Inleiding vademecum dynamische levenswijze 6 t 2012
1. Overzicht van de 19de
en 20ste eeuw
A. De dynamische levenswijze van de mens
2. 1.1 De eerste golf: de eerste
agrarische rev.
8 000 v. C. ° Neolithische Revolutie: akkerbouw
en veeteelt (sedentair)
3. 1.1 De eerste golf: de eerste
agrarische rev.
8 000 v. C. ° Neolithische Revolutie: akkerbouw
en veeteelt (sedentair)
Kenmerken:
4. 1.1 De eerste golf: de eerste
agrarische rev.
8 000 v. C. ° Neolithische Revolutie: akkerbouw
en veeteelt (sedentair)
Kenmerken:
Grondbezit = fundament van het economisch bestel
5. 1.1 De eerste golf: de eerste
agrarische rev.
8 000 v. C. ° Neolithische Revolutie: akkerbouw
en veeteelt (sedentair)
Kenmerken:
Grondbezit = fundament van het economisch bestel
Permanente spanning tss. VRAAG en AANBOD
6. 1.1 De eerste golf: de eerste
agrarische rev.
8 000 v. C. ° Neolithische Revolutie: akkerbouw
en veeteelt (sedentair)
Kenmerken:
Grondbezit = fundament van het economisch bestel
Permanente spanning tss. VRAAG en AANBOD
Grondbezitters beheersten de politiek
7. 1.1 De eerste golf: de eerste
agrarische rev.
8 000 v. C. ° Neolithische Revolutie: akkerbouw
en veeteelt (sedentair)
Kenmerken:
Grondbezit = fundament van het economisch bestel
Permanente spanning tss. VRAAG en AANBOD
Grondbezitters beheersten de politiek
Statische maatschappij zonder verticale mobiliteit
8. 1.1 De eerste golf: de eerste
agrarische rev.
8 000 v. C. ° Neolithische Revolutie: akkerbouw
en veeteelt (sedentair)
Kenmerken:
Grondbezit = fundament van het economisch bestel
Permanente spanning tss. VRAAG en AANBOD
Grondbezitters beheersten de politiek
Statische maatschappij zonder verticale mobiliteit
9. 1.1 De eerste golf: de eerste
agrarische rev.
8 000 v. C. ° Neolithische Revolutie: akkerbouw
en veeteelt (sedentair)
Kenmerken:
Grondbezit = fundament van het economisch bestel
Permanente spanning tss. VRAAG en AANBOD
Grondbezitters beheersten de politiek
Statische maatschappij zonder verticale mobiliteit
Tot omstreeks 1800 waren alle samenlevingen preïndustrieel
met een constante spanning tss. V en A.
12. Expansie en dynamiek 15de - 16de E
Ontdekkingsreizen
Kapitalisme en geldwezen
Machtiger worden van de “Staatsmacht”
13.
14.
15. Dit proces werd wel geleid door een aantal West-Europese
kernlanden die aan de basis lagen van een wereldeconomisch
systeem.
Machtswissel tussen Azië en Europa op
wereldschaal
Fundament Europese dominantie lange 19de
eeuw
16. 1.2 De tweede golf: Industriële Revolutie(s) en
de tweede agrarische revolutie
Europa had in de 19de en 1ste helft 20ste E
wél de bovenhand op andere continenten.
De aanvang van de IR = complex
1. Demografische evolutie: VRAAG
2. Agrarische revolutie: AANBOD
3. Technologische vernieuwingen=OPLOSSING
17. 2.Demografische evolutie valt samen met de
agrarische productietoename
Vanaf de agrarische revolutie
daalden de geboortecijfers bij
gelijkblijvende sterftecijfers
waardoor de bevolking (V-zijde)
stijgt.
Sindsdien gingen de
sterftecijfers verder sneller
dalen dan de geboortecijfers.
Gevolg: bevolkingstoename tot
explosie
ZIE HB, p. 14-15 les 4
21. 3.Technologische vernieuwingen (zie
energiecrisis, stoommachine en transport)
Hogere V = innovatie prod.
Kleinschalige rurale huisnijverheid
maakt plaats voor productietoename in
de urbane fabriek
Burgerij was de stimuleerde kracht
(kapitalisme)
22. DE IR was een feit
OPM: West-Europese cultuur domineert
30. Agrarisch Industrieel
grondbezit kapitaal
spanning V & A V & A in balans
pol. macht = pol.macht =
grond geld
dynamische
statische mij.
mij.
grote invloed beperkte
geloof invloed geloof
31. 1.3 De derde golf: informatierevolutie en de
derde agrarische revolutie (1960- ... )
basis = computer en informatiesnelweg (postindustriële
tijdperk)
Geglobaliseerde wereld: de wereld als
dorp.
Golf gedragen door technologische
vernieuwingen
Hierdoor: ° nieuwe economie o.b.v. internet,
biotechnologie, en andere high-tech
“emerging countries”
35. 1. De lange 19de eeuw
Begrenzing: Einde A.R. en begin WO I (1776/1789
en 1914-1918)
36. 1. De lange 19de eeuw
Begrenzing: Einde A.R. en begin WO I (1776/1789
en 1914-1918)
• Eeuw van Europa op wereldschaal
37. 1. De lange 19de eeuw
Begrenzing: Einde A.R. en begin WO I (1776/1789
en 1914-1918)
• Eeuw van Europa op wereldschaal
• Eeuw van de burger (i.p.v. onderdaan A.R.)
38. 1. De lange 19de eeuw
Begrenzing: Einde A.R. en begin WO I (1776/1789
en 1914-1918)
• Eeuw van Europa op wereldschaal
• Eeuw van de burger (i.p.v. onderdaan A.R.)
• Eeuw van de industrialisatie
41. 2. De korte 20ste eeuw
Begrenzing: 1918 - 1989/1991 (einde Koude Oorlog)
42. 2. De korte 20ste eeuw
Begrenzing: 1918 - 1989/1991 (einde Koude Oorlog)
• Periode tussen WO I & WO II = interbellum
43. 2. De korte 20ste eeuw
Begrenzing: 1918 - 1989/1991 (einde Koude Oorlog)
• Periode tussen WO I & WO II = interbellum
• Eeuw van de MASSA t.n.v. de burger
44. 2. De korte 20ste eeuw
Begrenzing: 1918 - 1989/1991 (einde Koude Oorlog)
• Periode tussen WO I & WO II = interbellum
• Eeuw van de MASSA t.n.v. de burger
• Na WO II: dominantie van de VSA en SU:
BIPOLAIRE WERELD
45. 2. De korte 20ste eeuw
Begrenzing: 1918 - 1989/1991 (einde Koude Oorlog)
• Periode tussen WO I & WO II = interbellum
• Eeuw van de MASSA t.n.v. de burger
• Na WO II: dominantie van de VSA en SU:
BIPOLAIRE WERELD
• 1989/1991: inkrimping macht SU
48. 3. De 21ste eeuw
• globalisering
• zoektocht naar multipolaire
wereldorde?
49. 4. De massa tijdens het
interbellum Hist 5T, p.92
50. 4. De massa tijdens het
interbellum Hist 5T, p.92
51. 4. De massa tijdens het
interbellum Hist 5T, p.92
Massificatie van de samenleving
52. 4. De massa tijdens het
interbellum Hist 5T, p.92
Massificatie van de samenleving
• sociaal: ↑ anonimiteit & verstedelijking
53. 4. De massa tijdens het
interbellum Hist 5T, p.92
Massificatie van de samenleving
• sociaal: ↑ anonimiteit & verstedelijking
• politiek: ↑ stemrecht: ° massademocratie
54. 4. De massa tijdens het
interbellum Hist 5T, p.92
Massificatie van de samenleving
• sociaal: ↑ anonimiteit & verstedelijking
• politiek: ↑ stemrecht: ° massademocratie
• economisch: massaproductie en -
consumptie
55. 4. De massa tijdens het
interbellum Hist 5T, p.92
Massificatie van de samenleving
• sociaal: ↑ anonimiteit & verstedelijking
• politiek: ↑ stemrecht: ° massademocratie
• economisch: massaproductie en -
consumptie
• cultureel: ↑ vrije tijd: ° massacultuur