Univerzitet u Novom Sadu Medicinski fakultet Novi Sad Katedra za medicinsku rehabilitaciju Kineziologija Asist. mr sci. med. dr Jelena Zvekić Svorcan student Nataša Igić

1. UNIVERZITET U NOVOM SADU
MEDICINSKI FAKULTET NOVI SAD
Katedra za medicinsku rehabilitaciju
Kineziologija
ZGLOB LAKTA
(ARTICULATIO CUBITI)
Asist. mr sci. med. dr Jelena Zvekić-Svorcan
Student Nataša Igić

2. SASTAV ZGLOBA LAKTA
 Zglob lakta povezuje distalni okrajak ramenice (humerus)
sa proksimalnim okrajcima žbice (radius) i laktice (ulna).
To je složen zglob (art. composita) i sastoji se od tri zgloba:
 art. humeroradialis
 art. humeroulnaris
 art. radioulnaris proximalis

3. ZGLOB LAKTA (ARTICULATIO CUBITI)
 Ova tri zgloba imaju zajedničku zglobnu čauru, jedinstvenu zglobnu
šupljinu i zajedničke veze, te predstavljaju morfološku celinu.
 Funkcionalno, ovo su tri razdvojena zgloba, s obzirom na to da su pokreti
različiti u svakom od zglobova.

4. ZGLOBNE POVRŠINE
Art. humeroradialis:
 Konveksna zglobna
površina je capitulum
humeri, spoljašnja
zglobna površina
distalnog okrajka
humerusa.
 Konkavna zglobna
površina je fovea
articularis capitis
radii, udubljenje gornje
površine glave radijusa.

5. ZGLOBNE POVRŠINE
Art. humeroulnaris:
 Konveksna zglobna
površina je trochlea
humeri, unutrašnja
zglobna površina
distalnog okrajka
humerusa.
 Konkavna zglobna
površina je incisura
trochlearis ulnae,
zglobni usek na prednjoj
strani proksimalnog
okrajka ulne.

6. ZGLOBNE POVRŠINE
Art. radioulnaris
proximalis:
 Konveksna zglobna površina
je circumferentia articularis
capitis radii, obodna površina
glave radijusa.
 Konkavna zglobna površina
je incisura radialis ulnae, na
spoljašnjoj strani proksimalnog
okrajka ulne. Kao deo konkavne
zglobne površine opisuje se i
prstenasta veza radijusa (lig.
anulare radii), snažna veza
oblika nepotpunog prstena koja
okružuje glavu radijusa i
pripaja se na prednjoj i zadnjoj
ivici radijanog useka ulne
(incisura radialis ulnae).
Duboka strana ove veze
prekrivena je zglobnom
hrskavicom.

7. ZGLOBNE POVRŠINE
 Sve zglobne površine
prekrivene su zglobnom
hijalinom hrskavicom koja je
deblja i elastičnija na
konkavnim površinama.
 Na distalnom okrajku
humerusa, iznad zglobnih
površina nalaze se udubljenja
u koja prilikom pokreta ulaze
delovi proksimalnog okrajka
radijusa i ulne. Sa prednje
strane iznad capitulum-a
nalazi se fossa radialis, a
iznad trochleae humeri nalazi
se fossa coronoidea. Prilikom
maksimalne fleksije u ova
udubljenja ulaze caput radii,
odnosno processus
coronoideus ulnae. Sa zadnje
strane nalazi se fossa
olecrani u koju pri
maksimalnoj ekstenziji
ulazi olecranon.

8. ZGLOBNA ČAURA (CAPSULA ARTICULARIS)
 Zajednička za sva tri zgloba.
 Fibrozna opna se na humerusu pripaja sa prednje strane iznad radijalne i
koronoidne jame, pozadi duž ivice jame olekranona, a bočno ispod lateralnog i
medijalnog epikondilusa. Tako se jame nalaze unutar zgloba, a epikondilusi
ostaju slobodni za pripoj mišića. Na gornjem okrajku radijusa fibrozna opna
se pripaja na vratu (collum radii) i prstenastoj vezi (lig. anulare radii). Na
ulni se pripaja oko zglobnih površina, na ivicama incisurae trochlearis i
incisurae radialis ulnae. Fibrozna opna je tanja sa prednje i zadnje strane
nego na bočnim delovima zgloba.
 Sinovijalna opna oblaže duboku stranu fibrozne opne i koštane delove
unutar zglobne čaure koji nisu pokriveni zglobnom hrskavicom.

9. ZGLOBNE VEZE – LIGAMENTI KOJI OJAČAVAJU LAKATNI
ZGLOB
 lig. collaterale radiale. Spoljašnja bočna veza pojačava zglobnu čauru sa spoljne
strane. Trouglastog je oblika i sastoji se od tri snopa: prednjeg, srednjeg i zadnjeg.
Vrh trougla se pripaja na spoljašnjem epikondilusu humerusa, a snopovi se pripajaju
na ulni. Prednji snop se pripaja na prednjoj ivici incisurae radialis ulnae, srednji snop
koji je najsnažniji na zadnjoj ivici ovog useka, dok se zadnji snop pripaja na
spoljašnjoj ivici olekranona. Deo vlakana prednjeg i srednjeg snopa ulazi u sastav
prstenaste veze radijusa.
 lig. collaterale ulnare. Unutrašnja bočna veza pojačava zglobnu čauru sa unutrašnje
strane i lepezastog je oblika. Vrh veze se pripaja na unutrašnjem epikondilusu
humerusa. Odatle se snopovi pružaju prema unutrašnjim ivicama koronoidnog
nastavka i olekranona.
 lig. anulare radii. Prstenasta veza radijusa je veza koja obuhvata glavu radijusa i
drži je priljubljenu uz bočni usek ulne. Dukoba strana veze pokrivena je zglobnom
hrskavicom, tako da je ova veza istovremeno i zglobna površina proksimalnog
radioulnarnog zgloba. Prstenasta veza je oblika nepotpunog prstena koji se pripaja na
prednjoj i zadnjoj ivici incisurae radialis ulnae. Ova veza je oblika zarubljene kupe sa
manjom bazom okrenutom distalno i na taj način sprečava pomeranje glave radijusa
prema dole i omogućava pokrete obrtanja u ovom zglobu.
 lig. quadratum. Četvrtasta veza pojačava zglobnu čauru sa donje strane i pripada
proksimalnom radioulnarnom zglobu. Ova veza je razapeta između donje ivice
žbičnog useka ulne(incisura radialis) i unutrašnje strane radiusa (collum radii).
Ona je zategnuta pri maksimalnoj pronaciji i supinaciji.

10. ZGLOBNE VEZE

11. SLUZNE KESE
 Najznačajnije su burze koje se nalaze u predelu
olekranona, odnosno vrha lakta. U potkožnom tkivu iza
olekranona nalazi se bursa subcutanea olecrani, a između
tetive m. triceps brachii i olekranona nalazi se bursa
subtendinea musculi tricipitis brachii.
 Najčešća su zapaljenja potkožne sluzne kese olekranona
i ona nastaju kao posledica dugotrajnih trenja, pada na
lakat i prilikom povrede kože. Ređe su upale burze ispod
tetive m. triceps brachii. One nastaju prilikom čestih
ponavljanja fleksije i ekstenzije. Zapaljenje burzi
karakteriše bol pri fleksiji lakta.

12. POKRETI U ZGLOBU LAKTA
Pokreti koji se vrše u lakatnom zglobu su:
pregibanje (flexio), opružanje (extensio), uvrtanje (pronatio) i
izvrtanje (supinatio).
 Articulatio humeroulnaris je zglob tipa šarke (ginglymus).
To je jednoosovinski zglob u kome se vrše pokreti pregibanja i
opružanja podlakta oko poprečne osovine koja prolazi kroz
epikondiluse humerusa. Pregibanje vrše m. brachialis, m. biceps
brachii, m. brachioradialis, a opružanje m. triceps brachii i m.
anconeus.
 Articulatio humeroradialis je po obliku zglobnih površina
loptast zglob (art. spheroidea) i prilikom pregibanja i opružanja
podlakta zglobne površine samo klize jedna preko druge.
 Articulatio radioulnaris proximalis je tipa točkastog
zgloba (art. trochoidea) i to je jednoosovinski zglob. U ovom
zglobu se izvode pokreti pronacije i supinacije istovremeno sa
pokretima u art. radioulnaris distalis. Glavni supinatori
podlakta su m. supinator i m. biceps brachii, dok su pronatori m.
pronator teres i m. pronator quadratus.

13. ULOGA MIŠIĆA
Ulogu mišića podlaktice tokom pokreta lakta određuje više faktora:
 Broj zglobova preko kojih prelaze mišići
 Fiziološki poprečni presek
 Lokacija u odnosu na zglob
 Položaj lakta i susednih zglobova
 Položaj podlaktice
 Obim primenjenog opterećenja
 Vrste mišićne kontrakcije
 Brzina kretanja
 Vrste vlakana

14. MERENJE OBIMA POKRETA

15. PREGIBANJE - FLEKSIJA

16. MERENJE OBIMA
POKRETA FLEKSIJE

17. OPRUŽANJE - EKSTENZIJA

18. MERENJE OBIMA POKRETA EKSTENZIJE

19. UVRTANJE
PRONACIJA

20. MERENJE OBIMA POKRETA PRONACIJE

21. IZVRTANJE
SUPINACIJA

22. MERENJE OBIMA POKRETA SUPINACIJE

23. MIŠIĆI KOJI UČESTVUJU U POKRETIMA ZGLOBA
LAKTA I NJIHOVA INERVACIJA
Pokret Mišići Inervacija mišića
Flexio
(pregibanje)
m. brachialis
m. biceps brachii
m. brachioradialis
n. musculocutaneus (C5,C6)
n. musculocutaneus (C5,C6)
n. radialis (C5, C6)
Extensio
(opužanje)
m. triceps brachii
m. anconeus
n. radialis (C6, C7, C8)
n. radialis (C6, C7, C8)
Pronatio
(uvrtanje)
m. pronator teres
m. pronator quadratus
n. medianus (C6, C7)
n. medianus (C7, C8)
Supinatio
(izvrtanje)
m. supinator
m. biceps brachii
n. radialis (C6, C7)
n. musculocutaneus (C5,C6)
glavna spinalna segmentna inervacija obeležena je boldom

26.  Prelomi i iščašenja zgloba lakta su mnogo češća kod dece jer epifize radijusa i ulne
kasnije srastaju. Olekranon srasta sa ulnom između 16. i 19. godine, a glava radijusa
sa telom između 15. i 17. godine. U zglobu lakta su najčešća zadnja isčašenja koja se
dešavaju kada je lakat u fleksiji. Pri tome se okrajak humerusa pomera prema
napred, a radijus i ulna prema nazad.
 Za decu predškolskog uzrasta do pete godine, karakteristično je delimično iščašenje
(subluksacija) glave radijusa koje nastaje zbog još nerazvijene glave radijusa i labave
prstenaste veze. Ova subluksacija se dešava prilikom naglog povlačenja deteta za
ruku kada je podlakat u pronaciji. Pri tome se izvlači glava radijusa iz prstenaste
veze i postavlja distalno od nje. Dete oseća bol, lakat je u fleksiji, a podlakat
proniran, pa se ova subluksacija naziva bolna pronacija (pronatio dolorosa).
Repozicija glave radijusa se vrši pritiskom na lakat pri izvrtanju podlakta u položaj
supinacije.