1. A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J
LX& TARI JIU 2022 :RKOU<ABJI% 15 ˆ:TROIAR 2016
• VOL. XXXVI, NO 2022 • LUNDI, 15 FEVRIER 2016 • MONDAY, FEBRUARY 15, 2016
Սփիւռքի Նախարարութիւնը
Տեղափոխուեցաւ
Նոր Շէնք
Սփիւռքի նախարարութենէն կ’իմանանք, որ
ՀՀ սփիւռքի նախարարութիւնը տեղափոխուե-
ցաւ Վազգէն Սարգսեան 3 հասցէին գտնուող
կառավարական-վարչական նոր համալիր:
Յիշեցնենք, որ Վազգէն Սարգսեան 3 հաս-
ցէին գտնուող կառավարական-վարչական նոր
համալիրի բացումը կատարուած է 2015 թուա-
կանի Դեկտեմբեր 5-ին՝ ՀՀ նախագահ Սերժ
Սարգսեանի մասնակցութեամբ:
Փարիզի մէջ Յունուար 28-ի երեկոյեան
տեղի ունեցած է Ֆրանսայի Հայկական
կազմակերպութիւնները համակարգող խո-
րհուրդի տարեկան ընթրիքը, որուն ներկայ
եղած են Ֆրանսայի նախագահ Ֆրանսուա
Հոլանտ, Փարիզի քաղաքապետ Անն Իտալ-
կօ, աշխարհահռչակ հայազգի երգիչ եւ
Զուիցերիոյ մօտ Հայաստանի արտակարգ
եւ լիազօր դեսպան Շարլ Ազնաւուր, Ֆրան-
սայի մօտ Հայաստանի դեսպան Վիգէն Չի-
տեչեան, ֆրանսահայ ականաւոր քաղաքա-
կան գործիչ Փաթրիք Տեւեճեան, «Սոր-
պոն»ի հայազգի դասախօս Մարկ Մու-
ղալեան, որ առաջին անձն էր, որ փորձած
էր անցեալ Օգոստոս 21-ին կանգնեցնել
Փարիզ-Պրիւքսէլ գնացքի ահաբեկչը եւ
որուն համար Հոլանտէն արժանացած էր
Ֆրանսայի Քաջութեան չորրորդ աստիճանի
պարգեւին. ներկայ էին նաեւ ֆրանսահայ
հասարակական ու քաղաքական գործիչ-
ներ:
Իր խօսքին մէջ, Հոլանտ յայտարարած է,
որ արդէն իսկ սկսած են Ֆրանսայի մէջ Հա-
յոց Ցեղասպանութեան ուրացումը քրէակա-
նացնող նոր օրէնք մը պատրաստելու
քննարկումները՝ նշելով, որ օրինագիծին
պատրաստումը վստահուած է Մարդկային
իրաւունքներու եւրոպական դատարանի
նախկին նախագահ Ժան Փօլ Քոսթայի:
Հոլանտ, դիմելով ներկաներուն՝ նշած է,
որ ինք լաւ գիտէ, թէ ինչպիսի՛ դժգոհու-
թիւններ յառաջացած են 2012-ին ներկա-
յացուած օրէնքի մերժումին պատճառով, որ
հաւանաբար ներկայացուած էր հապճեպով:
Ֆ ր ա ն ս ա յի ն ա խ ա գա հ ը ն ա ե ւ ը ս ա ծ է.
«Հայաստան եւ Թուրքիա միշտ պէտք է
գիտնան, թէ Ֆրանսա պատրաստ է զիրենք
երկխօսութեան առաջնորդելու»:
Հոլանտ վստահ է Ցեղասպանութեան
ուրացումը քրէականացնող
օրինագիծի որդեգրումին
ՀԱՅ ԶԻՆՈՒՈՐ ՄԸ ԶՈՀՈՒԵՑԱՒ
ԶԻՆԵԱԼ ԲԱԽՈՒՄՆԵՐՈՒ
ԸՆԹԱՑՔԻՆ
Փետրուար 4-ի առա-
ւօտեան ժամերուն Ղա-
ր ա բ ա ղ - Ա տ ր պ է յ ճ ա ն
սահմանին վրայ Ատըր-
պէյճա ն ա կան զ ինեալ
ուժերու կրակոցներէն
մահացաւ 20-ամեայ Սի-
մոն Ճավռշեան: Շիրակ
մարզ ի Փան իկ գիւղի
բնակիչ Սիմոնը իր եր-
կու տարուայ զինուո-
րական ծառայութիւնը
պիտի աւարտէր երկու
ամիսէն: Սիմոնի հայրը
եւ եղբայրը Ռուսիա մեկ-
նած էին աշխատանքի համար:
Ատրպէյճանական աղբիւրներ կը յայտնեն թէ սոյն
բախումներու ընթացքին մահացած են երեք հայ եւ մէկ
Ատրպէյճանցի զինուորներ:
Քոմանտոս. «Պատերազմի պարագային
Ատրպէյճանը ամբողջովին կ’ոչնչացուի»
Եթէ ղարաբաղեան հար-
ցի պատճառով Հայաստանի
ու Ատրպէյճանի միջեւ մեծ
կռիւ ըլլայ, ատիկա կը յան-
գեցնէ Ատրպէյճանի միա-
կողմանի ոչնչացման: Փե-
տըրուար 3-ին մամուլի ասու-
լիսի ժամանակ յայտնած է
ղարաբաղեան պատերազմի
մասնակից, զօրավար գնդա-
պետ Արկադի Տէր Թադե-
ւոսեան (Քոմանտոս)։
Անոր խօսքով, ասիկա
նաեւ շատ փորձագէտներու,
Ատրպէյճանի դաշնակիցնե-
րուն ու Թուրքիոյ տեսա-
կէտն է: «Մենք պատերազմ
չենք ուզում, բայց Ատրպէյ-
ճանը կարող է աւանտիւ-
րայի գնալ: Հիմք ընդունելով
միջազգային ի ր ա ւ ո ւ ն քը `
մենք կարող ենք հասցնել ու
կը հասցնենք կանխիչ հար-
ւած»,- շեշտած է Արկադի
Տէր Թադեւոսեան:
Քոմանտոս նաեւ աւելցու-
ցած է, որ Ատրպէյճանի մէջ
շատ բարդ իրավիճակ ձե-
ւաւորուած է ազգային փոք-
րամասնութիւններու դրու-
թեան մասին:
ՀԱԼԷՊԻ ՀԱՅԱԲՆԱԿ ՇՐՋԱՆՆԵՐՈՒ
ՌՄԲԱԿՈԾՈՒՄՆԵՐԷՆ ՎՆԱՍՈՒԵՑԱՆ
ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹԻՒՆՆԵՐ
Հայաստանի լրատու գործակալութիւններ կը տեղեկաց-
նեն թէ 3 Փետրուարի գիշերը ահաբեկչական ուժերու կողմէ
արձակուած հրթիռներէն մին պայթած է հայաբնակ Նոր
Գիւղ թաղամասին վրայ, վնասներ պատճառելով Ս. Գրիգոր
Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ եւ Սահակեան վարժարանին: Երկ-
րորդ հրթիռ մըն ալ պայթած է Հայոց Ծերանոցին մօտ: Տե-
ղի ունեցած են վիրաւորեալներ, այրած են ելեկտրականու-
թեան ցանցեր եւ գոյացած է նիւթական մեծ կորուստ:
Ռուսիա բնակող հայ գործարարը 5000 տոլար
կը տրամադրէ Արցախի իւրաքանչիւր
ընտանիքի մէջ ծնած 4-րդ փոքրիկին
Ռուսիա բնակող հայ գործարար Սամուէլ
Կարապետեան այսուհետեւ 5000 տոլար
պիտի տրամադրէ Արցախի իւրաքանչիւր
ընտանիքի մէջ ծնած չորրորդ փոքրիկին:
Արցա խ ի Հ ան րապետութեան կառա-
վարութեան նիստին յայտնած է նախագահ
Բակօ Սահակեան, Facebook-ի իր էջին
գրած է վարչապետի խօսնակ Արտակ Բեգ-
լարեանը:
Իբրեւ յետգրութիւն ան նաեւ տեղեկա-
ցուցած է հինգերորդ փոքրիկի առիթով
«Հայաստան» համահայկական հիմնադ-
րամն ու ԱՀ կառավարութիւնն ալ բնակա-
րան պիտի յատկացնեն ընտանիքներուն…
«էնպէս որ գոնէ երրորդ երեխայից յետոյ
արժէ վերաբնակուել Արցախում, սիրելի՛ ոչ
արցախաբնակ ընկերներ»,- գրած է Արտակ
Բեգլարեանը:
2. <abajaj;rj
Hebdomadaire Arménien
Armenian Weekly ISSN 0382-9251
Publié par /Published by
Le Centre de Publication Tékéyan
825 rue Manoogian, Saint-Laurent,
Québec H4N 1Z5
Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162
e-mail: abaka@bellnet.ca
www.tekeyanmontreal.ca
PM40015549R10945
TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699
2 • ABAKA • LUNDI 15 FEVRIER 2016 - MONDAY FEBRUARY 15, 2016
Canada
2nd Class $80 (QC & ON)
1ère classe/first class $90
U.S.A. 1st class (US)$90
Autres pays/Other countries:
1st class (US)$120
Per issue $1.75
Dépôt légal: Bibliothèque du Québec
ABAKA
Patas.anatou .mbagir^
AU:TIS PAGGAL:AN
’anouzoumn;rou%
nouiratououjiunn;rou ;u
gras;n;aki patas.anatou^
SALBI MARKOS:AN
Joronjoi patas.anatou^
MATAJ B& MAMOUR:AN
“We acknowledge the financial
support of the Government of
Canada through the Canada
Periodical Fund (CPF) for our
publishing activities.”
Ռուսաստանը
Թուրքիան
կ’ամբաստանէ
սուրիական
տարածքներու
ռմբակոծումներով
Թասս լրատու գործակալութինը
կը հաղորդէ, թէ՝ Ռուսաստան ան-
հերքելի ապացոյցներ ունի Սուրիոյ
հողերուն Թուրքիոյ կողմէ ռմբա-
կոծութեան վերաբերեալ:
Ըստ հաղորդդագրութեան` ռուս
զինուորականները ունին նաեւ սու-
րիական ընդդիմութեան կողմէ նկա-
րահանուած տեսանիւթեր, որոնց
մէջ կը տեսնուի, թէ ինչպէ՛ս թրքա-
կան ուժերը կը գնդակոծեն Սուրիոյ
հողերը:
Ռուս հրամանատարը պնդած է,
թէ թրքական բանակը մեծ հրետա-
նային սարքերով կը գնդակոծէ սու-
րիական սահմանամերձ բնակելի
շրջանները:
Ռուսաստանի զինուած ուժերը
յայտնած են նաեւ, որ ռուսական
օդանաւեր Սուրիոյ մէջ միայն մէկ
շաբաթուան մէջ 468 ռազմական
թռիչքներու ընթացքին ոչնչացու-
ցած են ահաբեկիչներու 1300 կեդ-
րոններ:
ՌԱԿ ՀԱՆՐԱՊԵՏԱԿԱՆ ՎԱՐՉՈՒԹԵԱՆ ԱՌԱՋԻՆ
ՆԻՍՏԸ` ՀԻՄՆԱՆՈՐՈԳՈՒԱԾ ԳՐԱՍԵՆԵԱԿՈՒՄ
Ռամկավար Ազատական կուսակ-
ցութեան «Նազար եւ Արտեմիս Նա-
զարեան» կենտրոնի հիմնովին վե-
րանորոգուած գրասենեակում Յուն-
ւարի 23-ին կայացաւ ՌԱԿ Հանրա-
պետական վարչութեան առաջին
նիստը Պատգամաւորական ժողո-
վից յետոյ, կազմակերպչական հար-
ցերով ծանրաբեռն օրակարգով:
ՌԱԿ ատենապետ Յակոբ Աւե-
տիքեանն իր ողջոյնի խօսքում, ար-
տայայտելով ներկայ բոլոր ժողովա-
կանների գոհունակութիւնը ի տես
բարեկարգ եւ ամէն յարմարութիւն-
ն երով օժտ ուած գրաս ենեակի,
ասաց, որ բարեգործութեան մէջ
կ արեւոր ը ոչ այն քան ստացած
գումարի չափն է, որքան այն թէ ո՛վ
է այդ գումարը նուիրում: Իսկ այս
պարագայում վերանորոգման հա-
մար նիւթական օժանդակութիւնը
բերող անձը Նազար Նազարեանը,
իր ողջ գերդաստանի աւելի քան
400 տարուայ պատմութեամբ իրաւ
բարեգործ է, որի տարբեր նուիրա-
տըուութիւնները Սփիւռքում թէ Հա-
յաստանում, առաւելաբար ՀԲԸ-
Միութեան խողովակով, հանդիսա-
նում են նորօրեայ վկայութիւնները
400-ամեայ բարեգործ այս ընտա-
նիքի մասին:
Ինչպէս ասուեց օրակարգը ծան-
րաբեռնուած էր առաւելաբար կազ-
մակերպչական հարցերով: Եւ դա
բնական է: 23-րդ համագումարի
պա տ գա մ ա ւորների միահամուռ
յանձնարարութիւնն էր դա հիմնո-
վին վերակազմակերպել կուսակ-
ցութիւնը իր բոլոր ակումբներով
ու շրջանային վարչութիւններով,
որոնք ընդգրկում են ողջ Հայաս-
տանի Հանրապետութիւնը, առաւել
աշխուժացնել ամէնօրեայ կապը
կառոյցների ու կենտրոնի միջեւ,
քարոզչական եւ համապատասխան
այլ նիւթ եր ով Ռ ամկավ ար Ազա-
տական գաղափարախօսութիւնը
մատչելի դարձնել հասարակութեան
առաւել լայն շրջանակների, յատ-
կապէս երիտասարդ սերնդից նորա-
գիր կուսակցականներ ընդգրկել եւ
ստուերացնել ՌԱԿ-ի համակիրների
բանակը: Եւ այդ ամէնը ոչ ինքնա-
նպատակ, այլ յառաջիկայ աշնանը
կայանալիք տեղական ինքնակառա-
վարման մարմինների ընտրութիւն-
ներին ընդառաջ:
Բազմաթիւ ելոյթներից եւ աշխոյժ
քննարկումներից յետոյ Հանրա-
պետական վարչութիւնը կայացրեց
համապատասխան որոշումներ,
տուեց յանձնարարութիւններ:
Որոշուեց առաջին հերթին այ-
ցելել Գիւմրի որտեղ այժմ նպաս-
տաւոր գետին կայ տեղի շրջանակը
վերաշխուժացնելու, ապա Եղուարդ
որտեղ կուսակցութիւնն ունի սեփա-
կան գրասենեակ, որն անհրաժեշտ է
օժտել մշտապէս գործող անձնա-
կազմով:
Որոշուեց արտագնայ նիստ-ստու-
գայցեր կազմակերպել Սիւնիքում,
Վարդենիսում, Մարտունիում, Սե-
ւանում, Լոռիում (Վանաձոր, Ստե-
փանավան եւ Սպիտակ), Մասիսում:
Որոշուեց յատուկ ուշադրութիւն
դարձնել Տավուշի մարզին, որտեղ
կուսակցական ներկայութիւնը թոյլ
է: Իսկ ինչ վերաբերում է Երեւանին,
որոշուեց մայրաքաղաքի տարբեր
ակումբներին հրաւիրել առանձին
հաւաքի, որի նպատակն է լինելու
ամրացնել այդ կառոյցները ե ւ
ստեղծել նորերը: Այդ իմաս տ ո վ
յատկանշական է, որ նիստի սկըզ-
բում երդմնառութեան արարողու-
թեամբ ՌԱԿ շարքերն ընդունուեց
բազմափորձ եւ լրջախոհ համա-
կիրներից Յովիկ Օհանեանը, որին
յանձնարարութիւն տրուեց Նորքի
զանգուածում եւս մի նոր ակումբ
ստեղծելու:
Նիստի աւարտին ՌԱԿ ատենա-
պետը տեղեկացրեց, որ Հանրա-
պետական վարչութիւնը օ ր ե ր ս
հրատարակել է կուսակցութեան
փոխատենապետ, էներգակիրների
ոլորտի մասնագէտ Արմէն Մանվէլ-
եանի նոր աշխատութիւնը, որի ներ-
կայացում-քննարկումը տեղի կունե-
նայ յառաջիկայ օրերին:
Նմանապէս հրատարակութեան է
տրուել փրոֆ. Նիկոլայ Յովհան-
նիսեանի տարածաշրջանում քրտա-
կան գործօնի եւ հայերիս հետ դրա
առնչութիւններին նուիրուած գրքոյ-
կը, մեծ տպաքանակով նորի ց է
տպագրուելու ՌԱԿ ծրագիրն ու կա-
նոնադրութիւնը:
ՌԱԿ մամլոյ դիւան
Էդուարդ Նալպանտեան. «2015 թուականը բաւական
խօսուն էր Հայաստանի եւ այլ երկիրներու միջեւ
յարաբերութիւններու զարգացման տեսանկիւնէ»
«Հիմնաւորուած չեն այն պնդումները, թէ Հայաս-
տանի`Եւրասիական տնտեսական միութեանն անդա-
մակցութիւնը, խոչընդոտում է այլ երկրների հետ զար-
գացմանը»,- լրագրողներու հետ հանդիպման ժամա-
նակ՝ ըստ Panorama.am-ի՝ ըսած է ՀՀ արտաքին գոր-
ծոց նախարար Էդուարդ Նալպանտեան` պատասխա-
նելով հարցումին, թէ համաձա՞յն էք այն կարծիքնե-
րուն, պնդումներուն հետ, որ ԵՏՄ-ին անդամակ-
ցութիւնը Հայաստանը կը կողմնորոշէ մէկ ուղղու-
թեամբ, կը խոչընդոտէ յարաբերութիւններու զարգա-
ցումին այլ երկիրներու հետ:
Նախարարին խօսքով, Հայաստան յայտարարած է,
որ շահագրգիռ է շարունակելու համագործակցութիւնը
այլ երկիրներու, կառոյցներու հետ` նկատի ունենալով
Հայաստանի պարտաւորութիւնները ԵՏՄ-ի մէջ:
«Յոռետեսներին կ’ասէի, որ 2015 թուականը բաւա-
կանին խօսուն էր Հայաստանի յարաբերութիւնների
զարգացման տեսանկիւնից ոչ միայն ԵՏՄ անդամ
երկրների, այլ նաեւ այլ երկրների ու կառոյցների հետ»,-
ընդգծած է նախարարը:
է. Նալպանտեան յիշեցուցած է, որ 2015-ին Հայաս-
տանի ն ա խ ագահը այց ելած էր Չինաստան, ուր
կնքուած էին տասնեակ պայմանագիրներ, ընդունուած
է համատեղ հռչակագիր, ԱՄՆ-ի հետ կնքուած էր ներ-
դրումներու խրախուսման եւ առեւտրային շրջանա-
կային համաձայնագիր, ԱՄՆ-ը 2015-ին Հայաստանի
մէջ կատարած էր ամենամեծ ներդրումը, 2015-ի Յուն-
ւարէն ԱՄՆ-ի հետ ուժի մէջ մտած էր վիզային օրէնքի
դիւրացման համաձայնագիրը, Եւրոմիութեան հետ մեկ-
նարկած էր բանակցութիւնները` նոր շրջանակային
փաստաթուղթի ստորագրման նպատակով: Նախարա-
րը նշած է, որ Հայաստան հաստատած, զարգացուցած,
խորացուցած է յարաբերութիւնները շարք մը երկիրնե-
րու հետ, իսկ Իրանի արտաքին գործոց նախարա-
րը յայտարարած է, որ Հայաստան անդամակցելով
Շար. էջ 14
3. LUNDI 15 FEVRIER 2016 - MONDAY FEBRUARY 15, 2016 • ABAKA • 3
Ընդհանուր Ակնարկ:
Յուշերուս այս հանգրուանը, մէկ կողմէ այն
շրջանն է որ ինձ պիտի առաջնորդէ մտնելու
բարձրագոյն ուսմանս եւ հետեւաբար գիտական
եւ փրոֆեսիոնալ ասպարէզիս լայն հորիզոնը
տանող ճամբուն մէջ եւ դէպի անոր տիրապե-
տելու կեդրոնացած աշխատանքիս, միւս կողմէ,
այս շրջանը կը զուգադիպի նաեւ սփիւռքահայ
կեանքին մէջ պատահած հսկայական ցնցումի
մը, իբրեւ հետեւանք Հայաստանեայց Առաքելա-
կան Եկեղեցւոյ մէջ յառաջ եկած, Մեծի Տանն
Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան յափշտակման իբ-
րեւ արդիւնք, ազգաքանդ հերձուածին: 1954-55
շրջանին պատահածը, այդ օրերուն ոչ միայն պի-
տի ստեղծէր ահաւոր տագնապ մը եկեղեցական
կեանքին մէջ, այլ նաեւ ան պատճառ պիտի ըլլար
ազգային կեանքը հիմնովին պառակտելու եւ
զայն ենթարկելու եւ մխրճելու եղբայրատեաց եւ
յատկապէս Լիբանանի մէջ, եղբայրասպան պայ-
քարներու շարունակական քանդիչ մթնոլորտի
մը մէջ:
Յուշերուս այս բաժնէն սկսեալ, դժբախտաբար
յաճախ պիտի ստիպուիմ անդրադառնալ այս
պայքարներուն որովհետեւ այս նոյն շրջանին է
որ սկսայ աստիճանաբար աւելի խորունկ կեր-
պով առնչուիլ ազգային եկեղեցական գաղու-
թային մեր կեանքով, նախ Եգիպտոս, ապա Ամե-
ր իկա , Գա ն ատա եւ ը նդհանրապէս ամբողջ
սփիւռքահայ կեանքին մէջ:
Կատարուածը ահաւոր, ապօրէն եւ ազգա-
քանդ դէպք մըն էր որուն հետեւանքները մինչեւ
այսօր կը կրէ սփիւռքահայութիւնը:
Ես իմ կարգիս որպէս տրամաբանութեան եւ
ուղղամտութեան անսակարկ հետեւող անձ, կամ
պէտք էր բոլորովին հեռու մնայի ազգային կեան-
քէն եւ հետեւաբար խաղաղօրէն ապրէի գիտու-
թեան եւ գործի աշխարհին ինծի տրամադրելի
դարձնող գերերջանիկ առաւելութիւնները, եւ
կամ ալ երբ սկսայ առնչուիլ ազգային կեանքով,
անխուսափելիօրէն պիտի մասնակցէի եւ յետոյ
եւս առաջնորդէի, սխալը եւ ծուռը շտկելու եւ ազ-
գային գերագոյն շահերը պաշտպանելու անվեր-
ջանալի եւ անհաճոյ սակայն անհրաժեշտ պայ-
քարին:
Այսքանը պէտք էր գրէի որպէսզի ընթերցողը
որ կը փափաքի տրամաբանական գիծ մը տեսնել
այս յուշերուս մէջ, կարենայ հանգիստ կերպով
ընկերակցիլ ինծի հասկնալու համար թէ, գիտու-
թեան հսկայ ասպարէզին մէջ նետուող եւ ան-
սահման յառաջդիմութեան առիթ ունեցող այս
մարդը ինչու եւ ինչպէս այսքան խոր եւ ամ-
բողջական կերպով ժամանակ, շունչ եւ ջանք
տրամադրած է եւ կը շարունակէ տրամադրել
ազգային եկեղեցական կեանքին, ուր դժբախտա-
բար գիտութիւն եւ տրամաբանութիւն յաճախ
բացակայ են եւ զոհ դարձած կարգ մը խմբակ-
ցութեանց եւ անհատներու տկարութեանց եւ
մանաւանդ անոնց փոքր եւ անխոստովանելի
ինքնակեդրոն շահերուն եւ հաշիւներուն:
Ահա ուրեմն պիտի տեսնէք այս յուշերէս որ
նկարագիրս թոյլ չի տուաւ որ պարզապէս հեռու
մնայի ազգային տագնապներէն եւ ազգային գե-
րագոյն շահերու պաշտպանութիւնը հետապնդե-
լու ծանր պարտականութեան զգացումէն:
Կրնայի անշուշտ ընդհակառակը, մնալ պարզա-
պէս անձնական եւ ընտանեկան շահերովս
զբաղելու շատ աւելի հանգիստ եւ անձնասէր
ապրելու կեանքի սահմաններուն մէջ:
Ուսանողութեան շրջանս Աղեքսանդրիոյ
Համալսարանին մէջ:
Վերադառնալով յուշերուս, ընթերցողը պի-
տի յիշէ թէ վերջին բաժնին մէջ հասած էի այն
հանգրուանին ուր յաջողութեամբ աւարտած
ըլլալով Աղեքսանդրիոյ ֆրանսական լիսէն եւ
բարձր արդիւնքներ ստացած ըլլալով պաքալօ-
րէայի Մաթեմաթիք բաժնին մէջ, նախընտրու-
թիւնս էր բարձրագոյն ուսումս շարունակել
Ֆրանսա, Փարիզի այսպէս կոչուած Les Grandes
Ecoles բարձրագոյն կրթութեան հաստատու-
թիւններէն մէկուն մէջ: Թէեւ ընտանիքիս նիւթա-
կան պայմանները, ձախողած ներգաղթի վաղոր-
դայնին, չէին թոյլատրեր նախատեսուած ճամ-
բորդական եւ ուսումնական մեծ ծախսերս հոգա-
լու, սակայն գիտէի թէ որեւէ դժուարութիւն պի-
տի չ’ունենայի եթէ դիմէի, համապատասխան
կրթաթոշակի արժանանալու նոյնիսկ մէկէ աւելի
աղբիւրներէ: Սակայն գլխաւոր արգելքը եղաւ
ընտանիքիս եւ յատկապէս հօրս վէթօն «տունէն
հեռու, օտար երկիր, այն ալ Ֆրանսա ճամբոր-
դելու եւ ապրելու» նկատմամբ: Հետեւաբար
միակ տարբերակը որ կը մնար ինծի մնալ էր
Եգիպտոս:
Դիմեցի եւ անշուշտ ընդունուեցայ Հոկտեմբեր
1954-ին Աղեքսանդրիոյ Համալսարանի Փոլի-
թէքնիք «Faculty of Engineering» բաժինը:
Փոլիթէքնիքը կ’սկսէր առաջին տարին մօտ
400 ուսանողներով, որովհետեւ աւելի վերջ բոլոր
մասնագիտութեանց հետեւողները միասին էին
առաջին տարին: Աւելի վերջ, հետզհետէ մասնա-
գիտա ն ա լո վ , հ ի ն գ տ ա ր ո ւ ա յ շ ր ջ ա ն ը պ ի տ ի
աւարտէի 1959-ի Յունիսին, Electrical Enginee-
ring-ի Electronics բաժինէն:
Ֆրանսական Լիսէի մէջ ստացած պաքալօ-
րէայի չափազանց պահանջկոտ կրթութենէն
ետք, եգիպտական համալսարանի ծրագիրը որ
հիմնուած էր անգլիական դաստիարակութեան
մօտեցման եւ ծրագրին վրայ, ինծի համար շատ
աւելի հեշտ երեւցաւ առաջին իսկ հանգրուա-
նէն:
Մեր բոլոր դասագիրքերը քլասիք անգլերէն
համալսարանական թէքստերն էին որոնք կը
գործածուէին ամերիկեան կամ անգլիական
ծանօթ համալսարաններուն մէջ, իսկ մասնագէտ
փրօֆէսէօրները բոլորն ալ առանց բացառու-
թեան իրենց պատրաստութիւնը ստացած էին
ամերիկեան, անգլիական կամ գերմանական
բարձրագոյն կրթական հաստատութիւններէն:
Պարզ խօսքով կրնամ ամփոփել Աղեքսանդ-
րիոյ Համալսարանին մէջ ձեռք բերած իմ կրթա-
կան յաջողութեանս չափը եւ մակարդակը, ըսե-
լով թէ կրթական այս շրջանիս հինգ տարիներուն
ընթացքին, առաջին օրէն սկսեալ մինչեւ վերջին
օրը, բոլոր մակարդակներու եւ բոլոր նիւթերու
մէջ անցուցած բոլոր քննութիւններուն մէջ
առանց բացառութեան հանդիսացած եմ դա-
սարանիս առաջինը եւ ստացած եմ համալսա-
րանին զանազան յիշատակութեանց շարքէն,
ամենաբարձր «Պատուոյ Առաջին կարգի, Քաջա-
լաւ» յիշատակութիւնը: Այս պարագան բնակա-
նաբար հետաքրքրուող որեւէ մէկը կրնայ երթալ
եւ հաստատել փնտռտուք կատարելով համալ-
սարանի արխիւներուն մէջ:
Շար. էջ 6
Հ.Բ.Ը.Մ. Կեդրոնական Վարչական Ժողովի
երկարամեայ նախկին անդամ եւ փոխ-նա-
խագահ մինչեւ 2010, այժմ Կ.Վ.Ժ.-ի վաս-
տակաւոր (Emeritus) անդամ: Ռ.Ա.Կ. Կեդրո-
նական Վարչութեան երկարամեայ նախկին
անդամ եւ Ատենապետ մինչեւ 1995: Գանա-
տայի Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ
Թեմի հիմնադիրներէն եւ Թեմական Խորհուրդի
անդրա նիկ Ա տ ենա պ ետ , ա պ ա հռչա կուա ծ
Պատուոյ Ատենապետ: Ամերիկայի եւ Գանա-
տայի Թ.Մ. Միութեան Կեդրոնական Վարչու-
թեան հիմնադիր անդամ: Մոնթրէալի Թ.Մ.
Միութեան հիմնադիրներէն, Ատենապետ այժմ
Պատուոյ Նախագահ: Մոնթրէալի Ալեք Մա-
նուկեան Վարժարանի Հիմնադիր եւ Գործադիր
Նախագահ մինչեւ 2011:
(Շարունակելի )
Նախորդ հատուածները տեսնել
Ապագայ 13 Ապրիլ 2015, Ապագայ 29 Յունիս 2015, Ապագայ 24 Օգոստոս 2015
Ապագայ 05 Հոկտեմբեր 2015 թիւերուն մէջ:
Կարճ Բացատրողական
Քանի մը ամսուայ ընդմիջումէ մը ետք կը վերադառնամ յուշերուս հրատարակութիւնը շարու-
նակելու:
Այսպիսի ընդմիջումներ նախատեսելի են, այնպէս ինչպէս առաջին իսկ օրէն, երբ անցեալ Ապրիլի
13-ին Ապագայ-ին մէջ լոյս տեսաւ առաջին գրութիւնս, բացատրած էի թէ բազմազբաղ ժամա-
նակացոյցիս պատճառաւ, յաջորդական բաժիններս պիտի երեւային ըստ ժամանակիս թոյլտուութեան:
Կը խոստովանիմ սակայն թէ որպէս հեղինակ շատ հաճելի թուեցաւ ինծի երբ անցնող ամիսներուն
ընթացքին բազմաթիւ ընթերցողներ, հեռուէն թէ մօտէն, կրկնակի լուր կը ղրկէին թէ, որոշ անհամ-
բերութեամբ եւ շատ հետաքրքրութեամբ, կ’սպասէին յուշերուս շարունակութեան:
Ահաւասիկ այսօր կը տեսնէք գրութեանս շարունակութիւնը:
Անգամ մը եւս կ’ուզեմ յիշեցնել սակայն թէ յուշերս կը վերաբերին թէեւ անձնական կեանքիս, սա-
կայն իմ ազգային կեանքին մէջ ունեցած արտակարգ գործունէութեանս բերմամբ հոն կը դրսեւորուին
անցնող տասնեակ տարիներուն ընթացքին մեր գաղութային եւ հաւաքական կեանքը յուզող բազ-
մաթիւ իրադարձութիւններ եւ երեւոյթներ որոնց մասին կը գրեմ իմ դատողութեամբս, ամենայն արդա-
րամտութեամբ, յստակութեամբ եւ պատահածներուն նկատմամբ ճշմարտութիւնը արտայայտելու
նպատակով: Որեւէ ժամանակ որեւէ անձի եւ կամ կազմակերպութեան, եթէ գրութիւնս հաճելի թէ ան-
հաճոյ թուի, ընթերցողը վստահ կրնայ ըլլալ թէ այդ պարագան դոյզն իսկ չափով չի հետաքրքրէր ինձ:
Ինձ կը հետաքրքրէ միայն արտայայտել ճշմարտութիւնը, եւ այդ է արդէն միակ պատճառը որ զիս մղեց
գրելու յուշերս: Այս պատճառաւ ալ, կրնան յուշերս զարգանալ այնպիսի ձեւով մը որ որոշեմ չի շարու-
նակել զանոնք «Ապագայ»ին մէջ հրատարակել եւ նախընտրեմ զանոնք ամբողջութեամբ զատ հատո-
րով մը հրապարակել որպէս կարեւոր փաստաթուղթ, իմ շրջանի ազգային կեանքին վերաբերեալ որ-
պէսզի բոլորովին ազատ զգամ, բոլոր նիւթերուն եւ անոնց հետ առնչուող անձերուն մասին, ի պա-
հանջեալ յարկին, գրելու ճշմարտութիւնները եւ միայն ճշմարտութիւնները առանց որեւէ չափով
պէտքը զգալու նոյնիսկ փոքր չափով մեղմացնելու իսկական պատահածներու վերաբերեալ յաճախ ան-
խուսափելի, կծու իրականութիւնները:
Իմ Յուշերս
Գլուխ 2
Եգիպտոսի Մէջ Վերջին Տասներկու Տարիներս Մինչեւ 1961
Գ. Բաժին
Աղեքսանդրիոյ Համալսարանի Տարիներս
եւ
Սկիզբը մեծ Հերձուածին՝ Հայաստանեայց Եկեղեցւոյ մէջ
4. 4 • ABAKA • LUNDI 15 FEVRIER 2016 - MONDAY FEBRUARY 15, 2016
Հայաստանի եւ Վրաստանի միջեւ
ռազմական համագործակցութեան
ծրագիր
Ստորագրուեցաւ Հայաստանի եւ Վրաստանի պաշտպանութեան նա-
խարարութիւններու միջեւ 2016 թուականի ռազմական համագործակ-
ցութեան ծրագիրը:
Հայաստանի ՊՆ մամուլի ծառայութենէն NEWS.am-ը կը տեղեկացնէ՝
Հայաստան պաշտօնական այցի ծիրէն ներս, Երկուշաբթի 1 Փետրուար
2016-ին, Վրաստանի պաշտպանութեան նախարար Թինաթին Խիտաշելիի
գլխաւորած պատուիրակութիւնը հիւրընկալուած է ՀՀ պաշտպանութեան
նախարարութեան վարչական համալիրին մէջ:
Երկու երկիրներու պաշտպանական գերատեսչութիւններուն մէջ մի-
ջազգային համագործակցութեան համար պատասխանատու պաշտօն-
եաները ստորագրած են Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Վրաստանի
պաշտպանութեան նախարարութիւններու միջեւ 2016 թուականի ռազ-
մական համագործակցութեան ծրագիրը: 2010-էն ի վեր ծրագրային հի-
մունքներով իրականացուող երկկողմ ռազմական համագործակցութեան
ամէնամեայ ծրագրի այս տարուան հիմնական ուղենիշներն են՝ փորձի
փոխանակումը խաղաղապահութեան, ռազմական կրթութեան, մաս-
նագիտական վերապատրաստման եւ ռազմավարական ծրագրաւորման
ոլորտներուն մէջ:
Ա. Երիցեան. «Քննարկման փուլի
մէջ է Իրաք-Իրան-Հայաստան
ճանապարհի հարցը»
Հայաստանի եւ Իրանի համագոր-
ծակցութիւնը բոլոր բնագաւառնե-
րու մէջ խորացնելու նպատակ կայ:
Այս մասին նշած է Հայաստանի մէջ
Իրանի Իսլամական Հանրապետու-
թեան նորանշանակ դեսպան Քա-
զեմ Սաճատին` վերջերս ՏԿԱԻ նա-
խարար Արմէն Երիցեանի հետ հան-
դիպման ժամանակ:
ՏԿԱԻՆ լրատուական ծառայու-
թենէն կը յայտնեն, որ տարածքային
կառավարման ոլորտին մէջ առան-
ձին մարզերու եւ քաղաքն ե ր ո ւ
միջեւ համագործակցութիւնը խո-
րացնելու նպատակով դեսպանը
նախարար Երիցեանին խնդրած է
ՏԿԱԻ նախարարութեան անունէն
հրաւէր ուղարկել Իրանի Հանրա-
պետութեան Սպահանի, Հորմոզ-
գանի, Կիլանի նահանգապետերուն
եւ Թեհրանի մարզպետին: Այցի
նպատակը խորացնել Իրանի ե ւ
Հայաստանի մարզերու համագոր-
ծակցութիւնը գիւղատնտեսութեան
եւ յատկապէս ձկնաբուծութեան
ոլորտին մէջ:
Կարեւորելով երկու երկիրներու
միջեւ մերձեցումը նաեւ մարզային
մակարդակով` նախարար Երիցեան
յանձնարարած է պատրաստել հա-
մապատասխան հրաւէրները` հա-
ւաստիացնելով դեսպանին, որ ՏԿԱԻ
նախարարութիւնը իր գործառոյթ-
ներու ոլորտին մէջ ամէն ինչ պիտի
ընէ հայ-իրանական համագործակ-
ցութիւնը խորացնելու եւ որակա-
պէս նոր մակարդակի վրայ բարձ-
րացնելու համար:
Նախարար Երիցեան ներկայա-
ցուցած է նաեւ ՏԿԱԻՆ-ի ծառա-
յութիւններն ու գործառոյթները`
նախանշելով այն բնագաւառները,
որոնցմով նախարարութիւնը կրնայ
նպաստել հայ-իրանական համա-
գործակցութեան խորացման: Նա-
խարարը ներկայացուցած է նաեւ
իր այցը Իրաքի Հանրապետութիւն`
նշելով, որ քննարկման փուլի մէջ է
Իր ա ք-Իր ա ն -Հ ա յա ս տ ա ն ճա ն ա -
պարհի հարցը:
Հայ զինուորներու բուժումը
զօրացրուելէ ետք պիտի շարունակուի
պետութեան հաշուին
Ծառայութեան ընթացքին առող-
ջական խնդիրներ ձեռք բերած զին-
ւորներու բուժումը զօրացրուելէ
ետք կը շարունակուի պետական
միջոցներու հաշուին: Այս մասին,
ըստ Tert.am-ի, տեղեկացուցած է
Բժշկասոցիալական փորձաքննու-
թեան գործակալութեան պետ Ար-
մէն Սողոյեան:
«Յաճախ ծառայութեան ընթաց-
քում ձեռք բերած հիւանդութիւնը
զինուորին կարող է հասցնել հաշ-
մանդամութեան: Հաշմանդամու-
թիւն ունեցող անձանց համար վե-
րականգնման գործընթացն այդ ժա-
մանակ իրականացւում է պետական
միջոցների հաշուին»,- ըսած է Սո-
ղոյեան` միաժամանակ նշելով, որ
կ’ըլլան դէպքեր, երբ հիւանդու-
թիւնը կայ, սակայն ատիկա անձին
չէ հասցուցած հաշմանդամութեան:
Այդ պարագային, ըստ պաշտօն-
եային, զօրացրուելէ յետոյ վերա-
կանգնման հարցը քաղաքացին
պէտք է լուծէր սեփական գրպանի
հաշուին: Սակայն այժմ, Սողոյեա-
նի խօսքերով, պատրաստուած եւ
շրջանառութեան մէջ դրուած է
Կառավարութեան որոշման նախա-
գիծ, ըստ որուն` ծառայութեան ըն-
թացքին հիւանդութիւն ձեռք բերած
եւ զօրացրուած անձանց կը տրա-
մադրուի վերականգնողական ան-
հատական ծրագիր, եւ ատով անոնց
բուժօգնութիւնը կ’ըլլայ պետական
պատուէրի ծիրին մէջ:
Բակօ Սահակեան ընդունած է
«Հայաստան» համահայկական
հիմնադրամի գործադիր տնօրէնը
Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան նախագահ` Բակօ Սահակեան
Փետրուար 4-ին ընդունած է «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի
գործադիր տնօրէն Արա Վարդանեանը եւ փոխտնօրէն Արարատ Խլղաթ-
եանը: Այս մասին կը տեղեկացնեն Արցախի Հանրապետութեան նախա-
գահի աշխատակազմի տեղեկատւութեան գլխաւոր վարչութենէն:
Հանդիպման ընթացքին քննարկուած են հիմնադրամին կողմէ Արցախի
մէջ իրականացուող ծրագիրներու ընթացքին վերաբերող շարք մը հար-
ցեր:
Նախագահը կարեւոր համարած է աշխատանքներու պատշաճ կա-
տարումը` պահպանելով նախանշուած ժամկէտները:
5. LUNDI 15 FEVRIER 2016 - MONDAY FEBRUARY 15, 2016 • ABAKA • 5
Մարդու իրաւունքներու եւրոպական դատարանը Ատրպէյճանին եւ
Հունգարիոյ մինչեւ Մայիս 12 ժամանակ տուած է պատասխանելու
ատրպէյճանցի ոճրագործ Ռամիլ Սաֆարովին արտայանձնելու եւ վա-
ղաժամ ազատ արձակելու գործով դատարանի կողմէ այդ պետութիւն-
ներուն ուղղուած հարցերուն:
Ինչպէս «Արմէնփրէս»-ի հետ զրոյցի ընթացքին նշած է ՄԻԵԴ-ի մէջ
դիմումատու` հայ սպայ Գուրգէն Մարգարեանի հարազատներու շահերուն
պաշտպան Նազելի Վարդանեան, դիմող կողմը կը ձգտի ամէն ինչ ընել, որ
Հայաստանի Հանրապետութիւնը ճանչցուի կողմ, քանի որ Գուրգէն
Մարգարեանը Հայաստան պետութիւնը ներկայացնող զինծառայող էր, երբ
դաժանաբար սպաննուեցաւ ատրպէյճանցի ոճրագործ Սաֆարովի
կողմէ: «Այն, որ դատարանը գործն ընդունել է վարոյթ եւ արդէն մեկնարկել
է հաղորդակցութեան փուլը, մեծ առաջընթաց է: Մենք դրան երեք տարի
սպասել ենք, քանի որ հայցը ներկայացրել էինք 2013թ. Փետրուարի 28-
ին»,- ըսած է Վարդանեան:
ՄԻԵԴ-ի մէջ Գուրգէն Մարգարեանի հարազատներուն շահերը կը ներ-
կայացնեն նաեւ ՄԻ եւրոպական փաստաբանական կեդրոնը, հայկական
հասարակական Legal Guide կազմակերպութիւնը: Գանգատին մէջ կը
պահանջուի ճանչնալ, որ Հունգարիոյ կողմէ Ատրպէյճանին մարդասպան
Ռամիլ Սաֆարովի փոխանցումը եւ Ատրպէյճանի կողմէ անոր ներումը, ըստ
էութեան` արդարացումը եւ հերոսացումը կը խախտէ Մարդու իրաւունք-
ներու եւրոպական ուխտագիրի 2-րդ յօդուածով (այն է` կեանքի իրաւունք),
14-րդ յօդուածով (խտրականութեան արգելք) ամրագրուած հիմնարար
իրաւունքները: Մարդու իրաւունքներու եւրոպական դատարանը կրնայ
պարտաւորեցնել ոճրագործին ետ յանձնել Հունգարիոյ կամ կրել պատիժի
մնացած մասը նոյն Ատրպէյճանի մէջ: Վճիռը կրնայ ենթադրել նաեւ
դրամական պատասխանատուութիւն:
Մարգարեանի հարազատները նաեւ կը շեշտեն, որ հայ սպան զոհ
դարձած է ազգային ատելութեան հողի վրայ կատարուած յանցագործու-
թեան, որ աւելի ուշ արդարացուցած է մարդասպանին ներում շնորհելու եւ
ազատ արձակելու միջոցով: Հունգարիան իր հերթին ինչպէս ընդգծած են
գանգատ ներկայացնողները, արտայանձնած է Սաֆարովը Ատրպէյճանին
առանց երաշխիքներ ստանալու, որ յանցագործը այդ երկրին մէջ պիտի
կրէ իր դատավճռով սահմանուած պատիժը ամբողջութեամբ: Գանգատ
ներկայացուցած է նաեւ Հայկ Մակուչեանը, որուն, ինչպէս պարզած է
դատարանը, ցանկացած է սպաննել Սաֆարովը Պուտափեշտի մէջ նոյն
միջադէպի ժամանակ:
Թուրքիոյ մէջ յատուկ պատրաստութիւն անցած Ատրպէյճանի ԶՈՒ սպայ
Ռամիլ Սաֆարովը 2004-ի Փետրուարին կը մասնակցէր ՆԱԹՕ-ի «Գոր-
ծընկերութիւն յանուն խաղաղութիւն» ծրագրի ծիրէն ներս անգլերէնի դա-
սընթացքներուն, որուն կը մասնակցէին նաեւ հայ սպաներ Գուրգէն
Մարգարեանն ու Հայկ Մակուչեանը:
2004-ի Փետրուար 19-ի գիշերը Ռամիլ Սաֆարովը թաքուն մտած էր
Գուրգէն Մարգարեանի սենեակը եւ կացինահարած քնացած հայ սպան:
Երկարատեւ դատական գործընթացէ ետք 2006-ի Ապրիլին Սաֆարովը
Պուտափեշտի դատարանին կ ո ղ մ է ցմ ա հ ա զա տ ա զր կ մ ա ն դ ա տ ա -
պարտուած էր` 30 տարի առանց ներման իրաւունքի: Հունգարական դա-
տարանը բազմիցս յայտարարած էր Սաֆարովի` հայրենիքին արտա-
յանձնելու անհնարինութեան մասին, սակայն 2012-ի Օգոստոս 31-ին
Սաֆարովը արտայանձնեցին Ատրպէյճանին, ուր մարդասպանին Նա-
խագահ Ալիեւը անմիջապէս ներում շնորհեց, զինուորական բարձր կոչում
տուաւ եւ միանուագ վճարեց 8 տարուան աշխատավարձը: Նոյն օրը
պաշտօնական Երեւանը խզեց դիւանագիտական յարաբերութիւնները
Պուտափեշտի հետ:
Ատրպէյճանն ու Հունգարիան ոճրագործ Սաֆարովի գործով ՄԻԵԴ-ի
հարցերուն պէտք է պատասխանեն մինչեւ Մայիս 12
Ֆրանսա եւ Իրան 15 միլիառ եուրոյի
համաձայնութիւններ կնքած են
Ֆրանսայի նախագահ Ֆրանսուա Հոլանտ
յայտարարած է, որ Ֆրանսա վերջին 17 տար-
ւան ընթացքին առաջին անգամ Իրանի նա-
խագահը ընդունելով՝ Իրանի հետ յարաբերու-
թիւններուն մէջ նոր էջ մը բացած է:
Հոլանտի եւ Իրանի նախագահ Հասան Ռու-
հանիի բանակցութիւնները տեղի ունեցած են
Էլիզէի պալատին մէջ: Բանակցութիւնները
տեւած են աւելի քան երկու ժամ եւ աւարտած
երկկողմանի համագործակցութեանց վերա-
բերեալ մօտաւորապէս 30 փաստաթուղթերու
ստորագրութեամբ: «Այսօր նոր էջ կը բացուի
մեր երկիրներու յարաբերութիւններուն մէջ»,
յ այտա ր ա րած է Հոլ ան տ եւ աւելցուցած.
«Ատիկա օգտակար պիտի ըլլայ ոչ միայն մեր
երկիրներուն, այլեւ՝ ամբողջ աշխարհին»:
Հոլանտ նաեւ նշած է, որ համաձայնա-
գիրները կ՛ընդգրկեն գիւղատնտեսութեան,
առողջապահութեան ու մշակոյթի մարզերը,
դրամատնային հատուածը եւ ինքնաշարժ-
ներու արտադրութեան մարզը: Ըստ նախնա-
կան գնահատումներու՝ համաձայնագիր-
ներուն ընդհանուր գումարը կը հասնի 15
միլիառ եուրոյի: Օրինակ՝ ֆրանսական «Թո-
թալ» ընկերութիւնը նախնական համա-
ձայնագիր մը կնքած է անմշակ քարիւղի
գնման վերաբերեալ:
Կը նախատեսուի, որ մատակարարում-
ներու ծաւալը հասնի օրական 150-200 հա-
զար տակառի:
Կը նշուի նաեւ, որ բանակցութիւններուն
ընթացքին արծարծուած է սուրիական տագ-
նապը: «Սուրիոյ մէջ փոխանցման քաղա-
քական հոլովոյթը կարելի է իրագործել»,
յայտարարած է Հոլանտ: Իսկ Ռուհանին
համաձայն գտնուած է, որ անհրաժեշտ է
լուծել Սուրիոյ ճգնաժամը, սակայն միա-
ժամանակ մատնանշած, թէ որոշ մարզերու
մէջ Փարիզի եւ Թեհրանի դիրքերը տարբեր
են:
ԵԱՀԿ գործող
նախագահը մտահոգ է ԼՂ
հակամարտութեան գօտիի
զինուած բախումներով
Գերմանի ո յ ա ր տ ա -
քին գործոց նախարար
Ֆրանք-Վալթեր Շթայն-
մայըր հեղինակաւոր The
Huffington Post-ին մէջ
հրապարակած է յօդուած
մը «Ինչո՞ւ ԵԱՀԿ-ը ան-
փոխարին ե լի է Եւ ր ո -
պայի անվտանգութեան
համար» խ ո ր ա գի ր ո վ ,
որուն մէջ անդրադար-
ձած է նաե ւ Լե ռն ա յի ն
Ղարաբաղի հակամար-
տութեան կարգաւորման:
Ըստ Artsakhpress.am-ի՝
Շթայնմայըր նշած է, որ Մերձտնեսդրեան եւ Լեռ-
նային Ղարաբաղի նման սառեցուած հակամար-
տութիւնները կը շարունակեն այդ շրջաններուն մէջ
բնակող մարդոց համար յարուցել մեծ դժուարու-
թիւններ:
«Մենք կ’ուզենք կայունացնել հրադադարը, կա-
ռուցել վստահութիւն, առնել փոքր, բայց իրական քայ-
լեր մարդոց ամենօրեայ կեանքը բարելաւելու նպա-
տակով, ինչպէս, օրինակ, մեծցնել տնտեսական շըր-
ջանառութիւնը: Ինչ կը վերաբերի Լեռնային Ղարա-
բաղի հակամարտութեան, սահմանագծին եւ հայ-
ատրպէյճանական սահմանին զինուած բախումները
մտահոգուելու լուրջ առիթ դարձած են: Գերմանիան
հանդէս կու գայ ԵԱՀԿ Մինսքի խումբի ծիրին մէջ բա-
նակցային գործընթացի անմիջականացման օգտին:
Կարեւորագոյն քայլ պիտի ըլլայ այնպիսի մեքե-
նականութեան ստեղծումը, որ պիտի քննէ հրա-
դադարի խախտման դէպքերը»,- ընդգծած է Գերմա-
նիոյ արտաքին գործոց նախարարը, որուն կարծիքով
այժմ աշխարհը կ’առերեսուի Պաղ պատերազմէն յետոյ
Եւրոպայի խ ա ղ ա ղ ո ւ թ ե ա ն ո ւ ա ն վ տ ա ն գո ւ թ ե ա ն
սպառնացող ամենամեծ վտանգին հետ:
6. Կիրակի՝ 31 Յունուար 2016-ին
Հայաստանի Հ1 հեռատեսիլի պաշ-
տօնական կայանէն հաղորդուած է
նշանաւոր հաղորդավարուհի եւ
վերլուծաբան Արփէն Մովսիսեանի
կողմէ պատրաստուած «Մարմա-
րա»-ի գլխաւոր խմբագիր Ռ. Հատ-
տէճեանի մասին նոր ժապաւէն մը:
Այս մասին կը տեղեկանանք «Մար-
մարա»-էն, ուր կը նշուի, թէ Հատ-
տէճեանին նուիրուած Մովսիսեանի
յայտագիրը այս անգամ կը կրէր
«Թուղթ առ Ռոպէր Հատտէճեան»
վերնագիրը:
Արփէն Մովսիսեան նախապէս ալ
Հայաստանի մէջ, կամ Պոլիս այցե-
լած ժամանակ յայտագիրներ ար-
ձանագրած էր Հատտէճեանի մա-
սին: Իսկ այս անգամուան յայ-
տագիրը կը բաղկանար հիներուն
վրայ աւելցած նոր տուեալներով,
որոնք նախապէս չէին հրապարակ-
ւած: Կատարուած հարցազրոյց-
ներուն մէջ լայն կարելիութիւն
տրուած էր, որպէսզի խմբագրա-
պետը արտայայտէր իր կարծիքը եւ
մտորումները ազգային լինելու-
թեանը շահագրգռող նիւթերու
շուրջ, անդրադառնար ազգային
ինքնութեան հրամայականներուն,
խօսէր մշակոյթի գործօններուն մա-
սին, եւ անցեալի իր յուշերը փոխան-
ցէր հանդիսատեսին, Արփէն Մով-
սիսեանի ուղղած հարցումներուն
միջոցաւ: Յայտագրին մէջ կարեւոր
մաս կազմած է Արփէն Մովսիսեանի
վերլուծական մեկնաբանութիւննե-
րը, որոնք մեկնելով «Յուշատետր»ե-
րու խորհուրդէն, կը պարզաբանէին
Ռ. Հատտէճեանի գաղափարական
աշխարհը:
Յատկանշական է հաղորդման
աւարտին Մովսիսեանի հարցին
Հատտէճեանի տուած պատասխա-
նը, երբ հարցուցած էր որ վաղուան
յուշատետրը դեռ գրուա՞ծ չէ, Ռ.
Հատտէճեան պատասխանած էր, որ
«Ոչ, վաղուան յուշատետրը դեռ չէ
գրուած, ան պիտի գրուի վաղը, ձեր
բոլորին հետ ձեռք ձեռքի»:
6 • ABAKA • LUNDI 15 FEVRIER 2016 - MONDAY FEBRUARY 15, 2016
Իմ Յուշերս...
Շար. էջ 3-էն
Այս սովորական երեւոյթ չէր անշուշտ, հետե-
ւաբար, ամբողջ համալսարանին մէջ ինձ կը
ճանչնային, որպէս բացառիկ յաջող ուսանող:
Իսկ աւարտական քննութեանց իբրեւ ար-
դիւնք, երբ ստացայ Bachelor of Electrical Engi-
neering վկայականս, նոյնպէս վկայականիս մէջ
կը յիշատակուէր որ ստացած էի «Պատուոյ Առա-
ջին կարգի Քաջալաւ յիշատակութիւնը, «Ex-
cellent, with First Honour Degree»: Այդ առիթով
ինձ նաեւ տեղեկացուցին թէ ստացած էի բարձ-
րագոյն միջինը նկատի առած այդ տարուայ նոյն
մասնագիտութեան մէջ Եգիպտոսի այդ ժամա-
նակուայ երեք համալսարաններէն աւարտական
քննութեանց մասնակցող բոլոր ուսանողները:
Անշուշտ այս պարագան եւս շատ պատուաբեր
արդիւնք մըն էր, անձնապէս ինծի եւ իմ ընտա-
նիքիս համար: Նաեւ բնականաբար պատուաբեր
արդիւնք էր մեր գաղութին համար, հետեւաբար
յաճախ խօսուեցաւ եւ յաճախ գրուեցաւ այդ մա-
սին:
Այդ տարին, այսինքն 1959-ին առաջին անգամ
ըլլալով, պետութիւնը ստեղծեց «Գիտութեան
Տօն» անուան տակ փառատօն մը որուն ընթաց-
քին, այդ օրերու աշխարհածանօթ եւ համբա-
ւաւոր նախագահ Կամալ Ապտէլ Նասէր ինք իր
ձեռամբ պիտի շնորհաւորէր եւ վկայականները
յանձնէր Եգիպտոսի համալսարաններու բոլոր
ճիւղերէն շրջանաւարտ բարձրագոյն արդիւնքնե-
րու հասած աւարտողներուն: Այդպէս ալ ուրեմն
ես բացառիկ պատիւը ունեցայ վկայականս ստա-
նալու նոյն ինքն Ապտէլ Նասէրի ձեռքէն: Հաճելի
զուգադիպութեամբ մը այդ պահուն առնուած
նկարը, ի տարբերութիւն պատմական բազմաթիւ
ուրիշ առիթներու վերաբերեալ կորսնցուցած
նկարներէս, մնացած է իմ մօտ եւ սիրով զայն
ցոյց կու տամ պատշաճ առիթներով...:
Համալսարանը աւարտելէս անմիջապէս ետք,
տնօրէնութեան պահանջքով նշանակուեցայ
«Օգնական դասախօս» իմ մասնագիտական
բաժնիս մէջ: Անշուշտ բուն նպատակս էր, յաջող
արդիւնքով աւարտած բոլոր միւս ուսանողնե-
րուն նման, ուսումս եւ մասնագիտութիւնս շա-
րունակել, հասնելու համար բարձրագոյն հան-
գըրուանին այսինքն ստանալու համար դոկտո-
րաս: Բնականաբար այս անգամ եւս բուռն փա-
փաքս էր, Եգիպտոսէն դուրս ելլել եւ նկատի
առնելով մինչ այդ աշխարհի տարածքին կա-
տարուող քաղաքական եւ տնտեսական խոշոր
փոփոխութիւնները, այս անգամ մտասեւեռումս
էր մեկնիլ Ամերիկայի Միացեալ Նահանգները:
Կրկին շատ խոչընդոտներ կային որպէսզի
հասնէի այս նպատակիս: Այդ օրերուն Եգիպտո-
սի պետական օրէնքները չափազանց խիստ էին
երկրէն դուրս ճամբորդութեան կապակցու-
թեամբ: Նոյնիսկ երկրէն դուրս տասը տասնհինգ
տոլարէն աւելի գումար արտօնուած չէինք դուրս
հանել: Աւելին եւս, համաձայն օրուան օրէնքնե-
րուն, համալսարանի նոր պաշտօնս երկու տարի
կատարելէ ետք պէտք էր կատարէի եգիպտական
բանակի զինուորական ծառայութիւնս, աստիճա-
նաւոր սպայի մակարդակով:
Ես, անշուշտ, ասոնցմէ ոչ մէկը կ’ուզէի ընել:
Շատ երկար է այդ երկու տարիներուն ընթաց-
քին կատարած փորձերուս եւ աշխատանքներուս
պատմութիւնը, որպէսզի կարենայի ազատիլ
օրուան օրէնքներու կապանքներէն:
Մէկ կողմէ քանի մը ձեռներէց բնիկ եգիպտա-
ցի ուրիշ ընկերներու գործակցութեամբ ձեռնար-
կեցինք ամենահամարձակ դիմումներու շարքի
մը հասնելով մինչեւ նոյն ինքն Նախագահ Կամալ
Ապտէլ Նասէրին որպէսզի ջանայինք մեզի յար-
մարող ճեղքեր ստեղծել զինուորական եւ այլ
օրէնքներուն մէջ:
Ըսեմ պարզապէս թէ աներեւակայելի ջանքերէ
վերջ, յաջողեցանք:
Միւս կողմէ սակայն պէտք էր միջոցը գտնայի
որպէսզի առանց պետութեան նկատմամբ յաւել-
ւածական պարտաւորութիւններ ունենալու
կարենայի մեկնիլ Ամերիկա եւ շարունակել
ուսումս: Այս իմաստով մեծ չափով օգնեց ինծի,
մէկ տարի մեր համալսարանը եկած ամերիկացի
հիւր փրօֆէսէօր Thomas Hoffman-ը: Արդարեւ
նկատի առած իմ կրթական բացառիկ արդիւնք-
ներս եւ նաեւ Prof. Hoffman-ի բացառիկ յանձնա-
րարականները, Ֆիլատելֆիոյ University of Penn-
sylvania ծանօթ համալսարանէն ընդունուեցաւ
որպէս դոկտորական ուսման ուսանող եւ ինձ
շնորհեցին «Full fellowship» այսինքն համալսա-
րանի ամբողջական թոշակի ջնջում եւ առաւել
անձնական ապրելու ծախսերս հոգալու համար
տարեկան $2000 յատկացում: Այսպիսով արքա-
յական առիթ մը ստեղծուեցաւ ինձ համար:
Կ’արժէ նկատել թէ 1960-ի օրերուն երկու հա-
զար տոլարը այսօրուայ աւելի քան երեսուն հա-
զար տոլարին համազօր էր:
Կը մեկնիմ Ամերիկա
Այսպէս ուրեմն 1959-ի Յունիս ամիսէն մինչեւ
1961-ի Դեկտեմբեր, երկուքուկէս տարի Աղեք-
սանդրիոյ համալսարանին մէջ պաշտօնավարելէ
ետք, եւ մինչ այդ Եգիպտական կառավարու-
թեան այդ օրերու զինուորական ծառայութեան,
կրթաթոշակներու եւ ճամբորդութեանց մասին
ունեցած շատ խիստ օրէնքները շրջանցել յա-
ջողելէս ետք, ինչպէս նաեւ վերջապէս University
of Pennsylvania համալսարանէն բացառաբար
նպաստաւոր ամբողջական կրթաթոշակ ստա-
ցած ըլլալով, 1961-ի Դեկտեմբերին, դժուար հա-
ւատալով թէ կրցած էի այս բոլոր պատնէշները
յաղթահարել, Գահիրէէն օդանաւ նստած կը
մեկնէի Լոնտոնի ճամբով հասնելու Ամերիկա,
նախ Ուաշինկթըն «յարգանքներս մատուցանե-
լու» եգիպտական դեսպանատան եւ ապա
վերջապէս հասնելու Ֆիլատելֆիա, գրպանս
ունենալով ութը կամ տասը տոլար:
Յոյսով էի թէ մէկ երկու օրուայ մէջ 1962 Նոր
Տարուայ արձակուրդը հազիւ վերջացած, հա-
մալսարանը ազնուաբար ինձ պիտի տար առա-
ջին ամսական $200-ի փոխգիրը:
Հիմա յետադարձ ակնարկով կը զարմանամ
համարձակութեանս այդ խոշոր ոստումը կատա-
րելուս համար:
Ինչպէս բաժնուեցայ ընտանիքէս
եւ գաղութէն:
Յայտնի է թէ յուշերուս այս բաժինը աւելի
չ’երկարելու համար պիտի ստիպուիմ այստեղ
պարզ եւ արագ ակնարկ մը նետել միայն, առա-
ւելաբար ուսումնական կեանքիս մասին կատա-
րած այս նկարագրականէս վերջ, նաեւ յուշագ-
րումս կատարելու այդ նոյն եօթը տարիներուն
ընթացքին 1954-էն մինչեւ 1961-ի վերջը, անդ-
րադառնալու մէկ կողմէ մեր ընտանեկան յարկէն
ներս կատարուած զարգացումներուն եւ ապա-
գայի ծրագրումներուն, եւ միւս կողմէ մեր գա-
ղութի ազգային եկեղեցական կեանքին մէջ պա-
տահած աննախատես հսկայ ցնցումներուն:
Միայն, շատ ամփոփ կերպով այստեղ պիտի
ըսեմ թէ մեր ընտանիքի կեցուածքը ապագային
մասին մնաց միշտ նոյնը, այսինքն յատկապէս
երէց եղբօրս հայեցակէտը, թէ պէտք էր մեկ-
նէինք Եգիպտոսէն եւ այդ պարագային միակ
երկիրը ուր պէտք էր հաստատուէինք Հայաս-
տանն էր: Ես եւս համաձայն էի այս տեսակէտին,
սակայն որովհետեւ մինչեւ մեկնումս դէպի Ամե-
րիկա 1961-ին, ոչ մէկ նշոյլ իսկ կար Հայաստան
ներգաղթ վերսկսելու կարելիութեան մասին,
ըսած էի ընտանիքիս թէ պէտք էր որ ես առիթը
չի կորսնցնէի դէպի դոկտորաս ուսումս շարու-
նակելու, եւ թէ անկէ ետք եթէ պատահէր որ
ներգաղթը վերսկսէր եւ ընտանիքս փոխադրուէր
Հայաստան, այն ժամանակ ես ալ Ամերիկայէն
կու գայի միանալու իրենց:
Գալով այդ եօթը տարիներուն ընթացքին
ազգային եկեղեցական կեանքին մէջ պատահած
երկրաշարժի համազօր ցնցումին, այդ պատահե-
ցաւ 1955 թուականներու շուրջ, Մեծի Տանն Կի-
լիկիոյ կաթողիկոսական ընտրութիւններու առի-
թով:
Երջանկայիշատակ Գարեգին Ա. Յովսէփեան-
ցի 1952-ին վախճանումէն ետք, արդէն թափ
առած միջազգային պաղ պատերազմի մթնոլոր-
տին մէջ, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւնը
որոշած էր ուղղակի ձեռք առնել եւ գրաւել Անթի-
լիասի կաթողիկոսութիւնը: Շատ պարզ էին պա-
տահածները նոյնիսկ եթէ այսօր անոնք անհա-
ւատալի կարծուին: Այդ օրերուն Հ.Յ.Դ.-ն լծակից
դարձաւ ամերիկեան CIA գործակալութեան որ իր
կարգին պահանջեց Լիբանանի Քամիլ Շամուն-
եան կառավարութենէն որպէսզի բանակով եւ
զէնքով միջամտեն մեր խեղճ կաթողիկոսական
ընտրութիւններուն, ճամբայ բանալու համար
Դաշնակցական Կուսակցութեան, բռնի գրաւելու
Անթիլիասը եւ այնտեղ զետեղելու դաշնակցա-
կան եպիսկոպոս Զարեհ Փայասլեանը, որ այդ-
պիսով դարձաւ Անթիլիասի Զարեհ Ա. ապօրէն
կաթողիկոսը: Ամբողջ սփիւռքը, ներառեալ Ռամ-
կավար Ազատական Կուսակցութիւնը, Սոցիալ
Դեմոկրատ Հնչակեան Կուսակցութիւնը, Հայ
Բարեգործական Ընդհանուր Միութիւնը (Ալեք
Մանուկեանի նախագահութեամբ), ամբողջ ոչ-
կուսակցական զանգուածը Արեւմուտքէն Արե-
ւելք, սփիւռքի ամբողջ տարածքին, ընդվզեցան
այս ահաւոր արարքին առջեւ եւ այդպիսով
սկսաւ եկեղեցւոյ հերձուածը այսինքն բաժանու-
մը:
Յաջորդ բաժնին մէջ պիտի աւելի մանրա-
մասնութեամբ անդրադառնամ այս ազգաքանդ
տագնապին որուն առաջին հետեւանքներէն
մէկը ապրեցանք անշուշտ մենք Եգիպտոսի մէջ
տեղւոյն եկեղեցական թեմական ընտրութիւն-
ներուն առիթով: Այդ օրերուն էր որ ես տակաւին
համալսարանական ուսանող շատ լուրջ կերպով
մասնակցեցայ, ազգային եկեղեցական բաժանա-
րար այս ցնցիչ տագնապին դէմ պայքարող,
եգիպտահայ հսկայ շարժումին:
(Շարունակելի 5)
Պոլսոյ «Մարմարա»-ի Խմբագրին Մասին Նոր Տեսաֆիլմ
7. Editorial écrit en anglais
par Edmond Y. Azadian et
publié dans The Armenian
Mirror-Spectator en date
du 28 janvier 2016
Une fois de plus, le conflit du
Karabagh apparaît en bonne place sur
le radar politique du Caucase, ce qui
éveille pour certains, la possibilité
d’une percée et pour les autres, le
spectre d’une nouvelle guerre.
La situation est tellement volatile que
le problème peut toujours prendre une
tangente inattendue.
« Ceci est une guerre et je voudrais
vous demander d’utiliser le terme «
guerre », et ne pas utiliser l’expression
« violations du cessez-le-feu, parce
qu’en fait, il n’y a plus de cessez-le-
feu, » a annoncé le porte-parole du
ministère arménien de la Défense
Artsrun Hovhannisian à des journa-
listes en décembre dernier.
C’est arrivé juste après une autre
rencontre entre les présidents armé-
nien et azerbaïdjanais, à Berne, en
Suisse. Un proche du gouvernement
de l’Azerbaïdjan a caractérisé la
réunion de formalité de routine.
En effet, l’intensification des hostili-
tés à la frontière ne ressemble à rien
de plus qu’une violation du cessez-le-
feu, surtout lorsque l’Azerbaïdjan
déplace le champ de bataille de sa
frontière avec le Karabagh vers le ter-
ritoire souverain de l’Arménie, et de
nombreux citoyens se demandent à
quoi sert l’alliance stratégique de
l’Arménie avec la Russie, si ce traité ne
couvre pas l’ensemble du territoire
arménien.
En réalité, le Karabagh est une fois
de plus pris dans un bras de fer entre
les forces qui tentent de consolider
leurs positions dans une guerre froide
renouvelée.
L’ambassadeur américain auprès du
Groupe de Minsk de l’Organisation
pour la sécurité et la coopération en
Europe (OSCE), James Warlick, a utili-
sé cette expression pour décrire la
situation, formulation très similaire à
celle du ministère de la Défense
d’Arménie : « Ce n’est pas un conflit
gelé, mais c’est un conflit oublié, avec
un risque réel de perte de contrôle. »
La situation explosive a précipité une
suite de changements dans la région:
la confrontation de la Russie avec
l’Occident a forcé Moscou à résoudre
les conflits à sa manière - la guerre de
2008 avec la Géorgie, le référendum de
Crimée, la guerre syrienne et le bras
de fer avec la Turquie. Et puisque
Moscou détient la clé de la résolution
du conflit du Karabagh, l’Occident, et
en particulier, les États-Unis, était
inquiet du jeu possible, et par consé-
quent, a intensifié ses activités diplo-
matiques. L’Union européenne a
annoncé qu’il n’y avait qu’une seule
manière de résoudre le conflit du
Karabagh : un règlement pacifique.
D’autre part, le Congrès américain a
tenu des audiences à huis clos sur ce
conflit, tandis que les principaux
membres du Congrès font pression
pour des mesures de résolution du
conflit que l’Arménie favorise, mais
auxquelles s’oppose l’Azerbaïdjan.
Le Président du Comité des affaires
étrangères du Congrès, Ed Royce (R-
CA), et le leadeur démocrate du comi-
té, Eliot Engel, ont recommandé que
les tireurs d’élite, des deux côtés de la
ligne de contact, reculent, et que des
équipements de surveillance soient
installés afin de détecter les violations
du cessez-le-feu. Il s’agit d’une deman-
de faite en vain ces dernières années
par l’Arménie. Les Azéris ont demandé
le retrait de toutes les « forces d’occu-
pation » du Karabagh.
Le Département d’Etat américain a
évolué dans la même direction que le
Congrès en envoyant un diplomate de
haut rang à Bakou et à Erévan. Charles
Kupchan, directeur des Affaires euro-
péennes au Conseil national de sécuri-
té des États-Unis, a rencontré le prési-
dent Serge Sargissian et le ministre
des Affaires étrangères Edouard
Nalbandian. Bien que la substance des
pourparlers n’ait pas été rendue
publique, la partie arménienne a
remercié les Etats-Unis à profusion
pour son aide et son soutien.
Kupchan a également remercié
l’Arménie pour fournir des forces de
maintien de la paix en Afghanistan et
au Kosovo, sous commandement de
l’OTAN.
Dans un autre avertissement à
l’Azerbaïdjan, le Congrès américain a
commencé à rédiger une résolution
afin de condamner le président Ilham
Aliev et son régime pour sa persécu-
tion des ONG, des journalistes et des
militants des droits humains. Bien que
le projet de résolution n’ait pas été
soumise à un vote, le gouvernement
azéri a reçu le blâme.
Alors que la tension entre les puis-
sances régionales contribue à la dyna-
mique politique, les maux intérieurs de
l’Azerbaïdjan jouent également un rôle
dans l’aggravation de la situation.
Thomas de Waal, associé principal
de la fondation Carnegie Europe, a
analysé les raisons derrière la rhéto-
rique de plus en plus belliqueuse du
régime Aliev. Soixante-quinze pour
cent du budget de l’Azerbaïdjan est
basé sur les recettes pétrolières du
pays. La baisse des prix du pétrole
sous les 30 dollars le baril a contrarié
l’économie du pays et déclenché une
spirale descendante de la monnaie du
pays, le manat. Le choc a frappé la
classe moyenne et entravé l’appétit du
gouvernement pour des armements
coûteux et sophistiqués.
Les soubresauts de l’économie ont
également provoqué un remaniement
social. L’Azerbaïdjan soudainement à
court d’argent, ses dirigeants ne sont
pas en mesure de calmer les préoccu-
pations nationales grâce à la stabilité
économique que les coffres bien rem-
plis offrent à un Etat riche.
La première victime politique en
Azerbaïdjan a été Eldar Mahmudov,
ministre de la Sécurité nationale du
pays. Il a été limogé, avec la plupart de
ses co-équipiers, et accusé de cons-
piration. M. De Waal demande dans
son article, « à quel moment les mani-
festations économiques deviennent
Suite à la page 8
LUNDI 15 FEVRIER 2016 - MONDAY FEBRUARY 15, 2016 • ABAKA • 7
S E C T I O N F R A N Ç A I S E
LUNDI 15 FEVRIER 2016
Percée ou recul au
Haut-Karabagh ?
François Hollande promet une
nouvelle loi sur le « génocide
arménien »
Invité au dîner annuel du Conseil de coordination des organisations armé-
niennes de France (CCAF), le 28 janvier dernier, le chef de l’Etat français
François Hollande a déclaré avoir confié une mission à l’ancien président de la
Cour européenne des droits de la personne, Jean-Paul Costa, pour chercher les
moyens juridiques de pénaliser la négation du « génocide arménien ». L’événe-
ment a été suivi par le président français François Hollande, le maire de Paris,
Anne Hidalgo, le chanteur arménien et ambassadeur d’Arménie en Suisse
Charles Aznavour, ainsi que des personnalités publiques et politiques franco-
arméniennes.
« Nommer ce qui a été 1915, c’est ce que la République française a fait en
adoptant la loi du 29 janvier 2001 », a-t-il dit avant d’assurer qu’il ne s’agissait pas
« d’établir une vérité officielle » mais « d’énoncer une réalité et de lutter contre
le négationnisme. »
La qualification juridique des déportations des Arméniens de l’Empire otto-
man en 1915 continue en effet de susciter émotion et ressentiment entre les
Arméniens et les Turcs. Ankara estime que les événements de 1915 ne sauraient
être assimilés à un « génocide » qui implique l’intention de détruire tout un
peuple.
Revenant sur la loi de janvier 2012 visant à réprimer la contestation de l’exis-
tence des génocides reconnus par la loi et censurée par le Conseil constitution-
nel en février 2012, le chef de l’Etat a confié : « Je sais la déception qui a été la
vôtre, qui a été la nôtre ». « Ce texte avait été voté, sans doute dans la hâte, dans
l’urgence, (...) à la veille d’une consultation électorale », a-t-il reconnu.
François Hollande qui a exprimé sa crainte de voir une nouvelle loi qui serait
« de nouveau censurée par le Conseil constitutionnel ou qui vaudrait à la France
d’être condamnée par la Cour européenne des droits humains». « Ce serait un
échec terrible pour notre pays et pour la cause arménienne puisque ça serait une
victoire du négationnisme, » a-t-il fait valoir.
Le président a donc décidé de confier une mission à Jean-Paul Costa, l’ancien
président de la CEDH. « J’ai demandé à Jean-Paul Costa, (...) l’un de nos plus
grands juristes (...) de chercher dans notre droit quelle voie solide, incontestable,
permettrait de protéger la mémoire. » « Il va rendre son travail dans un délai très
court, » a-t-il assuré.
Se défendant de tout « acharnement, » François Hollande a affirmé que cette
initiative n’avait « rien à voir avec les consultations électorales » à venir.
« L’enjeu, c’est de réconcilier », a-t-il plaidé, soulignant que « l’Arménie comme la
Turquie trouveront toujours la France à leurs côtés pour les aider à progresser
dans la voie du dialogue. »
Hausse de l’émigration arménienne en 2015
La directrice de la Division de la démographie et du Service national de la sta-
tistique d’Arménie, Karine Kouyoumjian, a déclaré qu’un total de 5 millions
462 000 personnes avaient franchi les frontières arméniennes au cours de l’année
2015. Selon Mme Kouyoumjian, les sorties du pays ont été de 43 438 arrivées en
2015; cet indicateur était 41 672, l’année précédente.
En outre, le solde négatif de ceux qui ont traversé la frontière avec des docu-
ments arméniens a totalisé 47 676 l’an dernier, par rapport à 47 074 en 2014.
8. Percée ou recul...
Suite de la page 7
politiques ? Il y a une limite floue. »
L’accord sur le nucléaire avec l’Iran a
eu un impact à la fois économique et
politique sur l’Azerbaïdjan, l’entrée de
Téhéran dans le marché de l’énergie a
frappé durement le trésor de
l’Azerbaïdjan. Même l’alliée d’hier, la
Géorgie, a commencé à négocier avec
Téhéran l’achat de gaz. En outre,
l’Occident a été le soutien de Bakou
contre Téhéran, en particulier dans ses
conceptions stratégiques. A un
moment donné, Bakou a même aspiré
à reprendre le nord de l’Iran, et ainsi
étendre son territoire. Tous ces rêves
semblent avoir disparu avec le change-
ment iranien, bien sûr.
Ces développements ajoutent au
désespoir du régime Aliev, le forçant
ainsi à chercher des boucs émissaires.
Ce bouc émissaire ne peut pas être
autre que l’Arménie, ainsi M. De Waal
conclut : « L’inquiétude croissante est
qu’un régime azerbaïdjanais placé
dans une situation désespérée pourrait
choisir de jouer la carte du Karabagh,
seul grief qui peut rallier tous les
Azerbaïdjanais autour du drapeau, et
entamer une opération militaire, petite
ou grande, pour récupérer les terri-
toires perdus. Dans ce cas, les
Arméniens seraient tenus de riposter
et un nouveau conflit potentiellement
catastrophique éclaterait dans le
Caucase. »
La Turquie a également un rôle
dans ce jeu d’échecs. Le gouvernement
Erdogan poursuivait avec arrogance
un rôle néo-ottoman dans l’ensemble
du Moyen-Orient. Elle a joué impru-
demment et panse ses plaies depuis.
Dans un geste désespéré, Ankara tend
une main amicale à Israël dans le but
de réorganiser les relations qu’elle a si
joyeusement endommagées. La
Turquie tente de mettre sur pied une
alliance se reliant à d’étranges compa-
gnons comme l’Arabie saoudite et
Israël afin de contrer l’influence de
l’Iran dans la région. Ankara cherche
désespérément à rapiécer ses relations
brisées avec Le Caire, jouant la carte
sunnite. La même carte n’a pas de
prise en Azerbaïdjan, où la majorité
appartient à la branche chiite de
l’islam, et la population a tendance à
être laïque. Une autre carte vide de
sens a été utilisée par Ankara en
Azerbaïdjan : « Une nation, deux gou-
vernements ».
Pour remonter le moral en
Azerbaïdjan, le ministre des Affaires
étrangères turc, Mevlüt Çavusoglu,
s’est récemment rendu à Bakou, où il a
annoncé, que « la normalisation des
relations turco-arméniennes est
impossible sans la libération des terri-
toires d’Azerbaïdjan occupés. »
Bien sûr, Çavusoglu n’oserait pas
aller au-delà de son mantra tradition-
nel, compte tenu de l’impasse de la
Turquie avec la Russie et la concentra-
tion récente d’armements russes en
Arménie.
Quelques voix à Moscou ont suggé-
ré une percée au Karabagh. Ainsi,
Dmitri Saveliev, membre de la Douma
russe et chef du groupe interparlemen-
taire d’amitié russo-azerbaïdjanais, a
récemment exprimé l’espoir d’une per-
cée, en notant que, contrairement à
l’impasse sur certaines questions, le
processus progressait. Il a également
fait écho à une déclaration antérieure
du ministre russe des Affaires étran-
gères Sergueï Lavrov voulant que
« sept régions occupées de
l’Azerbaïdjan » et rattachées au Haut-
Karabagh devaient être retournées à
l’Azerbaïdjan.
Alors que les médiateurs du Groupe
de Minsk mettent la main finale aux
Principes de Madrid, qui demandent la
libération de ces sept régions, la
garantie des droits des personnes
déplacées, et le retour des réfugiés
dans leurs anciens lieux de résidence,
permettant au Haut-Karabagh de tenir
un référendum pour déterminer de son
statut futur.
Il paraît que le mot chinois pour
« crise » a également le sens de
« débouché ». Alors, si la formule chi-
noise fonctionne dans le Caucase, une
percée aura bientôt lieu.
Traduction N.P.
8 • ABAKA • LUNDI 15 FEVRIER 2016 - MONDAY FEBRUARY 15, 2016
Le Conseil d’administration de la
California State University (CSU) a
nommé Mary Papazian, Ph.D., prési-
dente de l’Université d’État de San
Jose (Californie) à compter du 1er
juillet prochain.
Mary Papazian sera la 29e présiden-
te de l’université et la troisième femme
présidente en 159 ans d’histoire.
« Je suis honorée d’avoir été choisie
comme présidente et de poursuivre la
« longue tradition d’innovation et
d’excellence, » a déclaré Mary
Papazian.
Mary Papazian est depuis 2012, pré-
sidente de la Southern Connecticut
State University. Elle est née et a gran-
di aux États-Unis.
Une Arménienne nommée
présidente de l’Université
de Californie
Une réunion ordinaire de la
Commission intergouvernementale
arméno-irakienne, à Bagdad, a permis
la signature d’un protocole final sur
les perspectives de coopération
économique et humanitaire entre
l’Arménie et l’Irak dans les années à
venir.
Armen Yeritsian, co-président de la
Commission arménienne, également
ministre de l’Administration et des
Situations d’urgence territoriales
d’Arménie, a rencontré le Premier
ministre irakien Haider al-Abadi.
Armen Yeritsian a transmis le sou-
tien du gouvernement arménien à la
lutte contre le terrorisme en Irak, et a
ajouté que les autorités arméniennes
étaient prêtes à renforcer les relations
avec l’Irak.
Le Premier ministre irakien Haider
al-Abadi a, pour sa part, noté qu’en rai-
son de la chute des prix du pétrole, le
gouvernement irakien porte désormais
une attention particulière au dévelop-
pement de la coopération avec des
partenaires étrangers dans de nou-
veaux domaines, et à cet égard, en
mettant l’accent sur l’Arménie.
En outre, le premier ministre ira-
kien a mentionné le rôle positif de la
communauté arméno-irakienne dans le
développement de l’Irak.
Le même jour, Armen Yeritsian a éga-
lement rencontré le ministre irakien
du Commerce Mohammed al-Sudani,
et le ministre des Transports Bayane
Baqer Soulagh.
Le ministre du Commerce a invité
les entreprises arméniennes à faire
usage des possibilités offertes par
l’Irak.
Avec le ministre irakien des
Transports, Armen Yeritsian a discuté
des questions relatives à des vols
directs Bagdad-Erévan ainsi que des
frais de port via l’Iran.
Coopération économique
et humanitaire entre
l’Arménie et l’Irak
Les exportations arméniennes
vers le Canada ont augmenté
de manière significative
Les relations diplomatiques entre le Canada et la République d’Arménie ont
été officiellement établies en 1992. Le Canada est représenté en Arménie par son
ambassade à Moscou ainsi que par un consulat honoraire à Erévan. La
République d’Arménie est représentée au Canada par son ambassade à Ottawa.
Selon l’ambassadeur canadien, John Kur, les exportations arméniennes vers le
Canada ont augmenté de façon significative en 2015. « Il y a tout juste un an, j’eu
le plaisir de diriger la plus grande mission commerciale du Canada en Arménie,
avec plus de 20 représentants d’entreprises. Les secteurs d’intérêt de cette mis-
sion étaient l’agriculture et l’alimentation, le transport et la logistique, ainsi que
les services professionnels. »
Le Canada et l’Arménie déploient des efforts en vue d’encourager le resserre-
ment de leurs liens économiques et commerciaux, un certain nombre d’entre-
prises canadiennes menant déjà des activités en Arménie, notamment dans les
secteurs des ressources naturelles et de la haute technologie.
« A la dernière lecture des statistiques commerciales, les exportations armé-
niennes vers le Canada en 2015 ont été de plus de 130 millions de dollars. Cela
représente une augmentation significative par rapport à 2014, mais nous sommes
à la recherche d’une perspective globale: les importations dans un sens, les
exportations dans un autre, l’investissement, le partage d’expertise, nous avons
de très bonnes perspectives de diversification de zones dans lequel nous opérons
- par exemple, non seulement de promouvoir les produits canadiens en Arménie,
mais aussi, en partenariat avec l’ambassade d’Arménie à Ottawa, promouvoir des
produits arméniens sur le marché canadien. Et ce serait certainement quelque
chose sur lequel nous pouvons nous concentrer en 2016. »
9. Armenia, UK sign defense
cooperation plan
Whitin the framework of cooperation between the Armenian and UK Defense
Ministries, Armenian-British military-political consultations were held Thursday,
January 14, with Deputy Defense Minister Davit Tonoyan heading the delegation
from Yerevan.
At the meeting, the parties discussed the results of bilateral collaboration, as
well as prospects of cooperation in the sector of defense for 2016-2017.
Tonoyan and Nick Gurr, the Director International Security Policy of the
Ministry of Defense of the United Kingdom, further signed the 2016-2017 coop-
eration plan between Armenia and Britain.
The document includes around two dozen directions that mainly focus on mil-
itary education and training, exchange of experience in various sectors, as well
as consultative assistance by Britain following constitutional reforms in
Armenia.
On the same day, the Armenian delegation met with Michael Tatham, the head
of the Eastern Europe & Central Asia Directorate, Foreign and Commonwealth
Office to discuss bilateral defense cooperation and regional security, as well as
the Nagorno Karabakh peace process.
BY EDMOND Y. AZADIAN
After the setback of the Switzerland
vs. Perinçek verdict at the European
Court of Human Rights this past
October, it was most refreshing and
reassuring to hear a major leader in
Europe stand up for the Armenians.
Indeed, the president of France,
François Hollande, delivered a power-
ful speech in Paris on January 29 at
the annual banquet organized by the
Coordinating Council of Armenian
Organizations in France (CCAF) and
solemnly pledged to introduce a law in
the French Parliament criminalizing
the denial of the Armenian Genocide.
(See related story on page 1.)
Incidentally, unlike the US,
Armenian lobbying groups in France
cooperate under one umbrella, despite
the traditional differences and ani-
mosities plaguing their political par-
ties. The ARF (Dashnagtsoutiun) has
strong ties with the ruling Socialist
party and the ADL (Ramgavar) and
other groupings and individuals are
affiliated with RMP, the right-leaning
party.
The CCAF annual banquet has
become a tradition where movers and
shakers in the community congregate.
Therefore, any president or politician
may miss the opportunity at his or her
own peril. This time around, among
the participants were legendary singer
Charles Aznavour, Paris Mayor Anne
Hidalgo and Armenian-American
Sorbonne Professor Mark Moogalian,
who wrestled a terrorist on a Paris-
bound train from Brussels. The last
two, incidentally, received awards at
the banquet.
The highlight of the evening was the
appearance of the French president,
who delivered a well-crafted speech
outlining the cause of justice present-
ed by the recognition of the Armenian
Genocide within the framework of
French values and policies. He proudly
said that he had visited Yerevan to par-
ticipate in the centennial commemora-
tion of the Genocide, representing not
only the audience gathered at the ban-
quet and his country France, but also
in order to support the international
struggle for justice.
While delving into the current crises
in the world, especially the refugee
problem, he indicated that today’s
refugees come from the same loca-
tions where the Armenian Genocide
took place, Der Zor and Aleppo.
The French president discussed
both phases of Armenian Genocide
recognition at the French legislature:
In 2001, the French parliament adopt-
ed a resolution recognizing the
Armenian Genocide. However, in 2012,
the French constitutional court struck
down another law criminalizing the
denial of the Armenian Genocide. He
was dignified enough not to put the
blame on his predecessor — and oppo-
nent — President Nicholas Sarkozy,
who was the actual culprit. Indeed, fol-
lowing the adoption of the law at the
parliament, there was a time window
when the president could sign and
finalize the process, but Sarkozy, who
had pledged to the Armenian commu-
nity, with tearful eyes, that he would
ratify the law, through deliberate pro-
crastination allowed its opponents to
gather enough votes at the
Constitutional Court to annul the par-
liament’s vote.
The French president painfully
remembered the Perinçek case and he
qualified another defeat at a further
point not only a loss for the Armenian
Genocide, but also a loss for France.
France has already a law on the
books (Loi Gayssot) criminalizing the
denial of the Jewish Holocaust. But
legal experts can perform any manner
of hair splitting to demonstrate that
there exists a “difference” between the
two cases.
The audience received the presi-
dent’s announcement that he has com-
missioned the former president of the
European Court of Human Rights
Jean-Paul Costa, who incidentally was
in attendance, to draft a law “within a
short time” to criminalize the denial of
the Armenian Genocide in such a way
as to stand up to any challenge, with a
standing ovation.
In his concluding remarks, Hollande
indicated that Armenia was ready to
join Europe like its neighbor, Georgia.
Perhaps the French president should
have remembered that Armenia
deserved to be part of Europe since
World War I, when it stood by France
and its allies, and by means of the
Armenian Legion and soldiers in the
Russian army, contributed to the
Allied victory.
However, Mr. Hollande’s predeces-
sors reneged on their pledges to pro-
vide home rule to the Armenians in
Cilicia under French protection. Had
the Cilician plan survived, Europe
would have extended all the way to
Cont’d on page 10
LUNDI 15 FEVRIER 2016 - MONDAY FEBRUARY 15, 2016 • ABAKA • 9
E N G L I S H S E C T I O N
MONDAY FEBRUARY 15, 2016
The second coming of
President Hollande
AGBU LAUNCHES NEW WEBTALKS
VIDEO SERIES ON ARMENIAN ARTS,
HISTORY AND MORE
CREATING A RICH ONLINE REPOSITORY OF
KNOWLEDGE FOR LEARNERS AND ARMENIAN
ENTHUSIASTS OF ALL AGES
The Armenian General Benevolent
Union (AGBU) is proud to launch its
latest in Education Innovation, the
AGBU WebTalks online video series.
AGBU WebTalks aims to capture and
preserve the insights of engaging, dyna-
mic thinkers from around the world,
speaking on a wide range of Armenian
topics.
With these short videos, AGBU
WebTalks seeks to create a rich reposi-
tory of knowledge and provide easy
access to reliable information to meet
Cont’d on page 10
10. AGBU Launches...
Cont’d from page 9
the demands of an increasingly connec-
ted and visual world. This new platform
will bring together expertise on
Armenian topics in one easily accessible
online resource.
“Every generation has its own
approach to dealing with questions of
identity and community. This multigene-
rational sharing and learning platform
focuses on access, dissemination and
preservation of the knowledge and
insight of scholars, intellectuals, artists
and many others on topics pertaining to
the Armenian reality. The curated
content allows individuals to navigate
and explore their Armenianness through
different perspectives shared by leading
experts and opinion makers,” says Lena
Sarkissian, AGBU Central Board
Member and Director of Program
Development at the Zoryan Institute’s
International Institute for Genocide and
Human Rights.
AGBU WebTalks debuts with five
videos, produced in partnership with the
Zoryan Institute, an international acade-
mic and scholarly center devoted to the
documentation, study and dissemination
of material related to issues of universal
human rights, genocide, diasporas and
Armenia. The videos were filmed during
the “Responsibility 2015” international
conference held in New York in March
2015 as part of the centennial comme-
morations of the Armenian Genocide
and feature interviews with journalists
Laure Marchand and Guillaume Perrier;
human rights lawyer Geoffrey
Robertson; historian Raymond
Kévorkian; psychologist Israel Charny;
and professor of history Richard
Hovannisian. The themes of the afore-
mentioned videos revolve around poli-
tics and the Armenian Genocide. The
videos currently in production explore a
diverse array of topics from art and
architecture to classical, jazz and folk
music.
“AGBU remains committed to enhan-
cing education with innovation. With
high quality, accessible content, we can
not only ensure that Armenians have an
archive of our history, but we can utilize
these tools to further our mission by pro-
moting Armenian subjects to be used in
non-Armenian universities and schools.
Now, with AGBU WebTalks, we can
encourage professors of art, architectu-
re, history and linguistics to incorporate
the Armenian story into their syllabi,
giving us a new platform for integrating
our heritage in classrooms around the
world,” added Ani Manoukian, AGBU
Central Board Member.
AGBU WebTalks is part of a larger
multimedia platform currently in deve-
lopment.
Set to launch later this year, this onli-
ne platform is a global access point offe-
ring innovative multimedia educational
tools to foster and promote the learning
of Armenian language, history and cultu-
re. “As part of this larger platform,”
added Lena Sarkissian, “the WebTalks
series provides a living repository of our
distinguished minds as well as a living
archive of our community activities. It is
all about making connections-to know-
ledge, to leading experts, to one’s histo-
ry, to one’s culture, to one’s identity, to
being Armenian. Thus, AGBU provides
one more opportunity to help forge the
future of the Armenian world.”
To learn more about the AGBU
WebTalks series, please visit www.agbu-
webtalks.org.
Established in 1906, AGBU
(www.agbu.org) is the world’s largest
non-profit Armenian organization.
Headquartered in New York City, AGBU
preserves and promotes the Armenian
identity and heritage through educatio-
nal, cultural and humanitarian programs,
annually touching the lives of some
400,000 Armenians around the world.
For more information about AGBU
and its worldwide programs, please visit
www.agbu.org.
Armenia and Iran will strive to create a new transport corridor that would con-
nect India to Europe via their territories, Armenian Transport and Communications
Minister Gagik Beglarian revealed on Friday.
Beglarian stated that he reached relevant understandings with senior Iranian gov-
ernment officials during a visit to Tehran last week. The Armenian and Iranian gov-
ernments will work together in facilitating cargo shipments between Europe and
India that would be carried out through the Persian Gulf, Iran, Armenia, Georgia and
the Black Sea, according to Beglarian.
“We agreed to ship two [sample] containers from [the Indian port of] Mumbai to
the Black Sea and on to Europe via the Persian Gulf and Iran and ascertain the price
[of such shipments,]” he went on. “According to our rough calculations, the cost of
this transit route should be lower than other routes offered to Iran, which, as you
know, would pass through Turkey and Azerbaijan.”
Beglarian met with Iran’s First Vice-President Eshaq Jahangiri, Roads and Urban
Development Minister Abbas Akhoundi and Communications and Information
Technology Minister Mahmoud Vaezi during the January 20-21 trip to Tehran.
According to Beglarian’s press service, he discussed with Akhoundi “the creation of
a Persian Gulf-Black Sea corridor.”
Iran’s President Hassan Rouhani was reported to say, in a January 24 phone call
with his Armenian counterpart Serzh Sarkisian, that the two neighboring states
should “spare no effort in connecting the Persian Gulf to the Black Sea.” The two
leaders explored this and other opportunities for closer economic ties that have
emerged with the recent lifting of international sanctions against Iran.
Beglarian said that in an effort to make the would-be Eurasian corridor more
attractive the Armenian government will step up this year the ongoing reconstruction
of Armenia’s main highways stretching more than 550 kilometers to Georgia and
Iran. The government will specifically try to accelerate highway upgrades in the
southeastern Syunik province bordering Iran.
“If we start that work from Agarak (a Syunik town on the Armenian-Iranian bor-
der) this year, they will realize that our alternative transit route is better,” explained
the minister.
The government already borrowed $150 million last year from the Kazakhstan-
based Eurasian Development Bank (EDB) to rebuild a 20-kilometer road currently
going through a mountain pass close to Agarak. Most of that money is to be spent
on the construction of a 4-kilometer tunnel there.
The tortuous Kajaran pass is situated over 3,000 meters above the sea level and is
frequently closed to traffic in winter months because of snowstorms and ice.
In Beglarian’s words, upgrading the Agarak-Kajaran section alone would signifi-
cantly shorten travel from the Iranian border to Yeraskh, a railway station about 50
kilometers southeast of Yerevan. Under the ambitious transit project discussed with
Tehran, he said, goods from India and Iran would be transported to Yeraskh by
trucks and then shipped to the Georgian Black Sea port of Poti by rail.
10 • ABAKA • LUNDI 15 FEVRIER 2016 - MONDAY FEBRUARY 15, 2016
Iran, Armenia to promote new Eurasian Transport Corridor
The second coming...
Cont’d from page 9
Asia Minor, and today the West would not be
obliged to beg Turkey to use Incirlik Airbase,
which is at the heart of Cilicia, in Adana.
Perhaps Mr. Hollande’s pledge to pass the
new law represents the revenge of history. Great
powers do not let remorse play a role in decision
making, no matter what the cost is for another
player.
Now that Armenia does not have too many
friends which can stand by her on the interna-
tional political stage, we have no choice but to
be grateful to France for this new initiative. But
at the same time, we need to remind them that
this afterthought constitutes the minimum
reprieve for their historic treachery in Cilicia,
when the French troops, after reassuring
Armenians of their protection, evacuated Cilicia
stealthily, leaving the unarmed Armenian popula-
tion at the mercy of the Kemalist forces.
Although Hollande reassured his audience
that his pledge is not tied to any elections, poli-
tics in Europe have witnessed many trials and
tribulations, especially when it comes to issues
related to the Armenians.
The French-Armenian activists deserve our
appreciation. This is not the first time that they
have been able to bring the president of the
country to an Armenian function. In the US, with
all fanfare possible, Armenians were able to
oblige Vice President Joe Biden to attend a
benign prayer service in Washington in May, dur-
ing the centennial commemorations. That partic-
ipation does not add up to a political endorse-
ment. Perhaps, working together in the US we
may be able to mobilize and politicize larger
numbers of citizens, to have more visibility on
the political radar.
At this point, let us welcome the second com-
ing of Mr. Hollande and wait with anticipation
for him to make good on his pledge.
Iranian Roads and Urban Development Minister Abbas Akhoundi (R) and
Armenian Transport Minister Gagik Beglarian at a news conference in Tehran
on Jan. 20, 2016. (Source: RFE/RL)
Moscow and Tehran
establish direct flights
The Iranian airline, Mahan Air, began once-weekly direct
flights between Moscow and Tehran starting January 21.
Iranian Ambassador to Russia Mehdi Sanaei said, “It is
expected that the current process of expanding ties
between Iran and Russia, as well as the newly emerged
spheres and possibilities will result in a rise in the number
of flights between the capitals, regions of the two countries
in the future.” He said that the number of flights will reach
to two a week starting February 20.
