презентация о том что такое тірек сөздер на казахском языке

1. 4.5 ТІРЕК СӨЗДЕР
Орындаған; Жақсылықова.С.
Тексерген; Берікқызы.Э.

2. Тірек сөздер
Тірек сөздер (түйін сөздер) дегеніміз- мәттінің өн
бойында кездесетін және басқа түйін сөздермен бірлесе
отырып, мәтінді баяндауға ықпал ететін маңызды
сөздер. Тірек сөздер негізінен ақпаратты іздестіруге
қызмет етеді.
Әрбір тірек сөз-
бұл дербес элемет.

3. Тірек сөздер қандай мақсаттар үшін қолданылыды?
Тірек сөздер мақалаларды жүйелеу үшін
қолданылыды, олар мақаланы тез табуға, ұқсас
мақалаларды топтастыруға, жіктеуге
көмектеседі.
Мысалы; «Ұйым қызметкерлерін иновациялық
басқару» атты мақалада әртүрлі тіркесөздердің
жиынтығы болуы мүмкін; Қызметкер, басқару,
еңбекақы.
Бұл мақалада қызметкерлерді басқарудың
классикалық әдісі қарастырылғанның түсінеміз.
Осылайша, тірек сөздер мақаланың маңызды
атрибуты болып табылады, сондықтанда оларды
оқырманға түсінікті болуы үшін мақаланың
басында андатпадан кейін жазылуы керек.

4. Тірек сөздер жиынтығы қалай дұрыс құру керек?
1. Мақала атауы
2. Мақала аңдатпасынан
3. Мақала мәтінің кіріспе, негізгі бөлім және
қортынды бөліктерінен терминдер алынуы
мүмкін.
Тым көп тірек сөздер пайдаланудан
қорықпаныз. 3-4 сөз мақаланың сипатын
көрсетуге жеткіліксіз болады. Дұрысы- мәтін
көлеміне байланысты 10-15 сөз қолдану.
Әрбір қосымша тірек сөз оқырманың
мақаланы оқуға деген қызығушылығын
тудыруы мүмкін.

5. Ғылыми мақалаларда тірек сөздердің қазақша,
орсша және ағылшынша берілгені дұрыс.
a) Шетелдік ғылмның сіздің өз тілініңізде
жазған мақалаңыздың мазмұнымен
қысқаша танысып, оны толық мәтінін оқып
шығуға мүмкіндігі болмаса, бірақ
қызығушылық танытса;
b) Орыс не қазақ тілін білмейтін ғалымның
мақала бойынша түсінік алуына жағдай
жасауға;
c) Сіздің мақаланыздың үзінділерін шетелдік
ғалымдардың дәйектеме ретінде
пайдалануға мүмкіндік береді.

6. Қортынды
Қорыта келгенде, сапалы
құрастырылған аңдатпа қазіргі
ақпараттар ағыны дәуірінде
ғалымдардың уақытын үнемдеп,
аз уақытта мақала туралы жалпы
түсінік, ақпарат алуына
көмектеседі.

7. НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ!
Жақсылықова Сандуғаш
Есте сақтаңыз; Жалқы есімдер, сан есімдер, жеке-
дара сын есімдер, жекелеген етістіктер тірек сөздер
қатарын құрай алмайды.