 Guia Practica Recuperación Emocional en Desastres
03 04 2010 Guia Practica Recuperación Emocional en Desastres03 04 2010 Guia Practica Recuperación Emocional en Desastres
03 04 2010 Guia Practica Recuperación Emocional en Desastres
 
08.26.09 Universidad Y Oportunidades En La Frontera
08.26.09 Universidad Y Oportunidades En La Frontera08.26.09 Universidad Y Oportunidades En La Frontera
08.26.09 Universidad Y Oportunidades En La Frontera
 
Hobby
HobbyHobby
Hobby
 
Programa GestióN Auditoia
Programa GestióN AuditoiaPrograma GestióN Auditoia
Programa GestióN Auditoia
 
1er Prog Dhp 2009
1er Prog  Dhp 20091er Prog  Dhp 2009
1er Prog Dhp 2009
 

Último

TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptxTIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptxlclcarmen
 
Neurociencias para Educadores NE24 Ccesa007.pdf
Neurociencias para Educadores  NE24  Ccesa007.pdfNeurociencias para Educadores  NE24  Ccesa007.pdf
Neurociencias para Educadores NE24 Ccesa007.pdfDemetrio Ccesa Rayme
 
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdfplande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdfenelcielosiempre
 
Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...
Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...
Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...Lourdes Feria
 
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...JonathanCovena1
 
Estrategia de prompts, primeras ideas para su construcción
Estrategia de prompts, primeras ideas para su construcciónEstrategia de prompts, primeras ideas para su construcción
Estrategia de prompts, primeras ideas para su construcciónLourdes Feria
 
plan de capacitacion docente AIP 2024 clllll.pdf
plan de capacitacion docente  AIP 2024          clllll.pdfplan de capacitacion docente  AIP 2024          clllll.pdf
plan de capacitacion docente AIP 2024 clllll.pdfenelcielosiempre
 
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docxPLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docxlupitavic
 
ACERTIJO DE POSICIÓN DE CORREDORES EN LA OLIMPIADA. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
ACERTIJO DE POSICIÓN DE CORREDORES EN LA OLIMPIADA. Por JAVIER SOLIS NOYOLAACERTIJO DE POSICIÓN DE CORREDORES EN LA OLIMPIADA. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
ACERTIJO DE POSICIÓN DE CORREDORES EN LA OLIMPIADA. Por JAVIER SOLIS NOYOLAJAVIER SOLIS NOYOLA
 
ACERTIJO DE LA BANDERA OLÍMPICA CON ECUACIONES DE LA CIRCUNFERENCIA. Por JAVI...
ACERTIJO DE LA BANDERA OLÍMPICA CON ECUACIONES DE LA CIRCUNFERENCIA. Por JAVI...ACERTIJO DE LA BANDERA OLÍMPICA CON ECUACIONES DE LA CIRCUNFERENCIA. Por JAVI...
ACERTIJO DE LA BANDERA OLÍMPICA CON ECUACIONES DE LA CIRCUNFERENCIA. Por JAVI...JAVIER SOLIS NOYOLA
 
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...JAVIER SOLIS NOYOLA
 
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VSOCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VSYadi Campos
 
TEMA 13 ESPAÑA EN DEMOCRACIA:DISTINTOS GOBIERNOS
TEMA 13 ESPAÑA EN DEMOCRACIA:DISTINTOS GOBIERNOSTEMA 13 ESPAÑA EN DEMOCRACIA:DISTINTOS GOBIERNOS
TEMA 13 ESPAÑA EN DEMOCRACIA:DISTINTOS GOBIERNOSjlorentemartos
 
Ejercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdf
Ejercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdfEjercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdf
Ejercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdfMaritzaRetamozoVera
 
Ecosistemas Natural, Rural y urbano 2021.pptx
Ecosistemas Natural, Rural y urbano  2021.pptxEcosistemas Natural, Rural y urbano  2021.pptx
Ecosistemas Natural, Rural y urbano 2021.pptxolgakaterin
 
origen y desarrollo del ensayo literario
origen y desarrollo del ensayo literarioorigen y desarrollo del ensayo literario
origen y desarrollo del ensayo literarioELIASAURELIOCHAVEZCA1
 
SEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptx
SEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptxSEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptx
SEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptxYadi Campos
 

Último (20)

TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptxTIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
TIPOLOGÍA TEXTUAL- EXPOSICIÓN Y ARGUMENTACIÓN.pptx
 
Neurociencias para Educadores NE24 Ccesa007.pdf
Neurociencias para Educadores  NE24  Ccesa007.pdfNeurociencias para Educadores  NE24  Ccesa007.pdf
Neurociencias para Educadores NE24 Ccesa007.pdf
 
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdfplande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
 
Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...
Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...
Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...
 
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
 
Estrategia de prompts, primeras ideas para su construcción
Estrategia de prompts, primeras ideas para su construcciónEstrategia de prompts, primeras ideas para su construcción
Estrategia de prompts, primeras ideas para su construcción
 
plan de capacitacion docente AIP 2024 clllll.pdf
plan de capacitacion docente  AIP 2024          clllll.pdfplan de capacitacion docente  AIP 2024          clllll.pdf
plan de capacitacion docente AIP 2024 clllll.pdf
 
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docxPLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
 
ACERTIJO DE POSICIÓN DE CORREDORES EN LA OLIMPIADA. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
ACERTIJO DE POSICIÓN DE CORREDORES EN LA OLIMPIADA. Por JAVIER SOLIS NOYOLAACERTIJO DE POSICIÓN DE CORREDORES EN LA OLIMPIADA. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
ACERTIJO DE POSICIÓN DE CORREDORES EN LA OLIMPIADA. Por JAVIER SOLIS NOYOLA
 
ACERTIJO DE LA BANDERA OLÍMPICA CON ECUACIONES DE LA CIRCUNFERENCIA. Por JAVI...
ACERTIJO DE LA BANDERA OLÍMPICA CON ECUACIONES DE LA CIRCUNFERENCIA. Por JAVI...ACERTIJO DE LA BANDERA OLÍMPICA CON ECUACIONES DE LA CIRCUNFERENCIA. Por JAVI...
ACERTIJO DE LA BANDERA OLÍMPICA CON ECUACIONES DE LA CIRCUNFERENCIA. Por JAVI...
 
Medición del Movimiento Online 2024.pptx
Medición del Movimiento Online 2024.pptxMedición del Movimiento Online 2024.pptx
Medición del Movimiento Online 2024.pptx
 
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
 
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VSOCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
 
TEMA 13 ESPAÑA EN DEMOCRACIA:DISTINTOS GOBIERNOS
TEMA 13 ESPAÑA EN DEMOCRACIA:DISTINTOS GOBIERNOSTEMA 13 ESPAÑA EN DEMOCRACIA:DISTINTOS GOBIERNOS
TEMA 13 ESPAÑA EN DEMOCRACIA:DISTINTOS GOBIERNOS
 
Ejercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdf
Ejercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdfEjercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdf
Ejercicios de PROBLEMAS PAEV 6 GRADO 2024.pdf
 
Ecosistemas Natural, Rural y urbano 2021.pptx
Ecosistemas Natural, Rural y urbano  2021.pptxEcosistemas Natural, Rural y urbano  2021.pptx
Ecosistemas Natural, Rural y urbano 2021.pptx
 
Unidad 3 | Metodología de la Investigación
Unidad 3 | Metodología de la InvestigaciónUnidad 3 | Metodología de la Investigación
Unidad 3 | Metodología de la Investigación
 
origen y desarrollo del ensayo literario
origen y desarrollo del ensayo literarioorigen y desarrollo del ensayo literario
origen y desarrollo del ensayo literario
 
SEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptx
SEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptxSEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptx
SEXTO SEGUNDO PERIODO EMPRENDIMIENTO.pptx
 
Fe contra todo pronóstico. La fe es confianza.
Fe contra todo pronóstico. La fe es confianza.Fe contra todo pronóstico. La fe es confianza.
Fe contra todo pronóstico. La fe es confianza.
 

Aprendizaje Creativo

  • 1. Aprendizaje Creativo Juan José Gutiérrez A. 23.09.10 Colombia Hotel Melillanca, Valdivia, Chile, 20/08/08 Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 2. ¿creatividad? Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 3. ¿Qué estamos haciendo? Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 4. Estamos… “poniendo vino nuevo en odres viejos”. Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 5. Les invito a: 2 reflexiones Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 6. UN O , ref exionar sobre el concepto l de “emprendimiento” Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 7. Emprendimiento social “acciones realizadas con el objetivo explícito de crear valor social” Gestión efectiva de emprendimientos sociales SEKN y BID.2006 Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 8. emprendedores sociales “no están contentos sólo con dar un pescado o enseñar a pescar. Ellos no descansarán hasta revolucionar la industria pesquera” Bill Drayton, Ashoka. Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 9. Ejemplo: Un techo para Chile Ver en YouTube http://es.youtube.com/watch?v=HMyFX3G90OQ&feature=user www.untechoparachile.cl Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 10. Emprendimiento Cultural “Personas que trabajan para conseguir objetivos en el ámbito de la cultura y las artes, así como las asociadas a las industrias creativas”. Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 11. Ejemplo: Fundación Chol Chol Ver en YouTube http://es.youtube.com/watch?v=sjvg2JdMxd8 www.cholchol.org Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 12. Emprendimiento empresarial “acciones realizadas con el objetivo explícito de crear valor económico” Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 13. para ejemplos de “emprendimiento empresarial” Ver LITERATURA TRADICIONAL Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 14. MULTIVERSO Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 15. emprendimiento como fenómeno variado y diverso… Que depende de las ganas… Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 16. ¿emprender para qué? Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 17. Por tanto, Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 18. No hay un fenómeno allá afuera al que podamos llamar “emprendimiento”. …eso no es posible Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 19. emprendimiento no es un “en sí” tiene que ver con las ganas y deseos… con las emociones Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 20. “Las emociones son confguraciones relacionales, clases o dominios de conductas relacionales que conservamos (o deshechamos) en nuestro vivir” (Humberto Maturana) Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 21. Si esto es así Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 22. No podemos enseñar Emprendimiento!! Podemos sí cultivar espacios de convivencia …donde coordinemos emociones Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 23. entre docentes y estudiantes Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 24. entre docentes y estudiantes Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 25. D os!! Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 26. FOCO Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 27. FOCO Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 28. FOCO Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 29. APRENDIZAJE Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 30. Pirámide de Aprendizaje Promedio de Tasa de retención Clases 5% Lectura 10 % Audiovisual 20 % Demostración 30 % Grupo de discusión 50 % Practicar Haciendo 75 % Enseñar el uno al otro 80 % Fuente: National Training Laboratories Institute, Bethel, Maine, USA Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 31. ¿cómo aprende un/a estudiante? ¿cómo aprendo yo? Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 32. “Enseñar y aprender son identificados con inquirir, indagar, investigar. Son una experiencia continua y una unidad (aprendizaje en espiral)…” (Enrique Pichon-Riviere) Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 33. EL APRENDIZAJE ES SOCIAL Y CULTURAL no se aprende en un vacío cultural flexibilidad Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 34. el contenido en su “continente” Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 35. el texto C O N -T E X T O Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 36. ¿Cómo preparamos “contextos” para hacer florecer emociones creativas innovadoras… emprendedoras? Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 37. y… hay más Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 38. “Aprendizaje de tercer orden: el aprendiz cuestiona la validez de las tareas y problemas puestos por el contexto y empieza a transformar el contexto en sí mismo” (Gregory Bateson) Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 39. ¿estamos dispuestos? Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 40. Cómo hacemos Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 41. Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 42. Aprender a leer el entorno y saber adaptarnos a él es una competencia clave!!! Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 43. Formación en emprendimiento Desde el centro del paradigma actual Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 44. CÓMODO!! Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 45. el desafío del aprendizaje creativo es Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 46. Ir al límite del paradigma actual Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 47. Ir al límite del paradigma actual Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 48. formación en creatividad, innovación y/o emprendimiento Ir al límite del paradigma actual Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 49. ¿Qué hay ahí? CIEE4 - México - 07/ 08 Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo creativo Aprendizaje
  • 50. Les invito a: 3 DESAFIOS Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 51. el desafío de la flexibilidad UNO. Curiosear en el entorno Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 52. Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 53. Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 54. Test para docentes tradicionales ¿Ha subido algún video a You Tube? ¿Su álbum de fotos está en Flickr? ¿Sus presentaciones están en Slideshare? ¿Su hoja de vida esta en Linked-in? ¿Se comunica por Skype? ¿Postea quincenalmente en su blog? Más de 2 respuestas acertadas y podrá conversar (con alguna propiedad) de formación con “nativos digitales” (Vía Mario Tascón) Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 55. Tecnología social .blogger.com .slideshare.net .youtube.com .flickr.com Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 56. Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 57. Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 58. el desafío de la didáctica DOS. Jugar, Jugar y… JUGAR!!! Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 59. el desafío de la “pedagogía del error” TRES.lo desconocido, la incertidumbre, el emprender en la vida… Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 60. Gracias por jugar!! Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 61. Blog de Juanjo, Bitácora de un Migrante Digital http://juanjogutierrez.blogspot.com Web Instituto Matríztico, Humbero Maturana R. y Ximena Dávila Y. www.matriztica.org Universidad de La Frontera. Temuco. Chile. www.ufro.cl Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 62. JUAN JOSÉ GUTIÉRREZ A. Director CIP Centro de Innovación Profesional. Universidad de La Frontera. Chile Co-Fundador y Director INNCREA CHILE, Innovación & Creatividad Facilitadores de Chile. Psicólogo Organizacional y Licenciado en Psicología por la Universidad de La Frontera, Chile. Certificado para Formador de Emprendedores por Instituto Génesis, Pontificia Universidad Católica de Rio, Brasil. Especialización Developing Entrepeneurship Educators, Babson College, U.S.A. Diplomado Círculo Reflexivo en Biología Cultural. Instituto Matríztico. Dr. Humberto Maturana & Ximena Dávila. Santiago, Chile. juanjo@inncrea.cl http://juanjogutierrez.blogspot.com http://viviryaprender.bligoo.cl Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo
  • 63. Juan José Gutiérrez A. Director CIP Vicerrectoría Académica Universidad de La Frontera jgutierrez@ufro.cl http://viviryaprender.bligoo.com septiembre 2010 Juanjo Gutiérrez A. - Pasto, Colombia 23.09.10 aprendizaje creativo