1. 1. เพื่อใหเกษตรกรผูปลูกสามารถวางแผนการผลิตผักไดตลอดป โดยเลือกผลิต
ผักที่มีราคาและผักที่ปลูกในสภาพนอกโรงเรือนที่มีปญหาแมลงรบกวนมาก จึงมี
การฉีดพนสารฆาแมลงเปนประจํา
2. สามารถกําหนดการผลิตใหสอดคลองกับความตองการของตลาดและจัดทํา
โครงการในลักษณะครบวงจร
3. ผูบริโภคมั่นใจไดวาผักที่ปลูกไมมการใชสารเคมีปองกันกําจัดศัตรูพืช
ี
4. มีสวนชวยอนุรักษสภาพสิ่งแวดลอม รวมถึงแหลงตนน้ําลําธารจะไดปลอดภัย
จากปญหาพิษตกคางของสารเคมี
จุดดําเนินการทั้งหมดมี 25 โรงเรือน โดยจัดทําในศูนยสงเสริมและผลิตพันธุพืช
สวน ศูนยสงเสริมการเกษตรที่สูง และสํานักงานเกษตรจังหวัด ดังนี้
1. ศูนยสงเสริมและผลิตพันธุพืชสวน 10 ศูนย 10 โรงเรือน ไดแก เชียงใหม
เชียงราย นาน ยโสธร นครราชสีมา เลย สมุทรสาคร ระยอง สุราษฏรธานี กระบี่
2. ศูนยสงเสริมการเกษตรที่สูง 4 จังหวัด 5 โรงเรือน ไดแก เชียงราย ลําพูน
เลย กาญจนบุรี
3. สํานักงานเกษตรจังหวัด 2 จังหวัด 10 โรงเรือน ไดแก อางทอง นครนายก
1. การสรางโรงเรือน
- โรงเรือนเปนโครงเหล็กรูปสี่เหลี่ยมผืนผา กวาง x ยาว x สูง = 6 x 30 x 2.5
เมตร (ภาพที่ 1)

2. ภาพที่ 1 ลักษณะโครงสรางของโรงเรือนปลูกผักเปนรูปสี่เหลี่ยมผืนผา
รายละเอียดและวิธีการสรางโรงเรือนปลูกผัก
1. เสาโรงเรือนปกทุกระยะ 1 เมตร ไปตามความยาวของโรงเรือนเปนระยะ 30
เมตร รวมจํานวน 31 ตน
- ใชเหล็กกลมดําขนาดเสนผาศูนยกลางของเสา 3/4 นิ้ว โดยวิธีดัดเหล็กเสนให
รูปรางโคงคลายตัวยูคว่ํา โดยเฉพาะเหล็กกลมดํา 1 เสน ยาว 6 เมตร ใหวัดตาม
ความยาวของเหล็ก 2 เมตร ดัดทํามุม 64 องศา (ภาพที่ 2) ซึ่งปลายเหล็กดาน
หนึ่งจะถูกฝงในดินลึก เพื่อยึดโครงโรงเรือนใหแข็งแรงและเหลือสวนที่พนดิน
ขึ้นมามีความสูง 1.5 เมตร และทําการดัดมุมเหล็กกลมดําความยาวที่เหลืออีก 4
เมตร เปนมุม 142 องศา
- ใชเหล็กกลมดําขนาดเสนผาศูนยกลางของเสา 3/4 นิ้ว ที่มีความยาว 2.7 เมตร
โดยดัดเหล็กที่มความยาว 2 เมตร ทํามุม 64 องศา โดยปลายเหล็กดานหนึ่งจะ
ี
ถูกฝงดินลึก 0.5 เมตร และปลายเหล็กทอนนี้มีความยาว 0.7 เมตร ถูกดัดเปนมุม
142 องศา นํามาเชื่อมตอกันกับเหล็กกลมทอนแรก จะใชการเจาะรูดวยน็อต
หรือใชตาบเกลียวและใชขอตอชวยยึดก็ได
สรุป ใชเหล็กกลมดําขนาดเสนผาศูนยกลาง 3/4 นิ้ว ความยาวทอนละ 6 เมตร
รวม 47 ทอนตอ 1 โรงเรือน
ภาพที่ 2 ภาพตัดขวางดานหนาของโรงเรือน
2. เสาโรงเรือนใชประกอบโครงดานหนาและดานหลังโรงเรือน มีเสาดานละ 4
ตน (ภาพที่ 3) ใชเสากลมดําขนาดเสนผาศูนยกลางของเสา 1 นิ้ว ความสูงของ
เสาคูกลางยาว 3.0 เมตร และความสูงของเสาคูถัดไปมีความยาว 2.8 เมตร โดย
เสาทุกตนฝงดินลึกลงไป 0.5 เมตรทุกตน
สรุป ใชเหล็กกลมดําขนาดเสนผาศูนยกลาง 1 นิ้ว ความยาวทอนละ 6 เมตร
รวม 4 ทอนตอ 1 โรงเรือน

3. ภาพที่ 3 การประกอบเสาค้ําโครงสรางโรงเรือนที่บริเวณดานหนาและดานหลัง
เพื่อทําเปนประตู ทางเขาออกโรงเรือน
3. เหล็กที่ใชประกอบโครงดานหนาและดานหลังโรงเรือน โดยคาดขวางดานละ
2 ตน ใชเหล็กขนาดเสนผาศูนยกลาง 1 นิ้ว ในแนวเปนคานลางและคานบนโดย
ทอนลาง (ภาพที่ 4) ใชความยาวทอนละ 6 เมตร สวนความยาวทอนบนใชเหล็ก
ขนาดความยาว 6 เมตร มาตัดตอประกอบกับโครงของโรงเรือน โดยตองคํานวณ
ความยาวของเหล็กทอนบนใหเหมาะสมดวย
นอกจากนี้ที่บริเวณตําแหนงหมายเลข 1-8 ไปตามแนวความยาวของโรงเรือนจะ
มีเหล็กขนาดเสนผาศูนยกลาง 1 นิ้ว เชื่อมตอระหวางเสาโคงรูปตัวยูคว่ําตั้งแต
ดานหนาโรงเรือนไปจนถึงเสาคูทายสุดของโรงเรือน (ภาพที่ 5)
สรุป ใชเหล็กกลมดําขนาดเสนผาศูนยกลาง 1 นิ้ว ความยาวทอนละ 6 เมตร
รวม 40 ทอนตอ 1 โรงเรือน
ภาพที่ 4 ภาพประกอบคานบนและคานลางที่บริเวณเฉพาะเสาโคงคูหนาและคู
หลังของโรงเรือน สวนตําแหนงหมายเลข 1-8 แสดงจุดเชื่อมตอคานไปตาม
ความยาวของโรงเรือน เพื่อสรางความแข็งแรงใหกับโครงสรางโรงเรือน

4. ภาพที่ 5 ลักษณะโครงสรางของโรงเรือนปลูกผักมาตรฐาน
2. การประกอบผาพลาสติกทําหลังคาโรงเรือนและคลุมดานขาง
โรงเรือนดวยมุงไนลอน
หลังคาของโรงเรือนเปนรูปตัวยู สวนโคงของหลังคาคลุมดวยผาพลาสติกเคลือบ
สารยูวี (UV stabilizer) ขนาดความหนา 200 ไมครอน (ภาพที่ 6) ซึ่งสารยูวี
(UV stabilizer) นี้ มีคุณสมบัติชวยลดความเขมของแสงลง และมีอายุการใชงาน
ทนนานกวาผาพลาสติกทัวไป การคลุมผาพลาสติกในฤดูฝนมักจะเกิดมีน้ําขัง
่
เปนทองชาง ตรงจุดสูงสุดของตัวโครงหลังคา การแกไขใชเสนลวดขึงไปตาม
ความยาวของโรงเรือนกอนคลุมผาพลาสติก เพื่อเสริมไมใหผาพลาสติกตกหอย
ลงมาเวลาฝนตก
ดานขางของโรงเรือนคลุมดวยมุงไนลอนสีขาวตาถี่มีจํานวนเสนทอ 32 เสน/
ความยาว 1 นิ้ว (mesh) หนากวาง 2.50 เมตร ความยาว 50 เมตร/1 มวน มุงไน
ลอนชนิดนี้ ปองกันการเขารบกวนจากเพลี้ยไฟและหมัดกระโดดได การคลุมดวย
มุงไนลอนควรคลุมไปตามความยาวของโรงเรือน ซึ่งมีความยาวทั้งสิ้น 72 เมตร
ใชมุงจํานวน 2 มวน จุดตอกันระหวางมวนที่ 1 กับมวนที่ 2 ดึงผามุงใหเหลื่อม
ทับซอนกันแลวใชกระกับพลาสติกยึดจับเสาไว ดานขางของโรงเรือนใชผามุงที่
เหลือมาพาดคลุม 2 ดาน คือ หัว-ทาย ทั้งนี้เพราะผามุงจะระบายอากาศภายใน
โรงเรือนไดดี การใชประกับพลาสติกยึดจับมุงไนลอนใหตึงเปนชวง ๆ จํานวนเสา
ละ 3 อัน ประตูทางเขาของโรงเรือนใชผามุงไนลอนคลุมซอนเกยกันอยู 2 ชั้น
เหมือนประตูเขามุงนอน
ภาพที่ 6 การคลุมหลังคาโรงเรือนดวยผาพลาสติกเคลือบสารยูวี

5. สวนบริเวณดานขางทั้งสี่ดานของโรงเรือนคลุมดวยมุงไนลอนสีขาวขนาด 32 ตา
ถี่
3. ทิศทางของโรงเรือน
- ควรวางแนวอยูในแนวเหนือ-ใต
4. การเตรียมแปลงปลูกในโรงเรือน
- ปรับพื้นที่สม่ําเสมอเปนรูปกระทงนา โดยใชรถไถขนาดเล็ก (ภาพที่ 7) ปรับดิน
สูง 0.2 เมตร เฉพาะบริเวณขอบแปลงทั้ง 4 ดาน รวมทั้งแนวทางเดินตรง
กลางแปลง โดยทางเดินนี้ยาวไปตลอดตามความยาวของโรงเรือน ซึ่งแนวทาง
เดินและขอบแปลงทั้ง 4 ดาน มีความกวาง 0.5 เมตร
ภาพที่ 7 การใชรถไถขนาดเล็กเพือการเตรียมดินภายในโรงเรือนปลูกผัก
่
5. การทําความสะอาดดินในโรงเรือนปลูกผัก
หลังไถเตรียมดินเสร็จใหอบดินดวยสารเคมีทําความสะอาดดินดาโซเมท
(dazomet) 98% G. เพื่อกําจัดโรคแมลงที่อาศัยในดิน เชน ไสเดือนฝอย เชือรา ้
แมลง และวัชพืชในดิน
วิธีการใชสารเคมีทําความสะอาดดิน
- ยอยดินใหละเอียด เก็บเศษวัชพืชที่ตกคางในแปลงใหหมด รดน้ําใหดินมี
ความชื้นกอนหวานดาโซเมทลงบนดินที่เตรียมไว ถาตองการกําจัดวัชพืช รดน้ํา
ใหชุมปลอยทิ้งไว 5-14 วัน เพื่อใหเมล็ดวัชพืชงอกกอนหวานหลังจากเก็บเศษ
วัชพืชแลวจึงหวานดาโซเมท
- การหวาน ดาโซเมท โดยอาศัยการเจาะฝากระปองสารดาโซเมทใหเปนรูคลาย
กระปองแปงฝุน แลวโรยลงบนดินตามอัตราทีกําหนดขางฉลาก (ภาพที่ 8) ใช
่
จอบหรือรถไถขนาดเล็ก พลิกหนาดินที่โรยดาโซเมทนั้นลงดานลางทันที โดย
ใหฟนกลบดินลึก 20-25 เซนติเมตร ใชจอบหรือลูกกลิ้งทุบหนาดินใหแนน แลว
รดน้ําอีกครั้ง อบดินทิ้งไว 5-7 วัน นับจากวันแรกที่หวานดาโซเมท ระยะนี้ถา
อากาศรอนตองระวังอยาปลอยใหผิวดินแตก ถาผิวหนาดินแหง ใหรดน้ําอีกใน
วันที่ 3 หรือที่ 4 หลังจากที่ไดอบดินแลวตอจากนั้นอีก 5-7 วัน ใชจอบฟนเปด
ดินใหถึงชั้นดินที่มดาโซเมทอยูเพือใหแกซพิษระเหยออกไปใหหมดแลวปลอย
ี ่
ทิ้งไวตามตารางดังนี้
อุณหภูมิของดินที่ความลึก 10 ระยะเวลาตั้งแตอบดินถึงปลูกพืชได
เซนติเมตร (วัน)
20 องศาเซลเซียส 10-14
15-20 องศาเซลเซียส 16-18
10-15 องศาเซลเซียส 25

6. ดาโซเมทเปนวัตถุที่มีพิษกอนใชควรศึกษารายละเอียด และปฏิบัติดวย
ความระมัดระวัง
ภาพที่ 8 การโรยสารทําความสะอาดดินลงในแปลงขณะเตรียมดินกอนเริ่มปลูก
พืชนาน 15 วัน
6. การปรับสภาพและบํารุงความอุดมสมบูรณของดิน
- ใชปุยอินทรียโดยทั่วไปเปนชนิดผงละเอียดหรือชนิดเม็ด สําหรับการบํารุงและ
ปรับสภาพดินในโรงเรือนปลูกผักของตางประเทศใชปุยขี้ไกอัดเม็ด (ภาพที่ 9)
ปจจุบันในประเทศไทยมีการผลิตปุยขี้ไกอัดเม็ดเปนการคากันแลว คุณสมบัติ
ของปุยขี้ไกอัดเม็ดนี้ จะไมมีกลิ่นฉุนเหมือนปุยอินทรียทั่วไป และผาน
กระบวนการกําจัดสิ่งเจือปน เชน เศษวัชพืชออกหมด
- ปุยวิทยาศาสตรใชเพื่อเปนตัวเรงการเจริญเติบโตของผักที่ปลูกในโรงเรือนให
เก็บเกี่ยวไดพรอมกัน นอกจากใชปุยอินทรียและปุยวิทยาศาสตรแลวควรใชปูน

ขาวเพื่อปรับสภาพ pH ของดิน ตามความเหมาะสมของสภาพพื้นที่
ภาพที่ 9 ปุยขี้ไกชนิดอัดเม็ด

7. 7. การใหน้ําในแปลง
โดยติดตั้งระบบใหน้ําที่มีวาวลเปด-ปดน้ําอยูตดดานหัวแปลงแลวตอสายยางเขา
ิ
ไปในโรงเรือนปลอยใหน้ําไหลอาบน้ําเขาไปในแปลง (ภาพที่ 10-11) แทนการ
ลากสายยางเดินรดน้ําไปตามตนผักทีละตน
การใหน้ํา 2 ครั้ง/วัน เชา-เย็น หรือใหตามความเหมาะสม โดยพิจารณาความชื้น
ของดินในโรงเรือน ถาชื้นมากควรเวนระยะการใหน้ําออกไป วิธีการใหน้ําแบบนี้
ชวยปองกันเชื้อราเขารบกวนบนใบผัก เพราะใบผักจะไมเปยกน้ํา ขณะที่บริเวณ
รากของผักจะชุมชื้นแทน รวมทั้งรูปแบบการใหน้ําแบบนี้จะใหน้ําแบบสลับรองใน
แปลงปลูก เพื่อคนงานจะไดเขาไปทํางานไดโดยไมเหยียบย่ําแปลงขณะที่แปลง
แฉะ ชวยปองกันไมใหโครงสรางของดินเสียหาย
ภาพที่ 10 การติดตั้งระบบใหน้ําสําหรับปลูกผักในโรงเรือน
ภาพที่ 11 วิธีการใหน้ําสําหรับปลูกผักในโรงเรือน โดยปลอยปลายสายยางเขา
ไปในโรงเรือน ใหน้ําไหลอาบเขาแปลงผัก
8. ชนิดผักในโรงเรือนที่แนะนําใหปลูก
ผักที่จะใชทดสอบในโรงเรือนนั้น พิจารณาจาก
8.1 ผักที่มอัตราการใชสารเคมีมากและออนแอตอโรค-แมลง
ี
8.2 ผักที่มีราคา
ผักที่คดเลือกปลูกในโรงเรือน ไดแก
ั
- ผักกินผล เชน แคนตาลูป พันธุลูกผสม พริกสดผลยาว
- ผักกินใบ เชน ผักนวลจันทร ฮองเฮา คะนาสีทอง (ภาพที่ 12)

8. ภาพที่ 12 ผักกินใบเจริญเติบโตไดดีในโรงเรือนที่ปลูกผัก
9. แนวทางการผลิตผัก
ใหมีการผลิตตามแผนการผลิตที่วางไว โดยภาคเอกชนที่เขารวมโครงการและ
ชวยในเรื่องรับซื้อผลิตผลจากเกษตรกรจะชวยกําหนดชนิดผักที่จะปลูกในแตละ
ฤดูกาล เพื่อใหเกษตรกรสามารถผลิตไดตอเนื่องตลอดป

10. การดูแลรักษาและเก็บเกี่ยวตลอดจนการขนสง
ปฏิบัติตามคําแนะนําในการดูแลรักษาผักแตละชนิด และเก็บเกี่ยวผลิตผลใน
ระยะที่เหมาะสม (ภาพที่ 13) รวมทั้งทําการขนสงทําดวยความปราณีต ทําให
ผลิตผลมีคุณภาพดีและเกิดการสูญเสียนอยลง เชน การขนสงโดยอาศัยรถหอง
เย็น (ภาพที่ 14)
ภาพที่ 13 ภาพเกษตรกรผูปลูกควรเก็บเกี่ยวผักในระยะที่เหมาะสม
ภาพที่ 14 การขนสงผักสดควรใชรถหองเย็นปรับอุณหภูมิเพื่อชวยถนอมคุณภาพ
ของผลผลิต
11. ประสานงานการขายใหครบวงจร

9. ในปแรกของโครงการ ผลผลิตในโรงเรือนปลูกผักทีดําเนินการในศูนยฯ ตาง ๆ
่
จะเปนการเผยแพรและขยายผลใหหนวยงานราชการเอกชน ผูสนใจ ไดศกษาหา ึ
ความรูและประชาสัมพันธโครงการในพื้นที่ใกลเคียงของศูนยแตละแหง สวนที่
จัดทําในแปลงของเกษตรกร กรมสงเสริมการเกษตรจะเปนผูประสานงานระหวาง
ผูซื้อและผูผลิต โดยไดเชิญบริษัทที่สนใจเขารวมโครงการ การรับซื้อผลผลิต
โดยมีการประกันราคาเพื่อความมั่นใจของเกษตรกรวาผลิตแลวมีตลาดรับซื้อใน
สวนของผูปลูกเอง
12. ตนทุนการผลิต
โครงการปลูกผักในโรงเรือนเปนการวัดผลในระยะยาวถึงแมตนทุนการผลิตจะสูง
กวาการปลูกผักโดยทั่วไป ซึ่งตนทุนในปแรกนั้นเกษตรกรจะลงทุนหนักในดาน
การสรางโรงเรือนประมาณ 30,000-40,000 บาท/โรงเรือน ก็ตาม แตผลที่ไดรับ
จะคุมคา โดยเฉพาะที่เคยจัดทําในประเทศไตหวัน สามารถคืนทุนไดในเวลา 3 ป
โดยการปลูกผักในโรงเรือนแบบนี้