4. Jak mówi legenda, ikona ta jest jedną z siedemdziesięciu, namalowanych przez świętego Łukasza Ewangelistę na fragmentach stołu, przy którym posiłki spożywała Święta Rodzina. Powstanie wizerunku miało mieć miejsce w Jerozolimie, w miejscu zwanym wieczernikiem (związanym z Ostatnią Wieczerzą). W latach 66-67, w czasie najścia rzymskich wojsk pod wodzą cesarzy Wespazjana i Tytusa, chrześcijanie mieli uciec do miasteczka Pellu(?). Wraz z innymi świętościami w jaskiniach schowali oni również ikonę Bogarodzicy.
5. W 326 r. do Jerozolimy przybyła cesarzowa Helena, aby odwiedzić święte dla chrześcijan miejsca oraz odnaleźć Krzyż Pański. W darze od wiernych otrzymała ikonę Matki Bożej. Ikona ta została umieszczona w Konstantynopolu, w cesarskiej kaplicy, gdzie miała pozostawać przez następne pięć wieków. W drugiej połowie XII w. z wielkimi honorami ikona Bogarodzicy została przewieziona na Ruś, na zamek w Bełzie. Po przyłączeniu zachodnich ziem Rusi Kijowskiej do Korony Królestwa Polskiego w 1372r. Księstwo Bełskie, wraz z Rusią Czerwoną, przeszło we władanie księcia opolskiego Władysława, który został namiestnikiem tych ziem z ramienia Węgier.
6. Wtedy też zamek w Bełzie mieli okrążyć Tatarzy. Licząc na pomoc Matki Bożej, książę Władysław wyniósł świętość z cerkwi i postawił na miejskiej ścianie. Strzała, wystrzelona przez jednego z Tatarów ,trafiła w wystawioną na mury zamku ikonę. Legenda głosi, iż na cudownym obrazie miały od tamtego czasu pozostać ślady krwi przebitego strzałą jednego z najeźdźców, które widać do dzisiaj. Zapadła mgła, w której szyki nieprzyjaciół pomieszały się tak, że zmuszeni zostali przerwać oblężenie i wycofać się. Jedno z podań mówi również, że w sennym przywidzeniu Obrończyni Niebieska nakazała księciu przenieść cudotwórczą ikonę na Jasną Górę, do Częstochowy.
7. W 1382r. Książę Władysław zakłada klasztor na Jasnej Górze (góra spotkania - została tak nazwana w wyniku mnóstwa cudów, które miały tam miejsce) i przenosi tam "cudotwórczą świętość", powierzając ją na przechowanie zakonowi paulinów. Kilka lat później klasztor został obrabowany przez husytów. Pozbawiwszy go wszystkich skarbów, chcieli oni zabrać również i cudowny obraz, lecz niewidoczna siła zatrzymywała konie i wóz ze świętością nie zdołał się ruszyć. We wściekłości jeden z rabusiów zrzucił świętą ikonę na ziemię a inny uderzył mieczem po twarzy. Ślady cięcia są widoczne do dziś.
8. W połowie XVII wieku szwedzki król Karol X Gustaw, zająwszy Warszawę i Kraków, poniósł klęskę pod murami klasztoru na Jasnej Górze. Zwycięstwo wojsk Korony Polskiej jest przypisywane szczególnej opiece Bogarodzicy. Król Jan Kazimierz, powróciwszy do Lwowa, ogłosił manifest, w którym polecał swoje państwo protekcji Bożej Matki, nazywając częstochowski jej obraz "Polską Królową". Tytuł ów przysługuje Pani Jasnogórskiej do dziś. Na mocy aktu papieża Klemensa XI z roku 1716 biskup chełmski Krzysztof Andrzej Szembek dokonał 8 września 1717roku koronacji cudownego obrazu koronami papieskimi. Takich znaków szczególnej opieki Matki Bożej Częstochowskiej było w historii naszego narodu wiele.
9. Współczesna ikona z kręgu prawosławia Podczas II wojny światowej dla ochrony obrazu postanowiono ukryć go zamurowując w klasztornej niszy. W ołtarzu natomiast umieszczono kopię wykonaną przez ojca Augustyna Jędrzejczyka. Wizerunek Matki Bożej przetrwał wojnę i króluje nadal z jasnogórskiego wzgórza.
10. Ogromny wpływ na rozwój nowych form kultu maryjnego w ubiegłym stuleci miał sługa Boży prymas Stefan Kardynał Wyszyński. W jego też sercu zrodziła się idea peregrynacji Częstochowskiego Obrazu przez wszystkie katolickie parafie w Polsce. Trudno jest dziś przecenić duchowe owoce, jakie przyniosła naszemu narodowi tamta przecież z tak wielkim trudem realizowana peregrynacja. Cudowny Wizerunek Jasnogórskiej Bogurodzicy od początku powstania Sanktuarium uznany został za relikwię Królestwa Polskiego. Obraz Jasnogórskiej Bogurodzicy stopniowo stał się naszym narodowym symbolem, niemal drugim herbem państwa polskiego. Noszono go na sztandarach i proporcach, zdobił broń, ordery i ryngrafy.
11. Kopia Cudownego Obrazu rozpoczęła swą pielgrzymkę po Polsce 29 sierpnia 1957 r. od Archikatedry Warszawskiej. Stąd 7 września wyruszyła na pierwsze nawiedzenie Polski. Do milenijnego roku 1966 Obraz nawiedził 10 diecezji. Peregrynacji towarzyszyły piętrzące się trudności ze strony władz państwowych i partyjnych. 2.IX.1966r. wizerunek Matki Bożej Nawiedzającej został aresztowany i przewieziony na Jasną Górę. Funkcjonariusze MO w dzień i w nocy pilnowali Obrazu, kontrolując wszystkie samochody wyjeżdżające z Sanktuarium. Uwięzienie trwało sześć lat. W tym czasie znakiem Jej obecności były puste ramy, świeca i Ewangeliarz. Obraz powrócił na trasę nawiedzenia dopiero 18 czerwca 1972. Uwolnienie Ikony było zasługą radomskich księży, którzy na kilka dni przed uroczystościami w Radomiu wywieźli potajemnie Obraz z Jasnej Góry.
14. Król Zygmunt III Waza klęczący przed Czarną Madonną obraz nieznanego artysty
15. Zgodnie ze zwyczajem, cudowny obraz się przyozdabia. Początkowo kosztowne klejnoty mocowano bezpośrednio do deski. Po restauracji w roku 1430 obraz został przyozdobiony w złote i srebrne blachy oraz korony. Od połowy XVII wieku cudowny wizerunek jest ubierany w sukienki wykonane z cennych tkanin, haftowane złotem i ozdobione klejnotami. W zbiorach sanktuarium znajduje się aktualnie osiem sukien, z których każda ma własna nazwę. Najcenniejsze to diamentowa i rubinowa (najstarsze klejnoty pochodzą z XV w.). Są jeszcze dwie sukienki koralowe, milenijna z 1966 roku i dwie wykonane na jubileusz 600-lecia Jasnej Góry. Wszystkie są unikalnymi dziełami sztuki jubilerskiej. Corocznie na Jasnej Górze w Wielki Czwartek odbywa się zmiana sukienki na cudownym Obrazie N. Panny. Tej uroczystej i wiekami uświęconej ceremonii dopełniają zwykle Ojcowie Paulini z uderzeniem 4 godz. rano, gdy jeszcze drzwi świątyni są zamknięte, aby uniknąć natłoku ludzi ze względu na szczupłość miejsca, w którem się ta ceremonia odbywa.
