1. ศุลีมาศ สุทธิเนียม
แผนกวิชาประมง
วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีพังงา
คุณภาพนำ้าที่สำาคัญทางการประมง

2. ทางกายภาพ สี ความขุ่น ปริมาณสารแขวนลอย
อุณหภูมิ ฯลฯ
ทางเคมี  ความเป็นกรด-ด่าง (pH) ความกระด้าง
ปริมาณออกซิเจนละลาย (DO) ความเค็ม
ความเป็นด่าง ไฮโดรเจนซัลไฟด์ ฯลฯ
ทางชีวภาพ  แพลงค์ตอนพืชและสัตว์ พืชนำ้า
แบคทีเรีย เชื้อโรค ฯลฯ
ลักษณะคุณภาพนำ้า

3. สีปรากฎ (apparent colour) เกิดจากการสะท้อนแสง
จากสารแขวนลอยในนำ้า พื้นท้องนำ้าหรือจากท้องฟ้า
สีจริง (true colour) เกิดจากสารละลายชนิดต่างๆ เช่น
สารอินทรีย์ หรือสารอนินทรีย์
ไดอะตอม สีเหลืองหรือนำ้าตาล
สาหร่ายเขียวแกมนำ้าเงิน สีเขียวเข้ม
แพลงก์ตอนสัตว์ สีแดง, นำ้าตาล
แพลงก์ตอนพืชสีเขียว
ฮิวมัส สีนำ้าตาลอมเหลือง
สี (colour)

4. ในธรรมชาติในธรรมชาติ 2323 -- 3232 องศาเซลเซียส อุณหภูมิองศาเซลเซียส อุณหภูมิ
ภายในตัวปลา จะแตกต่างไปจากอุณหภูมิของภายในตัวปลา จะแตกต่างไปจากอุณหภูมิของ
นำ้านำ้า 0.5 – 1.00.5 – 1.0 องศาเซลเซียสองศาเซลเซียส
ผลกระทบผลกระทบ อุณหภูมิอุณหภูมิ  DODO 
การวัดค่าการวัดค่า thermometerthermometer
อุณหภูมิ (Temperature)

5. ความสามารถของน้ำ้าที่สกัดกั้น้หรือดูดซับปริมาณแสงที่ส่องผ่าน้
ไว้ได้ สารอิน้ทรีย์ สารอน้ิน้ทรีย์ใน้น้ำ้า สิ่งมีชีวิตเล็กๆ
อนุ้ภาคของดิน้ แพลงก์ตอน้ แบคทีเรีย เป็น้ต้น้
ผลกระทบ
ลดผลผลิตขั้น้ปฐมภูมิ
เป็น้อัน้ตรายต่อระบบหายใจของสัตว์น้ำ้า
อุณหภูมิน้ำ้าสูงขึ้น้
การเจริญเติบโตของสัตว์น้ำ้าลดลง
การวัดค่าการวัดค่า secchi discsecchi disc
ความขุ่น้ (Turbidity)

6. มีค่าอยู่ระหว่าง 0-14
ผลกระทบ
 4.0 เป็น้อัน้ตรายต่อสัตว์น้ำ้า  ปลา, กุ้งทะเลตายได้
4.0 – 6.5 ปลาบางชน้ิดทน้อยู่ได้ แต่ให้ผลผลิตตำ่า มีการ
เจริญเติบโตช้า การสืบพัน้ธุ์หยุดชะงัก
6.5 – 8.5 เหมาะสมกับการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ้า
9.0 – 11.0 อาศัยอยู่เป็น้เวลาน้าน้ จะให้ผลผลิตตำ่า
11.0 เป็น้พิษต่อปลาและกุ้ง
การวัดค่าการวัดค่า pH meterpH meter,, น้ำ้ายาทดสอบน้ำ้ายาทดสอบ,,
กระดาษลิตมัสกระดาษลิตมัส
ความเป็น้กรดเป็น้ด่าง (pH)

7. เป็น้ปัจจัยที่น้ับว่ามีความสำาคัญมากที่สุดใน้การดำารง
ชีวิตจำาเป็น้ต้องใช้ออกซิเจน้ใน้กระบวน้การต่าง ๆ
ภายใน้ร่างกาย เพื่อการเจริญเติบโต
ปลาไม่สามารถทน้อยู่ใน้น้ำ้าที่มี DO ตำ่ากว่า 0.3 มก./ล.
หรือ  1.0 มก./ล. เป็น้ระยะเวลาน้าน้
กุ้งกุลาดำา มีความทน้ทาน้ต่อระดับการขาดออกซิเจน้ได้
ดีกว่ากุ้งขาวแวน้น้าไม ที่ระดับ DO < 3 มก./ล.
ระดับที่เหมาะสม ไม่น้้อยกว่า 4 มก./ล.
การวัดค่าการวัดค่า DO meter, TitrationDO meter, Titration
ปริมาณออกซิเจน้ละลาย (Dissolved
Oxygen)

8. ความสามารถ หรือคุณสมบัติของน้ำ้าที่ทำาให้กรดเป็น้ก
ลาง มีผลเกี่ยวเน้ื่องกับคุณสมบัติอื่น้ ๆ เช่น้ pH ความ
เป็น้กรด และความกระด้าง เป็น้ต้น้
แหล่งน้ำ้าธรรมชาติ มีค่าความเป็น้ด่าง 25 – 500 มก./ล.
ระดับที่เหมาะสม 100-200 มก./ล.
น้ำ้าที่มีค่าความเป็น้ด่างตำ่าจะเป็น้น้ำ้าอ่อน้ และมีค่า pH ตำ่า
มีผลให้ผลผลิตตำ่า น้ำ้าที่มีค่า pH < 4.5 จะไม่พบค่าความ
เป็น้ด่าง
ความเป็น้ด่าง (Alkalinity)

9. ระดับความเข้มข้นของแอมโมเนียที่จะไม่เป็นอันตรายต่อ
ปลาไม่ควรเกิน 0.02 มก./ล.
กุ้งทะเลสามารถทนปริมาณ NH3 ได้สูงกว่าที่
0.4 – 0.6 มก./ล. และทนได้สูงกว่า 4 มก./ล.
ในช่วงสั้นๆ หากกุ้งที่เลี้ยงในนำ้าที่มี NH3 สูงๆ เป็นเวลา
นานกุ้งจะเริ่มกินอาหารน้อยลง อัตราการเจริญเติบโต
ลดลง นำ้าหนักตัวลดลง อ่อนแอ และตายในที่สุด
แอมโมเนีย (NH3)

10. โดยปกติ เกิดขึ้นในปริมาณไม่มากนักในแหล่งนำ้า
ธรรมชาติ ยกเว้นในบ่อเลี้ยงปลาที่มีการให้อาหารที่มี
โปรตีนสูง เพราะ NO2
-
จะเกิดขึ้นเป็นปฏิกิริยาระหว่าง
กลางซึ่งจะถูกแบคทีเรียทำาการเปลี่ยนรูปไปเป็น
ไนเตรท ซึ่งไม่มีพิษต่อปลา
กุ้งทะเล ระดับ NO2
-
ที่เหมาะสมไม่ควรเกิน 0.1
มก./ล.แต่ในการเลี้ยงจริงกุ้งทะเลสามารถทนระดับ
NO2
-
ได้
> 4 มก./ล. แต่ควรรีบปรับคุณภาพนำ้าโดยเร็ว เนื่องจาก
กุ้งจะมีอาการเช่นเดียวกับการเลี้ยงที่ระดับแอมโมเนีย
สูงๆ เช่นกัน
ไนไตรท์ (NO2
-
)

11. ปริมาณของของแข็ง หรือเกลือแร่ต่าง ๆ โดยเฉพาะ
โซเดียมคลอไรด์ (NaCl) ที่ละลายอยู่ในนำ้า โดยคิดเป็น
หน่วยนำ้าหนักของสารดังกล่าวเป็นกรัมต่อกิโลกรัมของ
นำ้าหรือส่วนในพัน (parts per thousand, ppt)
การแบ่งคุณภาพนำ้าตามระดับความเค็ม
นำ้าจืด (fresh water) 0 – 0.5 ppt
นำ้ากร่อย (brackish water) 0.5 – 30.0 ppt
นำ้าเค็ม (sea water ) 30 ppt ขึ้นไป
การวัดค่าการวัดค่า SalinometerSalinometer
ความเค็ม (Salinity)

12. ทางกายภาพ การตกตะกอน, การกรอง
ทางเคมี การใช้ปูนขาว, ฟอร์มาลิน,
คลอรีน
ทางชีวภาพ การใช้จุลินทรีย์, ปลากินพืช,
หอยสองฝา, สาหร่ายทะเล,
พืชนำ้า
วิธีการบำาบัดนำ้าทิ้งจากการเพาะ
เลี้ยง