สภาพแวดล้อมในการบริหารธุรกิจระหว่างประเทศ

1. สภาพแวดล้อมในการบริหารธุรกิจระหว่างประเทศ
International Business Environment
บทที่ 2
Under Protection of International Copyright Law:
© This Intellectual Property belong to
Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc. Prof.
ISBN 974-13-2318-2

2. สภาพแวดล้อมในการบริหารธุรกิจระหว่างประเทศ
International Business Environment
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
2
 ประเทศเจ้าของกิจการ (Home Country)
 ประเทศที่ไปลงทุน (Host Country)
 สถานการณ์ระหว่างประเทศ (International Environment)
International EnvironmentHome Country Host Country

3. สภาพแวดล้อมด้านต่างๆ
 สภาพแวดล้อมทางการเมืองและกฎหมาย
(Politics & Laws)
 สภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจ
(Economics)
 สภาพแวดล้อมทางสังคมและวัฒนธรรม
(Social & Culture)
 สภาพแวดล้อมทางเทคโนโลยี
(Technology)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
3

4. สภาพแวดล้อมทางการเมือง
(The Political Environment)
 พฤติกรรมทางการเมืองเป็นที่สนใจของบริษัทข้ามชาติ เพราะการ
ลงทุนจานวนมหาศาลในต่างประเทศต้องคานึงถึงความเสี่ยง (risk)
โดยเฉพาะความเสี่ยงทางการเมือง (political risk)
 การพิจารณาสภาพแวดล้อมทางการเมืองของธุรกิจระหว่าง
ประเทศเริ่มจากการพิจารณาระบบการปกครอง
The copy right of Dr. Chanongkorn
Kuntonbutr, Assoc.Prof.
4

5. ระบบการปกครอง (Political System)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
5
 ประชาธิปไตย (Democracy)
 เผด็จการ (Totalitarianism)

6. ประชาธิปไตย (Democracy)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
6
 อานาจเป็นของประชาชน มีสองรูปแบบหลักคือ
 ประชาชนเลือกผู้บริหารประเทศโดยตรง
 เลือกผู้แทนให้ไปเลือกผู้นาประเทศอีกต่อหนึ่ง
 การเลือกผู้แทน (Representative) ตั้งอยู่บนสมมติฐานที่ว่า เลือกผู้ที่
เข้าไปทาประโยชน์ให้กับประเทศโดยส่วนรวม

7. The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.7

8. เผด็จการ (Totalitarianism)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
8
 ประชาชนไม่มีสิทธิเลือกหรือกาหนดทิศทาง หรือมีในขอบเขตจากัด
 ผู้มีอานาจเด็ดขาดในรัฐเป็นผู้กาหนด
 แบ่งออกเป็น 4 ประเภท
 คอมมิวนิสต์ (Communist)
 ศาสนา (Theocratic)
 เผ่าพันธุ์ (Tribal)
 ขวาจัด (Right-Wing)

9. เผด็จการคอมมิวนิสต์ (Communist Totalitarianism)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
9
 เป็นระบอบที่ยึดมั่นในเศรษฐกิจที่มุ่งเน้นรัฐเป็นศูนย์กลางในการ
บริหารจัดการทรัพยากรต่างๆรวมทั้งทรัพยากรมนุษย์
 Karl Marx เป็นผู้เริ่มต้นระบบนี้
 ระบอบนี้เริ่มจะหมดลง หลังจากที่รัสเซียและประเทศบริวารล่ม
สลายกลายเป็นทุนนิยม

10. เผด็จการศาสนา (Theocratic Totalitarianism)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
10
 อานาจทางการเมืองขึ้นอยู่กับกลุ่มบุคคลหรือคณะบุคคลโดยมี
พื้นฐานความเชื่อทางศาสนา
 แนวทางการปกครองและกฏหมายขึ้นกับหลักศาสนา
 พื้นฐานในการดาเนินธุรกิจกับประเทศเหล่านี้ต้องมีการปรับตัวสูง
มิฉะนั้นแล้วก็ไม่อาจดาเนินธุรกิจได้

11. เผด็จการเผ่าพันธุ์ (Tribal Totalitarianism )
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
11
 พบมากในทวีปแอฟริกา
 เน้นการครองอานาจโดยยึดความเป็นเผ่าพันธ์ และมุ่งถ่ายทอด
อานาจผ่านชนเผ่าเดียวกัน ทาให้มีความขัดแย้ง มีผลต่อความ
มั่นคงทางการเมือง ซึ่งส่งผลกระทบต่อธุรกิจระหว่างประเทศ

12. เผด็จการขวาจัด (Right-Wing Totalitarianism)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
12
 กลุ่มผู้มีอานาจทางการทหารใช้กาลังเข้ายึดอานาจการปกครองแต่
ใช้ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม
 ระบอบนี้กาลังจะหมดไป เนื่องจากการต่อต้านของประเทศ
มหาอานาจทางเศรษฐกิจ เนื่องจากมีการเลือกปฏิบัติซึ่งมีผลต่อ
การค้าเสรี

13. The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.13

14. ผลทางการเมืองที่มีต่อธุรกิจระหว่างประเทศ
The Effect of Political Regime on International Business
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
14
 ความเสี่ยงทางการเมือง (Political Risk)
“แนวโน้มที่การเมืองจะก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ไม่คาดหวังและ
รุนแรงต่อสถานการณ์ทั่วไป ส่งผลต่อโอกาสและการดาเนินงานทาง
ธุรกิจ”
 ประเทศที่รัฐบาลแสดงให้เห็นถึงความไม่น่าเชื่อถือในการดาเนินนโยบาย
และกิจกรรมต่างๆ จะแสดงให้เห็นถึงความเสี่ยงต่อการลงทุนหรือ
ดาเนินงานทางธุรกิจด้วย
 ประเทศที่มีความเสี่ยงน้อย ได้แก่ประเทศที่รัฐบาลดาเนินนโยบายและ
กิจกรรมต่างๆต่อเนื่องภายใต้ข้อกฏหมายอย่างเคร่งครัด รวมทั้งรักษา
สัญญาตามพันธกรณีที่ได้มีการตกลงไว้

15. The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof. 15

16. ประเภทของความเสี่ยงทางการเมือง
Types of Political Risks
 ความเสี่ยงจากการโอนทรัพยากรต่างๆ
 ความเสี่ยงจากการดาเนินงาน
 ความเสี่ยงในเรื่องของทุน
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
16

17. ความเสี่ยงจากการโอนทรัพยากรต่างๆ (Transfer risk)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
17
 การลงทุนในต่างประเทศนั้นต้องมีการโอนหรือการเคลื่อนย้าย
ทรัพยากรต่างๆ หากมีการเปลี่ยนแปลงใดๆที่มีผลต่อการโอน
ทรัพยากรใดๆ ย่อมส่งผลต่อการดาเนินงานตามปกติ

18. ความเสี่ยงจากการดาเนินงาน (Operating risk)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
18
 ความเสี่ยงที่มีผลต่อการดาเนินงานจากปัจจัยต่างๆของประเทศ
ผู้รับการลงทุน
 การเปลี่ยนแปลงนโยบายของรัฐบาล การเปลี่ยนแปลงอัตรา
ดอกเบี้ย อัตราเงินเฟ้ อ บโยบายด้านค่าเงิน ค่าแรงขั้นต่า เป็นต้น

19. ความเสี่ยงในเรื่องของทุน (Ownership risk)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
19
 เป็นความเสี่ยงที่เกิดจากอัตราส่วนทุนในประเทศที่รับการลงทุน
ระหว่างเจ้าของทุนจากต่างประเทศและทุนท้องถิ่น
 ประเทศโดยส่วนใหญ่จึงจากัดความเป็นเจ้าของจากนักลงทุน
ต่างชาติไว้ต่ากว่าร้อยละ 50 รวมทั้งประเทศไทยด้วย
 รวมถึงสิทธิในการออกเสียง ถ้ามากกว่ากึ่งหนึ่งให้นับเป็นบริษัท
ต่างชาติด้วย

20. การพิจารณาความเสี่ยงทางการเมือง
The Consideration of Political Risk
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
20
 พิจารณาความเป็นมาทางการเมือง
 พิจารณาจากเหตุการณ์ระยะยาว จะแสดงความเป็นจริงมากกว่าการพิจารณาระยะสั้น
เพียงแค่สถานการณ์ปัจจุบัน
 ศึกษากลุ่มอานาจในสถานการณ์ปัจจุบัน
 กลุ่มอานาจที่มีบทบาทต่อรัฐบาลในการกาหนดนโยบาย การเมือง และเศรษฐกิจของ
ประเทศ
 พิจารณาถึงกลไกในการตัดสินใจในระดับปฏิบัติการ
 บุคคลหรือกลุ่มบุคคลผู้มีบทบาทหรืออานาจในการตัดสินใจของรัฐบาล
 พิจารณาแนวโน้มในอนาคตของพรรคการเมืองที่จะเป็นรัฐบาล
 นโยบายของพรรคการเมืองที่จะเข้าไปปกครองประเทศ
 พิจารณาถึงผลกระทบต่อธุรกิจที่จะเข้าไปลงทุนในอนาคต
 การศึกษานโยบายของพรรคการเมืองที่จะเป็นรัฐบาล ทาให้คาดการณ์ถึงทิศทางใน
อนาคตของประเทศนั้นได้

21. ระบบการเมืองสากล
Global Political System
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
21
 ปัจจัยที่ทาให้เศรษฐกิจ การเมือง และสังคมของประเทศต่างๆใน
โลกมีรูปแบบคล้ายๆกัน
 กลุ่มเศรษฐกิจภูมิภาค
 องค์กรระหว่างประเทศ
 ปัจจัยเหล่านี้ทาให้รูปแบบทางการเมืองของประเทศสมาชิกต้อง
ปรับตัวเข้าหาข้อตกลง และนามาสู่ความเป็นอันหนึ่งอันหนึ่งอัน
เดียวกัน

22. สภาพแวดล้อมทางกฎหมาย
(The Legal Environment)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
22
 กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับทรัพย์สินทางปัญญา
 กฎหมายป้ องกันการผูกขาด
 การแก้ข้อพิพาท

23. กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับทรัพย์สินทางปัญญา
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
23
 “กฏหมายที่เกี่ยวข้องกับการปกป้ องสิ่งประดิษฐ์คิดค้นของบุคคล
หรือองค์กร”

24. ทรัพย์สินทางปัญญา
(Intellectual Property)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
24
 เครื่องหมายการค้า (Trade mark)
เครื่องหมายที่ใช้แสดงสัญลักษณ์หรือยี่ห้อ ที่ทาให้สินค้าหรือบริการของ
กิจการใดกิจการหนึ่งมีความแตกต่างจากผู้อื่น
 ลิขสิทธ์ (Copy rights)
เกี่ยวข้องกับงานวรรณกรรม ศิลปะ รวมทั้งโปรแกรมคอมพิวเตอร์ต่างๆ
 สิทธิบัตร (Patent)
เกี่ยวข้องในส่วนที่เป็นการประดิษฐ์คิดค้นสิ่งใหม่ๆทางเทคโนโลยี
การจดสิทธิบัตรในประเทศหนึ่ง จะไม่คุ้มครองในอีกประเทศหนึ่ง
* การจะให้สินค้าได้รับความคุ้มครอง ต้องจดทะเบียน Trademark หรือ Patent
ในแต่ละประเทศที่ต้องการด้วย

25. การละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา
(Intellectual Property Infringement)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
25
 การปลอมแปลง (Counterfeiting)
เป็นการละเมิดที่มีลักษณะของการปลอมแปลงผลิตภัณฑ์ของกิจการอื่นมา
จาหน่าย
 การปรับเครื่องหมายการค้า (Associative counterfeit)
การลอกแบบเครื่องหมายการค้าของผู้อื่น แต่มีการปรับเล็กน้อย เพื่อ
หลีกเลี่ยงกฏหมายเท่านั้น
 การลักลอบผลิต (Piracy)
ใช้ในวงการลอกเลียนแบบผลิตภัณฑ์จาพวกหนังสือ สิ่งพิมพ์ วรรณกรรม
รวมทั้งโปรแกรมคอมพิวเตอร์

26. The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.26 Source: Interpol 2010

27. กฎหมายป้ องกันการผูกขาด
(Antitrust Law)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
27
 กฏหมายที่เน้นการแข่งขันเสรีสาหรับระบบทุนนิยม
 การผูกขาดมีทั้งโดยเอกชนหรือโดยรัฐ
 วัตถุประสงค์ก็เพื่อป้ องกันการกระทาใดๆที่ก่อให้เกิดการรวมกลุ่ม
หรือข้อตกลงที่จะบิดเบือนการแข่งขันเสรี

28. Countries with Antitrust Laws (2004)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
28
Source: MANAGEMENT R&D online
In Red

29. การแก้ข้อพิพาท (Conflict Resolution)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
29
 ประนีประนอมหรือขึ้นศาล
 ผูกพันกันด้วยข้อสัญญา

30. สภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจ
(Economic Environment)
 ประเทศเจ้าของทุน (Home country)
 ประเทศที่รับการลงทุน (Host country)
 เศรษฐกิจโลก (World economy)
 ฐานะทางเศรษฐกิจ พิจารณาจาก
Gross National Income (GNI)
จานวนประชากร Population  Quantity demand
GNI Per Capita  Quality demand
The copy right of Dr. Chanongkorn
Kuntonbutr, Assoc.Prof.
30

31. ระบบเศรษฐกิจ
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
31
 ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม (Capitalism)
 ระบบเศรษฐกิจแบบคอมมิวนิสต์ (Communism)
 ระบบเศรษฐกิจแบบผสม (Mixed Economy)

32. ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม (Capitalism)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
32
 ความต้องการบริโภค (Demand) กับความต้องการเสนอขาย (Supply)
 ชนิดของสินค้า ปริมาณสินค้าและราคาสินค้า
 เรียกว่า “ระบบเศรษฐกิจที่ขึ้นกับตลาด” (Market economy หรือ
Market-driven economy)
 การเลือกลงทุนมีกลไกตลาดเป็นปัจจัยสาคัญ
 รูปแบบของสินค้า ราคา และปริมาณสินค้าที่ขายในท้องตลาด
เปลี่ยนแปลงไปตาม Demand และ Supply
 ธุรกิจต้องมีการปรับตัวที่รวดเร็วเนื่องจากการแข่งขันสูง
 คู่แข่งจะทาให้เกิดผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ความต้องการของผู้บริโภคจึง
เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว

33. ระบบเศรษฐกิจแบบคอมมิวนิสต์ (Communism)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
33
 รัฐบาลเป็นผู้กาหนดแผนกลางทางเศรษฐกิจ (Centrally determined
economy) หรือระบบเศรษฐกิจแบบเผด็จการ (Command economy)
 รัฐบาลเป็นผู้วางแผนและกาหนดการผลิตสินค้าหรือบริการในรัฐ
 พฤติกรรมในการบริโภคสินค้าและบริการของประชาชนขึ้นกับ
แผนการของรัฐมากกว่าความต้องการของผู้บริโภค
 รัฐเป็นผู้ลงทุนในธุรกิจต่างๆ
 ธุรกิจระหว่างประเทถูกควบคุมจากรัฐบาลทั้งในเชิงการค้าและ
วัฒนธรรม ทาให้การขยายตัวทางธุรกิจเป็นไปได้ยาก

34. ระบบเศรษฐกิจแบบผสม (Mixed Economy)
The copy right of Dr. Chanongkorn Kuntonbutr, Assoc.Prof.
34
 รัฐมีบทบาทในธุรกิจบางส่วนและเอกชนมีบทบาทในส่วนที่
นอกเหนือจากธุรกิจที่รัฐทา
 พบมากในกลุ่มประเทศทางยุโรปตะวันตก
 กาลังพัฒนาไปสู่การเป็นทุนนิยม โดยการปรับเปลี่ยนกิจการของ
รัฐไปสู่องค์กรเอกชน (Privatization)