Enviar pesquisa
Carregar
9789740331766
•
0 gostou
•
963 visualizações
CUPress
Seguir
Educação
Denunciar
Compartilhar
Denunciar
Compartilhar
1 de 10
Baixar agora
Baixar para ler offline
Recomendados
9789740335719
9789740335719
CUPress
9789740333081
9789740333081
CUPress
9789740335610
9789740335610
CUPress
9789740329404
9789740329404
CUPress
9789740335603
9789740335603
CUPress
9789740331209
9789740331209
CUPress
Blood group association
Blood group association
Raghu Veer
ข้อปฎิบัติผลิตภัณท์สุขภาพ
ข้อปฎิบัติผลิตภัณท์สุขภาพ
Utai Sukviwatsirikul
Recomendados
9789740335719
9789740335719
CUPress
9789740333081
9789740333081
CUPress
9789740335610
9789740335610
CUPress
9789740329404
9789740329404
CUPress
9789740335603
9789740335603
CUPress
9789740331209
9789740331209
CUPress
Blood group association
Blood group association
Raghu Veer
ข้อปฎิบัติผลิตภัณท์สุขภาพ
ข้อปฎิบัติผลิตภัณท์สุขภาพ
Utai Sukviwatsirikul
3 p.e. lm q2
3 p.e. lm q2
EDITHA HONRADEZ
Burn the fat
Burn the fat
NoiRr DaRk
อาหารสุขภาพ 6
อาหารสุขภาพ 6
Utai Sukviwatsirikul
อาหารสุขภาพ 1
อาหารสุขภาพ 1
Utai Sukviwatsirikul
1.1.4. the principles_of_training
1.1.4. the principles_of_training
mcorbett81
Body systems
Body systems
Bangkok, Thailand
Building climate change resilience in mountains: evidence from Bhutan, Guatem...
Building climate change resilience in mountains: evidence from Bhutan, Guatem...
CIFOR-ICRAF
Scapula & gh major project
Scapula & gh major project
nickie3513
อ้วนและอ้วนลงพุง
อ้วนและอ้วนลงพุง
Utai Sukviwatsirikul
HERB
HERB
onio2499
Injury prevention
Injury prevention
Paleenui Jariyakanjana
Health Science Chapter 1
Health Science Chapter 1
manswag123
Talented athletes injury prevention talk
Talented athletes injury prevention talk
mathewhawkessurvey
Biology notes - topic 7 [UNFINISHED]
Biology notes - topic 7 [UNFINISHED]
Katie B
Mdh june 2013
Mdh june 2013
adrioz
9789740333432
9789740333432
CUPress
การออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ
การออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ
Winthai Booloo
บทที่ 4
บทที่ 4
teaw-sirinapa
นันทนาการ
นันทนาการ
chonchai55
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
nidkybynew
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
nidkybynew
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
nidkybynew
Mais conteúdo relacionado
Destaque
3 p.e. lm q2
3 p.e. lm q2
EDITHA HONRADEZ
Burn the fat
Burn the fat
NoiRr DaRk
อาหารสุขภาพ 6
อาหารสุขภาพ 6
Utai Sukviwatsirikul
อาหารสุขภาพ 1
อาหารสุขภาพ 1
Utai Sukviwatsirikul
1.1.4. the principles_of_training
1.1.4. the principles_of_training
mcorbett81
Body systems
Body systems
Bangkok, Thailand
Building climate change resilience in mountains: evidence from Bhutan, Guatem...
Building climate change resilience in mountains: evidence from Bhutan, Guatem...
CIFOR-ICRAF
Scapula & gh major project
Scapula & gh major project
nickie3513
อ้วนและอ้วนลงพุง
อ้วนและอ้วนลงพุง
Utai Sukviwatsirikul
HERB
HERB
onio2499
Injury prevention
Injury prevention
Paleenui Jariyakanjana
Health Science Chapter 1
Health Science Chapter 1
manswag123
Talented athletes injury prevention talk
Talented athletes injury prevention talk
mathewhawkessurvey
Biology notes - topic 7 [UNFINISHED]
Biology notes - topic 7 [UNFINISHED]
Katie B
Mdh june 2013
Mdh june 2013
adrioz
9789740333432
9789740333432
CUPress
Destaque
(16)
3 p.e. lm q2
3 p.e. lm q2
Burn the fat
Burn the fat
อาหารสุขภาพ 6
อาหารสุขภาพ 6
อาหารสุขภาพ 1
อาหารสุขภาพ 1
1.1.4. the principles_of_training
1.1.4. the principles_of_training
Body systems
Body systems
Building climate change resilience in mountains: evidence from Bhutan, Guatem...
Building climate change resilience in mountains: evidence from Bhutan, Guatem...
Scapula & gh major project
Scapula & gh major project
อ้วนและอ้วนลงพุง
อ้วนและอ้วนลงพุง
HERB
HERB
Injury prevention
Injury prevention
Health Science Chapter 1
Health Science Chapter 1
Talented athletes injury prevention talk
Talented athletes injury prevention talk
Biology notes - topic 7 [UNFINISHED]
Biology notes - topic 7 [UNFINISHED]
Mdh june 2013
Mdh june 2013
9789740333432
9789740333432
Semelhante a 9789740331766
การออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ
การออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ
Winthai Booloo
บทที่ 4
บทที่ 4
teaw-sirinapa
นันทนาการ
นันทนาการ
chonchai55
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
nidkybynew
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
nidkybynew
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
nidkybynew
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
nidkybynew
คำอธิบายรายวิชา
คำอธิบายรายวิชา
Ummara Kijruangsri
Presentation finale
Presentation finale
KTPH2348
คู่มือออกกำลังกายและโภชนาการเพื่อสุขภาพ
คู่มือออกกำลังกายและโภชนาการเพื่อสุขภาพ
Thiti Wongpong
ภาระงาน Essec
ภาระงาน Essec
Lao-puphan Pipatsak
เรื่อง การดูแลสุขภาพร่างกาย11
เรื่อง การดูแลสุขภาพร่างกาย11
wichien wongwan
03+heap4+dltv54+แผนจัดการเรียนรู้ หน่วยที่ 1 3 ประถม 4-6
03+heap4+dltv54+แผนจัดการเรียนรู้ หน่วยที่ 1 3 ประถม 4-6
Prachoom Rangkasikorn
03+heap6+dltv54+แผนจัดการเรียนรู้ หน่วยที่ 1 3 ประถม 4-6
03+heap6+dltv54+แผนจัดการเรียนรู้ หน่วยที่ 1 3 ประถม 4-6
Prachoom Rangkasikorn
มาตรฐานและตัวชี้วัดกลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา
มาตรฐานและตัวชี้วัดกลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา
Boonlert Aroonpiboon
การออกกำลังกายที่ถูกวิธี
การออกกำลังกายที่ถูกวิธี
เอิท. เอิท
ทดสอบสมรรถภาพทางกายชุดที่ 1
ทดสอบสมรรถภาพทางกายชุดที่ 1
sonsukda
8
8
Pir Jnn
เอกสารประกอบ ใบความรู้
เอกสารประกอบ ใบความรู้
Natee Kongprapan
Lesson 4
Lesson 4
pattanan sabumoung
Semelhante a 9789740331766
(20)
การออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ
การออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ
บทที่ 4
บทที่ 4
นันทนาการ
นันทนาการ
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
โยคะเพื่อสุขภาพ2
คำอธิบายรายวิชา
คำอธิบายรายวิชา
Presentation finale
Presentation finale
คู่มือออกกำลังกายและโภชนาการเพื่อสุขภาพ
คู่มือออกกำลังกายและโภชนาการเพื่อสุขภาพ
ภาระงาน Essec
ภาระงาน Essec
เรื่อง การดูแลสุขภาพร่างกาย11
เรื่อง การดูแลสุขภาพร่างกาย11
03+heap4+dltv54+แผนจัดการเรียนรู้ หน่วยที่ 1 3 ประถม 4-6
03+heap4+dltv54+แผนจัดการเรียนรู้ หน่วยที่ 1 3 ประถม 4-6
03+heap6+dltv54+แผนจัดการเรียนรู้ หน่วยที่ 1 3 ประถม 4-6
03+heap6+dltv54+แผนจัดการเรียนรู้ หน่วยที่ 1 3 ประถม 4-6
มาตรฐานและตัวชี้วัดกลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา
มาตรฐานและตัวชี้วัดกลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา
การออกกำลังกายที่ถูกวิธี
การออกกำลังกายที่ถูกวิธี
ทดสอบสมรรถภาพทางกายชุดที่ 1
ทดสอบสมรรถภาพทางกายชุดที่ 1
8
8
เอกสารประกอบ ใบความรู้
เอกสารประกอบ ใบความรู้
Lesson 4
Lesson 4
Mais de CUPress
9789740337737
9789740337737
CUPress
9789740337560
9789740337560
CUPress
9789740337478
9789740337478
CUPress
9789740337270
9789740337270
CUPress
9789740337102
9789740337102
CUPress
9789740337096
9789740337096
CUPress
9789740337072
9789740337072
CUPress
9789740337027
9789740337027
CUPress
9789740336914
9789740336914
CUPress
9789740336907
9789740336907
CUPress
9789740336686
9789740336686
CUPress
9789740336457
9789740336457
CUPress
9789740336440
9789740336440
CUPress
9789740336389
9789740336389
CUPress
9789740336280
9789740336280
CUPress
9789740336365
9789740336365
CUPress
9789740336303
9789740336303
CUPress
9789740336242
9789740336242
CUPress
9789740336235
9789740336235
CUPress
9789740336099
9789740336099
CUPress
Mais de CUPress
(20)
9789740337737
9789740337737
9789740337560
9789740337560
9789740337478
9789740337478
9789740337270
9789740337270
9789740337102
9789740337102
9789740337096
9789740337096
9789740337072
9789740337072
9789740337027
9789740337027
9789740336914
9789740336914
9789740336907
9789740336907
9789740336686
9789740336686
9789740336457
9789740336457
9789740336440
9789740336440
9789740336389
9789740336389
9789740336280
9789740336280
9789740336365
9789740336365
9789740336303
9789740336303
9789740336242
9789740336242
9789740336235
9789740336235
9789740336099
9789740336099
9789740331766
1.
กิจกรรมทางกาย (Physical Activity) กิจกรรมทางกายถือเปนรากฐานสําคัญของชีวิต กิจกรรมทางกายทําให รางกายมีการทํางานเพิ่มขึ้น
เชน การทํางานเพิ่มขึ้นของระบบกลามเนื้อและระบบ หัวใจและหายใจ การทํางานเพิมขึนของรางกายมีขอดีคอชวยเพิมประสิทธิภาพการ ่ ้ ื ่ ทํางานของรางกาย หรือสมรรถภาพทางกายใหสงขึน ขณะทีการขาดการมีกจกรรม ู ้ ่ ิ ทางกาย เชน การนัง ๆ นอน ๆ ถือเปนความสบายทีมผลลดประสิทธิภาพการทํางาน ่ ่ี ของรางกาย กิจกรรมทางกายจึงถือเปนปจจัยสําคัญของการมีสขภาพหรือคุณภาพ ุ ชีวิตที่ดีของบุคคล โดยเฉพาะการดําเนินชีวิตในสังคมปจจุบัน การมีกิจกรรมทาง กายอยางเพียงพอเหมาะสม ถือเปนสิ่งจําเปนอยางยิ่งตอการมีสภาวะสุขภาพที่ดี การศึกษาและทําความเขาใจเกี่ยวกับกิจกรรมทางกาย สมรรถภาพทางกาย และ สุขภาพ จึงถือเปนสิ่งจําเปนที่บุคคลควรใหความสําคัญ เพื่อที่จะไดนําไปปฏิบัติ อยางถูกตองเหมาะสมกอใหเกิดประโยชนทางสุขภาพตอไป คํานิยามของกิจกรรมทางกาย (Physical Activity Definition) กิจกรรมทางกาย หมายถึง การเคลื่อนไหวของรางกายทุกรูปแบบที่เกิด จากการหดตัวของกลามเนือและทําใหรางกายมีการใชพลังงานเพิมขึนจากขณะพัก1 ้ ่ ้ กิจกรรมทางกายจึงมีความสัมพันธกับสุขภาพ นั้นคือ ถามีกิจกรรมทางกายอยาง เพียงพอจะมีผลดีตอสุขภาพ แตถาขาดการมีกิจกรรมทางกายอยางเพียงพอจะมี ผลเสียตอสุขภาพ
2.
กิจกรรมทางกายสามารถแบงออกเปน 2 ลักษณะ
คือ กิจกรรมทางกาย ในชีวิตประจําวัน (daily-routine physical activity) และกิจกรรมทางกายใน ยามวาง (leisure-time physical activity) กิจกรรมทางกายในชีวตประจําวัน เชน ิ การทํางานบาน การเดินทาง และการประกอบอาชีพ ถามีการปฏิบตอยางเพียงพอ ัิ ก็จะมีผลดีตอสุขภาพ ถึงแมวาจะเปนผูท่ีขาดการมีกิจกรรมทางกายในยามวาง การทํางานบานเปนประจํา การเดินทางดวยเทา หรือการมีกิจกรรมทางกายเปน สวนใหญในประกอบอาชีพแตละวันก็อาจจะชวยรักษาระดับสภาวะสุขภาพที่ดีให คงอยูได กิจกรรมทางกายในยามวาง ไดแก การเลน (play) การออกกําลังกาย (exercise) และกีฬา (sport) เปนกิจกรรมที่มีความสัมพันธคอนขางสูงกับสภาวะ สุขภาพ โดยการเลน การออกกําลังกาย และกีฬา จะมีความแตกตางกันตาม ความหนัก (intensity) ระยะเวลาของกิจกรรม (duration) และระดับของการ แขงขัน (competition levels) การเลนเปนกิจกรรมทางกายที่มีระดับการแขงขัน นอยกวาการออกกําลังกาย และการออกกําลังกายมีระดับการแขงขันนอยกวากีฬา โดยปกติการเลน การออกกําลังกาย และกีฬา จะเปนกิจกรรมทางกาย ที่มีความหนัก ระยะเวลาที่แนนอน และการแขงขันมากกวากิจกรรมทางกาย ที่ปฏิบัติในชีวิตประจําวัน ดังนั้น กิจกรรมทางกายในยามวางจึงถือเปนกิจกรรม ทางกายที่มีความสัมพันธกับสุขภาพมากกวากิจกรรมทางกายในชีวิตประจําวัน คํานิยามของการเลน การออกกําลังกาย และกีฬา (Play, Exercise and Sport Definitions) การเล น หมายถึ ง กิ จ กรรมทางกายที่ มี ค วามสนุ ก สนานและความ เพลิดเพลิน การออกกําลังกาย หมายถึง กิจกรรมทางกายที่ปฏิบัติเพื่อสุขภาพ โดยตรง เชน การเดิน การวิ่งเหยาะ และรวมถึงการเลนและกีฬาเพื่อสุขภาพ ขณะทีกฬา หมายถึง กิจกรรมทางกายทีเ่ นนการแขงขัน มุงชัยชนะ และการพัฒนา ่ี ความสามารถทางการกีฬา บทที่ 1 กิจกรรมทางกาย (Physical Activity) 2
3.
การเลน (Play) การเลนเปนกิจกรรมทางกายที่มีคุณลักษณะสําคัญคือ ผูปฏิบัติเขารวม ี โดยสมัครใจ
มีอสระ มีความสนุกสนาน และมีการแขงขันนอย2 แตการเลนก็มการ ิ ออกกําลังกายและกีฬาผสมอยูดวย เชน เด็กเลนเกมวิงเปรียวจะมีความสนุกสนาน ่ ้ มีการแขงขัน และมีผลดีตอสุขภาพถาปฏิบัติเปนประจํา เชนเดียวกันการออก กําลังกายและกีฬาก็มีการเลนผสมอยูดวยเชนกัน แตในกีฬาจะมีคุณลักษณะของ การเลนผสมอยูคอนขางนอย3 (รูปที่ 1.1) ความหนัก ตํ่า ปานกลาง สูง กิจกรรม เลน ออกกําลังกาย กีฬา (การฝก) ความสนุกสนาน สุขภาพ ความสามารถทางการกีฬา จุดมุงหมาย รูปที่ 1.1 การแบงกิจกรรมทางกายตามระดับความหนัก และจุดมุงหมายของแตละกิจกรรม การออกกําลังกาย (Exercise) การออกกําลังกายเปนกิจกรรมทางกายที่มีคุณลักษณะสําคัญคือ มี แบบแผน มีระบบ และมีการปฏิบัติอยางสมํ่าเสมอ เพื่อปรับปรุงหรือคงรักษา สมรรถภาพทางกาย (physical fitness) อยางใดอยางหนึ่ง3 การออกกําลังกาย คอนขางมีรปแบบและระดับการแขงขันมากกวาการเลนแตนอยกวากีฬา ผูออกกําลัง ู กายไมจําเปนตองมีผูฝกสอนคอยใหคําแนะนําหรือแนวทางเปนประจํา มีอิสระใน การเลือกปฏิบัติตามที่ตนเองปรารถนา คุณลักษณะสําคัญอยางหนึ่งของการออก กําลังกายคือ ผูออกกําลังกายสามารถเลือกทําในสิ่งที่ตนเองรูสึกดีหรือพึงพอใจ และสามารถมุงความสนใจอยูที่ความสนุกสนานของการเคลื่อนไหว แตรางกายจะ กิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาวะ (Physical Activities for Wellness) 3
4.
ตองมีการออกแรงระดับหนึง มีการออกแรงมากกวาการเลนหรือการทํางานในชีวต ่ ิ ประจําวัน และมีแนวทางการปฏิบัติเพื่อที่จะบรรลุเปาหมาย
เชน มีการออกแบบ โปรแกรมทีมความเฉพาะเจาะจง เชน การลดนําหนัก การเพิมสมรรถภาพของระบบ ่ี ้ ่ หัวใจและหลอดเลือด การปรับสภาพอารมณ และการลดความเครียด กิจกรรมทางกายถือเปนรากฐานสําคัญของชีวิต กีฬา (Sport) กีฬาเปนกิจกรรมทางกายที่มีคุณลักษณะสําคัญคือ ตองใชทักษะและ มีการแขงขันสูง มีความเฉพาะเจาะจงมากกวาการออกกําลังกาย ตองการระดับ สมรรถภาพทางกาย ทักษะการเคลื่อนไหว การแขงขัน และชัยชนะ มีรูปแบบ กฎกติกาชัดเจน ตองการผูฝกสอน ยุทธวิธี และคูแขงขัน ผลของกีฬาคือชนะหรือ แพ การแขงขันและชัยชนะถือเปนเปาหมายสําคัญของกีฬา การจะใหไดมาซึ่ง ชัยชนะ นักกีฬาตองมีการฝกซอมพัฒนาทักษะ รางกาย และจิตใจของตน อยางไร ก็ตาม กีฬาก็มการเลนผสมอยูดวย ตามทฤษฎี บุคคลเริมเลนกีฬาไมใชเพราะรางวัล ี ่ ภายนอก (extrinsic reward) แตเปนเพราะความรูสึกพึงพอใจภายใน (intrinsic pleasure)4 เชน เพื่อพัฒนาทักษะ สนุกกับการเคลื่อนไหว ความทาทาย และ ปฏิสัมพันธทางสังคม อยางไรก็ตาม กีฬามีการเลนผสมอยูนอย และนักกีฬาสวน บทที่ 1 กิจกรรมทางกาย (Physical Activity) 4
5.
ใหญจะสูญเสียคุณลักษณะของการเลน เชน ความมีอิสระ
ความสนุกสนาน เมื่อ เขาสูกระบวนการฝกกีฬา ซึ่งถือเปนเรื่องปกติที่นักกีฬาจะไมสามารถรักษาความ สนุกสนานไวไดเมือมีการฝกซอมหรือการแขงขันกีฬา การใหความสําคัญกับผลการ ่ ้ แขงขันมีผลลดความสนุกสนานในการเลนกีฬา นอกจากนันกีฬายังมีการออกกําลัง กายผสมอยูดวย การฝกกีฬาถือเปนการออกกําลังกาย แตดวยคุณลักษณะของกีฬา ทีมงพัฒนาความสามารถสูงสุดทางการกีฬา (sport performance) การออกกําลัง ่ ุ กายในกีฬาจึงเปลี่ยนเปนการฝก (training) เนื่องจากการฝกมีเปาหมายเฉพาะ ตองการทักษะ ความรู ความเชี่ยวชาญ และมีความหนักสูงมากกวาการออก กําลังกาย ความสัมพันธระหวางการเลน การออกกําลังกาย และกีฬา (Play, Exercise and Sport Correlations) การเลน การออกกําลังกาย และกีฬา ถึงจะมีความแตกตางกันแตก็มี ความสัมพันธกน (รูปที่ 1.2) การเลนเปนศิลปะ การออกกําลังกายเปนวิทยาศาสตร ั ขณะทีกฬาเปนทังศิลปะและวิทยาศาสตร5 การเลนมีการแขงขันนอย เปนกิจกรรม ่ี ้ ตามธรรมชาติ มีกฎกติกานอย มีความสนุกสนาน และมีคุณลักษณะของการออก กําลังกายผสมอยูดวย การออกกําลังกายมีเปาหมาย มีรูปแบบมากกวาการเลน มีความสัมพันธกบสุขภาพ ความเครียด และสมรรถภาพทางกาย มีคณลักษณะของ ั ุ การเลนผสมอยู แตจะไมมคณลักษณะของกีฬาผสมอยู และเปนคุณลักษณะสําคัญ ีุ ประการหนึ่งในกีฬา ขณะที่กีฬามีการแขงขันสูง ตองมีการฝกเพื่อพัฒนาทักษะ รางกาย และจิตใจ และหวังผลทางดานชัยชนะเปนสําคัญ และมีคุณลักษณะของ การออกกําลังกายผสมอยูดวย กิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาวะ (Physical Activities for Wellness) 5
6.
รูปที่ 1.2 ตัวอยางกิจกรรมทางกายตามคุณลักษณะของการเลน การออกกําลังกายและกีฬา กิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาพ
(Physical Activity for Health) บุคคลสามารถใชการเลนและกีฬาเปนกิจกรรมทางกายเพือพัฒนาสุขภาพ ่ ได แมวาธรรมชาติของการเลนและกีฬาจะไมไดมคณลักษณะสําคัญเพือการพัฒนา ีุ ่ สุขภาพ แตเมื่อใชการเลนเปนกิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาพ (เลนเพื่อสุขภาพ) การ เลนจะเปลียนคุณสมบัตเิ ปนการออกกําลังกาย เชน มีการลดลงของความสนุกสนาน ่ ทํานองเดียวกัน เมือใชกฬาเปนกิจกรรมทางกายเพือสุขภาพ (กีฬาเพือสุขภาพ) กีฬา ่ ี ่ ่ ก็จะเปลี่ยนคุณสมบัติเปนการออกกําลังกาย เชน มีการลดลงของการแขงขันหรือ การมุงผลแพชนะ ถึงกระนันก็ตาม เมือใชการเลนเปนกิจกรรมทางกายเพือสุขภาพ ้ ่ ่ การปฏิบัติที่ดีควรมีการรักษาสมดุลระหวางคุณลักษณะของการเลนและการออก กําลังกายใหเหมาะสม คือคงความสนุกสนานของการเลนและก็กอใหเกิดประโยชน ตอสุขภาพ เชนเดียวกัน เมื่อใชกีฬาเปนกิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาพ การปฏิบัติ ที่ดีควรมีการรักษาสมดุลระหวางคุณลักษณะของกีฬาและการออกกําลังกายให เหมาะสม คือลดความสําคัญของการแขงขันหรือชัยชนะลงและกอใหเกิดประโยชน ตอสุขภาพ แตถาจะใหดทสดสําหรับการมีกจกรรมทางกายเพือสุขภาพ (ออกกําลัง ี ี่ ุ ิ ่ บทที่ 1 กิจกรรมทางกาย (Physical Activity) 6
7.
กายเพื่อสุขภาพ) การปฏิบัติที่ดีควรมีการรักษาสมดุลของคุณลักษณะของการเลน การออกกําลังกาย และกีฬาไวดวยกัน
กลาวคือ เปนกิจกรรมที่มีความสนุกสนาน มีการแขงขันเล็กนอย และเกิดประโยชนตอสุขภาพ ซึ่งจะถือเปนหลักสําคัญของ การจัดกิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาพ กิจกรรมทางกายและการออกกําลังกาย (Physical Activity and Exercise) เนื่องจากการออกกําลังกายมีคุณลักษณะสําคัญคือ การพัฒนาสุขภาพ เมือกลาวถึงสุขภาพบุคคลจึงมักจะนึกถึงการออกกําลังกายมากกวาการเลนและกีฬา ่ คําวา “การออกกําลังกาย” จึงมักถูกใชแทนคําวา “กิจกรรมทางกาย” เมือกลาวถึง ่ สุขภาพ อยางไรก็ตาม การมีกิจกรรมทางกายในชีวิตประจําวันอยางเพียงพอก็จะ มีผลดีตอสภาวะสุขภาพ เชนเดียวกับการเลนและกีฬาที่สามารถใชเปนกิจกรรม เพื่อพัฒนาสุขภาพได ดังนั้น คําวา “กิจกรรมทางกาย” และ “การออกกําลังกาย” บอยครั้งจะถูกใชแทนกัน (interchangeable) เชนเดียวกับหนังสือเลมนี้ บางครั้ง ผูเขียนจะใชคําวากิจกรรมทางกาย ซึ่งจะสื่อในภาพกวางถึงกิจกรรมทางกายทุก รูปแบบทั้งในชีวิตประจําวันและในยามวาง เชนใชคําวา “กิจกรรมทางกายมีผลดี ตอสุขภาพ” แทนที่จะกลาววา “การออกกําลังกายมีผลดีตอสุขภาพ” ซึ่งก็สามารถ กลาวไดเชนกัน เพียงแตวาการออกกําลังกายไมครอบคลุมกิจกรรมทางกายในชีวต ิ ประจําวัน การเลน และกีฬา ซึ่งก็มีผลดีตอสุขภาพเชนกัน การใชคําวา “การออก กําลังกายมีผลดีตอสุขภาพ” จึงอาจจะไมครอบคลุมเทากับการใชคําวา “กิจกรรม ทางกายมีผลดีตอสุขภาพ” ซึ่งครอบคลุมมากกวา ตรงกันขาม ในบางครังผูเ ขียนจะใชคาวาการออกกําลังกายเพราะตองการ ้ ํ กลาวถึงเฉพาะการออกกําลังกาย เชน “การออกกําลังกายชวยเพิ่มความแข็งแรง ของกลามเนือ” แทนทีจะกลาววา “กิจกรรมทางกายชวยเพิมความแข็งแรงของกลาม ้ ่ ่ เนื้อ” ซึ่งก็สามารถกลาวไดเชนกัน เพียงแตวากิจกรรมทางกายบางอยาง เชน การ ทํางานบาน อาจจะไมสามารถเพิ่มความแข็งแรงของกลามเนื้อได เนื่องจากมี กิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาวะ (Physical Activities for Wellness) 7
8.
ความหนักคอนขางตํ่า การใชคําวา “การออกกําลังกาย”
จึงมีความเฉพาะและ นาจะสือไดเหมาะสมมากกวา ดังนัน ในหนังสือเลมนี้ คําวา “กิจกรรมทางกาย” จะ ่ ้ สือครอบคลุมถึงกิจกรรมทางกายในชีวตประจําวันและกิจกรรมทางกายในยามวาง ่ ิ (การเลน การออกกําลังกาย และกีฬา) ขณะที่คําวา “การออกกําลังกาย” จะสื่อ เฉพาะถึงการออกกําลังกาย สมรรถภาพทางกาย (Physical Fitness) สมรรถภาพทางกาย หมายถึง การมีสภาพสรีรวิทยาที่ชวยใหบุคคล สามารถประกอบกิจกรรมในชีวตประจําวันไดอยางมีประสิทธิภาพ หรือการมีสภาพ ิ สรีรวิทยาพื้นฐานสําหรับการมีความสมบูรณทางการกีฬา หรือทั้ง 2 อยาง6 ดวย ความหมายดังกลาว สมรรถภาพทางกายจึงถูกแบงออกเปนสมรรถภาพที่สัมพันธ กับสุขภาพ (health-related fitness) ซึ่งมีความสัมพันธกับการมีสุขภาพที่ดี และ สมรรถภาพที่สัมพันธกับทักษะกีฬา (skill-related fitness) ซึ่งมีความสัมพันธกับ การมีความสามารถทางการกีฬา สมรรถภาพทีสมพันธกบสุขภาพ ประกอบดวยความอดทนของระบบหัวใจ ่ั ั และหลอดเลือด (cardiovascular endurance) คือ ความสามารถของระบบไหล เวียนและระบบหายใจในการนําออกซิเจนไปใชขณะมีกิจกรรมทางกาย ความ แข็งแรงของกลามเนื้อ (muscular strength) คือ ความสามารถของกลามเนื้อที่ จะออกแรงเอาชนะแรงตานทาน ความอดทนของกลามเนือ (muscular endurance) ้ คือ ความสามารถของกลามเนือทีจะออกแรงทํางานอยางตอเนืองโดยไมเกิดความ ้ ่ ่ เมื่อยลา ความออนตัว (flexibility) คือ ชวงการเคลื่อนไหวของขอตอ และสัดสวน ของรางกาย (body composition) คือ ปริมาณสัมพัทธของกลามเนือ ไขมัน กระดูก ้ และอวัยวะสวนอื่น ๆ ของรางกาย7 บทที่ 1 กิจกรรมทางกาย (Physical Activity) 8
9.
สมรรถภาพทีสมพันธกบทักษะกีฬา ประกอบดวยเวลาปฏิกรยา (reaction ่ั ั ิิ time)
คือ ระยะเวลาระหวางการกระตุนและการเริ่มมีปฏิกิริยาตอการกระตุน ความเร็ว (speed) คือ ความสามารถในการเคลื่อนไหวภายในระยะเวลาอันสั้น พลัง (power) คือ ความสามารถหรืออัตราการทํางาน ความวองไว (agility) คือ ความสามารถในการเปลี่ยนตําแหนงของรางกายไดอยางรวดเร็วและแมนยํา ความสัมพันธระหวางระบบประสาทและกลามเนื้อ (coordination) คือ ความ สามารถในการใชระบบประสาทสัมผัส (sense) เชน การมองเห็นและการไดยิน รวมดวยการเคลื่อนไหวของรางกายในการทํางานใหไดอยางมีประสิทธิภาพและ แมนยํา และการทรงตัว (balance) คือ การรักษาสมดุลของรางกายขณะอยูกับที่ หรือมีการเคลื่อนที7 ่ สุขภาพ (Health) ตามธรรมนูญขององคการอนามัยโลก (World Health Organization) สุขภาพ หมายถึง การมีความสมบูรณของรางกาย จิตใจ รวมถึงการดํารงชีวิตอยู ในสังคมไดอยางเปนปกติสุข ปราศจากโรคและทุพพลภาพ และมีสุขภาวะทางจิต วิญญาณ (spiritual well-being)8 ถาบุคคลเปนผูมความสมบูรณขององคประกอบ ี ของสุขภาพดังกลาวก็จะถือวาเปนผูมสขภาวะ (well-being) หรือมีความสุข มีปจจัย ีุ หลายประการทีมอทธิพลตอการเปนผูมสขภาวะ เชน สถานะทางสังคม และสภาพ ่ีิ ีุ สิ่งแวดลอมที่อยูอาศัย แตดูเหมือนวาตัวบุคคลจะถือเปนตัวกําหนดที่สําคัญตอ การมีสุขภาวะ ขณะเดียวกันการมีกิจกรรมทางกายอยางเพียงพอก็เปนผลดี ตอสภาพรางกาย จิตใจ อารมณ และสังคม (ขาดแตการวิจัยที่แสดงถึงผลของ กิจกรรมทางกายทีมตอสุขภาวะทางจิตวิญญาณ) ดังนัน กิจกรรมทางกายจึงถือเปน ่ี ้ องคประกอบสําคัญตอการมีสุขภาวะของบุคคล9 กิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาวะ (Physical Activities for Wellness) 9
10.
ความสัมพันธของกิจกรรมทางกาย สมรรถภาพทางกาย และสุขภาพ (Physical
Activity, Physical Fitness and Health Correlations) กิจกรรมทางกาย (physical activity) สมรรถภาพทางกาย (physical fitness) และสุขภาพ (health) มีความสัมพันธกันเชิงบวก คือ การมีกิจกรรมทาง กายเพิมระดับสมรรถภาพทางกายและเปนผลดีตอสุขภาพ ขณะทีการขาดกิจกรรม ่ ่ ทางกายลดระดับสมรรถภาพทางกายและมีผลเสียตอสุขภาพ โดยการเพิมขึนและ ่ ้ ลดลงของสมรรถภาพทางกายจะขึ้นอยูกับกิจกรรมทางกายเปนหลัก ถึงแมวา พันธุกรรมจะมีผลตอการเพิ่มขึ้นและลดลงของสมรรถภาพทางกาย แตก็มีผลนอย กวากิจกรรมทางกาย10 การเพิ่มกิจกรรมทางกายจะเปนผลใหมีการเพิ่มขึ้นของ สมรรถภาพทางกาย ถึงแมวาการเพิ่มขึ้นจะมีความแตกตางกันตามตัวบุคคลซึ่งถูก ควบคุมโดยลักษณะทางพันธุกรรม11 ดังนัน การเพิมขึนของระดับสมรรถภาพทาง ้ ่ ้ กายจึงสามารถใชเปนตัวชี้วัดระดับการมีกิจกรรมทางกายของบุคคลได12 ทํานอง เดียวกัน การมีกิจกรรมทางกายก็สามารถใชเปนตัวชี้วัดระดับสมรรถภาพทางกาย ของบุคคลได และทั้งกิจกรรมทางกายและสมรรถภาพทางกายสามารถใชเปนตัว ทํานายสภาวะสุขภาพได13 แตสมรรถภาพทางกายจะเปนตัวทํานายสภาวะสุขภาพ ไดดีกวากิจกรรมทางกาย11-13 ระดับกิจกรรมทางกายของคนไทย (Physical Activity Levels of Thais) มีการรายงานวาประชากรในโลกอยางนอยรอยละ 70 เปนผูขาดการ มีกิจกรรมทางกายที่เพียงพอตอประโยชนทางสุขภาพ14 การสํารวจในประเทศ แคนาดาและสหรัฐอเมริการายงานวา มีเพียงรอยละ 50 ของประชากรทีมกจกรรม ่ีิ ทางกายเพียงพอตอการเกิดประโยชนทางสุขภาพ15-16 ขณะที่การศึกษาโดยใช การวัดระดับกิจกรรมทางกายโดยตรง (objective measure) พบวา คนแคนาดา เพียงรอยละ 15 เทานั้นที่มีกิจกรรมทางกายที่เพียงพอตอประโยชนทางสุขภาพ17 การมี กิ จ กรรมทางกายในชี วิ ต ประจํ า วั น ที่ เ พี ย งพอต อ ประโยชน ท างสุ ข ภาพ บทที่ 1 กิจกรรมทางกาย (Physical Activity) 10
Baixar agora