მასწავლებლისა და მოსწავლეთა საჭიროებების კვლევა და განხორცილებული აქტივობები
1. მასწავლებელთა სამეცნიერო–პრაქტიკული კონფერენცია
სსიპ წყალტუბოს მუნიციპალიტეტის სოფელ გეგუთის N1 საჯარო სკოლის ქართული ენისა და
ლიტერატურის მასწავლებელი მაია მამისეიშვილი
მასწავლებლისა და მოსწავლეთა საჭიროებების კვლევა და განხორცილებული აქტივობები
თითოეული მოსწავლის წარმატებას მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს მასწავლებლის მიერ
თანმიმდევრულად და პოზიტიურად დაგეგმილი აქტივობები. მოსწავლე განსხვავებულია
შესაძლებლობებისა და საჭიროებების თვალსაზრისით. ვიდრე უშუალოდ მასწავლებლისა და
მოსწავლის თანამშრომლობა დაიწყება, ანუ საგაკვეთილო პროცესამდე, ბევრი უნდა იფიქროს
პედაგოგმა, ორგანიზებული და ყველა მოსწავლეზე გათვლილი გახადოს სწავლა/სწავლება.
დღეს აქტუალური თემაა მასწავლებელთა პროფესიული განვითარება, რომელიც უპირველეს ყოვლისა
მასწავლებლისა და მოსწავლის საჭიროებების კვლევას, მიზნების განსაზღვრასა და
დაგეგმილი/განხორციელებული აქტივობების შეფასებას გულისხმობს.
ისმის ყველაზე უმთავრესი შეკითხვა:-- როგორ დავადგინო მოსწავლეთა საჭიროებები (პრობლემები)
და მათი გადაჭრის გზები?
მასწავლებელი მარტო არ არის იმ შემთხვევაში, თუ მას აქვს სათანადო მოტივაცია იმისთვის, რომ
მოსწავლის წინაშე აღებულ ვალდებულებას უპასუხოს სწორად შერჩეული მეთოდებითა და მოსწავლის
შესაძლებლობების გათვალისწინებით.
როგორც სერთიფიცირებული მასწავლებელი 2011 წლიდან ჩართული ვარ პროფესიული განვითარების
სქემაში და მიმაჩნია, რომ რასაც ვაკეთებ უნივერსალური არ არის, მაგრამ არის პროფესიულ
განვითარებაზე დაფუძნებული სწავლება, რაც თავის მხრივ აისახება მოსწავლეთა
დამოკიდებულებებზე სწავლების პროცესისადმი, შედეგზე და კომუნიკაციის განსხვავებულ ფორმაზე,
ვიდრე ეს არსებობდა ათეული წლების წინ
სკოლა, მით უფრო სოფლის სკოლა, სადაც შენობა 100% სარეაბილიტაციოა და ხელისშემშლელი
ფაქტორი ბევრი შეიძლება მოძებნო,თანმიმდევრულად დგამს ნაბიჯებს რეფორმის კვალდაკვალ, რაც
აისახება მასწავლებელთა უმრავლესობის აქტიური პროფესიული მოღვაწეობით. მიუხედავად ამისა,
თანამედროვე სამყაროს სჭირდება უფრო აქტიური, ინოვატორული და საჭიროებებსა და ინტერესებს
,,მორგებული” მასწავლებელი. მათ მიერ მოსწავლეთა შედეგების გაუმჯობესების მიზნით სასწავლო
პროცესს მორგებული, მოსწავლეთა შესაძლებლობების გათვალისწინებით დაგეგმილი გაკვეთილი.
ხშირად მასწავლებელი ბევრ დროს ხარჯავს მოსწავლესთან მხოლოდ იმ მიზნით, რომ დააზეპირებინოს
და სხვებს მოაწონოს მოსწავლის მიერ დასწავლილი რომელიმე ცნობილი ადამიანის ლექსი თუ სხვა..
2. ამ დროს ყველაზე მთავარი გვავიწყდება--გაიგო კი მოსწავლემ,რაც ვასწავლეთ? ანუ უმთავრესი
პრობლემა, რაც დღეს არსებობს სწორედ გაგება-გააზრებაზე გადის.
სკოლა, სადაც ვმუშაობ,მესამე წელია ჩართულია საქართველოს დაწყებითი განათლების პროექტში. G-
Pried-მა სწორედ ის შესაძლებლობა მისცა დაწყებითი საფეხურის ქართულისა და მათემატიკის
მასწავლებლებს, რომ დაფიქრებულიყვნენ მოსწავლეთა შესაძლებლობებისა და პრობლემების ადრეულ
გამოვლენაზე და ეზრუნათ გაუმჯობესების გზებზე. გარდა ტრენინგ– პროგრამებისა, პროექტის
ფარგლებში სკოლას რეგულარულად გადაეცემა სასწავლო მასალები და დიაგნოსტიკური ტესტები
კლასების მიხედვით. დამხმარე საკითხავი წიგნები მოსწავლეთა კითხვის დონის შესაბამისად.
მნიშვნელოვანია ისიც, რომ აღნიშნული წიგნების გამოყენებით დღეს ჩვენს სკოლაში დანერგილია
დიფერენცირებული სწავლების გაკვეთილები და 45-90 წუთიან გაკვეთილებზე კლასებში ჰომოგენურ
ჯგუფებში 3 სხვადასხვა ტექსტის შესწავლა ხდება.
ასეთ ჯგუფებში მოსწავლეთა განთავსება არ არის მასწავლებლის ,,კეთილი ნების“ შედეგი, პირიქით, ეს
პროცესი დაფუძნებულია დიაგნოსტიკური ტესტირებისა და მოსწავლეზე დაკვირვების ჩანაწერების
შედეგებს, გამოვლენილ საჭიროებებს.
მნიშვნელოვანია მასწავლებელთა და მოსწავლეთა საჭიროებებს შორის კავშირი 5 ძირითადი
მიმართულებით:
1. ცოდნა
2. დამოკიდებულებები
3. უნარები
4. მისწრაფებები
5. ქცევა
წარმოვადგენ თქვენს წინაშე მხატვრული და ინფორმაციული ტექსტების გაგება-გააზრების
დიაგნოსტიკური ტესტირების ანალიზს. ტესტირება ჩატარდა მეხუთე კლასში 2014 წლის 6
ოქტომბერს და მონაწილობდა 16 მოსწავლე. აქვე აღვნიშნავ,რომ დღემდე ტესტირება ჩატარებულია
სამჯერ /1) 5.10.2014წ. 2) 27.12.2014წ.3.) 18.02.2015წ.), შესაბამისად განხორციელებულია შედეგების
მონიტორინგი.
გაგება-გააზრების კომპონენტში პრობლემების არსებობას ადასტურებს 2014-2015 სასწავლო წლის
დასაწყისში მეხუთე კლასში ჩემს მიერ ჩატარებული დიაგნოსტიკური ტესტირების შედეგების ანალიზი.
სასწავლო წლის დასაწყისში განხორციელებული აღნიშნული აქტივობა მეხმარება დავადგინო რა
საჭიროებების წინაშე დგანან ჩემი მოსწავლეები და მე, როგორც მასწავლებელმა როგორ წარვმართო
მუშაობა ისე, რომ გამოვლენილი პრობლემების გადაჭრის გზებით ვიწყო სვლა.
პრობლემა:
3. ნაკლებიყურადღებაეთმობა თხრობითი და ინფორმაციულიტექსტების გაგება–გააზრების
უნარისშემოწმებას
არ ხდება მოსწავლეთა საჭიროებების დადგენა
არ ხორციელდება დიაგნოსტიკა და პროგრესის მონიტორინგი
გადაჭრის გზები
სკრინინგის ჩატარებასასწავლო წლის დასაწყისში
მოსწავლეთასაჭიროებებისდადგენა
დაგეგმილი აქტივობები კითხვისუნარის გასავითარებლად
დიაგნოსტიკა და პროგრესისმონიტორინგი
მოსწავლეთასაჭიროებებზე დაფუძნებული ღონისძიებები შედეგის ეფექტურობის მიზნით
დიაგნოსტიკური ტესტირებაწლის ბოლოს
მიზანი
მოსწავლის ძლიერი და სუსტი მხარეების ადრეული გამოვლენა, მოსწავლის უნარებისა და
შესაძლებლობების სიღრმისეული კვლევის გარეშე
რისკის ჯგუფის მოსწავლეების გამოვლენა
მონაცემთა შეკრება და მათი ანალიზი
ა) Iეტაპი–სასწავლო წლის დასაწყისი
ტესტების მომზადება ; ტესტირება ; ტესტირების შედეგები ; შედეგების კატეგორიზაცია;
გასაუმჯობესებელი მხარეები; დაგეგმილი აქტივობები
ბ) მონაცემთა შეკრება და მათი ანალიზი
IIეტაპი–სასწავლო წლის I სემესტრის ბოლოს
ტესტირება ;;ტესტირების შედეგები ; შედარებითი ანალიზი /პროგრესის მონიტორინგი;
გასაუმჯობესებელი მხარეები; დაგეგმილი აქტივობები
გ) მონაცემთა შეკრება და მათი ანალიზი
III ეტაპი–სასწავლო წლის II სემესტრის ადრეულ ეტაპზე
ტესტირება; ტესტირების შედეგები/პროგრესის მონიტორინგი;
გასაუმჯობესებელი მხარეები; დაგეგმილი აქტივობები
დ) მონაცემთა შეკრება და მათი ანალიზი
4. IV ეტაპი––სასწავლო წლის ბოლოს
ტესტირება; ტესტირების შედეგები/პროგრესის მონიტორინგი;მოსწავლეთა შედეგების ე.ს.გ.
საგნობრივი სტანდარტის მიზანთან შესაბამისობა
2014 წელი 5 ოქტომბრის ტესტირება N1 -ის შედეგების მიხედვით მეხუთე კლასში გამოვლენილი
საჭიროებები
მოსწავლეები ვერფლობენ ინფორმაციულიტექსტის გაგება-გააზრებისთვის საჭირო
სტრატეგიებს
მოსწავლეები შეკითხვის პასუხსარ ეძებენტექსტში/ტექსტზედაყრდნობით არ გამოაქვთ
დასკვნებიდაკმაყოფილდებიან მხოლოდ დამახსოვრებული ინფორმაციით
მოსწავლეებს ნაკლებად მიეწოდებათინფორმაციულიტექსტები
განხორციელებული აქტივობები:
დიფერენცირებული სწავლების გაკვეთილები სწავლების სამფაზიანი მოდელის
გამოყენებით
,,უფროსიმკითხველები” --უფროსკლასელები უკითხავენ უმცროსკლასელებს და შემდეგ
ერთად განიხილავენ მნიშვნელოვან ფაქტებს და მოვლენებს
,,ვკითხულობთ ერთად” --- კლასში ყველა მოსწავლე კითხულობს ინდივიდუალურად და
შემდეგ ქმნიან ნახატს , სადაც კარგად ჩანს მოსწავლეთა ემოციები და
შთაბეჭდილებები.პრეზენტაციის შემდეგ მოსწავლეები გამოარჩევენ ყველაზე საინტერესო
ნახატს და პრეზენტატორს.
,,კითხვის დრო” --ყოველი სასწავლო დღის ,,დიდ შესვენებაზე“ 15 წუთი ეთმობა კითხვას
ვკითხულობთ ერთმანეთისთვის”--- მოსწავლეები წყვილებში უკითხავენ ერთმანეთს,
მეწყვილე უყვება წაკითხულის შინაარსს, ერთად აანალიზებენ ტექსტში მნიშვნელოვან
ფაქტებსა და მოვლენებს და ერთად წერენ ახალ ისტორიებს წიგნის გმირებზე
,,ოჯახური კითხვის დღე“--თვეში ერთხელ მოსწავლეები ვალდებულნი არიან ოჯახის
წევრებთან ერთად მოაწყონ ,,ოჯახური კითხვის დღე“, სკოლაში მოაქვთ ჩანაწერები და
შთაბეჭდილებები, რასაც თვალსაჩინო ადგილზე ვათავსებთ.
2015 წელი 18 თებერვალს ჩატარებული ტესტირება N3 -ის შედეგების ზოგადი მიმოხილვა:
პირველი ტესტირებისას 16 მოსწავლიდან 14 მოსწავლეს გაუჭირდა ინფორმაციული
ტექსტის გაგება-გააზრება
მესამე ტესტირებისას 16 მოსწავლიდან ოთხმა მოსწავლემ აჩვენა დაბალი შედეგი
საუკეთესო შედეგი აჩვენა ოთხმა მოსწავლემ
საინფორმაციო ტექსტებზე მუშაობა მოსწავლეებს არ ერთულებათ
5. როგორც აღვნიშნე, დიაგნოსტიკური ტესტირება მეხმარება მოსწავლის ძლიერი და სუსტი მხარეების
ადრეულ გამოვლენაში , მოსწავლის უნარებისა და შესაძლებლობების სიღრმისეული კვლევის გარეშე.
მთავარი მიზანი, რასაც ემსახურება მასწავლებლის მუშაობა, მოსწავლის მხრიდან წაკითხულის გაგება–
გააზრებაზე მოდის. ამოსავალი ამ პროცესისა კითხვის უნარის კარგად განვითარებაა. ყველა
მასწავლებელი უნდა ცდილობდეს, რომ კითხვა საინტერესო პროცესად აქციოს . თუ ამ პროცესს
შინაარსიანი აქტივობებით მრავალფეროვნად დავგეგმავთ , მოსწავლეთა ინტერესი და ჩართულობა
მოტივირებული იქნება და გაგვიადვილდება მთავარ მიზნამდე მისვლა.
გამოყენებული ლიტერატურა:
საქართველოს დაწყებითი განათლების პროექტის (G-Pried) მეთოდური ლიტერატურა
საქართველოს დაწყებითი განათლების პროექტის (G-Pried) დიაგნოსტიკური ტესტები