шээсний ерөнхий шинжилгээ

1. Шээсний ерөнхий шинжилгээ
АУС-319 Б. Лхагвасүрэн
Бөөр судлалын
тэнхим

2. Шээсний шинжилгээ
Шээсний
ерөнхий
шинжилгээ
Шээсний
нэмэлт
шинжилгээ

3. Шээсний ерөнхий шинжилгээ
Туузан оношлуур
Лабораторит шинжлэх

4. Туузан оношлуур

5. Лабораторийн шинжилгээ
Физик шинж Химийн
бүрэлдэхүүн
Органик
элемент
Органик бус
элемент
• Хэмжээ
• Өнгө
• Тунгалаг
чанар
• Хувийн жин
• Глюкоз
• Билирубин
• Кетон
• Уураг
• Нитрат
• pH
• Уробилиноген
• Цагаан эс
• Улаан эс
• Хучуур эс
• Цилиндр
• Төрөл бүрийн
давс
• Эмийн
бодисын давс
талст

6. Шээсний хэмжээ
 ≤ 600мл  1500-2000мл  ≥ 2000мл
 ЧШ
 ЧБШ
 БЦД эдгэрэлт
 Хаван буурах
 ≤100мл
 Гэмтэл
 Цус алдалт
 Бөөлжих
 Суулгах
 Бөөрний эмгэг
 БД
 Хавагнах

7. Шээсний өнгө

8. Шээсний тунгалаг чанар
• Эрүүл хүнийн шээс халуун байх үедээ
тунгалаг бага зэрэг хөөс нь амархан арилж,
хөргөхөд шээсэн дэх давс тунадасжсанаас
бага зэрэг булингартай болно.
• Шээсээр нян, цус, салс, давс, эсийн хэсгүүд
холилдон гарсанаас булингартана.

9. pH
• Уураг багатай хоол хүнс, жимс
ногоо, сод агуулсан эм
• Уреаз ялгаруулагч нянгаар
үүсгэгдсэн шээсний замын
халдвар
• Махан хоол, CaCl, C витамин
• Биед K дутагдах, өндөр
халуурах, бөөрний бус
гаралтай цусны хүчилшил
• ЧШ хүндрэл, жирэмсний
хордлогын хүнд хэлбэр, тулай,
бөөр шээсний замын сүрьеэ
Оксалат фосфатын чулуу
үүснэ
Уратын чулуу үүснэ
pH= 5-6

10. pH
• Уураг багатай хоол хүнс, жимс
ногоо, сод агуулсан эм
• Уреаз ялгаруулагч нянгаар
үүсгэгдсэн шээсний замын
халдвар
• Махан хоол, CaCl, C витамин
• Биед Ca дутагдах, өндөр халуурах,
бөөрний бус гаралтай цусны
хүчилшил
• ЧШ хүндрэл, жирэмсний хордлогын
хүнд хэлбэр, тулай, бөөр шээсний
замын сүрьеэ
Оксалат фосфатын чулуу
үүснэУратын чулуу үүснэ
pH= 5-6

11. pH
• Уураг багатай хоол хүнс,
жимс ногоо, сод
агуулсан эм
• Уреаз ялгаруулагч
нянгаар үүсгэгдсэн
шээсний замын халдвар
• Махан хоол, CaCl, C витамин
• Биед Ca дутагдах, өндөр халуурах,
бөөрний бус гаралтай цусны
хүчилшил
• ЧШ хүндрэл, жирэмсний хордлогын
хүнд хэлбэр, тулай, бөөр шээсний
замын сүрьеэ
Оксалат фосфатын чулуу
үүснэУратын чулуу үүснэ
pH= 5-6

12. pH
• Уураг багатай хоол хүнс, жимс
ногоо, сод агуулсан эм
• Уреаз ялгаруулагч нянгаар
үүсгэгдсэн шээсний замын
халдвар
• Махан хоол, CaCl, C витамин
• Биед Ca дутагдах, өндөр халуурах,
бөөрний бус гаралтай цусны
хүчилшил
• ЧШ хүндрэл, жирэмсний хордлогын
хүнд хэлбэр, тулай, бөөр шээсний
замын сүрьеэ
Оксалат фосфатын
чулуу үүснэУратын чулуу үүснэ
pH= 5-6

13. Хувийн жин
 Шингэн их уух, давс
багатай хоол хүнс байнга
хэрэглэх, шээлгэх эм
хэрэглэх
 БАД
 Фанконы хам шинж
 ЧБШ
 Бөөрний завсрын эдийн
үрэвсэл
 Бөөрний поликистоз
 Гидронефроз
 ЧШ
 Өндөр халууралт
 Бөөлжих
 Суулгах
> 1015-1025 <

14. Шээсний уураг
Протейнури
• Биеийн хүчний ажил, сэтгэлийн
хэт хөөрөл
• Бөөр, шээс дамжуулах замын
эмгэг
• Иод агуулсан тодосгогч бодис,
пенициллин, цефалоспорин,
сульфаниламидын төрлийн эм
хэрэглэсний дараа хуурамч
уураг илэрнэ.
• 0.033 гр/л хүртэл

15. Глюкоз
• Глюкозури
• Хэт чихэрлэг хоол хүнс
хэрэглэх
• ЧШ

16. Кетон
Кетонури
• Удаан хугацаагаар өлсгөлөн
байх, нүүрс усны гаралтай
хоол хэрэглэхгүй зөвхөн
уураг өөх тос ихтэй хоол хүнс
хэрэглэх
• Чихрийн шижин
• Жирэмсний хүнд хордогын
үед
Билирубин (шууд)
Билирубинури
• Шарлах
• Цөсний саатал

17. Гемоглобин
Уробилиногенури
• Гемолиз
Гемоглобинури
• Гемолиз
• Харвалт
• Цус хурах
Уробилиноген

18. Шээсний тунадас
• Шээсний тунадасны элементийг органик ба органик бус
гэж 2 ангилна.
1. Органик гаралтай-эсийн элемент:
• Эритроцит
• Лейкоцит
• Эпитель
• Цилиндр
2. Органик бус- бичил элемент:
• Төрөл бүрийн давс
• Эмийн бодисын давс талст

19. Гематури
• Хэвийн үед 0-1 х/т хүртэл
илэрч болно.
• Макрогематури(шээсийг
энгийн нүдээр харахад
махны шүүс мэт улаан хүрэн
өнгөтэй)
• Микрогематури (шээсний
өнгө өөрчлөгдөөгүй ч
шинжилгээгээр харах
талбайд 100 хүртэл улаан эс
тоологдох)
• Бөөр шээс дамжуулах
замын эмгэг
• Цус бүлэгнэлтийн эмгэг
• Антикоагулянт эмийн тун
хэтэрсэн

20. Лейкоцитури
• Хэвийн үед - Эр 2 х/т
- Эм 5 х/т
• Пиури (идээтэй шээх) 60 ≤
• Бөөр шээс дамжуулах
замын халдвар
• Тоон анализ хийхдээ
Адисс Каковскийн сорил,
Нечипоренкогийн сорил,
Амбуржийн сорил хийнэ.
• Үрэвслийн байрлалыг
тогтоох зорилгоор 3
аяганы сорил хийнэ.

21. Эпителури
Шээсний сүв, гадна бэлэг
эрхтэний эмгэг
Шээс дамжуулах замын
эмгэг
Гломерулонефрит
Люпус нефрит
Сувганцрын үхжил
Бөөрний амилоидоз

22. Цилиндрури
Цочмог
Архаг

23. Цилиндрури Бүтцийн өөрчлөлт Эмгэг
Гиалинт бортгонцор Хүчиллэг шээс ялгарсанаас шээсэн
дэхь уураг тунадасжин буудаг.
• Гломерулонефрит
Лав хэлбэрт
бортгонцор
Уураг эсийн хэсгүүд сувганцрын
хөндийд удаан байснаас эсийн
мөхлөг задрана.
• Архаг нефропати
• Сувганцрын хурц үхжил
Цусны бортгонцор Улаан эс задарах • Түүдгэнцрийн эмгэг
• Завсрын эдийн нефрит
• Бөөрний инфаркт
Цагаан эсийн
бортгонцор
Нейтрофил
Эозинофил
• Цочмог пиелонефрит
• Архаг пиелонефрит
• Люпус нефрит
• Завсрын эдийн нефрит
Хучуур эсийн
бортгонцор
Хучуур эсийн гуужилт ихэссэнээс
үүснэ
• Сувганцрын цочмог үхжил
• Цочмог нефрит
Өөхний бортгонцор Бортгонцор эс доторх өөхний эсүүд • Нефроз хам шинж
Бижирмэгт
бортгонцор
Гөлгөр бортгонцорт эс наалдан
задарснаас
• Нефроз хам шинж
• Гломерулонефрит
Өргөн бортгонцор Олон тооны нефронууд ажилгаагүй
болоод, цуглуулах сувганцрын өргөн
хэсгийн дотор бортгорнцор үүсэж
шээсээр ялгарна.
• Нефроз хам шинж

25. Органик бус давс
Хүчиллэг шээсний давс
• Шээсний хүчлийн талст
• Уратын талст
• Фосфор хүчлийн кальцийн
талст
• Гиппурын хүчил
Шүлтлэг шээсний давс
• Трипельфосфат
• Фосфатын
• Оксалатын
• Карбонатын
• Фосфор хүчлийн магни
• Цистинийт талст
• Тирозины талст
• Холестрины талс
• Билирубины талст
• Гематоидинийталст
• Гемасидериний талст
Бусад эмгэгийн үед илрэх

27. Анхаарал тавьсанд баярлалаа