Hoe gaat het financieel met de stad Oostende? Auteur Thierry Debels trok voor 't Pallieterke op onderzoek.

1. Actueel 12 augustus 2015
5
Oostende kleurt bloedrood
Het zat er al even aan te komen, maar nu hakt voormalig minister en sp.a-boeg-
beeld Johan vande Lanotte (60) de knoop door. Hij stopt na 28 jaar met nationale
politiek. Vande Lanotte verklaarde begin augustus in de pers: ‘Ik ga mij de komende
periode nog stevig mengen in de debatten, maar tot de volgende verkiezingen blijf
ik zeker niet.’ Hij wil zich volledig op zijn burgemeesterschap in Oostende kunnen
concentreren. Dat is nodig. De financiële toestand van enkele belangrijke Oostendse
vehikels ziet er immers niet al te best uit. Maar misschien is dat net de schuld van
de socialist?
Autonoom Gemeentebedrijf
Stadsvernieuwing Oostende
(AGSO)
De gemeenteraad van Oostende besliste
op 24 maart 2001 tot de oprichting van het
AGSO. Het AGSO is een Autonoom Gemeente-
bedrijf met eigen rechtspersoonlijkheid (arti-
kel 263 bis van de nieuwe gemeentewet).
Bij besluit van 12 juli 2001 van de Vlaamse
minister bevoegd voor Binnenlandse Aange-
legenheden werd de oprichting van dit bedrijf
goedgekeurd. In haar zitting van 1 maart 2002
werden de statuten door de raad van bestuur
vastgesteld; ze werden gepubliceerd in het
Belgisch Staatsblad op 6 juni 2002.
Doel
Het AGSO heeft tot doel ‘de stad (Oost-
ende) te herwaarderen en te vernieuwen ten
behoeve van de versterking van het stedelijk
weefsel. Dit doel is te realiseren bij middel van
het actief beheer, de ontwikkeling door reno-
vatie of nieuwbouw, de verbouwing, de ver-
huur en de exploitatie van het gedeelte van
het onroerend patrimonium dat de stad hier-
toe inbrengt en desgevallend de vervreemding
ervan; de verwerving van onroerende goede-
ren, zowel gebouwen als gronden, de vorming
van zakelijke onroerende rechten, de bouw, de
renovatie, de verbouwing, het verhuren of de
financieringshuur of andere juridische behan-
delingen betreffende deze onroerende goe-
deren. In het geval de stad Oostende hierom
verzoekt kan het AGSO ook het onroerend ver-
mogen van de stad beheren.’
Zwaar verlies over 2014
De resultaten over 2014 van AGSO zijn sinds
juli beschikbaar bij de balanscentrale. En die
kleuren opnieuw bloedrood. In 2014 werd een
nettoverlies opgetekend van ruim 2,1 miljoen
euro. Het jaar daarvoor bedroeg het verlies
zelfs ruim 2,6 miljoen euro. Hierdoor is het
eigen vermogen van het AGSO bijna volledig
weggeveegd. De totale verliezen bedragen
eind 2014 al ruim 26 miljoen euro!
Exploitatie Kursaal Oostende
(EKO)
Een volle dochter van het AGSO is de nv
Exploitatie Kursaal Oostende (EKO). Exploi-
tatie Kursaal Oostende staat in ‘voor de orga-
nisatie van de exploitatie van het Kursaalge-
bouw via verhuur, concessie of het verlenen
van enig ander verbruiksrecht. De vennoot-
schap staat in voor de exploitatie van alle zalen
en alle evenementen binnen het Kursaal: con-
certen, congressen, banketten, seminaries.’
Volgens Knack werd Vande Lanotte voorzit-
ter van de raad van bestuur in 2011. De site
Cumuleo meldt dat Johan vande Lanotte voor-
zitter van de raad van bestuur (RvB) is in 2012.
Ook EKO in de rode cijfers
In de balanscentrale zijn de gegevens over
2014 sinds enkele weken beschikbaar. De nv
EKO werd opgericht in 2002. In 2014 werd het
kapitaal verhoogd met 1 miljoen euro. Dat was
nodig. Dat jaar werd immers een groot verlies
opgetekend. Ook in de voorbije jaren werden
verliezen opgetekend (maar niet in 2013). In
2014 ging het om een verlies van ruim 1,1 mil-
joen euro.
Hierover stelt de bedrijfsrevisor dit. De ‘ver-
liezen tasten de financiële toestand van de
vennootschap aan’. In het verslag van de raad
van bestuur krijgen we meer details. Opval-
lend is dat de brutomarge negatief is. Bij een
negatieve brutomarge moeten ernstige vra-
gen gesteld worden over de leefbaarheid van
de vennootschap. Door het grote verlies van
2014 is het overgedragen verlies (alle verlie-
zen uit het verleden) al opgelopen tot ruim 4
miljoen euro. Zorgwekkender is dat het eigen
vermogen eind 2014 nog steeds negatief is
(ondanks de kapitaalverhoging van 1 miljoen
euro). Twee opties blijven open voor EKO:
2015 is een uitzonderlijk goed jaar met een
stevige nettowinst, of er moet opnieuw een
kapitaalverhoging doorgevoerd worden.
Sleuyter Arena Oostende
De cvba Sleuyter Arena Oostende (vennoot-
schap met sociaal oogmerk) is eveneens een
volle dochter van het AGSO. De cvba heeft
als doel ‘het ter beschikking stellen van de
multifunctionele zaal, gelegen Northlaan 13
te Oostende, aan sport- en cultuurverenigin-
gen en aan organisatoren van evenementen
in vrije tijd en/of om zelf evenementen van
sport, cultuur of vrije tijd te organiseren. Zij
staat tevens in voor het onderhoud van de
multifunctionele zaal en van de rand- en neve-
ninfrastructuur.’
De resultaten van Sleuyter Arena Oostende
bepalen dus deels de resultaten van moeder-
bedrijf AGSO. De cvba werd in 2005 opgericht
als Searena. Op 23 maart 2006 wordt het aan-
tal bestuurders van 3 naar 9 verhoogd. Marijke
Schaepelinck wordt benoemd als bestuurder.
In 2007 wijzigt de naam. Begin december
2011 neemt Johan Vande Lanotte ontslag als
bestuurder. Hij wordt niet vervangen.
Ook hier verlies
De resultaten over 2014 zijn sinds kort
beschikbaar bij de NBB.
In 2014 boekte Sleuyter Arena Oostende
opnieuw een verlies.
Dat jaar werd een verlies van bijna 170.000
euro opgetekend. In 2013 bedroeg het verlies
252.871 euro. Hierdoor is het overgedragen
verlies (alle verliezen uit het verleden) opge-
lopen tot ruim 2,2 miljoen euro.
Economisch Huis Oostende
De vzw Economisch Huis Oostende werd
opgericht in 2007 ‘om te fungeren als motor
en centraal aanspreekpunt voor alles wat in
Oostende met economische bedrijvigheid te
maken heeft’. Het eerste ‘werkend lid’ is Johan
vande Lanotte. Hij wordt ook lid van de raad
van bestuur. Op 24 mei 2012 dient hij zijn ont-
slag in als bestuurder.
De vzw moet de gesprekspartner zijn voor
bedrijven en economische instanties voor
hun contacten met de overheid, de andere
actoren in de sector, en elkaar. Het Econo-
misch Huis krijgt haar werkingsmiddelen
van de stad Oostende. In het verslag van de
gemeenteraad van 21 februari 2015 lezen we:
‘Voor het dienstjaar 2015 werd een krediet
van 1.140.000 euro in het budget ingeschre-
ven. Onder de beleidsdoelstelling versterken
van tewerkstelling en economische bedrijvig-
heid, onder het Actieplan 2015/AP1814/0590-
00/66420990/BESTUURlCBS/430/IE-3/U:
toegestane investeringssubsidies. Dit zijn
230.008 euro aan stedenfondsmiddelen en
909.992 euro aan eigen stadsmiddelen.’
Fondsen via AGSO
Er is een link tussen het Economisch Huis
Oostende en AGSO. Het Economisch Huis kan,
krachtens de bepalingen van het gemeen-
tedecreet, niet beschouwd worden als een
gemeentelijke vzw. Daardoor kan de stad de
kredieten voor de werking ervan enkel uit-
keren aan het Autonoom Gemeentebedrijf
Stadsvernieuwing Oostende (AGSO) via een
kapitaalverhoging van het A.G. AGSO stort
deze middelen dan door aan het Economisch
Huis.
Toerisme Oostende vzw
Een andere speler in het dossier-AGSO is
de vzw Toerisme Oostende, opgericht in 1975.
Stichtend lid was Jan Piers.
In 2006 is Jean-Marie Dedecker zowaar
bestuurder van de vzw.
De vzw Toerisme Oostende is volgens de
oprichtingsakte gepubliceerd in het Belgisch
Staatsblad één van de drie oprichters van EKO.
De andere twee oprichters zijn AGSO en de
Kamer voor Handel en Nijverheid West-Vlaan-
deren. De vzw krijgt veel geld van de stad
Oostende. In het verslag van de gemeente-
raad van 21 februari 2015 lezen we dit: ‘Mits
goedkeuring van de begroting wordt er voor
2015 door de stad aan de vereniging een toe-
lage gegeven van 4.085.006 euro als werking-
stoelage, inclusief 600.000 euro afkomstig uit
de citytaks. Binnen haar begroting handelt de
vereniging autonoom.’
AG EOS
Oostende is ook in de ban van de klimaat-
verandering. Bij het Autonome Gemeente-
bedrijf Energiebesparing Oostende (AG EOS)
lezen we: ‘Het klimaat verandert, de aarde
warmt op, grote ijskappen smelten en het
zeeniveau stijgt. Daar zijn wij verantwoorde-
lijk voor. De stad Oostende wil alvast haar
steentje bijdragen om de klimaatsverande-
ring tegen te gaan. Daarom richtte ze het
Autonome Gemeentebedrijf Energiebespa-
ring Oostende (EOS) op.’
EOS wil alle Oostendenaars stimuleren
energie te besparen en gebruik te maken van
alternatieve energiebronnen. ‘Niet enkel voor
het milieu, maar ook voor uw portemonnee
is het belangrijk om zuinig met energie om
te springen. EOS helpt u om minder energie
te verbruiken via gratis energiescans en door
renteloze leningen te geven. Zo kunt u van-
daag energie besparen zonder comfortver-
lies én met winst!’
Op 2 maart 2007 werden de statuten van
het AG EOS goedgekeurd, waarin bepaald
wordt dat het budget van het AG EOS moet
voorgelegd worden aan de gemeenteraad ter
goedkeuring.
Op 23 maart 2013 heeft de gemeenteraad
de beheersovereenkomst tussen de stad Oost-
ende en AG EOS goedgekeurd. Daarin wordt
het bedrag van de werkingstoelage vastge-
legd op 250.000 euro. Het budget 2015 en de
aanpassing van het meerjarenplan 2014-2019
werd door de raad van bestuur van AG EOS
goedgekeurd op 27 november 2014.
Zwembad: renoveren of niet
Het boeiendste (én pijnlijkste) Oostendse
dossier, tot slot, is zonder twijfel het zwem-
bad in de koninginnestad. Bedoeling is het
bestaande zwembad aan de Koninginnelaan
1 te renoveren. Alleen, die beslissing werd
zes jaar geleden al genomen! Budget: maar
liefst 20.000.000 euro, exclusief btw en ere-
lonen dan nog. Dat is veel geld. Gemeente-
raadslid Sofie Cloet stelde op 27 maart 2015
in de gemeenteraad: ‘Lokale besturen hebben
vanaf 2016 geen verplichting meer om een
bibliotheek in te richten. De middelen voor
bibliotheekbeleid zullen rechtstreeks naar het
Gemeentefonds vloeien. Wat zijn de gevol-
gen van deze beslissing voor de bibliotheek
in Oostende?
Kan het stadsbestuur garanderen dat de
bibliotheek in haar huidige vorm en werking
blijft bestaan tot het einde van de legislatuur,
en liefst verder? Wat is de visie van dit stads-
bestuur op de openbare bibliotheek? En wat
als de gemeente voor de keuze wordt gesteld:
verder investeren in de bibliotheek of een
nieuw zwembad?’
Een argument om te renoveren, is dat het
zwembad een merkwaardig gebouw is. Het
zwembad is een ontwerp van de Oostendse
architecten Felix en Thanghe en werd officieel
geopend op 29 mei 1976. Onroerend Erfgoed
heeft de site niet beschermd, maar vindt de
stijl (Engels brutalisme) bijzonder waardevol.
Vlaanderen remt
Het zwembad is in beheer van T.M.V.W.
(Tussengemeentelijke Maatschappij der
Vlaanderen voor Watervoorziening). Op de
site van Oostende lezen we: ‘Indien alles ver-
loopt zoals gewenst, worden de eigenlijke
werken aangevat na de zomer van 2016 om
eind juni 2018 tot de afwerking te komen.’
Maar begin maart 2015 horen we dat ‘het
dossier vastzit’. Oostends N-VA-fractieleider
Björn Anseeuw pleit daarom voor een vol-
ledig nieuw zwembad in het Sportpark De
Schorre. Maar dat voorstel valt niet bij ieder-
een in goede aarde.
Toch is er een rapport uit 2009 dat Anseeuw
munitie geeft. Dat rapport van dertig bladzij-
den bracht toen al de gevaren van het gebouw
in kaart: veel betonrot, onveilige elektrische
installaties, beschadigingen aan de vloer met
gevaar voor bezoekers, en tal van andere
gebreken.
Kortom, met het renovatiedossier voor het
bestaande zwembad vlot het helemaal niet,
onder meer omdat Vlaanderen aan Oostende
geen verlenging van de concessie heeft gege-
ven.
Die loopt nog tot 2022. Zo’n nieuwe conces-
sie is een essentieel onderdeel om het zwem-
bad aan te pakken. Schepen Arne Deblauwe
(sp.a) is verantwoordelijk voor Jeugd en Sport:
‘We houden vast aan het zwembad op die
locatie. De vertraging in dit dossier is te wij-
ten aan de Vlaamse overheid.’ Misschien kan
Johan (ook) dit dossier vlot trekken?
Thierry Debels