A poesía galega durante a ditadura

1. A POESÍA
GALEGA
DURANTE A
DITADURA
XERACIÓN DO 1936
PROMOCION DE ENLACE
XERACIÓN DO 50

2. Uniformización política e lingüística a
través da imposición, a censura e o
terror.
Ensino: principal
ámbito de
imposición da
cultura española.
Nacionalismo
galego: aniquilado
(fusilamentos-
Alexandre Bóveda;
asasinados en
cunetas-Anxel
Casal; exilio-
Castelao; fuxidos-
Alonso Ríos;
cárcere-Carballo
Calero; silenciados-
Otero Pedrayo…)
Economía:
retroceso con
respecto á tímida
modernización
iniciada na etapa
anterior.
Grandes fluxos
migratorios
(237.000 persoas
nos 50) a América
Latina e Europa.
GALICIA NO PRINCIPIO
DO FRANQUISMO

3. Ernesto Giménez Caballero
(escritor e ideólogo defensor do rexime).
“¡ Escuchad bien esto y para siempre,
niños españoles! ¡Quien de vosotros
olvide su lengua española o la cambie por
otra, dejará de ser español y cristiano!
¡Por traición contra España y pecado
contra Dios! ¡Y tendrá que escapar de
España! Y cuando muera, su alma irá a
infierno”.

4. 1954
Os colectivos de emigrantes en
América denuncian ante a
UNESCO a marxinación e
persecución do idioma galego.

5. A POESÍA GALEGA ENTRE
1936 E 1947 (SILENCIO)
Prohibición das manifestacións culturais
galeguistas
A poesía publicada é:
- francófila (“viva Franco, que es un
santo/ de la Raza Nacional”, “Creo en ti, ¡oh,
Franco! Todopoderoso”, “Franco, que al ígneo
sol ofusca el brillo”)
- ruralizante e sentimental (seguindo a
liña da literatura decimonónica máis
tradicional).

6. POESÍA A PARTIR DE 1947 (LENTO PROCESO DE
RECUPERACIÓN)
Cómaros verdes
(1947), de Aquilino
Iglesia Alvariño.
1950. GALAXIA

7. TENDENCIAS DA
POESÍA DE POSGUERRA
INTIMISTA
ANOS 50
SOCIAL-
REALIST
AANOS
60
Ademais, hai
outras tendencias
menores:
NEOTROBADORISM
O
HILOZOÍSMO

8. GALAXIA
Editora que vertebra a
recuperación da expresión
literaria en galego.
Recuperan a tradición cultural de
preguerra.
Promoven o estudo da realidade
socioeconómica do país (Grial,
Revista de Economía de Galicia).
Reintegran á cultura galega
autores silenciados (Pimentel,
Cunqueiro, Fole).
Reivindican a validez do galego
como vehículo de alta cultura
(ensaio).
Incorporan As novas xeracións
(Méndez Ferrín, Xohana Torres…)

9. XERACIÓN
DO 36
PROMOCIÓN
DE ENLACE
Non hai unha
sucesión “normal”
de xeracións
poéticas. Tres
xeracións
simultáneas
porque entre 1939
e 1947 a literatura
galega é un ermo.
XERACIÓN
DOS 50

10. Nacen
entre 1910
e 1920
É a xeración que serve de
ponte entre a literatura de
preguerra e os autores
máis novos.
Son os que
inician o
labor cultural
e literario na
posguerra,
loitando
contra a
censura e a
prohibición
de usar o
galego.
A guerra civil
marca a súa
vida e obra.
XERACIÓN DO 36

11. MARÍA MARIÑO
 Palabra no tempo
 Poesía intimista
(relación da voz lírica
coa paisaxe; o
tempo; a presenza
da morte).
 Outro título: Verba
que comenza

12. AQUILINO IGLESIA ALVARIÑO
(1909-1961)
A súa infancia transcorreu na súa aldea natal ata que
en 1924 ingresou no Seminario de Mondoñedo.
Aldea e seminario influirían decisivamente no seu
posterior quefacer poético: un apego a todo o
relacionado coa vida campesiña e un coñecemento
profundo da cultura grecolatina.
Despois de abandonar os estudos eclesiásticos,
trasladouse a Santiago onde entra en contacto co
galeguismo (chegou a ser director de A Nosa Terra)
e cos movementos literarios de vangarda. A partir de
1933 exerceu como profesor de ensino medio e
finalmente na Universidade compostelá. Tamén foi
tradutor ó galego de varios autores clásicos (Virxilio,
Horacio…)

13. AQUILINO IGLESIA ALVARIÑO
(1909-1961)
Publicou unha
colección de sonetos
de gran perfección
formal titulada Señardá
(1930) na que se
observa a influencia do
saudosismo, do
simbolismo e do
modernismo

14. AQUILINO IGLESIA ALVARIÑO
 Paisaxe humanizada
(Hilozoísmo)
 Temas: soidade,
paso do tempo e
morte
Obra Ano
Señardá
Corazón ao vento
Cómaros verdes
De día a día
Lanza en soledá
1930
1933
1947
1960
1961

15. CÓMAROS VERDES
 En Cómaros verdes
(1947) abandona a rima e
a paisaxe é o elemento
temático máis importante,
ás veces como pretexto
para expresar a intimidade
do poeta. Ademais contén
poemas hilozoístas e
neotrobadorescos, así
como outros que amosan
a influencia do
surrealismo, de Lorca e
da Xeración do 27.
-Riqueza léxica
-Paisaxe e vivir aldeán.
- Abandono da rima.

16. CÓMAROS VERDES
 Sen menoscabo da súa obra
anterior, podemos afirmar que en
Cómaros verdes chega Aquilino á
súa madurez como poeta,
impregnando a súa poética de
novas técnicas e temas.
Salientamos a precisión descritiva, a
calidade rítmica e sonora do verso,
así como a inclusión dun léxico que
pretende estar a ton co medio
natural que se describe, resultado
dunha investigación e estudio
exhaustivos da lingua da que se
serve como ferramenta.

17. XOSÉ Mª DÍAZ CASTRO
 Nimbos
“Penélope” (frustración histórica
da sociedade galega). “Un paso
adiante e outro atrás, Galicia”.
A preocupación por Galicia vai
parella á resolución dos
problemas básicos do ser:
morte, tempo e vida.
Virxilianismo: lírica de estilo
clasicista e de contido
existencial e relixioso.

18. LUÍS PIMENTEL
Autor da xeración do 22,
formaba parte da xeración das
vangardas, pero publica as
súas obras na posguerra.
Participou nas iniciativas máis
renovadoras da década de
1920, como a revista poética
«Ronsel» (1924)
Busca a sinxeleza expresiva,
pero tentando captar a beleza
das pequenas cousas.

19. LUÍS PIMENTEL
Obras publicadas na
posguerra : Triscos, 1950 e
Sombra de aire na herba,
1959)
Lirismo intimista intenso e
persoal (simbiose con Lugo,
presenza de obxectos e
instantes íntimos, descrición
de interiores suntuosos)
Poesía social: “Cunetas”
Visión pesimista da vida.

20. ÁLVARO CUNQUEIRO
(1911-1981)
 A súa obra poética
iniciouse con Mar ao
norte (1932),
poemario de corte
vangardista e
temática marítima,
próximo á poesía de
Manuel Antonio. É un
conxunto de breves
poemas bastante
abstractos e non
sempre de doada
interpretación.

21. ÁLVARO CUNQUEIRO
 En Poemas do si e
non (1933) continúa
a liña vangardista,
abordando agora a
temática erótica.
Tende á abstracción
e amosa a influencia
do surrealismo

22. ÁLVARO CUNQUEIRO
 En Cantiga nova que se chama ribeira
(1933) achamos o seu contributo á
poesía neotrobadoresca, así como a
influencia da poesía popular de Lorca
e Alberti. Tamén se sitúa dentro do
neotrobadorismo o seu primeiro libro
de poemas da posguerra, titulado
Dona de corpo delgado (1950), aínda
que algúns poemas presaxian a súa
evolución cara a unha poesía máis
íntima e orixinal

23. ÁLVARO CUNQUEIRO
O libro Herba aquí e acolá (1980) recolle a
poesía das derradeiras décadas da súa vida.
Algúns poemas inspíranse nos materiais que
Cunqueiro recompilaba para escribir os seus
relatos. A obra ten un marcado carácter
culturalista e estrutúrase en dúas partes,
tituladas “As historias” e “Vellas sombras e
novos cantos”. Na primeira parte recrea
personaxes históricos e literarios como Edipo
e Ulises. Na segunda encontramos versos
tristes e melancólicos, escritos cando xa
presentía a morte.

24. CELSO EMILIO FERREIRO
Nace en Celanova en 1913 e morre en
Vigo en 1979.
Desenvolveu unha grande actividade
cultural e política.
Durante a Guerra Civil estivo condenado
a morte.
É o máximo representante da poesía
social de ideoloxía marxista. Os seus
equivalentes na poesía en lingua castelá
foron Gabriel Celaya e Blas de Otero.
Porén, non todo é realismo social na súa
obra, dado que tamén mostra a
influencia da poesía paisaxística e
intimista e mais do existencialismo.

25. CELSO EMILIO FERREIRO
•
•Tivo unha forte repercusión durante o derradeiro franquismo como
máximo expoñente da poesía comprometida e de clara intencionalidade
social.
• Xa dende novo e por influxo familiar, participou da actividade política e
fundou xunto con Xosé Velo as Mocedades Galeguistas. No entanto, tivo
que loitar no bando franquista na guerra civil, traxedia que lle deparou
vivencias traumáticas que se reflicten na súa obra.
• Tras a contenda, residiu en Vigo e Pontevedra e participou en diversas
iniciativas culturais, como as coleccións de poesía Salnés e Benito Soto, e
políticas, como fundador da UPG.
• En 1966 emigra a Venezuela, experiencia que retratará en Viaxe ao país
dos ananos, para volverr en 1973.
• Na etapa final da súa vida, viviu en Madrid e Vigo e combinou o labor
xornalístico co cultural e político.

26. OBRA ANO
O soño sulagado
Longa noite de pedra
Viaxe ao país dos ananos
Cantigas de escarnio e maldicir
Antipoemas
Onde o mundo se chama Celanova
1955
1962
1968
1968
1972
1975

27. Celso Emilio Ferreiro
 Liña social ou cívica:
denunciadora de males
sociais como a falta de
liberdade, fascismo,
guerra… defensa do
idioma.
 A voz lírica é portavoz da
sociedade.
 Liña intimista: desacougo
existencial, infancia, amor,
paso do tempo.
 Liña irónica ou satírica:
segue as cantigas de
escarnio e maldicir, a
literatura quevediana…

28. Celso Emilio Ferreiro
 Como poeta cívico, Celso
Emilio conectaría a súa
traxectoria coa tradición de
Curros e Cabanillas. Todos
eles comparten a visión da
poesía como expresión do
compromiso coa realidade
social e a do poeta como
voceiro do seu pobo e do seu
tempo. Así son temas
frecuentes nesta vertente o
antibelicismo, a liberdade, ou
tamén a solidariedade cos que
sofren…

29. Celso Emilio Ferreiro
Como poeta intimista, : a súa obra está impregnada dunha visión
intimista e subxectiva da vida que se traduce nunha poesía
dominada polo inconformismo e pola dor e o desacougo
existencial na vivencia do tempo e do amor, da morte, da
evocación da infancia, da saudade da terra, etc. Esta vertente está
presente en O soño sulagado (1955) ou Onde o mundo se chama
Celanova (1975).
Acotío sente a necesidade de plasmar o sentido do seu
“eu” ante a realidade. Son poemas nos que trata,
a memoria da guerra, a dor existencial, o amor
pola súa compañeira Moraima, a nostalxia da infancia…

30. Celso Emilio Ferreiro
 Como poeta satírico,,
Celso Emilio conecta coa
tradición medieval. A sátira e a
ironía están en todos os seus
libros. Pode usar a sátira para
facer escarnios de persoas e
tipos concretos, ou para facer
unha denuncia moral das
contradicións sociais e
políticas do seu tempo.

31. LONGA NOITE DE PEDRA-1962
(poética do compromiso)
. O poeta convértese na voz do
pobo para denunciar a situación de
Galicia, a emigración, a guerra civil,
o capitalismo internacional, o
imperialismo norteamericano…
. Sinxeleza expresiva, onde
importa máis a mensaxe que a
forma.
. Renovación da linguaxe con
rexistros da fala cotiá.
. Humor, ironía e sarcasmo

32. O SOÑO SULAGADO (1954)
 Poesía introspectiva ( o
sentido da vida, o tempus
fugit, o paraíso perdido da
infancia, o amor…)
 Poesía social (guerra,
emigración vista desde
unha óptica positiva e
negativa, rural/urbano…)

33. ONDE O MUNDO SE CHAMA
CELANOVA- 1975
 Poesía intimista coa que volve ás
orixes (O soño sulagado)
 Nostalxia ante o recordo da infancia
e a terra.
 Serenidade ante o paso do tempo e
a cercanía da morte.
 Amor a Moraima. “Moraima: diario
de a bordo”.

34. POESÍA SATÍRICA
Viaxe ao país dos ananos
(1968). Ataque aos
dirixentes da “Hermandad
Gallega” de Caracas.
Cantigas de escarnio e
maldicir.
Cemiterio privado (1973).
(epitafios belixerantes e
epitafios elexíacos)
Antipoemas (1972).
Antipoesía: fuxir dos
recursos e temas
tradicionais.

35. ESTILO E LINGUA
A lírica de Celso Emilio caracterízase pola súa sinxeleza expresiva. Tiña como
obxectivo chegar a un público amplo, polo que a súa linguaxe se aproxima en ocasións
case ao coloquialismo, incorporando non poucas palabras da vida cotiá. O ritmo e a
musicalidade dos seus versos veñen determinados polo uso preferente de metros
curtos e pola abundancia de recursos repetitivos: paralelismo, anáfora...
 .

36. PROMOCIÓN DE ENLACE
 Nados entre 1920-1930.
 Fórmanse culturalmente baixo a opresión da
ditadura
 Xeración sen unidade creativa e ideolóxica, de
formación autodidacta.
 Sufriron na súa mocidade as consecuencias
máis negativas do franquismo.
 Illamento das correntes culturais europeas e
descoñecemento da literatura e da cultura
galega anterior. Carecen da influencia da
Xeración Nós ou das vangardas de pre-
guerra.
 Foron nos seus comezos escritores bilingües.
 Predomina neles unha poesía intimista.
Combinan a expresión do seu compromiso
social coa da angustia existencial.

37. AUTORES E AUTORAS
 Antón Tovar
 Luz Pozo Garza
 Manuel Cuña Novás
 María do Carme Kruckenberg

38. ANTÓN TOVAR
Poesía con moitas
preocupacións
relixiosas (procura dun
deus que o poeta non
consegue ver)
Obra Ano
Arredores
Non
O vento no teu colo
Calados esconxuros
A nada destemida
1962
1967
1974
1980
1991

39. ANTÓN TOVAR
Nas súas primeiras obras, en pleno auxe da poesía
social, Tovar ten como temas esenciais: a conciencia do
“eu” e a soidade, a tensión entre angustia existencial e
esperanza. No tocante á forma, son poemas onde prima
a voz sincera e auténtica sobre a riqueza de imaxes e
recursos.
A partir de O vento no teu colo apréciase certa
renovación na súa lírica. Tovar completa a liña existencial
anterior con poemas de firme preocupación social e con
outros dun erotismo vitalista.

40. LUZ POZO GARZA
Naceu no seo
dunha familia que,
tras a guerra civil,
sufriu a represión
franquista.
.
O paxaro na boca
Verbas derradeiras
Códice Calixtino
Prometo a flor de loto
1952
1972
1986
1992

41. LUZ POZO GARZA
A súa obra adoita caracterizarse como intimista, cun tema dominante sobre os
demais: o amor. A autora plasma unha visión sensual, doce e delicada do sentimento
amoroso nunha poesía chega de optimismo e sensualidade en : O paxaro na boca.
En cambio, tras a morte do seu marido, aparece unha visión máis transcendente do
amor, ao reflexionar a través del sobre a vida e a morte. O lirismo estará presidido
pola sombra, a anguria e a morte en Verbas derradeiras.
A súa poesía establécese a partir do antagonismo entre luz e sombra, luz que
aumentará ou diminuirá dependendo do que a poeta queira expresar.
Tamén cultivará a poesía social, pero en menor medida nunha poesía comprometida e
solidaria, humanista, onde o «Nós» substitúe ao «Eu».

42. CUÑA NOVÁS
Fabulario novo
(1952)
Exploración do EU fronte ao
mundo problemático
Encádrase dentro d’ A escola da
Tebra, de carácter existencialista,
que reflicte o pesimismo, a anguria
e a desesperanza da posguerra.

43. XERACIÓN DAS FESTAS MINERVAIS,
XERACIÓN DOS 50, ESCOLA DA
TEBRA
 Nados entre 1930-1940.
 Non viviron directamente a guerra civil.
 Déronselles diferentes nomes: “Grupo Brais Pinto”,”Escola
da Tebra” ou Xeración de "La Noche".
 Danse a coñecer nos seguintes medios:
• as “Festas Minervais”, certames literarios de vella tradición
renacentista e barroca, restaurados en Santiago a partir de
1953.
• O “Grupo Brais Pinto”, constituído en Madrid por
universitarios que crean unha colección de poesía, coa
temática da “escola da tebra”.
• A colaboración no diario compostelán “La Noche”.

44. XERACIÓN DAS FESTAS MINERVAIS,
XERACIÓN DOS 50, ESCOLA DA
TEBRA
 Teñen como referentes a editorial Galaxia e a
Celso Emilio Ferreiro.
 Poesía existencialista -ESCOLA DA TEBRA-.
Conflito do individuo consigo mesmo e coa vida.
Poesía de preocupación relixiosa.
 Renovación da linguaxe poética (combina
tradición e vangarda con influencias europeas e
norteamericanas).
 A maioría coinciden en Santiago como estudantes
universitarios, polos anos 50: Manuel María, Uxío
Novoneyra, Xohana Torres, Bernardino Graña,
Xosé Luís Franco Grande, Salvador García
Bodaño e Xosé Luís Méndez Ferrín.

45. LIÑAS POÉTICAS
 A Escola de Tebra: poesía intimista, o poeta
preséntase en conflito co mundo. Temas: a morte,
a soidade, a desesperanza...
 O Realismo coloquial: introduce esquemas
estruturais da fala cotiá na canle poética, e está
representado por Manuel María con Documentos
persoaes e por Bernadino Graña con Poema do
home que quixo vivir.
 Socialrealismo: poesía de denuncia social. Temas:
a opresión, a guerra, o sentimento de Galiza...

46. ESCOLA DA TEBRA
 Participaron nas Festas Minervais compostelás
(recuperadas dos séculos escuros e orixe do
nome da xeración), no diario «La Noche» (xornal
vespertino), na creación da colección «Illa Nova»,
na fundación do nacionalismo revolucionario (en
oposición ao galeguismo cultural e promove
asociacións como O Facho ou O Galo) e na
formación do Grupo Brais Pinto (formado por
membros que se reunían no centro galego en
Madrid, que posúen unha actividade innovadora e
reflicten o que lles foi transmitido da Guerra).

47. MANUEL MARÍA
 Manuel María Fernández Teixeiro, chamado unicamente Manuel María na cuberta
dos seus libros, naceu en Outeiro de Rei en 1929 e faleceu na Coruña no ano
2004.
 En 1958 instálase en Monforte como procurador dos Tribunais. Nos axitados anos
sesenta e setenta, Manuel María participa en organizacións políticas clandestinas,
e empeza a atender voluntariamente todo tipo de necesidades de tipo cultural:
escribindo poesía programática, dando conferencias, colaborando con músicos e
explorando todos os xéneros literarios, tanto para público adulto como infantil.
Naqueles tempos (1969) fundou a editorial Xistral canda Ánxel Xohán, e abriu
unha libraría do mesmo nome na capital da Terra de Lemos.

48. OBRA
 Muiñeiro de brétemas, 1950
 Morrendo a cada intre, 1952
 Terra Chá, 1954
 Documentos persoais, 1958
 Cancións do lusco e fusco, 1970
 A primavera de Venus, 1993
As dúas primeiras obras considéranse as pezas inagurais da Escola de Tebra: unha
visión atormentada da existencia
Os meu berros absolutos son o meu acento
disolto en ácido sulfúrico.
A anguria, a carraxe e o arrepío
é a miña música de paxaros valeiros de garimos
que viñeron arrolarme
cando tiña mes e medio aproximadamente...

49.  A súa traxectoria poética iníciase en 1950, cando publica o primeiro libro de poesía en
galego que non pertence a autores que coñeceran a República, Muiñeiro de brétemas. Este
é ademais o volume co que a crítica considerou que comezaba a Escola da Tebra, unha liña
poética existencialista que puxo o acento na soidade e na opresión humana e espiritual da
ditadura franquista.
 Esta liña continuouna en 1952, no poemario Morrendo a cada intre, pero mudouna dous
anos despois, en 1954, co libro Terra Chá.
 Este, a través de sucesivas reedicións e ampliacións, constitúe unha homenaxe á súa terra
natal. Nesta obra o protagonista é a paisaxe saudosa, e aparecen claras algunhas das
constantes da súa produción: rimas simples e populares (coplas, pareados, cuartetas...) e
unha proximidade ao popular, con léxico a pé de corredoira e con situacións e feitos da
cotidianeidade.
 Co paso dos anos e dos títulos foi evolucionando cara a unha poesía máis socialrealista,
cunha nidia presenza das reivindicacións esquerdistas e nacionalistas, como en Cantos
rodados pra alleados e colonizados, de 1976, ou As rúas do vento ceibe, de 1979.

50. MANUEL MARÍA, en resumo
 Poesía intimista e
desacougado (Muiñeira de
brétemas- 1952)
 Paisaxismo (Terra Cha-
1954)
 Social (Documentos
persoaes-1958)
 Motivos recorrentes:
defensa das clases
populares, a lingua e o
país, sensibilidade
ecoloxista, protesta contra
as inxustizas, o
imperialismo…

51. UXÍO NOVONEYRA
É un dos poetas máis persoais da posguerra. A súa
novidosa visión da paisaxe, forxada entre as montañas
do seu Courel natal, levouno a ser coñecido como o
“poeta da terra”.
Fillo dunha familia de labregos, a súa poética sempre
permanecerá intimamente relacionada co escenario da
terra natal.
Estuda bacharelato en Lugo, onde coñece a Manuel
María. Logo trasládase a Madrid, onde asiste como
oínte á Facultade de Filosofía e Letras e comeza a
escribir os seus primeiros poemas, en castelán. Nesta
cidade entrou en contacto cos membros do grupo “Brais
Pinto”. Entre 1953 e 1962, por motivos de saúde, pasou
longas tempadas de descanso na súa terra natal, a
serra do Courel..

52. OBRA
Os eidos
Os eidos 2
Poemas caligráficos
Muller para lonxe
1955
1974
1980
1987

53. UXÍO NOVONEYRA
 Uxío Novoneyra desenvolveu unha traxectoria creativa única.
 Na obra primeira, Os eidos (1955), o poeta está en soidade entre os vales e as
montañas natais, en comuñón co mundo físico. Tense relacionado Os eidos co
paisaxismo de Noriega Varela, Iglesia Alvariño ou Díaz Castro. Porén, a de
Novoneyra é unha poesía máis íntima e cósmica, arredada da tradición polo seu
carácter esencial e totalizador: é unha poesía da metapaisaxe.
 O do poeta é un canto telúrico que atopa na natureza unha dimensión ontolóxica:
nela está contido o sentido do home e do universo. Son versos dominados pola
intensidade e a economía lingüística, ao servizo do intimismo e da procura de
emocións.
 Abondan os topónimos e as series de substantivos que denominan os elementos da
natureza, acompañados de exclamacións, de aliteracións e fonosimbolismos,
manifestacións todas elas dun propósito esencializador que se aproxima á estética do
haiku xaponés.
 Nos anos sesenta, as súas propostas ampliáranse cara á preocupación
colectiva e a temática política dominante na poesía da época. Galicia é unha
constante. O tratamento da paisaxe adquire un ton político e simbólico, como é
en Elexías do Courel (1966).

54. FONOSIMBOLISMO
A reiteración do
son o evoca a
sensación de medo
que pode producir
a presenza do lobo.
¡Cousos de lobo!
¡Cousos de lobo!
¡caborcos de xabarín!
¡Eidos solos
onde ninguén foi nin ha de ir!
¡O lobo! ¡Os ollos do lombo do lobo!
Baixa o lobo polo ollo do bosco
movendo nas flairas dos teixos
ruxindo na folla dos carreiros
en busca da vagoada máis sola e máis
medosa...
Os Eidos

55. UXÍO NOVONEYRA, en resumo
 Poesía dialogante coa
paisaxe coureliana
(metonimia de Galicia
enteira), onde hai unha
comuñón coa mesma.
 Os eidos- 1955
 Composicións breves
 Fonosimbolismo
 Disposición dos versos.

56. XOHANA TORRES
 Do sulco -1959
 Poemario intimista
 Amor, morte e
soidade
 Ritmo e
musicalidade
 Outros títulos:
Estacións ao
mar- 1980

57. ANTÓN AVILÉS DE
TARAMANCOS
 O tempo no espello,
1980,recompila trinta anos
de poesía.
Sentimento de saudade pola
patria, sentida desde
Colombia.
 Cantos caucanos -1985
(natureza exótica
colombiana),
 As torres no ar, 1989

58. BERNARDINO GRAÑA
 Profecía do mar.
 Poeta do mar
 Visión optimista da vida.
 Temas: o amor, a
denuncia ecolóxica e o
sentimento de
alienación do ser
humano nunha
sociedade tecnificada e
mercantilista.

59. XOSÉ LUÍS MÉNDEZ
FERRÍN
 Xosé Luís Méndez Ferrín é o escritor
galego vivo máis importante, cunha
carreira máis longa e sólida. Construíu
o seu discurso cun dominio preciso e
extenso da linguaxe, fundamentalmente
nos xéneros da narrativa breve e da
poesía. Foi seleccionado como
candidato ao premio Nóbel en
numerosas ocasións.

60. XOSÉ LUÍS MÉNDEZ
FERRÍN
 Na cidade das Burgas transcorreu a súa
infancia. Durante os seus anos de
Universidade en Santiago participou con
éxito nas Festas Minervais e entrou en
contacto co galeguismo cultural. En 1957
trasladouse a Madrid para rematar os
seus estudos e alí participou na
constitución do grupo “Brais Pinto”. Na
década dos 60, Ferrín comezou a
amosar o seu forte compromiso político:
foi cofundador da UPG e mesmo pasou
períodos nos cárceres franquistas (1969
e 1972). Na actualidade reside en Vigo.
Tamén é un destacado narrador e
ensaísta.

61. XOSÉ LUÍS MÉNDEZ
FERRÍN
Voce na néboa
Con pólvora e magnolias
Poesía enteira de Heriberto Bens
O fin dun canto
Erótica
Estirpe
1957
1976
1980
1982
1992
1994

62. XOSÉ LUÍS MÉNDEZ
FERRÍN
 O seu primeiro libro, «Voce na néboa» inclúese dentro da Escola da Tebra: poesía de ton
íntimo e angustiado, existencialismo pesimista, simbolismo para representar o cárcere político
e do espírito e cunha temática que vai desde a preocupación existencial ata a visión fatal da
propia Galicia).
 Porén, a praxe política levouno, deixando atrás a paréntese dos sesenta, ao socialrealismo
máis elaborado e máis explicitamente partidario: desa fase son Antoloxía popular, de 1972,
asinado como Heriberto Bens, e Sirventés pola destrución de Occitania, de 1975. Nesa liña
insiste con O fin dun canto, de 1982, Estirpe, de 1994, onde é capaz de fusionar un
nacionalismo case pondaliano co virtuosismo léxico e poético, ou en Contra maquieiro, de
2005, onde avanza na crítica ao capitalismo.
 Ao ano seguinte Méndez Ferrín dá o cambio e muda con el a traxectoria da poesía galega. A
súa Con pólvora e magnolias de 1976 marca a viraxe cara a unha poesía Culturalista e
rompedora, investigando novas formas e novas posibilidades estilísticas da linguaxe (sintaxe
non convencional, riqueza léxica, abundancia de recursos literarios, imaxes audaces...).

63. XOSÉ LUÍS MÉNDEZ FERRÍN, en
resumo
 Autor clave na
evolución da literatura
galega contemporánea.
 Voce na néboa:
literatura existencial
 Pseudónimo de
Heriberto Bens: poesía
sociopolítica
 Con pólvora e
magnolias: culturalismo