Tài liệu, hướng dẫn, bóng đá, chơi, huấn luyện, chấn thương, kỹ thuật.

1. Cầu thủ và trận đấu
Các hình thức chơi bóng
Trẻ em chơi bóng đá.
Với luật chơi đơn giản và trang bị không đòi hỏi cầu kỳ, đắt tiền, mọi người ở mọi
lứa tuổi đều có thể chơi bóng như một môn giải trí trong các sân tập, tại các giờ
học thể dục hay thậm chí là trên đường phố. Tuy nhiên để chơi bóng chuyên
nghiệp thì các cầu thủ thường phải tham gia các câu lạc bộ bóng đá từ khi còn trẻ
để được huấn luyện kỹ thuật và chiến thuật cơ bản của môn bóng đá. Tại các cơ sở
đào tạo này, cầu thủ trẻ sẽ được rèn luyện cả về thể lực và kỹ chiến thuật cũng như
được tham gia nhiều trận đấu theo từng lứa tuổi để tích lũy kinh nghiệm. Do tính
cạnh tranh rất cao của bóng đá chuyên nghiệp, chỉ một phần nhỏ trong số các cầu
thủ trẻ có thể trở thành cầu thủ chuyên nghiệp, số còn lại chấp nhận chơi bóng như
một sở thích hoặc tiếp tục sự nghiệp ở các câu lạc bộ bán chuyên nghiệp.

2. Để chơi trọn vẹn một trận đấu bóng dài 90 phút, cầu thủ cần một sức khỏe và độ
bền lớn vì tùy theo vị trí, họ phải di chuyển (chủ yếu là chạy) trên quãng đường
tổng cộng dài từ 6 đến 11 km. Bên cạnh đó, cầu thủ bóng đá còn bị đe dọa bởi các
chấn thương rất dễ xảy ra trong trận đấu hoặc trong lúc tập luyện, chấn thương
thường xảy ra với họ ở chân, ví dụ chấn thương gân khoeo, chấn thương gót chân
và đôi khi thậm chí là gãy chân. Những cái chết trên sân đấu hoặc sân tập, tuy
hiếm gặp nhưng cũng vẫn xảy ra trong môn bóng đá, một trường hợp như vậy là
cái chết của cầu thủ Antonio Puerta người Tây Ban Nha, anh đã chết trong bệnh
viện sau khi bị ngừng tim ngay trong một trận đấu thuộc giải La Liga vào ngày 25
tháng 8 năm 2007. Vì sự tiêu tốn thể lực và các mối đe dọa này, một cầu thủ bóng
đá chuyên nghiệp hiếm khi có đủ 100% khả năng để thi đấu suốt một mùa giải dài
9 tháng, họ thường có chiến thuật phân bổ sức lực chú trọng cho các trận đấu lớn.
Cũng như nhiều môn thể thao hiện đại khác, hiện tượng doping cũng xuất hiện
trong bóng đá. Sau một thời gian dài không chấp nhận hợp tác với Ủy ban chống
doping quốc tế (AMA), FIFA vào năm 2006 đã đồng ý với đề nghị của IOC về
việc tất cả các liên đoàn bóng đá phải ký công ước quốc tế về chống sử dụng
doping. Tuy nhiên FIFA vẫn giữ quyền tự quyết định hình thức xử phạt với cầu
thủ bị phát hiện dùng doping.
Một trong những đặc điểm hấp dẫn của môn bóng đá là tính bất ngờ của kết quả
trận đấu, về mặt này bóng đá và bóng chày được coi là hai môn thể thao đồng đội
có tính bất ngờ cao nhất. Có thể kể tới trường hợp của Đan Mạch vốn tham dự

3. Giải vô địch bóng đá châu Âu 1992 với tư cách đội thay thế Nam Tư bị cấm vận
nhưng cuối cùng lại vượt qua nhiều đội mạnh để trở thành nhà vô địch châu Âu,
hay chiến thắng 3-2 tại chung kết World Cup 1954 của Tây Đức trước Hungary,
đội trước đó đã thắng họ tới 8-3 tại vòng đấu bảng. Có thể tóm tắt sự bất ngờ trong
môn bóng đá bằng câu nói nổi tiếng của huấn luyện viên Sepp Herberger của đội
tuyển Đức vô địch World Cup 1954:
“Trái bóng thì tròn còn trận đấu kéo dài tới 90 phút”
Môi trường thi đấu
Những cầu thủ bóng đá hiện đại đầu tiên thường là các sinh viên, sau đó mới đến
giới thượng lưu và công nhân. Ban đầu họ chỉ là các cầu thủ nghiệp dư và lấy
bóng đá như một thú giải trí. Một thời gian dài đầu thế kỷ 20, việc chơi bóng một
cách chuyên nghiệp cho các câu lạc bộ của những ông chủ lớn bị coi như hành
động "đi làm nô lệ" vì đồng lương thấp và điều kiện thi đấu tồi, ví dụ cầu thủ quốc
tế người Pháp Thadée Cisowski được nhận lương mỗi tháng 400 franc vào năm
196, chỉ nhiều hơn 30% so với mức lương tối thiểu của Pháp (SMIC). Tuy các liên
đoàn cầu thủ đã được thành lập ở Anh từ đầu thế kỷ 20, các tổ chức này thực tế đã
không đấu tranh được nhiều cho việc cải thiện tình trạng tồi tệ đó[37]. Từ thập
niên 1960, điều kiện thi đấu của bóng đá chuyên nghiệp bắt đầu thay đổi, từ năm
1969 cầu thủ bắt đầu được ký hợp đồng có kỳ hạn ở Pháp, ở Anh là từ năm 1978.

4. Từ thập niên 1970, những "nô lệ đá bóng" bắt đầu trở thành "lính đánh thuê" với
điều kiện kinh tế cao hơn khi họ có sự tư vấn của những người hoặc cơ quan đại
diện. Tuy nhiên ngay cả mức lương của các ngôi sao tại các giải bóng đá lớn vẫn
còn thua kém so với mức lương của các ngôi sao Công thức 1, NBA hoặc quyền
Anh chuyên nghiệp. Ví dụ siêu sao Diego Maradona được câu lạc bộ SSC Napoli
trả 7,5 triệu franc Pháp mỗi năm trong khi tay đấm Larry Holmes nhận được hơn
45 triệu vào cùng thời gian tương ứng. Theo bảng xếp hạng năm 2006 các vận
động viên chuyên nghiệp có thu nhập cao nhất của tạp chí Sports Illustrated thì
người có thu nhập cao nhất trong giới cầu thủ, Ronaldinho, nhận khoảng 32,7 triệu
USD một năm, tương đương mức của ngôi sao quần vợt Roger Federer (31,3
triệu), nhưng vẫn còn thua xa tay golf Tiger Woods (111,9 triệu).
Cùng với sự gia tăng của lương cầu thủ, số tiền chuyển nhượng một cầu thủ từ câu
lạc bộ này sang câu lạc bộ khác cũng tăng lên nhanh chóng, nếu như vào năm
1905, cầu thủ Anh Alf Common trở thành cầu thủ bóng đá đầu tiên được chuyển
nhượng với giá 1000 bảng Anh thì vào năm 2001, vụ chuyển nhượng Zinedine
Zidane từ Juventus sang Real Madrid đã lập kỷ lục thế giới với giá 76 triệu euro.
Tại châu Âu có 2 mùa chuyển nhượng chính diễn ra vào khoảng thời gian giữa hai
mùa giải kế tiếp (từ khoảng tháng 6 đến tháng 9 hàng năm) và khoảng thời gian
nghỉ Đông của một mùa giải (từ tháng 12 năm trước đến tháng 1 năm sau).
Cách mạng về chiến thuật

5. Bố trí đội hình của chiến thuật nổi tiếng "WM"

6. Bố trí đội hình của chiến thuật "4-4-2"
Từ thập niên 1880 đến khoảng năm 1925, chiến thuật phổ biến của các đội bóng là
bố trí đội hình gồm 5 cầu thủ tấn công (tiền đạo), 3 cầu thủ chơi giữa sân (tiền vệ)
và 2 cầu thủ phòng ngự (hậu vệ). Sở dĩ phải bố trí nhiều tiền đạo như vậy là vì luật
việt vị thời gian này quy định tiền đạo phải đứng trên ít nhất 3 cầu thủ đối phương.

7. Việc luật việt vị giảm số cầu thủ phải đứng trên từ 3 xuống còn 2 đã ảnh hưởng
lớn đến chiến thuật và số lượng bàn thắng, ngay năm đầu tiên áp dụng luật mới, số
bàn thắng ghi ở giải vô địch bóng đá Anh đã tăng từ 4.700 bàn lên 6.373 bàn. Để
ứng dụng luật việt vị mới, huấn luyện viên Herbert Chapman đã đưa ra chiến thuật
mang tính cách mạng đối với môn bóng đá, chiến thuật "WM" với 3 hậu vệ, 2 tiền
vệ phòng ngự (W), 2 tiền vệ công và 3 tiền đạo (M). Bộ tứ tiền vệ ở trung tâm
thường được gọi là ô vuông kỳ ảo vì họ đóng vai trò quan trọng trong việc điều
tiết bóng, phát động tấn công cũng như ngăn chăn các pha phản công của đối
phương.
Chiến thuật WM chính thức phá sản vào năm 1953 sau thất bại nổi tiếng của đội
tuyển Anh trước đội tuyển Hungary ngay trên thánh địa Wembley. Với chiến thuật
mới "4-2-4", người Hungary đã hạ người Anh với tỷ số 6-3. Sau 4-2-4, bóng đá
hiện đại bắt đầu chuyển sang chiến thuật "4-3-3" rồi "4-4-2". Về mặt phòng ngự,
bước tiến đáng kể về chiến thuật là đội hình Catenaccio do huấn luyện viên người
Argentina Helenio Herrera đưa ra và được áp dụng phổ biến trong các đội bóng Ý.
Tại Đức, đội hình phòng ngự lại thường sử dụng một cầu thủ phòng ngự tự do
(được gọi là libero) với những đại diện nổi tiếng như Franz Beckenbauer hoặc
Lothar Matthaus. Kết hợp việc phòng ngự và tấn công, huấn luyện viên người Hà
Lan Rinus Michels đã đưa ra triết lý bóng đá tổng lực theo đó mọi cầu thủ cùng
tham gia tấn công hoặc phòng ngự tùy theo tình huống bóng, chiến thuật này đã

8. đem lại thành công cho câu lạc bộ Ajax Amsterdam và đội tuyển bóng đá quốc gia
Hà Lan trong thập niên 1970 và 1980.
Bóng đá hiện đại ngày nay thường sử dụng những đội hình chắc chắn thay vì chỉ
tập trung tấn công hoa mỹ, vì vậy những đội hình thường được các đội bóng sử
dụng là 4-4-2, 5-3-2, 4-5-1 và đội khi là 5-4-1 tùy theo đối thủ và điều kiện thi
đấu.
Ngôi sao bóng đá
Pelé, người được coi là
một trong những ngôi sao bóng đá lớn nhất mọi thời đại.
Bóng đá hiện đại sau hơn 1 thế kỷ hình thành và phát triển đã sản sinh ra nhiều cầu
thủ lớn với khả năng và thành tích đặc biệt. Những người này thường được gọi là

9. các ngôi sao bóng đá hay siêu sao bóng đá. Việc xác định một cầu thủ là siêu sao
hoặc huyền thoại bóng đá thường gây nhiều tranh cãi, ví dụ danh sách FIFA 100
gồm 125 cầu thủ còn sống được coi là vĩ đại nhất do "ông vua bóng đá" người
Brasil Pelé đưa ra cũng gặp nhiều chỉ trích vì bị cho là đã bỏ qua nhiều cầu thủ vĩ
đại của quá khứ. Hàng năm người ta thường tổ chức các cuộc bầu chọn cầu thủ
xuất sắc nhất ở cấp độ quốc gia, châu lục và quốc tế. Những giải thưởng cầu thủ
được coi là uy tín nhất thế giới gồm giải Quả bóng vàng châu Âu của tạp chí
France Football (từ năm 1956), giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm của FIFA (từ
năm 1991), giải Quả bóng vàng châu Phi (từ năm 1970) và giải Cầu thủ Nam
Mỹ xuất sắc nhất năm (từ năm 1971).