1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
สาระที่ 4 หลักการใช้ภาษาไทย
ชุดที่ 1
เรื่อง คาบุพบท...จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

2. คานา
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง คาบุพบท...จดจานาหน้าคาหรือข้อความ เล่มนี้
จัดทาขึ้น เพื่อเป็นแนวทางและใช้ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้กลุ่มสาระภาษาไทย ชั้น
ประถมศึกษาปีที่ 5 สาระที่ 4 หลักการใช้ภาษาไทย เพื่อให้การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เป็นไป
ตามลาดับขั้นตอนและบรรลุวัตถุประสงค์ ตลอดทั้งสามารถพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ความ
เข้าใจในเรื่อง คาบุพบท นอกจากนี้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้เล่มนี้ยังส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ฝึก
ทักษะการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียนสื่อความหมาย ถือเป็นทักษะและกระบวนการทางการ
เรียนรู้ที่สาคัญยิ่งที่มีผลต่อการพัฒนา โดยเฉพาะการคิดที่ถือว่าเป็นหัวใจสาคัญของการพัฒนา
ตลอดจนเป็นชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่มุ่งให้ผู้เรียนปฏิบัติกิจกรรมเป็นกลุ่มร่วมกัน สมาชิก
ช่วยกันศึกษาค้นหาคาตอบ และสรุปหาคาตอบร่วมกันอย่างสมเหตุสมผล ส่งเสริมให้ผู้เรียน
มีความซื่อสัตย์ รับผิดชอบ สามัคคี เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ในหมู่คณะ ยอมรับฟังความคิดเห็นของ
ผู้อื่น เสริมสร้างวินัยและประชาธิปไตยในระบบกลุ่ม ที่สาคัญผู้เรียนได้รับความสนุกสนาน
เพลิดเพลินในการเรียนจนก่อให้เกิดเจตคติที่ดีต่อการเรียนรู้วิชาภาษาไทย และส่งผลให้มี
ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนดียิ่งขึ้นต่อไป ทั้งนี้เพราะว่าชุดกิจกรรมการเรียนรู้เป็นนวัตกรรม
และเทคโนโลยีทางการเรียนรู้อย่างหนึ่งในปัจจุบันที่มีส่วนช่วยให้การจัดกิจกรรมการเรียนรู้
บรรลุสู่เป้ าหมาย
รัศมี ศรีพยอม

3. สารบัญ
เรื่อง หน้า

4. คาชี้แจง
ในการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ภาษาไทย
เรื่อง คาบุพบท...จดจานาหน้าคาหรือข้อความ
ในการศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ภาษาไทย เรื่อง คาบุพบท...จดจานาหน้าคาหรือ
ข้อความ โดยใช้รูปแบบการเรียนรู้แบบร่วมมือแบบมุ่งผลสัมฤทธิ์ STAD
(Student Teams Achievement Divisions) ให้นักเรียนปฏิบัติตามขั้นตอนด้วยความซื่อสัตย์
และตั้งใจ ดังนี้
1. ศึกษาจุดประสงค์การเรียนรู้
2. ทาแบบทดสอบก่อนเรียน
3. ปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนในชุดกิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบการเรียนรู้
แบบร่วมมือแบบมุ่งผลสัมฤทธิ์ STAD (Student Teams Achievement Divisions) ซึ่งมี
ขั้นตอนดังนี้
3.1 ขั้นเตรียมเนื้อหา
3.2 ขั้นจัดทีม
3.3 ขั้นเรียนรู้
3.4 ขั้นทดสอบ
3.5 ขั้นรับรองผลงานและเผยแพร่ชื่อเสียงของทีม
4. เมื่อปฏิบัติกิจกรรมต่างๆตามบัตรกิจกรรมเสร็จเรียบร้อยแล้วให้ตรวจสอบ
คาตอบได้จากบัตรเฉลยกิจกรรม
5. ฝึกทาแบบฝึกทักษะประจาชุดกิจกรรม แล้วตรวจคาตอบได้จากบัตรเฉลย
6. ทาแบบทดสอบหลังเรียน
7. หากมีข้อสงสัยให้ปรึกษาครูผู้สอนได้ทันที่

5. แบบทดสอบก่อนเรียน
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง คาบุพบท จดจา นาหน้าคา และข้อความ
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
คาชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว
1. คาที่ขีดเส้นใต้ในข้อใดเป็นคาบุพบท
ก. วัดนี้มีภาพจิตรกรรมที่สวยงาม ข. พี่สาวฉันจะเดินทางไปเรียนที่ต่างประเทศ
ค. คนที่พูดไพเราะใครๆก็ชื่นชอบ ง. ฉันไม่ชอบทานขนมที่มีรสหวาน
2. ประโยคใดใช้คาบุพบทไม่เหมาะสม
ก. เขาเดินทางไปเชียงใหม่โดยเครื่องบิน
ข. ภาพที่เห็นนี้วาดด้วยสีน้ามัน
ค. ชาวบ้านไปร้องทุกข์ต่อนายอาเภอ
ง. ครูใหญ่กาลังมอบทุนการศึกษาแด่นักเรียนยากจน
3. “ความสาเร็จในชีวิตพิชิตได้ด้วยความเพียรจึงจาเป็นต้องเริ่มพากเพียรตั้งแต่วันนี้เพื่ออนาคต
ของเราในวันหน้า” ข้อความนี้มีคาบุพบททั้งหมดกี่คา
ก. 4 คา ข. 5 คา ค. 6 คา ง. 7 คา
4. “…………….ลูกจะทาผิดพลาดไป แม่............ยังให้อภัยเสมอ” คาชนิดใดที่ควรนามาเติม
ในช่องว่าง เพื่อให้ประโยคได้ใจความสมบรูณ์
ก. คานาม ข. คาวิเศษณ์ ค. คาบุพบท ง. คาสันธาน
5. “ ในวันขึ้นปีใหม่เราควรส่งบัตรอวยพร..........ผู้ใหญ่” ประโยคนี้ควรเติมคาบุพบทใด
ก. แก่ ข. แด่ ค. กับ ง. ต่อ
6. “ .............ลูกทาการบ้านไม่เสร็จ คุณแม่จะไม่พาไปเที่ยว” คาที่นามาเติมในช่องว่างคือข้อใด
ก. แม้ ข. เพราะ ค. ถ้า ง. ก็

6. 7. “ เธอ.......เขาร่วมกันบริจาคเงิน.....การกุศล” ควรเติมคาบุพบทใดลงในช่องว่าง
ก. กับ , สาหรับ
ข. กับ , เพื่อ
ค. และ , แก่
ง. และ , โดย
8. ข้อใดมีคาบุพบทแสดงความเป็นเจ้าของ
ก. เหตุการณ์เมื่อคืนนี้ผมเห็นกับตา
ข. อย่านาของมีคมเข้ามาในบ้าน
ค. จดหมายฉบับนี้เป็นของฉัน
ง. คุณแม่ถวายสังฆทานแด่พระสงฆ์
9. ประโยคใดมีคาบุพบทมากที่สุด
ก. ขอให้ทุกคนตรงต่อเวลา
ข. ให้ทุกข์แก่ท่านทุกข์นั้นถึงตัว
ค. โปรดเอื้อเฟื้อแก่เด็กด้อยโอกาส
ง. จงทาดีต่อคนอื่นเสมือนทาดีกับตัวเอง
10. “ การทาความดีเป็นสิ่งจาเป็นสาหรับมนุษย์ทุกคน” ข้อความนี้คาใดเป็นบุพบท
ก. ทา
ข. เป็น
ค. สาหรับ
ง. ทุกคน

7. ส่วนประกอบ มีดังนี้
1. บัตรคาสั่ง
2. บัตรวัตถุประสงค์
3. บัตรเนื้อหา
4. บัตรกิจกรรม
5. บัตรเฉลยกิจกรรม
6. บัตรแบบฝึกทักษะ
7. บัตรเฉลยแบบฝึกทักษะ
8. บัตรบันทึกกิจกรรมการเรียนรู้
ชุดที่ 1
คาบุพบท..จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

8. คาชี้แจง ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มปฏิบัติตามขั้นตอนต่อไปนี้
1. ปฏิบัติตามกิจกรรมตามบัตรกิจกรรมตาม
ขั้นตอนในรูปแบบการเรียนรู้แบบร่วมมือ ชุดที่ 1
2. ตรวจผลงานจากบัตรกิจกรรมชุดที่ 1
3. ทาแบบฝึกทักษะชุดที่ 1
4. ตรวจผลงานจากบัตรเฉลยแบบฝึกทักษะชุดที่1
5. ทาแบบบันทึกการเรียนรู้
บัตรคาสั่ง

9. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ชุดที่ 1
เรื่อง คาบุพบท...จดจานาหน้าคาหรือข้อความ
บัตรจุดประสงค์
1. บอกชนิดและหน้าที่ของคาบุพบทได้ถูกต้อง
2. ใช้คา กลุ่มคา ตามชนิดและหน้าที่ของคาบุพบทได้ถูกต้องเหมาะสม
3. ใช้คา กลุ่มคา ตามชนิดและหน้าที่มาเรียบเรียงเป็นประโยคได้ถูกต้อง
4. แต่งประโยคจากคาบุพบทที่กาหนดให้ได้ถูกต้อง
5. สรุปความรู้เรื่อง คาบุพบท โดยการเติมคาตอบได้ถูกต้อง
6. แต่งเรื่องจากภาพ โดยให้มีคาบุพบทอยู่ในเรื่องได้อย่างน้อย 5 คา

10. บัตรเนื้อหาที่ 1.1
เรื่อง คาบุพบท จดจา นาหน้าคา หรือ ข้อความ
ลักษณะของคาบุพบท
1. บุพบทนาหน้าคาบอกลักษณะ เป็นเครื่องใช้หรือ
อาการร่วมกันได้แก่ กับ ด้วย โดย แต่ ต่อ แก่ สาหรับ
ฯลฯ
คาบุพบท คือ คาที่ใช้นาหน้าคาหรือกลุ่มคา เพื่อบอกหน้าที่และ
ความสัมพันธ์ของคาที่อยู่หลังบุพบทกับข้อความข้างหน้า อาจ
บอกเวลา สถานที่ เหตุผล ลักษณะ แสดงอาการ หรือความเป็น
เจ้าของ ได้แก่คาว่า กับ แก่ แต่ ต่อ โดย ด้วย อัน ตาม สาหรับ
แด่ ใกล้ ไกล บน ล่าง ริม เหนือ ใต้ เฉพาะ ที่ เพื่อ ตั้งแต่
กระทั่ง จน
ตัวอย่างเช่น
พวกเราเห็นกับตา
ฉันไปต่างจังหวัดกับคุณอา
กล่องสาหรับบรรจุอาหาร
พ่อทางานหนักเพื่อครอบครัว

11. 2. บุพบทบอกสถานที่ ได้แก่คาว่า ที่ ใน ริม ใกล้ ไกล จาก แต่ บน
ยัง ถึง ใต้ กลาง ระหว่าง ฯลฯ
3. บุพบทบอกเวลาได้แก่คาว่า แต่ ตั้งแต่ จน เที่ยง ก่อน กระทั่ง
เฉพาะ ภายใน ใน ณ ฯลฯ
4. คาบุพบทบอกความเป็นเจ้าของ ได้แก่ คาว่า ของ แห่ง ฯลฯ
ตัวอย่างเช่น
เขาเอาหนังสือ ของฉันไป
โรงเรียนแห่งนี้เป็นของรัฐบาล
ตัวอย่างเช่น
บ้านของฉันอยู่ไกลโรงเรียน
หนังสืออยู่ในตู้
รถจอดอยู่ริมถนน
เขามาถึงบ้านช้า
ตัวอย่างเช่น
ลูกไปโรงเรียนตั้งแต่เช้า
เมื่อคืน เขาทางานจนดึก
เธอต้องทางานให้เสร็จก่อนกลับบ้าน
ห้างสรรพสินค้าแห่งนี้เปิดเฉพาะวันหยุด

12. เป็นไงครับ เข้าใจเกี่ยวกับคาบุพบทมากน้อยแค่ไหน
เพื่อนๆว่ายากไหมครับ
ไม่ยากเลยค่ะ
เข้าใจแล้วคาบุพบทมี
4 ประเภทใช่ไหมค่ะ
บอกสถานที่ เช่น บน ใน ใกล้ ใต้
ที่ ข้าง
บอกเวลาเช่น เมื่อ ตั้งแต่ จนกระทั่ง
บอกความเป็นเจ้าของเช่น ของ แห่ง
บอกความประสงค์ เช่น กับ แก่ แต่ ต่อ
เพื่อ สาหรับ โดย
ใช่แล้วครับ คาบุพบท
มี 4 ประเภท ได้แก่

13. บัตรเนื้อหาที่ 1.2
เรื่อง คาบุพบท...จดจานาหน้าคาหรือข้อความ
หน้าที่ของคาบุพบท
1. นาหน้าคานาม เช่น คุณครูมอบรางวัลให้แก่นักเรียนที่เรียนดี
2. นาหน้าคาสรรพนาม เช่น ชุดของเธอสวยมาก ฯลฯ
3. นาหน้าคากริยา เช่น แกงหม้อนี้สาหรับตักบาตร ฯลฯ
4. นาหน้าคาวิเศษณ์ เช่น ฉันตื่นนอนแต่เช้าตรู่ทุกวัน ฯลฯ

14. บัตรเนื้อหาที่ 1.3
เรื่อง การพิจารณาคาบุพบท
การพิจารณาคาบุพบทนั้นต้องดูหน้าที่
ของคาหลัก เพราะคาต่างชนิดกัน
จะทาหน้าที่ต่างกัน และมีความหมาย
ต่างกัน เพื่อนๆรู้ไหมค่ะ
ดูตัวอย่างต่อไปนี้นะค่ะ
คุณครูมอบของขวัญแก่นักเรียน (บุพบท)
เขาเป็นคนแก่ (วิเศษณ์)
คุณยายแก่มากแล้ว ( กริยา)
รู้ไหมว่า คาว่า ที่ จะเป็นบุพบทเมื่อนาหน้า
คานาม หรือสรรพนาม แต่ถ้าทาหน้าที่แทน
นามข้างหน้าจะเป็นสรรพนามเชื่อมประโยค
ซึ่งจะทาหน้าที่เหมือนคาสันธาน เช่น
แม่ไปซื้อของที่ตลาด (บุพบท )
คนที่ทาการบ้านไม่เสร็จจะต้องถูกลงโทษ
( ประพันธสรรพนาม)

15. บัตรกิจกรรมที่ 1.1
คาชี้แจง ให้นักเรียนขีดเส้นใต้คาบุพบทในประโยคต่อไปนี้ให้ถูกต้อง
1. อาหารที่เตรียมไว้อยู่บนโต๊ะ
2. เขามาช่วยงานนี้ด้วยความเต็มใจ
3. ฉันทาทุกอย่างเพื่อเขา
4. น้องๆกลับถึงบ้านนานแล้ว
5. ฉันมอบของขวัญแก่เด็กกาพร้า
6. ฉันเตรียมรางวัลสาหรับเกมนี้
7. คุณพ่อไปต่างประเทศตั้งแต่เดือนที่แล้ว
8. บ้านอยู่ใกล้กับสนามเด็กเล่น
9. คุณพ่อทางานหนักเพื่อลูก
10. การดื่มนมมีประโยชน์สาหรับพวกเรา
เป็นไงอ่านแล้วทาได้
ไหมครับ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

16. บัตรเฉลยกิจกรรมที่ 1.1
คาชี้แจง ให้นักเรียนขีดเส้นใต้คาบุพบทในประโยคต่อไปนี้ให้ถูกต้อง
1. อาหารที่เตรียมไว้อยู่บนโต๊ะ
2. เขามาช่วยงานนี้ด้วยความเต็มใจ
3. ฉันทาทุกอย่างเพื่อเขา
4. น้องๆกลับถึงบ้านนานแล้ว
5. ฉันมอบของขวัญแก่เด็กกาพร้า
6. ฉันเตรียมรางวัลสาหรับเกมนี้
7. คุณพ่อไปต่างประเทศตั้งแต่เดือนที่แล้ว
8. บ้านอยู่ใกล้กับสนามเด็กเล่น
9. คุณพ่อทางานหนักเพื่อลูก
10. การดื่มนมมีประโยชน์สาหรับพวกเรา
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ
ดีใจไหมครับที่ตอบถูก

17. กิจกรรมที่ 1.2
คาชี้แจง ให้นักเรียนบอกหน้าที่ของคาบุพบทในประโยคต่อไปนี้
1. เขาทางานจนกระทั่งเช้า ............................................
2. ฉันนัดพบเพื่อนๆในห้างสรรพสินค้า ...........................................
3. เสื้อของเธอสวยจริงๆ ............................................
4. ฉันตั้งใจทาขนมเค้กเพื่อเธอ .............................................
5. อาหารสาหรับถวายพระเสร็จแล้ว .............................................
6. เจ้าด่างวิ่งไล่จับแมวอยู่บนบ้าน ..............................................
7. เขาออกจากบ้านไปแต่เช้า ..............................................
8. พวกเราไปต่างจังหวัดกับครอบครัว .............................................
9. แพทย์รักษาผู้ป่วยทุกคนด้วยความเต็มใจ .........................................
10. พวกเราขอไปเที่ยวงานวัดกับเพื่อนๆ ...........................................
ไชโย ผมทาเสร็จแล้ว
ครับ
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

18. บัตรเฉลยกิจกรรมที่ 1.2
คาชี้แจง ให้นักเรียนบอกหน้าที่ของคาบุพบทในประโยคต่อไปนี้
1. เขาทางานจนกระทั่งเช้า ........บอกเวลา..........
2. ฉันนัดพบเพื่อนๆในห้างสรรพสินค้า .........บอกสถานที่.....
3. เสื้อของเธอสวยจริงๆ .......บอกความเป็นเจ้าของ..
4. ฉันตั้งใจทาขนมเค้กเพื่อเธอ .........บอกลักษณะ.........
5. อาหารสาหรับถวายพระเสร็จแล้ว ........ บอกลักษณะ.........
6. เจ้าด่างวิ่งไล่จับแมวอยู่บนบ้าน .........บอกสถานที่..........
7. เขาออกจากบ้านไปแต่เช้า .........บอกเวลา...............
8. พวกเราไปต่างจังหวัดกับครอบครัว .........บอกลักษณะ...........
9. แพทย์รักษาผู้ป่วยทุกคนด้วยความเต็มใจ ........บอกลักษณะ……
10. พวกเราขอไปเที่ยวงานวัดกับเพื่อนๆ .......บอกลักษณะ..........
ไชโย ผมทาเสร็จแล้ว
ครับ
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

19. บัตรกิจกรรมที่ 1.3
คาชี้แจง ให้นักเรียนทาเครื่องหมาย  หน้าข้อที่มีคาบุพบท
………….… 1. เขาทางานชิ้นนี้เสร็จตั้งแต่สัปดาห์ที่แล้ว
..................... 2. คนแก่เดินข้ามถนนคนเดียว
..................... 3. ห้างสรรพสิ้นค้าเปิดใหม่อยู่ไกลมาก
.................... 4. เขาเดินทางไปทางานโดยรถไฟฟ้า
.................... 5. พ่อแม่ทาทุกอย่างเพื่อลูก
..................... 6. โจทก์ยื่นฟ้องต่อศาล
..................... 7. ปิดเทอมนี้เราจะไปเที่ยวภาคใต้
..................... 8. ฉันไม่อยากไปกับเธอ
..................... 9. นกทารังอยู่บนต้นไม้
....................10. เขาออกจากบ้านไปตอนเช้า
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

20. บัตรเฉลยกิจกรรมที่ 1.3
คาชี้แจง ให้นักเรียนทาเครื่องหมาย  หน้าข้อที่มีคาบุพบท
………… 1. เขาทางานชิ้นนี้เสร็จตั้งแต่สัปดาห์ที่แล้ว
.....................2. คนแก่เดินข้ามถนนคนเดียว
.....................3. ห้างสรรพสิ้นค้าเปิดใหม่อยู่ไกลมาก
................4. เขาเดินทางไปทางานโดยรถไฟฟ้า
................5. พ่อแม่ทาทุกอย่างเพื่อลูก
................6. โจทก์ยื่นฟ้องต่อศาล
.....................7. ปิดเทอมนี้เราจะไปเที่ยวภาคใต้
.................8. ฉันไม่อยากไปกับเธอ
................ 9. นกทารังอยู่บนต้นไม้
....................10. เขาออกจากบ้านไปตอนเช้า
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

21. บัตรกิจกรรมที่ 1.4
คาชี้แจง ให้นักเรียนแต่งประโยคจากคาบุพบทที่กาหนดให้ ต่อไปนี้
1. ด้วย
..................................................................................................................................
2. กับ
..................................................................................................................................
3. แก่
..................................................................................................................................
4. แต่
..................................................................................................................................
5. ต่อ
..................................................................................................................................
6. ที่
..................................................................................................................................
7. ของ
..................................................................................................................................
8. สาหรับ
..................................................................................................................................
9. ตั้งแต่
..................................................................................................................................
10. เพื่อ
............................................................................................................................
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

22. บัตรเฉลยกิจกรรมที่ 1.4
คาชี้แจง ให้นักเรียนแต่งประโยคจากคาบุพบทที่กาหนดให้ ต่อไปนี้
1. ด้วย
..................................................................................................................................
2. กับ
..................................................................................................................................
3. แก่
..................................................................................................................................
4. แต่
..................................................................................................................................
5. ต่อ
..................................................................................................................................
6. ที่
..................................................................................................................................
7. ของ
..................................................................................................................................
8. สาหรับ
..................................................................................................................................
9. ตั้งแต่
..................................................................................................................................
10. เพื่อ
..........................................................................................................................
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ
อยู่ในดุลยพินิจของ
ครูผู้สอน

23. บัตรกิจกรรมที่ 1.5
คาชี้แจง ให้นักเรียนแต่งเรื่องจากภาพต่อไปนี้ โดยให้มีคาบุพบทอยู่ในเรื่อง
อย่างน้อย 5 คา
เรื่อง...........................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
ช่วยกันนะค่ะเพื่อน ๆ
จะได้เสร็จเร็ว ๆ
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

24. บัตรเฉลยกิจกรรมที่ 1.5
คาชี้แจง ให้นักเรียนแต่งเรื่องจากภาพต่อไปนี้ โดยให้มีคาบุพบทอยู่ในเรื่อง
อย่างน้อย 5 คา
เรื่อง...........................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
ช่วยกันนะค่ะเพื่อน ๆ
จะได้เสร็จเร็ว ๆ
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ
อยู่ในดุลยพินิจของ
ครูผู้สอน

25. บัตรกิจกรรมที่ 1.6
คาชี้แจง ให้นักเรียนสรุปความรู้เรื่อง คาบุพบท โดยเติมคาตอบให้
สมบรูณ์
 คาบุพบททาหน้าที่.........................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
 ชนิดของคาบุพบท
ชนิดของ
คาบุพบท
-------------------------------------
-------------------------------------
----
------------------------------------
-----------------------------------
-
----------------------------
----------------------------
----------------------
------------------------------
------------------------------
------------------
ค่อย ๆคิดนะค่ะ
จะได้ตอบถูก
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

26. บัตรเฉลยกิจกรรมที่ 1.6
คาชี้แจง ให้นักเรียนสรุปความรู้เรื่อง คาบุพบท โดยเติมคาตอบให้สมบรูณ์
 คาบุพบททาหน้าที่.... เป็นคาที่แสดงความสัมพันธ์ระหว่างคาในประโยค โดยจะอยู่
หน้าคานาม หรือคาสรรพนาม
 ชนิดของคาบุพบท
ชนิดของ
คาบุพบท
คาบุพบทบอกสถานที่
คาบุพบทบอกความ
เกี่ยวข้อง หรือความ
ประสงค์
-
คาบุพบทบอกเวลา คาบุพบทบอกความ
เป็นเจ้าของ
ค่อย ๆคิดนะค่ะ
จะได้ตอบถูก
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

27. แบบฝึกทักษะที่ 1
คาชี้แจง
1. ให้นักเรียนขีดเส้นใต้คาบุพบทในประโยคและบอกชนิดของคาบุพบทนั้น
ตัวอย่าง เกษตรกรต้องทางานตั้งแต่เช้าตรู่ … บอกเวลา....
1. 1 ครอบครัวของฉันจะนัดรวมญาติกันเสมอ_________________________
1.2 แพทย์รักษาผู้ป่ วยทุกคนด้วยความเต็มใจ__________________________
1.3 พวกเราขอไปเที่ยวงานวัดกับเพื่อนๆนะครับ________________________
1.4 คุณลุงไปบริจาคโลหิตเมื่อสายๆนี้เอง______________________________
1.5 ผักในกระบุงกาลังจะเน่าแล้ว____________________________________
2. ให้นักเรียนเลือกคาบุพบทต่อไปนี้เติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
2.1 คุณครูให้โอวาท________________พวกเรา
2.2 เพื่อนกาลังรอเกษม_________________โรงอาหาร
2.3 นักเรียนเสนอความคิดเห็น_________________ที่ประชุม
2.4 กมลเป็นตัวแทนเยาวชน__________________ประเทศไทย
2.5 ปวงชนชาวไทยถวายพระพร________________พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

28. เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 1
คาชี้แจง
1. ให้นักเรียนขีดเส้นใต้คาบุพบทในประโยคและบอกชนิดของคาบุพบทนั้น
ตัวอย่าง เกษตรกรต้องทางานตั้งแต่เช้าตรู่ … บอกเวลา....
1. 1 ครอบครัวของฉันจะนัดรวมญาติกันเสมอ_______บอกความเป็นเจ้าของ____
1.2 แพทย์รักษาผู้ป่ วยทุกคนด้วยความเต็มใจ___บอกความประสงค์__________
1.3 พวกเราขอไปเที่ยวงานวัดกับเพื่อนๆนะครับ____บอกความเกี่ยวข้อง_____
1.4 คุณลุงไปบริจาคโลหิตเมื่อสายๆนี้เอง______บอกเวลา ______
1.5 ผักในกระบุงกาลังจะเน่าแล้ว______บอกสถานที่ _____________
2. ให้นักเรียนเลือกคาบุพบทต่อไปนี้เติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง
2.1 คุณครูให้โอวาท________แก่________พวกเรา
2.2 เพื่อนกาลังรอเกษม_________ที่________โรงอาหาร
2.3 นักเรียนเสนอความคิดเห็น______ต่อ___________ที่ประชุม
2.4 กมลเป็นตัวแทนเยาวชน_________แห่ง_________ประเทศไทย
2.5 ปวงชนชาวไทยถวายพระพร______แด่________พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

29. แบบฝึกทักษะที่ 2
คาชี้แจง ให้นักเรียนเติมคาบุพบทลงในประโยคให้ถูกต้อง
1. เขาว่ายน้ากับเพื่อนๆ.......................ความเพลิดเพลิน
2. ฉันซื้อของขวัญ....................จับฉลากในวันขึ้นปีใหม่
3. เขากลับไป...................เที่ยงแล้ว
4. ทุกคนต้องมีความซื่อสัตย์..................หน้าที่ของตนเอง
5. แมวตัวน้อยนอนอยู่...............โต๊ะทางาน
6. เล็กเดินทางไปต่างจังหวัด..........................รถไฟ
7. เขาให้การต่อศาล........................ความเป็นจริง
8. นกทารังอยู่......................ต้นไม้
9. คุณพ่อทางานอยู่.....................ดึก
10. พ่อแม่ทางานทุกอย่าง....................ลูก
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

30. เฉลย แบบฝึกทักษะที่ 2
คาชี้แจง ให้นักเรียนเติมคาบุพบทลงในประโยคให้ถูกต้อง
1. เขาว่ายน้ากับเพื่อนๆ.....ด้วย.......ความเพลิดเพลิน
2. ฉันซื้อของขวัญ......สาหรับ.......จับฉลากในวันขึ้นปีใหม่
3. เขากลับไป.......ตั้งแต่........เที่ยงแล้ว
4. ทุกคนต้องมีความซื่อสัตย์.....ต่อ........หน้าที่ของตนเอง
5. แมวตัวน้อยนอนอยู่.......ใต้........โต๊ะทางาน
6. เล็กเดินทางไปต่างจังหวัด......โดย.......รถไฟ
7. เขาให้การต่อศาล......ตาม........ความเป็นจริง
8. นกทารังอยู่.......บน......ต้นไม้
9. คุณพ่อทางานอยู่......จน.......ดึก
10. พ่อแม่ทางานทุกอย่าง.....เพื่อ.......ลูก
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

31. แบบฝึกทักษะที่ 3
คาชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาบุพบทที่กาหนดไปเติมในช่องว่าง แล้วบอก
ชนิดของคาบุพบทนั้น (ข้อละ 2 คะแนน)
1. ฉันชอบไปโรงเรียน...................เช้า
คาบุพบท......................................................................................
2. ห้ามคุยกันเสียงดัง.........................ห้องสมุด
คาบุพบท.....................................................................................
3. ให้ทุกข์.................แก่ท่าน ทุกข์นั้นถึงตัว
คาบุพบท.......................................................................................
4. การรู้จักเกรงใจผู้อื่นเป็นคุณสมบัติ..................ผู้มีมารยาท
คาบุพบท......................................................................................
5. คนไทยควรสามัคคีปรองดองกัน...........................ความสงบสุข
คาบุพบท......................................................................................
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

32. เฉลยแบบฝึกทักษะที่ 3
คาชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาบุพบทที่กาหนดไปเติมในช่องว่าง แล้วบอก
ชนิดของคาบุพบทนั้น (ข้อละ 2 คะแนน)
1. ฉันชอบไปโรงเรียน.....แต่......เช้า
คาบุพบท...........บอกเวลา.......................................................
2. ห้ามคุยกันเสียงดัง.....ใน.........ห้องสมุด
คาบุพบท......บอกสถานที่......................................................
3. ให้ทุกข์.....แก่.........ท่าน ทุกข์นั้นถึงตัว
คาบุพบท.......บอกความเกี่ยวข้อง.........................................
4. การรู้จักเกรงใจผู้อื่นเป็นคุณสมบัติ.....ของ............ผู้มีมารยาท
คาบุพบท.........บอกความเป็นเจ้าของ....................................
5. คนไทยควรสามัคคีปรองดองกัน.......เพื่อ............ความสงบสุข
คาบุพบท.....บอกความประสงค์..............................................
ชุด กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท... จดจานาหน้าคาหรือข้อความ

33. แบบทดสอบหลังเรียน
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง คาบุพบท จดจา นาหน้าคา หรือข้อความ
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
คาชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว
1. ประโยคใดใช้คาบุพบทไม่เหมาะสม
ก. เขาเดินทางไปเชียงใหม่โดยเครื่องบิน
ข. ภาพที่เห็นนี้วาดด้วยสีน้ามัน
ค. ชาวบ้านไปร้องทุกข์ต่อนายอาเภอ
ง. ครูใหญ่กาลังมอบทุนการศึกษาแด่นักเรียนยากจน
2. คาที่ขีดเส้นใต้ในข้อใดเป็นคาบุพบท
ก. วัดนี้มีภาพจิตรกรรมที่สวยงาม ข. พี่สาวฉันจะเดินทางไปเรียนที่ต่างประเทศ
ค. คนที่พูดไพเราะใครๆก็ชื่นชอบ ง. ฉันไม่ชอบทานขนมที่มีรสหวาน
3. “ ในวันขึ้นปีใหม่เราควรส่งบัตรอวยพร..........ผู้ใหญ่” ประโยคนี้ควรเติมคาบุพบทใด
ก. แก่ ข. แด่ ค. กับ ง. ต่อ
4. “ความสาเร็จในชีวิตพิชิตได้ด้วยความเพียรจึงจาเป็นต้องเริ่มพากเพียรตั้งแต่วันนี้เพื่ออนาคต
ของเราในวันหน้า” ข้อความนี้มีคาบุพบททั้งหมดกี่คา
ก. 4 คา ข. 5 คา ค. 6 คา ง. 7 คา
5. “…………….ลูกจะทาผิดพลาดไป แม่............ยังให้อภัยเสมอ” คาชนิดใดที่ควรนามาเติม
ในช่องว่าง เพื่อให้ประโยคได้ใจความสมบรูณ์
ก. คานาม ข. คาวิเศษณ์ ค. คาบุพบท ง. คาสันธาน
6. “ .............ลูกทาการบ้านไม่เสร็จ คุณแม่จะไม่พาไปเที่ยว” คาที่นามาเติมในช่องว่างคือข้อใด
ก. แม้ ข. เพราะ ค. ถ้า ง. ก็

34. 7. ประโยคใดมีคาบุพบทมากที่สุด
ก. ขอให้ทุกคนตรงต่อเวลา
ข. ให้ทุกข์แก่ท่านทุกข์นั้นถึงตัว
ค. โปรดเอื้อเฟื้อแก่เด็กด้อยโอกาส
ง. จงทาดีต่อคนอื่นเสมือนทาดีกับตัวเอง
8. “ เธอ.......เขาร่วมกันบริจาคเงิน.....การกุศล” ควรเติมคาบุพบทใดลงในช่องว่าง
ก. กับ , สาหรับ
ข. กับ , เพื่อ
ค. และ , แก่
ง. และ , โดย
9. “ การทาความดีเป็นสิ่งจาเป็นสาหรับมนุษย์ทุกคน” ข้อความนี้คาใดเป็นบุพบท
ก. ทา
ข. เป็น
ค. สาหรับ
ง. ทุกคน
10. ข้อใดมีคาบุพบทแสดงความเป็นเจ้าของ
ก. เหตุการณ์เมื่อคืนนี้ผมเห็นกับตา
ข. อย่านาของมีคมเข้ามาในบ้าน
ค. จดหมายฉบับนี้เป็นของฉัน
ง. คุณแม่ถวายสังฆทานแด่พระสงฆ์

35. บัตรเฉลยแบบทดสอบ
ชุดที่ 1 เรื่อง คาบุพบท... จดจา นาหน้าหรือข้อความ
บัตรเฉลยก่อนเรียน บัตรเฉลยหลังเรียน
1. ก 1. ค
2. ง 2. ก
3. ค 3. ก
4. ค 4. ค
5. ก 5. ค
6. ค 6. ค
7. ข 7. ง
8. ค 8. ข
9. ง 9. ค
10. ค 10. ค
ง่ายจังเลยค่ะ

36. แบบสังเกตพฤติกรรมในการทางานกลุ่ม
วันที่............เดือน....................................พ.ศ. ..................ครั้งที่..............
คาชี้แจง ใส่เครื่องหมาย ลงในรายการที่ปฏิบัติ และใส่เครื่องหมาย X ลงในช่องที่ไม่มีการปฏิบัติ
เลขที่
ชื่อ – สกุล
รายการพฤติกรรม
รวมคะแนน
ระดับคุณภาพ
ร่วมแบ่งกลุ่มด้วยความเต็มใจ
ร่วมกันเลือกผู้นาด้วยความเต็มใจ
รับฟังความคิดเห็นของสมาชิก
มีกระบวนการทางานเป็นขั้นตอน
ร่วมแสดงความคิดเห็นในกลุ่ม
ปฏิบัติตามหน้าที่ที่กลุ่มมอบหมาย
ร่วมปรับปรุงงานด้วยความเต็มใจ
พอใจกับความสาเร็จของงาน
มุ่งมั่นทางานให้สาเร็จ
นามติของกลุ่มไปปฏิบัติ
2 1 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
หมายเหตุ เกณฑ์การให้คะแนน
1. กาเครื่องหมาย √ ให้ 1 คะแนน กาเครื่องหมาย X ให้ 0 คะแนน
2. การสรุปผลการประเมินให้เป็นระดับคุณภาพ 0 1 2 ใช้เกณฑ์ดังนี้
 ปฏิบัติได้ 8 – 10 รายการ ได้ระดับคุณภาพ 2 (ดีมาก)
 ปฏิบัติได้ 6 – 7 รายการ ได้ระดับคุณภาพ 1 (ดี)
 ปฏิบัติได้ 1 – 5 รายการ ได้ระดับคุณภาพ 0 (ควรปรับปรุง)

37. แบบบันทึกคะแนนทดสอบก่อนเรียน-หลังเรียน
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท...จดจานาหน้าคาหรือข้อความ
เลขที่ ชื่อ – สกุล
ก่อนเรียน
( 10 คะแนน)
หลังเรียน
(10 คะแนน) พัฒนา
รวม
เฉลี่ย
ร้อยละ
เกณฑ์การประเมิน ได้คะแนนคิดเป็นร้อยละ 80 ขึ้นไป ถือว่า ผ่าน
ลงชื่อ.....................................ผู้บันทึก
(...................................................)

38. แบบสรุปรวมผลคะแนนของกลุ่ม
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1
เรื่อง คาบุพบท..จดจานาหน้าคาและข้อความ
ชื่อกลุ่ม.................................
ชื่อสมาชิก
กิจกรรมที่1.1
กิจกรรมที่1.2
กิจกรรมที่1.3
กิจกรรมที่1.4
กิจกรรมที่1.5
กิจกรรมที่1.6
แบบฝึกทักษะที่1
แบบฝึกทักษะที่2
แบบฝึกทักษะที่3
ทดสอบหลังเรียน
รวมคะแนน
10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 100
1.
2.
3.
4.
รวม
เฉลี่ย
เกณฑ์การประเมิน
คะแนนมากกว่าร้อยละ 90 หมายถึง ดีมาก
คะแนนร้อยละ 80-89 หมายถึง ดี
คะแนนร้อยละ 70-79 หมายถึง พอใช้
คะแนนน้อยกว่าร้อยละ 70 หมายถึงต้องปรับปรุง
สรุปผลการประเมิน
คะแนนของกลุ่มได้ = .........คะแนน คิดเป็นร้อยละ........อยู่ในระดับ...........
ข้อเสนอแนะ/ปัญหาที่ควรแก้ไข
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
ลงชื่อผู้ประเมิน......................................
(...........................................)

39. แบบบันทึกคะแนนพัฒนาการชุดที่ 1
คะแนนพื้นฐาน : ได้จากค่าเฉลี่ยของคะแนนทดสอบย่อยหลาย ๆ ครั้งที่ผู้เรียนแต่ละคนทาได้
คะแนนที่ได้ : ได้จากการนาคะแนนทดสอบครั้งสุดท้ายลบคะแนนพื้นฐาน
คะแนนพัฒนาการ : ถ้าคะแนนที่ได้คือ -11 ขึ้นไป คะแนนพัฒนาการ = 0
-1 ถึง -10 คะแนนพัฒนาการ = 10
+ 1 ถึง 10 คะแนนพัฒนาการ = 20
+ 11 ขึ้นไป คะแนนพัฒนาการ = 30
คะแนนพัฒนาการของกลุ่ม : คะแนนพัฒนาการของแต่ละคนในกลุ่มมารวมกัน
กลุ่มที่ คะแนนพื้นฐาน คะแนนที่ได้ คะแนน
พัฒนาการ
คะแนนพัฒนาการ
ของกลุ่ม
1
2
3
4
5
ลงชื่อ...............................................ผู้ประเมิน
(.................................. ....)

40. เรื่อง.....................................................................................
วันที่..............เดือน.............................................พ.ศ.........................ครั้งที่...............................
ชื่อ- สกลุ...............................................................ชั้นประถมศึกษาปีที่...........เลขที่................
คาชี้แจง ให้นักเรียนบันทึกผลการเรียนรู้ที่ได้จากการศึกษาเรื่องนี้ ตามความเป็นจริง
1. นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้างจากกิจกรรมการเรียนรู้ในเรื่องนี้
....................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
2. นักเรียนได้รับความรู้อะไรบ้างจากกิจกรรมการเรียนรู้ในครั้งนี้
......................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
…………………………………………………………………………………………………..
3. ในกิจกรรมการเรียนรู้ครั้งนี้นักเรียนมีความรู้สึกหรือความคิดเห็นอย่างไร
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
4. ในกิจกรรมการเรียนรู้ครั้งนี้นักเรียนมีปัญหาหรือข้อสงสัยอะไรบ้าง
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
5 ประเด็นอื่นๆ
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
แบบบันทึกการเรียนรู้

41. บรรณานุกรม
กรมวิชาการ, กระทรวงศึกษาธิการ. คู่มือการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย.
กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์องค์การรับส่งสิ้นค้าและพัสดุภัณฑ์ (ร . ส. พ. ), 2544.
กระทรวงศึกษาธิการ. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551.
กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, 2552
นฤมล รุจิเรข. ชุดกิจกรรมการเรียนรู้พัฒนาการคิดวิเคราะห์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5. กรุงเทพฯ : สานักพิมพ์บริษัทพัฒนาคุณภาพวิชาการ , 2552.
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. กระทรวงศึกษาธิการ. ตัวชี้วัดและสาระ
การเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย จากัด, 2551
ศุภวรรณ สัจจพิบูล. เสริมทักษะหลักภาษาไทย. กรุงเทพฯ: สานักพิมพ์ดอกหญ้าวิชาการ, 2553.