Grade 8 Kasaysayan ng Daigdig

2. Halos kalagitnaan ng 100 BCE, wala nang karibal
ang mga Romano sa paghahari sa Mediterranean.
Unti-unting nabuo ang isang rebolusyon sa mga
institusyong panlipunan at kultural ng Rome.
Sa paglaki ng Rome, palaki ng palaki ang agwat
ng mga mayayaman sa mahihirap.

3.  LATIFUNDIA- Malawak na lupain.

4. Halos 1/3 ng populasyon ng Rome ay mga alipin.
Ang mga magsasaka na ibinenta ang kanilang lupain
ay naging mga SEASONAL na dayuhang manggagawa
sa kabukiran, o nagging maralitang taga lungsod ng
Rome. Tinatayang ¼ ng populasyon ng Rome ay
nabibilang dito.
Ang magkapatid na GRACCHI (TIBERIUS AT GAIUS)
bilang mga TRIBUNE (TAGAPAGTANGGOL) ang unang
nakapansin at tinangkang bigyang solusyon ang mga
suliranin.

5. TIBERIUS AT GAIUS

6. Ipinapatay ng mga naghaharing-uri dahil sa takot na mabawasan
ang kanilang mga kapangyarihan.
Sa harap ng mga kaguluhang ito. Ilang malalakas na pinuno ang
umusbong tulad nila . . . .
GAIUS MARIUS
LUCIUS CORNELIUS SULLA

7. TATLONG TAONG NAKAPAG-AMBAG SA PAGKAWASAK
NG REPUBLIKA
F I R S T T R I U M V I R A T E

8. POMPEY CEASAR
Si Ceasar at Pompey ay
mga matagumpay na
Heneral.
Si Pompey ay nagpalawak
ng Syria at bahagi ng Asia
Minor.
Si Ceasar naman ay
nagpalawak sa pakanluran
at hanggang sa bahagi ng
France

9. Sa pagkamatay ni Crassus nagkaroon ng Digmaang Civil dahil
sa tunggalian sa kapangyarihan nina Ceasar at Pompey.
Dahil sa pagkapanalo ni Ceasar sa Digmaan, idineklara sya ng
Senado bilang Diktador pang habang buhay noong 44 BCE.
Pinagkalooban nya ng pagkamamamayan ang mga nasa
probinsya at binigyan ng pampublikong lupain ang mga
beterano.
Dahil sa pagiging popular ni Ceasar sa mga repormang
kanyang ipinatupad, ikinabahala naman ng maraming senador
sa pangambang naisin niyang italaga ang kanyang sarili bilang
hari at was akin ang Republika.

10.  Sa kanilang desperadong pagtatangkang mailigtas ang Republika,
napagkasunduan nilang magsagawa ng Asasinasyon kay Ceasar sa
pangunguna nina GAIUS CASSIUS at kaibigan ni ceasar na si MARCUS
BRUTUS.

11. Sa pagkamatay ni Ceasar isinilang ang “SECOND
TRIUMVIRATE” noong 43 BCE na binubuo nina. . . . . .

12. Kalaunan nagpasiya sina Octavian at Marc Anthony na
paghatian na lamang ang pamumuno sa Republika.
Si Octavian ay sa kanluran at sa Silangan naman si
Marc Anthony.
Nang maganap ang Digmaan sa
pagitan ng dalawa, tinalo ni Octavian
ang Puwersa nina Marc Anthony, at
nang kaalyado nitong Reyna ng Egypt
na si Cleopatra.

13. Nakilala ang labanang ito bilang BATTLE OF
ACTIUM noong 31 BCE.

14. Sa pagkamatay nina Marc Anthony at Cleopatra, naiwang
mag-isa kay Octavian ang pagkontrol sa buong Imperyo.
Bilang pinuno ng Rome, nagtayo ng bagong kaayusang
political si Octavian na nakilala sa katawagang IMPERYO.
Subalit sadyang maingat si Octavian na huwag
gamitin ang titulong emperador o Hari. Sa halip
tinawag niya ang kanyang sarili bilang PRINCEPS, o
FIRST CITIZEN.
Dahil dito, tinawag din ang Sistema ng pamahalaan
ng Octavian bilang Principate

15. Noong 27 BCE, ginawaran ng senado si Octavian ng Titulong
Augustus na ang ibig sabihin ay “Revered One”
Ang titulong ito ang karangalang
panrelihiyon ay ang patuloy na
pangalang kilala ng
Marami hanggang ngayon si
Octavian-ang Augustus Ceasar.

16. Namuno si Augustus nang halos 40 na taon.
Nakatulong ng Malaki ang matagal na pamumuno
ni Augustus upang maging maayos ang transisyon
ng pamamahala sa Rome mula sa Republika
patungo sa Imperyo.
Sa sistemang ito, hinati ni Augustus ang
pamamahala sa Imperyo sa pagitan niya at ng
Senado.
Subalit ang karamihan sa control sa pananalapi at
administratibo ay inilagay nya lamang sa kanyang
sarili.

17. Kanya din pinangunahan ang pagdadala ng
kaayusan sa probinsya sa kanluran lalo na sa
Gaul at Spain.
Ipinagpatuloy rin niya ang pagpapalawak
pasilangan hanggang sa may Ilog Danube bilang
hangganan.
Naging kamanghang-mangha ang pamana ni
Augustus sa Rome, dahil direkta niya itong
pinangasiwaan

18. Nagtatag siya ng sariling puwersa ng pulisya at bumbero ,
at imbakan ng tubig at pagkain para sa siyudad.
Nagpagawa rin sya ng malalaking konstruksyon ng mga
gusali sa siyudad.
Kung kaya kanyang ipinagmamalaking sabihin ang “ I
FOUND ROME BUILT OF BRICKS; I LEAVE HER
CLOTHED IN MARBLE.”
Ipinatayo rin ni augustus ang mga magagarang
temple para sa mga diyos ng Rome na ang batayang
paniniwala ay nagmula rin sa mga Greek.

19. HORACE at OVID – mga
makata
Livy – isang Historyador

20. Subalit sa lahat ng ito, pinaka-kilala ang makata na si Virgil,
na matagumpay na natapatan at natularan ng kanyang
epikong Aeneid ang Iliad at Odyssey ng mga Greek.
VIRGIL

21. AENEID ILIAD
ODYSSEY

22. Sa pagkamatay ni Augustus noong 14 CE, pinamunuan ang
imperyo ng magkakasunod na kamag anak ni Julius Ceasar
nang halos 54 na taon.
Nakilala ang mga pinunong emperador na ito bilang
“JULIO-CLAUDINE EMPERORS”
TIBERIUS CALIGULA NERO

23. Sumunod na pumalit na emperador ang mga
Flavian na binubuo naman nina Vespasian at ng
kanyang dalawang anak.

24. Noong 96 CE, isang linya ng panibagong pangkat ng
mga emperador ang namuno na halos tumagal ng
isang siglo.

25. Sa ilalim ng Good Emperors, naabot ng Imperyong Romano ang pinaka
malawak na hangganan na umabot hanggang Great Britain sa kanluran,
Mesopotamia sa Silangan, Romania sa Hilaga, at hilagang Africa sa
katimugan.
Ang panahon mula sa pamumuno ni Augustus noong 27 BCE hanggang sa
kamatayan ng kahili-hulihang Good Emperors noong 180 CE ang tinaguriang
PAX ROMANA o ROMAN PEACE sa kasaysayang ng Rome. dahil sa
panahong ito umiral ang matatag na pamahalaan, malakas na sistemang
legal, malawakang kalakalan at higit sa lahat at walang patid na
kapayapaan.
Naging susi sa mayabong na kalakalan at maayos na pamamahala sa napaka
lawak na imperyo ang ekstensibong Road Network.
Tinatayang nasa mahigit na 50,000 milya ang kabuoang haba ng
lansangansa imperyong Romano na napaka halaga sa komunikasyon,
kalakalan at pamamahala.