1. Yanık Hastalarında Enfeksiyon
Önleme Yöntemleri
Dr. Kaya Yorgancı
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Genel Cerrahi Anabilim Dalı
2. Başarılı bir yanık tedavisi
• Erken müdahale ve etkin sıvı resüsitasyonu
• Yanık yaralarının erken cerrahi tedavisi
• Enfeksiyon kontrolü
• Hipermetabolik yanıtın düzenlenmesi
3. Genel Tedavi Planı
• Yanığın ciddiyeti
• Yandaş travmalar
• Yoğun Bakım Gereksinimi
– Havayolu, solunum desteği, mekanik ventilasyon …
– İnvaziv monitörizasyon
– Yatak başı girişimler
• Eskarotomi, fasiyotomi
• Damar yolu
• Ağrı tedavisi
• Beslenme
• Enfeksiyon kontrol önlemleri
– Başka hastaneden gelen hastalar
• Fizik tedavi
• Profilaktik tedaviler
– Akut mukozal lezyon
– DVT
– Solunum egzersizleri
• Cerrahi tedavi
– Zamanlama
– Ameliyat sayısı
– Rekonstrüksiyon gerekliliği
– Erkek çocuklarda sünnet derisi ?
• Hastanın ve ailenin bilgilendirilmesi
!
4. Enfeksiyonu önlemek için …
• Hastanın tedavi planına mutlaka
uyulmalı, zamanla yarışılmalıdır !
• Yanık yüzdesi başına bir gün ..
5. EN SIK KARŞILAŞILAN 10 KOMPLİKASYON
3000
2000
1000
0
Pneumonia
Cellulitis/Traumatic injury
Urinary tract infection
Respiratory failure
Wound infection
Septicemia
Other infections
Renal failure
Arrithmia
Line infection
Total N = 96,912 (Excluding 23,771 cases from non TRACS centers)
http://www.ameriburn.org/2009NBRAnnualReport.pdf
6. 3000
2000
1000
0
EN SIK KARŞILAŞILAN 10 KOMPLİKASYON
Pneumonia
Cellulitis/Traumatic injury
Urinary tract infection
Respiratory failure
Wound infection
Septicemia
Other infections
Renal failure
Arrithmia
Line infection
Total N = 96,912 (Excluding 23,771 cases from non TRACS centers)
http://www.ameriburn.org/2009NBRAnnualReport.pdf
7. • Geniş yanıklarda enfeksiyon halen en önemli
mortalite nedenidir.
– > 40 % TBSA, mortalitenin 75 %’i
10. Patojenlerin geçiş mekanizmaları
• Geniş yanıklı hastalar
• Sağlık çalışanlarının ELLERİ
• Ortak tedavi alanları
• Hidroterapi ekipmanları
– Duş sistemleri
– Küvetler
– Sedyeler
• Kontamine malzemeler (Yatak çarşafları)
• Tıbbi ekipman (tansiyon aleti, termometreler, IV
pompalar…)
11. Yara kültürü sürveyansı
(Haftada iki kez)
• Mikroorganizmaların erken tanınması
• Tedavi etkinliğinin gözlenmesi
• Preoperatif profilaksi, ampirik tedavinin
belirlenmesi
• Çapraz kolonizasyonun tanınması
12. Yanık yarasına yönelik
• Yaranın düzenli gözlenmesi
• Görünüm
• Koku
• Drenaj
• Yara bakımında aseptik kurallara uyulması
• Yara bakımı
– Yara pansuman sıklığında değişim
– Gerektiğinde cerrahi eksizyon
14. Genel prensipler - 1
• Uygun antibiyotik kullanımı
– Antibiyotik duyarlıklarının izlemi
– Tedavi etkinliğinin gözlenmesi
– Gereksiz antibiyotik kullanımının önlenmesi
• Topikal antibakteriyel ajanlar
– Gümüş sülfadiyazin
– Karışımlar
15. Antibiyotik Kullanım İlkeleri
• Enfeksiyon varlığı kanıtlanmadan antibiyotik başlanmamalıdır
• Lokal enfeksiyon, lokal olarak tedavi edilmelidir (sistemik
bulguların olmaması)
• Ciddi enfeksiyonlarda antibiyotik kullanımı acil bir durumdur
• Bakterisidal antibiyotikler tercih edilmelidir
• Antibiyotik kombinasyonları bilinmelidir.
• Kültür sonucuna göre antibiyotik değişimi gündeme gelmelidir
• Zamanında kesilmelidir
– Genellkle 7-8 gün, Pseudomonas enfeksiyonlarında 15 gün
• Gerektiğinde antibiyotik düzeyleri izlenmelidir.
16. Genel prensipler - 2
• Uygun el yıkama
• Önlük, eldiven, maske kullanımı
• Gerektiğinde eldivenlerin değişimi
• Aletlerin saklanmadan önce dekontaminasyonu
• Tansiyon aleti, steteskop gibi malzemeler her hastaya
özel olmalı
17.
18.
19.
20. Genel prensipler - 3
• Ünitede bitki ve çiçek bulunmamalı
• Yıkanamayan oyuncaklar kullanılmamalı
• Rutin temizlik kurallarına uyulmalı
• Atıklar üniteden hemen uzaklaştırılmalı
• Teknik malzeme dışarıdan gelmemeli, dışarıya
gitmemeli
• Personel eğitimi
22. Yanık tedavisinde kalite belirteçleri
• Sağkalım
• Hastanede kalış süresi
• İlk ameliyata kadar geçen süre
• Nozokomiyal pnömoni oranı
• Kateter enfeksiyon oranı
• Komplikasyon oranı
• İlaç hataları
• Trakeostomi oranı
• 24 saat içinde YBÜ’ye geri dönüş
• Resüsitasyon sonrası sağkalım
• Reentübasyon oranı
• Kalıcı fonksiyon kaybı
• ....
23. Sıfır enfeksiyon için …
• Hastane enfeksiyonları bir kalite
sorunu «kalitesizlik» olarak
görülmelidir !
24. Kültürel kabullenişlerimiz
• Hastane enfeksiyonları , esas yanık tedavisi
yanında ortaya çıkan yan bir sorundur.
• Hastane enfeksiyonları, antibiyotiklerle tedavi
edilebilirler.
• Eğer kurumunuzdaki değerler standartlara
yakın veya hafif üzerinde ise bu durum kabul
edilebilir birşeydir.
• SGK hastane enfeksiyonlarını ödemektedir.
26. Güncel durumun gözlenmesi
• Verilerin toplanması
• Gözlemler, bildirimler
• Varyasyonların tanınması
Hedefin net olarak
ortaya konması
Kİ-KAE 90 günde
Ortadan kaldırılması
Kök nedenlerin bulunması
• Niçin hasta tam örtülmüyor ?
• Ekip bileşenleri kimler ?
• Sorunlar nereden
kaynaklanıyor ?
İş standardizasyonu ve bu işten
doğrudan/dolaylı sorumlu kimselerin
yeni ilkeleri benimsemesi
Sonuçların tekrar değerlendirilmesi
Sonuçların herkesçe paylaşılması
Yeni düzenlemelerle
standardizasyonun geliştirilmesi
27. Gözlemler / bildirimler
• İşlem
– İşlem öncesi bir kontrol listesinin olmaması
– Hastaların % 25’inden onay alınmış
– Eldiven giyme ve hasta örtmede 8 değişik uygulama var
– Saha sterilizasyonunda 6 değişik yöntem
– Santral yola ulaşmada 4 frklı yöntem
– 4 değişik kateter türü
– İşlem ile ilgili dökümantasyon % 50
• Kateter bakımı
– Kateter pansumanından kim sorumlu belli değil
– Kateter enfeksiyonu şüphesi nedir bilinmiyor (kızaıklık, ödem vs)
– Kateter pansumanı şekli değişken
– Kateteri kimin kullanacağı belli değil
28. Sonsöz
• Yanık hastalarında hedefimiz “SIFIR”
enfeksiyon olmalıdır.
• Yakın zamanda yanık hastaları sepsisden değil,
yanığın ağırlığı nedeniyle kaybedilecektir
