Хэт авиан оношлогооны аппарат Уралдаанд оролцогч: К. Хамбаар "ИННОМЕД - 2015" уралдаан

1. Этүгэн их сургууль
Анагаахын инженерчлэлийн тэнхим
Хэт авиан оношлогооны аппарат
Удирдагч багш: Б. Батцэцэг/магистр/
Гүйцэтгэсэн оюутан: /K.Хамбаар/

2. Агуулга
 Сэдвийн үндэслэл
 Хэт авиан аппаратны ерөнхий ойлголт, хэт авиа хэрхэн үүсэх
 Хэт авиан аппаратны бүтэц бүрэлдэхүүн, блок схем
 Хэт авиан аппаратны ажиллах зарчим
 Хэт авиан аппаратны физик үндэс
 Допплер хайлт
 Судалгаа
 Дүгнэлт

3. Сэдвийн үндэслэл
Манай эмнэлгийн оношлогооны салбарт орчин үеийн технологийн
олон шинэ дэвшилтэт хэт авиан оношлогооны аппаратууд ашиглагдаж
байгаа нь сайшаалтай боловч аппарат найдвартай үнэн зөв ажиллагаатай
байгаа эсэх нь тодорхойгүй байна.
Хэт авиан оношлогоог чанарын өндөр түвшинд хийж, эрхтэн
тогтолцооны эмгэг өөрчлөлтийг оношлох, ямар нэг сэтгэхүйн өөрчлөлт,
ургийн гажигтай хүүхэд төрөхөөс удьдчилан сэргийлэх түүний хувийг
багасгах зорилготой энэхүү сэдвийг сонгосон.

4. Хэт авиан оношлогооны аппарат
Хэт авиан
оношлогооны аппарат нь
бие организмын дотоод
бүтэц, эрхтэн тогтолцоо,
тэдгээрийн эмгэг
өөрчлөлтийг оношлоход
зориулагдсан.

5. Датчик
Биосистемийн цахилгаан бус
дохиог хувиргах төхөөрөмжөөр
цахилгаан дохио болгох явдал юм.
Мэдрэх элемент-Объектийн
шинж чанарыг мэдэрч бусад
төрлийн физик хэмжигдэхүүнд
хувиргана.
Хувиргах элемент-Хэмжиж авсан
физик хэмжигдэхүүнээ цахилгаан
дохио болгон хувиргана.

6. Дуу бол энергийг нэг цэгээс нөгөө рүү дамжуулдаг дууны долгион юм.
Хэт авиан оношлогоо нь сек-нд 2-20МГц-ийн хүрээн дэх давтамжийг
хэрэглэж байна.
Хэт авиа

7. Хөгжлийн үе шат
1. Уламжлалт 2 хэмжээст оношлогооны горим
2. Эд эрхтэнийг гурван хэмжээсээр хэмжин эзэлхүүнт байдлаар харуулах
3D горим
3. Эзэлхүүнт дүрсийн тухайн цаг дахь хөдөлгөөнийг харуулах 4D горим

8. Ажиллах зарчим
Пьезо кристалд цахилгаан хэлбэлзэл үүсэх үед электрон цацрагт
хоолойн дэлгэцнээ хэт авиа ойсон эдийн хэсэгт дүрс өсгөгчөөр дамжин
тодорно.

9. Хэт авиан аппаратны блок схем

10. Хэт авиа хүний физиологи
Хэт авиа нь хүний биед 20-40 см гүнд нэвтрэх чадалтай ба хүний бие
махбодын ижил төрлийн эдэд шулуун очиж эргэж ойх ба өөр төрлийн
эдийн давхаргад зарим нь шингэж замхрах ба зарим нь эргэж ойдог.
1400-1500мс хурдтай тархдаг.
Хэт авиан долгионы тархалт
№ Эд
эрхтэн
Тархах
хурд
Шинж
чанар
1 Зөөлөн эд 1540м/с Ойлгоно,
Дамжуулах
гүй
тархана.2 Яс 4620м/с

11. Мэдрүүрийн ангилал, хүчин чадал
Цахилгаан датчиктуудад пьезо-кристаллд /1880 онд пьезо цахилгаан
эффектийг Пьер болон Мария Кюри нар нээсэн/ өндөр давтамжийн
импульс өгснөөр ультразвукийн хэлбэлзэл нь өдөөгддөг.
ЭХО аппаратын мэдрүүрийн төрлөөр:
• Сектор мэдрүүр
• Шугаман мэдрүүр
• Конвекс мэдрүүр
• Дараалсан /үелсэн/
товгор мэдрүүр

12. Допплер хэт авиа
Хөдөлж буй, сонсож буй хүний дуу авианы тогтмол өөрчлөлтийг
Допплерийн эффект гэнэ. Эд эрхтэний бүтцийн тухай мэдээллийг гаргаж
ирэхийн тулд хэд хэдэн өөр хайлтын аргуудыг хэргэлдэг.
A Хайлтын арга - Уураг, тархины дундаж шугамын шилжилтийн
өөрчлөлтийг шинжлэх үед хэрэглэнэ.
B Хайлтын арга - Хэт авианы туяаг нэвтрүүлж байгаа бүх эд дэлгэц дээр
дүрс болон гардаг ба хэвлийн хөндийн эрхтэнийг шинжилнэ.
MХайлтын арга - Уг аргыг голдуу зүрх судасны өвчнийг оношлоход
ашиглана.
Допплер хайлт - Хөдөлгөөнийг дүрслэх хайлт.

13. Техник үзүүлэлт
Үзүүлэлт Midray DC-8 ProSound Alpha 6 HD11XE MEDISON Accuvix XQ
Харуулах горим B горим, М горим/М
өнгөт, Өнгөт доплор
3D, 4D урсгалын
горим
3D B горим, M горим,
D горим, урсгалын
горим,
4D урсгалын горим,
PW горим,
2D B горим, М
горим/М өнгөт, Өнгөт
2D Өнгөт доплор 3D,
4D урсгалын горим
Доплор хайлт горимтай
2D 3D 4D цусны
урсгалын горим
Давтамж 3-15 MHz 2,5-12 MHz 3-14 MHz 2-12 MHz
Дэлгэцний хэмжээ 20.4 инч мэдрэгчтэй 17 инч 21 инч мэдрэгчтэй 15 инч
Датчикийн оролт 4 оролттой 3 оролттой 3 оролттой 4 оролттой
Хадгалах холболт HDD, DICOM 3.0,
CD/DVD, MOD USB
оролттой
HDD, DICOM 3.0,
CD/DVD, MOD USB
оролттой
HDD, DICOM 3.0,
CD/DVD, MOD USB
оролттой
HDD, DICOM 3.0,
CD/DVD, оролттой
Хэмжээс (у,өр,өн) 58 x 93x 135-178 см 42x 70x 130-155 см 39x 24x 64 см 35 x 68x 150 см
Цахилгаан тэжээл АС 100-127 ба 220-240
вольт, 50/60 Гц,
800Ватт
АС 220-240 вольт,
50/60 Гц, 1000Ватт
АС 220-240 вольт,
50/60 Гц, 1500Ватт
АС 200-240 вольт,
50/60 Гц, 1500Ватт

14. Судалгааны хэсэг
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Клиникийн нэгдсэн эмнэлгийн нийт
ашиглаж байгаа хэт авиан аппаратууд
Хэт авиан оношлогооны аппаратан
дээр түгээмэл гардаг гэмтэлүүд
45%
33%
22%
Mouse доторхи мэдрэгч хугарсан.
Тоос шорооноос болж мэдрэгч
эвдэрсэн
Агаарын чийгшлээс болж Keyboard
доголдсон
Mouse дээр гардаг гэмтэл

15. Герман 4
Хятад 6
Япон 14
Солонгос 4
АНУ 2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
Герман Хятад Япон Солонгос АНУ
Судалгаанд хамрагдсан хэт авиан аппаратны
үйлдвэрлэсэн улсаар нь харуулсан график
Тэжээлийн блок дээр гардаг гэмтлийн
шалтгаан
22%
34%11%
33%
Оношлогоо хийсний дараа цэвэрлэгээ
хийгдээгүйгээс
Унах доргилтоос болж цуурч гэмтсэн
Хүний буруутай үйл аршллагаанаас болж
утас салсан
Удаан хэрэглэснээс болж толгой хэсэгт ан
цав гарсан
Датчик дээр гардаг гэмтэл 34%-ийг
эзэлж байна.
Хэрхэн шийдвэрлэх
1. Цэвэрлэгээ тогтмол хийж байх
2. Зөөвөрлөх үед анхаарал болгоомжтой хандах
3. Аппаратыг ажиллуулах зааварчилгаатай
танилцаагүй хүнийг аппараттай ажиллуулахгүй
байх.

16. Äàò÷èê øàëãàã÷ Phantom

17. Ирээдүйн чиг хандлага
• Орчин үеийн техник, технологийн хурдацтай хөгжил нь
хэт авиан шинжилгээг зөвхөн ганц хэмжигдэхүүнээр бус
2 хэмжээс /2D/, 3 хэмжээс /3D/, 4 хэмжээс /4D/, хамгийн
сүүлд 5 хэмжээсээр /5D/ хийх боломжтой болоод байгаа
бөгөөд энэхүү гайхамшигт технологууд нь манай орны
эрүүл мэндийн салбарт хэдийнээ нэвтэрсэн байна.
Тухайлбал, эх, хүүхдийн эрүүл мэндийн салбарт ард
түмний хэдийнээ танил болсон “Гурван Гал” Төв
эмнэлэг нь 2009 оноос 3D/4D хэмжээст хэт авиан
шинжилгээг ашиглаж эхэлсэн бол 2014 онд Samsung
корпорацийн “5D Cine” 5 хэмжээст ургийн хэт авиан
шинжилгээний технологийг анх удаа манай эрүүл
мэндийн салбарт нэвтрүүлэн ажиллаж байна.

18. 5D Cine

19. Дүгнэлт
Энэ хийсэн судалгаанд нийт 30-н аппарат хамрагдсанаас ямар хүчин зүйлээс
болж гэмтэлүүд гардаг талаар тодорхой хэмжээний мэдлэгтэй боллоо. Хэт авиан
аппаратны хувьд түгээмэл гэмтдэг хэсэгт датчик орох бөгөөд энэхүү хэсэг нь
шинжилгээ хийх үйл явцад голлох үүргийг гүйцэтгэнэ. Иймд хэт авиан аппаратын
датчикийн сонголтыг зөв хийж, түүнд гарсан эвдрэл гэмтлийг зөв оношилж
засварласнаар хэт авиан аппаратын оношлогооны үр дүнг дээшлүүлэх ач
холбогдолтой. Мөн Хэт авиан оношлогооны аппаратыг үзэж судалснаар бүтэц үйл
ажиллагаа, онолын хэсэг, физик үндэс, техник үзүүлэлт, ажиллах зарчим зэргийг
мэдэж авлаа. Нэг аппарат эвдэрснээр нөгөө аппаратанд ачаалал нэмэгдэж гэмтэл
үүсэх шалтгаан болдог. Сул зогсолтыг багасгахын тулд үзлэг үйлчилгээ, урсгал
засварыг цаг тухайд нь хийж, тооцоологдоогүй эвдрэл гэмтлийг урьдчилан
сэргийлж чаддаг байх хэрэгтэй.

20. Анхаарал хандуулсанд
баярлалаа