Σημειώσεις για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις

1. Γραπτές Εργασίες
- Ασκήσεις
Βιολογίας
Γ Λυκείου ΓΠ
2017 - 2018
Γουρζής Στάθης - Φυσικός

2. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ( Σελ. 36 – 39 του σχολ. βιβλίου Βιολογία ΓΠ )
Παράγραφος 1.3.2 : Μηχανισμοί ειδικής άμυνας – Ανοσία
Ερώτηση 1η
: Τι λέμε αντίσωμα ;
Ερώτηση 2η
: Από τι αποτελείται το μόριο ενός αντισώματος ;
Ερώτηση 3η
: Τι είναι οι βαριές αλυσίδες ενός αντισώματος ;
Ερώτηση 4η
: Τι είναι οι ελαφριές αλυσίδες ενός αντισώματος ;
Ερώτηση 5η
: Τι λέμε μεταβλητή περιοχή ενός αντισώματος ;
Ερώτηση 6η
: Τι λέμε σταθερή περιοχή ενός αντισώματος ;
Ερώτηση 7η
: Ποια είναι τα αποτελέσματα της σύνδεσης αντιγόνου – αντισώματος ;
1.
2.
3.
Ερώτηση 8η
: Τι είναι η ανοσοβιολογική απόκριση ;
Ερώτηση 9η
: Τι λέμε πρωτογενή ανοσοβιολογική απόκριση ;
Ερώτηση 10η
: Τι λέμε δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση ;

3. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ( Σελ. 36 – 39 του σχολ. βιβλίου Βιολογία ΓΠ )
Παράγραφος 1.3.2 : Μηχανισμοί ειδικής άμυνας – Ανοσία
Ερώτηση 11η
: Τι είναι τα αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα ;
Ερώτηση 12η
: Τι είναι το αντιγόνο ιστοσυμβατότητας ;
Ερώτηση 13η
: Τι γνωρίζετε για την ενεργοποίηση των Β-λεμφοκυττάρων ;
Ερώτηση 14η
: Τι γνωρίζετε για την δράση των Β-λεμφοκυττάρων ; ( χυμική ανοσία )
Ερώτηση 15η
: Πως δρουν τα πλασματοκύτταρα ;
Ερώτηση 16η
: Πως δρουν τα Β – λεμφοκύτταρα μνήμης ;
Ερώτηση 17η
: Τι ονομάζουμε χυμική ανοσία ;
Ερώτηση 18η
: Πως γίνεται η ενεργοποίηση των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων ;
Ερώτηση 19η
: Τι γνωρίζετε για την δράση των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων ;
( κυτταρική ανοσία )

4. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
Παράγραφος 1.3.2 : Μηχανισμοί ειδικής άμυνας – Ανοσία
Ερώτηση 1η
: Ποια στάδια περιλαμβάνει η πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση ;
1ο :
2ο :
3ο :
Ερώτηση 2η
: Διαδικασία τερματισμού της πρωτογενούς ανοσοβιολογικής απόκρισης.
Ερώτηση 3η
: Διαδικασία της δευτερογενούς ανοσοβιολογικής απόκρισης.
α)
β)
Ερώτηση 4η
: Τι ονομάζουμε ανοσία ;
α)
β)
Ερώτηση 5η
: Πόσα είδη ανοσίας υπάρχουν ;
α)
β)
Ερώτηση 6η
: Τι ονομάζουμε ενεργητική ανοσία ;
Ερώτηση 7η
: Τι είναι ο φυσικός τρόπος στην ενεργητική ανοσία ;
Ερώτηση 8η
: Τι είναι ο τεχνητός τρόπος στην ενεργητική ανοσία ;
Ερώτηση 9η
: Τι είναι και πως λειτουργεί το εμβόλιο ;
;

5. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
Παράγραφος 1.3.2 : Μηχανισμοί ειδικής άμυνας – Ανοσία
Ερώτηση 10η
: Τι ονομάζουμε παθητική ανοσία ;
Ερώτηση 11η
: Παράδειγμα επίτευξης παθητικής ανοσίας μέσω της μητέρας.( φυσιολογικά )
Ερώτηση 12η
: Παράδειγμα επίτευξης παθητικής ανοσίας μέσω ορού. ( τεχνητά )
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
Παράγραφος 1.3.3 : Προβλήματα στη δράση του ανοσοβιολογικού συστήματος
1) Τι είναι η αυτοανοσία ;
2) Τι ονομάζουμε αλλεργία ;
3) Τι είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα ;
4) Τι είναι τα αυτοαντισώματα ;
5) Ποιά είναι τα αυτοάνοσα νοσήματα ;
6) Πως εξηγείται η δημιουργία των αυτοάνοσων νοσημάτων ;
α)

6. 7) Πως εξηγείται η δημιουργία των αυτοάνοσων νοσημάτων ;
β)
8) Πως εξηγείται η δημιουργία των αυτοάνοσων νοσημάτων ;
γ)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
( Σελίδες 40 – 42 του σχολικού βιβλίου Βιολογία Γενικής Παιδείας – Γ΄ Ενιαίου Λυκείου )
Παράγραφος 1.3.3 : Προβλήματα στη δράση του ανοσοβιολογικού συστήματος
9) Πως εξηγείται η δημιουργία των αυτοάνοσων νοσημάτων ;
δ)
10) Τι ονομάζουμε αλλεργία ; ( ορισμός )
11) Τι είναι τα αλλεργιογόνα ;
12) Τι είναι η ισταμίνη ;
13) Αποτελέσματα της αλλεργίας.

7. 14) Τι είναι τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας ;
15) Τι ονομάζουμε απόρριψη μοσχεύματος ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ – ΣΕΛ. 44
ΕΡΩΤΗΣH 1η : ( βακτήριο )
α) Ποιοι αμυντικοί μηχανισμοί παρακάμφθηκαν ;
1) Πρώτη γραμμή αμυντικών μηχανισμών :
2) Δεύτερη γραμμή αμυντικών μηχανισμών :
3) Μηχανισμοί ειδικής άμυνας :
ΕΡΩΤΗΣH 2η : ( ιός )
1) Πρώτη γραμμή αμυντικών μηχανισμών :
2) Δεύτερη γραμμή αμυντικών μηχανισμών :
3) Μηχανισμοί ειδικής άμυνας :
ΕΡΩΤΗΣH 3η :
α) Η τεχνητή παθητική ανοσία :
β) Η φυσική ενεργητική ανοσία :
ΕΡΩΤΗΣH 4η :
α) Η παθητική ανοσία :
β) Η ενεργητική ανοσία :
1)
2)

8. ΕΡΩΤΗΣH 5η :
α)
β)
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ – ΣΕΛ. 44
ΕΡΩΤΗΣH 7η :
α)
β)
γ).
ΕΡΩΤΗΣH 8η :
α)
β).
γ)
δ)
ΕΡΩΤΗΣH 9η :
α)
β)
γ)
δ) Γιάννης :
1)
2)
3)
ε) Ελένη :

9. ΕΡΩΤΗΣH 10η :
α)
β) 1) ( δευτερογενής ανοσοβιολογική απόκριση )
2) ( πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση )
α) , β)
γ)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
( Σελ. 47 – 49 Βιολογία Γενικής Παιδείας – Γ΄ Ενιαίου Λυκείου )
Παράγραφος 1.3.4 : Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας
1) Τι ονομάζουμε ανοσολογική ανεπάρκεια ;
2) Που οφείλεται το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας ; ( AIDS )
3) Δομή του ιού του AIDS.
α)
β)
γ) δ)
4) Τι είναι η αντίστροφη μεταγραφάση ;
5) Δράση του ιού του AIDS.
1) 2)
3)
6) Σε ποια μέρη του ανθρώπινου σώματος ανιχνεύεται ο ιός του AIDS ;
1) 2) 3) 4) 5)

10. 6) 7) 8)
7) Πως μεταδίδεται ο ιός του AIDS ;
1) 2)
3) 4)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
( Σελ. 47 – 49 Βιολογία Γενικής Παιδείας – Γ΄ Ενιαίου Λυκείου )
Παράγραφος 1.3.4 : Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας
8) Ποιες προφυλάξεις πρέπει να παίρνονται κατά της μετάδοσης του AIDS ;
1)
2)
3)
4)
9) Πως γίνεται η διάγνωση του ιού του AIDS ;
1)
2)
10) Είσοδος του ιού του AIDS στον οργανισμό και προσβολή των κυττάρων.
11) Σύνθεση του DNA του ιού του AIDS στον οργανισμό.

11. 12) Λοίμωξη του ιού του AIDS στον οργανισμό.
13) Συμπτώματα της ασθένειας του AIDS.
14) Πως αντιμετωπίζουμε σήμερα την ασθένεια του AIDS ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ – ΣΕΛ. 52
1) Πολλαπλασιασμός του ιού HIV.
2) Γιατί είναι δύσκολη η παρασκευή εμβολίου για τον ιό HIV ;

12. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ
Παράγραφος 1.5 : ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΘΙΣΜΟ
Ερώτηση 1η : Τι είναι ο εθισμός ;
Ερώτηση 2η : Τι ονομάζουμε ανοχή ;
Ερώτηση 3η : Σε τι διακρίνουμε την εξάρτηση ;
Ερώτηση 4η : Ποιές οι συνέπειες της ψυχικής εξάρτησης ;
Ερώτηση 5η : Ποιές οι συνέπειες της σωματικής εξάρτησης ;
Ερώτηση 6η : Τι είναι τα ναρκωτικά ;
Ερώτηση 7η : Τι γνωρίζετε για τη μορφίνη ;
Ερώτηση 8η : Τι γνωρίζετε για την ηρωίνη ;
Ερώτηση 9η : Τι είναι η μεθαδόνη ;

13. Παράγραφος 1.5 : ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΘΙΣΜΟ ( - συνέχεια )
Ερώτηση 10η : Τι είναι το στερητικό σύνδρομο ;
Ερώτηση 11η : Τι ονομάζουμε «φυσιολογικές μορφίνες»
Ερώτηση 12η : Πού οφείλεται η ένταση των συμπτωμάτων του στερητικού συνδρόμου ;
Ερώτηση 13η : Κατευναστικές ουσίες.
Ερώτηση 14η : Πως και που προσβάλλει η αιθυλική αλκοόλη τον οργανισμό ;
Ερώτηση 15η : Ποιά η σχέση της αιθυλικής αλκοόλης με το νερό στον οργανισμό ;
Ερώτηση 16η : Ψυχολογικές επιπτώσεις του αλκοολισμού.
Ερώτηση 17η : Σωματικές επιπτώσεις του αλκοολισμού.
Ερώτηση 18η : Τι είναι η νικοτίνη και ποιές οι επιπτώσεις της ;
Ερώτηση 19η : Τι είναι η πίσσα του τσιγάρου και ποιές οι επιπτώσεις της ;

14. 2. ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ερώτηση 1η : Ποια επιστήμη ονομάζεται οικολογία ;
α)
β)
2.1 Η EΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ
Ερώτηση 2η : Τι είναι το οικοσύστημα και από τι αποτελείται ;
α)
β)
γ)
Ερώτηση 3η : Πως διακρίνουμε τους οργανισμούς που ζουν σε ένα οικοσύστημα ;
α) β) γ)
Ερώτηση 4η : Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε παραγωγούς ; ( αυτότροφοι οργανισμοί )
Ερώτηση 5η : Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε καταναλωτές ; ( ετερότροφοι οργανισμοί )
Ερώτηση 6η : Σε ποιές κατηγορίες διακρίνουμε τους καταναλωτές ;
α)
β)
γ)
Ερώτηση 7η : Ποιους οργανισμούς ονομάζουμε αποικοδομητές ;
α) β)

15. 2. ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Ερώτηση 8η : Τι ονομάζουμε πληθυσμό ;
Ερώτηση 9η : Τι ονομάζουμε βιοκοινότητα και τι ονομάζουμε βιότοπο ;
α)
β)
Ερώτηση 10η : Ποια οικοσυστήματα ονομάζουμε αυτότροφα ;
Ερώτηση 11η : Ποια οικοσυστήματα ονομάζουμε ετερότροφα ;
Ερώτηση 12η : Τι ονομάζουμε ροή ενέργειας ;
Ερώτηση 13η : Τι ονομάζουμε ισορροπία σε ένα οικοσύστημα ;
Ερώτηση 14η : Τι ονομάζουμε ποικιλότητα σε ένα οικοσύστημα ;
Ερώτηση 15η : Τι σχέση έχει η ποικιλότητα με τη σταθερότητα ενός οικοσυστήματος ;

16. 2. ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ - 2.1 Η EΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ
ΑΣΚΗΣΗ 1 :
Να ορίσετε και να ταξινομήσετε τους οργανισμούς που ζουν σε ένα χωράφι της εξοχής.
ΑΣΚΗΣΗ 2 :
Να ορίσετε και να ταξινομήσετε τους οργανισμούς που ζουν σε μια μικρή πόλη.

17. 2. ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Ροή ενέργειας - Τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα - Τροφικές πυραμίδες και
τροφικά επίπεδα
Ερώτηση 1η : Τι ονομάζουμε ποιοτικές και τι ποσοτικές τροφικές σχέσεις ;
Ερώτηση 2η : Τι είναι οι τροφικές αλυσίδες ;
Ερώτηση 3η : Τι είναι οι τροφικές πυραμίδες ;
Ερώτηση 4η : Τι είναι το τροφικό πλέγμα ;
Ερώτηση 5η : Από τι αποτελείται μια τροφική πυραμίδα ;

18. 2. ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Ροή ενέργειας - Τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα - Τροφικές πυραμίδες και
τροφικά επίπεδα
Ερώτηση 6η : Πότε λέμε μια πυραμίδα ι) ενέργειας, ιι) βιομάζας και ιιι) πληθυσμού ;
ι) ενέργειας
ιι) βιομάζας
ιιι) πληθυσμού
Ερώτηση 7η : Γιατί χάνεται το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας, ανάμεσα στα τροφικά επίπεδα ;
1)
2)
3)
4)
Ερώτηση 8η : Γιατί χάνεται το μεγαλύτερο μέρος της βιομάζας ανάμεσα στα τροφικά επίπεδα ;
Ερώτηση 9η : Η κατάταξη των καταναλωτών στα τροφικά επίπεδα.
1)
2)
3)

19. 2. ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ 2.1
Ερώτηση 1η :
α)
β)
γ)
Ερώτηση 2η :
α)
β)
γ)

20. 2. ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ 2.1
Ερώτηση 3η :
α)
β)
γ)
Ερώτηση 4η :
ΑΣΚΗΣΗ 2 - Σελίδα 81
2. Έστω ότι σε μια λίμνη ισχύει η τροφική αλυσίδα:
φυτοπλαγκτόν → ζωοπλαγκτόν → μικρά ψάρια → μεγάλα ψάρια → υδρόβια πτηνά.
Όλοι οι οργανισμοί κάθε τροφικού επιπέδου τρέφονται αποκλειστικά με οργανισμούς του
προηγούμενου τροφικού επιπέδου. Εάν η βιομάζα των μικρών ψαριών είναι 5x104
Κg και η
ενέργεια που εμπεριέχεται στο φυτοπλαγκτόν είναι 40 ΚJoules/Κg φυτοπλαγκτού:
α. Να υπολογιστεί η βιομάζα των υπόλοιπων τροφικών επιπέδων και να σχεδιαστεί η αντίστοιχη
τροφική πυραμίδα.
β. Να υπολογιστεί η ενέργεια που εμπεριέχεται σε κάθε τροφικό επίπεδο και να σχεδιαστεί
η αντίστοιχη τροφική πυραμίδα.
γ. Με δεδομένο ότι το μέσο βάρος ενός πτηνού είναι 2,5 Kg, να υπολογιστεί ο αριθμός των
υδρόβιων πτηνών που μπορούν να εξασφαλίσουν την τροφή τους μέσω αυτής της τροφικής
αλυσίδας.

21. α.
Βυδρόβια πτηνά =
Βμεγάλα ψάρια =
Βμικρά ψάρια =
Βζωοπλαγκτόν =
Βφυτοπλαγκτόν =
β.
Γενικό Λύκειο Νυδριού Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου 2017
Βιολογία ΓΠ - Γ΄ Λυκείου Γουρζής Στάθης – Φυσικός
ΑΣΚΗΣΗ 2 - Σελίδα 81 ( - συνέχεια )
Ευδρόβια πτηνά =
Εμεγάλα ψάρια =
Εμικρά ψάρια =
Εζωοπλαγκτόν =
Εφυτοπλαγκτόν =
5x104
Κg 5x104
Κg
2x108
ΚJoules 2x108
ΚJoules

22. γ.
Βυδρόβια πτηνά = Nαριθμός πτηνών Χ Β πτηνού
................ = Nαριθμός πτηνών Χ ..................
Nαριθμός πτηνών = ----------------------------
Παράγραφος 2.3 : Βιογεωχημικοί κύκλοι - Παράγραφος 2.3.1: Ο κύκλος του άνθρακα
Ερώτηση 1η
: Περιγράψτε την τροφοδοσία των οικοσυστημάτων με ενέργεια :
Ερώτηση 2η
: Περιγράψτε την τροφοδοσία των οικοσυστημάτων με ύλη :
Ερώτηση 3η
: Τι ονομάζουμε βιογεωχημικούς κύκλους ;
Ερώτηση 4η
: Γιατί ο άνθρακας είναι σημαντικός στην ροή της ενέργειας σε ένα οικοσύστημα ;

23. Ερώτηση 5η
: Πως εισέρχεται ο άνθρακας σε ένα οικοσύστημα ;
Ερώτηση 6η
: Πως διασπάται η γλυκόζη στους παραγωγούς ;
Παράγραφος 2.3 : Βιογεωχημικοί κύκλοι - Παράγραφος 2.3.1: Ο κύκλος του άνθρακα
Ερώτηση 7η
: Τι συμβαίνει με την οξείδωση της οργανικής ύλης ;
Ερώτηση 8η
: Ανταλλαγή διοξειδίου του άνθρακα μεταξύ της ατμόσφαιρας και των βιοτικών
παραγόντων.
Ερώτηση 9η
: Πως αυξάνεται σήμερα η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ;

24. Ερώτηση 10η
: Για ποιόν λόγο δεν μειώνεται το διοξείδιο του άνθρακα από την φωτοσύνθεση ;
Παράγραφος 2.3.2 : Ο κύκλος του αζώτου
Ερώτηση 1η : Γιατί το άζωτο είναι σημαντικό για τη ζωή ;
Ερώτηση 2η : Τι είναι η αζωτοδέσμευση ;
Ερώτηση 3η : Τι είναι η ατμοσφαιρική αζωτοδέσμευση ;
Ερώτηση 4η : Τι είναι η βιολογική αζωτοδέσμευση ;
Ερώτηση 5η : Που συναντάμε το άζωτο που απορροφήθηκε από τα φυτά ;

25. Παράγραφος 2.3.2 : Ο κύκλος του αζώτου
Ερώτηση 6η : Πως παράγεται η αμμωνία στον κύκλο του αζώτου ;
Ερώτηση 7η : Πως μετατρέπεται η αμμωνία σε νιτρικά ιόντα ;
Ερώτηση 8η : Πως μετατρέπονται τα νιτρικά ιόντα σε άζωτο της ατμόσφαιρας
Ερώτηση 9η : Πως παρεμβαίνει ο άνθρωπος στον κύκλο του αζώτου ;
Ερώτηση 10η : Ποιο ποσοστό του αζώτου απορροφούν τα φυτά, από τα λιπάσματα ;
Ερώτηση 11η : Πως εμπλουτίζουμε το έδαφος με άζωτο ;
Ερώτηση 12η : Τι είναι η αμειψισπορά ;

26. Παράγραφος 2.3.3 : Ο κύκλος του νερού.
1) Ιδιότητες του νερού.
α)
β)
γ)
δ)
2) Πως κυκλοφορεί το νερό στα οικοσυστήματα ;
α) β) γ)
3) Τι είναι η επιδερμική εξάτμιση ;
4) Τι είναι η διαπνοή ;
5) Πόσο σημαντική είναι η διαπνοή για τους βιογεωχημικούς κύκλους ;
6) Τι είναι οι κατακρημνίσεις ;
α) β) γ)
7) Πως γίνεται η ανταλλαγή νερού στους ωκεανούς ;
α) β)
8) Πως κυκλοφορεί το νερό στην ξηρά ;
α)
β)
γ)
δ)
9) Πως βοηθούν τα φυτά την απορρόφηση του νερού στην ξηρά ;

27. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - Ερημοποίηση - Ρύπανση
1) Που συναντάμε τα ερημικά οικοσυστήματα ;
α) β)
2) Ποια οικοσυστήματα χαρακτηρίζονται ερημικά ;
α) β) γ)
3) Για ποιους λόγους ένα οικοσύστημα μπορεί να ερημοποιηθεί ;
1)
2)
3)
4) Περιγράψτε το μεσογειακό οικοσύστημα.
5) Πως μπορεί να επανακάμψει ένα μεσογειακό οικοσύστημα ;
6) Αναφέρατε μια από τις πιο σημαντικές συνέπειες της φωτιάς.
7) Τι ονομάζουμε ρύπανση και τι ρύπους ;
α)
β)
8) Πότε ένας ρύπος αποτελεί απειλή για το περιβάλλον ;

28. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - Ερημοποίηση - Ρύπανση
9) Πότε μια τοξική ουσία δεν προκαλεί επιπτώσεις ;
10) Σε ποιες κατηγορίες ξεχωρίζουμε την ρύπανση ;
α) β) γ)
11) Ποια είναι η σημαντικότερη αιτία της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ;
α)
β)
12) Τι γνωρίζετε για την απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας από τη Γη ;
13) Πως αυξάνεται η θερμοκρασία του πλανήτη μας, με την ανθρώπινη παρέμβαση ;
14) Ποιες συνέπειες θα έχει η υπερθέρμανση του πλανήτη ;
15) Γιατί ονομάζουμε το αντίστοιχο « φαινόμενο του θερμοκηπίου » ;

29. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - Ερημοποίηση - Ρύπανση
1) Ποιες ουσίες ονομάζονται πρωτογενείς ρύποι ; ;
α) β) γ)
2) Ποιες ουσίες ονομάζονται δευτερογενείς ρύποι ;
α) β)
3) Ποιες είναι οι επιπτώσεις του μονοξειδίου του άνθρακα ; ;
4) Ποιες είναι οι επιπτώσεις από τα οξείδια του αζώτου και τους υδρογονάνθρακες ;
α)
β)
γ)
5) Ποιες είναι οι επιπτώσεις από τους δευτερογενείς ρύπους ;
α)
β)
6) Τι είναι η στοιβάδα του όζοντος ; .
7) Ποιες είναι οι επιπτώσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας ;
α)
β)
γ)
δ)

30. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - Ερημοποίηση - Ρύπανση
8) Τι είναι η τρύπα του όζοντος ;
9) Πως δημιουργήθηκε η τρύπα του όζοντος ;
10) Ποιες είναι οι επιπτώσεις από την τρύπα του όζοντος;
11) Με ποιες διαδικασίες εμπλουτίζεται η ατμόσφαιρα με τα οξείδια του αζώτου και του θείου ;
α)
β)
γ)
12) Πως επιστρέφουν στην επιφάνεια της Γης το άζωτο και τα οξείδια του θείου ;
13) Πότε λέμε ότι η βροχή είναι ελαφρά όξινη πότε λέμε ότι η βροχή είναι αρκετά όξινη ;
;
14) Ποιες είναι οι επιπτώσεις της όξινης βροχής ;
α)
β)
γ)

31. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - Ερημοποίηση - Ρύπανση
Ρύπανση των υδάτων
1) Τι είναι η ρύπανση του νερού ;
2) Από ποιους παράγοντες ρυπαίνεται το νερό ;
α)
β)
γ)
3) Που οφείλεται ρύπανση του νερού ;
4) Πως αυξάνεται η θερμοκρασία του νερού ;
α)
β)
5) Ποιες είναι οι διαταραχές που προκαλούν τα αστικά λύματα ;
α)
β)
γ)
6) Τι είναι το φαινόμενο του ευτροφισμού ;

32. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - Ερημοποίηση - Ρύπανση
Ρύπανση των υδάτων
7) Πως ρυπαίνεται το νερό από τις βιομηχανίες ;
α)
β)
γ)
8) Ποιοι είναι οι πιο τοξικοί ρυπαντές της βιόσφαιρας ;
α)
β)
γ)
9) Τι είναι το φαινόμενο της βιοσυσσώρευσης ;
10) Παράδειγμα του φαινομένου της βιοσυσσώρευσης και παράδειγμα αύξησης της συγκέντρωσης μιας μη
βιοδιασπώμενης ουσίας.

33. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο
ΑΣΚΗΣΗ 1 - Σελίδα 114
α.
β.
Εψαροπούλια =
Εψάρια =
Εζωοπλαγκτόν =
Εφυτοπλαγκτόν =
γ.
Β ψαροπούλια =
Βψάρια =
Βζωοπλαγκτόν =
Βφυτοπλαγκτόν =
Ποσότητα ουσίας = Βψάρια Χ συγκέντρωση ουσίας στα ψάρια
Ποσότητα ουσίας = 5x104
Κg Χ 20 mg/Kg
Ποσότητα ουσίας = 106
mg
συγκέντρωση ουσίας στα ψαροπούλια = Ποσότητα ουσίας / Β ψαροπούλια
συγκέντρωση ουσίας στα ψαροπούλια = 106
mg / 5x103
Κg
συγκέντρωση ουσίας στα ψαροπούλια = 2 x 102
mg/Kg
Γενικό Λύκειο Νυδριού Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου 2018
Βιολογία ΓΠ - Γ΄ Λυκείου Γουρζής Στάθης – Φυσικός
5x106
Κg 5x106
Κg
3x102
ΚJ 3x102
ΚJ

34. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο
ΑΣΚΗΣΗ 2 - Σελίδα 114 - 115
α.
β.
γ.

35. Κεφάλαιο 3ο
- ΕΞΕΛΙΞΗ
Παράγραφος - 3.1 - ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1) Πως υποστηρίχθηκε η ιδέα της εξέλιξης από τον Δαρβίνο ;
2) Σε ποιες θεμελιώδεις γενικεύσεις βασίζεται η Βιολογία ;
α)
β)
3) Πως κατατάσσουν οι επιστήμονες τους οργανισμούς ;
4) Σε τι μας βοηθά η ταξινόμηση των οργανισμών ;
α)
β)
5) Ποια είναι η έννοια του πληθυσμού ; .
6) Μπορούμε να κατατάξουμε τους οργανισμούς με βάση τον πληθυσμό ;
7) Τι γνωρίζετε για την έννοια του είδους ;

36. Κεφάλαιο 3ο
- ΕΞΕΛΙΞΗ
Παράγραφος - 3.1 - ΕΙΣΑΓΩΓΗ
8) Τι είναι το μειξιολογικό κριτήριο ;
« Η δυνατότητας αναπαραγωγής με άλλο άτομο είναι το μειξιολογικό κριτήριο. »
9) Τι είναι το τυπολογικό κριτήριο ;
« Το τυπολογικό κριτήριο είναι αυτό της ομοιότητας μεταξύ των οργανισμών. »
10) Ποιος είναι ο περιορισμός στον ορισμό του είδους ;
11) Πως έχει ταξινομηθεί το σύνολο των διαφορετικών οργανισμών του πλανήτη ;

37. Άσκηση 1η
– Κεφάλαιο 3ο
- ΕΞΕΛΙΞΗ
( Σελ. 121 – 122, Βιολογία ΓΠ – Γ΄ Λυκείου )
1) Συμπληρώστε τους παρακάτω πίνακες :
Παράδειγμα 1 :
Ομάδα ταξινόμησης Γάτα Άνθρωπος
ΠΙΝΑΚΑΣ 3.2: ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

38. Άσκηση 1η
– Κεφάλαιο 3ο
- ΕΞΕΛΙΞΗ
( Σελ. 121 – 122, Βιολογία ΓΠ – Γ΄ Λυκείου )
1) Συμπληρώστε τους παρακάτω πίνακες :
Παράδειγμα 1 :
Ομάδα ταξινόμησης Άνθρωπος Πίθηκος
Παράδειγμα 2 :
Ομάδα ταξινόμησης Γάτα Λίγκας

39. Κεφάλαιο 3ο
- ΕΞΕΛΙΞΗ Παράγραφος - 3.1.2 - Η θεωρία του Λαμάρκ.
1) Τι υποστήριξε πρώτος ο Γάλλος ζωολόγος Ζαν-Μπατίστ Λαμάρκ ;
2) Τι λέει η θεωρία του Λαμάρκ ;
3) Τι λέει η αρχή της χρήσης και της αχρησίας ;
4) Τι πίστευε Λαμάρκ για τα επίκτητα χαρακτηριστικά;
5) Γιατί απέτυχε η εξήγηση του Λαμάρκ για τα επίκτητα χαρακτηριστικά ;
Παράγραφος - 3.1.3 - Η θεωρία της φυσικής επιλογής.
6) Πως εργάστηκε ο Δαρβίνος για να δημιουργήσει την θεωρία του ;
7) Τι μας επισημαίνουν η Παρατήρηση 1 και η Παρατήρηση 2 της θεωρίας του Δαρβίνου ;
8) Τι μας λέει το Συμπέρασμα 1 της θεωρίας του Δαρβίνου ;

40. Κεφάλαιο 3ο
- ΕΞΕΛΙΞΗ
9) Τι μας λέει η Παρατήρηση 3 της θεωρίας του Δαρβίνου ;
10) Τι μας λέει η Παρατήρηση 4 της θεωρίας του Δαρβίνου ;
11) Τι μας λέει το Συμπέρασμα 2 της θεωρίας του Δαρβίνου ;
12) Τι μας λέει το Συμπέρασμα 3 της θεωρίας του Δαρβίνου ;
13) Τι είναι η φυσική επιλογή ;
14) Τι είναι η τεχνητή επιλογή ;
15) Τι εξήγησε η θεωρία του Δαρβίνου ;

41. ( Σελίδες 132 – 134 του σχολικού Βιολογία Γενικής Παιδείας – Γ΄ Ενιαίου Λυκείου )
Κεφάλαιο 3ο
- ΕΞΕΛΙΞΗ
Παράγραφος - 3.2 - Η σύγχρονη σύνθεση.
1) Γιατί δεν είχε γίνει εντελώς αποδεκτή η άποψη του Δαρβίνου, ότι ο μηχανισμός με τον οποίο
προχωρεί η εξέλιξη, είναι η φυσική επιλογή ;
2) Τι είναι η μετάλλαξη ;
3) Τι μας λέει η συνθετική θεωρία ;
Παράγραφος - 3.2.1 – Οι παράγοντες που διαμορφώνουν την εξελικτική πορεία.
4) Τι είναι η ποικιλομορφία ;
5) Για ποιο λόγο συμβαίνουν οι μεταλλάξεις ;
6) Τι αποτελέσματα έχουν οι μεταλλάξεις ;

42. 7) Ποια διαδικασία λέμε φυσική επιλογή ;
8) Πως γίνεται η επιλογή ατόμων με την φυσική επιλογή ;
9) Τι είναι η γενετική απομόνωση ;
10) Τι είναι η γεωγραφική γενετική απομόνωση ;
Παράγραφος - 3.4 - Η εξέλιξη του ανθρώπου
1) Τι υποστήριξε ο Κάρολος Δαρβίνος για προέλευση του ανθρώπου ;
Παράγραφος - 3.4.1 - Το γενεαλογικό μας δένδρο
2) Σε τι συνίσταται η μοναδικότητα του ανθρώπινου είδους ;

43. Παράγραφος - 3.4.2 – Η εμφάνιση των Θηλαστικών και των Πρωτευόντων
3) Ποιες ήταν οι κατηγορίες των θηλαστικών, στον Μεσοζωικό αιώνα ;
4) Πότε συνέβη η ανάπτυξη των θηλαστικών ;
Παράγραφος - 3.4.3 Τα χαρακτηριστικά των Πρωτευόντων
5) Τι είδος ήταν τα Πρωτεύοντα ;
6) Τι είδος χαρακτηρίστηκε ο άνθρωπος ;
Κοινά χαρακτηριστικά των Πρωτευόντων
7) Δάχτυλα κατάλληλα για λαβές.
8) Μακριά και ευκίνητα άκρα.

44. 9) Στερεοσκοπική όραση.
10) Έγχρωμη όραση.
11) Αναπτυγμένος εγκέφαλος.
12) Η προστασία των μικρών.
13) Η όρθια στάση.
Ερωτήσεις - Ασκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδα 142
1)
2)
3)
α)
β)

45. 4) " Ένα από τα σημεία που χρειάζονται αποσαφήνιση ... - ... και από χρονική στιγμή σε χρονική στιγμή. "
( σελίδα 129 )
5)
6)
Ερωτήσεις - Ασκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδα 142
7)
α) α)
β) β)
γ) γ)
δ) δ)
8) " Μετά τη δημοσίευση της εργασίας του Κάρολου Δαρβίνου οι περισσότεροι ... - ... Μοριακής Βιολογίας και
της Γενετικής Πληθυσμών. " ( σελίδα 132 )
9)

46. 10) " Οι μεταλλάξεις οφείλονται είτε σε τυχαία λάθη ... - ... που εξαφανίζονται γίνονται όλο και πιο σπάνια.
( σελίδα 133 )
11)
α) α)
β) β)
γ) γ)
δ) δ)
( Σελίδες 143 – 145 του σχολικού Βιολογία Γενικής Παιδείας – Γ΄ Ενιαίου Λυκείου )
Παράγραφος - 3.4 - Η εξέλιξη του ανθρώπου
1) Τι υποστήριξε ο Κάρολος Δαρβίνος για προέλευση του ανθρώπου ;
Παράγραφος - 3.4.1 - Το γενεαλογικό μας δένδρο
2) Σε τι συνίσταται η μοναδικότητα του ανθρώπινου είδους ;
Παράγραφος - 3.4.2 – Η εμφάνιση των Θηλαστικών και των Πρωτευόντων
3) Ποιες ήταν οι κατηγορίες των θηλαστικών, στον Μεσοζωικό αιώνα ;
4) Πότε συνέβη η ανάπτυξη των θηλαστικών ;

47. Παράγραφος - 3.4.3 Τα χαρακτηριστικά των Πρωτευόντων
5) Τι είδος ήταν τα Πρωτεύοντα ;
6) Ως ποιό είδος χαρακτηρίστηκε ο άνθρωπος ;
( Σελίδες 143 – 145 του σχολικού Βιολογία Γενικής Παιδείας – Γ΄ Ενιαίου Λυκείου )
Κοινά χαρακτηριστικά των Πρωτευόντων
7) Δάχτυλα κατάλληλα για λαβές.
8) Μακριά και ευκίνητα άκρα.
9) Στερεοσκοπική όραση.
10) Έγχρωμη όραση.
11) Αναπτυγμένος εγκέφαλος.

48. 12) Η προστασία των μικρών.
13) Η όρθια στάση
( Σελ. 147 – 152 του σχ. Βιολογία ΓΠ – Γ΄ Ενιαίου Λυκείου )
Παράγραφος - 3.4.5 - Η εμφάνιση των ανθρωπιδών
1) Από πού προέρχεται η ονομασία « αυστραλοπίθηκος » ;
2) Ποιο είναι το καλύτερα διατηρημένο απολίθωμα ;
3) Πότε εμφανίστηκαν τα χαρακτηριστικά της όρθια στάσης και της δίποδης βάδισης ;
4) Πότε συνέβη η ανάπτυξη των θηλαστικών ;
Παράγραφος - 3.4.6 Οι πρώτοι άνθρωποι
5) Από πού προέρχεται ο Homo habilis ;
7) Από πού προέρχεται ο Homo erectus ;
9) Πως έγινε η μετάβαση στον Homo sapiens (άνθρωπος ο σοφός) ;

49. 11) Τι γνωρίζετε για την προέλευση του Homo sapiens sapiens ;
( Σελ. 147 – 152 του σχ. Βιολογία ΓΠ – Γ΄ Ενιαίου Λυκείου )
3.4.7 - Η ποικιλομορφία στους ανθρώπινους πληθυσμούς
13) Τι είναι οι μορφολογικές διαφορές ;
14) Που οφείλονται οι μορφολογικές διαφορές ;
Παραδείγματα δράσης της φυσικής επιλογής με προσαρμοστική σημασία :
15) Ο λόγος του μήκους των άκρων προς το μέγεθος του σώματος.
16) Οι διαφορές στο χρώμα του δέρματος.