1. Thiếu thời
Nguyễn Thái Bình sinh ngày 14 tháng 1, 1948 tại xã Trường Bình, huyện Cần Giuộc, tỉnh
Long An[1], là con thứ hai trong 9 người con của bà Lê Thị Anh [2] và ông Nguyễn Văn Hai[3]
(Thái Bình là con thứ ba trong 12 người con, trong đó 4 người đã chết nếu tính luôn Thái
Bình[4]). Sau khi học xong tiểu học tại Cần Giuộc, Thái Bình theo cha lên Sài Gòn học tại
trường Petrus Ký[3]. Cha anh, một thư ký đánh máy tại Ty Công tác Thương Cảng Sài Gòn,
không làm đủ nuôi gia đình đông con, cho nên anh làm việc nhặt banh quần vợt để kiếm tiền
phụ cha[1]. Trong lúc học trường trung học, anh cần cù học tập và tham gia một số hoạt động
xã hội, nhưng chưa bao giờ tham gia biểu tình phản chiến như nhiều học sinh khác[4].
Năm 1966, Nguyễn Thái Bình thi đậu vào nhiều trường đại học và anh đã chọn vào trường
Cao đẳng Nông Lâm sản
Du học tại Hoa Kỳ
Tháng 3 năm 1968, Nguyễn Thái Bình được Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID)
cấp học bổng sang Mỹ để du học. Anh theo học tại Đại học cộng đồng ở Fresno, California
một năm rồi chuyển đến Đại học Washington[3]. Là một sinh viên ưu tú tốt nghiệp hạng danh
dự ngành ngư nghiệp và công nghiệp thực phẩm tại Đại học Washington, Thái Bình còn thích
làm thơ, quyền anh, và bóng đá[5].
Trong thời gian học tập tại Hoa Kỳ, anh đã tham gia vào các cuộc biểu tình chống Chiến
tranh Việt Nam[5] Ngày 10 tháng 2 năm 1972, Nguyễn Thái Bình cùng 9 sinh viên Việt kiều
khác đã đột nhập và chiếm tòa lãnh sự của Việt Nam Cộng hòa tại thành phố New York, yêu
cầu đòi trả tự do cho 200.000 tù nhân chính trị tại Việt Nam, tổng thống Nguyễn Văn Thiệu
từ chức và giải thể "chế độ dã man", và Hoa Kỳ rút khỏi Việt Nam vô điều kiện.[6]. Anh bị
cảnh sát bắt giữ vì đã đột nhập lãnh sự quán[7], nhưng học bổng USAID vẫn được duy trì[8].
Đến mùa xuân năm 1972, Bình bị mất học bổng để tiếp tục cao học tại Đại học Washington.
Tại buổi lễ trao học vị của mình, Thái Bình đã phân phát truyền đơn phản chiến, làm gián
đoạn nghi lễ.[5]
Gia đình Thái Bình không hề hay biết về các hoạt động chính trị của anh tại Hoa Kỳ. Trong
lá thư gửi tổng thống Mỹ yêu cầu điều tra cái chết của Thái Bình, mẹ anh cho rằng sau khi
anh tốt nghiệp đại học, chính phủ Việt Nam Cộng hòa đưa lệnh về nước để đóng góp cho đất
nước[2]
Cái chết
Trước khi về nước, Bình đã viết hai lá thư ngỏ gửi cho "những người yêu hòa bình và công lý
trên thế giới" và tổng thống Richard Nixon, chỉ trích các hành động mà anh cho là tội ác
chống lại nhân dân Việt Nam của Hoa Kỳ. Đồng thời, anh nêu rõ ý định chuyển hướng
chuyến bay Pan-Am 841 đến Hà Nội.[9] Trên chuyến bay về nước, ngày 2 tháng 7, một giờ
trước khi đến Sài Gòn, Bình đã khống chế, ra lệnh chiếc máy bay Boeing 747 của hãng Pan
American World Airways do cơ trưởng Gene Vaughn điều khiển chuyển hướng tới Hà Nội
nếu không anh sẽ kích nổ bom phá hủy máy bay[5]. Tuy nhiên, phi công vẫn điều khiển chiếc
máy bay đáp xuống Sài Gòn. Bình gửi viên phi công một yêu cầu thứ hai, viết bằng máu của

2. chính mình, nhưng việc này không thành công và anh bị đã bị hạ sát bởi 5 phát đạn của một
viên cảnh sát Mỹ đang đi nghỉ mát bắn chết khi máy bay đáp tại sân bay Tân Sơn Nhất. Sau
đó, Vaughn vứt xác anh xuống đường băng qua cửa sổ máy bay[10].
Tưởng niệm
Sau cái chết của Nguyễn Thái Bình, các bạn học của anh đã tưởng niệm anh tại Đại học
Washington[5]. Một số tổ chức sinh viên Việt kiều cũng tổ chức các cuộc tưởng niệm anh.
Hiện nay tại Việt Nam, Bình được truyền thông nhà nước coi như một hình tượng đấu tranh
chống Mỹ. Có một số trường được đặt tên theo Nguyễn Thái Bình và một quỹ học bổng dành
cho học sinh nghèo học giỏi ở Việt Nam cũng được đặt tên theo anh. Tại thành phố Hồ Chí
Minh, có một phường và một đường phố được đặt tên theo anh[3].
Ngày 30 tháng 4 năm 2010, anh được nhà nước Việt Nam truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực
lượng Vũ trang Nhân dân.
Câu nói nổi tiếng
•
"Anh nghĩ thà rằng cho anh làm hạt cát phù sa để bón cho cây lúa của nông dân nghèo
còn hơn làm viên kim cương lấp lánh trên tay bà mệnh phụ kênh kiệu, giàu có nhờ
tham nhũng và bóc lột."[11]
•
"Thà làm hạt cát phù sa bồi đắp cho quê hương còn hơn làm viên kim cương để trang
điểm cho bàn tay người mệnh phụ kênh kiệu"
Và
Nguyễn Thái Bình có câu nói nổi tiếng khi chỉ trích chính sách của Tổng thống Mỹ Nixon là
"The old wine in the new plastic bottle". Câu nói này hàm ý chính sách của Nixon bản chất
vẫn là xâm lược Việt Nam.