1. Magazine met nieuws en informatie voor alle relaties van Sogeti Nederland B.V.
03
Data De
nieuwe olie
Martin Knobloch verslaat de hacker
De kunst van het uitzetten van systemen
Oktober 2009 • ja a rga ng 8

2. OKTOBER
inhoud realit
3 Windows 7, heeft u even? Realit is een uitgave van Sogeti. Dit magazine
4 Systeembeheerder van het jaar en ander nieuws bevat o.a. nieuws over onze dienstverlening en
6
de samenwerking met onze klanten.
Martin Knobloch Met de Realit hopen we u te informeren én
verslaat de hacker inspireren. Heeft u vragen, interessante informatie
of wilt u een bijdrage leveren aan Realit?
7 Agenda Mail dan naar: redactie-realit@sogeti.nl.
8 De kunst van het uitzetten
10 Kosten onder controle
11 VINT symposium 2009 colofon
12 Geen recessie maar een transitie
13 Column Jaap Bloem Hoofd redactie: Aan dit nummer werkten mee:
14
Ruud Poels Jaap Bloem
Data als Sonja Boelhouwer
economisch wonderolie Redactie-adres: Sander Bosma
Realit Michel van den Brande
16 Meer opleidingen op verzoek van klanten Postbus 76 Robert Cornelisse
17 Professional kom van je eiland af! 4130 EB Vianen Menno van Doorn
18 Outsourcen moet passen als een maatpak redactie-realit@sogeti.nl Sander Duivestein
19 Engineeringworld 2010 Bart Hendriks
20 Sogeti deelt expertise ook in boeken Vormgeving en productie: Dave van Herpen
21
Berg Kleijn Communicatie, Martin Knobloch
‘open’ nieuw Den Haag Christiaan Lam
toverwoord? Els Reinders
Drukwerk: Patrick Savalle
23 Peter van Wees: ‘Ik ga knallen’ Chevalier, Metin Seven (coverillustratie)
Hendrik Ido Ambacht Esther Treurniet
Wim van Uden
Peter van Wees
What’s in it?
Sogeti komt opnieuw goed uit de bus in “We zijn er trots op dat we opnieuw zoveel Het is voor het zesde jaar dat het Giarte
de ‘Outsourcing Performance 2009’, de waardering krijgen van onze klanten”, zegt onderzoek verschijnt. “De markt neemt het
benchmark van onderzoeksbureau Giarte. chief sales officer Bart Hendriks. “Het onder- onderzoek steeds serieuzer. Op basis van
Zo’n 97% van onze klanten, beveelt ons zoek van Giarte is maatgevend in onze bran- onze resultaten in het onderzoek, overtuigen
aan als leverancier. De afgelopen jaren che.” Giarte onderzoekt jaarlijks de tevreden- we klanten”, zegt Bart Hendriks.
scoorde Sogeti 92 en 95% in het onderzoek. heid over outsourcing-leveranciers bij
klanten en contactpersonen. De outsour- “SOGeti ScOOrt weer hOOG
cing-performance van dit jaar is met bijna
700 evaluaties en ruim 3,5 miljard euro aan in benchMarK Giarte”
contractwaarde wederom een bijzondere
studie. “Het is een onafhankelijke en krachtige Als belangrijkste determinanten van klant-
benchmark en daardoor van grote waarde.” tevredenheid in de ICT-sector noemen de
onderzoekers: het nakomen van afspraken,
Giarte verwacht de komende jaren groei van flexibiliteit en operationeel management.
de markt in outsourcing. Een markt die vol- Vooral op dat laatste onderdeel scoort Sogeti
gens de onderzoekers vaak geassocieerd goed. De score van 97% is voor Sogeti geen
wordt met problemen. Maar, zo zeggen ze, er reden om tevreden achterover te leunen.
gaan ook veel zaken goed. Het onderzoek “Verwachtingen van klanten worden steeds
van 2009 beschouwt de markt daarom van- hoger, dus we kunnen niet stil staan. En dat
uit een kritische opbouwende houding. doen we ook niet, want we blijven werken
Naast Sogeti laten ook andere dienstverle- aan de kwaliteit van onze dienstverlening.
ners verbeteringen zien. “Dat is goed voor de We hebben namelijk de overtuiging dat
branche. Je merkt dat alle bedrijven werken kwaliteit leidt tot langdurige relaties met
aan verbeterpunten. Maar geen van onze onze klanten”, besluit Bart Hendriks.
concurrenten scoort al drie jaar op rij zo
hoog in de lijst.” bart.hendriks@sogeti.nl
CSO Bart Hendriks

3. WhAT’S UP?
Waarom nu?
Dat een werkplekomgeving af en toe
vernieuwd moet worden mag duidelijk
zijn. Maar waarom zou dat nu moeten?
Wat is nu eigenlijk de toevoegde waarde
van Windows 7? Alhoewel deze veel­
gestelde en terechte vraag situationeel
beantwoord moet worden, gelden er ook
een paar generieke rules of thumb. Wan­
neer de huidige omgeving nog is geba­
seerd op Windows XP of zelfs Windows
2000, loont het – zoals gezegd – al snel
de moeite. Aan de andere kant is de toe­
gevoegde waarde van uitsluitend een
Windows desktop migratie aan de mage­
re kant. Een dergelijke, toch al ingrij­
pende, operatie kan het beste gecombi­
neerd worden met aanvullende
vernieuwingen zoals het
Office systeem en liefst
windows 7,
ook op de relevante
serveromgeving. Op
deze manier ervaart de
organisatie krachtigere
en rijkere functionaliteit
heeft u even?
in plaats van alleen een
nieuw logo bij het
opstarten van de PC.
het zal niemand ontgaan zijn dat er van alles te doen is rond de IDC beweert 50% van de zakelijke onder-
nemingen tegen het eind van 2010 over te
opvolger van Vista, windows 7. Microsoft noemt deze nieuwe zijn naar Windows 7.
versie vooral makkelijker en sneller in gebruik. Sogeti is een StrategiSche partnerS
Sogeti en Microsoft beschouwen elkaar als
van de vier launch partners in nederland. strategische partners en dit geldt ook op het
gebied van infrastructuur. Zo is Sogeti in juni
2008 tot één van de zes wereldwijde ‘kam-
Vooral de kritiek op de performance en hard- voor koudwatervrees. Daarnaast heeft Micro- pioenen’ op het gebied van applicatie com-
ware-eisen van Vista zijn in de opvolger ter soft zelf vrij snel na de lancering van Win- pliancy benoemd, het ACF programma.
harte genomen. In officiële statements gaat dows Vista (2006) aangekondigd eind 2009 Microsoft erkent en onderschrijft dat bij een
het om een drietal verbeteringen: produc- Windows 7 te introduceren. Hierdoor heb- Windows migratie de applicaties de meeste
tivity anywhere, enhance security and control, ben veel organisaties besloten tijd te kopen aandacht verdienen. Dankzij diensten als
streamline PC management. Samengevat en vaak was er ook geen directe aanleiding Sogeti Smart Desktop en InFraMe Applicatie
komt dit neer op productiviteitsverhoging om afscheid te nemen van het vertrouwde Deployment en de brede ervaring die hier-
van de gebruiker en efficiënter beheer. Windows XP. Diezelfde organisaties zijn nu mee is opgebouwd, Sogeti begeleidt nu al
zo’n drie jaar verder en merken dat hard- organisaties bij Windows 7 pilots.
Maar wat voor waarde heeft dat nu in de markt ware- en softwarefabrikanten inmiddels
en wie zit daar op te wachten? afscheid hebben genomen van XP als de robert.cornelisse@sogeti.nl
Windows Vista heeft een marktaandeel in standaard Windows versie en zich nu richten
Nederland van 12%, de rest is overwegend op Vista en Windows 7. Daarbij komt dat het Windows 7 is vanaf 22 oktober verkrijgbaar.
nog Windows XP. 12% lijkt weinig, maar is twee versies achterlopen op een belangrijk
redelijk normaal als we terugkijken naar het product als Windows doorgaans tegen het
begin van deze eeuw, toen er ook meerdere (on)geschreven IT-beleid én gezond boeren-
Windows versies (W98, NT, W2000) in pro- verstand in druist.
ductie waren. Door de levensduur van meer
dan zes jaar van Windows XP (uit 2002), heeft Het sentiment rond Windows 7 is aanzienlijk
73% van de huidige CIO’s niet eerder een positiever dan dat van voorganger Windows www.microsoft.sogeti.nl
werkplekmigratie meegemaakt, een reden Vista en volgens een recent onderzoek van
3

4. WhAT’S nEW
nieuw magazine
relatiemagazine realit van Sogeti nederland heeft een gedaanteverwisse-
ling ondergaan. het blad heeft een nieuwe redactieformule en een
moderner uiterlijk. Door de nieuwe vormgeving worden de artikelen
toegankelijker gepresenteerd en krijgen lezers een beter beeld van
Sogeti. De restyling is niet zomaar gedaan. er is een uitgebreid onder-
zoek onder lezers aan vooraf gegaan. op basis van die resultaten is
de redactieformule aangescherpt.
Lezers gaven aan meer te willen weten wat er bij Sogeti speelt. De
korte nieuwsberichten op deze pagina zijn daar onder andere een
voorbeeld van. Lezers gaven ook aan meer de mensen van Sogeti te
willen zien. Met interviews op pagina 6 en 7 en 23 komen we in dit
nummer aan die wens tegemoet. Pagina 3 is in iedere uitgave
belangrijk, daar doen we verslag van belangrijke gebeurtenis­
sen, zoals nu de introductie van Windows 7. Met ruime aandacht
voor het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie van Sogeti
bedienen we de lezers die meer over de toekomst willen lezen.
De vertrouwde column van Jaap Bloem is gebleven. De cover moet het
nieuwe visitekaartje van Realit worden. Daarvoor is samenwerking gezocht met
illustrator Metin Seven die ook actief is voor de game­industrie. De techniek die
hij gebruikt is rendering. Dat is het genereren van een digitale afbeelding uit
een driedimensionaal model met behulp van de computer. Voor de vormgeving
tekent Berg Kleijn Communicatie. Wij wensen u veel leesplezier! Reacties horen
we uiteraard graag.
Ruud Poels, redactie­realit@sogeti.nl
Robot komt niet
tot scoren
op WK
Hij heeft wel veel ballen tegen gehouden, maar
Beste
dat levert uiteindelijk geen punten op. De robot,
door Sogeti samen met de technische universi­
teiten ontwikkeld, is als gedeeld laatste geëin­
digd in de groepsfase. Ieder jaar wordt er voor
robots een dergelijk WK gehouden. In 2050
moet er een heus elftal van robots zijn dat het op
kan nemen tegen de dan regerende wereldkam­
pioen voetbal. “Voetbal is een complexe sport.
Er zitten veel bewegingen in en daarom is het zo
goed om een robotvoetballer te ontwikkelen”,
zegt Dr. Ir. Martijn Wisse van TU Delft. “We pro­
beren menselijke bewegingen na te maken. Als
een robot kan voetballen, dan is hij ook geschikt
voor huishoudelijke taken. Uiteindelijk is
ons doel om goede bruikbare robots
voor de maatschappij te ontwikkelen.”
www.robocup2009.org
4

5. nominatie voor
Lectoraat Computable award
aan Fontys Sogeti is genomineerd voor een Computable
Award in de categorie maatschappelijke verant­
woorde ICT­onderneming van het jaar.
hogescholen Duurzaamheid stond het afgelopen jaar hoog in
het vaandel bij Sogeti. Zo rijdt inmiddels zo’n tien
procent van alle medewerkers hybride en dat
Leo van der Aalst is namens aantal loopt op. Om het aantal autokilometers
Sogeti lector aan de Fontys verder te beperken, maken medewerkers van
Hogescholen geworden. Sogeti in toenemende mate gebruik van moge­
Zijn belangrijkste doel is lijkheden om thuis te werken. En omdat veel
het testvak onder de aan­ medewerkers bij klanten van het bedrijf werken,
dacht brengen van docen­ worden ook daar afspraken mee gemaakt in het
ten en studenten van de kader van het Nieuwe Werken. Verder heeft Sogeti
HBO­informatica opleiding een aparte dienst, Bewezen Uit, opgericht die
software engineering. Lec­ klanten helpt om ingewikkelde ICT­landschappen
tor word je niet zomaar en te ontwarren en op die manier kosten te bespa­
het is een eer om hiervoor ren. “Dat kan heel goed door alle systemen en
gevraagd te worden. Zowel voor Leo van der Aalst zelf, als applicaties tegen het licht te houden en vast te
voor Sogeti. “Het lectoraat is een erkenning voor het thought stellen wat er niet meer nodig is”, zegt Rolf Crae­
leadership van Sogeti op testgebied.” Het lectoraat duurt vier nen, Manager Enterprise Engineering van Sogeti
jaar en het doel is om docenten en studenten onderzoek te Nederland.
laten doen naar concrete ontwikkel­ en testaanpakken die in
het midden­ en kleinbedrijf (MKB) kunnen worden gebruikt. rolf.craenen@sogeti.nl
De onderzoeken worden in nauwe samenwerking met LaQu­
SO (Technische Universiteit Eindhoven) uitgevoerd. Andere
partners zijn IBM en twee Duitse universiteiten.
Na vier jaar wordt het resultaat geborgd in een expertise­
centrum softwarekwaliteit, waar het MKB haar software­
producten en ­processen kan laten certificeren. Twee masters
leo.van.der.aalst@sogeti.nl
in DEMO®
Sogeti Nederland BV heeft twee DEMO® masters
in haar midden. Bert Noorman, serviceline mana­
ger BPM (en geestelijk vader van Pronto®) en Jan
Hoogervorst, management consultant, hebben bij
het “DEMO kenniscentrum” hun master degree in
systeembeheerder
DEMO® behaald. In Nederland zijn er ongeveer
tien DEMO® masters. Met deze masters wordt een
volgende stap gezet in de koppeling van DEMO®
en Pronto®. DEMO® wordt op diverse Uni­
versiteiten en Hogescholen onderwezen,
John Eijgensteijn van Sogeti mag zich twaalf maanden lang het is een degelijke en goed onder­
‘Sysadmin van het Jaar’ noemen. Hij is op dit moment gedetacheerd bouwde theorie, die zich in de afgelo­
bij MAB, een vastgoed projectontwikkelaar in Den Haag. Op de 14e pen jaren ook in ruime mate in de prak­
verdieping in het MAB­kantoor nam hij onlangs de oorkonde en de tijk heeft bewezen. Pronto® is ontstaan
prijzen die daarbij horen in ontvangst. Voor het derde jaar op rij vanuit de behoefte aan een Sogeti­speci­
organiseerde Techworld in samenwerking met de Netwerk Gebrui­ fieke manier van werken om de modellen
kers Groep (NGN) ‘De Sysadmin van het Jaar’. “Systeembeheerders bij klanten te ontwikkelen. Het afgelopen
maken het mogelijk dat we iedere dag weer gewoon aan het werk jaar is hard gewerkt aan de afstemming tussen
kunnen. Hoe minder we ze zien en hoe minder we aan ze hoe­ DEMO® en Pronto®, zodat het beste van deze twee
ven te denken, hoe beter ze hun werk doen”, zegt redactie­ werelden (modelleren en wijze van werken) bij
chef Sander van der Meijs van Techworld. Dit jaar zijn maar elkaar gebracht kan worden. Het aantal gebrui­
liefst 285 systeembeheerders door hun gebruikers opgegeven kers van DEMO® en Pronto® groeit snel.
voor de wedstrijd.
www.sysadminday.com
www.demo.nl
5

6. WhAT’S nExT?
zoeken ze de systemen die ze willen aanvallen. Wat
voor informatie kunnen ze onderscheppen? Bank-
gegevens of andere persoonlijke gegevens? En hoe
kunnen ze die informatie onderscheppen door in
de applicaties in te breken? Knobloch: “Meestal
zoeken ze naar een ‘achterdeur’, zoals ik het noem:
een zwakke plek in de beveiliging van de applicatie
of het computersysteem. Veel hackers maken
gebruik van een ‘Trojan’, een programma dat met
gratis applicaties nietsvermoedend geïnstalleerd
wordt. Hackers proberen ook gebruikersnamen en
paswoorden te onderscheppen, zodat ze namens
Martin Knobloch
een andere gebruiker illegale acties kunnen uitvoe-
ren in een beveiligd computersysteem. Dat levert
een hoop schade op als dat bij de verkeerde bedrij-
ven “Banken, verzekeringen en overheden bieden
verslaat
steeds meer diensten aan via internet. De truck is
dan om de applicatie op een manier te gebruiken
waarvoor deze in eerste instantie niet bedacht is en
vervolgens naar de eigen hand te zetten.”
de hacker
Martin Knobloch is software-architect en security-consultant
bij Sogeti nederland. elke dag bindt hij de strijd aan met
hackers. Dat is hard nodig, want de hedendaagse hacker is
meestal onderdeel van een georganiseerd crimineel netwerk.
Martin Knobloch: “Bedenk welke informatie je verstrekt
op internet.”
Vroeger vonden hackers het vooral een intel- Veel nieuws over crimineel hacken blijft
Dit artikel is ook gepubliceerd in een bijlage van Mediaplanet bij de Telegraaf.
lectuele uitdaging om computersystemen te onder de pet. “De grote zaken halen het
kraken. Maar die tijd is voorbij. “Je hebt nog nieuws, maar er zijn talloze kleine fraudes, “Een aanvaller is de meeste tijd bezig met het win-
wel ideologen, die het een sport vinden om waarbij maandelijks kleine bedragen worden nen van informatie over de aan te vallen applicatie.
te kijken of applicaties goed beveiligd zijn, afgeschreven van bankrekeningen.” Dit kan door legaal toegang tot een applicatie te
maar dat is een minderheid in de hackers- Knobloch kan niet in detail treden, maar er krijgen, zoals de internetapplicatie van een bank.
wereld”, zegt Knobloch. valt te denken aan geld dat verdwijnt rich- Veel informatie is ook op het internet te vinden en
ting criminelen bij het omrekenen van lijkt in eerste instantie niet belangrijk. Als een
De hedendaagse aanvaller is goed georgani- bedragen van bijvoorbeeld dollars naar bedrijf op een banensite een specialist zoekt voor
seerd en opereert namens een ‘volwassen euro’s. “Als dat massaal gebeurt, levert dat een bepaalde technologie, dan is al snel duidelijk
industrie’, die grof geld verdient aan hacken. veel geld op.” dat een achterliggend systeem van deze organisa-
“Die georganiseerde criminele wereld ver- tie gebruik maakt van deze technologie!”
dient vermoedelijk met internetfraude meer hoe gaan ze te Werk?
dan met drugssmokkel. En het is eenvoudi- Hackers proberen computerapplicaties naar “Ook geven de gebruikers steeds meer informatie
ger. Je hebt niet te maken met ingewikkelde hun hand te zetten. Eerst bedenken ze of ze op het internet beschikbaar”, vervolgt Knobloch.
logistiek en hoe groot is de kans dat een een aanval willen plegen op een persoon of “Denk aan de sociale netwerken zoals Facebook en
fraudeur uit bijvoorbeeld Rusland of China in een bedrijf. Bankaanvallen zijn populair bij Hyves. Ook het downloaden en installeren van
Nederland voor de rechter komt?” hackers. Als ze de doelgroep weten, onder- ‘handige’ applicaties van internet kan gevaren met
6

7. WhAT’S hAPPEning?
AGENDA
aanmelden en overige evenementen 2009:
evenementen@sogeti.nl
meer informatie: www.sogeti.nl/evenementen
zich meebrengen. Niets is gratis en maar al te vaak
zit er verborgen functionaliteit in een applicatie
waar de gebruiker zich niet van bewust is. Zo zijn er
applicaties die gebruikersnamen en wachtwoorden
onderscheppen en doorsturen.”
Wat iS er te Doen tegen hackerS? oKtober
Knobloch: “Bedenk welke informatie je verstrekt op
internet aan bedrijven en instellingen. Wees zorg- 13 oKtober 2009
vuldig met het geven van je persoonsgegevens, terug naar uw core business.
maar stel jezelf ook vragen als een site van je bank breng uw it-organisatie in topvorm
twee keer om je paswoord vraagt. Wat voor applica- Hoofdkantoor Sogeti, Vianen
ties installeer je op je computer? Is het een applica- Contactpersoon: irene.van.der.vijver@sogeti.nl
tie van een betrouwbare bron? Goede virusbeveili-
ging voor je computer is ook essentieel, maar dat
spreekt voor zich.” noveMber
“Daarnaast moeten gebruikers van Windows pc’s 4 noveMber 2009
nadenken hoeveel accounts er verbonden zijn aan Seminar Het nieuwe werken -
hun computers of netwerk. Zorg in ieder geval voor Social - teampark - the Cloud
één account dat de meeste rechten heeft, zodat je Locatie nog te bepalen
daarmee zelf applicaties en programma’s kunt Contactpersoon: wim.hofland@sogeti.nl
installeren. De andere accounts mogen die rechten
dan niet krijgen. Mensen moeten leren om bewuster 5 noveMber 2009
met hun eigen computer en informatie om te gaan.” Seminar roi in HrM -
de volgende stap in eHrM
Wat iS De toekomSt? Hoofdkantoor Sogeti, Vianen
De waarde van het internet wordt met het jaar Contactpersoon: louk.van.rijswijk@sogeti.nl
groter. Steeds meer transacties gaan via internet en
daarom zal het aantal hackers en criminelen die hier 12 noveMber 2009
misbruik van willen maken alleen maar toenemen, Seminar De virtuele werkplek
denkt Knobloch. Hij is actief binnen de open com- Locatie nog te bepalen
municty ‘Open Web Application Security Project Contactpersoon: robert.corenlisse@sogeti.nl
(OWASP.org), die zich inzet voor het spreiden van
kennis en informatie voor het veilig ontwikkelen 17 noveMber 2009
van (web) applicaties. tMap Dag
Locatie nog te bepalen
“het iS eiGenlijK Vrij Contactpersoon: michiel.rigterink@sogeti.nl
GeMaKKelijK OM het 19 noveMber 2009
Seminar applicatie lifecycle management
internet te MiSbruiKen Locatie nog te bepalen
Contactpersoon: wim.hofland@sogeti.nl
OM winSt te MaKen”
“Het is eigenlijk vrij gemakkelijk om het internet te DeCeMber
misbruiken om winst te maken. Ik vind dat bedrijven
en overheden nog te weinig doen tegen hackers. Ze 8 DeCeMber 2009
proberen het wel, maar beveiliging tegen hackers is Seminar applicatie experience
nog altijd niet vanzelfsprekend. Ze doen het vaak Locatie nog te bepalen
meer omdat het ‘moet’. Als je een auto koopt, wil je Contactpersoon: robert.cornelisse@sogeti.nl
toch ook weten of hij veilig is? Maar zo’n gedachte-
gang is er bij banken en bedrijven niet. Ik denk dat
daar de komende jaren meer nadruk op moet lig-
gen: veiligheid die vanzelfsprekend is.”
martin.knobloch@sogeti.nl
7

8. WhAT’S WORKing?
De kunst van
het uitzetten
Organisaties hebben vaak geen programma voor het rationaliseren van het applicatielandschap
De stekker uit een applicatie trekken kan iedereen. De kunst is, wingen en niet bij het opruimen van het
bestaande. De acht stappen in het kader
zegt Dave van herpen, om dit gecontroleerd en verantwoord te geven een houvast om het applicatieland-
schap succesvol en verantwoord te rationa-
doen. en om daarbij gebruik te maken van een eenduidige set liseren. Hoewel deze stappen in meerdere
volgorden en parallel aan elkaar kunnen
architectuur principes en -richtlijnen. Zonder de benodigde worden doorlopen en de een wat minder
moeite zal kosten dan de ander, zijn ze ieder
financiële middelen en managementaandacht is een rationali- wel cruciaal voor het slagen van een derge-
lijke rationalisatieexercitie. Met andere woor-
satieprogramma gedoemd te mislukken. den, iedere organisatie is anders. Elementen
als cultuur, organisatiestructuur en bedrijfs-
strategie bepalen in hoge mate de organisa-
In de afgelopen decennia hebben organisa- van al haar eigenwaarde is beroofd, de afgelo- tieidentiteit. Daarnaast is ieder applicatie-
ties allerlei applicaties ontwikkeld ter onder- pen jaren haar functionaliteiten overgenomen landschap uniek, met geheel eigen metrieken,
steuning van hun bedrijfsprocessen. Veel van zag worden door fancy Java- en .NET-applica- processen en volwassenheidsniveaus.
deze applicaties zijn als erfenis overgedragen ties en haar bestaansrecht alleen nog maar
aan de volgende generatie automatiseerders. ontleent aan gebrekkige informatie bij IT-
Hoewel dergelijke applicaties dikwijls nog beheer over haar pijnlijke redundantie. Wer- “De buSineSScaSe
steeds een belangrijke bijdrage leveren aan keloos ziet zij toe hoe de rest van haar
het voortbestaan en de concurrentiepositie kamergenoten dagelijks zijn waarde voor de VerKOPen aan it Of
van de organisatie, worden ze vaak ervaren als business bewijst, hopeloos wachtend op die
een ongewilde nalatenschap. De beheerkos- ene IT-beheerder die haar uit haar lijden buSineSSManaGeMent
ten zijn hoog en door de complexiteit zijn ze komt verlossen.
erg inflexibel. Daardoor is het niet of nauwe- Ontegenzeglijk een pijnlijke situatie, maar iS Geen Sinecure”
lijks mogelijk om deze applicaties aan te pas- vooral ook een kostbare. Iedereen is het
sen aan de inmiddels veranderde informatie- erover eens dat het uitzetten van dit soort
behoeften van de organisatie of uit te breiden IT-componenten veel geld kan besparen en In iedere organisatie is echter wel sprake van
met nieuwe functionaliteit. Bovendien hebben niet meer dan logisch is, zeker in deze roe- een zekere hoeveelheid legacy- of verou-
steeds meer bedrijven moeite gekwalificeerd rige tijden met een sterke focus op kosten- derde applicaties. En in iedere organisatie
Dit artikel is ook gepubliceerd in Automatisering Gids.
IT-personeel te vinden met specifieke kennis besparingen en een zo kort mogelijke time- zwerven ongebruikte of onnodige functiona-
van juist deze applicaties, terwijl de nog wel to-market. Echter, de praktijk leert ons dat liteiten, componenten of code rond. Hier
aanwezige kennis ‘vergrijst’. Dat veel van deze het lastig is om de stekker uit deze over- daadwerkelijk de stekker uit te trekken en
applicaties zich aan het einde van hun levens- bodige applicaties te trekken. Gebrek aan de door rationalisatie de organisatie (veel) geld
cyclus bevinden, lijkt dan ook een gerecht- juiste informatie is hierbij cruciaal, maar het te besparen, blijkt een lastige horde voor
vaardigde conclusie. Maar waarom kunnen we ontbreekt zeker ook aan een stevige dosis veel organisaties. De hier beschreven acht
dan toch maar zo moeizaam afscheid nemen opportuniteit en daadkracht. Bovendien stappen kunnen de basis zijn voor een cen-
van deze legacy-applicaties? ontbreekt het vaak aan een (bij voorkeur traal gecoördineerd rationalisatieprogram-
bedrijfsbreed) programma, dat specifiek ma, met het businessproces als insteek,
Wie kent haar niet: die robuuste mainframe- gericht is op het rationaliseren van het appli- pragmatiek als leidraad en kennisdeling als
applicatie, die na jaren trouwe dienst in het catielandschap. Hierdoor blijven de aandacht primaire driver. Zodoende kan iedere organi-
ondersteunen van bedrijfskritische transacties en middelen toch vooral hangen bij vernieu- satie winst boeken in deze roerige tijden.
8

9. 1 BouW en verkoop één maar ook concrete fallbackscenario’s. Vanuit te evalueren welke ongebruikte (dode) functi-
integrale BuSineSScaSe dit rationalisatieprogramma worden tevens onaliteiten, componenten of code kunnen
Het opstellen van een goede businesscase governance-acties geïnitieerd en worden worden uitgezet. Om de keuze tussen deze
voor beheer- en onderhoudsprojecten is niet andere programma’s aangehaakt om de scenario’s te vergemakkelijken kan met name
altijd eenvoudig, dat is op zich geen nieuws. rationalisatieslag zo breed mogelijk gedragen gebruik gemaakt worden van verworven
Deze businesscase vervolgens verkopen aan te krijgen. informatie over de technische en functionele
IT- of businessmanagement is al helemaal geen waarde van de diverse applicaties in scope.
sinecure, te midden van al het vernieuwingsge-
weld en businessprioriteiten. Zeker in rationali- 4 neem concrete
satievraagstukken hebben we te maken met governance-actieS 7 geBruik geSchikte
diverse stakeholders binnen de business (busi- Governance wordt al snel geassocieerd met tooling
nessmanagement, proces- en applicatie-eige- uitvoerige en langdurige discussies over de Succesvol rationaliseren staat of valt bij de
naren) en binnen IT (CIO, beheer, ontwikkeling, besturing en verantwoordelijkheden binnen aanwezigheid van de juiste informatie over
programmamanagement, architectuur). Ieder een organisatie. Maar dit maakt de noodzaak het applicatielandschap. Handmatig inventa-
van deze stakeholders heeft vaak zijn eigen van governance niet minder. Vooral bij ratio- riseren is in veel gevallen nog noodzakelijk,
(sub)belangen, die vanwege interne KPI-struc- nalisatieprogramma’s is een gedragen en zeker als het functionaliteiten en businesspro-
turen met verve verdedigd worden. Eén solide structureel belegd eigenaarschap van proces- cessen betreft. Op steeds grotere schaal is
businesscase en centrale funding voor het sen en informatie absoluut onmisbaar. Een geautomatiseerde tooling voorhanden, die
gehele rationalisatieprogramma helpen dit te concrete en pragmatische invulling hiervan voorziet in een grondige, structurele en snelle
voorkomen. Daarmee wordt aangetoond wat kan worden gezocht in het benoemen van de inventarisatie van de diverse componenten
de bedrijfsbrede besparing is en kan boven- meest noodzakelijke informatieleveranciers binnen het applicatielandschap, inclusief
dien de businesscase centraal binnen de en het maken van afspraken hierover. Daar onderlinge relaties en gelaagdheden. Door
organisatie worden verkocht, dus op zo hoog waar nog geen proces-danwel informatie- deze tooling tevens in te zetten gedurende
mogelijk (directie)niveau. eigenaars bekend zijn, dienen deze te worden de analysefase, kan de opgedane kennis snel
aangewezen. Bij voorkeur structureel en en doeltreffend worden aangewend voor het
definitief, maar in ieder geval voor de duur benoemen en voorbereiden van rationalisa-
2 Start Bij het van het programma. tieprojecten. Om de waarde van deze infor-
BuSineSSproceS matie te maximaliseren en bovendien te
Kansen voor rationalisatiewinst kunnen zeker voorkomen dat deze informatie na afloop van
vanuit IT worden gesignaleerd. Bijvoorbeeld 5 Stel een het rationalisatieprogramma verdwijnt, is het
via structurele portfolioanalyses verkrijgt IT ‘uit-architectuur’ op raadzaam een virtuele CMDB (Configuration
immers inzicht in het applicatielandschap, de Ergens de stekker uittrekken kan iedereen. De Management Database) in te richten.
volwassenheid van de afzonderlijke applica- kunst is om dit gecontroleerd en verantwoord Dit kan heel pragmatisch door diverse infor-
ties, relaties ertussen en de diverse busines- te doen, daarbij gebruikmakend van een matiebronnen aan elkaar te knopen, reeds
sprocessen die geraakt worden. Vooral een eenduidige set aan architectuurprincipes en aanwezige informatie zoveel mogelijk te
effectieve implementatie van de processen -richtlijnen. Deze principes, beschreven in de hergebruiken en daarbij te zorgen voor ‘fit-
configuratiemanagement en de applicatie ‘uit-architectuur’, geven richting aan het for-purpose’- ontsluiting van de informatie.
portfoliomanagement draagt hier maximaal omgaan met zowel de bestaande applicatie-
aan bij. Maar met dit inzicht ben je er nog portfolio als de zogenaamde ‘uitmodellen’.
niet. De business zal aangemoedigd moeten Deze ‘uit-modellen’ tonen, op basis van een 8 think Big,
worden ook zelf een rationalisatieslag te inventarisatie van de huidige businessproces- Start Small
maken binnen de eigen businessprocessen. sen, de samenhang tussen de benodigde Zonder de benodigde financiële middelen
De kans dat ook hier aanzienlijke harmonisa- functionaliteiten binnen de informatievoor- en managementattentie, is een rationalisa-
tiewinsten te behalen zijn, is immers zeer ziening. Uiteindelijk moet de totale proceske- tieprogramma gedoemd te mislukken. Door
groot. Als meerdere businessprocessen met ten worden beschouwd om te bezien of de weliswaar centraal een businesscase op te
hetzelfde doel kunnen worden geharmoni- betreffende applicatie moet worden vervan- stellen en te verkopen, maar vooral klein te
seerd, levert dat doorgaans enorm veel op aan gen en of er nog andere (onderdelen van) beginnen kan snel worden aangetoond wat
kostenbesparing en efficiencyverhoging in de applicaties binnen de procesketen kunnen of de toegevoegde waarde is van de rationalisa-
ondersteunende ITmiddelen. IT kan hierin moeten worden vervangen. tieslag. Managers zijn nu eenmaal makkelij-
nadrukkelijk een faciliterende rol spelen. ker te overtuigen met feiten en resultaten
dan met beloften en langetermijnplannen.
6 DeFinieer Door een cluster van businessprocessen
3 FocuS via reDuctieScenario’S (bijvoorbeeld HR of Sales) te benoemen of te
programmaStructuur Om te komen tot een gewenste mate van rati- starten met een specifieke technologie of
In de aansturing van de ‘uit-projecten’ is een onalisatie, zal bewust een weloverwogen platform, kan een gezonde focus ontstaan
toegewijd programma essentieel voor het keuze gemaakt moeten worden tussen de voor een klein aantal behapbare ‘uit-projec-
bereiken van de gewenste rationalisatieslag. diverse reductiescenario’s. Zo kan direct wor- ten’. Benoemde quick wins kunnen direct de
Zolang er geen gerichte focus en drijfveer den gemigreerd naar het doelplatform, zon- waarde van het programma bewijzen. Cruci-
aanwezig is om de bestaande, overbodige der daarbij een nieuw informatiesysteem te aal hierbij is vooral niet te wachten op hon-
applicaties en componenten daadwerkelijk uit implementeren. In de meeste gevallen wor- derd procent volledigheid van de informatie.
te zetten, zal de aandacht blijven hangen bij den diverse applicaties en hun functionalitei- Streven naar een ‘perfect score’ staat de
de vernieuwende aspecten van de huidige ten echter herbouwd in nieuwe of bestaande noodzakelijke daadkracht en pragmatiek
programma’s. Een dedicated rationalisatiepro- informatiesystemen; vaak via een big-bang, alleen maar in de weg.
gramma voorziet in de benoeming van ver- soms stapsgewijs, in enkele gevallen via
antwoordelijkheden en eigenaarschap, plan- tijdelijke informatiesystemen. Bij al deze
ning en mijlpalen, doelstellingen en KPI’s, scenario’s is het uiteraard zaak om zorgvuldig dave.van.herpen@sogeti.nl
9

10. WhAT’S cOOKing?
Kosten onder controle
Oracle application express (apex) is een web wikkelomgeving is ApEx een tool waarmee sneller dan elke andere
tool een kwalitatief hoogwaardige applicatie gerealiseerd kan worden.
development framework voor de Oracle De resulterende applicatie is een lichtgewicht HTML en Javascript
applicatie. Hierdoor is ook alleen een browser nodig om de applicatie
database en geschikt voor de realisatie van te kunnen gebruiken. Daarnaast is het mogelijk om de geavanceerde
webtechnieken (waaronder Ajax) te benutten door deze in de applica-
webbased-applicaties. het framework is tie te integreren.
standaard ingebouwd in de Oracle Database ApEx is een ‘no cost’ feature van de Oracle database (en in de laatste
database versie 11g, zelfs standaard feature). Opstellingen zijn moge-
(vanaf versie 9i). er zijn dus geen aparte lijk van geheel licentievrij (met een Oracle Express Edition database) tot
een volledig schaalbare Database en ApplicatieServer Grid, waarmee
licentiekosten mee gemoeit. De in apex grote hoeveelheden transacties afgehandeld kunnen worden.
ontwikkelde applicaties worden volledig in de “aPex iS een tOOl waar DeVelOPerS
database opgeslagen. naast de database heb en beheerDerS Snel
je alleen nog een httP Server (apache) nodig Mee OM Kunnen leren Gaan”
met de mod_plsql plug-in (zie schema). ApEx is een tool waar developers en beheerders snel mee om kunnen
leren gaan. Vooral voor diegenen die al een beetje thuis zijn in HTML
en Javascript is ontwikkelen met ApEx in enkele dagen te leren. De
applicatie is volledig opgeslagen in de Oracle database, wat betekent
dat naast de kennis van ApEx geen platform specifieke kennis nodig is
De ontwikkeling van ApEx is begonnen in 2000, onder de naam Flows, om de applicatie te onderhouden.
met de intentie de realisatie van een interne webkalender voor Oracle.
De achterliggende technologie is de Oracle PL/SQL Web Toolkit en Wanneer iS apex geSchikt?
bestaat al meer dan tien jaar. Dit concept is verder doorontwikkeld ApEx is bij uitstek geschikt om lichtgewicht applicaties neer te zetten.
en uitgebreid met vele features. Ten opzichte van zijn directe voorgan- Applicaties die voorheen in bijvoorbeeld Excel of Access werden
ger, Oracle HTML DB, is ApEx een grote stap voorwaarts. De features en gerealiseerd, kunnen nu eenvoudig in ApEx worden gemaakt. Hierbij
mogelijkheden van het framework zijn een stuk uitgebreider, het wordt de oplossing direct gerealiseerd in een multi-user omgeving,
gebruikers- en ontwikkelgemak is met de vele wizards sterk verbeterd wat grote voordelen biedt ten opzichte van bijvoorbeeld gedeelde
en al met al ligt de productiviteit een stuk hoger. werkmappen in Excel.
Welke voorDelen zitten er aan Naast vervanging van kantoorautomatiseringoplossingen is ApEx ook
Deze ontWikkeltool? geschikt om zwaardere applicaties te realiseren. Het is goed mogelijk
Het belangrijkste kenmerk van ApEx is dat de ontwikkeling van data om legacy applicaties (zoals Oracle Forms) te herbouwen in ApEx. Er
georiënteerde (web-)applicaties met een factor drie versneld kan zijn zelfs migratietools die dit proces ondersteunen, zodat een groot
worden. Door met name de standaard wizards en de intuïtieve ont- deel van de functionaliteit uit de legacy omgeving wordt overgeno-
men in de nieuwe ApEx omgeving.
De applicaties hoeven niet beperkt in omvang te blijven. Ook met
grotere applicaties blijkt ApEx een ideale tool te zijn om mee te bou-
wen. Met name voor transactiegerichte systemen blijft de snelheid
en kwaliteit waarmee een (grote) applicatie ontwikkeld kan worden
zeer gunstig.
Wat iS het trackrecorD van Sogeti?
Sogeti heeft ervaring met de PL/SQL Web Toolkit sinds 1999. In de
loop der jaren heeft Sogeti deze expertise ingezet en daardoor al de
nodige ervaring opgedaan met de voorloper van Application Express.
Met de komst van ApEx was het dan ook een logische stap om hier
mee verder te gaan.
sander.bosma@sogeti.nl
10

11. WhAT’S ThE STORy?
De crisis is een Zegen
Vint SyMPOSiuM 2009
Het allerbeste wat er had kunnen gebeuren is dat er een
wereldwijde economische crisis zou uitbreken. Fantastisch.
De crisis is een zegen. Dat zegt Arnold Heertje, Nederlands
bekendste econoom tijdens het VINT­symposium Fast Forward
van Sogeti.
11

12. WhAT’S ThE STORy?
Geen recessie
maar een transitie
De meeste economen maken zich niet druk over de vraag Don ‘WikinomicS’ tapScott
Ook Tapscott zet de hakbijl in de oude insti-
hoe economische groei wordt bereikt. als er maar meer tuten. “Al onze instituten zijn aan het einde
gekomen van hun levenscyclus.” Don Taps-
geïnvesteerd en geconsumeerd wordt. werk, werk, werk, cott verkreeg wereldfaam door zijn boeken
over de nieuwe digitale generatie en zijn
maar wat voor werk daar gaan ze niet over. boek ‘ Wikinomics’. In 1992 publiceerde hij
over de paradigma verandering en noemde
het toen de belofte van de informatietech-
nologie (Paradigm Shift: The New Promise of
Heertje is het daar radicaal mee oneens en Duurzame WaarDe Information Technology). Die belofte wordt
zegt: “Wij moeten mondiaal grootscheeps Umair Haque, businessblogger voor Harvard nu ingelost.
investeren en innoveren en voor werkgele- Business geeft een meer concrete beschrij-
genheid zorgen, in alles wat met duurzaam- ving van wat die transitie betekent. In zijn
heid te maken heeft. En dat is een ongeloof- pleidooi over ‘Constructive Capitalism’ draait
lijk uitgebreid programma, waarmee we alles om authentieke, betekenisvolle, duur-
voor jaren werk aan de winkel hebben. En zame economische waarde. ‘Thick value’
het is tegelijkertijd dan de oplossing voor noemt Haque dit. Daarvoor is een revolutie
wat we dan noemen ‘de kredietcrisis’. En dat nodig en die gaat zich volgens Haque ook
betekent ook dat je inspeelt op wat de aftekenen. Nieuwe instituten en toezicht-
behoeftes zijn van mensen nu en straks. En houders zullen zich wereldwijd veel nadruk-
dat moet de essentie zijn. Dan is het werk kelijker bemoeien met de wijze waarop we
dus ook zinvol en essentieel. Dan wordt consumeren, produceren en samenwerken.
werk afgeleid uit ‘ Waar doen we het voor?”
Heertje noemt de kredietcrisis een over- TRANSITIE
gangsfase. De maatschappij is in transitie, van naar
de wereld na de kredietcrisis is definitief Income Outcome
anders dan ervoor. Een korte stemronde met Thin value Thick value
de zaal toont dat 90% van de deelnemers Productivity Creativity Michiel Boreel CTO van de Sogeti groep was
(samen met Menno van Doorn, directeur van
het met professor Heertje eens is: we zijn in Transactions Connections het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie)
transitie. Old Institutions Institutional innovation gastheer van het symposium.
12

13. WhAT mEAnS?
vint symposium De virtualisering
op video van de wereld
De presentaties van Arnold Heertje, Umair Parallel aan de conversatiemaatschappij1
Haque en Don Tapscott zijn op internet inte­ ontwikkelt zich momenteel een collaboratie­
graal te bekijken. Naast de volledige pre­ economie op basis van simulatie en sociale
sentatie is een kleine productie van de media. Echt overtuigende voorbeelden van
sprekers gemaakt “Penny for your de gestaag groeiende equivalentie van media
thoughts”. Beide zijn te bekijken via het en individu, van ‘Me the Media’, vinden we
VINT videokanaal www.vimeo.com/ tegenwoordig niet bij LinkedIn, Facebook,
user1923062/videos en terug te vinden op Twitter, Second Life, de Sims etcetera, maar
het vintblog www.vint.sogeti.nl in de‘lifelike’3D productlifecycle­omgevingen
van de maakindustrie.2 De echte Virtualise­
ring van de Wereld begint bij bedrijven als
VW. Crash test dummies bijvoorbeeld zijn
tegenwoordig helemaal digitaal, van binnen
en buiten. Zo kunnen we bij een digitale klap
van 75 km/h, afhankelijk van waar iemand in
een bepaald type auto zit, perfect zien hoe
Volgens Tapscott is een leiderschapscrisis erg de whiplash is en waar de organen een
het meest voor de hand liggende wat er nu optater hebben gehad.3
staat te gebeuren. Want de verwarring zal
groot zijn en de oude en nieuwe ideeën Het huwelijk van conversatiemaatschappij
over waar het heen moet gaan zullen met en collaboratie­economie ontwikkelt zich
elkaar botsen. vanuit de ‘Me the Media’­equivalentie bin­
nen het spanningsveld van NBIC­convergen­
heBBerigheiD tie,4 hyperrealiteit5 en de webwetenschap6,
De laatste spreker was Rik Op den Brouw, die Tim Berners­Lee voorstaat. Om een lang
directeur Rabobank Particulieren. Technologie verhaal kort te maken hebben we een en
“ieDereen Die DenKt Dat speelt volgens Op den Brouw een belangrijke ander in een plaatje verwerkt. Weergegeven
rol voor het vinden van oplossingen voor de ziet u het kloppende hart van conversatie­
we uit DeZe receSSie echte issues van vandaag. Maar we mogen maatschappij en collaboratie­economie. Links­
niet vergeten dat de hebberigheid die ten onder, aan de economiekant, staat de ultieme
KOMen en weer naar grondslag lag aan de crisis ook door de tech- belofte van een nieuwe People­Planet­Profit­
nologie is gevoed. Volgens Op den Brouw is de verhouding en rechts, aan de maatschappij­
buSineSS-aS-uaSual beste aanpak van de crisis een terugkeer naar kant, de dreiging van verzanden in gewauwel
de basis, de coöperatieve gedachte. en narcisme. Gegeven alle gecombineerde
Gaan, Zit er GOeD naaSt” uitdagingen in deze crisiseeuw moeten we
menno.van.doorn@sogeti.nl het komende decennium de vruchten zien te
plukken van een online ‘VW’­mix, die bij­
draagt aan een uitweg uit de economische en
ecologische malaise.7
“Iedereen die denkt dat we uit deze recessie
komen en weer naar business-as-usual Jaap Bloem
gaan, zit er goed naast. We hebben een
nieuw medium van menselijke communica-
tie, het Internet. En nu het veranderd is in
web 2.0, is het niet meer een platform om
content te presenteren, maar is het een
wereldwijd computerplatform geworden.”
Dit artikel is ook gepubliceerd in IT Executive.
Tapscott ziet de crisis, net als Haque en
Heertje als een omslagpunt. “De huidige
economische crisis is meer dan een crisis
van de economie: het is een historisch Nico Baken, hoogleraar telecommunicatie aan de TU
moment in de menselijke geschiedenis. Als Delft en bij KPN verantwoordelijk voor innovatie en Noten
strategie. Hij pleitte in een van de breakout sessies 1 www.methemedia.com
we er op terug kijken na een paar decennia, voor radicale transformaties in Nederland. Door 2 www.3ds.c om/products/v6/welcome
zien we dat dit het moment was waarop we transsectoraal te denken en handelen kunnen de 3 www.forbes.com/forbes/2007/0813/068.html
de economie moesten ‘resetten’. Dit was het grootschalige veranderingen die noodzakelijk zijn
4 en.wikipedia.org/wiki/NBIC
worden doorgevoerd. De powerpoint presentatie is te
punt waarop de industriële economie vol- 5 en.wikipedia.org/wiki/Hyperreality
bekijken via www.vintsymposium.nl/download/
6 www.webscience.org
ledig uitgeblust raakte.” PresentatieNicoBakenFastForward.pdf
7 www.21school.ox.ac.uk
13

14. WhAT’S nExT?
cOMPuternetwerKen ZOrGen VOOr GrOei en welVaart
Vuur en aarde waren bepalend voor de economische ontwikkelingen
in het landbouwtijdperk. in het industriële tijdperk zijn stoom, staal
en olie het economisch wondermiddel geweest. nu, in het huidige
informatietijdperk, hebben computernetwerken gezorgd voor groei
en welvaart. Met de economie op zijn retour, rijst de vraag welk
ingrediënt ons uit het slop gaat trekken. Onze voorspelling is dat
een revolutionair gebruik en groei van data de welvaart weer op een
hoger plan gaat brengen.
Data als economische
wonderolie
De groei van de welvaart gaat niet in een de volgende golf in het informatietijdperk lei kanalen weer op een slimme manier af te
rechte lijn, maar in een golfbeweging naar dient zich aan. Data vormen de nieuwe olie, kunnen tappen. Ook dit digitale spul moet
beneden en verder omhoog. Verschillende Google is het nieuwe Shell. Economische net als olie worden verfijnd (geraffineerd),
economen hebben zich verdiept in deze impulsen zullen komen uit het gebruik en voordat het voor tal van toepassingen kan
golfbewegingen. De huidige visie is dat die inzet van datavelden. worden ingezet. De digitale variant van een
bewegingen worden veroorzaakt door de olieveld of gasbel heet tegenwoordig data-
basisgrondstoffen voor de economie. De De clouD alS olievelD cloud. Er wordt vandaag de dag gesproken
stoommachine, staal en olie hebben hun Net als het aanboren van olievelden , worden over ‘cloud computing’ en werken ‘ in de
impact gehad in alle hoeken en gaten van de nu op steeds grotere schaal datavelden cloud’ als gegevens in een wolk zijn opgesla-
economie, juist door hun brede inzetbaar- aangeboord. Gegevens van bedrijven, over- gen die vervolgens door verschillende men-
heid. Omdat er steeds weer een nieuw basis- heden, individuen en objecten pompen we sen kunnen worden aangeboord.
ingrediënt wordt ‘ontdekt’ komen we uitein- en masse het net op om vervolgens via aller-
delijk op een hoger plan. Maar voor we het economiSche WonDerolie
hogere niveau bereiken zijn we door een De groei van de data-cloud is zelfs zo explo-
recessie en depressie heengegaan. sief, dat er in een jaar net zoveel data bijko-
men als de hele geschiedenis van de mens-
Zo klom de economie na de grote depressie heid daarvoor heeft opgeleverd. In die zin
uit het dal door olie en bedrijven als Shell. zijn data letterlijk wonderolie, want bij
Dankzij de olie-industrie floreerde de auto- gebruik van gewone olie blijft er naderhand
industrie, de vakantie-industrie, de ijskastin- minder van over, terwijl data oneindig keer
dustrie en noem-maar-op-industrie. Het kunnen worden (her)gebruikt en dan zijn er
basisingrediënt doet zijn werk in tal van nog net zo veel over aan het eind.
sectoren.
Letterlijk leveren data geen energie uiter-
Wie nu de stekker uit internet trekt legt de aard, maar in zijn betekenis voor de econo-
hele maatschappij plat. De economie heeft mie is het vergelijkbaar met wat olie voor de
inmiddels de weg naar beneden ingezet en industrie heeft gedaan en vruchtbare grond
14

15. Zo’n versnelling in kennis wordt door Ameri-
kaans president Barack Obama zeer serieus
genomen. Recent heeft hij zijn Chief Techno-
logy Officer een speciale missie meegegeven
om alle overheidsdata in een cloud onder te
brengen (www.data.gov). Wetenschappelijke
gegevens, economische data, geboorte- en
sterftecijfers, alles wordt openbaar. Obama
aast op een kennis- en creativiteitsversnel-
ling dankzij deze strategie.
Bumpy roaD aheaD
De overgang naar het datatijdperk gaat niet
zonder slag of stoot, net zoals de overgang
van stoom naar staal en olie. Transformaties
gaan gepaard met krakende economieën,
faillissementen, bedrijven die de boot missen
en misbruik van de nieuwe mogelijkheden.
Econoom Joseph Schumpeter noemde dit
proces’creatieve destructie’. Succesvolle
toepassingen van nieuwe technieken, vernie-
tigen de oude.
“burGerS wOrDen
GehOlPen DOOr
‘intuïtieleVerancierS’”
Het tijdperk dat we tegemoet gaan kent
zoals ieder tijdperk zijn goede en slechte
kanten. Het enthousiasme over staal in de
voor de landbouw. In het huidige tijdperk zijn Misschien is het Israëlische my6sense wel vorige eeuw begon met treinen en reizen en
ruwe data de grondstof die de economie zo’n bedrijf dat over een paar jaar miljarden even later bouwden we er een oorlogsindus-
omhoog zullen trekken en de samenleving verdient. Ze tappen slim in op de datacloud trie mee op. Olie is prachtig, maar vervuilt de
opnieuw vorm zal geven. Door het koppelen en leveren de burger een zesde zintuig, zo in aarde. De data-explosie levert de consument
van data en slim filteren ontstaan tal van de broekzak, op de iPhone. Op basis van digi- een betere service en de aarde een duur-
nieuwe mogelijkheden. Tim Berners-Lee, de taal gedrag leert my6sense de persoon ken- zame toekomst, maar privacy is dood, en
uitvinder van het World Wide Web, voorspelt nen. Een makkelijke adviesdienst voor tal van cybercriminaliteit en manipulatie van data
dat aan dit digitale raffinageproces ontiege- zaken. Koopgedrag, zakelijke interesses, kunnen dramatische gevolgen hebben.
lijk veel nieuwe dingen zullen ontspruiten. woorden die in Twitter of andere berichten
worden gebruikt zijn de basis voor een Het ergste staaltje data-manipulatie hebben
‘insightfull, flexible en not demanding’ we net achter de rug. Datapakketjes met de
“GOOGle SPeelt nu al adviesdienst die zo de telefoon binnen- snelheid van het licht werden overal ter
stroomt. De basis waarop de burger in het wereld te koop aangeboden als financiële
VOOr DiGitale artS” datatijdperk zijn beslissingen neemt, zal derivaten. Niemand die precies leek te begrij-
bepaald worden door bedrijven als pen hoe het zat en ondertussen zitten we
my6sense of andere ‘intuïtieleveranciers’. met een kredietcrisis en werd de economie
Google groeide van scratch in tien jaar naar genadeloos onderuit gehaald. Naarmate we
30 miljard omzet. We zullen nog meer won- BranDStoF voor De herSenen de potentie van data beter leren begrijpen,
derbaarlijke groeiers zien. Sterk in opkomst Data zijn de brandstof voor de hersenen en zullen we zien dat er nieuwe instituten
zijn de bedrijven die iedere burger voor een het internet, zoals olie de energie levert voor komen, toezichthouders en stimulerings-
paar honderd dollar van zijn eigen DNA- de verbrandingsmotor en auto’s. We zijn maatregelen. Een nieuw soort Verenigde
profiel voorziet. Microsoft, Intel, Google IBM afhankelijk van deze nieuwe brandstof voor Naties, IMF of Wereldbank, maar dan als
en Cisco zijn nu al digitale arts aan het spe- het realiseren van kennisdoorbraken en koersbepalers van het nieuwe informatietijd-
len. Met deze nieuwe datatechnieken in uitvindingen voor het energievraagstuk, perk. Met als belangrijkste missie het voorko-
handen komt het heil straks niet van de huis- opwarming van de aarde en het tekort aan men van een volgende data-crisis en de
arts, maar uit de datacloud. En hetzelfde staat water en voedsel. De grenzen aan de groei optimale exploitatie van de kennisspiek in de
te gebeuren met advies over bankzaken, van de aarde gaan niet opgelost worden met 21ste eeuw.
carrière, of vakantie: slimme services rond meer olie of staal, maar met meer kennis en
datapakketjes gekoppeld aan uw digitale ik innovatie. Daarvoor hebben we die giganti-
op het net, levert onafhankelijk en beter sche datamachine nodig die nu aan het jaap.bloem@sogeti.nl
advies dan van het reisbureau of verzeke- groeien is en tot een enorme wereldwijde menno.van.doorn@sogeti.nl
ringsagent. kennisversnelling leidt. sander.duivestein@sogeti.nl
15

16. WhAT’S On my mind?
meer
opleidingen
op verzoek
van klanten
De divisie Software Control van Sogeti biedt
haar klanten een uitgebreid aanbod van test­
en quality Assurance (QA) opleidingen.
Deze opleidingen vinden plaats op basis van
open inschrijving of in de vorm van incom­
pany opleidingen op locatie van onze klanten.
Vanwege grote interesse en op verzoek van
klanten, heeft Sogeti haar opleidingsaanbod
elk jaar verder uitgebreid. Ook in het najaar
van 2009 en in 2010 bieden wij u een com­
pleet aanbod aan Test­ en QA­opleidingen.
Deze opleidingen zijn absolute aanraders
voor professionals die het ontwikkelen en
het testen van informatiesystemen gestruc­
tureerd, kwalitatief en daarmee kosten­
bewust willen benaderen.
Op www.TMap.net treft u ons complete,
actuele opleidingsaanbod aan, waaronder
de nieuwe opleidingen en diner lectures op
het gebied van ketentesten, security testen
en business driven test management.
Daarnaast heeft Sogeti, als bron van TMap®
Professional kom
en marktleider op het gebied van testen,
opleidingstrajecten ontwikkeld die aanslui­
ten bij de certificeringen TMap NEXT®
Foundation en TMap NEXT® Advanced. Dit
zijn officieel bij EXIN (het Exameninstituut
van je eiland af!
voor ICT’ers) te behalen internationaal
erkende certificaten.
Om u voor een van de opleidingen in te
schrijven kunt u gebruikmaken van het
online inschrijfformulier dat u vindt op
www.TMap.net. U kunt ook een formulier
aanvragen via sc­klantopleidingen@sogeti.nl Daar waar we jaren geleden van mening waren dat het
Vanaf vijf á zes deelnemers kan Sogeti elke
Test­ of QA­opleiding ook in de vorm van ict landschap begon te lijken op een bord spaghetti,
een incompany opleiding op uw locatie
organiseren. Daarnaast bestaat de mogelijk­ moeten we nu onze ict specialisten tot de orde roepen.
heid om voor uw organisatie een opleiding
op maat samen te stellen. Bovendien biedt Professional kom van je eiland af en ga bruggen bouwen
Sogeti praktijkgerichte coachingstrajecten
aan. naar andere eilandjes, zegt esther treurniet. wat hebben
De docenten die de diverse opleidingen we van elkaar nodig om het ict landschap zo beheersbaar
verzorgen, zijn alle testprofessional bij
Sogeti. Zij hebben ruime praktijkervaring en onderhoudsvriendelijk mogelijk te maken? Zodat de
opgedaan bij opdrachtgevers in verschil­
lende sectoren, verzorgen al jarenlang klant­ ‘klanten’ van ict zo goed mogelijk ‘bediend’ kunnen
opleidingen en zijn TMap®­gecertificeerd.
worden en dat ze het gevoel hebben ‘begrepen’ te worden.
sonja.boelhouwer@sogeti.nl
16