10. sınıf ödevi

1. XIX. YÜZYILDA OSMANLI
DEVLETİ’NDEKİ KÜLTÜREL
GELİŞMELER

2. OSMANLI TOPLUM YAPISINDA MEYDANA GELEN
DEĞIŞMELER
XIX. yy’ da dünyanın her yerinde
olduğu gibi, Osmanlı Devletinin
anayasası hükümdara sonsuz yetki
vermiştir.
Fakat zamanın ilerleyişi ile Halife olan
Hükümdar kendi gücü üzerinde olan
kanun gücünü tanıyıp yönetimde
değişimlerin temelini atmış oldu.

4.  XIX. Yüzyılda Osmanlı Nüfus yapısnda çeşitli
değişiklikler meydana gelmiştir.
Savaşlar nedeniyle ülke içinde ve dışında
göçler
Meydana gelmiştir.
Ülke savaşlar sırasında kaybettiği insan
sayısı ile ülkenin genel nüfüsu azalmıştır
fakat kaybedilen çok sayıda toprak
nedeniyle Anadolu’ya yapılan göçler
fazlasıyla artmış, daralan topraklarda nüfus
artmıştır.

5.  Ulaşım teknolojisinin gelişmesi ve dış
pazarlarla kurulması sonucunda XIX.
Yüzyılda şehirleşme oranı yükseldi.
 İstanbul’da elektrik şebekesi kuruldu.
Elektrikli tramvay kullanılmaya başlandı.
 Demir yollarının yapımı hızlanmasıyla
İstanbul ve Anadolu arasındaki bağlantı
sağlandı.
 Yeni hastaneler açılmaya başladı.

6.  II. Mahmut din adamları dışındaki memurlara fes
takma, pantolon ve ceket giyme zorunluluğu
getirilmiştir.
 Avrupa tarzında olan şehirlerde alafranga adındaki
batılılaşma hareketi başlamıştır.
NOT: Alafrangalık batılılaşmayı temsil eder;
a.Frenklerin töre, âdet ve hayatına uygun
b. Avrupa kültürüne özgü olan
c. Avrupa uygarlığını benimsemiş, Avrupa eğitimiyle
yetişmiş (kimse).
Anlamına gelmektedir.

7. Alafrangalık hareketi “Yanlış
Batılılaşma” olarak çoğu
edebiyatçı tarafından
eleştirilmiştir. Ahmet Mithat
Efendi’nin kaleme aldığı
Felatun Bey ile Rakım Efendi
adlı eseri buna iyi bir örnektir.

8. BASIN VE YAYIN HAYATINDAKİ
DEĞİŞMELER
 II. Mahmut Osmanlı Devletinin ilk resmi
gazatesi olan Takvim-i Vakayi adlı gazetezi
çıkarttırmıştır.
 I. Abdülmecit döneminde ise Ceride-i
Havadis adında bir resmi gazate
çıkarttırmıştır.

9.  Osmanlı Devletinde çıkarılan ilk özel gazete
Tercüman-ı Ahval gazetesidir. Şinasi
tarafından çıkarılmıştır.
 İlk mizahi gazete 1862’de Teodor Kasap
tarafından çıkarılmış olan Diyojen dir.

10. BASIN VE YAYIN HAYATINDA KADIN
 Osmanlı’da genellikle dönemin aydın bürokrat
kesimini iyi eğitim görmüş kızları ve eşleri yazarlıkla
uğraşmışlar ve basın yayın hayatının içinde yer
almışlardır.
 Fatma Aliye
 Emine Semiye
 Şair Nigar
 Fatma Kevser kadın yazarlarından bazılarıdır.
 Osmanlı’da ilk kadın dergisi Terakki-i Muhadderat
(Kadınların yükselişi) dergisidir.

11. EĞİTİM ALANINDA MEYDANA GELEN
GELİŞMELER
 II. Mahmut döneminde ilköğretim zorunlu hale
getirildi. O dönemde Avrupa’ya öğrenci
gönderilmeye başlanmışır.
 Eğitimde birlik bozulmaya başlamıştır. Medreselerin
yanında yabancı okullar, askeri okullar ve batı
tarzında okullar açılmaya başlamıştır.
 Tanzimat Döneminde eğitim, devleti kötü
gidişatından kurtaracak bir unsur olarak
görülmüştür.

12.  1868’de Galatasaray Sultanisi (İstanbul
Galatasaray Lisesi), 1870’de Darülfünün
açıldı.
 Üç defa açılıp kapanan Darülfünun, 1900
yılında dördüncü kez bugünkü İstanbul
Üniversitesi’nin yerinde Darülfünun-u
Şahane adıyla yeniden açıldı.

13. AZINLIKLAR VE YABANCI OKULLAR
 Osmanlı Devleti, Avrupalı devletlere sadece
ekonomik alanda değil, adli ve eğitim
alanında da kapitülasyonlar vermişti.
 Osmanlı Devleti’nde XIX. Yüzyıl öncesinde
de yabancı okullar açılmıştı. Osmanlı
Devleti’nın denetiminin olmadığı bu okulları
Avrupalı devletler kendi dil, din ve
kültürlerini yayarak siyasi nüfuzlarını
artırmak için bir araç olarak gördüler.

14.  Rumlar 1844’te Heybeliada’da papaz
yetiştirmek için okul açtılar. Buarada
yetistikleri papazları ülkenin her tarafına
gönderip Ortodoks azınlıklar içinde içinde
Türk düşmanlığı yaptırarak büyük
Yunanistan (Megalo İdea) için çalıştırdılar.
 Osmanlı Devletinde böylece sorunlara yol
açan eğitim birliksizliği Türkiye Cumhuriyeti
döneminde Tehvid-i Tedrisat kanunu ile
ortadan kaldırıldı.

15. KÜLTÜR, SANAT VE MIMARI ALANINDAKI
GELIŞMELER
RESİM ALANINDAKİ GELİŞMELER:
Avrupa’nın gerçekci üslubu Osmanlı sanatçılarını
da etkilemiştir.
Okulların ders programlarına resim dersi
konulmuştur. Resime yetenekli öğrenciler yurt
dışına giden öğrencilerle birlikte Avrupa’ya
gönderilmiştir. Osman Hamdi Bey ve Şeker Ahmet
Paşa bu öğrenciler arasından yetişen ilk ünlü
ressamlarımızdır.
Osmanlı Devletinde ilk resim eğitimi veren okul
olan Sanayi-i Nefise Mektebi’ni açmıştır.

16. MİMARİ ALANINDAKİ GELİŞMELER:
Mimari, XIX. Yüzyılda Batılılaşmanın en
hızlı olduğu alandır. Bu dönemde Batıdaki
bütün üsluplar ile Osmanlı mimari
üslubunun aynı anda kullanıldığı eserler
yapılmıştır.
XX. Yüzyılın başlarında ise milli tarz etkili
olmuş, Osmanlı mimarisinde kendine dönüş
başlamıştır.

17. DIĞER SANATLAR
 XIX. Yüzyılda Batı’nın etkisiyle ile hat sanatı
dışındaki sanat dallarında değişme başlamıştır.
Tehziplerde Avrupa’nın barok ve rokoko tarzı
motifleri yaygınlaşmış, milli karakterimiz haline
gelen desenler kaybolmaya başlamıştır.
 XIX. Yüzyılda Osmanlı müzeciliğinin ilk adımları
atılmaya başlanmıştır. Eski eserlere olan ilgi
artmaya başlamıştır. Osman Hamdi Bey,
Müzeyihümayun’un başına getirilmiştir.
 İstanbul’daki arkeoloji müzesinin kuran Osman
Hamdi Bey’in çalışmaları ile Osmanlı arkeolojisi
uluslar arası bilim dünyasındaki yerini almıştır.

18. MÜZIK, EĞLENCE VE SPOR
 Tanzimat döneminde Osmanlı eğlence anlayışında
değişiklik yaşanmıştır. Klasik eğlence anlayışının
yanında Batılılaşmanın etkisiyle müzik, eğlence, tiyatro
ve spor alanında yeni gelişmeler yaşanmıştır.
MÜZİK VE EĞLENCE:
II. Mahmut, Mızıkayıhümayunu kurarak modern
anlamda müzik eğitiminin başlamasını sağladı.
I. Abdülmecit döneminde Osmanlı saraylarında Batı
operaları seslendirilmeye başlandı.
Tiyatro halk arasında yerleşmeye başlamış, Adana ve
Bursa’da şehir tiyatroları kurulmuştur.
Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı ilk tiyatro eseri halkın
büyük ilgisini çekmiştir.

19. SPOR:
 Okullara jimnastik dersinin konulması ile spor
alanında değişiklik başlamıştır.
 İngilizler aracılığıyla tanınan futbol, Türk
toplumunda büyük ilgi görmüş ve yaygınlaşmıştır.
1903’te Beşiktaş, 1905’te Galatasaray ve 1907’de
Fenerbahçe kulüpleri kurulmuştur.
 1908’de Selim Sırrı Tarcan tarafından tarafından
Osmanlı Milli olimpiyat Cemiyeti kuruldu.
 Osmanlı Devleti ilk kez 1912 Stockholm
Olimpiyatlarına katılmıştır.