Tìm hiểu các quy trình xử lý đảm bảo an toàn Tìm hiểu phương pháp bảo trì phòng ngừa cho máy tính cá nhân Tìm hiểu cách phát hiện và xử lý sự cố máy tính

1. Bài 6
BẢO TRÌ MÁY TÍNH

2. Mục tiêu bài học
 Tìm hiểu các quy trình xử lý đảm bảo an toàn
 Tìm hiểu phương pháp bảo trì phòng ngừa cho
máy tính cá nhân
 Tìm hiểu cách phát hiện và xử lý sự cố máy tính
Bài 6 – Bảo trì máy tính 2

3. 1. Các quy trình xử lý đảm bảo an toàn
 Đảm bảo an toàn cho người dùng
 Bảo vệ phần cứng cho thiết bị
 Loại bỏ những thiết bị cũ
 Di chuyển thiết bị máy tính
 Bảo vệ bản quyền phần mềm
Bài 6 – Bảo trì máy tính 3

4. Đảm bảo an toàn cho người dùng
 Quy tắc sử dụng bông và dung dịch làm sạch:
 Nên có sẵn các loại bông và dung dịch khác
nhau cho từng loại thiết bị
 Cẩn thận khi tiếp xúc với dung dịch
 Trước khi sử dụng cần xem:
• Chỉ dẫn in trên lọ
• Mục MSDS (Material Safety Data Sheet) đi kèm
gói sản phẩm hoặc tìm trên Internet
(www.ilpi.com/msds)
Bài 6 – Bảo trì máy tính 4

5. Đảm bảo an toàn cho người dùng
 Quản lý cáp:
 Đảm bảo dây cáp đặt ở nơi an toàn để tránh bị ngã do vướng
dây
 Nên sử dụng vỏ bọc dây cáp và ghim xuống sàn ở những chỗ
cáp qua đường đi
 Khiêng vật nặng:
 Quan sát vật nặng để tìm vị trí khiêng cân bằng sức nặng nhất
 Đứng sát vật, dạng vững hai chân
 Giữ cho lưng thẳng, khuỵu chân xuống và nắm lấy vật
 Dùng chân, vai và cánh tay để nâng vật, không dùng lưng và
bụng
 Giữ vật sát với cơ thể và tránh vặn người khi đang nâng
 Khi đặt xuống cần giữ lưng thẳng và khuỵu chân để hạ dần
Bài 6 – Bảo trì máy tính 5

6. Bảo vệ phần cứng của thiết bị
 Không nên:
 Di chuyển/gây chấn động vào máy tính đang chạy
 Hút thuốc gần máy tính
 Bật máy tính nhưng không sử dụng trong một thời gian dài
 Chặn lỗ thông hơi của thiết bị
 Đặt máy trong môi trường độ ẩm cao
 Đặt nam châm gần máy tính
 Bật/tắt máy khi vừa mang chúng từ chỗ nhiệt độ thấp
 Nên:
 Sử dụng tấm phủ bàn phím trong môi trường ô nhiễm
 Tắt khả năng ghi vào boot sector của ổ cứng trong BIOS Setup
 Bảo vệ thiết bị khỏi đột biến nguồn
Bài 6 – Bảo trì máy tính 6

7. Loại bỏ những thiết bị cũ đã sử dụng
 Các thiết bị nên loại bỏ và thay thế định kỳ:
 Pin kiềm
 Pin đồng xu/pin hộp
 Hộp mực máy in
 Vỏ máy tính, bộ cấp nguồn
 Màn hình
 Dung môi hóa học và bình đựng
 Thiết bị lưu trữ đa phương tiện (ổ cứng, CD, DVD, …)
 Xem cách loại bỏ và xử lý thiết bị cũ trong bản hướng dẫn
MSDS đi kèm chúng
Bài 6 – Bảo trì máy tính 7

8. Di chuyển thiết bị máy tính
 Di chuyển không cẩn thận có thể làm hỏng thiết bị
 Những việc cần lưu ý khi di chuyển:
 Sao chép dự phòng và cất giữ an toàn các dữ liệu quan trọng
trong máy tính
 Cuộn tất cả dây điện bên ngoài
 Đóng gói thiết bị trong thùng cát tông chuẩn riêng biệt nhau
Bài 6 – Bảo trì máy tính 8

9. Bảo vệ bản quyền phần mềm
 Tôn trọng luật bản quyền phần mềm
 Hãy tận dụng sử dụng những phần mềm miễn phí hoặc phần
mềm nguồn mở
 Dùng phần mềm crack dễ nhiễm virus gây hỏng máy, mất dữ
liệu
 Hãy ý thức hậu quả khi dùng phần mềm không có bản quyền
Bài 6 – Bảo trì máy tính 9

10. 2. Bảo trì phòng ngừa
cho máy tính cá nhân
 Làm bản hướng dẫn
 Xây dựng kế hoạch bảo trì phòng ngừa
Bài 6 – Bảo trì máy tính 10

11. Làm bản hướng dẫn
 Ghi lại những hoạt động cài đặt và bảo trì máy tính vào một
file hoặc một quyển sổ tay
 Ghi lại tất cả thay đổi về thông tin cài đặt BIOS và chân cắm
trên main
 Dán nhãn tài liệu
 Giữ tài liệu phần cứng và các ghi chép hoạt động ở nơi an
toàn
Bài 6 – Bảo trì máy tính 11

12. Xây dựng kế hoạch bảo trì phòng ngừa
 Liệt kê các hoạt động bảo trì cho từng thành phần:
 Case máy tính
 Bàn phím
 Chuột
 Màn hình
 Máy in
 UPS
 Ổ cứng
 Driver và các firmware
 Phần mềm
 Hệ thống bảo mật
 Hồ sơ hoạt động đã lưu
Bài 6 – Bảo trì máy tính 12

13. 3. Xử lý sự cố máy tính
Bài 6 – Bảo trì máy tính 13
 Quy trình xử lý sự cố máy
tính:

14. Bước 1: Phỏng vấn người dùng
và sao lưu dữ liệu
 Đặt ra các câu hỏi để xác định nguyên nhân, thời điểm và bản
chất của sự cố:
 Bạn có thể miêu tả các lỗi và những điều bạn chứng kiến?
 Thay đổi gần đây nhất của hệ thống là gì?
 Đây có phải là dữ liệu quan trọng mà bạn chưa lưu không?
 Bạn có thể chỉ cho tôi quá trình gây ra trục trặc đó không?
 Dựa vào câu trả lời, đưa ra các câu hỏi chi tiết hơn đến khi
cảm thấy đủ thông tin
 Nguyên tắc cần nhớ:
 Lập bảng thứ tự ưu tiên của mình
 Chú ý đến lỗi người dùng
 Giữ bình tĩnh và đừng vội vàng
Bài 6 – Bảo trì máy tính 14

15. Bước 1: Phỏng vấn người dùng
và sao lưu dữ liệu
 Sao lưu dữ liệu quan trọng trước khi xử lý lỗi:
 Nếu có thể sử dụng hệ điều hành: copy dữ liệu ra thiết bị lưu trữ
 Nếu không sử dụng được hệ điều hành: tháo ổ cứng gắn vào
máy khác để thực hiện copy dữ liệu
 Xác nhận tình trạng sao lưu các dữ liệu quan trọng với khách
hàng trước khi thực hiện bước tiếp theo
Bài 6 – Bảo trì máy tính 15

16. Bước 2: Kiểm tra chi tiết hệ thống
và đưa ra phỏng đoán tốt nhất
 Các bước đưa ra suy đoán tốt nhất:
 Thực hiện lại thao tác gây ra trục trặc và tự mình quan sát theo
những miêu tả của người dùng
 Xác định trục trặc đó liên quan tới phần cứng hay phần mềm
 Đưa ra giả thiết tốt nhất về nguyên nhân sự cố, nếu không xác
định được thì thử tìm kiếm trên các nguồn thông tin:
• Tài liệu hướng dẫn sử dụng của thiết bị
• Công cụ tìm kiếm trên mạng
 Nguyên tắc:
 Không nên chỉ dựa vào phỏng đoán
 Hãy thử những bước đơn giản trước
Bài 6 – Bảo trì máy tính 16

17. Bước 3: Kiểm chứng phán đoán của bạn
 Nguyên tắc:
 Đổi cái biết là tốt lấy cái đoán là hỏng
 Đổi cái cho là hỏng lấy cái biết là tốt
 Chia để trị
 Hãy trở thành nhà nghiên cứu
 Ghi chép
 Không nên bi quan
 Khởi động lại và làm từ đầu
Bài 6 – Bảo trì máy tính 17

18. Bước 4: Lập kế hoạch và xử lý sự cố
 Phương pháp lên kế hoạch:
 Xem xét nhiều giải pháp rồi chọn cái tốt nhất
 Nếu cần thay phần cứng, hãy làm theo hướng dẫn trong các
chương khác để chọn sản phẩm thay thế tương thích với hệ
thống
 Xác định bộ phận nào còn tốt hay hỏng trước khi cài đặt bộ
phận mới
 Cài đặt bộ phận mới
 Nguyên tắc:
 Ưu tiên sử dụng giải pháp ít tổn thất nhất
 Biết điểm bắt đầu
Bài 6 – Bảo trì máy tính 18

19. Bước 5: Kiểm tra kết quả
và thực hiện biện pháp dự phòng
 Tiến hành khởi động lại hệ thống và kiểm tra mọi thứ hoạt
động tốt chưa:
 Thử truy cập Internet, sử dụng máy in, ghi đĩa CD, …
 Đề nghị người dùng kiểm tra và xác nhận công việc đã hoàn
thành
 Nếu kiểm tra thấy còn lỗi thì quay lại bước 2
 Sau khi người dùng xác nhận tất cả đã hoạt động tốt, cố gắng
đưa ra các biện pháp phòng ngừa sự cố đó
Bài 6 – Bảo trì máy tính 19

20. Bước 6: Ghi lại những việc bạn đã làm
 Nên ghi lại những thông tin sau:
 Các dấu hiệu ban đầu
 Nguyên nhân của sự cố
 Biện pháp đã sử dụng để xử lý
 Ví dụ một mẫu báo cáo ghi chép:
Bài 6 – Bảo trì máy tính 20

21. Tổng kết
 Mục MSDS hướng dẫn cách sử dụng thiết bị
 Lưu trữ dữ liệu quan trọng thành nhiều bản
 Kế hoạch bảo trì phòng ngừa: thổi bụi trong case, sao lưu ổ
cứng, làm vệ sinh thiết bị ngoại vi, …
 Quy trình khắc phục sự cố:
 Phỏng vấn người dùng và sao lưu dữ liệu
 Xem xét hệ thống và đưa ra phỏng đoán nguyên nhân
 Kiểm chứng phỏng đoán
 Đưa ra giải pháp và lập kế hoạch thực hiện
 Xác minh công việc và thực hiện phòng ngừa
 Tài liệu hóa các hiện tương xảy ra và kết quả
Bài 6 – Bảo trì máy tính 21