SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 54
Baixar para ler offline
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත ෙහේවෙග්


                             02 mrspzfPAoh (02 Chapter )

               idr OrAuhla jYfhka fu;a;d ixl,amh
               ;`<ska m@lg jk m@cdkk yd prAhd moku
                  ( Foundation of Cognition and Behaviour
                       as an Value in Concept in Metta )




                       idr OrAu ms<snZo yeZoskajSu ( Introduction of Values )


              huzlsis ixl,amhla ( Concept ) idrOu!hla ( Value ) jkafka tlS ixl,amh
uZ.ska ldhsl" jdpisl yd udkisl hk f; wxYfhkau uqZM uy;a ffcj f,dalhd jsIfhysu ys;
iqj isKsi hf:dala; ixl,amh l@shd;aul lsrSfuz mj;sk yelshdj u;h' thska .uH jkqfha
huzlsis ixl,amhla idrOu!hla jSug wksjdrAhfhkau tlS ixl,amh m@fhda.sl ;,fha mej;Su
wksjdrAh njhs' ixl,amhla yqfolau idrOu!hla fkdjSfuz fya;`j fuhska meyeos,sh'1 Tzkeu
ixl,amhla idrOu!hla jk jsg tys ffcj jsoHd;aul yd ffjoH jsoHd;aul Wmfhda.S;djh
i,ld m@cdkk    ( Cognition ) yd prAhd ( Behaviour ) hk fCIa;@ folla hgf;a ie,ls,a,g
.; yelsh' fuz hgf;a m@cdkkh yd prAhdj hk fo wxYhu idrOu!hla ms<snZoj ie,ls,a,g
.ekSfuz oS b;du;a jeo.;a tl yd iudk jgskdluzj,ska hq;` oDIagsfldaK folls' tfukau
kQ;kfhys ffcj jsoHd;aul mCIfhka yd ffjoH jsoHd;aul mCIfhka fuz fo wxYh ms<snZoju
jsjsO mrAfhaIK uy;a rdYshla is|= lr we;s ksid b;du oDIHudk wkaouska idOl iys;j u
lreKq f.kyer oelajSfuz wjYH;djh fujeks TzkEu Ydia;@Sh mrAfhaIKhla iuznJOfhka
w;sYhskau jeo.;ah'2


              idrOrAuhla hkafkka weZ.fjkqfha l`ulaoehs ijsia;rd;aulj wrA: ksrEmKh
lr.ekSu fuysoS m<uqfldgu jeo.;ah' idrOu! hkqfjka yeZoskafjkafka lsishuz jsreoaO fyda
jsfjzpkd;aul yeisrSula fyda meje;aula fjkqjg huz ksYaps; yeisrSula fyda meje;aula iuZ.
fm#oa.,sl jYfhka fyda iudcSh jYfhka tlZ.jSuls' ;j;a f,ilska wF:! olaj;fyd;a"
idrOrAuhla hkq mqoa.,hd iudch yd cSjs;h idrj;a lrk fmdfydi;a lrk udkqIsl
.`Kdx.hls' idrOrAu lsishuz ixialD;shlg fyda wd.ulg fyda ms<s.ekSuz moaO;shlg fyda


                                         31
wkHkH fjhss' tu ixialD;sl rgdj fyda wd.usl ikaorANh fyda ms<s.ekSuz moaO;sh wkqj usi bka
mrsndysrj idrOrAu ms<snZoj l:d lsrSu fuz fya;`j ksid ksIaM, jQjls' fndfyda jsg fndfyda
fokd idrOrAu iuZ.u ixialD;sh fyda wd.u fyda ms<s.ekSuz moaO;shla fyda ms<snZojo iZoyka
lrk nj olakg ,efnkafka o fuu fya;`j ksiduh' 3




              fuz fya;`j ksidu lsishuz idrOrAuhl jshqla;;d .`Kh we;ehs lsj fkdyelsh'
jshqla;;d .`Kh kuz idrOrAu th idlpzPdjg .efkk ixialD;sl iudcuh fyda wd.usl
rduqfjka mrsndysrj meje;aula iys;h hkakhs' idrOrAu jshqla; fohla fkdjk nejska th
ksrka;rfhkau wrA:j;a jkafka lsishuz ndysr iudc mrsirhla iuZ.uh' tu ndysr iudcuh
mrsirfhys wkkH;d ,CIKj,g wod,j idrOrAu fuz ksid ilia fjz' huzlsis iudc mrsirhla
;`,oS we.hqug ,la flfrk idrOu!hla fyda idrOu! ;j;a iudc mrsirhla ;`,oS ta yd iudkj
we.hqug ,la fkdlsrSu fyda tajd idrOu! fkdjk nj fmkajd oSu ;`< ;yjqre jkqfha idrOu!
ixialD;sfhka ixialD;shg fyda iudc mrsirfhka mrsirhg mj;akd jQ jsp,Huh fohla njhs'4


              idrOrAu hkak yeZoskajSu iZoyd mrAhdh jYfhka Ndjs;dlrkq ,nk ;j;a mo
fndfyduhla we;' tkuz yr" jgskdluz" mqreIdrA:" w.hka" jsksYaphka" i;a.`K" .`KOrAu yd
usksialuz hkdoS jYfhks' fn#oaOd.usl ikaorANh hgf;a idrOu! mqKH l@shd" l`i, lu! yd l@shd
is;a jYfhka wF:! oelafjz' idrOu! ms<snZoj iZoyka lrk jsg by;ska olajk ,o ish,qu mrAhdh
kduhkaf.ka weZ.fjk wrA:hka idrOu! hkafkka lshfjz'5 fjk;a f,ilska wF:!j;a lrf;d;a"
wjidk js.@yh ;`<oS idrOu! hkqfjka yeZoskafjkafkao ixl,amhlau fjz' TzkEu ixl,amhla hkq
ffcj m@cdkkhg wruqKq jk lsishuz ixfjzos;djhla jYfhka olajf;d;a th ksjerosh' usksidg
fukau fjk;a iFj jsfYaIhkgo ixfjzokhka ;sfnz' kuq;a tjeks ixfjzokhka fnfyjska m@d:usl
ugzgfuz ixfjzokhka jk w;r usksidg fuka oshqKq fyda ixjrAOkhg m;a iakdhquh
l@shdldrSFjhla yd b;du jsYd, ixlSrAK jHqyhka wka;rA.; uia;sIalhla Wreu lr fkd.;a


                                          32
fiiq iFj jsfYaIhkayg ke;' Tjqkg fjzokdj" |=l" nsh" wdidj" wdorh" fldamh yd yqol,d
iajNdjh jeks wixjrAOs; udkisl ixfjzokhka jskaokh lsrSfuz yelshdj muKla we;' th jqjo
lsishuz udkisl wdfjz.hla jeks ixfjzokhla muKs' usksidg fulS ;;ajh wNsnjd lsishuz
ixfjzokhla tys wdfjz.uh ia:rh blaujd ixl,amSh ;,fha isg jsZo.ekSfuz Yla;sh we;' fuh
ixfjzokhkays nqoaOsuh l@shdldrSFjh weiqrska yg .;a iajNdjhls' fuu nqoaOsuh iajNdjh jvd;a
ixjrAOkhg m;afj;au usksid Tyqf.a m@d:usl .;s isrs;a j,ska yd yeisrSuz rgd j,ska wE;a jS
tla;rd YsIaGdpdruh wjia:djlg t<fUz' fuh udkj YsIaGdpdrfhys tla;rd oshqKq wjia:djla
iksgqyka lrkakla fjz' l@u l@ufhka ffcj jrA.hdf.a udkj YsIaGdpdruh ;;ajh f.dvkZ.d
.ksuska oshqKq j;au ffcj jrA.hdf.a oshqKqj yd iqN isoaOsh wruqKq lrf.k f.dvkefZ.k tu
ixl,am idrOu! kuska yeZoskafjkakg jsh' tu ksid idrOu!j, uQ,sl ixl,amSh ,CIKj,g
wu;rj iodpdruh" ixialD;sl yd udkqIsl hkdoS jsjsO wx. ,CIK o wka;rA.;j we;'


              by; oelajQ ksrAjpkh mrsos TzkEu idrOrAuhl iodpdruh ixialD;sl yd
udkqIsl wrA:j;a njla olakg ,efnz' iEu idrOrAuhlau hym;ah' m@;scdkd;aulh' krl
idrOrAu hkqfjka woyiajkakd jQ fohla lsisfia;au ke;' fuz fya;`j ksid tnkaola .ek
is;Sugj;a fkdyelsh' nq|=iufha TzkEu mqoa.,fhl` jsiska fkdl< hq;` hehs oelafjk miamjq yd
oi wl`i,a whym;a yd m@;sfYaOkd;aul prAhdjkag ( Negative Behaviour ) ksoiqka f,i
oelajsh yel' tajd idrOrAuhkays jsreoaO mCIh ksfhdackh lrk nejsks' tfiau ta ksid tajd
idrOrAu f,i yeZoskajsh fkdyelsh' tfiau tjeks l@shdjka is|= lsrSfuka mqoa.,dka;r yd iudc
iuznJO;d nsZo oefuk fyhska TzkEu ndysr iudc miq;,hla ;`,oS tajdg ysus i;H we.ehqu
                  6
fkdfjkiaj mj;S'


              m@;scdkd;aul idrOrAu ( Positive Values ) ms<snZoj idlpzPd lrkjsg uSg
iuSm wrA:fhka idrOrAu ksrAjpkh lrk mZvsjre isgs;s' jsfYaIfhkau udkqIsljdoS ufkdajsoHd
.`rel`,fha udiaf,da yd Tz,afmdgz tjekafkdah' Tz,afmdgzf.a ksrAjpkh mrsos ‘idrOrAuhla hkq
iajd;auh yd iuznJO wrA:hls'’ nq|=iuh wd;aujdoh neyerlrk fyhska Tz,afmdgz olajk
iajd;auh mqoa., wkkH;djh f,i .; yel' tfiau th iajShFjh fyda fm#reIFjh f,io
wrA:l:kh l< yel' iajShFjh yd fm#reIFjh hk lreKq fol .;fyd;a th fjku
idlpzPdjg ,la l< hq;` ;rfuz jeo.;a ud;Dld folls' fuz ms<snZoj kQ;kfha is|= flrS we;s
mrAfhaIK yd Ydia;@Sh oekqu wOHdmk ufkda jsoHdj" ixjrAOkd;aul ufkda jsoHdj" <ud ufkda
jsoHdj" ufkda jsoHd;aul orAYkh" wOHdmk orAYkh" wdpdr jsoHdj yd orAYkh hk jsIh
fCIa;@hhkays me;sr mj;shs' fuz jsIh fCIa;@hhka tllg tlla iuznJO jk w;r fuzjdfhys
idlpzPdjg nZ|=ka jkakd jQ uD;Dld fndfyda fihskau iudkFjhla Wiq,hs' 7


              idrOrAu hk jok bx.@sis NdIdfjz Values hk wrA:fhka Ndjs;hg meusK we;s
tlls' tys idudkH wrA:h w.h fyj;a jgskdlu hkakhs' usksiqka w.h lrk ishZM foh


                                          33
idrOrAu f,i .; fkdyels nejska w.hka j,ska idrOrAu fjkalr .ekSug huz rS;shla wjYHh'
fuhska lshefjk wfkla foh kuz idrOu! fkdjk ke;fyd;a idrOu! f,i ie,lsh fkdyels
w.hkao mj;sk njhs' fuu w.hka mqoa., jYfhka fukau idudcSh jYfhkao jsh yelsh' w.hka
jkdyS huzlsis fohla iZoyd fmd|= talus;slj wdfrdamKh lrk ,oaodjQ fohls' t;`< udkqIsl nj
.enzjsh yelsh' tfiau tfia fkdjsh yelso jsh yelsh' tfia jshyels w.hka idrOu! f,i
ms<s.ekSu ms<snZoj wfma .egZMjla fkdue;' .egZMj we;af;a tfia fkdjsh yels foa ms<snZojh' fuz
fya;`j ksidu idrOu! w.hka j,ska fjka lr.kakd jQ uskquz oKav ms<snZoj ld,hla ;siafia
odrAYkslhka w;r fukau ufkda jsoHdZ{hska w;ro uy;a jsjdodiuzmkak hq.hla we;s jS
mej;sKs'8 fuz fya;`j ksidu idrOu! hk jpkh uy;a mg,ejs,s iy.; jpkhla njg m;a jS
we;' Values hk jpkfhys we;s mg,ejs,s nj .ek iZoyka lrk tan@yuz udiaf,da fufia lshhs'




                 ‘Values hkak fkdfhla wdldrfhka ksrAjpkh lr;sfnz' fkdfhla fokd th
f;areuz .kafka fkdfhla wrA: j,sks' i;HjYfhka oelajqjfyd;a wmg jevsl,a fkdf.dia uSg jvd
ksYaps; ldrAhnoaO jpkhla fidhd.ekSu iZoyd fuz jHdc moh w;ayer oeuSug is|=fjkq we;'’
tan@yuz udiaf,da fuhska olajd isgskafka idrOu! hkafka wrA:h th jsjsOdrA:fhka Ndjs;d lsrSu
;`,ska uq,ska iZoyka l<dg jvd w;sYhskau mqZM,a jS f.dia we;s ksid thska uq,ska woyia l<
wrA:hg huzlsis ydkshla is|= jS we;s njhs' tfukau uq,ska woyia lrk ,o wrA:h mejiSu iZoyd
idrOu! hk moh w;ayer fjk;a jpkhla Ndjs;d lsrSfuz wjYH;djh jrA;udkh jk jsg u;`j
             9
we;s njhs'


                                            34
idrOu! ms<snZoj tan@yuz udiaf,da iZoyka lrk fuz |=Ialr;djh uelakso olshs'
‘Values hk ixl,amh jsoHd;aul f,i Ndjs;d lsrSu ms<snZoj mj;sk |=Ialr;djhla kuz th
fkdfhla fkdfhla wrA:fhkao jrskajr wrA: udre lruskao Ndjs;d lsrSu ksid we;sjS ;sfnk
jHl~,Fjhhs'’ huzlsis jsIhfCIa;@hl ksYaps; wrA:hla f.koSu msKsi jHjydr lrk ,o
;dCIK mohla thska mrsndysrj idudkHlrKh jSu ksid thska uq,ska woyia lrk ,o
jsoHd;aul wrA:h .s,syS f.dia we;s nj uelaksf.a m@ldYfhka fy<sfjz' idudkHlrKShjSu
idudkH jHjydrfhys mj;sk jpk iZoyd fhda.H jqj;a Ydia;@Sh Ndjs;fhys fhok jpk tfia
idudkHlrKSh jSu ksid tu jpk ksYaps; wrA:hka f.k oSu iZoyd jHjydr l< fkdyels njg
           10
m;a fjz'        tfiau ta iuZ.u wod< mofhys Ydia;@Sh mokuo jshelS hdug mgka .kshs' fuz fya;`j
ksid Ydia;@Sh jHydrfhys mj;sk ;dCIK mo tys Ydia;@Sh rduqj ;`<u jHjydr jkafka kuz
jvd fydZo nj fmfka' jsfYaIfhka bx.@Sis NdIdfjz Value hk jHjydrhg o jvd isxy, NdIdfjz
tys wrA:h f,i jHjydr flfrk idrOu! hk moh wOsl jHjydrh ksidu lsis|= ksYaps;
wrA:hla m@ldY fkdlrk yqfola jdlHhla rij;a lsrSug muKla jHjydr flfrk mohla
f,iska kQ;kfhys Ndjs;djSu ;`< ;j ;j;a fuu jpkfhys w.h msrsyS f.dia ;sfnz'
idrOu! ;`< huz jsksYaphla fyda Bg wod< uQ,sldx. we;`<;a jk w;r" tajd uZ.ska mqoa.,hkaf.a
ksjeros hym;a fyda wdYd lrkq ,nk woyia yd u;hka meyeos,s flfrA' fuu idrOu!;`< ;on,
udkqIsl ,CIK we;`<;a fjz' wm jsiska mqoa.,hkaj Tjqkaf.a idrOu!j, mj;sk oevsNdjh u;
fY@aKs.; lsrSuz l< jsg th mqoa.,fhl` ;`< we;s idrOu! moaO;shla ( Value System ) f,i
yeZoskafjz'11


                                           lsishuz    mqoa.,fhl`f.a    w.kdluz      fyj;a     idrOu!
                                           oevsNdjh u; fY@aKs.; lrkq ,nk OQrdj,shla
                                           idrOu! moaO;shla kuz fjz' fuz Oqrdj<sh flfkl`f.a
                                           oevsNdjh fjkiajk wkqms<sfj<g iliajkakla o fjz'
                                           oevsnj wkql@ufhka uD|= yd kuHYS,S yeisrSuz rgdjla
                                           olajd mrsjrA;kh jSfuzoS idrOu! j, ;;ajh jevs
                                           oshqKq fjz' fu;a;d ixl,amh is; uD|= yd kuHYS,S njg
                                           m;a lrjk ixl,amhls' tu ksid fu;a;d ixl,amh
                                           n,mEfuka      idrOu!       moaO;sfhys    OQrdj<s    rgdj
                                           wkql@ufhka     oevsNdjfhys      isg     uD|=Ndjh    olajd
                                           mrsjrA;kh fjz' huzlsis idrOu!hla wkql@ufhka Wiia
                                           ;,hla lrd jrAOkh jkjd hkafkys kshdudrA:h
                                           jkqfhao tajd fuf,i oevsNdjfhys isg fldmuK
m@udKhka j,ska uD|=nj lrd <Z.d jkjdo hk lreKhs' tfukau ta msKsi bjy,jk lsishuz
ixl,amhla mj;skafka kuz ksYaps; f,iu tu ixl,amh fiiq ixl,amhka ixialrKh msKsi
bjy,a jkakd jQ uQ,sl Wmdx.hla f,i kuz l< yelsh' fu;a;d ixl,amfhys m@cdkk fCIa;@h yd


                                                 35
tu m@cdkk fCIa;@h weiqre fldg ixialrK l@shdj<shg ,lajk yeisrSuz rgdj fyj;a prAhd
moaO;sh uZ.ska fiiq idrOrAu ixl,amhka fuyhjSulg ,la lrk nejz meyeos,sju fmkS hk
lreKls' mqoa.,hka ish,q fokdgu idrOu! moaO;shla jsiska ksrAudKh lrkq ,nk idrOu!
OQrdj,shla fyj;a ugzguz iuQyhla we;' fuz ksid fu;a;d ixl,amfhys n,mEu ksid yg .efkk
mqoa.,hka ;`< idudkHfhka mj;sk idrOu! f,i .;yels us;@Fjh" wkqluzmdj" mfrdamldrh"
fifkyi" wdorh jeks .`Kdx.j, idfmaCI jeo.;alu u; fuu fu;a;d ixl,amfhys
iuzmrAlh ,nkakd jQ idrOu! moaO;sh yZ|=kd.; yelsh'12 fujeks udkqIsl .`Kdx. nsys jkqfha
fu;a;d ixl,amh jsiska mqoa., uki fnfyjska uD|= yd kuHYS,S fjkilg nZ|=ka lrkq ,enSu
ksidh' ;uka fukau wkHhka o tl yd iudk fmd|= cSjk whs;sjdisluz N`la;s jsZoskq ,nkakd jQ
iFjhka nj jgyd .ekSu ksid wkH iFj jrA.hd ;ukaf.a m@fhdackh msKsi nsysj we;s fuj,uz
fkdj ;uka jeksu ;j;a wfhla f,i yZ|=kd .ekSug;a wjfndaO lr .ekSug;a fuuZ.ska wjldY
ie,fia'




              fuu idrOu!j, we;s jeo.;alu ( Importance of Values ) ie,ls,a,g
.ekSfuzoS fu;a;d ixl,amh iuznJOfhka nsysjk idrOu! ms<snZoj wOHhkh lsrSu fuu
mrspzfPaofhys oS is|= flfrA' idrOu! uZ.ska mqoa.,hkaf.a wdl,am" wNsfm@arKh" ixcdkkh (
m@cdkkh ) wdoS l@shdj,Ska iZoyd uQ,sl w;a;sjdru oukq ,nhs' huzlsis mqoa.,fhl` fu;a;d
ixl,amhg wkq.; jk jsg tlS mqoa.,hd jsiska idudkHfhka            fiiq mqoa.,hka iuznJOfhka
oelajsh yels fyda oelajsh hq;` fyda prAhd rgdfjz ( Behaviour ) jsjsOFjh tlS ixl,amh isf;ys
                                        13
jrAOkh jS we;s wdldrh wkqj ;SrKh fjz'        fuz wkqj fu;a;d ixl,amh fydZoska jrAOkh jS we;s
mqoa.,fhl`f.a prAhdj tf,i fu;a;d ixl,amh fydZoska jrAOkh jS fkdue;s mqoa.,fhl`f.a
prAhdjg jvd fydZo hehs ;rAl lsrSug fyda is;d .ekSug W;aidy .kq ,nhs' tys m@;sM,hla
jYfhka fuu idrOu! hkak wruqKq .; fyda ;drAlsl tlla jYfhka wmg oel .ekSug mqZMjk'



                                              36
idudkHfhka idrOu! uZ.ska mqoa.,fhl`f.a m@cdkkhg ( Cognition ) yd prAhdjg n,mEuz lrkq
,efnz'


              iEu idrOrAuhlau m@cdkk ( ixcdkk Cognition ) yd prAhd" wdfjzok" Z{dk
jsNd.S iy iudcuh hk mokuz mylska iukajs;h. fuu mokuz mfyka m@cdkk yd prAhd
moku hk fuu mrspzfPAofhys oS tla jr idrOrAu mokuz folla ms<snZoj tys l@shdldrSFjh
wfkHdakH jYfhka iuznJO lr idlpzPd lrkq ,nhs' fuu fojk mrspzfPAofhys oS wm
n,dfmdfrd;a;` jkqfha fu;a;d ixl,amfhys m@cdkk yd prAhd moku ms<snZo wjYH ia:dkj, oS
cSj jsoHd;aul mCIhg keUqre jQ;a mqZM,a yd .eUqre odrAYksl js.@yhla is|= lsrSugh' m@cdkk
moku ( Foundation of Cognition ) hkqfjka yeZoskafjkafka huzlsis idrOrAuhla ixcdkkh
lsrSu" ixl,amkh lsrSu" yZ|=kd.ekSu yd ta ms<snZoj lreKq oek .ekSu wdoS ikaksfjzokh
iuznJO udkisl l@shdj,sh nj uSg fmr idlpzPdjg nZ|=ka lrkq ,ensKs' fuz mrspzfPAofhys oS
fuu udkisl l@shdj<sh yd tlS udkisl l@shdj<sh weiqfrka mekkZ.skakd jQ prAhduh ,CIK
ie,lk m@cdkk yd prAhd moku ms<snZoj ijsia;rd;aulj idlpzPd lrkq ,nhs' tysoS odrAYksl
lreKq fukau ufkdajsoHd;aul lreKq ms<snZojo ;`,kd;aulj i,ld ne,sh yelsh' tfukau tlS
ufkda jsoHd;aul lreKq iZoyd miqnsuz jQ cSj jsoHd;aul l@shdj<sh ms<snZoj o .eUqrska wjOdkh
                   14
fhduq lrkq ,nhs'


              m@cdkkh hkq cSjshd jsiska fN#;sl f,dalh ixfjzokh lsrSuh' wm ndysr
f,dalh ixfjzokh lsrSu fkdfhla wdldrfhka lruq' oelSu" weiSu" wd>@dKh wdoS jYfhks' fuysoS
ufkdajsoHdfjys wruqK jkafka ndysr f,dalh m@cdkkh lrk wdldrh ms<snZoj i,ld ne,Suh'
prAhdjdoSkaf.a ksrAjpkh wkqj m@cdkkh hkq W;af;ackhka w;r mj;sk fjki yZ|=kd
.ekSuhs'15 m@cdkkh ms<snZoj wOHhkh lsrSu ufkdajsoHdjg we;s m@;sM,h l`ulao hkqfjka weish
yelsh' m@cdkkh wmf.a prAhdj flfrys uQ,sl jYfhka n,mdk idOlhls' cSjshd yeisfrkafka
ndysr f,dalfhka ixfjzokh jk W;af;ackhkag wkqjhs' tu ksid m@cdkkh ms<snZoj yeoErSu
jeo.;a fjz' ixl,am ms<snZoj wOHhkh lsrSfuzoS fuu ldrKh w;HjYH jkafka huzlsis
ixl,amhla wruqKq fldgf.k we;sjkakd jQ ix{djka cSjSka jsiska .@yKh lr.kq ,nkafka
m@cdkk l@shdj<sh uZ.ska jSu ksidhs'16 fu;a;d ixl,amh wjYHfhkau iduQysl nj flaJ|@fldg
f.k f.dvkeZ.S we;a;ls' tu ksid fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lr;au iduQyslFjh ms<snZo
yeZ.Suo cSjshd;`<g ksrka;rfhkau msjsfia' cSjSkaf.a idudkH iajNdjh fiiq cSjSka o iuZ.
iduQysl osjs fmfj;la .; lsrSu jk nejska hf:dala; iduQysl osjs fmfj; iuZ.s iuzmkakj .;
lsrSfuys,d fujeks m@cdkkhka uy;a fia WmldrS fjz' fuz ksid fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSu
prAhd rgdj ixialrKfhys,d .egquz yd wrAnqo nyq, jrA;udk udkj iudchg wjYHfhkau
jeo.;ah'




                                           37
m@cdkkfhaoS wms jsiska ie,ls,a,g .; hq;` tla jeo.;a idOlhla kuz
wjOdkhhs' W;af;aclhkaf.a fjki yZ|=kd .ekSfuzoS
cSjshdf.a   wjOdkh   n,mdhs'   huz   W;af;ackhla
wjOdkfhka f;drj mj;S kuz th m@cdkkh jkafka
ke;' m@cdkkh hkq W;af;ackhla wjOdkhg ,lajSuh'
fu;a;d ixl,amfhys mj;skakd jQ uD|= iajNdjh" cSj
ys;jdoSnj" tald.@;djh jeks lreKq ksid is; mSvdjg
m;a lrk" jsh<s is;sjs<s wnsnjd tuZ.ska is;g iykhla
,ndosh yelsh' isf;ys iajNdjh kuz ksrka;rfhkau
jsjsO m@cdkkhkaf.ka hqla;j mej;Su jk w;r tjeks
m@cdkkhkaf.kao fu;a;d ixl,amh lemS fmfkkafka
tys mj;sk by; lS jsfYaI ,CIK ksid nejska
m@cdkk l@shdj<sfhys oS m@uqL;u wjOdkhg th md;@
jkafkah' fuu wjOdkh .;sl iajNdjfhka hqla;h'
wjOdkfhys tla;rd uOH ,CIhla mj;S' fuh kdNsh
hkqfjka yZ|=kajhs' mrsirh ;`< mj;sk W;af;aclh
kdNsh fjhs' wjOdkh yd iuznJO B <Z. fldgi kuz
Wmdka;hhs' Wmdka;h hkq W;af;aclh jsp,kh jkakd
jQ iSudjhs' fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lrkakd jQ
l@shdj<sh wdruzNfha oS m@cdkkh lsrSfuz myiqj ;ld huz huz iSudjka Tiafia muKla m@cdkk
jmirsh iSud lrkq ,nhs' kuq;a m@cdkk l@shj<sh oshqKq j;au wkql@ufhka fuu jmirsh mqZM,a
lrkq ,nk w;r iSudjka ish,a, w;sl@uKh lrkq ,nhs' fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSfuz
l@shj<sh werfUkafka uu hk iSudj flaJ|@fldgf.k nejska fu;a;d ixl,amh ms<snZo
wjOdkfhys uOH ,CIHh jk kdNsh uu hkak f,i oelajsh yelsh' tjsg W;af;aclh jkqfhao
uu hkakhs' ish,q iFjhka fj; fu;a;d ixl,amh m;`rjkq ,nkafka uu hkak idfmaCI fldg
f.k nejska uu hkak flaJ|@h f,i .ekSfuz wjYH;djh meyeos,s fjz' fuu kdNsh yd Wmdka;h
w;r jsjsO wjia:djka wms m@cdkkh lruq' iuyr wjia:dj,oS wjOdkfhys kdNsh fjkia fjhs'
fufia wjOdkfhys kdNsh fjkia jSu idOl rdYshla u; is|= fjz' fulS idOl m@Odk jYfhka
fldgia follg fnosh yelsh'17 tkuz ndysr yd wNHka;r hkqfjks'


              fuhska ndysr idOl ms<snZoj m<uqfldgu ie,ls,a, fhduq lruq' funZ|= tla
jeo.;a idOlhla kuz ;Sjzr;djhhs' lsishuz ixl,amhl ;Sjzr;djh wkqj m@cdkkh f.dv
kefZ.a' fu;a;d ixl,amfhys mj;skakd jQ ;Sjzr;djh kuz fiiq ixl,amj,g jvd wfkl`;a foa
tlg neZo ;nd.kakd ixl,amhla f,i l@shd;aul jSuhs' tfukau iFjdruzuKhka wruqKq
jYfhka Ndjs;d lrkq ,nk nejska tlS wruqK cSjS iajNdjfhka mej;Su wksjdrAh fjz' fuu
wruqK wcSjS jqjfyd;a m@cdkk l@shdj<sh tla;rd ugzgulska Tnzng oshqKq l< yels fkdfjz'



                                          38
fyj;a ;Sjzr f,i Ndjs;d l< fkdyelsh' ;j;a idOlhla kuz jsYd,Fjhhs' lsishuz ixl,amhl
mj;skakd jQ mqZM,anj ksid fiiq ixl,amhka w;rska jvd;a wjOdkhg ,la fjz' fu;a;d ixl,amh
wdruzNfha oS uu flaJ|@fldg .;a; o jv jvd;a m@cdkk l@shdj<sh oshqKq j;au uqZM uy;a
jsYajfhau we;a;d jQ il,jsO cSjSka ish,q fokdu wruqK jYfhka fhdod .efkk ksid th
fnfyjska mqZM,a ixl,amhls' jsYd,Fjh yereKq fldg m@fNaokh o ndysr idOlhla fjz'
m@fNaokh hkq iqmqre|= W;af;ack w;rg wZM;a W;af;ackhla meusKSuhs' idudkH ixl,amj,g
jvd is;g iykhla Wodlrkakd jQ ixl,amhla uZ.ska we;sjkakd jQ W;af;ackh ksid tlS
ixl,amh jvd;a myiqfjka m@cdkkh jsh yelshs' tfukau huzlsis ixl,amhla jsjsO iajrEmj,ska
hqla;j m@cdkkh jSug i,iajhs kuz tlS ixl,amh ukdj .@yKh lr.kq ,nk nj o fuz uZ.ska
lshfjz' fu;a;d ixl,amh tla tla wdldrj,ska yd iajrEmj,ska jvk wdldrh jsY`oaOs udrA.fhys
jsia;r fjz' tys jsia;r lrkakd jQ jsjsO l@uhka tlu fu;a;d ixl,amh jvd myiqfjka
m@cdkkh lsrSug ieliqKd jQ jsOs l@uhka fjz' tkuq;a tla tla jsOsl@uhkays wjidk mshjfrys ta
l@u ish,af,ysu ftlHhla f,i iSud iuzfNaoh bj;a lr fu;a;d ixl,amh jvd;a mqZM,a
iajrEmfhka m@cdkkh lrkdldrh olajd ;sfnz' m@cdkkh msKsi wjYH lrk ;j;a ndysr
idOlhla kuz mqkrdjrA;khhs' mqkrdjrA;kh lsishuz W;af;ackhla kej; kej; olakg
,efnzkuz tlS W;af;ackh flfrys jevsfhka wjOdkh fhduq fjhs' lsishuz ixl,am iuQyhla
w;rska jsfYaIs; ixl,amhla nyq,j Ndjs;d lsrSu ksid mqkrdjrA;kh jk jsg th mqoa.,fhl`f.a
wjOdkhg yiq fjhs' fu;a;d ixl,amh Ndjs;hg .ekSfuzoS Wmfoia fokq ,nkafka th jv jvd;a
nyq, jYfhka mqre|= mqyqKq lrk f,ihs' fuhg wu;rj fu;a;d ixl,amfhys o wka;rA.; iqj
myiq iajNdjh iFjhd kej; kej;;a tu ksus;af;ys /ZojSug fya;`jla fjz' fuh yereKq jg
p,kh o ndysr idOlhls' lsishuz ixl,amhl prAhd ,CIKhkaf.a wka;rA.;h wkqj p,k
.`Kh wOsl;r fjz' fu;a;d ixl,amfhys wka;rA.; prAhuh ,CIK wfkla ixl,amj,
prAhduh ,CIKj,g jvd wOsl;r nejska jvd;a myiqfjka fu;a;d ixl,amh m@cdkk
l@shdj<sh msKsi wjOdkhg fhduq fjz' fuzjd w;rska wdorh" fm@auh" ohdj" fifkyi"
mfrdamldrh"      us;@YS,S   yeisrSu"   iudcYS,SFjh"     iudc     fiajh"     iduQyslFjh"
iudcdkqqfhd.Snj"ukqIHFjh" YsIaG iuzmkaknj" wdpdrYS,Snj" ;Hd.YS,Snj" kuHYS,Snj"
iykYS,SFjh" iycSjkh yd ifydaorFjh jeks usksfila ;j flfkl`f.a |=lg msysg jSug
bosrsm;a n,mdk tfukau l@shdldrSFjh fya;`fldg f.k ndysrska o jsoHudk jk m@n,;u lreKq
jvd myiqfjka mqoa.,fhl` jsiska m@cdkkh lr.kq ,efnz' fuzjd mqoa.,hdf.ka ndysrj mj;sk
nejska ndysr idOl jYfhka yZ|=kajkq ,efnz'18


               wfkla idOl jrA.h kuz wNHka;r idOlhs' wNHka;r idOl w;r m@n,
idOlhla kuz fm@arKhhs' wmf.a uQ,sl fm@arKhka yd iuznJO W;af;acl myiqfjka wjOdkhg
,la fjz' wdorh yd iqrCIs; iajNdjh wmf.a uQ,slu fm@arKhla f,i oelafjz' wdoS ld,Sk
udkjhdf.a mgka jrA;udk oshqKq iudc.; udkjhd olajd ;ukaf.a fulS wdorh yd iqrCIs;
iajNdjh hk uQ,sl wjYH;djhka iuzmQrAK lr.ekSu msKsi udkjhd ;ksj yeisrSfuka je<lS



                                              39
f.da;@ jYfhka ixjsOdkh jS l@shdl< wdldrh udkj jsoHdj jeks jsIhhkays meyeos,sj
wOHhkhg md;@ jk lreKls' f.da;@sl iudchkays mgkau iudc.; udkj lKavdhuzj,g
iduQysl nj w;HjYH jkakls' fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSfuzoS udkjhdf.a fulS uQ,sl
fm@arKh jk wdorh yd iqrCIs; iajNdjh Tyqg ,efnk nejska jvd;a myiqfjka yd
ksrdhdifhka m@cdkkh is|= fjz' ;j;a wNka;r idOlhla kuz wfmaCIdjhs' wm jevsfhka wfmaCId
lrk foa myiqfjka wjOdkhg ,la fjz' m@cdkkfha oS uQ,sl jYfhka jeo.;a jk fuu wjOdkh
tla;rd wkaoul wmf.a uOH iakdhq moaO;sh iy fud<h jsfYaIfhka kshqla; jS we;s W;af;aclh
myiqfjka wjOdkhg yiq fjz' uOH iakdhq moaO;sh tla W;af;aclhla flfrys kshqla; jQ jsg
wfkl`;a W;af;acl ms<snZoj fud<h lrd mKsjqv f.khdu wekysgS' fufia n,k jsg m@cdkkh
flfrys YdrSrsl cSj jsoHd;aul l@shdj,sh n,mdk nj fmfka' 19


              wNsOrAufhys iZoyka jk w;s iQCIu
ps;a; ffp;isl jsNd.h uZ.ska m@cdkk fCIa;@h
ms,snZo nq|= iuh olajk ,o w;s uy;a ie,ls,a,
ksrEmKh    fldg     oelafjz'   ishZM   udkisl      .;s
iajNdjhka w;s iQCIu f,i jrA.SlrKh fldg nq|=
iuh m@cdkk fCIa;@h ms<snZoj jsia;r lrkq ,nhs'
tysoS wdh;k" Od;`" jsZ[aZ[dK jYfhka ukfiys
ndysr wruqKq .ekSfuys l@shdj,sh m@cdkk oDIaGs
fldaKfhka ukdj iQCIau f,i jsYaf,aIKh fldg
f;areuz .ekSug yd tu f;areuz .ekSu bjy,a
fldgf.k i;Hh wjfndaO lr.ekSug myiqjk
whqrska jsia;rd;aulj wrA: olajd we;' m@cdkkh
flfrys n,mdkq ,nk YdrSrsl cSj jsoHd;aul
l@shdj,sfhys tla;rd wdldrhl ixjsOdkd;aul njla
olakg ,efnz' fjk;a f,ilska lsjfyd;a ndysr
f,dalfhyss mj;sk W;af;ackhka wms m@cdkkh
lrkafka   lsishuz   wdldr      ixjsOdkhlska     hqla;
W;af;ack jYfhkah' fmfkk W;af;acl" wefik W;af;acl" oefkk W;af;acl" wd>@dKh jk
W;af;acl yd ri jsZsosk W;af;acl jYfhka fuz ish,q wdldr jQ W;af;ackhkag ixjsOdk rgdjla
;sfnz' ixjsOdkd;aul Ndjfhka nq|=iufhys oelafjk fu;a;d ixl,amh fiiq iuhjdohkays
jsia;r flfrkakd jQ fuhg iudkFjh .kakd fiiq ixl,amj,g jvd mrsmQrAK iajNdjhlska
hqla; jSu fya;`fldg f.k jvd;a myiqfjka yd jvd;a ;Sjzr f,i mqoa., uki flfrys
Okd;aul n,mEula l< yels W;af;aclhla jYfhka yZ|=kd .ekSug fuz wkqj ms<sjk' fu;a;d
idrOrAufhys m@cdkk moku ( Foundation of Cognition ) hg;g .efkkafka fu;a;d
idrOrAuh yZ|=kd.ekSu fu;a;d        ixl,amh ixcdkkh yd fu;a;d ixl,amh l@shd;aul jk



                                              40
wdldr yd wjia:d oek.ekSu hk lreKq ms<snZoj flfrkakdjQ idlpzPdjhs' fu;a;d
idrOrAufhys ixcdkk me;slv hkqfjka yeZoskafjkafkao by; oelafjk m@cdkk moku u fjz'
fuysoS idlpzPdjg .efkkafka huzlsis idrOrAuhla ms<snZo uQ<slju ukfia we;sjk jspdr mQrAjl
woyi fuysoS m@cdkk moku f,i ie,fla' uQ<slju fu;a;d idrOrAuh yZ|=kd.ekSu th
l@shd;aul l<hq;` yd l@shd;aul l<yels wjia:d nqoaOsuh jYfhka jsurAYkhg ,lalsrSu ;`<ska
jv jvd;a by< nqoaOsuh ia:r hgf;a tu ixl,amh Ndjs;hg .ekSfuz wjia:d Wodfjz' fuh
fpz;kdj yd noaOjqkq jevms<sfj,ls' fpz;kdfjz jsjsOFjh wkqj fu;a;d ixl,amfha Ndjs;h
jsjsOjk whqre fuu mrspzfPAofhaoS .eUqrska idlpzPdjg ,laflfrkq we;'


              prAhd moku ( Foundation of Behaviour ) hkqfjka yeZoskafjkafka huzlsis
idrOrAuhla ms<snZo wdpdr jsoHd;aul m@ia;`;hhs' fuz hgf;a idrOrAuh iuznJO wod< yeisrSuz
rgdj wOHhkh lrkq ,efnz' huz wjia:djloS l@shdl< hq;` ksjeros wdldrh l`ulaoehs jsksYaph
lsrSfuzoS mdol lr.kafka idrOrAuhs' fuh iodpdr jsksYaph ( Moral Judgement ) f,i
yeZoskafjzz' fuz wkqj idrOrAu yd iodpdrh w;r iuSm iuznJO;djhla ;sfnz' fuz ksid prAhd
moku hg;g wdpdr jsoHd;aul yd iodpdr uQ<OrAu ms<snZo jQ jsYaf,aIKhka wka;rA.;h'
idrOrAuhla yqfola jshqla; ixl,amhla fkdfjz' th wjidk jYfhka l@shdfjka m@ldYs;
prAhdjls' mqoa., prAhdj ms<snZoj fndfyda lreKq prAhdjdoh ( Behaviour ) ms<snZoj yeoerSu
uZ.ska o; yelsh' prAhdj fukau uki o ksrSCIKh l< yels yd ueKsh yels fohla nj
jrA;udkfhysoS ms<sf.k yudrh' jsfYaIfhka mdr fN#;sl jsoHdZ{hska fujeks wdl,am or;s'
udkisl wdl,am ueKsh yels l@uh f,i Tjqka jsiskau bosrsm;a lrk prAhdj mdol lr.;a; o
fu;a;d ixl,amh hk ufkda .;sl iajNdjh ke;fyd;a m@cdkkuh W;af;ackh uZ.ska usksia
udkisl iajNdjfhys ie,lsh hq;` Okd;aul fjkila fyj;a m@jrAOkhla fmkakquz lrkq ,nk
nj m@;HCI jYfhkau o; yelsh' fu;a;d ixl,amh uZ.ska usksia ukfiys m@cdkk fCIa;@hg is|=
l< yels n,meu wOHhkh lrkq ,nkafka fujka miqnsula mdol lrf.kh'


              YS, YsCIdj prAhduh ixialrK l@ufjzohla f,i;a ksrAjdK.duSFjh lrd hk
l@usl jevmsfjf<ys mQrAj m@;smodjla f,i;a          nq|=iufhys wrA: olajd ;sfnz' huzlsis
mqoa.,fhl`f.a udkisl miqnsug prAhdj uZ.ska n,meula l<yels nj ms<s.ekSug ,laj we;' fuz
woyi uZola |=rg YS, YsCIKh iuznJOfhka nq|= iufhys js.@y jk woyi iuZ. iuSm
iuznJOhla fmkajhs' fuhska m@lg jk jeo.;a lreK kuz ufkdajsoHdZ{hska jsiska prAhduh
m@cdkkh kSrAKh lsrSfuys,d jeo.;a idOlhla fldg .kq ,enQfjz tys ksrSCIK Yla;sh
.enzjSuh' fmros. ufkdajsoHdj huz mqoa.,fhl`f.a m@cdkk fCIa;@h iDcq f,iu ksrSCIKhg yd
mrSCIKhg Ndckh lsrSug;a ta uZ.ska ,nd .kakd f;dr;`re msgsjy,a lrf.k th Ndjd;aul
mCIfhys ixjrAOkhg yd Okd;aul ixialrKhkag fhdod .ekSug yels ;rfuz oshqKq ;;ajhl
mej;sks' fn#oaO ufkda jsoHdj fmros. ufkdajsoHdj ;`< uq|=ka u,a lvla f,i b;du;a by<
ia:dkhl jecUqfka l@udkQl~,j ixjrAOkh fjuska mej;s fmros. ufkda jsoHdfjz jsjsO wvqmdvq



                                           41
|=r,d ta fjkqjg uekjska wdfoaY l< yels mrsmQrAK yd wx.iuzmQrAK l@ufjzohla fn#oaO
ufkdajsoHdj jsiska f,djg odhdo l< fyhsks' fmros. ufkdajsoHdj oshqKq jSug n,mEfjz tys
wvx.` odrAYksl mCIfhys jsjsO w;ayod ne,Suz ksrka;rfhka is|= jSu;a" tu w;aoelSuz iDcq f,iu
m@cdkk l@shdj<sh jsjsOdldrfhka Ndjs;d lruska is|= lrkq ,nk m@jrAOkd;aul m@;HCIlsrSuz
weiqrska tlS w;ayod ne,Suz f.dv keZ.S mej;Su;a" hk lreKqh' ta ;;ajh hgf;a fmros.
ufkdajsoHd fCIa;@h ;`< huzlsis ixl,amhl m@cdkk w;ayod ne,Suz yd m@jrAOkd;aul Ndjs;djka
ksrSCIKh lsrSfuys,d wx. iuzmQrAK yd mrsmQrAK fidhd.ekSula f,i ie,flk fn#oaO
ufkdajsoHdfjz m@cdkk moku iDcq ksrSCIK lsrSuz uZ.skau ta ms<snZo ish,qu f;dr;`re ,nd .;
yels ugzgfuz oshqKqjla w;am;a lrf.k ;snsKs' tmuKla fkdj ;ukag wjYH lrk wdldrfha
ps;a; oshqKqjla yd prAhduh ixjrAOkhla we;s lr .ekSug bjy,a jk wdldrfhka thg
.e,fmk iq|=iq ixl,amhla m@cdkk fCIa;@fhys ,d flfia Ndjs;hg .kafkao hk lreKq ms<snZoj
fn#oaO ufkdajsoHdj Wkka|=j olajd ;snsKs' fuz hgf;a fu;a;d ixl,amfhys m@cdkk l@shdj<sh
yd tlS m@cdkk l@shdj<shg iu.duSj prAhduh mCIfhka mqoa.,fhla ,nd .kakd iqjsfYaIS
l`i,;d yd yelshdjka fudkjdoehs hkak;a iDcq ksrSCIKhka ;`<skau jgyd.ekSug ;ruz oshqKq
;,hl fn#oaO ufkdajsoHdj mj;akd nj wjsjdos;h'20 prAhdjdohg wod, lreKq uZ.ska fu;a;d
ixl,amh m@cdkk jSu iduQysl yeisrSuz rgdfjz ixjrAOkh flfrys Okd;aul f,i n,mdkq
,nk wdldrh meyeos,s lrhs' wk;`rej fu;a;d ixl,amfhys prAhd moku hgf;a tys wdpdr
jsoHd;aul miqnsu ms<snZo jsYaf,aIKh lrkq ,efnz.fuhg wh;a jkqfha we;a; l:d lsrSu" wkqkag
Wojz lsrSu" jsYajdih /lSu" iudc m@;sudk lv fkdlsrSu ( mxpYS, m@;smodj )" fmdfrdka|=
bgqlsrSu" iduQysl j.lSfuka hqla;j l@shdlsrSu" wkHhkag iyfhda.h oelajSu" bjiSu" ;ekam;a
iajNdjh" iudkd;au;djh" uD|= fudf<dla nj" wk;sudkS nj yd wdpdrYS,S mej;`u hk
lreKqh. ;@smsgl idys;Hh ;`< wka;rA.; nq|=rcdKka jykafia jsiska ish Y@djlhkag wkq.ukh
fldg l@shdjg kZ.d ;ud jsiskau mila lr .kakd f,i kshu lr jod< ldh luzu yd jpS
luzuhkag wod< ish,qu l`i,.duS yd mqKH.duS lreKq prAhd mokug wka;rA.; fia oelajsh
yelsh'


              fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSu uZ.ska mqoa.,fhl` jsiska w;am;a lr.kq ,nk
prAhd oshqKqj m@ldYhg meusfKkafka iS, YsCIdfjks' iS, YsCIdfjys wka;rA.;h ms<snZoj
wOHhkh wdpdr jsoHdjg wh;ah' tfiau prAhdj wOHhkh lrkqfhao wdpdr jsoHdj uZ.sks' tu
ksid prAhd moku ms<snZoj jsYaf,aIKfhoS wdpdr jsoHd;aul iajrEmfha js.@yhla fuu
phH!d;aul fldgig wka;rA.; lr ;sfnz' jsY`oaOs udrA.h fn#oaO ixl,amhkays m@cdkk yd
prAhd moku fy,s lrk legm;la fia .sKsh yelsh' thska uQ,sl mshjfrys isg wjidk mshjr
olajd l@udkQl~, f,i jsia;r flfrkqfha prAhd YsCIKh uZ.ska wjYH lrk m@cdkk l`i,;djh
,nd .kafka flfiao hk lreKhs' tfiau tfia ,nd .kakd ,o m@cdkk l`i,;djh Wmfhda.S lr
.ksuska wjYH lrk prAhd oshqKqjg m;a jk wdldrho tys uekjska jsia;r lr oS ;sfnz' fuys oS
jsY`oaOs udrA.h wOHhkh uZ.ska wdpdr jsoHdj yd wOs wdpdr jsoHdj ms<snZoj fmr wmr foos.


                                           42
odrAYksl u;hkag wkql~,jk mrsoafoka fu;a;d idrOrAufhys .enzjk wdpdr jsoHd;aul
ikaorANh yd m@cdkk fCIa;@h .eUqrska idlpzPdjg ,lalsrSu yd t;`<ska nq|= oyu ;`< wka;rA.;
jsoHd;aul pska;kh uekjska yZ|=kd.; yelsh' fuysoS wdod< odrAYkslhkaf.a kHdhhka iuZ.
fn#oaO iQ;@ foaYkd ;`,kd;aul f,i jsYaf,aIKh flfrkafka fn#oaO iQ;@ foaYkd ;`<
wka;rA.; odrAYksl yd kHdhd;aul nj meyeos,sj m@lg lsrSu msKsih' tfukau jevs |=rg;a
fulS jsIhhka ms<snZoj mrAfhaIK ldrAhfhys fhfokakl`g th jeo.;a jsh yels fyhsks'
prAhdmoku iZoyd jskh msglhg wh;a lreKq;a m@cdkk moku ( Foundation of Cognition
) iZoyd iQ;@ yd wNsOrAu msglhkays wka;rA.; iQ;@ foaYkd;a Wmfhda.S lr.kq ,efnz' md,s
ixialD; yd bx.@Sis NdIdjkag wu;rj fjk;a NdIdjkaf.ka rpkdjqkq ;@smsgl yd wjfYaI
uQ<.@J:hkays wka;rA.; f;dr;`reo fuz iZoyd Ndjs;hg .; yelsh'


                                         nZ
                            idr OrAu ms<snZo jsoHd;aul moku
                         ( Scientific Foundation about Values )


              idr OrAu jkdyS udkj m@cdkk ( The Field of Cognition ) fCIa;@hg jsIh
jkakd jQ ixl,amhkah ( Concepts )' huzlsis ixl,amhla m@cdkkh jkafka flfiao hk lreK
uekjska wOHhkh lsrSu uZ.ska udkjhka i;`jkakd jQ udkjhkagu iqjsfYaIS idrOrAuhka cSj
jsoHd;aul mCIfhka yg .kafka flfiaoEhs jgyd.ekSug ukd msgsjy,la ,efnz' iFj jsfYaIhka
w;rska fiiq iFjhkag fmd|=fjz we;a;d jQ idrOrAu w;rska udkj idrOrAu fjkia jkafka
flfiaoehs fuz wkqj Ydia;@Sh ks.ukhkag ;rAldkQl~,j meusKSug m@cdkh fCIa;@h cSj
jsoHd;aulj yeoErSu ;`,ska hym;a miqnsula ilia flfrA' fu;a;d keue;s idrOrAuho tla;rd
wdldrhl ixl,amhls' ixl,am iFjhka ;`<g m@fjzY jkafka m@cdkkh keue;s cSj jsoHd;aul
l@shdj,sh ;`,sks' fuys jsfYaIFjh jkqfha fuu m@cdkkh keue;s l@shdj,sfhys cSj jsoHd;aul
jgskdlula fukau odrAYksl jgskdlula o .enzjSuhs' jsfYaIfhka ngysr odrAYkslhka w;rska
fndfyda fofkla fuz m@cdkk fCIa;@h ms<snZoj mrAfhaIKh lsrSug Wkka|= jkakg jQfha m@cdkk
fCIa;@fhys .enzjk fulS odrAYksl jgskdlu ksidh' Cognition hk jpkfhka idudkHfhka
woyia jkafka yeZoskSu" oekSu" Wm,nzOsh" Z{dkh" m@cdkk" m@cdkkh" Z{dkh hk wF:!hs'
ixcdkkh hkqfjka oelafjkafkao fuhuh' idudkH ukqIH yeisrsfuz iuzmQrAK mokug ,nd fok
;ks ksrAjpkhla f,i fuu m@cdkkh hk moh wF:!l:kh l< yelsh' mqZM,a jsurAYkhkays oS
th wksjdrAhfhkau iSud iys; njla .ekSug mqZMjk' 21


              udkj m@cdkk fCIa;@h" ( The Field of Human Cognition ) wm woyia
lrkqfha ukqIH iajNdjh olajkakd jQ l@ufjzohla f,ihs' wju jYfhka idudkH ukqIHhka
jsiska Tjqka ienjskau fkdolskakd jQ foa ishZM foa ms<snZoju oekSula we;s lr.kq ,nkqfha fuu
m@cdkk fCIa;@h ;`<sks'22 m@cdkk fCIa;@fhys mj;akd jQ fulS ishquz nj ksid tu jsIh ms,snZoj



                                           43
ishquz lreKq wkdjrKh lr.; hq;af;ao uD|= njska ishquz jQ is;sks' ulaksido h;a oevs jkakg
jkakg isf;ys uD|= yd ishquz nj jskdY jS hk fyhsks' fldamfhka yd oafjzIfhka is; rZM yd oevs
lrk w;r ffu;@sfhka is; uD|= yd ishquz lrkq ,nhs' fuz fya;`j ksid fu;a;d ixl,amh
m@cdkkh lr;au is; uD|= yd ishquz jS isf;ys nqoaOsuh .`Kh jrAOkh fjz' nqoaOsuh .`Khka
f,i ie,flkakd jQ pska;kh" iaurKh" wdjrAckh" bf.kSu" ldjH ridiajdoh yd
;rAldkQl~,nj jeks ishquz Ndjuh ;;ajhka lrd pska;kh <Z.d lrjkqfha fu;a;d ixl,amh
m@cdkk lsrSfuka uD|= yd ishquz njg m;ajkq is;hs' 23


               m@cdkkh iy uq,a mrAfhaIKd;aul ufkda jsoHdj ( Cognation and early
Experimental Psychology ) fuysoS jeo.;a ;ekla .kq ,nk jsIh fCIa;@hls' ufkda jsoHdfjz
werUqu f,i t<sorjq jkqfha uSg wjqre|= ish .Kklg fmr mej;s huz jsoHd;aul YsCIKhla
f,ihs' tfiau th fnfyjskau yd fnfyjskau wfkl`;a jsIhhkaf.ka fjkajQ YsCIKhla f,i
mrsKduh fjuska mej;sKs' fuz wjia:dfjzoS tu jsIh ms<snZo jsIhdkQl~, wjfndaOh jevsj;au th
orAYkfhka yd iudc jsoHdfjka lD;s@uj muKla fjka jQ jsIhhla njg m;ajsh' ta jdf.au th
cSj jsoHdjkaf.ka o" idudkH jYfhka fN#;sl jsoHdjkaf.ka o fjka jQjla njg m;ajsh' kuq;a
                                  24
th widudkH isoaOdka;hla fkdfjz'        fu;a;d ixl,amfhys m@cdkk yd prAhd moku yeoErSfuzoS
uq,a mrAfhaIKd;aul ufkda jsoHdj jeo.;a jkqfha fu;a;d ixl,amh uZ.ska m@cdkkh jSfuzoS
fud<h yd iakdhq moaO;sh thg olajkakd jQ m@;spdrh u; isrefrA cSj jsoHd;aul l@shdj<sh
tuZ.ska md,kh jk wdldrh;a" odrAYksl mCIfhka tlS cSj jsoHd;aul l@shdj<sh cSj ixy;sfhys
m@jrAOkh iZoyd WmldrS jk wldrh;a"25 jsoHdkQl~, f,i tuZ.ska jsYaf,aIKh lr olajk
nejsks'wNsOrAu msglfhys oS jsYaf,aIKh lr olajkafka fuu ;;ajhhs' 26


               fu;a;d ixl,amfhys m@cdkk moku ms<snZoj ( Metta Concept & Foundation
of Cognition ) lreKq idlpzPdjg .ekSfuz oS nqoaOsh hkq l`ulaoehs uZola meyeos,s lr.ekSu
jeo.;ah' fuysoS huzlsis idrOu!hl m@cdkk moku hkqfjka woyia jkafka nqoaOsuh ia:rh nj
l,ska iZoyka lrkakg fhosks' fuu nqoaOsh hkq l`ulao$ th fiiq idOlhkaf.ka fjkalr yZ|=kd
.kafka flfiao hk lreKg ms<s;`re iemhSug wmg uq,skau is|=fjz' fuu m@Yakhg ms<s;`re
iemhSug kuz m<uqfjkau nqqoaOsh hkqfjka wm jsiska ksrAjpkh lr.kakd foh l`ulao hkak
ms<snZoj huzlsis tlZ.Fjhlg meusKSug is|=fjz' ienjskau nqoaOsh hkqfjka wF:! olajkafka
l`ulao$ th fiiq foa flfrka fjkiajkafka l`uk lreKla ksido hk lreK uola jsuid ne,Su
fuysoS jeo.;ah' fuysoS jspdrd;aul nj" iyc l`Y,;djh" m@;sNdj" mrsl,amk Yla;sh"
ksirA.h" ksrAudKYS<SFjh" ;ksj ;SrK .ekSfuz yelshdj" bf.kqfuys yelshdj" is;Su"
pska;kh" ukkh hkdoS lreKq rdYshla tlg tla;eka jQ wjia:djlg wm nqoaOsh hkqfjka
jHjydr lrk nj fmfkkakg ;sfnz' by; olajk ,o wjia:d rdYsh w;rska nqoaOsh hkqfjka
ienjskau wm ksrAjpkh lrkafka l`ulao$ fuz ish,a,uo$ ke;fyd;a tajd w;rska tllao$ kQ;k
jHjydrhg wkqj wF:! olajkafka kuz nqoaOsh hkafkka jHjydr jkqfha ksrAudKYS,sFjh nj


                                              44
fmfka' fiiq wjia:djka nqoaOshg wka;rA.; jqj;a usksidf.a ksrAudKhlg mjd wka;rA.; l<
yels fuj,uz nj mejfia' fuz hgf;a mj;akd foa Wmfhda.S fldg f.k kj foa m@;sNdj weiqrska
nsys lsrSu ksrAudKYS,sFjh f,i ie<fla' wm l:d lrkafka idrOu! ms<snZoj ksid ienjskau
idrOu! ixl,amhkays ksrAudKYS,S miqnsula .enzjkafkao keoao hkak ms<snZoj wjOdkh
fhduqfldg ne,sh hq;`h' idrOu! ixl,amhkays miqnsu ms<snZoj jspdr mQrAjlj we.hqulg ,la
lsrSu tys moku .fjzIKh hkafka woyihs' ta wdldrhg huzlsis idrOu! ixl,amhl fuu
ksrAudKYS,S moku wka;rA.; jkjd kuz tu idrOu! ixl,amfhys m@cdkk fCIa;@h wka;rA.;
jkjd hehs mejish yelsh' fu;a;d ixl,amh ms<snZoj fuz wdldrhgu wjOdkh fhduq lr
ne,qjfyd;a tys ksrAudKYS,S nj wka;rA.;o keoao hkak ms<snZoj jgyd .; yelsjkq we;'


                         nqoaOsfhys iajNdjh ( Nature of intelligence )
                               fhys

               fu;a;d ixl,amh ;`,ska W;aidylrkqfha il< cSj m@cdj tlg tlalr ;enSuhs'
nz,Qlhsuz wdoSka idrOu! jkdyS iudc ue,shula f,io wF:! olajkq ,enqfjz idrOu! ixl,amhkays
wka;rA.; fuu .`Kdx.h ksidhs' cSjfhys m@Odku .`Kdx.h jkqfha cSjhg ys;iqj iemhSfuz
jgdmsgdjla ksrAudKh lr oSuhs' fjk;a jsosylska lsjfyd;a ukqIHhd we;`ZM iEu cSjsfhl`gu
fuf,dj jdih lsrSfuzoS fuf,dj jdikdjka; ia:dkhla tfukau jdihg Wps; ia:dkhla f,i
mj;ajdf.k hEfuz j.lSu uqZMukskau mejfrkafkao usksid m@Odk fldg we;s il, cSj m@cdj
fj;uh' fuysoS usksid ksrAudKYS,sFjh w;ska fiiq wfkla iFj j.!hdg jvd fndfyda fihska
bosrsfhka isgsk ksid fiiq iFj m@cdjgu fuf,dj jdih lsrSug Wps; ia:dkhla f,i
mj;ajdf.k hEfuz j.lSu usksidgu mejfrA'


               nq|=iuh usksidf.a fuu nqoaOsuh yelshdj ms<s.kakd w;ru fuf,dj fiiq iFj
j.!hdgo cSj;ajSfuz whs;shla we;snj ms<s.kakd f,i usksidg n,lr mjid isgshs' tfukau fiiq
cSj m@cdj iuZ. iyfhda.fhka cSj;ajsh hq;`njo fmkajd oS ;sfnz' usksid ksrAudKYS,S ukqIHfhla
jkafka iajNdj Ou!h iuZ. tlaj l@shd lsrSu uZ.sks' ienjskau iajNdjh" iajNdj Ou!h jQ l,S
ienjskau ksrAudKYS,Sh' iajNdj Ou!fhys ksrAudKYS,SFjh usksidg" usksia nqoaOshg jgyd.;
fkdyels ;ruskau ksrAudKYS,Sh' fuz ksidu fuu l@shdj,sh ksjerosj lr.; fkdyels jSu ksidu
f,dj nsysjQ we;euz wd.uz yd orAYk uZ.ska iajNdj Ou!h ke;fyd;a iuia; cSj yd wcSj
iajNdjhu tla;rd wdldrhlska mqoa., iajrEmhlska i,ld ;sfnz' ksrAudKjdoS pska;kh
werfUkakg uQ,sl nSchka fuz ;;ajh mdol lrf.k we;s jQ nj meyeos,sh' ksrAudKjdoS wd.usl
yd odrAYksl ixl,am nsys jS we;af;a iajNdj Ou!h i;` wmQrAj yelshdj usksia nqoaOsh ;`,ska js.@y
lsrSfuzoS mek kZ.skakg jQ jsjsO wkjfndaO ;;ajhka lrK fldg f.kh' ksis wdldrfhka
fya;`M, js.@yhlg wiu;a jSu fya;`fjks' fuh tla;rd |=rlg m@cdkk fCIa;@fhys .egZMuh
;;ajhla f,i o fmkajd osh yelsh' wF:!jka ixcdkkhla l< yels jkafka m@cdkk fCIa;@h
jsjsO wkjYH iSud meKjSuz j,ska ksoyiaj mj;akd jsg muKla nejska fujeks iSud meKjSuz



                                             45
mj;sk ;;aFjhla ;`< oS tuZ.ska we;s lrjkakd jQ m@cdkkh jsOsu;a yd mrsmQrAK hehs
ks.uhlg meusKSug fldfy;au mqZMjka lula we;af;a ke;' tu ksid tjka m@cdkk fCIa;@hka
uZ.ska ,nd .kakd jsjsO ;SrK wF:!l:k j, iajrEmh iSud iys; jSu fkdje<elajsh yelsh'


              ksrAudKYS,sFjh jeks ishquz ufkda.;sl iajNdjhka ukfiys W;af;ackh jkqfha
uki rZM wdl,am j,ska yd iSud lsrSuz j,ska hk wys;lr m@cdkk w;aoelSuz j,ska f;drj mj;sk
jsgh' fyj;a ufkda.;sl jYfhka ishquz ;;ajlg m@cdkk fCIa;@h m;a lrjSug udkisl
yelshdjla we;s jkafka jsjsO wOsldruh ;;ajhkaf.ka uki fkdje<lajqjfyd;a muKs'
wOsldruh iajNdjhlska f;dr jQ uki w;sYhskau ishquzh' fkdrZMh' wjia:dfkdaps; mrsos .eUqre
ksrAudKYS,S ;;aFjhka cks; lsrSfuz YlH;djhka iys;h' isysh;a wLKav ksrSCIKd;aul
jsYaf,aIK m@cdkkh;a ;`<ska jsmiaikd pska;kh ukfiys m@cdkk fCIa;@h fuf;la mej;shd jQ
mrsudKhg jvd jevs meyeos,s oelaula ,enSfuz wjldYh Wodjk mrsos mqZM,a lsrSulg nZ|=ka
lrkqfha by; olajk ,o wOsldruh iajNdjhlska f;dr jQ uki wjia:dfkdaps; mrsos .eUqre
ksrAudKYS,S ;;aFjhka cks; lsrSfuz YlH;djhka iys; ksidh' ksrAudKYS,sFjh fu;a;d
ixl,amh iuZ. ieifokafka flfiao$ fu;a;d ixl,amfhys uqLHdrA:h jkqfha ys; us;`re njhs'
fuu ys;j;anj ksrAudKYS,So$ ksrAudKYS,Snj hkq is;du;d wZM;ska f.dv kZ.k njhs' fyj;a
ilia lrk njhs' fulS ldrAhh;`< kejquznj ms<snZo wdl,amhla f.dv keZ.S we;' us;@Fjh fyj;a
ys;j;anj ;`<o fuu f.dvkeZ.Su olakg we;' kejquz nj fukau tlg tlalrk taldnoaO;djh
we;s lrk nj olakg we;' fuhska woyia flfrkqfha us;@Fjh ke;fyd;a ys;j;anj ksrAudKYS,S
njhs' ksrAudKYS,S pska;khla fkdue;s ;eke;a;dg f.dvkZ.d .ekSula l<yels fkdfjz' ys;j;a
iajNdjh we;sjkqfha fuu f.dvkeZ.Su ;`,sks' iuia; cSj m@cdj iuZ. us;@Fjh f.dvkZ.kqfha
fuu ksrAudKYS,S pska;kh uZ.sks' fuz olajd f,dj nsysjQ jsYsIa: ia:dkhla orkakd jQ ksrAudK
usksia j.!hdf.a hym; fjkqfjka nsysjQ ksrAudK fjz' tfia fkdjkakdjQ foa j,g meje;aula
fkdue;' iajNdj Ou!hu thg tfrysj keZ.S isgshs' wm l:d lrkakdjQ iajNdj Ou!h jQ l,S
ksrAudKjdoS pska;kh fkdfjz' kuq;a iajNdj Ou!h fyj;a iajNdjh jQ l,S ksrjfYaIfhkau
ksrAudKYS,Sh' th tfia jkafka iajNdj Ou!h;`< .enzjk cSj ys;jdoS iajNdjh ksidh' fuu cSj
ys;jdoS iajNdjh lrK fldgf.ku iuia; cSjh fuz olajd fuu f,dj;`< fkdkeiS /ZoS
mj;shs' tfia iajNdjOu!h ;`< cSj ys;jdoS iajNdjhla ksrjfYaIfhkau fkd;snqkd kuz fuz
wdldrfhka cSj m@cdj fuf,dj wLKavj fuz olajd mj;skafka ke;'


              cSj m@cdj fuz whqrska fuz f,dj mj;skafka Tjqkaf.a jdihg ys;lr foaY.`Ksl
rgdj;a Tjqka tlsflld flfrys olajkakdjQ ys;j;anj fyj;a fu;a;d ixl,amh fya;`
fldgf.kh' fu;a;d ixl,amh fuz ksidu cSj m@cdjf.a wLKav meje;au iqrCIs; lrkakdjQ
idrOu! ixl,amhla f,ig fmkajd osh yelsh' fuz wLKav meje;au rZod mj;skafka usksid jsiska
ffcj f,dalfhys fiiq cSjSka flfrys ie,ls,su;a jk muKgh' usksid ;ud muKla usys
;,fhys isgskd tlu cSjshd fldg is;hso ta ;dla l,a ffcj f,dalfhys fiiq cSjSkaf.a meje;aug



                                          46
usksidf.ka t,a, jkafka ;rAckhlauh' fuz ;;ajh usksid ;`< yg .kafka usksid oevs
wd;audrA:fhka uq<djg m;a jSu ksidh' huz fyhlska usksidg ;ud jgd oevsfldg we;s
wd;audrA:fha oevs udkisl mjqr nsZo oukafka kuz muKla tjsg Tyqg h:drA:fhys iqjZo wd>@dKh
l< yelsjkq we;' h:drA:h hkq tla tla mqoa.,hd jsiska jsjsO lreKq wrUhd jsgska jsg m<lrkq
,nk wF:!l:k fyda ;ukaf.a pska;k iSudjg muKla iSudjQjla fkdjsh hqq;`h' th uy;a mqZM,aj
iudch jsIfhys wF:! iuzmkak jk m@Z{df.dapr ksIaGdjla jsh hq;`h' fuu m@Z{d f.dapr nj
fyj;a m@{dfjys iSud udhsuz oelajSu is|= flfrkqfha m@cdkk ia:rh uZ.sks' m@cdkk w;aoelSuz
,nkakg ,nkakg fuu iSudfjys jmirsh o mqZM,a yd meyeos,s njg m;a fjz' fu;a;d ixl,amh
b;du;a u fydZoska isf;ys jrAOkh jS we;s nj fuu jmirsh mqZM,a yd meyeos,s njg m;a jSug
fya;`j fjz' tmuKla o fkdj jvd;a jsjD; udkislFjhlska hqla;j ;SrKhkag t<USug yd
i;Hhg <Z.d jSug fuz uZ.ska yelshdj we;s fjz'


                               fu;a;d ixl,amh yd nq|=oyu
                             ( Metta Concept & Buddhism )

               nq|= oyfuys fuz ms<snZo b;du;a jeo.;a jsYaf,aIKhla ld,du iQ;@fhys jsoHudk
fjz' ld,du iQ;@fhys js.@y jkafka fuu jsjD; udkisl ugzguhs' wkqka lshk ksid (Report)"
                                                                                   "
mruzmrdkq.;j meusKs ksid (Trdition)" fufiajsh yelshhs wkqudk lsrSu ksid ( Prologue)"
                                   "
iduzm@odhslj .@J:dkq.;j mej; wd nejska (Giving in the Scripture)" ;rAlhg tlZ. hehs
jegyqkq muKska (Logical Implication)" kHdhg tlZ.hehs jegyqkq muKska (Nomological
                                    "
Implication)" fuz lreK hym;ahehs ixl,amkh lsrSu ksid (Diversification of Thought)"
            "                                                                    "
l,ska ;SrKhfldg nei.;a ks.ukhkag yd oDIaGSkag iudk ksid (Coincide the Aspects)"
                                                                              "
wjjdo fokakd .`Kjf;l` nejska ( Potentiatity)" yd ;u .`rejrhdf.a lSula nejska
(Consultations of Preceptor)" hk lreKq oyh ( 10 ) flaJ|@.; fldgf.k jsjD;
udkislFjhlska f;drj wjspdr mQrAjl f,i l@shd lsrSu i;r n@yau jsyrKhka isf;ys jrAOkh
fkdjSug fya;`jla f,i ld,du iQ;@fhys fmkajd oS ;sfnz'27


               i;r n@yau jsyrKhkays fiiq jsyrKhka jk lreKd" uqos;d yd WfmaCId hk
fiiq ufkda .;slhkag mdol jkafka o fu;a;d ixl,amhhs' fuz ksid jsjD; udkislFjfhka
flfkl` Tnzng h;au fu;a;d ixl,amfhka o neyer jk nj fuz wkqj ks.ukh l< yel' by;
ld,du iQ;@d.; jsjD; udkislFjh jkdyS iDcqju udkj m@cdkk lafIa;@h yd ineZ|=kd jQ
fohls' fuhska we.fjkafka fu;a;d ixl,amh isf;ys yg .ekSug yd yg .;a;d jQ fu;a;d
ixl,amh isf;ys jrAOkh jSug kuz Bg irs,k mrsoafoka ilia lrk,o fyda ilia lr.kakd
,o m@cdkk lafIa;@hla udkjhd ;`< ;snsh hq;`u njhs' huz flfkl` ;`< jrAOkh jS we;a;d jQ




                                               47
m@cdkk lafIa;@fhys m@udKhgu ta mqoa.,hd ;`< fu;a;d ixl,amh l@shd;aul jSfuys wjia:djla
uska meyeos,sju fmkakquz lrhs'


               fjk;a iuh jdohkays fu;a;d ixl,amfhys wka;rA.; huz huz m@cdkk
fCI;@hka ms<snZoj idlpzPdjk nj fmkqk o tajdfhys m@cdkk fCIa;@hkays mj;sk iSud iys;
iajNdjh bosrsfha bka mqfrdal:s; fu;a;d ixl,amfhys .uzNSr;djh yd irAj iuzmQrAK Ndjh
tl iudk hehs f.k yer mEug fkdyelsh' ld,du iQ;@fhys iZoyka oi jsO m@cdkk iSudjka
;`< tu wF:! l:k rduqq.; jS we;' tu ksid bka ksIamkak jk prAhd;aul mCIh o wksjdrAh
rduq.; jSulg iSud jS ;sfnz' ksoiqkla f,i ls;`Kq iuh ;`< idrOu!hla f,i bosrsm;a jkakdjQ
fm@auh hk ixl,amh m@cdkk iajNdjh w;ska nq|=iuh ;`< idrOu!hla f,i bosrsm;a jk fu;a;d
ixl,amhg jvd iSus; rduqjl wF:!l:kh jk iajNdjhla .ekSu fmkajd osh yel'


               isf;ys fu;a;d ixl,amh jrAOkh jSu ldhsl jYfhka prAhduh oshqKqjla f,i
ndysrska m@ldYhg meusfKk wdldrh ld,du iQ;@fhysu uekjska jsia;r lr oS ;sfnz'
m@dK>d;h" fidrlu" mrodr fiajkh" uqidjdoh yd wkHhka by; olajk ,o jeros yeisrSuzj,
kshqla; lrjSu Wfoid fm<UjSuz lsrSu hk lreKq mfika ( 5 ) je<lSu tu prAhduh oshqKqj nj
fmkajd oS we;'28 fuu prAhduh oshqKqj we;s jkafka udkisl jYfhka ksrdhdifhkau tu jeros
yeisrSuzj, we;s idjoH iajNdjh jgyd.ekSug tlS mqoa.,hdgu yelshdj ,efnkafka fu;a;d
ixl,amh ;`< wka;rA.; iuia; cSj j.!hd jsIfhys mj;akd jQ cSj ys;jdoS us;`re iajNdjh
ksidh'


               prAhdjka ilia lsrSfuys,d fu;a;d ixl,amfhys m@;scdkd;aul n,mEu ld,du
iQ;@fhys olakg ,efnk mxpjsO m@;smodj uZ.ska uQrA;su;a flfrA'29 tys wjika wx.h f,i olajd
;sfnkafka fm<UjSuz kHdhhs' fm<UjSuz kHdhh jQ l,S idjoH yd ksrjoH hk fohdldrfhkau
Ndjs;hg .efkhs' fu;a;d ixl,amhg m@;smCI ps;a; ixl,amhkaf.a wys;lr n,mEu ksid
fm<UjSuz kHdhh idjoH whqrska Ndjs;hg tlajk w;r fu;a;d ixl,amfhys n,mEu ksid
fm<UjSuz kHdhh ksrjoH wdldrfhka Ndjs;hg tla fjz'30


                             fu;a;d ixl,amh yd fn#oaO jskh
                                               fn#oa
                       ( Metta Concept & Buddhist Disciplinary )


               fu;a;d ixl,amfhys    m@cdkk moku uZ.ska f,dalh ;`< ukqIH jrA.hdf.a
meje;au iZoyd olajkakd jQ Wmfhda.s;djh ( Foundation of Cognition in Metta Concept
for Utility of Human Living in the world ) ms<snZo lreKq ie,ls,a,g .ekSu fuysoS
jeo.;ah' nq|= iuh ;`< fu;a;dj ms,snZoj iZoyka lsrSfuz oS th wksjdrAhfhkau n@yauprAhdfjz
moku f,i wF:!l:h lsrSug yelsh' ixidr jsuqla;sh ,enSu tkuz ksrAjdKdjfndaOhg m;ajSu


                                          48
;u cSjs;fhys taldhk m@drA:h fldg.;a m@:u fndaOshg wh;a uq,a hq.fhys iuznq|= iiqkgjka
wh fj;ska iuQyhhdf.a meje;aug wys;lr wrAnqo we;s fkdjsks'31 ta ksidu wuq;`fjka jskh
YsCIdmo meKjSfuz wjYH;djhla nq|= ysushkag we;s fkdjsks'32 tu hq.fhys mej;sfha NsCIqjlf.a
iajNdjh ljrlaoehs ix>hd oekqj;a lsrSuz jYfhka yd iiqkg msjsfik ieoeye;shkg iuznq|=
iiqk hkq l`ulaoehs meyeos,s lroSuz jYfhka foaYkd lrk,o ishZM nq|=jrhka jykafia,du
yqfola pdrs;@hla jYfhka Wfoik ,oaod jQ my; oelafjk wF:!j;a m@ldYkh muKs'


              " ish,q wl`i,ska |=re jSu" l`i,a lsrSu yd oshqKq lsrSu" ;udf.a is; mssrsis|= lsrSu
hk fuz nq|=jrhkaf.a wkqYdikhhs' " fuuZ.ska mejfikqfha nq|=jrhdKkajykafia,d jsiska
m@cdkk yd prAhduh lafIa;@fhys,d fu;a;d ixl,amh l@udkQl~,j ixjrAOkhg m;a lr.ekSu
msKsi bosrsm;a lrk ,o jev ms<sfj<hs' fuz ;`< m<uqj wkHhkayg ysxid mSvd is|= jk iajlSh
ffoksl prAhdjkaf.ka yels;dla je<lSu;a ta ksid fu;a;d ixl,amh jrAOkh wjYHlrk
ldhsl" jdpisl yd udkisl jgdmsgdjla ksrAudKh jSu;a is|= fjz' fujka iudc mrsirhla ;`< oS
jvd;a myiqfjka fu;a;d ixl,amh ish is;a i;kays jrAOkh msKsi fjr .kakd ;eke;a;dyg
;j |=rg;a lsis|= wdd.ka;`l ndOdjka rys;ju tu ixl,amh m@cdkk fjz' m@cdkkh jkakg
jkakg m@cdkk fCI;@fhys uqZM uy;a jmirshu fu;a;d ixl,amfhka msrS b;srS hkakg fjz' fuu
l@shdj<sh uqZM uy;a iudc iqrCIs;;djh flfrys Okd;aul n,mEula is|= lrkakd jQ ldrKla o
fjz'


              "bjiSu fuz iiafkys mru ;mihs' nq|=jre mfia nq|=jre uy ry;ayq ksrAjdKh
fl<jr fldg we;s wkqYdikdjla u flfr;a' wkHhkag ysxid mSvd lrkakd mejsoafola fyda
Y@uKfhla fkdfjz' wkHhka fkdfm<d fkdrsojd lghq;` lsrSu Y@uK Ou!hhs' " bjiSu nq|=
iiqfkys mru ;mi f,i oelajSu uZ.ska fmkakquz lrkqfha uqZM uy;a iuznqoaO Ydikhu
f.dvkeZ.S we;s mokuhs' fyj;a wjsysxidjhs' bjikakd jQ mqoa.,hd mru wjsysxidjdosfhls'
tfukau wkHhka jsIfhys oevs ffu;@S mQrAjl wdl,amhlska hqla;j lghq;` lrkafkls' ksrAjdKh
olajd osfjk fn#oaO m@;smodj ;`< ffu;@S mQrAjl fpz;kdjg yd ffu;@S pska;khg ,efnk
iqjsYd, jeo.;alu fuhska fudkjg fy<s fmfy<s fjz' tmuKla o fkdj ffu;@S mQrAjl
fpz;kdfjka hqla;j lghq;` lsrSuu iajlSh wd.usl mQcH mCIfhys mru ldrAhh jYfhkao nq|=
ysushka i,ld we;s nj fuhska fmfka' tf,i fkdlrkakd jQ mqoa.,hd Y@uKfhla fyda mejsoafola
fkdjk nj oelajSu ;`< n@dyauK yd Y@uK iuzm@odh oajs;ajh w;`frka n@yauK iuzm@odh ;`<
wjsoHudk uq;a uqZM uy;a Y@uK iuzm@odh;`<u wka;rA.;j we;s iqjsfYaIS ,CIKh jk fu;a;d
ixl,amh mdol fldgf.k iliaj we;s nj fu uZ.ska ksrEms;h'


              "wkHhkag wmjdo nsKqfuys yd wkHkaf.a jeros wvqmdvq fijqfuys ksr; fkdjSu
o" m@d;sfudCI ixjrfhka hqla;j jsfjzl fikiqkays jsiqu o" fNdackfhys u;a;Z[aZC|=;djh o(
wdcSj mdrsY`oaOs YS,h yd m@;H ikaksY@s; YS,h ) " isys kqjKska hqla;j fhoS jdih flreu o"


                                             49
wOsps;a;fhys tkuz f,#lsl yd f,daflda;a;r OHdk iudm;a;s ps;a;fhys jShH! flreu o" fuzjd
ish,q nq|=jrekaf.a wkqYdikh fjz'" wkHkag fodaIdfrdamKh lrkafka yd wkHhkaf.a wvqmdvq
fidhuska isgskafka is; oafjzIfhka hqla; jQ l,h' fuu oafjzIhg m@;smCI Ou!;djh kuz
ffu;@shhs' tnejska ffu;@sh isf;a we;s ;eke;a;d lsis jsfgl tjka fohlg fhduq fkdfjz' tfiau
wkHkag wmjdo keZ.Su yd wvqmdvq fijSu jkdyS ldhsl jdpisl jYfhka we;sjk prAhduh
;;ajhkah' tfiau prAhdfjz wmym;a ,CIKhkah' fuu prAhdfjz wmym;a ,CIKhka my<
jSug fya;` jkqfha isf;ys ffu;@S ixl,amh fkdue;s jSuhs' fuu wvqmdvqj |=re lr,Sug yels
fydZou l@shd udrA.h jkqfha yels;dla fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lrjSuhs' tjsg ta ksid uqZm
uy;a fpz;ksl mCIhu wkHhka flfrys ffu;@S mQrAjl wdl,amj,ska msrS b;srS hhs' tfiau fiiq
prAhduh ixialrKhka f,i oelajSug yels wdydrfhys lEor fkdjSu yd yels;dla
w,afmapzP;djfhka hqla;j jdih lsrSu jeks mqre|= mqyqKq l< hq;` yeisrSuz rgdjka uZ.ska ;j
|=rg;a iajlSh wd;au oukh f.dv kxjd .ekSug nq|=iuh uZ. fmkajkq ,nhs'


               fuz Tzjdo m@d;sfudlaI foaYkdfjys yrh jkafka wysxidjdoS cSjs;hhs'
wjsysxidjdoSj cSj;ajSu ish,q nq|=jrekau miiakd ,o Y@uK Ou!h nj fuys ;yjqre lr ;sfnz'
fuhska mejfikafka fu;a;d ixl,amh uZ.ska udkj wdl,am ilia lrkakg .kakd ,o jEhul
uQ,sl mokuhs' ish,q fydZo l@shd ish,q l`i, lu! mokuzj we;af;a fu;a;d pska;kh fmrgq
lrf.k nejz fuz uZ.ska ;yjqre lrkq ,nhs' fuu wkqYdikh ish,q nq|=jrekagu irAjidOdrK
wkqYdikhla nejs oelajSu uZ.ska fmkaajd oS ;sfnkafka il, jsO ffcj m@cdj flfrys fu;a;d
fpz;kdj fmrgqfldgf.k l@shdlsrSfuz n,j;a ffcj jsoHd;aul yd iudc jsoHd;aul wjYH;djh
yd tu wjYH;djfhys .enzjk jsYajidOdrKFjhhs'33 fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lrkakd ;`<
wjsysxidjdoS meje;aula ilia jk nj fuz uZ.ska lshfjz' fuz wjsysxidjdoS meje;au kuz fu;a;d
ixl,amh m@cdkkh lsrSu uZ.ska we;s jkakd jQ prAhdfjz fjkihs'


               YsCIdmo meKjSula fkdue;s uq,a hq.fhys ffk;sl jYfhka fkdj ksjeros
ms<sfj;g ms<smka NsCIQka fj;ska m@lg jQ ksrjoH prAhdfjz iajrEmh oS> ksldfha iS,laLJO
j.a.fha;a" ucACOsu ksldfha fndfyda iQ;@j,;a" pQ, iS, ucACOsu iS, yd uyd iS, jYfhka olakg
,efnz' fuu Ys, ms<sfj;a lsis|= wdldrhlska ffk;slj NsCIQka flfrys meKjS ;snqKq YsCIKhla
fkdj ksrdhdifhkau ksis uZ.g ms<smka NsCIQka jsiska ms,smosk ,o huz wdpdr jsoHd;aul
iuzuq;shla jYfhka f.kyer olajd ;sfnz' ta yeu jsglu thska wjOdrK lr ;sfnkqfha yqfola
iuQyhd flfrys yd iuia; ffcj m@cdj flfrysu fu;a;d ixl,amh fmrgq lrf.k wfkHdkH
jYfhka iyfhda.fhka l@shd lsrSu msKsi fuu wdpdr jsoHd;aul iuzuq;sh bjy,ajk yd bjy,a
fldgf.k we;s njhs' fjk;a f,ilska lsjfyd;a uq,a hq.fhys NsCIQka jykafia,d ;`< mej;sfha
fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSu ksid ksirA.fhka u prAhdfjys we;sjk hym;a njhs' fuz
iZoyd wuq;`fjka jskh jYfhka yeZoskafjk NsCIq m@;sudk moaO;shla yZ|=kajdoSfuys wjYH;djhla
nq|=ka jykafiag we;s fkdjSh' uq,a hq.fhys NsCIQka jykafia,df.a uQ,sl wNssm@dh jQfhao fu;a;d



                                            50
ixl,amh mdol fldg.;a Ou!h m@cdkkh fldgf.k tuZ.ska ish prAhdj f,djg ys; msKsi
ilia lr.ekSu jQ fyhsks' uq,a hq.fhys prAhdj ilia l< uQ,sl fuj,u njg fuz ksid m;a jQfha
fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSuhs' tfy;a fuz ;;ajh l@ufhka fjkia fjuska jskh YsCIdmo
meKjSfuys wjYH;djh mekkeZ.Su;a iuZ.u ix>hdf.a hym; msKsi" ix>hdf.a myiqj
msKsi" |=YaYS, mqoa.,hkag ks.@y msKsi" YsCIdlduS NsCIQkaf.a myiq jsyrKh msKsi" fuf,dj
oS mej;sh yels wdY@jhka ixjrh msKsi" mrf,dj meje;aug uq,ajk wdY@jhka kid,Su msKsi"
fkdmeye|=kjqkaf.a meyeoSu msKsi" ioaOrAufhys psr meje;au msKsi" YsCIKhg wkq.@yh
msKsi hkdoS wfmaCId oyhla fmroers lrf.k Tzjdo md;sfudlaIh foaYkd lrk ,o nj
uydj.a. md,sh wkqj fmfka'34 jskh YsCIdmo meKjSfuz wjYH;djhka ie,ls,a,g .ekSfuzoS
mjd meyeos,s jkqfha iuia; NsCIq msrsfiys iuZ.sh wdrCIdjSu m@OdkFjfhys ,d i,ld we;s njhs'
iuZ.sh jkdyS fu;a;d ixl,amh uekjska m@cdkk fCIa;@fhys ,d ixjrAOkh jQ nj ndysrj m@lg
lrkq ,nkakd jQ prAhduh ,CIKh fjz' uq,a hq.fhys NsCIQka mrudrA: jYfhka fu;a;d
ixl,amh m@cdkkh jSu uZ.skau wF:!j;a prAhduh fjkilg ksrdhdifhkau nZ|=ka jkakd jQ
msrsila jQ nejska tu hq.fhys NsCIQka jykafia,dg jskh kuska yeZoskafjk prAhduh kS;s
moaO;shla wd.ka;`lj meKjSfuys wjYH;djla nq|=r|=kayg we;s fkdjQ w;r mYapd;a ld,Sk
NsCIQka jykafia,d wdl,amuh jYfhka uq,a hq.fhys jsiQ NsCIqka muKg ksrAjdKdNs,dIS kqjQ
fyhska fu;a;d ixl,amh ixcdkkh lrjSu uZ.ska muKlau wjYH lrk prAhduh fjki Wka
jykafia,d ;`< we;s lrjSug wfmdfydi;a nejz oek Wkajykafia,dg ish NsCIq mrudra:h imqrd
.ekSug Wjukd lrk ;rug fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jkakg ie,eiajSu Wfoid jskh
kdufhka jq prAhd OrAu moaO;shla o meKjSug nq|=ka jykafiag is|=jsh' jskh meKjSfuz
mrudrA:h o prAhduh YsCIKh uZ.ska m@cdkk fCIa;@fhys wfmaCIs; wjidk ksIaGdj lrd jvd
myiqfjka <Z.djSug wjldY ie,fik mrsos udkisl miq;,h fu;a;d ixl,amh weiqrska ilia
lsrSuh'


              wdOHd;ausl jsuqla;sh wruqKq lr.;a m@j@cs; msrsi tlu wdpdr OrAu moaO;shlg
tlZ.;djh m<lr l@shdlrSfuz oS iuQyhdf.a jeo.;alu uekjska m@lg fjhs' mqoa., l@shdjka
iuQyhdg j.lsj hq;` hq;` mrsos is|=jk jsg iuQyhdf.a meje;au ksrjq,a fjz' fuys oS iuQyhdf.a
iu.sh;a mdrsY`oOsh;a wrA:j;a jk mrsos l@shdlsrSu m@d;sfudlaI YsCIdjka fyj;a wdKd
m@d;sfudlaIh meKjSfuz uQ,sl wfmaCIdj jS ;sfnz'35 ix>hd hkqfjka oelafjk iuQyhd w;r
iduQysl pska;kh Tma kxfjk mrsos Tjqkaf.a pska;kh;a yeisrSuz rgdj;a ilia lr.ekSu fuys
uQ,sl wNsm@dhhs' fuu wfmaCIdj uqZMukskau fu;a;d ixl,amh fmroers lrf.k f.dv kexjS ;sfnz'
wfkHdkH iyfhda.h f.dvkexjSfuz oS Tjqka tlsfkld w;r fu;a;d ixl,amh mej;Su
wksjdrAhh idOlhla jk nejsks' fuz woyi jvd;a ;yjqre jkafka ix> lu! meje;ajSfuz oS tys
uQ,sl wjYH;djhla f,i Ou!dkQl~,Ndjh;a" ix> msrsfia iu.sh;a wfmaCId lr we;s nejsks' fuu
ix> lu! Wmiuzmod jskh lu!" lGskh mejrSu" mrsjdi udk;a wnzNdk jskh lu!" mgsidrKSh
jskh lu!" ;cAckSh lu!" ksiaih lu!" mnzndckSh lu!" WlafLzmkSh lu! wdoS jYfhka



                                           51
iduQysl.; ix> cSjs;h mqrd iEu wjia:djloSu mdfya Ndjs;d lrkq ,nhs' fuh ix>hd jsiskau
ix>hdf.a mrsmd,kh l@shd;aul lrjkakd jQ l@uhls' fu;a;d ixl,amh fmrgq fldg f.ku
fuu ix> lu! meje;ajSu fuys uQ,sl ,CIKhhs' iuZ.sh fu;a;d ixl,amh ix> msrsfiys mj;sk
njg meyeos,s YdCIshls' msrsi w;r iuZ.sh ;yjqre lsrSu msKsi fu;a;d fpz;kdj fmrgq
lrf.k mj;ajkakd jQ uQ,sl m@fNao i;rska hq;` ix> lu!hka f,i wOdrAusl jQ" msrsi fNao jk
lu! uska woyia flfrhs' tjka jskh lu! fkd l< h;`h" fuz wOdrAusl iu.s lu!hhs' iuZ.shg
ndOd ke;;a wOdrAusl nejska tajd o wkqu; fkd flfrA" fuz OdrAusl tfy;a msrsi fNao jk
lu!hhs' msrsfia iuZ.sh ke;s lrk nejska o wkqu; fkd flfrA"fuz OdrAusl jQ iuZ.s lu!hhs' fuh
wkqu;h' iiqkg iq|=iqh' hk j.! i;r nq|=ysushka jsiska jsia;r lr oS ;sfnz'36 fuu m@fNao
i;rska OdrAuslnj yd iuZ.sh hk folu iys; jQ muKla u nq|=rcdKkajykafia jsiska fhda.H
f,i wkqu; lr we;af;a OdrAusl nj yd iuZ.sh hk folu tl iudk f,i wka;rA.; jkqfha
fu;a;d ixl,amh mokuz lr.kakd jsg oS muKla jk fyhsks' wkHhka flfrys iyfhda.Snj yd
wkHkaf.a ys;iqj m;k nj keue;s OdrAusl wfmaCId my< jkqfha ffu;@S mQrAjl fpz;kdj Tiafia
muKla nejsks' fuu ffu;@S mQrAjl fpz;kdj fkdue;s ;ek iuZ.sh fyda wkHhka flfrys ys;iqj
m;k pska;khla we;s jkafka ke;' wdKd md;sfudlaLh jqjo" Tzjdo md;sfudlaLh jqjo fuz
foflkau woyia flfrkqfha nq|=iufhka ksrAosYaG flrS we;s mru ksIaGdj jk ksrAjdKh
YdlaId;a lr .ekSu iZoyd wjYH lrk ldhsl udkisl jgdmsgdjla f.dvkZ.d .ekSuhs' fuu
ksrAjdKh YdlaId;a lr .ekSfuz l@shdj,sfhysoS tu l@ufjzoh wkq.ukh lrkakd lsishuz wdpdr
jsoHd;aul YsCIKhlg wkq.;j ;u wej;`uz ilia lr.ekSula wfmaCId lrkq ,nhs' fuu
wej;`uz mej;`uz lsishuz ksrAfoaYs; jsOsl@uhlg wkq.;j ilia lr.ekSu Ydik n@yau prAhdj
f,i wF:! olajkq ,efnz'37


               Ydik n@yau prAhdfjys uQ,sl w;a;sjdru f,i ms<s.ekS we;af;a OdrAusl jQ"
iduQysl osjs fmfj; nj meyeos,s lreKls' fuu iduQysl osjs fmfj; ksid ish,q .egquz wrAnqo
j,g uq,ajk ;rZ.ldrS cSjk rgdfjka fuu iiqka uZ.g ms<smka mqoa.,hdj uqojd Tyq ;`<
iykYS,S udkisl jd;djrKhla f.dvkeZ.Sug wjYHlrk miqnsu ilia lrfokq ,nhs'
OdrAuslFjh;a" iykYS,S udkisl jd;djrKh;a mqo.,hd ;`< cks; lrkq ,nkafka ;u ix>
iudch ;`< fjfik wksl`;a idudcslhka ms<snZo ffu;@S mQrAjl wdl,amhkah' NsCIq osjs fmfjf;ys
uQ,sldx. fu;a;d ixl,amh mdollr f.k ilia jS ;sfnz' wdKd md;sfudlaLh uZ.ska fuu ffu;@S
mQrAjl wdl,amhka jv jvd;a jHdma; jSug iq|=iq jkakd jQ wdpdr jsoHd;aul iuzuq;shla yZ|=kajd
fokq ,nk w;r Tzjdo md;sfudlaLh ;ud ;`, fkdue;s ffu;@S mQrAjl wdl,amhka we;s lr.ekSug
iq|=iq ldhsl yd jdpisl mrsirhla ksrAudKh lrfokq ,nhs' fuz wkqj Ydik n@yauprAhfha
moku f,i wmg fu;a;d ixl,amh yZ|=kajd osh yelsh' 38




                              fu;a;d ixl,amh yd Ouzumoh
                                     ixl,a


                                           52
( Metta Concept & Dhammapada )



                   Ouzumofhka ms<snsUq jk fu;a;d ixl,amfhys iajNdjh uZ.ska fu;a;d
ixl,amfhys jsjsO iajrEmhka ms<snZoj lreKq jgyd .ekSug wjldY ie,fia' Lqoaol ksldhg
wh;a Ouzumofhys fu;a;d ixl,amh ms<snZoj b;d mqZM,a jsjrKhka oel.; yel' hul
j.a.fhys ffjr fkdlsrSfuz wkqiia oelafjk my; iZoyka .d:dj uZ.ska fmkakquz lrkqfha
fu;a;d ixl,amh jHma; lr;a lr;au tys wka;rA.; udkj ys;jdoS .`Kh o ;`,ska wkHhkaf.a
is;a ksjS iekiSug m;a jk wdldrhhs'


                   ffjr lrkakdg ffjr fkdlsrSfuka u ffjrhka ixisZoSug m;a fjz' fuh yeuod
f,dj mj;akd jQ Ou!;djhls' fuuZ.ska fy,s fmfy<s jkqfha fu;a;d ixl,amfhys we;s
Wmfhda.s;d .`Khhs' fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jSu ksid is;g wkdosu;a ld,hla uqZM,af,a
m@cdkkh jS ;snqKq fodaI iy.; ixl,amhkays n,mEu l@u l@ufhka bj;a jS hEu;a tu bj;a
jSu fya;`fldg f.k isf;ys m@NdIajrh wjqrdf.k isgs kSjrK Ou!hkaf.a myj hdu;a kSjrK
Ou!hka myjSu ksid;a laf,aY fkdls,sgsjqkq m@NdIajr is; ixZoSug m;a jk wdldrh;a by;
uekjska olajd ;sfnz' huzlsis mqoa.,fhl`f.a isf;ys m@cdkkh jS ;snqKq huz huz fodaI iy.;
m@cdkk ixl,amhka bj;a lsrSug hdug m@:u ;uka iajlSh isf;ys fu;a;d ixl,amh m@cdkkh
uZ.ska frdamKh fldgf.k issgsh hq;` nj fuhska fmkajd fokq ,nhs' 39


                   uefrk nj fkdokafkda l,y lr;s' uefrk nj okakjqkaf.a l,yh ikaisfZo;s'
fuys iZoyka uefrk iajNdjh kuz wks;H iajNdjhhs' fyj;a CIKsl urKhhs' fuz cSj;ajk fia
fmfkk wm fudfyd;la fudfyd;la mdid urKhg m;a jk nj ie,lSu uZ.ska wkqka yd ;uka
fjka lrf.k wkHhka flfia cSj;ajqj;a ;uka muKla iqjfia cSj;ajSug is;k oevs
wd;audrA:lduS fpz;kdj |=re lr yerSu fuhska woyia jS ;sfnz' ;ukaf.a cSjs;h mjd wksh;
iajNdjfha mj;soaoS wkHhka wruqKq fldg oafjzIh my< fkdfjz' oafjzIh we;s jkqfha ish
cSjs;fhys h:d iajNdjh wdjrKh fldgf.k ne,Sug yd oelSug mqre|= mqyqKq jSu ksidh'
wks;H nj is;;a is;;au l@u l@ufhka isf;ys we;a;d jQ oafjzIh myj hhs' fuz ksid fu;a;d
ixl,amh jevSug b;du myiqu l@uh ish cSjs;fhys wks;H iajNdjh ksrka;rfhkau mqre|=
                  40
mqyqKq lsrSuhs'


                   neKSuz myroSuz oskSuz meyer .ekSuz hk ldhsl yd jdpisl fodaIhka m@cdkkh
jSu;a" tlS m@cdkkh prAhdjg mjd n,mEuz lrk ;;ajhl mej;Su;a ksid ffjrh fkdikaisfZoa'
is; ;`< fodaI iy.; ixl,amhka m@cdkkh jS we;s l, tu fodaI iy.; ixl,amhkaf.a
fufyhjSu ksid ldhsl jYfhka yd jdpisl jYfhka fkdfhla wlghq;`luz mqoa.,fhl` fj;ska
is|= fjz' kuq;a tu wlghq;`luz tu mqoa.,hdf.a ksirA. iajNdjh fkdfjz' iEu mqoa.,fhl`f.au



                                             53
ksirA. iajNdjh kuz hym; njhs' tu ksirA. jQ hym;a iajNdjh wjqrd oukqfha wd.ka;`lj
is;g m@cdkkh jk fodaI iy.; ixl,amhhs' fuu iajNdjh wjfndaO lr fkd.ekSu ;j ;j;a
fodaI iy.; ixl,amhkaf.a m@cdkkhg fya;` idOlhla jk w;r th ukdj oek yeZosk
                                                                    41
wjfndaO lr .ekSu fu;a;d ixl,amfhys m@cdkkhg fya;` idOlhla fjz'


               fkdfhl`;a wdldrfha ldhsl yd jdpisl ysxidjka ms<snZo we;slr .kakd ,o
fldamh isf;ys fkd neZoS l, is; b;du;a blaukska ixisfZoa' fuhska isf;ys m@cdkk l@shdj<sfhys
;j;a tla me;slvla jsia;r flfrhs' is;a fkdikaiqka njg m;a lrjSug m@Odk jYfhka fya;`
jkqfha isf;ys we;s fldamh nj fuhska fmkajd fokq ,nk w;r tu fldamh fkdue;af;a jS kuz
fyj;a fu;a;d ixl,amh ukdj fydZoska yqre mqre|= lrk ,oafoa jS kuz ta fya;`j ksid is; jvd;a
myiqfjka ixisZoSug m;a jk nj fmkajd foa' fjk;a wfhl` jsiska lrk ,o prAhduh jeros tkuz
nekSuz myroSuz oskSuz meyer .ekSuz jeks ldhsl yd jdpisl wvqmdvqluz fya;`fldg f.k tuZ.ska
iajlSh ps;a; ika;dkh wmjs;@ jSug fya;`jk oafjzI ixl,amh m@cdkkh jSug bv m@ia;jla
fkd;nd ta mqoa.,hd foi jqj o yq|= wkqluzmdfjka n,kakg ;ruz fu;a;d ixl,amh is;fys
fydZoska yqre mqre|= lrf.k isgsk ;eke;a;dg ta fya;`j ksid jvd;a fydZoska ish is; ixisZofjk
nj fuhska meyeos,s fldg fmkajd os we;'42


               wkqkaf.a rZM mrZM nia l< fkdl< foa .ek fufkys fkd fldg ish lghq;`
muKla i,ld ne,sh hq;`h' wkHkaf.a oafjzI ixl,am m@cdkkh fya;`fjka yg .;a;d jQ
prAhduh wvqmdvq jk jdpisl yd ldhsl jeros flfrys mjd WfmaCId iy.; is;ska i,ld ne,sh
yels muKg ish is;a i;kays fu;a;d ixl,amh m@cdkkh ;`<ska we;slr th ukdj /l hq;` nj
fuhska m@ldYs;h' tu l@shdudrA.hg flfkl` m<uqfldgu wj;SrAK jSug kuz ;uka ;`< yg
.kakd jQ prAhjka yslaujd .; hq;` w;r tf,i yslujd .;af;l`yg wk;`rej udkisl
wxYfhka fu;a;d ixl,amh fydZoska m@.`K l< yelsh'43


               if;di jefvk fohla lsrSu iem;g fya;`jk nejska b;d hym;a jkafkah'
if;di hkq i;`ghs' i;`g we;s jkafka wkHhka jsIfhys ys;j;a iajNdjh we;s lr .eksu uZ.sks'
fuysoS ;udf.a i;`g fukau wkHhkaf.a i;`g o jeo.;a fia i,ld we;' yqfola ;ukaf.a i;`g
muKla i,lk mqoa.,hd ,nkqfha kshu i;`g fkjk nj nq|=iuh ;`< meyeos,s lroS we;'
i;`gla kshu i;`gla jSug kuz th wkHhkaf.a is; iqj msKsi fya;`jsh hq;` nj fuys oS jeo.;a
f,i wjOdrKh lr ;sfnz' fu;a;d ixl,amh fmrgq fldgf.k ldhsl yd jdpisl jYfhka
wkHkaf.a hym; fjkq fjka lghq;` lrkakd jQ mqoa.,hd prAhduh jYfhka ksrjoH i;`g ,nk
udrA.h fy<s fmfy<s lr .kshs' tfukau ta fya;`j ksidu u;`jg fu;a;d ixl,amh m@cdkkh
jSug wjldYh o i,id .kafkl` njg m;a fjz'44




                                           54
rd.fhka fkdf;;a jQ lsmSfuka oevs fkdjQ is;a we;s mska mjz |=r,Q fudaCIhg m;a
jQ mqoa.,hdg ( ry;kajykafiag ) flf,ia nsh ke;' fuysoS rd.h f;;a iajNdjhla f,i i,ld
we;af;a ta fya;`j ksid is; kshudldrfhka lrAuKH jSug ndOd we;s lrjk nejsks' huzlsis
fohla f;;a iajNdjfhka mj;sk jsg th l@shd;aul jSug ndOd we;s lrjhs' tfiau wOsl jsh<s
fyda oevs iajNdjfhka mj;sk jsgo l@shd;aul fkdfjz' oevs nj fuysoS olajd we;af;a lsmSu
jYfhks' fujeks ;;ajhka we;s jkqfha rd. yd oafjzI ksid nj meyeos,sh' tu ixfpzz;kd folu
yg.kqfha uki ,nkakd jQ wruqK jrojd jgyd .ekSu ksidh' wruqfKys h:d iajNdjh
oelsug kuz tf,i oelSug ;ruz fudark ,o kqjKlska wruqKq foi ne,sh hq;` fjz' hful` ;`<
tnZ|+ kqjKla my< fjkafka wrAy;a udrA. M,hg ta mqoa.,hd m;a jSu ;`<skau muKs' oekqu
W.;alu ;`<ska ,nk Z{dKh ;djld,sl wia:sr jQjls' tfiau th m@;HCI wjfndaOhla o fkdfjz'
;uka leu;s wruqK ms<snZo we,au yg .ekSu ksid rd.h o wlue;s wruqK ms<snZo fkdukdmh
ksid oafjzIh o my< lr.kshs' huzl,l oafjzIh fkdfjz kuz tl, rd.h o fkdue;' rd.h yd
oafjzIh tla;rd wdldrhl wka; folls' tfiau tajd tlu ldisfhys fome;a; nZ|=h' fu;a;d
ixl,amh wkqj ish ldhsl yd jdpisl ixjrh we;s lr.kakd jQ mqoa.,hd prAhduh jYfhka
,nk YsCIKh Ndjs; lruska ;j |=rg;a m@cdkk fCIa;@fhys ixjrh n,dfmdfrd;a;` fjz'
fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jSu ksid ;j |=rg;a udkisl wxYfhka ,nk by<u ;;ajh
wrAy;aM,h jYfhka oelajsh yelsh'45


              oeuqKq bZ|=rka we;s myl<d jQ udkh we;s flf<ia rys; jQ uOHia: mej;`uz we;s
WfmaCId iy.; mqoa.,hkaf.a ( ry;kajykafiaf.a ) orAYkh fojsjre mjd m@drA:kh lr;s'
;ukaf.a prAhd rgdjka ;ukag md,kh lr.; yels ugzgul mej;Su oeuqKq nj kuz fjz' tfia
md,kh lr.ekSu ;ukaf.a fukau wkHkaf.a o is; iqj msKsi mj;shs' fuf,i l@shd lrkakd jQ
mqoa.,hd ta wdldrfhka ls@hd lrkqfha fu;a;d ixl,amfhys fufyhjSu fya;`fjks' wkHhka o
;uka yd iudkj i,ld n,d l@shd lrk mqoa.,hd ;`< ish,a,kaf.au hym; ie,eiajSu msKsi
we;s jkafka fu;a;d ixl,amhhs'46 fu;a; iQ;@h ( lrKSh fu;a; iq;a; ) jkdyS ish OHdk
Ndjkdjg ndOd l<d jQ fojsjrekg jodrk f,i kshu fldg ieje;a kqjr wi, jk fmfoil
jsorAYkd Ndjkd lu!ia:dk jevQ mkaiShhla NsCIQka jykafia,d msrsilg foaYkd l< iQ;@
foaYkdjls' my; oelafjk fuz msrs;a iQ;@h nq|=r|=ka fj;ska Wf.k osjd rd;@S icACOdhkd fldg ta
fojs msrsif.a us;`re is; o ,nd ish lu!ia:dkhka iu!mQrAK fldg f.k wrAy;ajhg m;ajQy'47


              lrKSh fu;a;d iQq;@fhys uq,skau iZoyka jkqfha fuu msrs; ks;s ms<smeo
icACOdhkd fldg ,nd.; yels wdksixYh ms<snZojh' m@Odk jYfhka ;ukaf.a ldhsl yd
udkisl iqjh;a w;sfrAl jYfhka wukqIH nsh |=re lsrSu;a fuhska is|= jk nj fmkajd oS ;sfnz'
fujeks .`Khka iskd th osjd rd;@S Ndjs;d lsrSu ;`<ska mqoa.,hdf.a is; msrsis|= jS kmqre nsh
                                                         48
ckl isysk fmkSu |=re lr iqj kskaola ,nd .; yelsh'             luzue,s ke;s lSlre wjxl uD|=
ksy;udks ldreKsl mqoa.,fhl` jSu ksrAjdKh ,en .ekSfuys jSrAh jvkakd i;`j ;snsh hq;`jQ


                                           55
m@Odku ,CIKhhs'49 ksrka;rfhka i;`gq is;ska hq;`j ld,h f.jk wkHhkayg nrla fkdjk
m@ikak fmkqula iys; Z{dKjka; msrsfiys fkdwe,qKq udk rys; jQ ieye,a,q .;s mej;`uz we;s
mqoa.,fhl` o fjz'50 m@Z{djka;hska jsiska fodia jYfhka i,lk foa j,ska je<l`Kq mqoa.,fhl`
fjz'51 ish,q iFjfhda nsh rys; nfjka hqla; j iqjm;a jQ is;ska ld,h .; lrkq ,efnzjd'52 iEu
;eklu jdih lrk tla YrSr m@udKj,ska hqla; jQ flf,ia we;s yd ke;s cSjSka ish,a,u53
fmfkk fkdfmfkk <Z. yd |=r jik bmoSug wdikakj isgsk ish,q cSjSka ks|=la
fjzjd'54mqoa.,fhl` jsiska ;j;a mqoa.,fhl`yg jxpdjka wjuka |=la mSvd we;s fkdflfrAjd'55 uj
                                                                               56
ish tlu mq;` rlakdla fuka ish,q iFjhska fj; fu;a;d ixl,amh jHdma; lrkak'            ;uka o
wkHhka o hk ish,q wdldrfha iSudjka |=relruska wkHhkayg o ;ukag mrsoafoka fu;a;d
ixl,amh jHdma; l< hq;`h'57 iEu brshjzjloSu fu;a;d ixl,amh ms<snZoju isysfhka isgskak'
nU jsyrKh hkq fujeks msrsis|= mej;`uls'58 lsisod oDIags.;slfhla fkdjS iS,fhka yd hym;a
oelafuka hqla;j ldu ixZ{dfjys ksrAfjzohg meusK fuf,dj fkdWmoskafkah'59


                        fu;a;d ixl,amh yd i;r n@yau jsyrK
                         ( Metta Cocept & Four Nobile Life )


              n@yau jsydrhla f,i o fu;a;d ixl,amfhys w.h nq|= iuh ;`< m@Ndjs;h'
nq|=rcdKkajykafia wh;a jkafkao Y@uK iuzm@odhghs. nq|=rcdKkajykafia bosrsm;a l< fu;a;d
ixl,amh fuf;la tu m@ia;`;h ms<snZoj bosrsm;alrkq ,enqjd jQ w;sYh mqZM,au yd wx.iuzmQrAK
u wd.usl yd odrAYksl ixl,amh f,i oelajsh yel' fuz wkqj nq|=rcdKkajykafia fu;a;d
ixl,amh isjq nU jsyrKj,g wka;rA.; fldg b;d mqZM,a wrA:fhka hqla;j foaYkd l<y.


              isjq nU jsyrKj,g wh;a b.ekajSuzjkqfha fu;a;d lreKd uqos;d yd WfmalaLd
hk ixl,am i;rhs' fuys fu;a;d hkafkka woyiajkqfha ffu;@shhs' us;@Fjhhs ishZM iFjhka
jsIfhys ys; iqj ie,iSfuz we;s jk leue;a;hs' fu;a;d ixl,amh ffjrhg yd fl@daOhg
m@;sjsreoaO iajNdfhka m@cdkkh flfrkakd jQ ps;a; ixl,amhls' fu;a;d ixl,amh ksid is;
ksjSug yd iekiSug m;ajk nj oyfuys iZoyka fjz' fuys iZoyka iafkayh kuz is; uD|= yd
lu!KH iajNdjh muqKqjk ,sys,a njhs' fuu ,sys,a nj ufkda ldhsl ikaiqka iqjodhs njla
ckkh jkdldrfhka is;g m@S;suh fuda|=jSuhs' il,jsO ffcj m@cdj jsIfhys yg.kakd rECI
iajNdjh |=re lrkqfha thg m@;smCI m@cdkkh jk uD|= iy.; ,sys,a nj kuz iafkayh njhs'
fuys iafkayh kuz yqfola is;g wd;;sh we;s lrjk ;DIaKdj fkdfjz' ;DIaKdj yg.kajkafka
ksis wdldrfhka wruqK .@yKh lr.ekSug wiu;ajSu fya;`fjka tlS wruqKqfKys h:d
iajNdjh fkdyeZosk yqfola fjhsos; mCIfhka muKla thg weZMuz lrkakg hdu ksid ixl,am
m@cdkkhg ndOdldrS ;;ajhla Wodfjz' fudayh f,i yeZoskafjkafka ixl,am m@cdkkh flfrys
ndOdldrS f,i l@shd;aul lrkq ,nk iajlSh pska;k iajNdjhhs' fu;a;d ixl,amh


                                           56
ksishdldrfhka ixcdkkh fkdjSu fuday mQj!dx.u jSu kuska yeZoskafjz' fudaymQj!x.u ps;a;
ixl,amhka m@cdkk jkqfha f,daN iajrEmfhks' fuys kshu iajNdjh jsoHduk flfrkqfha m@Z{dj
uQ,sl fldgf.k wkHhka wruqKq lr f.k my<jk jsgh' fu;a;d ixl,amh jkdyS woafjzI
iajrEmfhka jsoHdudks; yd tfukau wf,daN iuzm@hqla; ps;a; ixl,amhls'


              fu;a;d ixl,amh us;@Fjh jYfhka f.k o ie,lsh yelsh' uska us;@ nj yd us;@
.`Kh i,ld we;' ffu;@sfhys ,CIKh i;aFjhka flfrys ys;j;a ,CIKfhka hqla;j
meje;auh' fu;a;d ixl,amfhys Wmfhda.S;djh kuz i;aFjhka flfrys ys;iqj m@drA:kd lsrSuh'
tys mpzpqmgzGdkh kuz ffjr ixl,amhka is;ska |=re lsrSuh' mogzGdkh f,dj jikakd jQ ishZM
wdldrfha ffcj jrA.hd jsIfhys leu;s iajrEmh oelajSuh' iuzm;a;sh jHdmdo ixisZojSu jk
w;r jsm;a;sh fuday iajrEmfhka jQ iafkay bmsojSuhs' fuday iajrEmfhka fkdjQ iafkayh
fodaIfhka f;drh' fu;a;d ixl,amh iuZ.u Ndjs;d jk wfkla ixl,amh lreKdjhs' lreKdj
jsia;r flfrkqfha i;a mqreIhska jsiska wkHhkaf.a |=l oel tu |=l ;ud m;a |=lla f,i i,ld
bka ish yoj; wkHhkag msysg jSfuz fpz;kdfjka mqrjd .ekSfuz fp;kdj fyj;a ixl,amh
f,ihs' wkHhkaf.a |=flys is;a thska luzmdjg m;a jkafka o lreKdj ksiduh' fuys iZoyka jk
luzmkh kuz wkHhkaf.a |=lanr iajNdjh wruqKq fldg is;ays my< lr.kakd ixfjzoSFjhhs'
fuu ldreksl iajNdjh mqoa., fNaoh wkqj mqZM,a iajNdjhla .kshs' OHdk ugzgfuzoS iEu
mqoa.,fhl`u ish is;a i;kays we;s lr.;a;d jQ uQ,sl lreKd ixl,amh me;srjSu jYfhka mqZM,a
l< hq;`h' lreKdj |=laLs;hka flfrys me;srjSuz jYfhka jHdma; l<hq;` nj o iZoyka fjz'60


              lreKd hk ps;a; ixl,amh ;j;a fndfyda wdldrhlska o oelajsh yelsh'
idudkH mqoa.,fhl` ;`< we;s jkakd jQ lreKdjg jvd fndaOs iuzNdrhka mQrKh lrkq ,nkakd
jQ fndaOsiFjjrhka jykafia kul ;`< yg .kakd lreKdj uy;ah' fndaOsiFjjrfhl` ;`<
we;a;d jQ lreKdjg jvd iuzud iuznq|=jrhdKka jykafiakul ;`< we;a;d jQ lreKdfjz
iajrEmh w;s uy;ah' th uyd lreKd hkqfjka oelafjkafka tfyhsks' lreKd hkafkka woyia
jkqfha |=%Ls; iFjhka |=gqjsg Tjqka flfrA my<jk yDo luzmkh nj by; iZoyka idudkH
jsia;rh wkqj meyeos,s fjz' Tjqka tu |=lska uqojkq leu;sjSuz jYfhka huzlsis i;amqreIfhl`f.a
is;ays |=lg m;a f,dal iFjhd wruqKqfldg my<jk lreKdju tys mrsmQrAK wjia:dj f,i
ie,fla' uyd lreKd iudm;a;s Z{dKh jYfhka yeZoskafjkafka iuzud iuznq|=rcdKkajykafia,d
;`< my<jk lreKdfjz tu mrsmQrAKdjia:djhs. tu ksid Wkajykafia,d yeZoskajSu iZoyd
mrAhdh jpkhla f,i lreKdj hk mohu fhdod f.k nq|=jre yeZoskajSu iZoyd uyd
ldreKslhka jykafia,d hk fh|=u Ndjs;d lrkq ,efnz.


              lreKdfjys ,CIKh |=laLs; iFjhkaf.a |=la |=re lrk wdldrfhka meje;auhs'
fufia is;Suz ud;@ jYfhka ishZM f,dal jdiS iFjhkaf.a ishZM |=la |=re jqjo fkdjqj o th fuu
ixl,am m@cdkkhg ndOdldrS fkdfjz' m@Odk jYfhka wm fuys oS wruqKq lr.kakd tys rih



                                           57
kuska yeZoskafjk lreK kuz furud |=la fkd bjiSuh' tys mpzpqmgzGdkh f,i oelafjkafka
wjsysxidjh' tfukau tys mogzGdkh |=lska fmZMKjqkaf.a wirK nj oelauhs' ta fya;`j ksidu
wirKhka |=lska uqojkq leu;sjSuz jYfhka ps;a; ixl,amhka yg.kshs' lreKd ixl,amfhys
iuzm;a;sh jYfhka oelafjkqfha jsysxid ixisZojSuhs' lreKd ixl,amh m@cdkkh flf,ilj;a
jsm;a we;s fkdlrjhs' fudyuQ,sl jYfhka wruqKq jrojd jgyd .ekSu ksid bka we;s jk
jsm;a;s jYfhka lreKdjg wruKq jQ |=laLs; iFjhka iqjm;a lsrSuz jYfhka Tjqkayg
m@udKhg jvd weZMuz lsrSu wka;rdhldrS jkafka huz fyhlska fuu m@cdkkh fuday uQ,sl
jqjfyd;a bka bmfok fifkyi ksid we,Suz neZoSuz yg .ekajSfuz bv m@ia;djkdj we;s ksidh'
funZ|= fifkyila we;s ;eke;a;d ;`< wkHhka ksid weZMuzlr jQ iskd yg.ekSu we,Suz neZoSuz we;s
jQ njg ,l`Kla jYfhka fmkajd oS ;sfnz'


              uqos;dfjys iajNdjh iajNdjh i;`gg m;ajSuhs' huzlsis wruqKla ms<snZoj is;g
we;sjkakd jQ i;`g fudaokh hkqfjka yeZoskafjz' huzlsis wruqKla m@cdkkh fldg bka ;uka
i;`gg m;ajSu uqos;dj kuska yeZoskafjk w;r tlS i;`gq jSfuz iajNdjh o uqos;dj kuska jHjydr
lrkq ,nhs' m@cdkk fCIa;@fhys ,d bgq lrkq ,nkakd jQ ldrAhh wruqKq fldg th lrK ldrl
ldrAhfhys wF:! oelafjk f,i fyda" tu ixl,amh tu bgq lrkq ,nk ldrAhhg wOsm;s jYfhka
i,ld l;!D ldrl ldrAhfhys wF:! oelafjk f,i fyda" ta folskau jHx.drA:j;a jk Ndjuh
iajNdjh i,ld Ndj ldrl ldrAhfhys wF:! oelafjk f,i fyda uqos;dj jsia;r lsrSug yelsh'
uqos;dj iqLs; iFjhka wruqKqfldg isf;ys my<fjhs' fuh BrAIHdjg m@;smCI OrAuhhs' idrOu!
ixl,amhla jYfhka .;al< fuys fndfyda fldgu olakg ,efnkakdjQ idrOu! ixl,amhkays
me;slv kuz wdfjzok me;slvhs' fuu wdfjzokh m@fudaokh is; by<g bmsf<k iajNdjh
wruqKq fldg mj;shs' fuhg wruqK f,i .kakd iqLs; iFj wruqKo isf;ys m@fudao iajNdjh
;Sj@r lrjkakg Wmldrj;a jkakls' uqos;dfjys ,CIKh m@fudaoh fyj;a wkHhkaf.a iem
iuzm;a wruqKqfldg i;`gqjSuh' rih BrAIHdfjka je<lSuhs' Wmfhda.S;djh kuz mr iuzm;a
wOsl`Y,Ou!" fjfyr jsydr hk fuys fkdwef,k iajNdjh ke;s lsrSuh' m@cdkk me;slv kuz
i;aFjhkaf.a iuzm;a;s oelauh' iuzm;a;sh fkdwe,au ixisZojd,Suh' jsm;a;sh neZoSuz jYfhka
yg.kakd isf;ys i;`g we;sjSuhs'


              WfmalaLd hkak wffjr fj;ajd hkdoS jHdmdo |=re lsrSfuka o" uOHia:Ndjhg
meusKSfuka o w;am;a lr.; yelsh'61 WfmaCId hkafkka woyiajkqfha iFjhka jsiska jsZoskq ,nk
|=laiem ish,a,lau Tjqkaf.a lu!dkqrEmj meusfKk nj ie,lSfuka lu!h ;u;uka wh;a fldg
we;s nj fufkys lsrSfuka isf;ys we;slr.kakdjQ uOHia:;djhhs' fyj;a ueoy;a Ndjhhs'
WfmaCIdj uZ.ska ueoy;a wdfjzokhka weiqre fldg isf;ys we;sjkakd jQ ps;a; .;s iajNdjhka o
fndfyda fldg u ikaisZ|=kq iajNdjhka fmkajhs' tfukau wdfjzok me;slfvys jshqla;;d .`Kh o
we;' jshqla; nj hkq ixhqla; njska fjka jSuhs' fyj;a ps;a; mdCIsl nj wOsl fldg we;' i;r
n@yau jsyrKu jshqla; idrOu! ixl,am jqj o fuu WfmaCId wdfjzokfhys jshqla;;d .`Kh fiiq



                                           58
wdfjzohkag jvd wOsl;rh' WfmaCIdfjys ,CIKh i;aFjhka flfrys uOHia: wdldrfhka
meje;auh' rih m@shd oS fNao we;s i;aFjhka flfrys iu;;ajfhka we;sjSuhs' Wmfhda.S;djh
;ry yg.ekSu ixisZojSuhs' m@cdkk me;slv kuz i;aFjfhda lu!h wkqju Wia my;a nj Wreu
lr.;af;a hehs kqjKska ie,lSuhs' m@fhdackh kuz ;ry we;sjSu ixisZojSuh' jsm;a;sh neZoSu ksid
yg.kakd jQ we,afuka cks; jQ wZ{dk jQ WfmaCIdj yg.ekSuhs' WfmaCId iy.; fudayh
wZ{dfkdafmCId kuz fjz'


               i;r n@yau jsyrKhkag wh;a fuz ixl,am i;frys uQ<sl iudkluz fukau
jsfYaI;do olakg ,efnz. iudklu jkqfha fuu ixl,am i;ru wm@udK iFjhka jsIfhys
me;srjsh hq;` njhs' taksid jsY`oaOs udrA.fhys fuu ixl,am i;rg wmamuZ[aZ[d hehs jHjydr
lrkq ,efnz.fuu ixl,am i;rg n@yaujsyrK hehs lshkq ,nkafka uyd n@yauhd <Z. fuz .`K
we;ehs ie<flk nejsks. tnejska f,daljdiSyq Tyqg f.#rj lr;s. fu;a;d lreKd uqos;d
WfmalaLd hk i;rska tla tla lreKska iuzmQrAKj jsiqfha kuz th n@yau jsyrKhg iudk
jkafkah' th W;`uz jsyrKhla nejska n@yau jsydr hkqfjka yZ|=kajkq ,efnz.


                               fu;a;d ixl,amh yd Ndjkdj
                             ( Metta Cincept & Meditation )


               jsoY!kd iqLh yd Nj iuzm;a;sh fuz i;r n@yaujsydrhka jrAOkh lsrSu ksid
fmd|=fjz ysusjk jrm@idohhs' jHdmdofhka      is; uqojd .ekSu fu;a;d ixl,amfhys iqjsfYaIS
iajNdjhs' lreKdfjys iqjsfYaIs iajNdjh jsysxidfjka usoSuhs' uqos;dfjys iqjsfYaIS iajNdjh kuz
wr;sh kuska yeZoskafjk fkdmej;Su ms,snZoj yg.efkk wdYdj is;ska bj;a lr .ekSuhs'
WfmaCIdfjys iqjsfYaIS iajNdjh jkqfha fkdmeje;au uq,lr .;a rd.fhka ( tla;rd |=rlg fuys
WpzfPAo iajrEmhla wka;rA.; fjz' ) bj;a jSuhs' 62


               fuu ixl,am i;ru wm@udK iFjhka jsIfhys me;srjsh hq;` ksid;a ixl,am
i;rgu mdol jkqfha ffu;@s iy.; fpz;kdj jk ksid;a fuz lreKq i<ld fuz ixl,am
i;frysu flaJ|@Sh wdl,amh jkqfha fu;a iy.; fpz;kdj hehs fmd|= tlZ.Fjhlg meusKsh
yel' tfia kuq;a ta ixl,am i;frys jsIh uQ<sl jsjsO;d olakg we;;a fuu ixl,am ish,a,gu
mdol jkqfha fu;a;d ixl,amh ksid tu ixl,amh wdruzNlj jvkakd jQ mqoa.,hdf.a uki
fiiq ixl,amj,g m@cdkk wdOdrlhla imhhs' tu ixl,amh m@cdkkh jSu fya;`fjka mqoa.,
uki fiiq ixl,amhkao yg.ekSug iq|=iq ;;ajhg yev .iajkq ,nhs' fud<fhys ridhksl yd
cSjjsoHd;aul l@shdj<sh ikaksfjzokhkag m@;scdkkd;aul Wmia:uzNkhka imhdfohs'




                                            59
i;r n@yau jsyrK w;`frka tla tla n@yau jsydrKhg wdikak i;`rdh" |=r
i;`rd hehs i;`frda fofofkls' lsishuz mqoa.,fhl``yg wdikakfhys yeisfrk i;`rd fuka ffu;@S
n@yau jsyrKhg rd.h wdikak i;`rdh' ffu;@sh yd rd.h .`K oelafuys ,d iudk nejsks' ta
rd. i;`rd iaj,am jQo isys uq<dfjlska ffu;@sh |=re fldg ta wruqK .kakg ksis nejska Tyqf.ka
is; ukd fldg /l .; hq;`hs' rd. ixl,amfhys ndysr iajrEmh jk wruqfKys m@idoh
yg.ekSu fu;a;d ixl,amfhyso olakg ;sfnz' rd. ixl,amh ksrAfjzoh lrd hk hful`f.a
m@;smodfjys fjz.h ukao.duS lrk w;r fu;a;d ixl,amh tu .uk fjz.j;a lrhs'
ksrdhdifhkau fu;a;d ixl,amhg jvd rd. ixl,amh ixcdkkh jSfuz cSj jsoHd;aul
iuzNdjs;djla usksid we;`ZM ish,qu cSjSka Wreu lrf.k isgshs' fuz fya;`j ksid m@cdkkuh
jYfhka fu;a;d ixl,amh wruqKq lrkakd fuhska uy;a wmyiqjlg ,la fjz'


              jHdmdohg nshm;a fkdjS fu;a;d ixl,amh jv jvd;a m@cdkkh l< hq;`h'
fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lrk w;r;`r tljsgl oS fl@daOh jrAOkh lrkafkah hk fuz fol
lsis jsgl oS j;a tljsg is|= fkdjkakd jQ fohls' fu;a;d ixl,amh m@cdkk lsrSu ksid is; rZM
lrk jHdmdo ixl,amh is;g fkdmsjsfia' prAhduh jYfhka ndysrj m@ldY jk muKg fu;a;d
ixl,amh m@cdkkh jS ;snSu fuysoS wfmaCIs; ksIaGdj fia ie,fla' lreKd n@yau jsyrKhg mSvd
iys; foduzki wdikak i;`rdh' jsm;a oelSuz jYfhka iudk nejsks' jsysxidj |+r i;`rdh'
lreKdj yd jsysxidj iajNdjfhka wiudk nejsks' ta fyhska jsysxidfhka nshg m;a fkdjS
                     63
lreKd jevsh hq;`h'


              uqos;d n@yau jsyrKhg we,Suz iys; fiduzki wdikak i;`rdh' we,Suz iys;
fiduzki hkq m@sh ukdm wruqKq ,en ta flfrys we;s lr.kakd ,o we,au yd fmr ,enqjd jQ m@sh
ukdm wruqKq ms<snZoj jrA;udkfhys we;s lr.kakd ,o we,auhs' iuzm;a oelSuz jYfhka iudk
nejsks' fkdwe,au |=r i;`rdh' iajNdjfhka wiudk nejsks' tnejska ta fkdwe,afuka nsh fkdjS
uqos;d ixl,amh m@cdkkh l< hq;`h' uqos;d ixl,amh m@cdkkh j;a j;au is; jv jvd;a m@uqos;
jkafkah' WfmaCId n@yau jsydrhg jkdys we,Suz iys; wZ{dk WfmaCIdj wdikak i;`rdh' neZoSuz
iys; we,afuka yg.kakd WfmaCId kuz lsishuz wruqKl h:d iajNdjh fkdoekSu ksid tu
wruqK flfrys uq,dfjka ueoy;a nj we;s lr .ekSuhs'64 fodaI .`K wjsjdrK jYfhka iudk
nejsks' rd.h yd ;ryj |=r i;`rdh' iajNdjfhka wiudk nejsks' tnejska rd.fhka yd
;ryfhkaa nshg m;a fkdjS WfmaCIdj jevsh hq;`h' WfmCIdj m@cdkkh lrkafkah' rd.h yd
m@;s>h jrAOkh lrkafkah hkq lsis lf,l tla jsfgl is|= fkdjkakd jQ fohls' n@yau jsydr
kdufhka ie,flk fulS i;r ixl,amhka ishZM ffcj j.!hd jsIfhysu we;s fmd|= w;Dma;slr
;;ajfhka fuz i;r n@yau jsydr i;aFjhka flfrys ysff;Is nj we;s PJoh Wmojhs' WfmaCId
n@yau jsydrh o i;aFjhka flfrys uOHia: mej;`uz leu;sjSuz jYfhka mj;akd PJoh m@Odk
fldg mj;shs' tys olakg we;af;a yqfola jsjD; iajNdjh yd jsreoaO fkdjSuz jYfhka mj;akd jQ




                                           60
PJoh fjz' fuz jQ l,S uOHia: jQ PJohhs' tuZ.ska laf,aY yd kSjrKdosh uev meje;ajSu uOHh
f,i ie,lsh yelsh' wm!Kdj jQ l,S tys wjidk wjia:dj fjz'


              i;r n@yau jsyrK w;rska fu;a;d" lreKd" uqos;d hk ;`k p;`Ial kHdhg
wkql~,j ;`kajk OHdkh ksIaGdjfldg mj;S' mxp kHdhhg wkql~,j i;rjk OHdkh ksIaGdj
fldg mj;S' fuu fu;a;d" lreKd yd uqos;d hk ixl,amj, fidukiaih jsoHduk jk nejsks'
fidaukiaih isf;ys fkdue;s jsg       fidaukiaifhka Wmoskd jHdmdo" jsysxid" wr;Ska f.a
ksiairKh we;sjk ksidh' ldudoSkag ksiairKh jQ fklaLuzudoSka fuka foduzkia iemsh hq;`
jHdmdodoSkag ksiairKh jQ fu;a wdoSyq fiduzkia iy .shd fj;s hk wF:!hs' ksiairK
.@yKfhkau mQj!Nd. jQ fu;a;doSkaf.a WfmaCId iuzm@fhda.h o wkqZ{d;hhs o; hq;`h' tfyhskau
we|=frda wgjsis isf;lays lreKd" uqos;djkaf.a m@jD;a;sh mikq ,efn;s' WfmaCId fjzokdj jkdyS
wjfYaI tl OHdkslhuh' l`ula fyhskao WfmaCIdj fjzokdj yd iuzm@hqla; fyhsks' ta tfiauh'
i;aFjhka flfrys uOHia:dldrfhka mj;akd n@yau jsydfrdafmCIdj WfmaCId fjzokdj ke;sj
fkd mj;afkah' nq|=rcdKka jykafia jsiska wx.`;a;r wIaGl ksmd;fhys oS OHdk i;r – i;r
n@yau jsyrKfhys ,d idudkHfhka jodrK ,oafoah' tkuq;a i;r n@yau jsyrKu p;`Ial –
mxpl OHdksl fkdfjzz' 65 tfia kuz ldhdkqmiaikdosh o p;`Ial mxpl OHdksl hhs lshkakg is|=
fjz' fjzokdkqmiaikdosfhys m@:u OHdkslh mjd fkdue;s ksid oajs;Sh OHdkdosh flfiaj;a
fkd,efnz'66 tfyhska nqoaO jpkfhys jHxZ[ck Pdhd ud;@h muKla i,ld iuzud
iuznq|=rcdKka jykafiayg wi;Hfhka fodaIdfrdamKh fkd l< hq;`h'67 nqoaO jpkh .eUqreh'
wdpdhH! u;hka flaJ|@fldgf.k ;uka o jspdr mQrAjlj Ou! jskh yd iiZod n,d ksjeros hehs
iEySug m;a jkafka kuz muKla ms<s.; hq;`h'68


              fuz wdldrfhka fu;a;d ixl,amh jrAOkh lsrSu OHdk ugzgfuka .;a l, mxpu
yd p;`Ial jYfhka fojoEreuz fjz' tfukau fu;a;d ixl,amh jevSfuzoS th ldhdkqmiaikd
Ndjkdj mQrAj Ndjkdjla fldg bka wk;`rej is|= lrkakd jQ ia:dkhkaysoS th yeZoskafjkafka
ps;a; iudOsh mQrAjx. lr.kakd ,o ldhdkqmiaikdj f,isks'69 tu fu;a;d ixl,amh jrAOkh
lsrSfuz l@shdj<sh wrAy;ajh olajdu fhduq.; jS mj;shs' fuz ksid fu;a;d ixl,amh jrAOkfhys
mrsiudma;s wjia:dj ;`kajk OHdk wjia:dj yd i;rjk OHdk wjia:dj olajd jHdma; jS
mj;sk nj o;a hq;`h' fuhska Tnzfnys we;af;a i;rjk OHdk wjia:djhs' tu i;rjk OHdk
wjia:djg m;ajSug kuz WfmaCId ixl,amh jrAOkh l< hq;`h' tfukau WfmaCId ixl,amh
i;rjk OHdk wjia:dj olajd wjYH kuz flfkl`g m@.`K lsrSug o mqZMjk' wNsOu! kHdh
wkqjo fuys iudk njla oel.; yelsh' fu;a;d" lreKd" uqos;d hk ixl,amhka ;`k jrAOkh
lsrSfuz l@shd mgsmdgsh rEmdjpdr OHdk i;rla jYfhka oelafjk wjia:dj, oS ;`kajk OHdkh
ksIaGdj fldg o rEmdjpr OHdk myla jYfhka oelafjk wjia:dj, oS i;rjk OHdkh ksIaGdj
fldg o jsia;r lr ;sfnz' WfmaCId ixl,amh         rEmdjpdr OHdk i;rla jYfhka oelafjk
wjia:dj, oS i;rjk OHdkh ksIaGdj fldg o rEmdjpr OHdk myla jYfhka oelafjk



                                           61
wjia:dj, oS miajk OHdkh ksIaGdj fldg o fmkajd oS ;sfnz' fuz ms<snZoj wx.`;a;r wgzGl
ksmd;fhys jsYd, jsia;rhla olajd we;'


                 fu;a;d   ixl,amfhaoS us;@Fjh mokuzlr      .ekSu;a   lreKd    ixl,amfhaoS
wkqluzmdj mokuzlr .ekSu;a uqos;d ixl,amfhaoS m@fudaoh mokuzlr .ekSu;a WfmaCId
ixl,amfhaoS uOHia:;dj mokuzlr .ekSu;a fuu ixl,am i;frys jsIh uQ<sl jsjsOFjh
jYfhka oelajSug yel' tkuz tla tla wjia:djkaysZoS isf;a wdfjzok mCIfhys olakg ,efnkakdjQ
jsjsO;d i<ldf.k ta wdfjzok ;;ajhkaf.a m@;scdkd;aul ixjrAOkh yd ta;`,ska we;sjkakd jQ
wNHka;r.; ps;a; ifudaOdk ugzgfuz mrsmQrAKFjh i<ld tajd OHdk kdufhkao wrA: olajkq
,efnz' flfiajqj;a OHdk kuska oelafjk wNHka;rA.; ps;a; ifudaOdk ugzgu olajd ps;a;
ixjrAOkh we;slr .ekSug kuz ta iZoyd l@udkql~,j ixjrAOk lr.; hq;` l`Y,;d moaO;shla
olajd ;sfnz' fulS ps;a; ixjrAOkfha by<g .ukal< yelafla m<uqj fu;a;d ixl,amh fydZoska
m@.`K lsrSu uZ.ska muKla nejs olajd ;snSu ;`< fu;a;d ixl,amfhys flaJ|@Sh jeo.;alu jvd
fydZoska ;yjqre fjhs'70 fn#oaO Ndjkd l@uhla f,i fu;a;d ixl,amh ms<snZoj wjOdkh fhduq
lsrSu fu;a;d ixl,amfhys ;j;a wxYhla wOHhkh lsrSug jeo.;a wjia:djls' fuz hgf;a
fu;a;d Ndjkdj flfia jsia;r lr ;sfnzoehs jgyd .ekSu jeo.;ah'71 fn#oaO Ndjkd l@uhla
f,i fu;a;d ixl,amh jrAOkh lrkq ,nkakd jQ jsjsO l@ufjzohka ms<snZoj nq|=iufhys
idlpzPdjg nZ|=ka lr we;'72 my; oelafjkafka fu;a;d Ndjkdj l< yels ;j;a wdldrhls'
l`ukdldrfhka fu;a;d ixl,amh Ndjs;d l<;a ;u ;ukaf.a prs;dkQl~,j yd wjia:dkQl~,j
jevsh hq;` wdldrhka mqoa., fjzu;a;;djh u; jsjsO jk nejska ta iEu l@ufjzohlau tl yd
iudkju jeo.;a jk nj mejish yelsh' 73


                 Ou!dkqidrfhka fu;a;d ixl,amfhys wdksixY my; iZoyka mrsos fufkys l<
         74
hq;`h'        fu;a;d ixl,amh mdol fldg we;s bjiSu mru ;mi kuska yeZoskafjz'75      tfiau
fu;a;d ixl,amh n,ldrl Ou!hla jYfhka yd th n,weKshla mrsoafoka kej; kej; ish is;a
i;kays m@.`K lrjkakd jQ mqoa.,hdu n@dyauK kduh ,nhs'76 fu;a;d ixl,amhg jvd jevs
Wiia .`Khla ke;' fu;a;d Ndjkdj jevSfuz oS m<uqj fu;a jevsh hq;` mqoa.,hd ljfrla o
tfiau m<uqj fu;a jevSu wfhda.H mqoa.,hd ljfrla oehs mqoa., jsIu;djh yZ|=kd.; hq;` fjz'
wm@sh" w;sm@sh iydh" uOHia: yd ffjrS hk i;r jeoEreuz mqoa.,hka fjk m<uqj fu;a
fkdjevsh hq;`h' jsreoaO ,sx.slhka flfrys iSud iys; jYfhka yd u<jqka flfrys fu;a;d
ixl,amh jrAOkh fkdl< hq;`h' tf,i fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSu wF:! iuzmkak
fkdjk nejska tfia fkdl< hq;` hehs meyeos,s lr oS ;sfnz'


                 ula ksid o h;a wm@sh mqoa.,hd m@sh ;kays ;nd .kakg hdfuka is;g mSvd we;s
fjz' w;s m@sh iydhlhd uOHia: ia:dkfhys ;nd .kakg hdfuka tfiau is; mSvdjg m;a fjz'
Tyqg iaj,am |=lla meusKs l, mjd yZvkakg is|= fjz' uOHia: mqoa.,hd .re ;kays yd m@sh ;kays


                                            62
;nd .kakg hdfuka o is; mSvdjg m;a fjz' ffjrS mqoa.,hd .ek isys fjkakd jQ jydu fl@daOh
Wmoskafkah' tnejska m@sh wm@shd oS fulS i;r fokd flfrys m<uq fldg fu;a;d ixl,amh
jrAOkh fkdl< hq;`h' ia;@Skag mqreIhka yd mqreIhkag ia;@Ska jsreoaO ,sx.slhka nejska Tjqka
flfrys isud jYfhka wij,a ;eke;a;dg fyda wij,a ;eke;a;shg fu;a is; m;`rjushs fu;a;d
ixl,amh jrAOkh lrkakg hdfuka fu;a;d ixl,amh fkdj rd.h jrAOkh jkafkah' tfiau
u<jqka flfrys fu;a is; me;srjSfuka wm!Kd – Wmpdr hk OHdkuh ;;ajhka ,o fkdyelsh' ta
ksid u<jqka wruqKq lr fu;a fkdjevsh hq;`h' fu;a;d ixl,amh jvkakd jsiska m<uq fldg u
fu;a;d ixl,amh jevsh hq;` jkafka ;uka wruqKq lrf.kh' uu iqjm;a fjuzjd" uu ks|=la
fjuzjd hkqfjka fyda uu ffjr ke;af;la fjuzjd" jHdmdo ke;af;la fjuzjd" Wm|@j ke;af;la
fjuzjd iqjfia wd;auNdjh mrsyrKh lrkafkla fjuzjd lshd fyda h<s h<s;a ;uka flfrys u
fu;a;d ixl,amh m@cdkkh l< hq;`h' jsNx. m@lrKfhys fu;a;d Ndjkdj jevsh hq;` jkafka
tla mqoa.,fhl`yg fu;a;d ixl,amh jHdma; lrk wdldrhgu ish,q iFjhka jsIfhys o
fu;a;d ixl,amh iudk wdldrfhka jHdma; l< hq;` nj olajd we;'77 tfiau mgsiuzNsod
u.a.fhys fu;a;d Ndjkdj jevsh hq;af;a mqoa., fjzu;a;;djh u; mokuzj mia wdldrhlska
nj meyeos,s lr oS we;'78


               by; jsNx.fhys yd mgsiuzNsod u.a.fhys m<uqj ;ukag fu;a fkdjvd ish,q
fokdgu fu;a jevsh hq;` nj olajd ;sfnz' m<uqj jsY`oaOs udrA.fhys olajk ,oafoa m<uqj ;ukag
fu;a jevsh hq;` njhs' fuu m@ldY fol mriamr jsfrdaOS fkdfjz' fuu .@J: foflys ffu;@S
Ndjkdj jevsh hq;` ms<sfj< olajd we;af;a wm!Kd jYfhks' jsY`oaOs udrA.fhys m<uqfjka u
;ukag ffu;@S jevsh hq;` hehs olajd ;sfnkqfha m<uqj ;ud YdCIs fldg wkHhkag fu;a jevSu
bf.kSu msKsih' wdoslu!uslhd o i,ld f.kh' fuys iZoyka wdoslu!uslhd kuz m<uqfldg
fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lrkq ,nkakd jQ mqoa.,hdh' wjqre|= ishhla oyila kuq|= ;ud
flfrys muKlau ffu;@S Ndjkd jvkakd jQ mqoa.,fh;`g flosklj;a OHdk wm!Kd Wmojd .;
fkdyelsh' jsY`oaOs udrA.fhys iZoykajk mrsoafoka uu huzfia |=lg fkdleue;af;us o iqjfia
cSj;afjkq leue;af;uz o wkHhka o ud fiau |=lg fkdleue;af;ysh' iqjfia cSj;ajkq
leue;af;dah' hkdoS f,iska ;uka YdCIs jYfhka ;ndf.k fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSu
wrUkakdg myiq nejska th jvd;a l@udkQl~, hehs ms<s.efka' iEu mqoa.,fhl`ygu ;ukaj
;ukag m@sh nejska th Wmudkjg f.k wkHhkayg o ysxid lsrSfuka je<lsh hq;`h'79


           fuz wdldrfhka ;uka YdCIs jYfhka ;ndf.k ish,q ffcj m@cdj flfrys u fu;a;d
Ndjkdj jevsh hq;`h hk l@uh nq|=r|=ka jsiska jodrk ,oafoah' tnejska YdCIs msKsi m<uq fldg
;uka flfrys fu;a jevsh hq;`h' bka wk;`rej iqjfia ffu;@sh mj;ajkq msKsi ;ukayg m@sh
ukdm .re iuzNdjkSh wdpdhH!jrfhla fyda wdpdhH! iudkfhla fyda WmdOHdhfhla fyda
WmdOHdh iudkfhla fyda fjz kuz Tyqf.a odk m@sh jpkdoS jQ m@sh ukdm ldrKd o YS, Y@e;j;a
wdoS jQ .re iuzNdjkSh ldrK o i,ld tu i;a mqreIhd iqjm;a fj;ajd ks|=la fj;ajd hkd oS



                                           63
l@ufhka fu;a is; jrAOkh l< hq;`h' fuz wdldrhg ffu;@S Ndjkdj is|= lsrSfuka taldka;fhka
u wm!Kd OHdk ;;ajfhka is; by<g f.k taug yelsh'


                 fuu fhda.djprhd tf;lska ish wNsm@dh wjika jQjd hehs i;`gg meusK ish
W;aiyh ,sys,a lr fkdf.k ;j |=rg;a ish ffu;@S ps;a;h jrAOkh l< hq;`h' blans;sj
Ndjkdkqfhda.shdg we;af;a iSudjka blaujd ish fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jrAOkh lsrSfuz
mshjrhs'80 iSudjka blaujkq leue;s fhda.djprhd jsiska m<uq fldg ;udf.a w;sm@sh us;@hd
flfrys fu;a is; fydZoska m@.`K fldg wk;`rej uOHia: mqoa.,hd flfrys fu;a is; jrAOkh
lsrSu werUsh hq;`h' fuz wdldrfhka uOHia: mqoa.,hd flfrys o fu;a jvd th fydZZoska m@.`K
                                                                               81
jQjdhska miqj ffjrS mqoa.,hd flfrys o fu;a is; jrAOkh lsrSu werUsh hq;`h'           kej; tlS
ffjrS mqoa.,hka flfrys ffjrS ixZ{djka jsIaluzNkh lr uOHia:hg muqKqjk fpz;kdfjka
m@sh Ndjh o Wmojkakyq jsiska fu;a;d ixl,amh m@cdkfhys ,d ;j ;j;a W;aiyj;a jsh
hq;`h'83 ffjrS mqoa.,hd flfrys fu;a is; jv;au ta mqoa.,hd flfrys fl@daO ixZ{djka my< fjz
kuz tjsg m<uq Ndjkd wruqKq jYfhka ;nd.kakd ,o ;udg m@sh mqoa.,hka w;rska hful`
flfrys ffu;@S OHdk ,nd thska ke.sg kej; ffjrS mqoa.,hd wruqKq fldg fu;a is; jvkakg
W;aiy .; hq;`h'82 kuq;a thska o ;u is; Wmka fl@daOh |=re lr .kakg wiu;a fjz kuz is;g
fkdfhl`;a wjjdo wkqYdikd ,ndoSuz wkqidrfhka fl@daOh |=re lr .kakg kej; kej; W;aiy
            84
l< hq;`h'


                 we;eful`f.a ldhsl yeisrSuz rgdj Ydka;h' tfy;a Tyqf.a jdla – udkisl
yeisrSuz rgdj wYdka;h' wYdka; jQ ta jdla – ukisl iudpdr fkd is;d Ydka; jQ ldhsl yeisrSuz
rgdj u is;sh hq;`h' we;eful` jpkfhka mjik foa wYdka;h' wYdka; jQ ta jdla – ukia
iudpdr fkd is;d Ydka; jQ ldhsl yeisrSuz rgdj u is;sh hq;`h' we;eful` f.a jdpsl m@ldYk
Ydka;h' tfy;a Tyqf.a ldhsl yd udkisl wej;`uz mej;`uz rgdj wYdka;h' ta wYdka; ldh
ukia iudpdr fkd is;d Ydka; jdla iudpdr u is;sh hq;`h' we;eful`f.a udkisl is;`js,s rgdj
Ydka;h' ta nj ta mqoa.,hd lrk lshk lghq;` wdosfhys oS ish,a,kag u oek .; yelsh' fkd
ikaiqka is;a we;s mqoa.,fhl` jsiska is|= lrk ,nk lghq;`j, jsoHudk jk wms,sfj< iajNdjh
                                                                          85
uZ.ska ta mqoa.,hdf.a ps;a; iajNdjh ms<snZo ;rul jegySula ,ensh yelsh'

                                                                 86
                 we;eful`f.a fuz ;@sjsO l@shdldrluz u wYdka;h'        tnkaod flfrys lreKdj
Wmojsh hq;`h' lreKdj ksid fl@daOh ixisfZokafkah'87 fuz ms<snZoj wx.`;a;r mZCoapl
ksmd;fhys iZoykajk w>d;mgsjskh iQ;@h bjy,a lr.; yelsh'88 fuz wdldrhg ;ud jsiskau
;ukag wjjdo lr .ekSu uZ.skq;a ;u oafjzIh my fkd.sh l< ;udf.a yd i;`rdf.a lrAu
Yla;shu i,ld ixisZ|=jd .; hq;`h'89 thska ;udf.a lrAu Yla;sh i,ld ne,sh hq;` jkafka
Ydia;Dka jykafia .`re fldg ;ndf.kh'90 fufia ie,lSfukq|= fkd ixisfZoa kuz wk;`rej



                                            64
Ydia;Dka jykafiaf.a mQj! fndaOsiFj prs; l:djkays iZoyka jkakd jQ fndaOsiFj .`Khka
ie,lSu ;`,ska fyda th ixisZ|=jd .ekSu msKsi W;aiy .;hq;`h'91 fufia Ydia;Dka jykafiaf.a
mQj! prs; .`K isys lr;`|= fndfyda ld,hla flf,iqkag odhl jq Tyqf.a fl@daOh fkdixisfZoa kuz
wk;`rej wku;.a.sh iQ;@h isys l< hq;`h' ta l< hq;af;a o fuz wdldrfhks'92 tfia fu;a;d
ixl,amh jO!kh lr .kakg W;aiy fldg;a" fkdyels jsks kuz wkaouska fu;a;dksixi iQ;@fhys
                                                                    93
oelafjk wkaoug ffu;@S ps;a;h m@.`K lrkakg W;aiy l< hq;`h'                fufia fu;a;dksixi isys
                                                                           94
fldg;a isf;ys oafjzIh myj fkdfha kuz O;` jsksrAfNda.h l<hq;`h'                  Od;` jsksrAfNda.h
lrkakg fkdyels jkakd jQ mqoa.,hd jsiska odkh uZ.ska fyda fl@daO fpz;kdj |=re lrkakg
                   95
W;aidy l< hq;`h'


               fuz wdldrfhka fl@daOh ixisfZo;a u m@sh - w;sm@sh – iydh – uOHia:hka flfrys
fuka ta ffjrS mqoa.,hd flfrys o is; ffu;@S jYfhka mj;shs' tjsg Tyq kej; kej; ffu;@S
fldg iSud iuzfNaoh l< hq;`h' ;ud flfrys o" m@shhd flfrys o" uOHia:hd flfrys o" iu
is;a bmsojSu iSud iuzfNaohhs'96 fuz wdldrfhka iSud iuzfNaoh ,n;a u ta mqoa.,hd ksus;a; o
Wmpdr o hk folu ,enQ Wmpdr iudOsfhka hqla; iudys; is;a we;s mqoa.,fhl` f,i ie,fla'97
iSudiuzfNaoh ,nd.;a miqj Wmojd .kakd ,o ta ksus;a;u jv jvd;a fiajkh lr;au jrAOkh
lr;au mqZM,a njg uy;a iajNdjhg m;alr;au ksrdhdifhka mGjs lisKfhys olajk ,o mrsos
OHdkhl uQ,sl wjia:dj jQ wm!Kd wjia:dj olajd th oshqKq fjz'98 fuf;lska ta Ndjkdkqfhda.shd
laf,aY mdCIsl mZCoapdx.hka m@ySK lrk ,o tfukau l`Y, mdCIsl mZCoapdx.hkaf.ka iukajs;
jQ" ;@sjsO l,HdK iuzm;ska wkQk jQ yd oY ,CIKfhka hqla; jQ ffu;@S iy.; m@:u OHdkh
                        99
,enq mqoa.,fhla fjz'         fuz wdldrfhka uy;a fia |=Ialr;d jsZo b;d jer jEhuska Wmojd .kakd
,o ta m@:u OHdk ksus;a;u ;j |=rg;a fiajkh lruska jrAOkh lruska mqZM,a njg m;alruska
wkq ms<sfj<ska iQ;@ msglfhys p;`Ial kHdfhka jsia;r flfrk mrsos oajs;Sh" ;D;Sh OHdkhkag
o100 thu fjk;a f,ilska jsia;r lrf;d;a wkq ms<sfj<ska wNsOrAu msglfhys mZ[apl
khHdfhka jsia;r flfrk mrsos oajs;Sh" ;D;Sh yd p;`F:s OHdkhkag o meusKSug yelshdjla
we;s lr .kshs'101 fuys oS fhda.djprhd jsiska Wmojd .kakd ,o m@:u" OHdkdoSka w;`frka lsishuz
OHdkhl isg ffu;@S is;ska tla osYdjla m;`rjd jdih lrhs' tfiau fojk" f;jk yd i;r jk
osYd o Wv hg yd yria w; o hk ish,qu ia:dkhkays iEu w;skau irAj iuzmQrAK wdldrfhka
yd irAj iudk f,i uqZM uy;a f,dalh jsmq, jQ uyoa.; jQ wm@udK jQ wffjr jQ wjHdmcAc jQ
fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jHdma; lr ta wkqj iajlSh prAhduh me;slv o Bg wkq.; lrjd
.kshs'102 fulS jsl`nznK m@dma; iajNdjh ,efnkafka m@:u OHdkdoS jYfhka wm!Kdj Wmojd
.kakd ,o mqoa.,hdguh' jsl`nznK kuz fuys oela jQ TOsfid fyda wfkdOsfid jYfhka mqoa.,
prAhdjg n,mEuz lsrSug yelshdjla ,efnk mrsoafoka fu;a;d ixl,amh m@cdkk jYfhka
jHdma; lsrSuhs' TOsfidMrK ffu;@sh kuz tla tla osYd jYfhka iSud fjkalrf.k fu;a;d
ixl,amh me;srjSuhs'



                                                 65
l`i, Ou!hla yd fndaOs mdCIsl Ou!hla f,i fu;a;d ixl,amh isf;ys jrAOkh
lsrSu msKsi W;aiyj;a lsrSu idrOu! ( Values ) yd iodpr ( Moral ) .`Khkaj,ska msrsmqka
jSu f,i fmkajd osh yelsh' fuys oS idrOu! ( Values ) yd iodpdr ( Moral ) hk jpk foflys
kshudrA:h meyeos,s lr.; hq;af;a ;@s msglh ;`< idrOu! yd iodpdr uQ<Ou! meyeos,s lr olajd
we;af;a l`i, Ou! yd fndaOs mdCIsl Ou! f,i nejsks' idrOu! hkqfjka woyia jkafka huz lsis
wd.ulg fyda ixialD;shlg iSudjk tu wd.ug fyda ixialD;shg wh;a idudcslhkaf.a fydZo
hehs iuzu; yeisrSuz rgdjhs' iodpdrh hkafkka woyia jkqfha tfia wd.ul fyda ixialD;shlg
iSud fkdjQ tfy;a fmd|= jsYajSh Ou!;djhla jYfhka yeufokdu talu;slju fydZo hehs
ms<s.kakd ,o ksYaps; yd iuzu; yeisrSuz rgdj fjhs' fu;ek oS meyeos,s lr .; hq;` foa jkafka
nq|= oyuska ms<snsUq jk fydZo hehs iuzu; yeisrSuz rgdj uska l`uk ldKavhg wh;a jkafkao hk
ldrKhhs'


              nq|= oyuska ms<snsUq jk yeisrSuz rgdj ms<snZoj jspdr mQrAjlj i,ld n,f;d;a
meusKsh yels ks.ukh jkqfha yqfola tu yeisrSuz rgdjka lsishuz wd.ulg fyda ixialD;shlg
iSud fkdjk njhs' tu ksid tu yeisrSuz rgdjka iodpdrh hkakg jvd;a iuSm fjz' tfiau
wd.usl ixorANhla ;`< idlpzPd lr we;s ksid tajd idrOu! f,i jsia;r lrkq ,enQj;a tys lsis|=
jrola fkdue;' nq|= iufhka fmkakquz lrkq ,nk idrOu! fyj;a iodpdrd;aul yeisrSuz l`i,
hk mofhka iy fndaOsmdCIsl Ou!;d f,i oyu ;`< jsia;r flfrA' fuz wkqj l`i, idrOu! fyda
iodpdrd;aul yeisrSuz rgdj ksrEmKh lrk w;r nq|= oyuska fmkajk mru ksIaGdj jk
fndaOsh fyj;a wjfndaOh lrd hk .ufkys oS tu wjfndaOh ,enSu msKsi jqjukd lrk lreKq
fyj;a iq|=iqluz fndaOs mdCIsl Ou!;d f,i fmkajd oS ;sfnz' fu;a;d ixl,amfhys wka;rA.;
jkakd jQ idrOu! yd iodpdrd;aul yeisrSuz rgdj l`i, Ou! yd fndaOs mdCIsl Ou! f,i fuys
fmkajd oS ;sfnz' fu;a;d ixl,amh m@cdkk" wdfjzok" Z{dk jsNd.S" prAhd yd iudc jsoHd;aul
hk mokuz my f.k ne,Q l, meyeos,s jkafka l`i, yd fndaOs mdCIsl Ou! hkafkka .efkk
idrOu! yd iodpdrd;aul yeisrSuz fuz ;`< wka;rA.; njh'


              fu;a;d ixl,amfhys oefkk iajNdjh wOsl nejska tys wdfjzok moku fiiq
mokuzj,g jvd jevsmqr olakg ,efnz hehs flfkl` fmkajd fohs' th l`i, yd fndaOs mdCIsl
Ou!;d jYfhka i;r n@yau jsyrK uZ.ska ksrEmKh fj;ehs thg ksoiqka bosrsm;a lr;s' fuz
w;r ;j flfkl` olajkafka fu;a;d ixl,amh uZ.ska wl`Y, uQ, ;`fkka oafjzI uQ<h hgm;a lr
ouk nejska fuu ixl,amfhys m@cdkk moku fjk;a mokuz j,g jvd wOsl iajNdjfhka
olakg ,efnk njhs' fu;a;d ixl,amh fya;` fldg f.k we;s lr.kakd fhdksfidaukisldrh
jspdrmQj!l iajNdjh jeks lreKq l`i, yd fndaOs mdCIsl Ou! j,g ksoiqka jYfhka f.k yer
olaj;s' fu;a;d ixl,amh prAhd;aul jYfhka wfkHdkH Wmldrh" iuZ.sh" us;@Fjh jeks
lreKq j,ska fmdfydi;a nejska fuys prAhd moku jvd wOsl nj ;j;a wh f.k yer olaj;s'


                                           66
fuz ish,qu lreKq iudcuh jYfhka iuQyhla jYfhka iduQyslj lghq;` lsrSu msKsi jeo.;a
jk nejska fuu ixl,amh iudcuh moku w;ska fjk;a mokulg jvd bosrsfhka isgsk nj
;j;a wh fmkajd fo;s' by; lS mokuz ish,a,u fkd wvqj ijsu;aj olakg ,enSuu fuys Z{dk
jsNd.Sh mokfuys ijsu;aNdjh fmkajd fok lreKla f,i ;j;a fndfyda fokd iZoyka lr;s'


       fuz wkqj fmkajd osh yelafla l`i, yd fndaOs mdCIsl Ou!hla f,i fu;a;d ixl,amfhys
.enzjk udkqIsl jgskdluhs' ish,qu l`i,hka ffu;@sh ;`< wka;rA.; l< yelafla ish,qu
l`i,hka wF:!j;a l< yelafla ukqIH m@cdjla ;`< oS muKla jk nejsks' tfukau fndaOs mdCIsl
Ou!hka o m@dfhda.slj wF:! iuzmkakNdjhg m;a lr .; yels jkafka o cSj m@cdjla wruqKq
fldg ta cSj m@cdfjys hym; Wfoid fuu Ou!hkays .enzjk Wmfhda.S;d ,CIK u;` flfrk
mrsos l@shd;aul l< yels jk ksid muKs' fndaOs hk jpkh ;`<g ksrAjdK Ou!h yd wfkl`;a
wjfYaI l`i, Ou! ish,a,;a wka;rA.; l< yels fjhs' fndaOs hk jpkh iuZ. fhoS we;s ;`ka;rd
fndaOsh fndaOsiFj hk jpk .;al< tys oelafjkafka ksrAjdKdOs.uh fyj;a nq|= iufhys js.@y
jkakd jQ mru ksIaGdj yd tu ksIaGdj YdlaId;alrKh msKsi wkq.ukh lrkakd jQ huzlsis
l@udkQl~, jevms,sfj<la hkqfjka wmg huzlsis m@udKsl woyila fuz ms<snZoj we;s lr.;
yelsjkq we;' l`i, yd fndaOs mdCIsl Ou!hla f,i fu;a;d ixl,amfhys we;s Wmfhda.S;djh
oelafjkqfha oS> ksldfha ilalmZ[ay iQ;@fhysh' tysos ila fojsZ|= nq|=r|=kaf.ka jsuid isgskqfha
usksiqka fu;a;d ixl,amfhka hqla;j isgSu m@sh lrk uq;a Tjqkag tfia isgSug fkdyels jS we;s
fya;`j ms<snojhs'103 tu mekhg nq|=r|=kaf.a ms<s;`r jkafka BrAIHd ud;aiH! hk ixfhdackhka
fol fya;`fjka fuu fu;a;d ixl,amh ish,q iFjhka jsIfhys yg .ekSug ndOd we;slrjk
njhs'104 B <Z.g nq|=r|=ka olajkqfha fuu BrAIHd ud;aiH! hk ixfhdack Ou! fol yg .ekSug
fya;`jQ ksOdk jQ ldrKhhs' fuysoS BrAIHd ud;aiH! fol m@sh yd wm@sh i;aFjhka ksok fldg yg
.kakd nj nq|=rcdKkajykafia jsiska Yl@hd yg myod fokq ,nk fial'105


               fu;a;d ixl,amh yd ;s@ YsCIdj w;r mj;skakd jQ iuznJOfhys iajrEmh js.@y
lr ne,Su uZ.ska ;@s YsCIdj flfrys fu;a;d ixl,amfhys Wmfhda.S;djh ms<snZoj meyeos,s
ks.uhlg meusKsug mqMjk' fu;a;d ixl,amh m@cdkk moku" wdfjzok moku" prAhd moku"
Z{dk jsNd.S moku yd iudcuh moku hk ia:r mylska iukajs;h' fuu ia:r mfika m@cdkk
moku" wdfjzok moku yd prAhd moku hk ia:r ;`k l@shd;aul jkafka uQ,sl udkqIsl ixfjzok
lafIa;@fhysh' fyj;a mqoa.,dNHka;r.;jh' b;srs ia:r fol jk Z{dk jsNd.S moku yd
iudcuh moku hk ia:r Ydia;@Sh jYfhka ie,ls,a,g .kq ,nk tajdh' tfukau tlS ia:r
fol iudc jsoHd;aul jYfhka jeo.;ah' fuu udkqIsl ia:r ;`k f,i ie,flk ia:rj,ska
m@cdkk mokug wh;a ixl,amuh ksrEmKh olakg ,efnkqfha ;@s YsCIdfjka m@{d YsCIdfjysh'
;@s YsCIdfjka wdfjzok mokug wh;a ixl,amuh ksrEmKh olakg ,efnkqfha iudOs
YsCIdfjysh' tfuka u ;@s YsCIdfjka prAhd mokug wh;a ixl,amuh ksrEmKh olakg
,efnkqfha iS, YsCIdfjysh' fuhg wu;r jYfhka Ydia;@Sh jYfhka ie,ls,a,g .kq ,nk b;srs



                                            67
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
snhewage
 

Mais procurados (13)

Asuba bhawanawa
Asuba bhawanawaAsuba bhawanawa
Asuba bhawanawa
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
 
Geometry 1 O/L
Geometry 1 O/LGeometry 1 O/L
Geometry 1 O/L
 
E Gyan Newsletter June 2019
E Gyan Newsletter June 2019E Gyan Newsletter June 2019
E Gyan Newsletter June 2019
 
Holistic life style by Prof. Dr. ShriKrishan Sharma
Holistic life style by Prof. Dr. ShriKrishan SharmaHolistic life style by Prof. Dr. ShriKrishan Sharma
Holistic life style by Prof. Dr. ShriKrishan Sharma
 
Science 7
Science 7Science 7
Science 7
 
Shares
SharesShares
Shares
 
28 march 3 april 2016
28 march  3 april 201628 march  3 april 2016
28 march 3 april 2016
 
Financial Audit Manual for ULBs of M.P. - English
Financial Audit Manual for ULBs of M.P. - EnglishFinancial Audit Manual for ULBs of M.P. - English
Financial Audit Manual for ULBs of M.P. - English
 
August 2015
August 2015August 2015
August 2015
 
सहस्रानी (Sahasrani)
सहस्रानी (Sahasrani)सहस्रानी (Sahasrani)
सहस्रानी (Sahasrani)
 
निर्भयज्ञान (Nirbhaygyan)
निर्भयज्ञान (Nirbhaygyan)निर्भयज्ञान (Nirbhaygyan)
निर्भयज्ञान (Nirbhaygyan)
 
Pg 0005
Pg 0005Pg 0005
Pg 0005
 

Destaque

ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Topical bibliography
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Topical bibliographyආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Topical bibliography
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Topical bibliography
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.foot notes
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.foot notesආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.foot notes
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.foot notes
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introduction
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             1.introductionආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             1.introduction
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introduction
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foot note
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             3.foot noteආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             3.foot note
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foot note
snhewage
 
Modenisation de l'état et gestion des resssources humaines au maroc
Modenisation de l'état et gestion des resssources humaines au marocModenisation de l'état et gestion des resssources humaines au maroc
Modenisation de l'état et gestion des resssources humaines au maroc
Rachid AOURAGH
 

Destaque (8)

ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Topical bibliography
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Topical bibliographyආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Topical bibliography
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Topical bibliography
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.foot notes
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.foot notesආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.foot notes
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.foot notes
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introduction
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             1.introductionආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             1.introduction
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introduction
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foot note
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             3.foot noteආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             3.foot note
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foot note
 
Modenisation de l'état et gestion des resssources humaines au maroc
Modenisation de l'état et gestion des resssources humaines au marocModenisation de l'état et gestion des resssources humaines au maroc
Modenisation de l'état et gestion des resssources humaines au maroc
 

Semelhante a ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour

ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.chapter
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Ii
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Iiආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Ii
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Ii
snhewage
 
grade 10 and grade 11 buddhism for gce ol lesson 03
grade 10 and grade 11 buddhism for gce ol lesson 03grade 10 and grade 11 buddhism for gce ol lesson 03
grade 10 and grade 11 buddhism for gce ol lesson 03
InokaSenevirathna
 
3 9 july 17 final pdf for print
3 9 july 17 final pdf for print3 9 july 17 final pdf for print
3 9 july 17 final pdf for print
snehalcnp
 

Semelhante a ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour (20)

ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.chapter
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Ii
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Iiආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Ii
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Ii
 
Gloss scholium
Gloss   scholiumGloss   scholium
Gloss scholium
 
Analysis on ethics,morals
Analysis on ethics,moralsAnalysis on ethics,morals
Analysis on ethics,morals
 
True Story
True  StoryTrue  Story
True Story
 
grade 10 and grade 11 buddhism for gce ol lesson 03
grade 10 and grade 11 buddhism for gce ol lesson 03grade 10 and grade 11 buddhism for gce ol lesson 03
grade 10 and grade 11 buddhism for gce ol lesson 03
 
CRC - Sinhala version
CRC - Sinhala versionCRC - Sinhala version
CRC - Sinhala version
 
Crc sinhala language_version
Crc sinhala language_versionCrc sinhala language_version
Crc sinhala language_version
 
4.footnotes
4.footnotes4.footnotes
4.footnotes
 
Tou syll basic
Tou syll basicTou syll basic
Tou syll basic
 
Jan 2016
Jan 2016Jan 2016
Jan 2016
 
2011 06-16
2011 06-162011 06-16
2011 06-16
 
Science 11
Science 11Science 11
Science 11
 
classification article
classification articleclassification article
classification article
 
al syl engtec
 al syl engtec al syl engtec
al syl engtec
 
साइबर जगत में सुरक्षा: विद्यालयों के लिए (CIET-NCERT) | Cyber Safety and Secu...
साइबर जगत में सुरक्षा: विद्यालयों के लिए (CIET-NCERT) | Cyber Safety and Secu...साइबर जगत में सुरक्षा: विद्यालयों के लिए (CIET-NCERT) | Cyber Safety and Secu...
साइबर जगत में सुरक्षा: विद्यालयों के लिए (CIET-NCERT) | Cyber Safety and Secu...
 
Geometry 2
Geometry 2Geometry 2
Geometry 2
 
3 9 july 17 final pdf for print
3 9 july 17 final pdf for print3 9 july 17 final pdf for print
3 9 july 17 final pdf for print
 
11 17 jan 2016
11  17 jan 201611  17 jan 2016
11 17 jan 2016
 
B.Sc N semester syllabus .pdf
B.Sc N semester syllabus .pdfB.Sc N semester syllabus .pdf
B.Sc N semester syllabus .pdf
 

Mais de snhewage

ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Reference books
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Reference booksආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Reference books
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Reference books
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foundation of effective
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ              3.foundation of effectiveආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ              3.foundation of effective
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foundation of effective
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviourආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introduction
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             1.introductionආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             1.introduction
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introduction
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 2.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 2.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 2.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 2.chapter
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 4.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 4.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 4.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 4.chapter
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 6.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 6.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 6.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 6.chapter
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Budhist values 5.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Budhist values 5.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Budhist values 5.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Budhist values 5.chapter
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Research shedule
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Research sheduleආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Research shedule
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Research shedule
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusion
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusionආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusion
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusion
snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusion
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusionආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusion
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusion
snhewage
 

Mais de snhewage (17)

ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Reference books
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Reference booksආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Reference books
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Reference books
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foundation of effective
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ              3.foundation of effectiveආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ              3.foundation of effective
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foundation of effective
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviourආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introduction
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             1.introductionආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             1.introduction
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introduction
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 2.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 2.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 2.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 2.chapter
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 4.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 4.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 4.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 4.chapter
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 6.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 6.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 6.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 6.chapter
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Budhist values 5.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Budhist values 5.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Budhist values 5.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Budhist values 5.chapter
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Research shedule
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Research sheduleආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Research shedule
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Research shedule
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusion
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusionආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusion
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusion
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusion
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusionආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusion
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Review & conclusion
 

Último

1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi 6.pdf
1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi  6.pdf1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi  6.pdf
1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi 6.pdf
QucHHunhnh
 
Making and Justifying Mathematical Decisions.pdf
Making and Justifying Mathematical Decisions.pdfMaking and Justifying Mathematical Decisions.pdf
Making and Justifying Mathematical Decisions.pdf
Chris Hunter
 
Beyond the EU: DORA and NIS 2 Directive's Global Impact
Beyond the EU: DORA and NIS 2 Directive's Global ImpactBeyond the EU: DORA and NIS 2 Directive's Global Impact
Beyond the EU: DORA and NIS 2 Directive's Global Impact
PECB
 

Último (20)

ICT Role in 21st Century Education & its Challenges.pptx
ICT Role in 21st Century Education & its Challenges.pptxICT Role in 21st Century Education & its Challenges.pptx
ICT Role in 21st Century Education & its Challenges.pptx
 
Measures of Dispersion and Variability: Range, QD, AD and SD
Measures of Dispersion and Variability: Range, QD, AD and SDMeasures of Dispersion and Variability: Range, QD, AD and SD
Measures of Dispersion and Variability: Range, QD, AD and SD
 
Measures of Central Tendency: Mean, Median and Mode
Measures of Central Tendency: Mean, Median and ModeMeasures of Central Tendency: Mean, Median and Mode
Measures of Central Tendency: Mean, Median and Mode
 
Class 11th Physics NEET formula sheet pdf
Class 11th Physics NEET formula sheet pdfClass 11th Physics NEET formula sheet pdf
Class 11th Physics NEET formula sheet pdf
 
PROCESS RECORDING FORMAT.docx
PROCESS      RECORDING        FORMAT.docxPROCESS      RECORDING        FORMAT.docx
PROCESS RECORDING FORMAT.docx
 
Z Score,T Score, Percential Rank and Box Plot Graph
Z Score,T Score, Percential Rank and Box Plot GraphZ Score,T Score, Percential Rank and Box Plot Graph
Z Score,T Score, Percential Rank and Box Plot Graph
 
psychiatric nursing HISTORY COLLECTION .docx
psychiatric  nursing HISTORY  COLLECTION  .docxpsychiatric  nursing HISTORY  COLLECTION  .docx
psychiatric nursing HISTORY COLLECTION .docx
 
INDIA QUIZ 2024 RLAC DELHI UNIVERSITY.pptx
INDIA QUIZ 2024 RLAC DELHI UNIVERSITY.pptxINDIA QUIZ 2024 RLAC DELHI UNIVERSITY.pptx
INDIA QUIZ 2024 RLAC DELHI UNIVERSITY.pptx
 
1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi 6.pdf
1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi  6.pdf1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi  6.pdf
1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi 6.pdf
 
Mixin Classes in Odoo 17 How to Extend Models Using Mixin Classes
Mixin Classes in Odoo 17  How to Extend Models Using Mixin ClassesMixin Classes in Odoo 17  How to Extend Models Using Mixin Classes
Mixin Classes in Odoo 17 How to Extend Models Using Mixin Classes
 
Making and Justifying Mathematical Decisions.pdf
Making and Justifying Mathematical Decisions.pdfMaking and Justifying Mathematical Decisions.pdf
Making and Justifying Mathematical Decisions.pdf
 
Unit-V; Pricing (Pharma Marketing Management).pptx
Unit-V; Pricing (Pharma Marketing Management).pptxUnit-V; Pricing (Pharma Marketing Management).pptx
Unit-V; Pricing (Pharma Marketing Management).pptx
 
Beyond the EU: DORA and NIS 2 Directive's Global Impact
Beyond the EU: DORA and NIS 2 Directive's Global ImpactBeyond the EU: DORA and NIS 2 Directive's Global Impact
Beyond the EU: DORA and NIS 2 Directive's Global Impact
 
2024-NATIONAL-LEARNING-CAMP-AND-OTHER.pptx
2024-NATIONAL-LEARNING-CAMP-AND-OTHER.pptx2024-NATIONAL-LEARNING-CAMP-AND-OTHER.pptx
2024-NATIONAL-LEARNING-CAMP-AND-OTHER.pptx
 
Ecological Succession. ( ECOSYSTEM, B. Pharmacy, 1st Year, Sem-II, Environmen...
Ecological Succession. ( ECOSYSTEM, B. Pharmacy, 1st Year, Sem-II, Environmen...Ecological Succession. ( ECOSYSTEM, B. Pharmacy, 1st Year, Sem-II, Environmen...
Ecological Succession. ( ECOSYSTEM, B. Pharmacy, 1st Year, Sem-II, Environmen...
 
Basic Civil Engineering first year Notes- Chapter 4 Building.pptx
Basic Civil Engineering first year Notes- Chapter 4 Building.pptxBasic Civil Engineering first year Notes- Chapter 4 Building.pptx
Basic Civil Engineering first year Notes- Chapter 4 Building.pptx
 
Presentation by Andreas Schleicher Tackling the School Absenteeism Crisis 30 ...
Presentation by Andreas Schleicher Tackling the School Absenteeism Crisis 30 ...Presentation by Andreas Schleicher Tackling the School Absenteeism Crisis 30 ...
Presentation by Andreas Schleicher Tackling the School Absenteeism Crisis 30 ...
 
This PowerPoint helps students to consider the concept of infinity.
This PowerPoint helps students to consider the concept of infinity.This PowerPoint helps students to consider the concept of infinity.
This PowerPoint helps students to consider the concept of infinity.
 
How to Give a Domain for a Field in Odoo 17
How to Give a Domain for a Field in Odoo 17How to Give a Domain for a Field in Odoo 17
How to Give a Domain for a Field in Odoo 17
 
microwave assisted reaction. General introduction
microwave assisted reaction. General introductionmicrowave assisted reaction. General introduction
microwave assisted reaction. General introduction
 

ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour

  • 1. ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත ෙහේවෙග් 02 mrspzfPAoh (02 Chapter ) idr OrAuhla jYfhka fu;a;d ixl,amh ;`<ska m@lg jk m@cdkk yd prAhd moku ( Foundation of Cognition and Behaviour as an Value in Concept in Metta ) idr OrAu ms<snZo yeZoskajSu ( Introduction of Values ) huzlsis ixl,amhla ( Concept ) idrOu!hla ( Value ) jkafka tlS ixl,amh uZ.ska ldhsl" jdpisl yd udkisl hk f; wxYfhkau uqZM uy;a ffcj f,dalhd jsIfhysu ys; iqj isKsi hf:dala; ixl,amh l@shd;aul lsrSfuz mj;sk yelshdj u;h' thska .uH jkqfha huzlsis ixl,amhla idrOu!hla jSug wksjdrAhfhkau tlS ixl,amh m@fhda.sl ;,fha mej;Su wksjdrAh njhs' ixl,amhla yqfolau idrOu!hla fkdjSfuz fya;`j fuhska meyeos,sh'1 Tzkeu ixl,amhla idrOu!hla jk jsg tys ffcj jsoHd;aul yd ffjoH jsoHd;aul Wmfhda.S;djh i,ld m@cdkk ( Cognition ) yd prAhd ( Behaviour ) hk fCIa;@ folla hgf;a ie,ls,a,g .; yelsh' fuz hgf;a m@cdkkh yd prAhdj hk fo wxYhu idrOu!hla ms<snZoj ie,ls,a,g .ekSfuz oS b;du;a jeo.;a tl yd iudk jgskdluzj,ska hq;` oDIagsfldaK folls' tfukau kQ;kfhys ffcj jsoHd;aul mCIfhka yd ffjoH jsoHd;aul mCIfhka fuz fo wxYh ms<snZoju jsjsO mrAfhaIK uy;a rdYshla is|= lr we;s ksid b;du oDIHudk wkaouska idOl iys;j u lreKq f.kyer oelajSfuz wjYH;djh fujeks TzkEu Ydia;@Sh mrAfhaIKhla iuznJOfhka w;sYhskau jeo.;ah'2 idrOrAuhla hkafkka weZ.fjkqfha l`ulaoehs ijsia;rd;aulj wrA: ksrEmKh lr.ekSu fuysoS m<uqfldgu jeo.;ah' idrOu! hkqfjka yeZoskafjkafka lsishuz jsreoaO fyda jsfjzpkd;aul yeisrSula fyda meje;aula fjkqjg huz ksYaps; yeisrSula fyda meje;aula iuZ. fm#oa.,sl jYfhka fyda iudcSh jYfhka tlZ.jSuls' ;j;a f,ilska wF:! olaj;fyd;a" idrOrAuhla hkq mqoa.,hd iudch yd cSjs;h idrj;a lrk fmdfydi;a lrk udkqIsl .`Kdx.hls' idrOrAu lsishuz ixialD;shlg fyda wd.ulg fyda ms<s.ekSuz moaO;shlg fyda 31
  • 2. wkHkH fjhss' tu ixialD;sl rgdj fyda wd.usl ikaorANh fyda ms<s.ekSuz moaO;sh wkqj usi bka mrsndysrj idrOrAu ms<snZoj l:d lsrSu fuz fya;`j ksid ksIaM, jQjls' fndfyda jsg fndfyda fokd idrOrAu iuZ.u ixialD;sh fyda wd.u fyda ms<s.ekSuz moaO;shla fyda ms<snZojo iZoyka lrk nj olakg ,efnkafka o fuu fya;`j ksiduh' 3 fuz fya;`j ksidu lsishuz idrOrAuhl jshqla;;d .`Kh we;ehs lsj fkdyelsh' jshqla;;d .`Kh kuz idrOrAu th idlpzPdjg .efkk ixialD;sl iudcuh fyda wd.usl rduqfjka mrsndysrj meje;aula iys;h hkakhs' idrOrAu jshqla; fohla fkdjk nejska th ksrka;rfhkau wrA:j;a jkafka lsishuz ndysr iudc mrsirhla iuZ.uh' tu ndysr iudcuh mrsirfhys wkkH;d ,CIKj,g wod,j idrOrAu fuz ksid ilia fjz' huzlsis iudc mrsirhla ;`,oS we.hqug ,la flfrk idrOu!hla fyda idrOu! ;j;a iudc mrsirhla ;`,oS ta yd iudkj we.hqug ,la fkdlsrSu fyda tajd idrOu! fkdjk nj fmkajd oSu ;`< ;yjqre jkqfha idrOu! ixialD;sfhka ixialD;shg fyda iudc mrsirfhka mrsirhg mj;akd jQ jsp,Huh fohla njhs'4 idrOrAu hkak yeZoskajSu iZoyd mrAhdh jYfhka Ndjs;dlrkq ,nk ;j;a mo fndfyduhla we;' tkuz yr" jgskdluz" mqreIdrA:" w.hka" jsksYaphka" i;a.`K" .`KOrAu yd usksialuz hkdoS jYfhks' fn#oaOd.usl ikaorANh hgf;a idrOu! mqKH l@shd" l`i, lu! yd l@shd is;a jYfhka wF:! oelafjz' idrOu! ms<snZoj iZoyka lrk jsg by;ska olajk ,o ish,qu mrAhdh kduhkaf.ka weZ.fjk wrA:hka idrOu! hkafkka lshfjz'5 fjk;a f,ilska wF:!j;a lrf;d;a" wjidk js.@yh ;`<oS idrOu! hkqfjka yeZoskafjkafkao ixl,amhlau fjz' TzkEu ixl,amhla hkq ffcj m@cdkkhg wruqKq jk lsishuz ixfjzos;djhla jYfhka olajf;d;a th ksjerosh' usksidg fukau fjk;a iFj jsfYaIhkgo ixfjzokhka ;sfnz' kuq;a tjeks ixfjzokhka fnfyjska m@d:usl ugzgfuz ixfjzokhka jk w;r usksidg fuka oshqKq fyda ixjrAOkhg m;a iakdhquh l@shdldrSFjhla yd b;du jsYd, ixlSrAK jHqyhka wka;rA.; uia;sIalhla Wreu lr fkd.;a 32
  • 3. fiiq iFj jsfYaIhkayg ke;' Tjqkg fjzokdj" |=l" nsh" wdidj" wdorh" fldamh yd yqol,d iajNdjh jeks wixjrAOs; udkisl ixfjzokhka jskaokh lsrSfuz yelshdj muKla we;' th jqjo lsishuz udkisl wdfjz.hla jeks ixfjzokhla muKs' usksidg fulS ;;ajh wNsnjd lsishuz ixfjzokhla tys wdfjz.uh ia:rh blaujd ixl,amSh ;,fha isg jsZo.ekSfuz Yla;sh we;' fuh ixfjzokhkays nqoaOsuh l@shdldrSFjh weiqrska yg .;a iajNdjhls' fuu nqoaOsuh iajNdjh jvd;a ixjrAOkhg m;afj;au usksid Tyqf.a m@d:usl .;s isrs;a j,ska yd yeisrSuz rgd j,ska wE;a jS tla;rd YsIaGdpdruh wjia:djlg t<fUz' fuh udkj YsIaGdpdrfhys tla;rd oshqKq wjia:djla iksgqyka lrkakla fjz' l@u l@ufhka ffcj jrA.hdf.a udkj YsIaGdpdruh ;;ajh f.dvkZ.d .ksuska oshqKq j;au ffcj jrA.hdf.a oshqKqj yd iqN isoaOsh wruqKq lrf.k f.dvkefZ.k tu ixl,am idrOu! kuska yeZoskafjkakg jsh' tu ksid idrOu!j, uQ,sl ixl,amSh ,CIKj,g wu;rj iodpdruh" ixialD;sl yd udkqIsl hkdoS jsjsO wx. ,CIK o wka;rA.;j we;' by; oelajQ ksrAjpkh mrsos TzkEu idrOrAuhl iodpdruh ixialD;sl yd udkqIsl wrA:j;a njla olakg ,efnz' iEu idrOrAuhlau hym;ah' m@;scdkd;aulh' krl idrOrAu hkqfjka woyiajkakd jQ fohla lsisfia;au ke;' fuz fya;`j ksid tnkaola .ek is;Sugj;a fkdyelsh' nq|=iufha TzkEu mqoa.,fhl` jsiska fkdl< hq;` hehs oelafjk miamjq yd oi wl`i,a whym;a yd m@;sfYaOkd;aul prAhdjkag ( Negative Behaviour ) ksoiqka f,i oelajsh yel' tajd idrOrAuhkays jsreoaO mCIh ksfhdackh lrk nejsks' tfiau ta ksid tajd idrOrAu f,i yeZoskajsh fkdyelsh' tfiau tjeks l@shdjka is|= lsrSfuka mqoa.,dka;r yd iudc iuznJO;d nsZo oefuk fyhska TzkEu ndysr iudc miq;,hla ;`,oS tajdg ysus i;H we.ehqu 6 fkdfjkiaj mj;S' m@;scdkd;aul idrOrAu ( Positive Values ) ms<snZoj idlpzPd lrkjsg uSg iuSm wrA:fhka idrOrAu ksrAjpkh lrk mZvsjre isgs;s' jsfYaIfhkau udkqIsljdoS ufkdajsoHd .`rel`,fha udiaf,da yd Tz,afmdgz tjekafkdah' Tz,afmdgzf.a ksrAjpkh mrsos ‘idrOrAuhla hkq iajd;auh yd iuznJO wrA:hls'’ nq|=iuh wd;aujdoh neyerlrk fyhska Tz,afmdgz olajk iajd;auh mqoa., wkkH;djh f,i .; yel' tfiau th iajShFjh fyda fm#reIFjh f,io wrA:l:kh l< yel' iajShFjh yd fm#reIFjh hk lreKq fol .;fyd;a th fjku idlpzPdjg ,la l< hq;` ;rfuz jeo.;a ud;Dld folls' fuz ms<snZoj kQ;kfha is|= flrS we;s mrAfhaIK yd Ydia;@Sh oekqu wOHdmk ufkda jsoHdj" ixjrAOkd;aul ufkda jsoHdj" <ud ufkda jsoHdj" ufkda jsoHd;aul orAYkh" wOHdmk orAYkh" wdpdr jsoHdj yd orAYkh hk jsIh fCIa;@hhkays me;sr mj;shs' fuz jsIh fCIa;@hhka tllg tlla iuznJO jk w;r fuzjdfhys idlpzPdjg nZ|=ka jkakd jQ uD;Dld fndfyda fihskau iudkFjhla Wiq,hs' 7 idrOrAu hk jok bx.@sis NdIdfjz Values hk wrA:fhka Ndjs;hg meusK we;s tlls' tys idudkH wrA:h w.h fyj;a jgskdlu hkakhs' usksiqka w.h lrk ishZM foh 33
  • 4. idrOrAu f,i .; fkdyels nejska w.hka j,ska idrOrAu fjkalr .ekSug huz rS;shla wjYHh' fuhska lshefjk wfkla foh kuz idrOu! fkdjk ke;fyd;a idrOu! f,i ie,lsh fkdyels w.hkao mj;sk njhs' fuu w.hka mqoa., jYfhka fukau idudcSh jYfhkao jsh yelsh' w.hka jkdyS huzlsis fohla iZoyd fmd|= talus;slj wdfrdamKh lrk ,oaodjQ fohls' t;`< udkqIsl nj .enzjsh yelsh' tfiau tfia fkdjsh yelso jsh yelsh' tfia jshyels w.hka idrOu! f,i ms<s.ekSu ms<snZoj wfma .egZMjla fkdue;' .egZMj we;af;a tfia fkdjsh yels foa ms<snZojh' fuz fya;`j ksidu idrOu! w.hka j,ska fjka lr.kakd jQ uskquz oKav ms<snZoj ld,hla ;siafia odrAYkslhka w;r fukau ufkda jsoHdZ{hska w;ro uy;a jsjdodiuzmkak hq.hla we;s jS mej;sKs'8 fuz fya;`j ksidu idrOu! hk jpkh uy;a mg,ejs,s iy.; jpkhla njg m;a jS we;' Values hk jpkfhys we;s mg,ejs,s nj .ek iZoyka lrk tan@yuz udiaf,da fufia lshhs' ‘Values hkak fkdfhla wdldrfhka ksrAjpkh lr;sfnz' fkdfhla fokd th f;areuz .kafka fkdfhla wrA: j,sks' i;HjYfhka oelajqjfyd;a wmg jevsl,a fkdf.dia uSg jvd ksYaps; ldrAhnoaO jpkhla fidhd.ekSu iZoyd fuz jHdc moh w;ayer oeuSug is|=fjkq we;'’ tan@yuz udiaf,da fuhska olajd isgskafka idrOu! hkafka wrA:h th jsjsOdrA:fhka Ndjs;d lsrSu ;`,ska uq,ska iZoyka l<dg jvd w;sYhskau mqZM,a jS f.dia we;s ksid thska uq,ska woyia l< wrA:hg huzlsis ydkshla is|= jS we;s njhs' tfukau uq,ska woyia lrk ,o wrA:h mejiSu iZoyd idrOu! hk moh w;ayer fjk;a jpkhla Ndjs;d lsrSfuz wjYH;djh jrA;udkh jk jsg u;`j 9 we;s njhs' 34
  • 5. idrOu! ms<snZoj tan@yuz udiaf,da iZoyka lrk fuz |=Ialr;djh uelakso olshs' ‘Values hk ixl,amh jsoHd;aul f,i Ndjs;d lsrSu ms<snZoj mj;sk |=Ialr;djhla kuz th fkdfhla fkdfhla wrA:fhkao jrskajr wrA: udre lruskao Ndjs;d lsrSu ksid we;sjS ;sfnk jHl~,Fjhhs'’ huzlsis jsIhfCIa;@hl ksYaps; wrA:hla f.koSu msKsi jHjydr lrk ,o ;dCIK mohla thska mrsndysrj idudkHlrKh jSu ksid thska uq,ska woyia lrk ,o jsoHd;aul wrA:h .s,syS f.dia we;s nj uelaksf.a m@ldYfhka fy<sfjz' idudkHlrKShjSu idudkH jHjydrfhys mj;sk jpk iZoyd fhda.H jqj;a Ydia;@Sh Ndjs;fhys fhok jpk tfia idudkHlrKSh jSu ksid tu jpk ksYaps; wrA:hka f.k oSu iZoyd jHjydr l< fkdyels njg 10 m;a fjz' tfiau ta iuZ.u wod< mofhys Ydia;@Sh mokuo jshelS hdug mgka .kshs' fuz fya;`j ksid Ydia;@Sh jHydrfhys mj;sk ;dCIK mo tys Ydia;@Sh rduqj ;`<u jHjydr jkafka kuz jvd fydZo nj fmfka' jsfYaIfhka bx.@Sis NdIdfjz Value hk jHjydrhg o jvd isxy, NdIdfjz tys wrA:h f,i jHjydr flfrk idrOu! hk moh wOsl jHjydrh ksidu lsis|= ksYaps; wrA:hla m@ldY fkdlrk yqfola jdlHhla rij;a lsrSug muKla jHjydr flfrk mohla f,iska kQ;kfhys Ndjs;djSu ;`< ;j ;j;a fuu jpkfhys w.h msrsyS f.dia ;sfnz' idrOu! ;`< huz jsksYaphla fyda Bg wod< uQ,sldx. we;`<;a jk w;r" tajd uZ.ska mqoa.,hkaf.a ksjeros hym;a fyda wdYd lrkq ,nk woyia yd u;hka meyeos,s flfrA' fuu idrOu!;`< ;on, udkqIsl ,CIK we;`<;a fjz' wm jsiska mqoa.,hkaj Tjqkaf.a idrOu!j, mj;sk oevsNdjh u; fY@aKs.; lsrSuz l< jsg th mqoa.,fhl` ;`< we;s idrOu! moaO;shla ( Value System ) f,i yeZoskafjz'11 lsishuz mqoa.,fhl`f.a w.kdluz fyj;a idrOu! oevsNdjh u; fY@aKs.; lrkq ,nk OQrdj,shla idrOu! moaO;shla kuz fjz' fuz Oqrdj<sh flfkl`f.a oevsNdjh fjkiajk wkqms<sfj<g iliajkakla o fjz' oevsnj wkql@ufhka uD|= yd kuHYS,S yeisrSuz rgdjla olajd mrsjrA;kh jSfuzoS idrOu! j, ;;ajh jevs oshqKq fjz' fu;a;d ixl,amh is; uD|= yd kuHYS,S njg m;a lrjk ixl,amhls' tu ksid fu;a;d ixl,amh n,mEfuka idrOu! moaO;sfhys OQrdj<s rgdj wkql@ufhka oevsNdjfhys isg uD|=Ndjh olajd mrsjrA;kh fjz' huzlsis idrOu!hla wkql@ufhka Wiia ;,hla lrd jrAOkh jkjd hkafkys kshdudrA:h jkqfhao tajd fuf,i oevsNdjfhys isg fldmuK m@udKhka j,ska uD|=nj lrd <Z.d jkjdo hk lreKhs' tfukau ta msKsi bjy,jk lsishuz ixl,amhla mj;skafka kuz ksYaps; f,iu tu ixl,amh fiiq ixl,amhka ixialrKh msKsi bjy,a jkakd jQ uQ,sl Wmdx.hla f,i kuz l< yelsh' fu;a;d ixl,amfhys m@cdkk fCIa;@h yd 35
  • 6. tu m@cdkk fCIa;@h weiqre fldg ixialrK l@shdj<shg ,lajk yeisrSuz rgdj fyj;a prAhd moaO;sh uZ.ska fiiq idrOrAu ixl,amhka fuyhjSulg ,la lrk nejz meyeos,sju fmkS hk lreKls' mqoa.,hka ish,q fokdgu idrOu! moaO;shla jsiska ksrAudKh lrkq ,nk idrOu! OQrdj,shla fyj;a ugzguz iuQyhla we;' fuz ksid fu;a;d ixl,amfhys n,mEu ksid yg .efkk mqoa.,hka ;`< idudkHfhka mj;sk idrOu! f,i .;yels us;@Fjh" wkqluzmdj" mfrdamldrh" fifkyi" wdorh jeks .`Kdx.j, idfmaCI jeo.;alu u; fuu fu;a;d ixl,amfhys iuzmrAlh ,nkakd jQ idrOu! moaO;sh yZ|=kd.; yelsh'12 fujeks udkqIsl .`Kdx. nsys jkqfha fu;a;d ixl,amh jsiska mqoa., uki fnfyjska uD|= yd kuHYS,S fjkilg nZ|=ka lrkq ,enSu ksidh' ;uka fukau wkHhka o tl yd iudk fmd|= cSjk whs;sjdisluz N`la;s jsZoskq ,nkakd jQ iFjhka nj jgyd .ekSu ksid wkH iFj jrA.hd ;ukaf.a m@fhdackh msKsi nsysj we;s fuj,uz fkdj ;uka jeksu ;j;a wfhla f,i yZ|=kd .ekSug;a wjfndaO lr .ekSug;a fuuZ.ska wjldY ie,fia' fuu idrOu!j, we;s jeo.;alu ( Importance of Values ) ie,ls,a,g .ekSfuzoS fu;a;d ixl,amh iuznJOfhka nsysjk idrOu! ms<snZoj wOHhkh lsrSu fuu mrspzfPaofhys oS is|= flfrA' idrOu! uZ.ska mqoa.,hkaf.a wdl,am" wNsfm@arKh" ixcdkkh ( m@cdkkh ) wdoS l@shdj,Ska iZoyd uQ,sl w;a;sjdru oukq ,nhs' huzlsis mqoa.,fhl` fu;a;d ixl,amhg wkq.; jk jsg tlS mqoa.,hd jsiska idudkHfhka fiiq mqoa.,hka iuznJOfhka oelajsh yels fyda oelajsh hq;` fyda prAhd rgdfjz ( Behaviour ) jsjsOFjh tlS ixl,amh isf;ys 13 jrAOkh jS we;s wdldrh wkqj ;SrKh fjz' fuz wkqj fu;a;d ixl,amh fydZoska jrAOkh jS we;s mqoa.,fhl`f.a prAhdj tf,i fu;a;d ixl,amh fydZoska jrAOkh jS fkdue;s mqoa.,fhl`f.a prAhdjg jvd fydZo hehs ;rAl lsrSug fyda is;d .ekSug W;aidy .kq ,nhs' tys m@;sM,hla jYfhka fuu idrOu! hkak wruqKq .; fyda ;drAlsl tlla jYfhka wmg oel .ekSug mqZMjk' 36
  • 7. idudkHfhka idrOu! uZ.ska mqoa.,fhl`f.a m@cdkkhg ( Cognition ) yd prAhdjg n,mEuz lrkq ,efnz' iEu idrOrAuhlau m@cdkk ( ixcdkk Cognition ) yd prAhd" wdfjzok" Z{dk jsNd.S iy iudcuh hk mokuz mylska iukajs;h. fuu mokuz mfyka m@cdkk yd prAhd moku hk fuu mrspzfPAofhys oS tla jr idrOrAu mokuz folla ms<snZoj tys l@shdldrSFjh wfkHdakH jYfhka iuznJO lr idlpzPd lrkq ,nhs' fuu fojk mrspzfPAofhys oS wm n,dfmdfrd;a;` jkqfha fu;a;d ixl,amfhys m@cdkk yd prAhd moku ms<snZo wjYH ia:dkj, oS cSj jsoHd;aul mCIhg keUqre jQ;a mqZM,a yd .eUqre odrAYksl js.@yhla is|= lsrSugh' m@cdkk moku ( Foundation of Cognition ) hkqfjka yeZoskafjkafka huzlsis idrOrAuhla ixcdkkh lsrSu" ixl,amkh lsrSu" yZ|=kd.ekSu yd ta ms<snZoj lreKq oek .ekSu wdoS ikaksfjzokh iuznJO udkisl l@shdj,sh nj uSg fmr idlpzPdjg nZ|=ka lrkq ,ensKs' fuz mrspzfPAofhys oS fuu udkisl l@shdj<sh yd tlS udkisl l@shdj<sh weiqfrka mekkZ.skakd jQ prAhduh ,CIK ie,lk m@cdkk yd prAhd moku ms<snZoj ijsia;rd;aulj idlpzPd lrkq ,nhs' tysoS odrAYksl lreKq fukau ufkdajsoHd;aul lreKq ms<snZojo ;`,kd;aulj i,ld ne,sh yelsh' tfukau tlS ufkda jsoHd;aul lreKq iZoyd miqnsuz jQ cSj jsoHd;aul l@shdj<sh ms<snZoj o .eUqrska wjOdkh 14 fhduq lrkq ,nhs' m@cdkkh hkq cSjshd jsiska fN#;sl f,dalh ixfjzokh lsrSuh' wm ndysr f,dalh ixfjzokh lsrSu fkdfhla wdldrfhka lruq' oelSu" weiSu" wd>@dKh wdoS jYfhks' fuysoS ufkdajsoHdfjys wruqK jkafka ndysr f,dalh m@cdkkh lrk wdldrh ms<snZoj i,ld ne,Suh' prAhdjdoSkaf.a ksrAjpkh wkqj m@cdkkh hkq W;af;ackhka w;r mj;sk fjki yZ|=kd .ekSuhs'15 m@cdkkh ms<snZoj wOHhkh lsrSu ufkdajsoHdjg we;s m@;sM,h l`ulao hkqfjka weish yelsh' m@cdkkh wmf.a prAhdj flfrys uQ,sl jYfhka n,mdk idOlhls' cSjshd yeisfrkafka ndysr f,dalfhka ixfjzokh jk W;af;ackhkag wkqjhs' tu ksid m@cdkkh ms<snZoj yeoErSu jeo.;a fjz' ixl,am ms<snZoj wOHhkh lsrSfuzoS fuu ldrKh w;HjYH jkafka huzlsis ixl,amhla wruqKq fldgf.k we;sjkakd jQ ix{djka cSjSka jsiska .@yKh lr.kq ,nkafka m@cdkk l@shdj<sh uZ.ska jSu ksidhs'16 fu;a;d ixl,amh wjYHfhkau iduQysl nj flaJ|@fldg f.k f.dvkeZ.S we;a;ls' tu ksid fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lr;au iduQyslFjh ms<snZo yeZ.Suo cSjshd;`<g ksrka;rfhkau msjsfia' cSjSkaf.a idudkH iajNdjh fiiq cSjSka o iuZ. iduQysl osjs fmfj;la .; lsrSu jk nejska hf:dala; iduQysl osjs fmfj; iuZ.s iuzmkakj .; lsrSfuys,d fujeks m@cdkkhka uy;a fia WmldrS fjz' fuz ksid fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSu prAhd rgdj ixialrKfhys,d .egquz yd wrAnqo nyq, jrA;udk udkj iudchg wjYHfhkau jeo.;ah' 37
  • 8. m@cdkkfhaoS wms jsiska ie,ls,a,g .; hq;` tla jeo.;a idOlhla kuz wjOdkhhs' W;af;aclhkaf.a fjki yZ|=kd .ekSfuzoS cSjshdf.a wjOdkh n,mdhs' huz W;af;ackhla wjOdkfhka f;drj mj;S kuz th m@cdkkh jkafka ke;' m@cdkkh hkq W;af;ackhla wjOdkhg ,lajSuh' fu;a;d ixl,amfhys mj;skakd jQ uD|= iajNdjh" cSj ys;jdoSnj" tald.@;djh jeks lreKq ksid is; mSvdjg m;a lrk" jsh<s is;sjs<s wnsnjd tuZ.ska is;g iykhla ,ndosh yelsh' isf;ys iajNdjh kuz ksrka;rfhkau jsjsO m@cdkkhkaf.ka hqla;j mej;Su jk w;r tjeks m@cdkkhkaf.kao fu;a;d ixl,amh lemS fmfkkafka tys mj;sk by; lS jsfYaI ,CIK ksid nejska m@cdkk l@shdj<sfhys oS m@uqL;u wjOdkhg th md;@ jkafkah' fuu wjOdkh .;sl iajNdjfhka hqla;h' wjOdkfhys tla;rd uOH ,CIhla mj;S' fuh kdNsh hkqfjka yZ|=kajhs' mrsirh ;`< mj;sk W;af;aclh kdNsh fjhs' wjOdkh yd iuznJO B <Z. fldgi kuz Wmdka;hhs' Wmdka;h hkq W;af;aclh jsp,kh jkakd jQ iSudjhs' fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lrkakd jQ l@shdj<sh wdruzNfha oS m@cdkkh lsrSfuz myiqj ;ld huz huz iSudjka Tiafia muKla m@cdkk jmirsh iSud lrkq ,nhs' kuq;a m@cdkk l@shj<sh oshqKq j;au wkql@ufhka fuu jmirsh mqZM,a lrkq ,nk w;r iSudjka ish,a, w;sl@uKh lrkq ,nhs' fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSfuz l@shj<sh werfUkafka uu hk iSudj flaJ|@fldgf.k nejska fu;a;d ixl,amh ms<snZo wjOdkfhys uOH ,CIHh jk kdNsh uu hkak f,i oelajsh yelsh' tjsg W;af;aclh jkqfhao uu hkakhs' ish,q iFjhka fj; fu;a;d ixl,amh m;`rjkq ,nkafka uu hkak idfmaCI fldg f.k nejska uu hkak flaJ|@h f,i .ekSfuz wjYH;djh meyeos,s fjz' fuu kdNsh yd Wmdka;h w;r jsjsO wjia:djka wms m@cdkkh lruq' iuyr wjia:dj,oS wjOdkfhys kdNsh fjkia fjhs' fufia wjOdkfhys kdNsh fjkia jSu idOl rdYshla u; is|= fjz' fulS idOl m@Odk jYfhka fldgia follg fnosh yelsh'17 tkuz ndysr yd wNHka;r hkqfjks' fuhska ndysr idOl ms<snZoj m<uqfldgu ie,ls,a, fhduq lruq' funZ|= tla jeo.;a idOlhla kuz ;Sjzr;djhhs' lsishuz ixl,amhl ;Sjzr;djh wkqj m@cdkkh f.dv kefZ.a' fu;a;d ixl,amfhys mj;skakd jQ ;Sjzr;djh kuz fiiq ixl,amj,g jvd wfkl`;a foa tlg neZo ;nd.kakd ixl,amhla f,i l@shd;aul jSuhs' tfukau iFjdruzuKhka wruqKq jYfhka Ndjs;d lrkq ,nk nejska tlS wruqK cSjS iajNdjfhka mej;Su wksjdrAh fjz' fuu wruqK wcSjS jqjfyd;a m@cdkk l@shdj<sh tla;rd ugzgulska Tnzng oshqKq l< yels fkdfjz' 38
  • 9. fyj;a ;Sjzr f,i Ndjs;d l< fkdyelsh' ;j;a idOlhla kuz jsYd,Fjhhs' lsishuz ixl,amhl mj;skakd jQ mqZM,anj ksid fiiq ixl,amhka w;rska jvd;a wjOdkhg ,la fjz' fu;a;d ixl,amh wdruzNfha oS uu flaJ|@fldg .;a; o jv jvd;a m@cdkk l@shdj<sh oshqKq j;au uqZM uy;a jsYajfhau we;a;d jQ il,jsO cSjSka ish,q fokdu wruqK jYfhka fhdod .efkk ksid th fnfyjska mqZM,a ixl,amhls' jsYd,Fjh yereKq fldg m@fNaokh o ndysr idOlhla fjz' m@fNaokh hkq iqmqre|= W;af;ack w;rg wZM;a W;af;ackhla meusKSuhs' idudkH ixl,amj,g jvd is;g iykhla Wodlrkakd jQ ixl,amhla uZ.ska we;sjkakd jQ W;af;ackh ksid tlS ixl,amh jvd;a myiqfjka m@cdkkh jsh yelshs' tfukau huzlsis ixl,amhla jsjsO iajrEmj,ska hqla;j m@cdkkh jSug i,iajhs kuz tlS ixl,amh ukdj .@yKh lr.kq ,nk nj o fuz uZ.ska lshfjz' fu;a;d ixl,amh tla tla wdldrj,ska yd iajrEmj,ska jvk wdldrh jsY`oaOs udrA.fhys jsia;r fjz' tys jsia;r lrkakd jQ jsjsO l@uhka tlu fu;a;d ixl,amh jvd myiqfjka m@cdkkh lsrSug ieliqKd jQ jsOs l@uhka fjz' tkuq;a tla tla jsOsl@uhkays wjidk mshjfrys ta l@u ish,af,ysu ftlHhla f,i iSud iuzfNaoh bj;a lr fu;a;d ixl,amh jvd;a mqZM,a iajrEmfhka m@cdkkh lrkdldrh olajd ;sfnz' m@cdkkh msKsi wjYH lrk ;j;a ndysr idOlhla kuz mqkrdjrA;khhs' mqkrdjrA;kh lsishuz W;af;ackhla kej; kej; olakg ,efnzkuz tlS W;af;ackh flfrys jevsfhka wjOdkh fhduq fjhs' lsishuz ixl,am iuQyhla w;rska jsfYaIs; ixl,amhla nyq,j Ndjs;d lsrSu ksid mqkrdjrA;kh jk jsg th mqoa.,fhl`f.a wjOdkhg yiq fjhs' fu;a;d ixl,amh Ndjs;hg .ekSfuzoS Wmfoia fokq ,nkafka th jv jvd;a nyq, jYfhka mqre|= mqyqKq lrk f,ihs' fuhg wu;rj fu;a;d ixl,amfhys o wka;rA.; iqj myiq iajNdjh iFjhd kej; kej;;a tu ksus;af;ys /ZojSug fya;`jla fjz' fuh yereKq jg p,kh o ndysr idOlhls' lsishuz ixl,amhl prAhd ,CIKhkaf.a wka;rA.;h wkqj p,k .`Kh wOsl;r fjz' fu;a;d ixl,amfhys wka;rA.; prAhuh ,CIK wfkla ixl,amj, prAhduh ,CIKj,g jvd wOsl;r nejska jvd;a myiqfjka fu;a;d ixl,amh m@cdkk l@shdj<sh msKsi wjOdkhg fhduq fjz' fuzjd w;rska wdorh" fm@auh" ohdj" fifkyi" mfrdamldrh" us;@YS,S yeisrSu" iudcYS,SFjh" iudc fiajh" iduQyslFjh" iudcdkqqfhd.Snj"ukqIHFjh" YsIaG iuzmkaknj" wdpdrYS,Snj" ;Hd.YS,Snj" kuHYS,Snj" iykYS,SFjh" iycSjkh yd ifydaorFjh jeks usksfila ;j flfkl`f.a |=lg msysg jSug bosrsm;a n,mdk tfukau l@shdldrSFjh fya;`fldg f.k ndysrska o jsoHudk jk m@n,;u lreKq jvd myiqfjka mqoa.,fhl` jsiska m@cdkkh lr.kq ,efnz' fuzjd mqoa.,hdf.ka ndysrj mj;sk nejska ndysr idOl jYfhka yZ|=kajkq ,efnz'18 wfkla idOl jrA.h kuz wNHka;r idOlhs' wNHka;r idOl w;r m@n, idOlhla kuz fm@arKhhs' wmf.a uQ,sl fm@arKhka yd iuznJO W;af;acl myiqfjka wjOdkhg ,la fjz' wdorh yd iqrCIs; iajNdjh wmf.a uQ,slu fm@arKhla f,i oelafjz' wdoS ld,Sk udkjhdf.a mgka jrA;udk oshqKq iudc.; udkjhd olajd ;ukaf.a fulS wdorh yd iqrCIs; iajNdjh hk uQ,sl wjYH;djhka iuzmQrAK lr.ekSu msKsi udkjhd ;ksj yeisrSfuka je<lS 39
  • 10. f.da;@ jYfhka ixjsOdkh jS l@shdl< wdldrh udkj jsoHdj jeks jsIhhkays meyeos,sj wOHhkhg md;@ jk lreKls' f.da;@sl iudchkays mgkau iudc.; udkj lKavdhuzj,g iduQysl nj w;HjYH jkakls' fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSfuzoS udkjhdf.a fulS uQ,sl fm@arKh jk wdorh yd iqrCIs; iajNdjh Tyqg ,efnk nejska jvd;a myiqfjka yd ksrdhdifhka m@cdkkh is|= fjz' ;j;a wNka;r idOlhla kuz wfmaCIdjhs' wm jevsfhka wfmaCId lrk foa myiqfjka wjOdkhg ,la fjz' m@cdkkfha oS uQ,sl jYfhka jeo.;a jk fuu wjOdkh tla;rd wkaoul wmf.a uOH iakdhq moaO;sh iy fud<h jsfYaIfhka kshqla; jS we;s W;af;aclh myiqfjka wjOdkhg yiq fjz' uOH iakdhq moaO;sh tla W;af;aclhla flfrys kshqla; jQ jsg wfkl`;a W;af;acl ms<snZoj fud<h lrd mKsjqv f.khdu wekysgS' fufia n,k jsg m@cdkkh flfrys YdrSrsl cSj jsoHd;aul l@shdj,sh n,mdk nj fmfka' 19 wNsOrAufhys iZoyka jk w;s iQCIu ps;a; ffp;isl jsNd.h uZ.ska m@cdkk fCIa;@h ms,snZo nq|= iuh olajk ,o w;s uy;a ie,ls,a, ksrEmKh fldg oelafjz' ishZM udkisl .;s iajNdjhka w;s iQCIu f,i jrA.SlrKh fldg nq|= iuh m@cdkk fCIa;@h ms<snZoj jsia;r lrkq ,nhs' tysoS wdh;k" Od;`" jsZ[aZ[dK jYfhka ukfiys ndysr wruqKq .ekSfuys l@shdj,sh m@cdkk oDIaGs fldaKfhka ukdj iQCIau f,i jsYaf,aIKh fldg f;areuz .ekSug yd tu f;areuz .ekSu bjy,a fldgf.k i;Hh wjfndaO lr.ekSug myiqjk whqrska jsia;rd;aulj wrA: olajd we;' m@cdkkh flfrys n,mdkq ,nk YdrSrsl cSj jsoHd;aul l@shdj,sfhys tla;rd wdldrhl ixjsOdkd;aul njla olakg ,efnz' fjk;a f,ilska lsjfyd;a ndysr f,dalfhyss mj;sk W;af;ackhka wms m@cdkkh lrkafka lsishuz wdldr ixjsOdkhlska hqla; W;af;ack jYfhkah' fmfkk W;af;acl" wefik W;af;acl" oefkk W;af;acl" wd>@dKh jk W;af;acl yd ri jsZsosk W;af;acl jYfhka fuz ish,q wdldr jQ W;af;ackhkag ixjsOdk rgdjla ;sfnz' ixjsOdkd;aul Ndjfhka nq|=iufhys oelafjk fu;a;d ixl,amh fiiq iuhjdohkays jsia;r flfrkakd jQ fuhg iudkFjh .kakd fiiq ixl,amj,g jvd mrsmQrAK iajNdjhlska hqla; jSu fya;`fldg f.k jvd;a myiqfjka yd jvd;a ;Sjzr f,i mqoa., uki flfrys Okd;aul n,mEula l< yels W;af;aclhla jYfhka yZ|=kd .ekSug fuz wkqj ms<sjk' fu;a;d idrOrAufhys m@cdkk moku ( Foundation of Cognition ) hg;g .efkkafka fu;a;d idrOrAuh yZ|=kd.ekSu fu;a;d ixl,amh ixcdkkh yd fu;a;d ixl,amh l@shd;aul jk 40
  • 11. wdldr yd wjia:d oek.ekSu hk lreKq ms<snZoj flfrkakdjQ idlpzPdjhs' fu;a;d idrOrAufhys ixcdkk me;slv hkqfjka yeZoskafjkafkao by; oelafjk m@cdkk moku u fjz' fuysoS idlpzPdjg .efkkafka huzlsis idrOrAuhla ms<snZo uQ<slju ukfia we;sjk jspdr mQrAjl woyi fuysoS m@cdkk moku f,i ie,fla' uQ<slju fu;a;d idrOrAuh yZ|=kd.ekSu th l@shd;aul l<hq;` yd l@shd;aul l<yels wjia:d nqoaOsuh jYfhka jsurAYkhg ,lalsrSu ;`<ska jv jvd;a by< nqoaOsuh ia:r hgf;a tu ixl,amh Ndjs;hg .ekSfuz wjia:d Wodfjz' fuh fpz;kdj yd noaOjqkq jevms<sfj,ls' fpz;kdfjz jsjsOFjh wkqj fu;a;d ixl,amfha Ndjs;h jsjsOjk whqre fuu mrspzfPAofhaoS .eUqrska idlpzPdjg ,laflfrkq we;' prAhd moku ( Foundation of Behaviour ) hkqfjka yeZoskafjkafka huzlsis idrOrAuhla ms<snZo wdpdr jsoHd;aul m@ia;`;hhs' fuz hgf;a idrOrAuh iuznJO wod< yeisrSuz rgdj wOHhkh lrkq ,efnz' huz wjia:djloS l@shdl< hq;` ksjeros wdldrh l`ulaoehs jsksYaph lsrSfuzoS mdol lr.kafka idrOrAuhs' fuh iodpdr jsksYaph ( Moral Judgement ) f,i yeZoskafjzz' fuz wkqj idrOrAu yd iodpdrh w;r iuSm iuznJO;djhla ;sfnz' fuz ksid prAhd moku hg;g wdpdr jsoHd;aul yd iodpdr uQ<OrAu ms<snZo jQ jsYaf,aIKhka wka;rA.;h' idrOrAuhla yqfola jshqla; ixl,amhla fkdfjz' th wjidk jYfhka l@shdfjka m@ldYs; prAhdjls' mqoa., prAhdj ms<snZoj fndfyda lreKq prAhdjdoh ( Behaviour ) ms<snZoj yeoerSu uZ.ska o; yelsh' prAhdj fukau uki o ksrSCIKh l< yels yd ueKsh yels fohla nj jrA;udkfhysoS ms<sf.k yudrh' jsfYaIfhka mdr fN#;sl jsoHdZ{hska fujeks wdl,am or;s' udkisl wdl,am ueKsh yels l@uh f,i Tjqka jsiskau bosrsm;a lrk prAhdj mdol lr.;a; o fu;a;d ixl,amh hk ufkda .;sl iajNdjh ke;fyd;a m@cdkkuh W;af;ackh uZ.ska usksia udkisl iajNdjfhys ie,lsh hq;` Okd;aul fjkila fyj;a m@jrAOkhla fmkakquz lrkq ,nk nj m@;HCI jYfhkau o; yelsh' fu;a;d ixl,amh uZ.ska usksia ukfiys m@cdkk fCIa;@hg is|= l< yels n,meu wOHhkh lrkq ,nkafka fujka miqnsula mdol lrf.kh' YS, YsCIdj prAhduh ixialrK l@ufjzohla f,i;a ksrAjdK.duSFjh lrd hk l@usl jevmsfjf<ys mQrAj m@;smodjla f,i;a nq|=iufhys wrA: olajd ;sfnz' huzlsis mqoa.,fhl`f.a udkisl miqnsug prAhdj uZ.ska n,meula l<yels nj ms<s.ekSug ,laj we;' fuz woyi uZola |=rg YS, YsCIKh iuznJOfhka nq|= iufhys js.@y jk woyi iuZ. iuSm iuznJOhla fmkajhs' fuhska m@lg jk jeo.;a lreK kuz ufkdajsoHdZ{hska jsiska prAhduh m@cdkkh kSrAKh lsrSfuys,d jeo.;a idOlhla fldg .kq ,enQfjz tys ksrSCIK Yla;sh .enzjSuh' fmros. ufkdajsoHdj huz mqoa.,fhl`f.a m@cdkk fCIa;@h iDcq f,iu ksrSCIKhg yd mrSCIKhg Ndckh lsrSug;a ta uZ.ska ,nd .kakd f;dr;`re msgsjy,a lrf.k th Ndjd;aul mCIfhys ixjrAOkhg yd Okd;aul ixialrKhkag fhdod .ekSug yels ;rfuz oshqKq ;;ajhl mej;sks' fn#oaO ufkda jsoHdj fmros. ufkdajsoHdj ;`< uq|=ka u,a lvla f,i b;du;a by< ia:dkhl jecUqfka l@udkQl~,j ixjrAOkh fjuska mej;s fmros. ufkda jsoHdfjz jsjsO wvqmdvq 41
  • 12. |=r,d ta fjkqjg uekjska wdfoaY l< yels mrsmQrAK yd wx.iuzmQrAK l@ufjzohla fn#oaO ufkdajsoHdj jsiska f,djg odhdo l< fyhsks' fmros. ufkdajsoHdj oshqKq jSug n,mEfjz tys wvx.` odrAYksl mCIfhys jsjsO w;ayod ne,Suz ksrka;rfhka is|= jSu;a" tu w;aoelSuz iDcq f,iu m@cdkk l@shdj<sh jsjsOdldrfhka Ndjs;d lruska is|= lrkq ,nk m@jrAOkd;aul m@;HCIlsrSuz weiqrska tlS w;ayod ne,Suz f.dv keZ.S mej;Su;a" hk lreKqh' ta ;;ajh hgf;a fmros. ufkdajsoHd fCIa;@h ;`< huzlsis ixl,amhl m@cdkk w;ayod ne,Suz yd m@jrAOkd;aul Ndjs;djka ksrSCIKh lsrSfuys,d wx. iuzmQrAK yd mrsmQrAK fidhd.ekSula f,i ie,flk fn#oaO ufkdajsoHdfjz m@cdkk moku iDcq ksrSCIK lsrSuz uZ.skau ta ms<snZo ish,qu f;dr;`re ,nd .; yels ugzgfuz oshqKqjla w;am;a lrf.k ;snsKs' tmuKla fkdj ;ukag wjYH lrk wdldrfha ps;a; oshqKqjla yd prAhduh ixjrAOkhla we;s lr .ekSug bjy,a jk wdldrfhka thg .e,fmk iq|=iq ixl,amhla m@cdkk fCIa;@fhys ,d flfia Ndjs;hg .kafkao hk lreKq ms<snZoj fn#oaO ufkdajsoHdj Wkka|=j olajd ;snsKs' fuz hgf;a fu;a;d ixl,amfhys m@cdkk l@shdj<sh yd tlS m@cdkk l@shdj<shg iu.duSj prAhduh mCIfhka mqoa.,fhla ,nd .kakd iqjsfYaIS l`i,;d yd yelshdjka fudkjdoehs hkak;a iDcq ksrSCIKhka ;`<skau jgyd.ekSug ;ruz oshqKq ;,hl fn#oaO ufkdajsoHdj mj;akd nj wjsjdos;h'20 prAhdjdohg wod, lreKq uZ.ska fu;a;d ixl,amh m@cdkk jSu iduQysl yeisrSuz rgdfjz ixjrAOkh flfrys Okd;aul f,i n,mdkq ,nk wdldrh meyeos,s lrhs' wk;`rej fu;a;d ixl,amfhys prAhd moku hgf;a tys wdpdr jsoHd;aul miqnsu ms<snZo jsYaf,aIKh lrkq ,efnz.fuhg wh;a jkqfha we;a; l:d lsrSu" wkqkag Wojz lsrSu" jsYajdih /lSu" iudc m@;sudk lv fkdlsrSu ( mxpYS, m@;smodj )" fmdfrdka|= bgqlsrSu" iduQysl j.lSfuka hqla;j l@shdlsrSu" wkHhkag iyfhda.h oelajSu" bjiSu" ;ekam;a iajNdjh" iudkd;au;djh" uD|= fudf<dla nj" wk;sudkS nj yd wdpdrYS,S mej;`u hk lreKqh. ;@smsgl idys;Hh ;`< wka;rA.; nq|=rcdKka jykafia jsiska ish Y@djlhkag wkq.ukh fldg l@shdjg kZ.d ;ud jsiskau mila lr .kakd f,i kshu lr jod< ldh luzu yd jpS luzuhkag wod< ish,qu l`i,.duS yd mqKH.duS lreKq prAhd mokug wka;rA.; fia oelajsh yelsh' fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSu uZ.ska mqoa.,fhl` jsiska w;am;a lr.kq ,nk prAhd oshqKqj m@ldYhg meusfKkafka iS, YsCIdfjks' iS, YsCIdfjys wka;rA.;h ms<snZoj wOHhkh wdpdr jsoHdjg wh;ah' tfiau prAhdj wOHhkh lrkqfhao wdpdr jsoHdj uZ.sks' tu ksid prAhd moku ms<snZoj jsYaf,aIKfhoS wdpdr jsoHd;aul iajrEmfha js.@yhla fuu phH!d;aul fldgig wka;rA.; lr ;sfnz' jsY`oaOs udrA.h fn#oaO ixl,amhkays m@cdkk yd prAhd moku fy,s lrk legm;la fia .sKsh yelsh' thska uQ,sl mshjfrys isg wjidk mshjr olajd l@udkQl~, f,i jsia;r flfrkqfha prAhd YsCIKh uZ.ska wjYH lrk m@cdkk l`i,;djh ,nd .kafka flfiao hk lreKhs' tfiau tfia ,nd .kakd ,o m@cdkk l`i,;djh Wmfhda.S lr .ksuska wjYH lrk prAhd oshqKqjg m;a jk wdldrho tys uekjska jsia;r lr oS ;sfnz' fuys oS jsY`oaOs udrA.h wOHhkh uZ.ska wdpdr jsoHdj yd wOs wdpdr jsoHdj ms<snZoj fmr wmr foos. 42
  • 13. odrAYksl u;hkag wkql~,jk mrsoafoka fu;a;d idrOrAufhys .enzjk wdpdr jsoHd;aul ikaorANh yd m@cdkk fCIa;@h .eUqrska idlpzPdjg ,lalsrSu yd t;`<ska nq|= oyu ;`< wka;rA.; jsoHd;aul pska;kh uekjska yZ|=kd.; yelsh' fuysoS wdod< odrAYkslhkaf.a kHdhhka iuZ. fn#oaO iQ;@ foaYkd ;`,kd;aul f,i jsYaf,aIKh flfrkafka fn#oaO iQ;@ foaYkd ;`< wka;rA.; odrAYksl yd kHdhd;aul nj meyeos,sj m@lg lsrSu msKsih' tfukau jevs |=rg;a fulS jsIhhka ms<snZoj mrAfhaIK ldrAhfhys fhfokakl`g th jeo.;a jsh yels fyhsks' prAhdmoku iZoyd jskh msglhg wh;a lreKq;a m@cdkk moku ( Foundation of Cognition ) iZoyd iQ;@ yd wNsOrAu msglhkays wka;rA.; iQ;@ foaYkd;a Wmfhda.S lr.kq ,efnz' md,s ixialD; yd bx.@Sis NdIdjkag wu;rj fjk;a NdIdjkaf.ka rpkdjqkq ;@smsgl yd wjfYaI uQ<.@J:hkays wka;rA.; f;dr;`reo fuz iZoyd Ndjs;hg .; yelsh' nZ idr OrAu ms<snZo jsoHd;aul moku ( Scientific Foundation about Values ) idr OrAu jkdyS udkj m@cdkk ( The Field of Cognition ) fCIa;@hg jsIh jkakd jQ ixl,amhkah ( Concepts )' huzlsis ixl,amhla m@cdkkh jkafka flfiao hk lreK uekjska wOHhkh lsrSu uZ.ska udkjhka i;`jkakd jQ udkjhkagu iqjsfYaIS idrOrAuhka cSj jsoHd;aul mCIfhka yg .kafka flfiaoEhs jgyd.ekSug ukd msgsjy,la ,efnz' iFj jsfYaIhka w;rska fiiq iFjhkag fmd|=fjz we;a;d jQ idrOrAu w;rska udkj idrOrAu fjkia jkafka flfiaoehs fuz wkqj Ydia;@Sh ks.ukhkag ;rAldkQl~,j meusKSug m@cdkh fCIa;@h cSj jsoHd;aulj yeoErSu ;`,ska hym;a miqnsula ilia flfrA' fu;a;d keue;s idrOrAuho tla;rd wdldrhl ixl,amhls' ixl,am iFjhka ;`<g m@fjzY jkafka m@cdkkh keue;s cSj jsoHd;aul l@shdj,sh ;`,sks' fuys jsfYaIFjh jkqfha fuu m@cdkkh keue;s l@shdj,sfhys cSj jsoHd;aul jgskdlula fukau odrAYksl jgskdlula o .enzjSuhs' jsfYaIfhka ngysr odrAYkslhka w;rska fndfyda fofkla fuz m@cdkk fCIa;@h ms<snZoj mrAfhaIKh lsrSug Wkka|= jkakg jQfha m@cdkk fCIa;@fhys .enzjk fulS odrAYksl jgskdlu ksidh' Cognition hk jpkfhka idudkHfhka woyia jkafka yeZoskSu" oekSu" Wm,nzOsh" Z{dkh" m@cdkk" m@cdkkh" Z{dkh hk wF:!hs' ixcdkkh hkqfjka oelafjkafkao fuhuh' idudkH ukqIH yeisrsfuz iuzmQrAK mokug ,nd fok ;ks ksrAjpkhla f,i fuu m@cdkkh hk moh wF:!l:kh l< yelsh' mqZM,a jsurAYkhkays oS th wksjdrAhfhkau iSud iys; njla .ekSug mqZMjk' 21 udkj m@cdkk fCIa;@h" ( The Field of Human Cognition ) wm woyia lrkqfha ukqIH iajNdjh olajkakd jQ l@ufjzohla f,ihs' wju jYfhka idudkH ukqIHhka jsiska Tjqka ienjskau fkdolskakd jQ foa ishZM foa ms<snZoju oekSula we;s lr.kq ,nkqfha fuu m@cdkk fCIa;@h ;`<sks'22 m@cdkk fCIa;@fhys mj;akd jQ fulS ishquz nj ksid tu jsIh ms,snZoj 43
  • 14. ishquz lreKq wkdjrKh lr.; hq;af;ao uD|= njska ishquz jQ is;sks' ulaksido h;a oevs jkakg jkakg isf;ys uD|= yd ishquz nj jskdY jS hk fyhsks' fldamfhka yd oafjzIfhka is; rZM yd oevs lrk w;r ffu;@sfhka is; uD|= yd ishquz lrkq ,nhs' fuz fya;`j ksid fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lr;au is; uD|= yd ishquz jS isf;ys nqoaOsuh .`Kh jrAOkh fjz' nqoaOsuh .`Khka f,i ie,flkakd jQ pska;kh" iaurKh" wdjrAckh" bf.kSu" ldjH ridiajdoh yd ;rAldkQl~,nj jeks ishquz Ndjuh ;;ajhka lrd pska;kh <Z.d lrjkqfha fu;a;d ixl,amh m@cdkk lsrSfuka uD|= yd ishquz njg m;ajkq is;hs' 23 m@cdkkh iy uq,a mrAfhaIKd;aul ufkda jsoHdj ( Cognation and early Experimental Psychology ) fuysoS jeo.;a ;ekla .kq ,nk jsIh fCIa;@hls' ufkda jsoHdfjz werUqu f,i t<sorjq jkqfha uSg wjqre|= ish .Kklg fmr mej;s huz jsoHd;aul YsCIKhla f,ihs' tfiau th fnfyjskau yd fnfyjskau wfkl`;a jsIhhkaf.ka fjkajQ YsCIKhla f,i mrsKduh fjuska mej;sKs' fuz wjia:dfjzoS tu jsIh ms<snZo jsIhdkQl~, wjfndaOh jevsj;au th orAYkfhka yd iudc jsoHdfjka lD;s@uj muKla fjka jQ jsIhhla njg m;ajsh' ta jdf.au th cSj jsoHdjkaf.ka o" idudkH jYfhka fN#;sl jsoHdjkaf.ka o fjka jQjla njg m;ajsh' kuq;a 24 th widudkH isoaOdka;hla fkdfjz' fu;a;d ixl,amfhys m@cdkk yd prAhd moku yeoErSfuzoS uq,a mrAfhaIKd;aul ufkda jsoHdj jeo.;a jkqfha fu;a;d ixl,amh uZ.ska m@cdkkh jSfuzoS fud<h yd iakdhq moaO;sh thg olajkakd jQ m@;spdrh u; isrefrA cSj jsoHd;aul l@shdj<sh tuZ.ska md,kh jk wdldrh;a" odrAYksl mCIfhka tlS cSj jsoHd;aul l@shdj<sh cSj ixy;sfhys m@jrAOkh iZoyd WmldrS jk wldrh;a"25 jsoHdkQl~, f,i tuZ.ska jsYaf,aIKh lr olajk nejsks'wNsOrAu msglfhys oS jsYaf,aIKh lr olajkafka fuu ;;ajhhs' 26 fu;a;d ixl,amfhys m@cdkk moku ms<snZoj ( Metta Concept & Foundation of Cognition ) lreKq idlpzPdjg .ekSfuz oS nqoaOsh hkq l`ulaoehs uZola meyeos,s lr.ekSu jeo.;ah' fuysoS huzlsis idrOu!hl m@cdkk moku hkqfjka woyia jkafka nqoaOsuh ia:rh nj l,ska iZoyka lrkakg fhosks' fuu nqoaOsh hkq l`ulao$ th fiiq idOlhkaf.ka fjkalr yZ|=kd .kafka flfiao hk lreKg ms<s;`re iemhSug wmg uq,skau is|=fjz' fuu m@Yakhg ms<s;`re iemhSug kuz m<uqfjkau nqqoaOsh hkqfjka wm jsiska ksrAjpkh lr.kakd foh l`ulao hkak ms<snZoj huzlsis tlZ.Fjhlg meusKSug is|=fjz' ienjskau nqoaOsh hkqfjka wF:! olajkafka l`ulao$ th fiiq foa flfrka fjkiajkafka l`uk lreKla ksido hk lreK uola jsuid ne,Su fuysoS jeo.;ah' fuysoS jspdrd;aul nj" iyc l`Y,;djh" m@;sNdj" mrsl,amk Yla;sh" ksirA.h" ksrAudKYS<SFjh" ;ksj ;SrK .ekSfuz yelshdj" bf.kqfuys yelshdj" is;Su" pska;kh" ukkh hkdoS lreKq rdYshla tlg tla;eka jQ wjia:djlg wm nqoaOsh hkqfjka jHjydr lrk nj fmfkkakg ;sfnz' by; olajk ,o wjia:d rdYsh w;rska nqoaOsh hkqfjka ienjskau wm ksrAjpkh lrkafka l`ulao$ fuz ish,a,uo$ ke;fyd;a tajd w;rska tllao$ kQ;k jHjydrhg wkqj wF:! olajkafka kuz nqoaOsh hkafkka jHjydr jkqfha ksrAudKYS,sFjh nj 44
  • 15. fmfka' fiiq wjia:djka nqoaOshg wka;rA.; jqj;a usksidf.a ksrAudKhlg mjd wka;rA.; l< yels fuj,uz nj mejfia' fuz hgf;a mj;akd foa Wmfhda.S fldg f.k kj foa m@;sNdj weiqrska nsys lsrSu ksrAudKYS,sFjh f,i ie<fla' wm l:d lrkafka idrOu! ms<snZoj ksid ienjskau idrOu! ixl,amhkays ksrAudKYS,S miqnsula .enzjkafkao keoao hkak ms<snZoj wjOdkh fhduqfldg ne,sh hq;`h' idrOu! ixl,amhkays miqnsu ms<snZoj jspdr mQrAjlj we.hqulg ,la lsrSu tys moku .fjzIKh hkafka woyihs' ta wdldrhg huzlsis idrOu! ixl,amhl fuu ksrAudKYS,S moku wka;rA.; jkjd kuz tu idrOu! ixl,amfhys m@cdkk fCIa;@h wka;rA.; jkjd hehs mejish yelsh' fu;a;d ixl,amh ms<snZoj fuz wdldrhgu wjOdkh fhduq lr ne,qjfyd;a tys ksrAudKYS,S nj wka;rA.;o keoao hkak ms<snZoj jgyd .; yelsjkq we;' nqoaOsfhys iajNdjh ( Nature of intelligence ) fhys fu;a;d ixl,amh ;`,ska W;aidylrkqfha il< cSj m@cdj tlg tlalr ;enSuhs' nz,Qlhsuz wdoSka idrOu! jkdyS iudc ue,shula f,io wF:! olajkq ,enqfjz idrOu! ixl,amhkays wka;rA.; fuu .`Kdx.h ksidhs' cSjfhys m@Odku .`Kdx.h jkqfha cSjhg ys;iqj iemhSfuz jgdmsgdjla ksrAudKh lr oSuhs' fjk;a jsosylska lsjfyd;a ukqIHhd we;`ZM iEu cSjsfhl`gu fuf,dj jdih lsrSfuzoS fuf,dj jdikdjka; ia:dkhla tfukau jdihg Wps; ia:dkhla f,i mj;ajdf.k hEfuz j.lSu uqZMukskau mejfrkafkao usksid m@Odk fldg we;s il, cSj m@cdj fj;uh' fuysoS usksid ksrAudKYS,sFjh w;ska fiiq wfkla iFj j.!hdg jvd fndfyda fihska bosrsfhka isgsk ksid fiiq iFj m@cdjgu fuf,dj jdih lsrSug Wps; ia:dkhla f,i mj;ajdf.k hEfuz j.lSu usksidgu mejfrA' nq|=iuh usksidf.a fuu nqoaOsuh yelshdj ms<s.kakd w;ru fuf,dj fiiq iFj j.!hdgo cSj;ajSfuz whs;shla we;snj ms<s.kakd f,i usksidg n,lr mjid isgshs' tfukau fiiq cSj m@cdj iuZ. iyfhda.fhka cSj;ajsh hq;`njo fmkajd oS ;sfnz' usksid ksrAudKYS,S ukqIHfhla jkafka iajNdj Ou!h iuZ. tlaj l@shd lsrSu uZ.sks' ienjskau iajNdjh" iajNdj Ou!h jQ l,S ienjskau ksrAudKYS,Sh' iajNdj Ou!fhys ksrAudKYS,SFjh usksidg" usksia nqoaOshg jgyd.; fkdyels ;ruskau ksrAudKYS,Sh' fuz ksidu fuu l@shdj,sh ksjerosj lr.; fkdyels jSu ksidu f,dj nsysjQ we;euz wd.uz yd orAYk uZ.ska iajNdj Ou!h ke;fyd;a iuia; cSj yd wcSj iajNdjhu tla;rd wdldrhlska mqoa., iajrEmhlska i,ld ;sfnz' ksrAudKjdoS pska;kh werfUkakg uQ,sl nSchka fuz ;;ajh mdol lrf.k we;s jQ nj meyeos,sh' ksrAudKjdoS wd.usl yd odrAYksl ixl,am nsys jS we;af;a iajNdj Ou!h i;` wmQrAj yelshdj usksia nqoaOsh ;`,ska js.@y lsrSfuzoS mek kZ.skakg jQ jsjsO wkjfndaO ;;ajhka lrK fldg f.kh' ksis wdldrfhka fya;`M, js.@yhlg wiu;a jSu fya;`fjks' fuh tla;rd |=rlg m@cdkk fCIa;@fhys .egZMuh ;;ajhla f,i o fmkajd osh yelsh' wF:!jka ixcdkkhla l< yels jkafka m@cdkk fCIa;@h jsjsO wkjYH iSud meKjSuz j,ska ksoyiaj mj;akd jsg muKla nejska fujeks iSud meKjSuz 45
  • 16. mj;sk ;;aFjhla ;`< oS tuZ.ska we;s lrjkakd jQ m@cdkkh jsOsu;a yd mrsmQrAK hehs ks.uhlg meusKSug fldfy;au mqZMjka lula we;af;a ke;' tu ksid tjka m@cdkk fCIa;@hka uZ.ska ,nd .kakd jsjsO ;SrK wF:!l:k j, iajrEmh iSud iys; jSu fkdje<elajsh yelsh' ksrAudKYS,sFjh jeks ishquz ufkda.;sl iajNdjhka ukfiys W;af;ackh jkqfha uki rZM wdl,am j,ska yd iSud lsrSuz j,ska hk wys;lr m@cdkk w;aoelSuz j,ska f;drj mj;sk jsgh' fyj;a ufkda.;sl jYfhka ishquz ;;ajlg m@cdkk fCIa;@h m;a lrjSug udkisl yelshdjla we;s jkafka jsjsO wOsldruh ;;ajhkaf.ka uki fkdje<lajqjfyd;a muKs' wOsldruh iajNdjhlska f;dr jQ uki w;sYhskau ishquzh' fkdrZMh' wjia:dfkdaps; mrsos .eUqre ksrAudKYS,S ;;aFjhka cks; lsrSfuz YlH;djhka iys;h' isysh;a wLKav ksrSCIKd;aul jsYaf,aIK m@cdkkh;a ;`<ska jsmiaikd pska;kh ukfiys m@cdkk fCIa;@h fuf;la mej;shd jQ mrsudKhg jvd jevs meyeos,s oelaula ,enSfuz wjldYh Wodjk mrsos mqZM,a lsrSulg nZ|=ka lrkqfha by; olajk ,o wOsldruh iajNdjhlska f;dr jQ uki wjia:dfkdaps; mrsos .eUqre ksrAudKYS,S ;;aFjhka cks; lsrSfuz YlH;djhka iys; ksidh' ksrAudKYS,sFjh fu;a;d ixl,amh iuZ. ieifokafka flfiao$ fu;a;d ixl,amfhys uqLHdrA:h jkqfha ys; us;`re njhs' fuu ys;j;anj ksrAudKYS,So$ ksrAudKYS,Snj hkq is;du;d wZM;ska f.dv kZ.k njhs' fyj;a ilia lrk njhs' fulS ldrAhh;`< kejquznj ms<snZo wdl,amhla f.dv keZ.S we;' us;@Fjh fyj;a ys;j;anj ;`<o fuu f.dvkeZ.Su olakg we;' kejquz nj fukau tlg tlalrk taldnoaO;djh we;s lrk nj olakg we;' fuhska woyia flfrkqfha us;@Fjh ke;fyd;a ys;j;anj ksrAudKYS,S njhs' ksrAudKYS,S pska;khla fkdue;s ;eke;a;dg f.dvkZ.d .ekSula l<yels fkdfjz' ys;j;a iajNdjh we;sjkqfha fuu f.dvkeZ.Su ;`,sks' iuia; cSj m@cdj iuZ. us;@Fjh f.dvkZ.kqfha fuu ksrAudKYS,S pska;kh uZ.sks' fuz olajd f,dj nsysjQ jsYsIa: ia:dkhla orkakd jQ ksrAudK usksia j.!hdf.a hym; fjkqfjka nsysjQ ksrAudK fjz' tfia fkdjkakdjQ foa j,g meje;aula fkdue;' iajNdj Ou!hu thg tfrysj keZ.S isgshs' wm l:d lrkakdjQ iajNdj Ou!h jQ l,S ksrAudKjdoS pska;kh fkdfjz' kuq;a iajNdj Ou!h fyj;a iajNdjh jQ l,S ksrjfYaIfhkau ksrAudKYS,Sh' th tfia jkafka iajNdj Ou!h;`< .enzjk cSj ys;jdoS iajNdjh ksidh' fuu cSj ys;jdoS iajNdjh lrK fldgf.ku iuia; cSjh fuz olajd fuu f,dj;`< fkdkeiS /ZoS mj;shs' tfia iajNdjOu!h ;`< cSj ys;jdoS iajNdjhla ksrjfYaIfhkau fkd;snqkd kuz fuz wdldrfhka cSj m@cdj fuf,dj wLKavj fuz olajd mj;skafka ke;' cSj m@cdj fuz whqrska fuz f,dj mj;skafka Tjqkaf.a jdihg ys;lr foaY.`Ksl rgdj;a Tjqka tlsflld flfrys olajkakdjQ ys;j;anj fyj;a fu;a;d ixl,amh fya;` fldgf.kh' fu;a;d ixl,amh fuz ksidu cSj m@cdjf.a wLKav meje;au iqrCIs; lrkakdjQ idrOu! ixl,amhla f,ig fmkajd osh yelsh' fuz wLKav meje;au rZod mj;skafka usksid jsiska ffcj f,dalfhys fiiq cSjSka flfrys ie,ls,su;a jk muKgh' usksid ;ud muKla usys ;,fhys isgskd tlu cSjshd fldg is;hso ta ;dla l,a ffcj f,dalfhys fiiq cSjSkaf.a meje;aug 46
  • 17. usksidf.ka t,a, jkafka ;rAckhlauh' fuz ;;ajh usksid ;`< yg .kafka usksid oevs wd;audrA:fhka uq<djg m;a jSu ksidh' huz fyhlska usksidg ;ud jgd oevsfldg we;s wd;audrA:fha oevs udkisl mjqr nsZo oukafka kuz muKla tjsg Tyqg h:drA:fhys iqjZo wd>@dKh l< yelsjkq we;' h:drA:h hkq tla tla mqoa.,hd jsiska jsjsO lreKq wrUhd jsgska jsg m<lrkq ,nk wF:!l:k fyda ;ukaf.a pska;k iSudjg muKla iSudjQjla fkdjsh hqq;`h' th uy;a mqZM,aj iudch jsIfhys wF:! iuzmkak jk m@Z{df.dapr ksIaGdjla jsh hq;`h' fuu m@Z{d f.dapr nj fyj;a m@{dfjys iSud udhsuz oelajSu is|= flfrkqfha m@cdkk ia:rh uZ.sks' m@cdkk w;aoelSuz ,nkakg ,nkakg fuu iSudfjys jmirsh o mqZM,a yd meyeos,s njg m;a fjz' fu;a;d ixl,amh b;du;a u fydZoska isf;ys jrAOkh jS we;s nj fuu jmirsh mqZM,a yd meyeos,s njg m;a jSug fya;`j fjz' tmuKla o fkdj jvd;a jsjD; udkislFjhlska hqla;j ;SrKhkag t<USug yd i;Hhg <Z.d jSug fuz uZ.ska yelshdj we;s fjz' fu;a;d ixl,amh yd nq|=oyu ( Metta Concept & Buddhism ) nq|= oyfuys fuz ms<snZo b;du;a jeo.;a jsYaf,aIKhla ld,du iQ;@fhys jsoHudk fjz' ld,du iQ;@fhys js.@y jkafka fuu jsjD; udkisl ugzguhs' wkqka lshk ksid (Report)" " mruzmrdkq.;j meusKs ksid (Trdition)" fufiajsh yelshhs wkqudk lsrSu ksid ( Prologue)" " iduzm@odhslj .@J:dkq.;j mej; wd nejska (Giving in the Scripture)" ;rAlhg tlZ. hehs jegyqkq muKska (Logical Implication)" kHdhg tlZ.hehs jegyqkq muKska (Nomological " Implication)" fuz lreK hym;ahehs ixl,amkh lsrSu ksid (Diversification of Thought)" " " l,ska ;SrKhfldg nei.;a ks.ukhkag yd oDIaGSkag iudk ksid (Coincide the Aspects)" " wjjdo fokakd .`Kjf;l` nejska ( Potentiatity)" yd ;u .`rejrhdf.a lSula nejska (Consultations of Preceptor)" hk lreKq oyh ( 10 ) flaJ|@.; fldgf.k jsjD; udkislFjhlska f;drj wjspdr mQrAjl f,i l@shd lsrSu i;r n@yau jsyrKhka isf;ys jrAOkh fkdjSug fya;`jla f,i ld,du iQ;@fhys fmkajd oS ;sfnz'27 i;r n@yau jsyrKhkays fiiq jsyrKhka jk lreKd" uqos;d yd WfmaCId hk fiiq ufkda .;slhkag mdol jkafka o fu;a;d ixl,amhhs' fuz ksid jsjD; udkislFjfhka flfkl` Tnzng h;au fu;a;d ixl,amfhka o neyer jk nj fuz wkqj ks.ukh l< yel' by; ld,du iQ;@d.; jsjD; udkislFjh jkdyS iDcqju udkj m@cdkk lafIa;@h yd ineZ|=kd jQ fohls' fuhska we.fjkafka fu;a;d ixl,amh isf;ys yg .ekSug yd yg .;a;d jQ fu;a;d ixl,amh isf;ys jrAOkh jSug kuz Bg irs,k mrsoafoka ilia lrk,o fyda ilia lr.kakd ,o m@cdkk lafIa;@hla udkjhd ;`< ;snsh hq;`u njhs' huz flfkl` ;`< jrAOkh jS we;a;d jQ 47
  • 18. m@cdkk lafIa;@fhys m@udKhgu ta mqoa.,hd ;`< fu;a;d ixl,amh l@shd;aul jSfuys wjia:djla uska meyeos,sju fmkakquz lrhs' fjk;a iuh jdohkays fu;a;d ixl,amfhys wka;rA.; huz huz m@cdkk fCI;@hka ms<snZoj idlpzPdjk nj fmkqk o tajdfhys m@cdkk fCIa;@hkays mj;sk iSud iys; iajNdjh bosrsfha bka mqfrdal:s; fu;a;d ixl,amfhys .uzNSr;djh yd irAj iuzmQrAK Ndjh tl iudk hehs f.k yer mEug fkdyelsh' ld,du iQ;@fhys iZoyka oi jsO m@cdkk iSudjka ;`< tu wF:! l:k rduqq.; jS we;' tu ksid bka ksIamkak jk prAhd;aul mCIh o wksjdrAh rduq.; jSulg iSud jS ;sfnz' ksoiqkla f,i ls;`Kq iuh ;`< idrOu!hla f,i bosrsm;a jkakdjQ fm@auh hk ixl,amh m@cdkk iajNdjh w;ska nq|=iuh ;`< idrOu!hla f,i bosrsm;a jk fu;a;d ixl,amhg jvd iSus; rduqjl wF:!l:kh jk iajNdjhla .ekSu fmkajd osh yel' isf;ys fu;a;d ixl,amh jrAOkh jSu ldhsl jYfhka prAhduh oshqKqjla f,i ndysrska m@ldYhg meusfKk wdldrh ld,du iQ;@fhysu uekjska jsia;r lr oS ;sfnz' m@dK>d;h" fidrlu" mrodr fiajkh" uqidjdoh yd wkHhka by; olajk ,o jeros yeisrSuzj, kshqla; lrjSu Wfoid fm<UjSuz lsrSu hk lreKq mfika ( 5 ) je<lSu tu prAhduh oshqKqj nj fmkajd oS we;'28 fuu prAhduh oshqKqj we;s jkafka udkisl jYfhka ksrdhdifhkau tu jeros yeisrSuzj, we;s idjoH iajNdjh jgyd.ekSug tlS mqoa.,hdgu yelshdj ,efnkafka fu;a;d ixl,amh ;`< wka;rA.; iuia; cSj j.!hd jsIfhys mj;akd jQ cSj ys;jdoS us;`re iajNdjh ksidh' prAhdjka ilia lsrSfuys,d fu;a;d ixl,amfhys m@;scdkd;aul n,mEu ld,du iQ;@fhys olakg ,efnk mxpjsO m@;smodj uZ.ska uQrA;su;a flfrA'29 tys wjika wx.h f,i olajd ;sfnkafka fm<UjSuz kHdhhs' fm<UjSuz kHdhh jQ l,S idjoH yd ksrjoH hk fohdldrfhkau Ndjs;hg .efkhs' fu;a;d ixl,amhg m@;smCI ps;a; ixl,amhkaf.a wys;lr n,mEu ksid fm<UjSuz kHdhh idjoH whqrska Ndjs;hg tlajk w;r fu;a;d ixl,amfhys n,mEu ksid fm<UjSuz kHdhh ksrjoH wdldrfhka Ndjs;hg tla fjz'30 fu;a;d ixl,amh yd fn#oaO jskh fn#oa ( Metta Concept & Buddhist Disciplinary ) fu;a;d ixl,amfhys m@cdkk moku uZ.ska f,dalh ;`< ukqIH jrA.hdf.a meje;au iZoyd olajkakd jQ Wmfhda.s;djh ( Foundation of Cognition in Metta Concept for Utility of Human Living in the world ) ms<snZo lreKq ie,ls,a,g .ekSu fuysoS jeo.;ah' nq|= iuh ;`< fu;a;dj ms,snZoj iZoyka lsrSfuz oS th wksjdrAhfhkau n@yauprAhdfjz moku f,i wF:!l:h lsrSug yelsh' ixidr jsuqla;sh ,enSu tkuz ksrAjdKdjfndaOhg m;ajSu 48
  • 19. ;u cSjs;fhys taldhk m@drA:h fldg.;a m@:u fndaOshg wh;a uq,a hq.fhys iuznq|= iiqkgjka wh fj;ska iuQyhhdf.a meje;aug wys;lr wrAnqo we;s fkdjsks'31 ta ksidu wuq;`fjka jskh YsCIdmo meKjSfuz wjYH;djhla nq|= ysushkag we;s fkdjsks'32 tu hq.fhys mej;sfha NsCIqjlf.a iajNdjh ljrlaoehs ix>hd oekqj;a lsrSuz jYfhka yd iiqkg msjsfik ieoeye;shkg iuznq|= iiqk hkq l`ulaoehs meyeos,s lroSuz jYfhka foaYkd lrk,o ishZM nq|=jrhka jykafia,du yqfola pdrs;@hla jYfhka Wfoik ,oaod jQ my; oelafjk wF:!j;a m@ldYkh muKs' " ish,q wl`i,ska |=re jSu" l`i,a lsrSu yd oshqKq lsrSu" ;udf.a is; mssrsis|= lsrSu hk fuz nq|=jrhkaf.a wkqYdikhhs' " fuuZ.ska mejfikqfha nq|=jrhdKkajykafia,d jsiska m@cdkk yd prAhduh lafIa;@fhys,d fu;a;d ixl,amh l@udkQl~,j ixjrAOkhg m;a lr.ekSu msKsi bosrsm;a lrk ,o jev ms<sfj<hs' fuz ;`< m<uqj wkHhkayg ysxid mSvd is|= jk iajlSh ffoksl prAhdjkaf.ka yels;dla je<lSu;a ta ksid fu;a;d ixl,amh jrAOkh wjYHlrk ldhsl" jdpisl yd udkisl jgdmsgdjla ksrAudKh jSu;a is|= fjz' fujka iudc mrsirhla ;`< oS jvd;a myiqfjka fu;a;d ixl,amh ish is;a i;kays jrAOkh msKsi fjr .kakd ;eke;a;dyg ;j |=rg;a lsis|= wdd.ka;`l ndOdjka rys;ju tu ixl,amh m@cdkk fjz' m@cdkkh jkakg jkakg m@cdkk fCI;@fhys uqZM uy;a jmirshu fu;a;d ixl,amfhka msrS b;srS hkakg fjz' fuu l@shdj<sh uqZM uy;a iudc iqrCIs;;djh flfrys Okd;aul n,mEula is|= lrkakd jQ ldrKla o fjz' "bjiSu fuz iiafkys mru ;mihs' nq|=jre mfia nq|=jre uy ry;ayq ksrAjdKh fl<jr fldg we;s wkqYdikdjla u flfr;a' wkHhkag ysxid mSvd lrkakd mejsoafola fyda Y@uKfhla fkdfjz' wkHhka fkdfm<d fkdrsojd lghq;` lsrSu Y@uK Ou!hhs' " bjiSu nq|= iiqfkys mru ;mi f,i oelajSu uZ.ska fmkakquz lrkqfha uqZM uy;a iuznqoaO Ydikhu f.dvkeZ.S we;s mokuhs' fyj;a wjsysxidjhs' bjikakd jQ mqoa.,hd mru wjsysxidjdosfhls' tfukau wkHhka jsIfhys oevs ffu;@S mQrAjl wdl,amhlska hqla;j lghq;` lrkafkls' ksrAjdKh olajd osfjk fn#oaO m@;smodj ;`< ffu;@S mQrAjl fpz;kdjg yd ffu;@S pska;khg ,efnk iqjsYd, jeo.;alu fuhska fudkjg fy<s fmfy<s fjz' tmuKla o fkdj ffu;@S mQrAjl fpz;kdfjka hqla;j lghq;` lsrSuu iajlSh wd.usl mQcH mCIfhys mru ldrAhh jYfhkao nq|= ysushka i,ld we;s nj fuhska fmfka' tf,i fkdlrkakd jQ mqoa.,hd Y@uKfhla fyda mejsoafola fkdjk nj oelajSu ;`< n@dyauK yd Y@uK iuzm@odh oajs;ajh w;`frka n@yauK iuzm@odh ;`< wjsoHudk uq;a uqZM uy;a Y@uK iuzm@odh;`<u wka;rA.;j we;s iqjsfYaIS ,CIKh jk fu;a;d ixl,amh mdol fldgf.k iliaj we;s nj fu uZ.ska ksrEms;h' "wkHhkag wmjdo nsKqfuys yd wkHkaf.a jeros wvqmdvq fijqfuys ksr; fkdjSu o" m@d;sfudCI ixjrfhka hqla;j jsfjzl fikiqkays jsiqu o" fNdackfhys u;a;Z[aZC|=;djh o( wdcSj mdrsY`oaOs YS,h yd m@;H ikaksY@s; YS,h ) " isys kqjKska hqla;j fhoS jdih flreu o" 49
  • 20. wOsps;a;fhys tkuz f,#lsl yd f,daflda;a;r OHdk iudm;a;s ps;a;fhys jShH! flreu o" fuzjd ish,q nq|=jrekaf.a wkqYdikh fjz'" wkHkag fodaIdfrdamKh lrkafka yd wkHhkaf.a wvqmdvq fidhuska isgskafka is; oafjzIfhka hqla; jQ l,h' fuu oafjzIhg m@;smCI Ou!;djh kuz ffu;@shhs' tnejska ffu;@sh isf;a we;s ;eke;a;d lsis jsfgl tjka fohlg fhduq fkdfjz' tfiau wkHkag wmjdo keZ.Su yd wvqmdvq fijSu jkdyS ldhsl jdpisl jYfhka we;sjk prAhduh ;;ajhkah' tfiau prAhdfjz wmym;a ,CIKhkah' fuu prAhdfjz wmym;a ,CIKhka my< jSug fya;` jkqfha isf;ys ffu;@S ixl,amh fkdue;s jSuhs' fuu wvqmdvqj |=re lr,Sug yels fydZou l@shd udrA.h jkqfha yels;dla fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lrjSuhs' tjsg ta ksid uqZm uy;a fpz;ksl mCIhu wkHhka flfrys ffu;@S mQrAjl wdl,amj,ska msrS b;srS hhs' tfiau fiiq prAhduh ixialrKhka f,i oelajSug yels wdydrfhys lEor fkdjSu yd yels;dla w,afmapzP;djfhka hqla;j jdih lsrSu jeks mqre|= mqyqKq l< hq;` yeisrSuz rgdjka uZ.ska ;j |=rg;a iajlSh wd;au oukh f.dv kxjd .ekSug nq|=iuh uZ. fmkajkq ,nhs' fuz Tzjdo m@d;sfudlaI foaYkdfjys yrh jkafka wysxidjdoS cSjs;hhs' wjsysxidjdoSj cSj;ajSu ish,q nq|=jrekau miiakd ,o Y@uK Ou!h nj fuys ;yjqre lr ;sfnz' fuhska mejfikafka fu;a;d ixl,amh uZ.ska udkj wdl,am ilia lrkakg .kakd ,o jEhul uQ,sl mokuhs' ish,q fydZo l@shd ish,q l`i, lu! mokuzj we;af;a fu;a;d pska;kh fmrgq lrf.k nejz fuz uZ.ska ;yjqre lrkq ,nhs' fuu wkqYdikh ish,q nq|=jrekagu irAjidOdrK wkqYdikhla nejs oelajSu uZ.ska fmkaajd oS ;sfnkafka il, jsO ffcj m@cdj flfrys fu;a;d fpz;kdj fmrgqfldgf.k l@shdlsrSfuz n,j;a ffcj jsoHd;aul yd iudc jsoHd;aul wjYH;djh yd tu wjYH;djfhys .enzjk jsYajidOdrKFjhhs'33 fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lrkakd ;`< wjsysxidjdoS meje;aula ilia jk nj fuz uZ.ska lshfjz' fuz wjsysxidjdoS meje;au kuz fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSu uZ.ska we;s jkakd jQ prAhdfjz fjkihs' YsCIdmo meKjSula fkdue;s uq,a hq.fhys ffk;sl jYfhka fkdj ksjeros ms<sfj;g ms<smka NsCIQka fj;ska m@lg jQ ksrjoH prAhdfjz iajrEmh oS> ksldfha iS,laLJO j.a.fha;a" ucACOsu ksldfha fndfyda iQ;@j,;a" pQ, iS, ucACOsu iS, yd uyd iS, jYfhka olakg ,efnz' fuu Ys, ms<sfj;a lsis|= wdldrhlska ffk;slj NsCIQka flfrys meKjS ;snqKq YsCIKhla fkdj ksrdhdifhkau ksis uZ.g ms<smka NsCIQka jsiska ms,smosk ,o huz wdpdr jsoHd;aul iuzuq;shla jYfhka f.kyer olajd ;sfnz' ta yeu jsglu thska wjOdrK lr ;sfnkqfha yqfola iuQyhd flfrys yd iuia; ffcj m@cdj flfrysu fu;a;d ixl,amh fmrgq lrf.k wfkHdkH jYfhka iyfhda.fhka l@shd lsrSu msKsi fuu wdpdr jsoHd;aul iuzuq;sh bjy,ajk yd bjy,a fldgf.k we;s njhs' fjk;a f,ilska lsjfyd;a uq,a hq.fhys NsCIQka jykafia,d ;`< mej;sfha fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSu ksid ksirA.fhka u prAhdfjys we;sjk hym;a njhs' fuz iZoyd wuq;`fjka jskh jYfhka yeZoskafjk NsCIq m@;sudk moaO;shla yZ|=kajdoSfuys wjYH;djhla nq|=ka jykafiag we;s fkdjSh' uq,a hq.fhys NsCIQka jykafia,df.a uQ,sl wNssm@dh jQfhao fu;a;d 50
  • 21. ixl,amh mdol fldg.;a Ou!h m@cdkkh fldgf.k tuZ.ska ish prAhdj f,djg ys; msKsi ilia lr.ekSu jQ fyhsks' uq,a hq.fhys prAhdj ilia l< uQ,sl fuj,u njg fuz ksid m;a jQfha fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSuhs' tfy;a fuz ;;ajh l@ufhka fjkia fjuska jskh YsCIdmo meKjSfuys wjYH;djh mekkeZ.Su;a iuZ.u ix>hdf.a hym; msKsi" ix>hdf.a myiqj msKsi" |=YaYS, mqoa.,hkag ks.@y msKsi" YsCIdlduS NsCIQkaf.a myiq jsyrKh msKsi" fuf,dj oS mej;sh yels wdY@jhka ixjrh msKsi" mrf,dj meje;aug uq,ajk wdY@jhka kid,Su msKsi" fkdmeye|=kjqkaf.a meyeoSu msKsi" ioaOrAufhys psr meje;au msKsi" YsCIKhg wkq.@yh msKsi hkdoS wfmaCId oyhla fmroers lrf.k Tzjdo md;sfudlaIh foaYkd lrk ,o nj uydj.a. md,sh wkqj fmfka'34 jskh YsCIdmo meKjSfuz wjYH;djhka ie,ls,a,g .ekSfuzoS mjd meyeos,s jkqfha iuia; NsCIq msrsfiys iuZ.sh wdrCIdjSu m@OdkFjfhys ,d i,ld we;s njhs' iuZ.sh jkdyS fu;a;d ixl,amh uekjska m@cdkk fCIa;@fhys ,d ixjrAOkh jQ nj ndysrj m@lg lrkq ,nkakd jQ prAhduh ,CIKh fjz' uq,a hq.fhys NsCIQka mrudrA: jYfhka fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jSu uZ.skau wF:!j;a prAhduh fjkilg ksrdhdifhkau nZ|=ka jkakd jQ msrsila jQ nejska tu hq.fhys NsCIQka jykafia,dg jskh kuska yeZoskafjk prAhduh kS;s moaO;shla wd.ka;`lj meKjSfuys wjYH;djla nq|=r|=kayg we;s fkdjQ w;r mYapd;a ld,Sk NsCIQka jykafia,d wdl,amuh jYfhka uq,a hq.fhys jsiQ NsCIqka muKg ksrAjdKdNs,dIS kqjQ fyhska fu;a;d ixl,amh ixcdkkh lrjSu uZ.ska muKlau wjYH lrk prAhduh fjki Wka jykafia,d ;`< we;s lrjSug wfmdfydi;a nejz oek Wkajykafia,dg ish NsCIq mrudra:h imqrd .ekSug Wjukd lrk ;rug fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jkakg ie,eiajSu Wfoid jskh kdufhka jq prAhd OrAu moaO;shla o meKjSug nq|=ka jykafiag is|=jsh' jskh meKjSfuz mrudrA:h o prAhduh YsCIKh uZ.ska m@cdkk fCIa;@fhys wfmaCIs; wjidk ksIaGdj lrd jvd myiqfjka <Z.djSug wjldY ie,fik mrsos udkisl miq;,h fu;a;d ixl,amh weiqrska ilia lsrSuh' wdOHd;ausl jsuqla;sh wruqKq lr.;a m@j@cs; msrsi tlu wdpdr OrAu moaO;shlg tlZ.;djh m<lr l@shdlrSfuz oS iuQyhdf.a jeo.;alu uekjska m@lg fjhs' mqoa., l@shdjka iuQyhdg j.lsj hq;` hq;` mrsos is|=jk jsg iuQyhdf.a meje;au ksrjq,a fjz' fuys oS iuQyhdf.a iu.sh;a mdrsY`oOsh;a wrA:j;a jk mrsos l@shdlsrSu m@d;sfudlaI YsCIdjka fyj;a wdKd m@d;sfudlaIh meKjSfuz uQ,sl wfmaCIdj jS ;sfnz'35 ix>hd hkqfjka oelafjk iuQyhd w;r iduQysl pska;kh Tma kxfjk mrsos Tjqkaf.a pska;kh;a yeisrSuz rgdj;a ilia lr.ekSu fuys uQ,sl wNsm@dhhs' fuu wfmaCIdj uqZMukskau fu;a;d ixl,amh fmroers lrf.k f.dv kexjS ;sfnz' wfkHdkH iyfhda.h f.dvkexjSfuz oS Tjqka tlsfkld w;r fu;a;d ixl,amh mej;Su wksjdrAhh idOlhla jk nejsks' fuz woyi jvd;a ;yjqre jkafka ix> lu! meje;ajSfuz oS tys uQ,sl wjYH;djhla f,i Ou!dkQl~,Ndjh;a" ix> msrsfia iu.sh;a wfmaCId lr we;s nejsks' fuu ix> lu! Wmiuzmod jskh lu!" lGskh mejrSu" mrsjdi udk;a wnzNdk jskh lu!" mgsidrKSh jskh lu!" ;cAckSh lu!" ksiaih lu!" mnzndckSh lu!" WlafLzmkSh lu! wdoS jYfhka 51
  • 22. iduQysl.; ix> cSjs;h mqrd iEu wjia:djloSu mdfya Ndjs;d lrkq ,nhs' fuh ix>hd jsiskau ix>hdf.a mrsmd,kh l@shd;aul lrjkakd jQ l@uhls' fu;a;d ixl,amh fmrgq fldg f.ku fuu ix> lu! meje;ajSu fuys uQ,sl ,CIKhhs' iuZ.sh fu;a;d ixl,amh ix> msrsfiys mj;sk njg meyeos,s YdCIshls' msrsi w;r iuZ.sh ;yjqre lsrSu msKsi fu;a;d fpz;kdj fmrgq lrf.k mj;ajkakd jQ uQ,sl m@fNao i;rska hq;` ix> lu!hka f,i wOdrAusl jQ" msrsi fNao jk lu! uska woyia flfrhs' tjka jskh lu! fkd l< h;`h" fuz wOdrAusl iu.s lu!hhs' iuZ.shg ndOd ke;;a wOdrAusl nejska tajd o wkqu; fkd flfrA" fuz OdrAusl tfy;a msrsi fNao jk lu!hhs' msrsfia iuZ.sh ke;s lrk nejska o wkqu; fkd flfrA"fuz OdrAusl jQ iuZ.s lu!hhs' fuh wkqu;h' iiqkg iq|=iqh' hk j.! i;r nq|=ysushka jsiska jsia;r lr oS ;sfnz'36 fuu m@fNao i;rska OdrAuslnj yd iuZ.sh hk folu iys; jQ muKla u nq|=rcdKkajykafia jsiska fhda.H f,i wkqu; lr we;af;a OdrAusl nj yd iuZ.sh hk folu tl iudk f,i wka;rA.; jkqfha fu;a;d ixl,amh mokuz lr.kakd jsg oS muKla jk fyhsks' wkHhka flfrys iyfhda.Snj yd wkHkaf.a ys;iqj m;k nj keue;s OdrAusl wfmaCId my< jkqfha ffu;@S mQrAjl fpz;kdj Tiafia muKla nejsks' fuu ffu;@S mQrAjl fpz;kdj fkdue;s ;ek iuZ.sh fyda wkHhka flfrys ys;iqj m;k pska;khla we;s jkafka ke;' wdKd md;sfudlaLh jqjo" Tzjdo md;sfudlaLh jqjo fuz foflkau woyia flfrkqfha nq|=iufhka ksrAosYaG flrS we;s mru ksIaGdj jk ksrAjdKh YdlaId;a lr .ekSu iZoyd wjYH lrk ldhsl udkisl jgdmsgdjla f.dvkZ.d .ekSuhs' fuu ksrAjdKh YdlaId;a lr .ekSfuz l@shdj,sfhysoS tu l@ufjzoh wkq.ukh lrkakd lsishuz wdpdr jsoHd;aul YsCIKhlg wkq.;j ;u wej;`uz ilia lr.ekSula wfmaCId lrkq ,nhs' fuu wej;`uz mej;`uz lsishuz ksrAfoaYs; jsOsl@uhlg wkq.;j ilia lr.ekSu Ydik n@yau prAhdj f,i wF:! olajkq ,efnz'37 Ydik n@yau prAhdfjys uQ,sl w;a;sjdru f,i ms<s.ekS we;af;a OdrAusl jQ" iduQysl osjs fmfj; nj meyeos,s lreKls' fuu iduQysl osjs fmfj; ksid ish,q .egquz wrAnqo j,g uq,ajk ;rZ.ldrS cSjk rgdfjka fuu iiqka uZ.g ms<smka mqoa.,hdj uqojd Tyq ;`< iykYS,S udkisl jd;djrKhla f.dvkeZ.Sug wjYHlrk miqnsu ilia lrfokq ,nhs' OdrAuslFjh;a" iykYS,S udkisl jd;djrKh;a mqo.,hd ;`< cks; lrkq ,nkafka ;u ix> iudch ;`< fjfik wksl`;a idudcslhka ms<snZo ffu;@S mQrAjl wdl,amhkah' NsCIq osjs fmfjf;ys uQ,sldx. fu;a;d ixl,amh mdollr f.k ilia jS ;sfnz' wdKd md;sfudlaLh uZ.ska fuu ffu;@S mQrAjl wdl,amhka jv jvd;a jHdma; jSug iq|=iq jkakd jQ wdpdr jsoHd;aul iuzuq;shla yZ|=kajd fokq ,nk w;r Tzjdo md;sfudlaLh ;ud ;`, fkdue;s ffu;@S mQrAjl wdl,amhka we;s lr.ekSug iq|=iq ldhsl yd jdpisl mrsirhla ksrAudKh lrfokq ,nhs' fuz wkqj Ydik n@yauprAhfha moku f,i wmg fu;a;d ixl,amh yZ|=kajd osh yelsh' 38 fu;a;d ixl,amh yd Ouzumoh ixl,a 52
  • 23. ( Metta Concept & Dhammapada ) Ouzumofhka ms<snsUq jk fu;a;d ixl,amfhys iajNdjh uZ.ska fu;a;d ixl,amfhys jsjsO iajrEmhka ms<snZoj lreKq jgyd .ekSug wjldY ie,fia' Lqoaol ksldhg wh;a Ouzumofhys fu;a;d ixl,amh ms<snZoj b;d mqZM,a jsjrKhka oel.; yel' hul j.a.fhys ffjr fkdlsrSfuz wkqiia oelafjk my; iZoyka .d:dj uZ.ska fmkakquz lrkqfha fu;a;d ixl,amh jHma; lr;a lr;au tys wka;rA.; udkj ys;jdoS .`Kh o ;`,ska wkHhkaf.a is;a ksjS iekiSug m;a jk wdldrhhs' ffjr lrkakdg ffjr fkdlsrSfuka u ffjrhka ixisZoSug m;a fjz' fuh yeuod f,dj mj;akd jQ Ou!;djhls' fuuZ.ska fy,s fmfy<s jkqfha fu;a;d ixl,amfhys we;s Wmfhda.s;d .`Khhs' fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jSu ksid is;g wkdosu;a ld,hla uqZM,af,a m@cdkkh jS ;snqKq fodaI iy.; ixl,amhkays n,mEu l@u l@ufhka bj;a jS hEu;a tu bj;a jSu fya;`fldg f.k isf;ys m@NdIajrh wjqrdf.k isgs kSjrK Ou!hkaf.a myj hdu;a kSjrK Ou!hka myjSu ksid;a laf,aY fkdls,sgsjqkq m@NdIajr is; ixZoSug m;a jk wdldrh;a by; uekjska olajd ;sfnz' huzlsis mqoa.,fhl`f.a isf;ys m@cdkkh jS ;snqKq huz huz fodaI iy.; m@cdkk ixl,amhka bj;a lsrSug hdug m@:u ;uka iajlSh isf;ys fu;a;d ixl,amh m@cdkkh uZ.ska frdamKh fldgf.k issgsh hq;` nj fuhska fmkajd fokq ,nhs' 39 uefrk nj fkdokafkda l,y lr;s' uefrk nj okakjqkaf.a l,yh ikaisfZo;s' fuys iZoyka uefrk iajNdjh kuz wks;H iajNdjhhs' fyj;a CIKsl urKhhs' fuz cSj;ajk fia fmfkk wm fudfyd;la fudfyd;la mdid urKhg m;a jk nj ie,lSu uZ.ska wkqka yd ;uka fjka lrf.k wkHhka flfia cSj;ajqj;a ;uka muKla iqjfia cSj;ajSug is;k oevs wd;audrA:lduS fpz;kdj |=re lr yerSu fuhska woyia jS ;sfnz' ;ukaf.a cSjs;h mjd wksh; iajNdjfha mj;soaoS wkHhka wruqKq fldg oafjzIh my< fkdfjz' oafjzIh we;s jkqfha ish cSjs;fhys h:d iajNdjh wdjrKh fldgf.k ne,Sug yd oelSug mqre|= mqyqKq jSu ksidh' wks;H nj is;;a is;;au l@u l@ufhka isf;ys we;a;d jQ oafjzIh myj hhs' fuz ksid fu;a;d ixl,amh jevSug b;du myiqu l@uh ish cSjs;fhys wks;H iajNdjh ksrka;rfhkau mqre|= 40 mqyqKq lsrSuhs' neKSuz myroSuz oskSuz meyer .ekSuz hk ldhsl yd jdpisl fodaIhka m@cdkkh jSu;a" tlS m@cdkkh prAhdjg mjd n,mEuz lrk ;;ajhl mej;Su;a ksid ffjrh fkdikaisfZoa' is; ;`< fodaI iy.; ixl,amhka m@cdkkh jS we;s l, tu fodaI iy.; ixl,amhkaf.a fufyhjSu ksid ldhsl jYfhka yd jdpisl jYfhka fkdfhla wlghq;`luz mqoa.,fhl` fj;ska is|= fjz' kuq;a tu wlghq;`luz tu mqoa.,hdf.a ksirA. iajNdjh fkdfjz' iEu mqoa.,fhl`f.au 53
  • 24. ksirA. iajNdjh kuz hym; njhs' tu ksirA. jQ hym;a iajNdjh wjqrd oukqfha wd.ka;`lj is;g m@cdkkh jk fodaI iy.; ixl,amhhs' fuu iajNdjh wjfndaO lr fkd.ekSu ;j ;j;a fodaI iy.; ixl,amhkaf.a m@cdkkhg fya;` idOlhla jk w;r th ukdj oek yeZosk 41 wjfndaO lr .ekSu fu;a;d ixl,amfhys m@cdkkhg fya;` idOlhla fjz' fkdfhl`;a wdldrfha ldhsl yd jdpisl ysxidjka ms<snZo we;slr .kakd ,o fldamh isf;ys fkd neZoS l, is; b;du;a blaukska ixisfZoa' fuhska isf;ys m@cdkk l@shdj<sfhys ;j;a tla me;slvla jsia;r flfrhs' is;a fkdikaiqka njg m;a lrjSug m@Odk jYfhka fya;` jkqfha isf;ys we;s fldamh nj fuhska fmkajd fokq ,nk w;r tu fldamh fkdue;af;a jS kuz fyj;a fu;a;d ixl,amh ukdj fydZoska yqre mqre|= lrk ,oafoa jS kuz ta fya;`j ksid is; jvd;a myiqfjka ixisZoSug m;a jk nj fmkajd foa' fjk;a wfhl` jsiska lrk ,o prAhduh jeros tkuz nekSuz myroSuz oskSuz meyer .ekSuz jeks ldhsl yd jdpisl wvqmdvqluz fya;`fldg f.k tuZ.ska iajlSh ps;a; ika;dkh wmjs;@ jSug fya;`jk oafjzI ixl,amh m@cdkkh jSug bv m@ia;jla fkd;nd ta mqoa.,hd foi jqj o yq|= wkqluzmdfjka n,kakg ;ruz fu;a;d ixl,amh is;fys fydZoska yqre mqre|= lrf.k isgsk ;eke;a;dg ta fya;`j ksid jvd;a fydZoska ish is; ixisZofjk nj fuhska meyeos,s fldg fmkajd os we;'42 wkqkaf.a rZM mrZM nia l< fkdl< foa .ek fufkys fkd fldg ish lghq;` muKla i,ld ne,sh hq;`h' wkHkaf.a oafjzI ixl,am m@cdkkh fya;`fjka yg .;a;d jQ prAhduh wvqmdvq jk jdpisl yd ldhsl jeros flfrys mjd WfmaCId iy.; is;ska i,ld ne,sh yels muKg ish is;a i;kays fu;a;d ixl,amh m@cdkkh ;`<ska we;slr th ukdj /l hq;` nj fuhska m@ldYs;h' tu l@shdudrA.hg flfkl` m<uqfldgu wj;SrAK jSug kuz ;uka ;`< yg .kakd jQ prAhjka yslaujd .; hq;` w;r tf,i yslujd .;af;l`yg wk;`rej udkisl wxYfhka fu;a;d ixl,amh fydZoska m@.`K l< yelsh'43 if;di jefvk fohla lsrSu iem;g fya;`jk nejska b;d hym;a jkafkah' if;di hkq i;`ghs' i;`g we;s jkafka wkHhka jsIfhys ys;j;a iajNdjh we;s lr .eksu uZ.sks' fuysoS ;udf.a i;`g fukau wkHhkaf.a i;`g o jeo.;a fia i,ld we;' yqfola ;ukaf.a i;`g muKla i,lk mqoa.,hd ,nkqfha kshu i;`g fkjk nj nq|=iuh ;`< meyeos,s lroS we;' i;`gla kshu i;`gla jSug kuz th wkHhkaf.a is; iqj msKsi fya;`jsh hq;` nj fuys oS jeo.;a f,i wjOdrKh lr ;sfnz' fu;a;d ixl,amh fmrgq fldgf.k ldhsl yd jdpisl jYfhka wkHkaf.a hym; fjkq fjka lghq;` lrkakd jQ mqoa.,hd prAhduh jYfhka ksrjoH i;`g ,nk udrA.h fy<s fmfy<s lr .kshs' tfukau ta fya;`j ksidu u;`jg fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jSug wjldYh o i,id .kafkl` njg m;a fjz'44 54
  • 25. rd.fhka fkdf;;a jQ lsmSfuka oevs fkdjQ is;a we;s mska mjz |=r,Q fudaCIhg m;a jQ mqoa.,hdg ( ry;kajykafiag ) flf,ia nsh ke;' fuysoS rd.h f;;a iajNdjhla f,i i,ld we;af;a ta fya;`j ksid is; kshudldrfhka lrAuKH jSug ndOd we;s lrjk nejsks' huzlsis fohla f;;a iajNdjfhka mj;sk jsg th l@shd;aul jSug ndOd we;s lrjhs' tfiau wOsl jsh<s fyda oevs iajNdjfhka mj;sk jsgo l@shd;aul fkdfjz' oevs nj fuysoS olajd we;af;a lsmSu jYfhks' fujeks ;;ajhka we;s jkqfha rd. yd oafjzI ksid nj meyeos,sh' tu ixfpzz;kd folu yg.kqfha uki ,nkakd jQ wruqK jrojd jgyd .ekSu ksidh' wruqfKys h:d iajNdjh oelsug kuz tf,i oelSug ;ruz fudark ,o kqjKlska wruqKq foi ne,sh hq;` fjz' hful` ;`< tnZ|+ kqjKla my< fjkafka wrAy;a udrA. M,hg ta mqoa.,hd m;a jSu ;`<skau muKs' oekqu W.;alu ;`<ska ,nk Z{dKh ;djld,sl wia:sr jQjls' tfiau th m@;HCI wjfndaOhla o fkdfjz' ;uka leu;s wruqK ms<snZo we,au yg .ekSu ksid rd.h o wlue;s wruqK ms<snZo fkdukdmh ksid oafjzIh o my< lr.kshs' huzl,l oafjzIh fkdfjz kuz tl, rd.h o fkdue;' rd.h yd oafjzIh tla;rd wdldrhl wka; folls' tfiau tajd tlu ldisfhys fome;a; nZ|=h' fu;a;d ixl,amh wkqj ish ldhsl yd jdpisl ixjrh we;s lr.kakd jQ mqoa.,hd prAhduh jYfhka ,nk YsCIKh Ndjs; lruska ;j |=rg;a m@cdkk fCIa;@fhys ixjrh n,dfmdfrd;a;` fjz' fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jSu ksid ;j |=rg;a udkisl wxYfhka ,nk by<u ;;ajh wrAy;aM,h jYfhka oelajsh yelsh'45 oeuqKq bZ|=rka we;s myl<d jQ udkh we;s flf<ia rys; jQ uOHia: mej;`uz we;s WfmaCId iy.; mqoa.,hkaf.a ( ry;kajykafiaf.a ) orAYkh fojsjre mjd m@drA:kh lr;s' ;ukaf.a prAhd rgdjka ;ukag md,kh lr.; yels ugzgul mej;Su oeuqKq nj kuz fjz' tfia md,kh lr.ekSu ;ukaf.a fukau wkHkaf.a o is; iqj msKsi mj;shs' fuf,i l@shd lrkakd jQ mqoa.,hd ta wdldrfhka ls@hd lrkqfha fu;a;d ixl,amfhys fufyhjSu fya;`fjks' wkHhka o ;uka yd iudkj i,ld n,d l@shd lrk mqoa.,hd ;`< ish,a,kaf.au hym; ie,eiajSu msKsi we;s jkafka fu;a;d ixl,amhhs'46 fu;a; iQ;@h ( lrKSh fu;a; iq;a; ) jkdyS ish OHdk Ndjkdjg ndOd l<d jQ fojsjrekg jodrk f,i kshu fldg ieje;a kqjr wi, jk fmfoil jsorAYkd Ndjkd lu!ia:dk jevQ mkaiShhla NsCIQka jykafia,d msrsilg foaYkd l< iQ;@ foaYkdjls' my; oelafjk fuz msrs;a iQ;@h nq|=r|=ka fj;ska Wf.k osjd rd;@S icACOdhkd fldg ta fojs msrsif.a us;`re is; o ,nd ish lu!ia:dkhka iu!mQrAK fldg f.k wrAy;ajhg m;ajQy'47 lrKSh fu;a;d iQq;@fhys uq,skau iZoyka jkqfha fuu msrs; ks;s ms<smeo icACOdhkd fldg ,nd.; yels wdksixYh ms<snZojh' m@Odk jYfhka ;ukaf.a ldhsl yd udkisl iqjh;a w;sfrAl jYfhka wukqIH nsh |=re lsrSu;a fuhska is|= jk nj fmkajd oS ;sfnz' fujeks .`Khka iskd th osjd rd;@S Ndjs;d lsrSu ;`<ska mqoa.,hdf.a is; msrsis|= jS kmqre nsh 48 ckl isysk fmkSu |=re lr iqj kskaola ,nd .; yelsh' luzue,s ke;s lSlre wjxl uD|= ksy;udks ldreKsl mqoa.,fhl` jSu ksrAjdKh ,en .ekSfuys jSrAh jvkakd i;`j ;snsh hq;`jQ 55
  • 26. m@Odku ,CIKhhs'49 ksrka;rfhka i;`gq is;ska hq;`j ld,h f.jk wkHhkayg nrla fkdjk m@ikak fmkqula iys; Z{dKjka; msrsfiys fkdwe,qKq udk rys; jQ ieye,a,q .;s mej;`uz we;s mqoa.,fhl` o fjz'50 m@Z{djka;hska jsiska fodia jYfhka i,lk foa j,ska je<l`Kq mqoa.,fhl` fjz'51 ish,q iFjfhda nsh rys; nfjka hqla; j iqjm;a jQ is;ska ld,h .; lrkq ,efnzjd'52 iEu ;eklu jdih lrk tla YrSr m@udKj,ska hqla; jQ flf,ia we;s yd ke;s cSjSka ish,a,u53 fmfkk fkdfmfkk <Z. yd |=r jik bmoSug wdikakj isgsk ish,q cSjSka ks|=la fjzjd'54mqoa.,fhl` jsiska ;j;a mqoa.,fhl`yg jxpdjka wjuka |=la mSvd we;s fkdflfrAjd'55 uj 56 ish tlu mq;` rlakdla fuka ish,q iFjhska fj; fu;a;d ixl,amh jHdma; lrkak' ;uka o wkHhka o hk ish,q wdldrfha iSudjka |=relruska wkHhkayg o ;ukag mrsoafoka fu;a;d ixl,amh jHdma; l< hq;`h'57 iEu brshjzjloSu fu;a;d ixl,amh ms<snZoju isysfhka isgskak' nU jsyrKh hkq fujeks msrsis|= mej;`uls'58 lsisod oDIags.;slfhla fkdjS iS,fhka yd hym;a oelafuka hqla;j ldu ixZ{dfjys ksrAfjzohg meusK fuf,dj fkdWmoskafkah'59 fu;a;d ixl,amh yd i;r n@yau jsyrK ( Metta Cocept & Four Nobile Life ) n@yau jsydrhla f,i o fu;a;d ixl,amfhys w.h nq|= iuh ;`< m@Ndjs;h' nq|=rcdKkajykafia wh;a jkafkao Y@uK iuzm@odhghs. nq|=rcdKkajykafia bosrsm;a l< fu;a;d ixl,amh fuf;la tu m@ia;`;h ms<snZoj bosrsm;alrkq ,enqjd jQ w;sYh mqZM,au yd wx.iuzmQrAK u wd.usl yd odrAYksl ixl,amh f,i oelajsh yel' fuz wkqj nq|=rcdKkajykafia fu;a;d ixl,amh isjq nU jsyrKj,g wka;rA.; fldg b;d mqZM,a wrA:fhka hqla;j foaYkd l<y. isjq nU jsyrKj,g wh;a b.ekajSuzjkqfha fu;a;d lreKd uqos;d yd WfmalaLd hk ixl,am i;rhs' fuys fu;a;d hkafkka woyiajkqfha ffu;@shhs' us;@Fjhhs ishZM iFjhka jsIfhys ys; iqj ie,iSfuz we;s jk leue;a;hs' fu;a;d ixl,amh ffjrhg yd fl@daOhg m@;sjsreoaO iajNdfhka m@cdkkh flfrkakd jQ ps;a; ixl,amhls' fu;a;d ixl,amh ksid is; ksjSug yd iekiSug m;ajk nj oyfuys iZoyka fjz' fuys iZoyka iafkayh kuz is; uD|= yd lu!KH iajNdjh muqKqjk ,sys,a njhs' fuu ,sys,a nj ufkda ldhsl ikaiqka iqjodhs njla ckkh jkdldrfhka is;g m@S;suh fuda|=jSuhs' il,jsO ffcj m@cdj jsIfhys yg.kakd rECI iajNdjh |=re lrkqfha thg m@;smCI m@cdkkh jk uD|= iy.; ,sys,a nj kuz iafkayh njhs' fuys iafkayh kuz yqfola is;g wd;;sh we;s lrjk ;DIaKdj fkdfjz' ;DIaKdj yg.kajkafka ksis wdldrfhka wruqK .@yKh lr.ekSug wiu;ajSu fya;`fjka tlS wruqKqfKys h:d iajNdjh fkdyeZosk yqfola fjhsos; mCIfhka muKla thg weZMuz lrkakg hdu ksid ixl,am m@cdkkhg ndOdldrS ;;ajhla Wodfjz' fudayh f,i yeZoskafjkafka ixl,am m@cdkkh flfrys ndOdldrS f,i l@shd;aul lrkq ,nk iajlSh pska;k iajNdjhhs' fu;a;d ixl,amh 56
  • 27. ksishdldrfhka ixcdkkh fkdjSu fuday mQj!dx.u jSu kuska yeZoskafjz' fudaymQj!x.u ps;a; ixl,amhka m@cdkk jkqfha f,daN iajrEmfhks' fuys kshu iajNdjh jsoHduk flfrkqfha m@Z{dj uQ,sl fldgf.k wkHhka wruqKq lr f.k my<jk jsgh' fu;a;d ixl,amh jkdyS woafjzI iajrEmfhka jsoHdudks; yd tfukau wf,daN iuzm@hqla; ps;a; ixl,amhls' fu;a;d ixl,amh us;@Fjh jYfhka f.k o ie,lsh yelsh' uska us;@ nj yd us;@ .`Kh i,ld we;' ffu;@sfhys ,CIKh i;aFjhka flfrys ys;j;a ,CIKfhka hqla;j meje;auh' fu;a;d ixl,amfhys Wmfhda.S;djh kuz i;aFjhka flfrys ys;iqj m@drA:kd lsrSuh' tys mpzpqmgzGdkh kuz ffjr ixl,amhka is;ska |=re lsrSuh' mogzGdkh f,dj jikakd jQ ishZM wdldrfha ffcj jrA.hd jsIfhys leu;s iajrEmh oelajSuh' iuzm;a;sh jHdmdo ixisZojSu jk w;r jsm;a;sh fuday iajrEmfhka jQ iafkay bmsojSuhs' fuday iajrEmfhka fkdjQ iafkayh fodaIfhka f;drh' fu;a;d ixl,amh iuZ.u Ndjs;d jk wfkla ixl,amh lreKdjhs' lreKdj jsia;r flfrkqfha i;a mqreIhska jsiska wkHhkaf.a |=l oel tu |=l ;ud m;a |=lla f,i i,ld bka ish yoj; wkHhkag msysg jSfuz fpz;kdfjka mqrjd .ekSfuz fp;kdj fyj;a ixl,amh f,ihs' wkHhkaf.a |=flys is;a thska luzmdjg m;a jkafka o lreKdj ksiduh' fuys iZoyka jk luzmkh kuz wkHhkaf.a |=lanr iajNdjh wruqKq fldg is;ays my< lr.kakd ixfjzoSFjhhs' fuu ldreksl iajNdjh mqoa., fNaoh wkqj mqZM,a iajNdjhla .kshs' OHdk ugzgfuzoS iEu mqoa.,fhl`u ish is;a i;kays we;s lr.;a;d jQ uQ,sl lreKd ixl,amh me;srjSu jYfhka mqZM,a l< hq;`h' lreKdj |=laLs;hka flfrys me;srjSuz jYfhka jHdma; l<hq;` nj o iZoyka fjz'60 lreKd hk ps;a; ixl,amh ;j;a fndfyda wdldrhlska o oelajsh yelsh' idudkH mqoa.,fhl` ;`< we;s jkakd jQ lreKdjg jvd fndaOs iuzNdrhka mQrKh lrkq ,nkakd jQ fndaOsiFjjrhka jykafia kul ;`< yg .kakd lreKdj uy;ah' fndaOsiFjjrfhl` ;`< we;a;d jQ lreKdjg jvd iuzud iuznq|=jrhdKka jykafiakul ;`< we;a;d jQ lreKdfjz iajrEmh w;s uy;ah' th uyd lreKd hkqfjka oelafjkafka tfyhsks' lreKd hkafkka woyia jkqfha |=%Ls; iFjhka |=gqjsg Tjqka flfrA my<jk yDo luzmkh nj by; iZoyka idudkH jsia;rh wkqj meyeos,s fjz' Tjqka tu |=lska uqojkq leu;sjSuz jYfhka huzlsis i;amqreIfhl`f.a is;ays |=lg m;a f,dal iFjhd wruqKqfldg my<jk lreKdju tys mrsmQrAK wjia:dj f,i ie,fla' uyd lreKd iudm;a;s Z{dKh jYfhka yeZoskafjkafka iuzud iuznq|=rcdKkajykafia,d ;`< my<jk lreKdfjz tu mrsmQrAKdjia:djhs. tu ksid Wkajykafia,d yeZoskajSu iZoyd mrAhdh jpkhla f,i lreKdj hk mohu fhdod f.k nq|=jre yeZoskajSu iZoyd uyd ldreKslhka jykafia,d hk fh|=u Ndjs;d lrkq ,efnz. lreKdfjys ,CIKh |=laLs; iFjhkaf.a |=la |=re lrk wdldrfhka meje;auhs' fufia is;Suz ud;@ jYfhka ishZM f,dal jdiS iFjhkaf.a ishZM |=la |=re jqjo fkdjqj o th fuu ixl,am m@cdkkhg ndOdldrS fkdfjz' m@Odk jYfhka wm fuys oS wruqKq lr.kakd tys rih 57
  • 28. kuska yeZoskafjk lreK kuz furud |=la fkd bjiSuh' tys mpzpqmgzGdkh f,i oelafjkafka wjsysxidjh' tfukau tys mogzGdkh |=lska fmZMKjqkaf.a wirK nj oelauhs' ta fya;`j ksidu wirKhka |=lska uqojkq leu;sjSuz jYfhka ps;a; ixl,amhka yg.kshs' lreKd ixl,amfhys iuzm;a;sh jYfhka oelafjkqfha jsysxid ixisZojSuhs' lreKd ixl,amh m@cdkkh flf,ilj;a jsm;a we;s fkdlrjhs' fudyuQ,sl jYfhka wruqKq jrojd jgyd .ekSu ksid bka we;s jk jsm;a;s jYfhka lreKdjg wruKq jQ |=laLs; iFjhka iqjm;a lsrSuz jYfhka Tjqkayg m@udKhg jvd weZMuz lsrSu wka;rdhldrS jkafka huz fyhlska fuu m@cdkkh fuday uQ,sl jqjfyd;a bka bmfok fifkyi ksid we,Suz neZoSuz yg .ekajSfuz bv m@ia;djkdj we;s ksidh' funZ|= fifkyila we;s ;eke;a;d ;`< wkHhka ksid weZMuzlr jQ iskd yg.ekSu we,Suz neZoSuz we;s jQ njg ,l`Kla jYfhka fmkajd oS ;sfnz' uqos;dfjys iajNdjh iajNdjh i;`gg m;ajSuhs' huzlsis wruqKla ms<snZoj is;g we;sjkakd jQ i;`g fudaokh hkqfjka yeZoskafjz' huzlsis wruqKla m@cdkkh fldg bka ;uka i;`gg m;ajSu uqos;dj kuska yeZoskafjk w;r tlS i;`gq jSfuz iajNdjh o uqos;dj kuska jHjydr lrkq ,nhs' m@cdkk fCIa;@fhys ,d bgq lrkq ,nkakd jQ ldrAhh wruqKq fldg th lrK ldrl ldrAhfhys wF:! oelafjk f,i fyda" tu ixl,amh tu bgq lrkq ,nk ldrAhhg wOsm;s jYfhka i,ld l;!D ldrl ldrAhfhys wF:! oelafjk f,i fyda" ta folskau jHx.drA:j;a jk Ndjuh iajNdjh i,ld Ndj ldrl ldrAhfhys wF:! oelafjk f,i fyda uqos;dj jsia;r lsrSug yelsh' uqos;dj iqLs; iFjhka wruqKqfldg isf;ys my<fjhs' fuh BrAIHdjg m@;smCI OrAuhhs' idrOu! ixl,amhla jYfhka .;al< fuys fndfyda fldgu olakg ,efnkakdjQ idrOu! ixl,amhkays me;slv kuz wdfjzok me;slvhs' fuu wdfjzokh m@fudaokh is; by<g bmsf<k iajNdjh wruqKq fldg mj;shs' fuhg wruqK f,i .kakd iqLs; iFj wruqKo isf;ys m@fudao iajNdjh ;Sj@r lrjkakg Wmldrj;a jkakls' uqos;dfjys ,CIKh m@fudaoh fyj;a wkHhkaf.a iem iuzm;a wruqKqfldg i;`gqjSuh' rih BrAIHdfjka je<lSuhs' Wmfhda.S;djh kuz mr iuzm;a wOsl`Y,Ou!" fjfyr jsydr hk fuys fkdwef,k iajNdjh ke;s lsrSuh' m@cdkk me;slv kuz i;aFjhkaf.a iuzm;a;s oelauh' iuzm;a;sh fkdwe,au ixisZojd,Suh' jsm;a;sh neZoSuz jYfhka yg.kakd isf;ys i;`g we;sjSuhs' WfmalaLd hkak wffjr fj;ajd hkdoS jHdmdo |=re lsrSfuka o" uOHia:Ndjhg meusKSfuka o w;am;a lr.; yelsh'61 WfmaCId hkafkka woyiajkqfha iFjhka jsiska jsZoskq ,nk |=laiem ish,a,lau Tjqkaf.a lu!dkqrEmj meusfKk nj ie,lSfuka lu!h ;u;uka wh;a fldg we;s nj fufkys lsrSfuka isf;ys we;slr.kakdjQ uOHia:;djhhs' fyj;a ueoy;a Ndjhhs' WfmaCIdj uZ.ska ueoy;a wdfjzokhka weiqre fldg isf;ys we;sjkakd jQ ps;a; .;s iajNdjhka o fndfyda fldg u ikaisZ|=kq iajNdjhka fmkajhs' tfukau wdfjzok me;slfvys jshqla;;d .`Kh o we;' jshqla; nj hkq ixhqla; njska fjka jSuhs' fyj;a ps;a; mdCIsl nj wOsl fldg we;' i;r n@yau jsyrKu jshqla; idrOu! ixl,am jqj o fuu WfmaCId wdfjzokfhys jshqla;;d .`Kh fiiq 58
  • 29. wdfjzohkag jvd wOsl;rh' WfmaCIdfjys ,CIKh i;aFjhka flfrys uOHia: wdldrfhka meje;auh' rih m@shd oS fNao we;s i;aFjhka flfrys iu;;ajfhka we;sjSuhs' Wmfhda.S;djh ;ry yg.ekSu ixisZojSuhs' m@cdkk me;slv kuz i;aFjfhda lu!h wkqju Wia my;a nj Wreu lr.;af;a hehs kqjKska ie,lSuhs' m@fhdackh kuz ;ry we;sjSu ixisZojSuh' jsm;a;sh neZoSu ksid yg.kakd jQ we,afuka cks; jQ wZ{dk jQ WfmaCIdj yg.ekSuhs' WfmaCId iy.; fudayh wZ{dfkdafmCId kuz fjz' i;r n@yau jsyrKhkag wh;a fuz ixl,am i;frys uQ<sl iudkluz fukau jsfYaI;do olakg ,efnz. iudklu jkqfha fuu ixl,am i;ru wm@udK iFjhka jsIfhys me;srjsh hq;` njhs' taksid jsY`oaOs udrA.fhys fuu ixl,am i;rg wmamuZ[aZ[d hehs jHjydr lrkq ,efnz.fuu ixl,am i;rg n@yaujsyrK hehs lshkq ,nkafka uyd n@yauhd <Z. fuz .`K we;ehs ie<flk nejsks. tnejska f,daljdiSyq Tyqg f.#rj lr;s. fu;a;d lreKd uqos;d WfmalaLd hk i;rska tla tla lreKska iuzmQrAKj jsiqfha kuz th n@yau jsyrKhg iudk jkafkah' th W;`uz jsyrKhla nejska n@yau jsydr hkqfjka yZ|=kajkq ,efnz. fu;a;d ixl,amh yd Ndjkdj ( Metta Cincept & Meditation ) jsoY!kd iqLh yd Nj iuzm;a;sh fuz i;r n@yaujsydrhka jrAOkh lsrSu ksid fmd|=fjz ysusjk jrm@idohhs' jHdmdofhka is; uqojd .ekSu fu;a;d ixl,amfhys iqjsfYaIS iajNdjhs' lreKdfjys iqjsfYaIs iajNdjh jsysxidfjka usoSuhs' uqos;dfjys iqjsfYaIS iajNdjh kuz wr;sh kuska yeZoskafjk fkdmej;Su ms,snZoj yg.efkk wdYdj is;ska bj;a lr .ekSuhs' WfmaCIdfjys iqjsfYaIS iajNdjh jkqfha fkdmeje;au uq,lr .;a rd.fhka ( tla;rd |=rlg fuys WpzfPAo iajrEmhla wka;rA.; fjz' ) bj;a jSuhs' 62 fuu ixl,am i;ru wm@udK iFjhka jsIfhys me;srjsh hq;` ksid;a ixl,am i;rgu mdol jkqfha ffu;@s iy.; fpz;kdj jk ksid;a fuz lreKq i<ld fuz ixl,am i;frysu flaJ|@Sh wdl,amh jkqfha fu;a iy.; fpz;kdj hehs fmd|= tlZ.Fjhlg meusKsh yel' tfia kuq;a ta ixl,am i;frys jsIh uQ<sl jsjsO;d olakg we;;a fuu ixl,am ish,a,gu mdol jkqfha fu;a;d ixl,amh ksid tu ixl,amh wdruzNlj jvkakd jQ mqoa.,hdf.a uki fiiq ixl,amj,g m@cdkk wdOdrlhla imhhs' tu ixl,amh m@cdkkh jSu fya;`fjka mqoa., uki fiiq ixl,amhkao yg.ekSug iq|=iq ;;ajhg yev .iajkq ,nhs' fud<fhys ridhksl yd cSjjsoHd;aul l@shdj<sh ikaksfjzokhkag m@;scdkkd;aul Wmia:uzNkhka imhdfohs' 59
  • 30. i;r n@yau jsyrK w;`frka tla tla n@yau jsydrKhg wdikak i;`rdh" |=r i;`rd hehs i;`frda fofofkls' lsishuz mqoa.,fhl``yg wdikakfhys yeisfrk i;`rd fuka ffu;@S n@yau jsyrKhg rd.h wdikak i;`rdh' ffu;@sh yd rd.h .`K oelafuys ,d iudk nejsks' ta rd. i;`rd iaj,am jQo isys uq<dfjlska ffu;@sh |=re fldg ta wruqK .kakg ksis nejska Tyqf.ka is; ukd fldg /l .; hq;`hs' rd. ixl,amfhys ndysr iajrEmh jk wruqfKys m@idoh yg.ekSu fu;a;d ixl,amfhyso olakg ;sfnz' rd. ixl,amh ksrAfjzoh lrd hk hful`f.a m@;smodfjys fjz.h ukao.duS lrk w;r fu;a;d ixl,amh tu .uk fjz.j;a lrhs' ksrdhdifhkau fu;a;d ixl,amhg jvd rd. ixl,amh ixcdkkh jSfuz cSj jsoHd;aul iuzNdjs;djla usksid we;`ZM ish,qu cSjSka Wreu lrf.k isgshs' fuz fya;`j ksid m@cdkkuh jYfhka fu;a;d ixl,amh wruqKq lrkakd fuhska uy;a wmyiqjlg ,la fjz' jHdmdohg nshm;a fkdjS fu;a;d ixl,amh jv jvd;a m@cdkkh l< hq;`h' fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lrk w;r;`r tljsgl oS fl@daOh jrAOkh lrkafkah hk fuz fol lsis jsgl oS j;a tljsg is|= fkdjkakd jQ fohls' fu;a;d ixl,amh m@cdkk lsrSu ksid is; rZM lrk jHdmdo ixl,amh is;g fkdmsjsfia' prAhduh jYfhka ndysrj m@ldY jk muKg fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jS ;snSu fuysoS wfmaCIs; ksIaGdj fia ie,fla' lreKd n@yau jsyrKhg mSvd iys; foduzki wdikak i;`rdh' jsm;a oelSuz jYfhka iudk nejsks' jsysxidj |+r i;`rdh' lreKdj yd jsysxidj iajNdjfhka wiudk nejsks' ta fyhska jsysxidfhka nshg m;a fkdjS 63 lreKd jevsh hq;`h' uqos;d n@yau jsyrKhg we,Suz iys; fiduzki wdikak i;`rdh' we,Suz iys; fiduzki hkq m@sh ukdm wruqKq ,en ta flfrys we;s lr.kakd ,o we,au yd fmr ,enqjd jQ m@sh ukdm wruqKq ms<snZoj jrA;udkfhys we;s lr.kakd ,o we,auhs' iuzm;a oelSuz jYfhka iudk nejsks' fkdwe,au |=r i;`rdh' iajNdjfhka wiudk nejsks' tnejska ta fkdwe,afuka nsh fkdjS uqos;d ixl,amh m@cdkkh l< hq;`h' uqos;d ixl,amh m@cdkkh j;a j;au is; jv jvd;a m@uqos; jkafkah' WfmaCId n@yau jsydrhg jkdys we,Suz iys; wZ{dk WfmaCIdj wdikak i;`rdh' neZoSuz iys; we,afuka yg.kakd WfmaCId kuz lsishuz wruqKl h:d iajNdjh fkdoekSu ksid tu wruqK flfrys uq,dfjka ueoy;a nj we;s lr .ekSuhs'64 fodaI .`K wjsjdrK jYfhka iudk nejsks' rd.h yd ;ryj |=r i;`rdh' iajNdjfhka wiudk nejsks' tnejska rd.fhka yd ;ryfhkaa nshg m;a fkdjS WfmaCIdj jevsh hq;`h' WfmCIdj m@cdkkh lrkafkah' rd.h yd m@;s>h jrAOkh lrkafkah hkq lsis lf,l tla jsfgl is|= fkdjkakd jQ fohls' n@yau jsydr kdufhka ie,flk fulS i;r ixl,amhka ishZM ffcj j.!hd jsIfhysu we;s fmd|= w;Dma;slr ;;ajfhka fuz i;r n@yau jsydr i;aFjhka flfrys ysff;Is nj we;s PJoh Wmojhs' WfmaCId n@yau jsydrh o i;aFjhka flfrys uOHia: mej;`uz leu;sjSuz jYfhka mj;akd PJoh m@Odk fldg mj;shs' tys olakg we;af;a yqfola jsjD; iajNdjh yd jsreoaO fkdjSuz jYfhka mj;akd jQ 60
  • 31. PJoh fjz' fuz jQ l,S uOHia: jQ PJohhs' tuZ.ska laf,aY yd kSjrKdosh uev meje;ajSu uOHh f,i ie,lsh yelsh' wm!Kdj jQ l,S tys wjidk wjia:dj fjz' i;r n@yau jsyrK w;rska fu;a;d" lreKd" uqos;d hk ;`k p;`Ial kHdhg wkql~,j ;`kajk OHdkh ksIaGdjfldg mj;S' mxp kHdhhg wkql~,j i;rjk OHdkh ksIaGdj fldg mj;S' fuu fu;a;d" lreKd yd uqos;d hk ixl,amj, fidukiaih jsoHduk jk nejsks' fidaukiaih isf;ys fkdue;s jsg fidaukiaifhka Wmoskd jHdmdo" jsysxid" wr;Ska f.a ksiairKh we;sjk ksidh' ldudoSkag ksiairKh jQ fklaLuzudoSka fuka foduzkia iemsh hq;` jHdmdodoSkag ksiairKh jQ fu;a wdoSyq fiduzkia iy .shd fj;s hk wF:!hs' ksiairK .@yKfhkau mQj!Nd. jQ fu;a;doSkaf.a WfmaCId iuzm@fhda.h o wkqZ{d;hhs o; hq;`h' tfyhskau we|=frda wgjsis isf;lays lreKd" uqos;djkaf.a m@jD;a;sh mikq ,efn;s' WfmaCId fjzokdj jkdyS wjfYaI tl OHdkslhuh' l`ula fyhskao WfmaCIdj fjzokdj yd iuzm@hqla; fyhsks' ta tfiauh' i;aFjhka flfrys uOHia:dldrfhka mj;akd n@yau jsydfrdafmCIdj WfmaCId fjzokdj ke;sj fkd mj;afkah' nq|=rcdKka jykafia jsiska wx.`;a;r wIaGl ksmd;fhys oS OHdk i;r – i;r n@yau jsyrKfhys ,d idudkHfhka jodrK ,oafoah' tkuq;a i;r n@yau jsyrKu p;`Ial – mxpl OHdksl fkdfjzz' 65 tfia kuz ldhdkqmiaikdosh o p;`Ial mxpl OHdksl hhs lshkakg is|= fjz' fjzokdkqmiaikdosfhys m@:u OHdkslh mjd fkdue;s ksid oajs;Sh OHdkdosh flfiaj;a fkd,efnz'66 tfyhska nqoaO jpkfhys jHxZ[ck Pdhd ud;@h muKla i,ld iuzud iuznq|=rcdKka jykafiayg wi;Hfhka fodaIdfrdamKh fkd l< hq;`h'67 nqoaO jpkh .eUqreh' wdpdhH! u;hka flaJ|@fldgf.k ;uka o jspdr mQrAjlj Ou! jskh yd iiZod n,d ksjeros hehs iEySug m;a jkafka kuz muKla ms<s.; hq;`h'68 fuz wdldrfhka fu;a;d ixl,amh jrAOkh lsrSu OHdk ugzgfuka .;a l, mxpu yd p;`Ial jYfhka fojoEreuz fjz' tfukau fu;a;d ixl,amh jevSfuzoS th ldhdkqmiaikd Ndjkdj mQrAj Ndjkdjla fldg bka wk;`rej is|= lrkakd jQ ia:dkhkaysoS th yeZoskafjkafka ps;a; iudOsh mQrAjx. lr.kakd ,o ldhdkqmiaikdj f,isks'69 tu fu;a;d ixl,amh jrAOkh lsrSfuz l@shdj<sh wrAy;ajh olajdu fhduq.; jS mj;shs' fuz ksid fu;a;d ixl,amh jrAOkfhys mrsiudma;s wjia:dj ;`kajk OHdk wjia:dj yd i;rjk OHdk wjia:dj olajd jHdma; jS mj;sk nj o;a hq;`h' fuhska Tnzfnys we;af;a i;rjk OHdk wjia:djhs' tu i;rjk OHdk wjia:djg m;ajSug kuz WfmaCId ixl,amh jrAOkh l< hq;`h' tfukau WfmaCId ixl,amh i;rjk OHdk wjia:dj olajd wjYH kuz flfkl`g m@.`K lsrSug o mqZMjk' wNsOu! kHdh wkqjo fuys iudk njla oel.; yelsh' fu;a;d" lreKd" uqos;d hk ixl,amhka ;`k jrAOkh lsrSfuz l@shd mgsmdgsh rEmdjpdr OHdk i;rla jYfhka oelafjk wjia:dj, oS ;`kajk OHdkh ksIaGdj fldg o rEmdjpr OHdk myla jYfhka oelafjk wjia:dj, oS i;rjk OHdkh ksIaGdj fldg o jsia;r lr ;sfnz' WfmaCId ixl,amh rEmdjpdr OHdk i;rla jYfhka oelafjk wjia:dj, oS i;rjk OHdkh ksIaGdj fldg o rEmdjpr OHdk myla jYfhka oelafjk 61
  • 32. wjia:dj, oS miajk OHdkh ksIaGdj fldg o fmkajd oS ;sfnz' fuz ms<snZoj wx.`;a;r wgzGl ksmd;fhys jsYd, jsia;rhla olajd we;' fu;a;d ixl,amfhaoS us;@Fjh mokuzlr .ekSu;a lreKd ixl,amfhaoS wkqluzmdj mokuzlr .ekSu;a uqos;d ixl,amfhaoS m@fudaoh mokuzlr .ekSu;a WfmaCId ixl,amfhaoS uOHia:;dj mokuzlr .ekSu;a fuu ixl,am i;frys jsIh uQ<sl jsjsOFjh jYfhka oelajSug yel' tkuz tla tla wjia:djkaysZoS isf;a wdfjzok mCIfhys olakg ,efnkakdjQ jsjsO;d i<ldf.k ta wdfjzok ;;ajhkaf.a m@;scdkd;aul ixjrAOkh yd ta;`,ska we;sjkakd jQ wNHka;r.; ps;a; ifudaOdk ugzgfuz mrsmQrAKFjh i<ld tajd OHdk kdufhkao wrA: olajkq ,efnz' flfiajqj;a OHdk kuska oelafjk wNHka;rA.; ps;a; ifudaOdk ugzgu olajd ps;a; ixjrAOkh we;slr .ekSug kuz ta iZoyd l@udkql~,j ixjrAOk lr.; hq;` l`Y,;d moaO;shla olajd ;sfnz' fulS ps;a; ixjrAOkfha by<g .ukal< yelafla m<uqj fu;a;d ixl,amh fydZoska m@.`K lsrSu uZ.ska muKla nejs olajd ;snSu ;`< fu;a;d ixl,amfhys flaJ|@Sh jeo.;alu jvd fydZoska ;yjqre fjhs'70 fn#oaO Ndjkd l@uhla f,i fu;a;d ixl,amh ms<snZoj wjOdkh fhduq lsrSu fu;a;d ixl,amfhys ;j;a wxYhla wOHhkh lsrSug jeo.;a wjia:djls' fuz hgf;a fu;a;d Ndjkdj flfia jsia;r lr ;sfnzoehs jgyd .ekSu jeo.;ah'71 fn#oaO Ndjkd l@uhla f,i fu;a;d ixl,amh jrAOkh lrkq ,nkakd jQ jsjsO l@ufjzohka ms<snZoj nq|=iufhys idlpzPdjg nZ|=ka lr we;'72 my; oelafjkafka fu;a;d Ndjkdj l< yels ;j;a wdldrhls' l`ukdldrfhka fu;a;d ixl,amh Ndjs;d l<;a ;u ;ukaf.a prs;dkQl~,j yd wjia:dkQl~,j jevsh hq;` wdldrhka mqoa., fjzu;a;;djh u; jsjsO jk nejska ta iEu l@ufjzohlau tl yd iudkju jeo.;a jk nj mejish yelsh' 73 Ou!dkqidrfhka fu;a;d ixl,amfhys wdksixY my; iZoyka mrsos fufkys l< 74 hq;`h' fu;a;d ixl,amh mdol fldg we;s bjiSu mru ;mi kuska yeZoskafjz'75 tfiau fu;a;d ixl,amh n,ldrl Ou!hla jYfhka yd th n,weKshla mrsoafoka kej; kej; ish is;a i;kays m@.`K lrjkakd jQ mqoa.,hdu n@dyauK kduh ,nhs'76 fu;a;d ixl,amhg jvd jevs Wiia .`Khla ke;' fu;a;d Ndjkdj jevSfuz oS m<uqj fu;a jevsh hq;` mqoa.,hd ljfrla o tfiau m<uqj fu;a jevSu wfhda.H mqoa.,hd ljfrla oehs mqoa., jsIu;djh yZ|=kd.; hq;` fjz' wm@sh" w;sm@sh iydh" uOHia: yd ffjrS hk i;r jeoEreuz mqoa.,hka fjk m<uqj fu;a fkdjevsh hq;`h' jsreoaO ,sx.slhka flfrys iSud iys; jYfhka yd u<jqka flfrys fu;a;d ixl,amh jrAOkh fkdl< hq;`h' tf,i fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSu wF:! iuzmkak fkdjk nejska tfia fkdl< hq;` hehs meyeos,s lr oS ;sfnz' ula ksid o h;a wm@sh mqoa.,hd m@sh ;kays ;nd .kakg hdfuka is;g mSvd we;s fjz' w;s m@sh iydhlhd uOHia: ia:dkfhys ;nd .kakg hdfuka tfiau is; mSvdjg m;a fjz' Tyqg iaj,am |=lla meusKs l, mjd yZvkakg is|= fjz' uOHia: mqoa.,hd .re ;kays yd m@sh ;kays 62
  • 33. ;nd .kakg hdfuka o is; mSvdjg m;a fjz' ffjrS mqoa.,hd .ek isys fjkakd jQ jydu fl@daOh Wmoskafkah' tnejska m@sh wm@shd oS fulS i;r fokd flfrys m<uq fldg fu;a;d ixl,amh jrAOkh fkdl< hq;`h' ia;@Skag mqreIhka yd mqreIhkag ia;@Ska jsreoaO ,sx.slhka nejska Tjqka flfrys isud jYfhka wij,a ;eke;a;dg fyda wij,a ;eke;a;shg fu;a is; m;`rjushs fu;a;d ixl,amh jrAOkh lrkakg hdfuka fu;a;d ixl,amh fkdj rd.h jrAOkh jkafkah' tfiau u<jqka flfrys fu;a is; me;srjSfuka wm!Kd – Wmpdr hk OHdkuh ;;ajhka ,o fkdyelsh' ta ksid u<jqka wruqKq lr fu;a fkdjevsh hq;`h' fu;a;d ixl,amh jvkakd jsiska m<uq fldg u fu;a;d ixl,amh jevsh hq;` jkafka ;uka wruqKq lrf.kh' uu iqjm;a fjuzjd" uu ks|=la fjuzjd hkqfjka fyda uu ffjr ke;af;la fjuzjd" jHdmdo ke;af;la fjuzjd" Wm|@j ke;af;la fjuzjd iqjfia wd;auNdjh mrsyrKh lrkafkla fjuzjd lshd fyda h<s h<s;a ;uka flfrys u fu;a;d ixl,amh m@cdkkh l< hq;`h' jsNx. m@lrKfhys fu;a;d Ndjkdj jevsh hq;` jkafka tla mqoa.,fhl`yg fu;a;d ixl,amh jHdma; lrk wdldrhgu ish,q iFjhka jsIfhys o fu;a;d ixl,amh iudk wdldrfhka jHdma; l< hq;` nj olajd we;'77 tfiau mgsiuzNsod u.a.fhys fu;a;d Ndjkdj jevsh hq;af;a mqoa., fjzu;a;;djh u; mokuzj mia wdldrhlska nj meyeos,s lr oS we;'78 by; jsNx.fhys yd mgsiuzNsod u.a.fhys m<uqj ;ukag fu;a fkdjvd ish,q fokdgu fu;a jevsh hq;` nj olajd ;sfnz' m<uqj jsY`oaOs udrA.fhys olajk ,oafoa m<uqj ;ukag fu;a jevsh hq;` njhs' fuu m@ldY fol mriamr jsfrdaOS fkdfjz' fuu .@J: foflys ffu;@S Ndjkdj jevsh hq;` ms<sfj< olajd we;af;a wm!Kd jYfhks' jsY`oaOs udrA.fhys m<uqfjka u ;ukag ffu;@S jevsh hq;` hehs olajd ;sfnkqfha m<uqj ;ud YdCIs fldg wkHhkag fu;a jevSu bf.kSu msKsih' wdoslu!uslhd o i,ld f.kh' fuys iZoyka wdoslu!uslhd kuz m<uqfldg fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lrkq ,nkakd jQ mqoa.,hdh' wjqre|= ishhla oyila kuq|= ;ud flfrys muKlau ffu;@S Ndjkd jvkakd jQ mqoa.,fh;`g flosklj;a OHdk wm!Kd Wmojd .; fkdyelsh' jsY`oaOs udrA.fhys iZoykajk mrsoafoka uu huzfia |=lg fkdleue;af;us o iqjfia cSj;afjkq leue;af;uz o wkHhka o ud fiau |=lg fkdleue;af;ysh' iqjfia cSj;ajkq leue;af;dah' hkdoS f,iska ;uka YdCIs jYfhka ;ndf.k fu;a;d ixl,amh m@cdkkh lsrSu wrUkakdg myiq nejska th jvd;a l@udkQl~, hehs ms<s.efka' iEu mqoa.,fhl`ygu ;ukaj ;ukag m@sh nejska th Wmudkjg f.k wkHhkayg o ysxid lsrSfuka je<lsh hq;`h'79 fuz wdldrfhka ;uka YdCIs jYfhka ;ndf.k ish,q ffcj m@cdj flfrys u fu;a;d Ndjkdj jevsh hq;`h hk l@uh nq|=r|=ka jsiska jodrk ,oafoah' tnejska YdCIs msKsi m<uq fldg ;uka flfrys fu;a jevsh hq;`h' bka wk;`rej iqjfia ffu;@sh mj;ajkq msKsi ;ukayg m@sh ukdm .re iuzNdjkSh wdpdhH!jrfhla fyda wdpdhH! iudkfhla fyda WmdOHdhfhla fyda WmdOHdh iudkfhla fyda fjz kuz Tyqf.a odk m@sh jpkdoS jQ m@sh ukdm ldrKd o YS, Y@e;j;a wdoS jQ .re iuzNdjkSh ldrK o i,ld tu i;a mqreIhd iqjm;a fj;ajd ks|=la fj;ajd hkd oS 63
  • 34. l@ufhka fu;a is; jrAOkh l< hq;`h' fuz wdldrhg ffu;@S Ndjkdj is|= lsrSfuka taldka;fhka u wm!Kd OHdk ;;ajfhka is; by<g f.k taug yelsh' fuu fhda.djprhd tf;lska ish wNsm@dh wjika jQjd hehs i;`gg meusK ish W;aiyh ,sys,a lr fkdf.k ;j |=rg;a ish ffu;@S ps;a;h jrAOkh l< hq;`h' blans;sj Ndjkdkqfhda.shdg we;af;a iSudjka blaujd ish fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jrAOkh lsrSfuz mshjrhs'80 iSudjka blaujkq leue;s fhda.djprhd jsiska m<uq fldg ;udf.a w;sm@sh us;@hd flfrys fu;a is; fydZoska m@.`K fldg wk;`rej uOHia: mqoa.,hd flfrys fu;a is; jrAOkh lsrSu werUsh hq;`h' fuz wdldrfhka uOHia: mqoa.,hd flfrys o fu;a jvd th fydZZoska m@.`K 81 jQjdhska miqj ffjrS mqoa.,hd flfrys o fu;a is; jrAOkh lsrSu werUsh hq;`h' kej; tlS ffjrS mqoa.,hka flfrys ffjrS ixZ{djka jsIaluzNkh lr uOHia:hg muqKqjk fpz;kdfjka m@sh Ndjh o Wmojkakyq jsiska fu;a;d ixl,amh m@cdkfhys ,d ;j ;j;a W;aiyj;a jsh hq;`h'83 ffjrS mqoa.,hd flfrys fu;a is; jv;au ta mqoa.,hd flfrys fl@daO ixZ{djka my< fjz kuz tjsg m<uq Ndjkd wruqKq jYfhka ;nd.kakd ,o ;udg m@sh mqoa.,hka w;rska hful` flfrys ffu;@S OHdk ,nd thska ke.sg kej; ffjrS mqoa.,hd wruqKq fldg fu;a is; jvkakg W;aiy .; hq;`h'82 kuq;a thska o ;u is; Wmka fl@daOh |=re lr .kakg wiu;a fjz kuz is;g fkdfhl`;a wjjdo wkqYdikd ,ndoSuz wkqidrfhka fl@daOh |=re lr .kakg kej; kej; W;aiy 84 l< hq;`h' we;eful`f.a ldhsl yeisrSuz rgdj Ydka;h' tfy;a Tyqf.a jdla – udkisl yeisrSuz rgdj wYdka;h' wYdka; jQ ta jdla – ukisl iudpdr fkd is;d Ydka; jQ ldhsl yeisrSuz rgdj u is;sh hq;`h' we;eful` jpkfhka mjik foa wYdka;h' wYdka; jQ ta jdla – ukia iudpdr fkd is;d Ydka; jQ ldhsl yeisrSuz rgdj u is;sh hq;`h' we;eful` f.a jdpsl m@ldYk Ydka;h' tfy;a Tyqf.a ldhsl yd udkisl wej;`uz mej;`uz rgdj wYdka;h' ta wYdka; ldh ukia iudpdr fkd is;d Ydka; jdla iudpdr u is;sh hq;`h' we;eful`f.a udkisl is;`js,s rgdj Ydka;h' ta nj ta mqoa.,hd lrk lshk lghq;` wdosfhys oS ish,a,kag u oek .; yelsh' fkd ikaiqka is;a we;s mqoa.,fhl` jsiska is|= lrk ,nk lghq;`j, jsoHudk jk wms,sfj< iajNdjh 85 uZ.ska ta mqoa.,hdf.a ps;a; iajNdjh ms<snZo ;rul jegySula ,ensh yelsh' 86 we;eful`f.a fuz ;@sjsO l@shdldrluz u wYdka;h' tnkaod flfrys lreKdj Wmojsh hq;`h' lreKdj ksid fl@daOh ixisfZokafkah'87 fuz ms<snZoj wx.`;a;r mZCoapl ksmd;fhys iZoykajk w>d;mgsjskh iQ;@h bjy,a lr.; yelsh'88 fuz wdldrhg ;ud jsiskau ;ukag wjjdo lr .ekSu uZ.skq;a ;u oafjzIh my fkd.sh l< ;udf.a yd i;`rdf.a lrAu Yla;shu i,ld ixisZ|=jd .; hq;`h'89 thska ;udf.a lrAu Yla;sh i,ld ne,sh hq;` jkafka Ydia;Dka jykafia .`re fldg ;ndf.kh'90 fufia ie,lSfukq|= fkd ixisfZoa kuz wk;`rej 64
  • 35. Ydia;Dka jykafiaf.a mQj! fndaOsiFj prs; l:djkays iZoyka jkakd jQ fndaOsiFj .`Khka ie,lSu ;`,ska fyda th ixisZ|=jd .ekSu msKsi W;aiy .;hq;`h'91 fufia Ydia;Dka jykafiaf.a mQj! prs; .`K isys lr;`|= fndfyda ld,hla flf,iqkag odhl jq Tyqf.a fl@daOh fkdixisfZoa kuz wk;`rej wku;.a.sh iQ;@h isys l< hq;`h' ta l< hq;af;a o fuz wdldrfhks'92 tfia fu;a;d ixl,amh jO!kh lr .kakg W;aiy fldg;a" fkdyels jsks kuz wkaouska fu;a;dksixi iQ;@fhys 93 oelafjk wkaoug ffu;@S ps;a;h m@.`K lrkakg W;aiy l< hq;`h' fufia fu;a;dksixi isys 94 fldg;a isf;ys oafjzIh myj fkdfha kuz O;` jsksrAfNda.h l<hq;`h' Od;` jsksrAfNda.h lrkakg fkdyels jkakd jQ mqoa.,hd jsiska odkh uZ.ska fyda fl@daO fpz;kdj |=re lrkakg 95 W;aidy l< hq;`h' fuz wdldrfhka fl@daOh ixisfZo;a u m@sh - w;sm@sh – iydh – uOHia:hka flfrys fuka ta ffjrS mqoa.,hd flfrys o is; ffu;@S jYfhka mj;shs' tjsg Tyq kej; kej; ffu;@S fldg iSud iuzfNaoh l< hq;`h' ;ud flfrys o" m@shhd flfrys o" uOHia:hd flfrys o" iu is;a bmsojSu iSud iuzfNaohhs'96 fuz wdldrfhka iSud iuzfNaoh ,n;a u ta mqoa.,hd ksus;a; o Wmpdr o hk folu ,enQ Wmpdr iudOsfhka hqla; iudys; is;a we;s mqoa.,fhl` f,i ie,fla'97 iSudiuzfNaoh ,nd.;a miqj Wmojd .kakd ,o ta ksus;a;u jv jvd;a fiajkh lr;au jrAOkh lr;au mqZM,a njg uy;a iajNdjhg m;alr;au ksrdhdifhka mGjs lisKfhys olajk ,o mrsos OHdkhl uQ,sl wjia:dj jQ wm!Kd wjia:dj olajd th oshqKq fjz'98 fuf;lska ta Ndjkdkqfhda.shd laf,aY mdCIsl mZCoapdx.hka m@ySK lrk ,o tfukau l`Y, mdCIsl mZCoapdx.hkaf.ka iukajs; jQ" ;@sjsO l,HdK iuzm;ska wkQk jQ yd oY ,CIKfhka hqla; jQ ffu;@S iy.; m@:u OHdkh 99 ,enq mqoa.,fhla fjz' fuz wdldrfhka uy;a fia |=Ialr;d jsZo b;d jer jEhuska Wmojd .kakd ,o ta m@:u OHdk ksus;a;u ;j |=rg;a fiajkh lruska jrAOkh lruska mqZM,a njg m;alruska wkq ms<sfj<ska iQ;@ msglfhys p;`Ial kHdfhka jsia;r flfrk mrsos oajs;Sh" ;D;Sh OHdkhkag o100 thu fjk;a f,ilska jsia;r lrf;d;a wkq ms<sfj<ska wNsOrAu msglfhys mZ[apl khHdfhka jsia;r flfrk mrsos oajs;Sh" ;D;Sh yd p;`F:s OHdkhkag o meusKSug yelshdjla we;s lr .kshs'101 fuys oS fhda.djprhd jsiska Wmojd .kakd ,o m@:u" OHdkdoSka w;`frka lsishuz OHdkhl isg ffu;@S is;ska tla osYdjla m;`rjd jdih lrhs' tfiau fojk" f;jk yd i;r jk osYd o Wv hg yd yria w; o hk ish,qu ia:dkhkays iEu w;skau irAj iuzmQrAK wdldrfhka yd irAj iudk f,i uqZM uy;a f,dalh jsmq, jQ uyoa.; jQ wm@udK jQ wffjr jQ wjHdmcAc jQ fu;a;d ixl,amh m@cdkkh jHdma; lr ta wkqj iajlSh prAhduh me;slv o Bg wkq.; lrjd .kshs'102 fulS jsl`nznK m@dma; iajNdjh ,efnkafka m@:u OHdkdoS jYfhka wm!Kdj Wmojd .kakd ,o mqoa.,hdguh' jsl`nznK kuz fuys oela jQ TOsfid fyda wfkdOsfid jYfhka mqoa., prAhdjg n,mEuz lsrSug yelshdjla ,efnk mrsoafoka fu;a;d ixl,amh m@cdkk jYfhka jHdma; lsrSuhs' TOsfidMrK ffu;@sh kuz tla tla osYd jYfhka iSud fjkalrf.k fu;a;d ixl,amh me;srjSuhs' 65
  • 36. l`i, Ou!hla yd fndaOs mdCIsl Ou!hla f,i fu;a;d ixl,amh isf;ys jrAOkh lsrSu msKsi W;aiyj;a lsrSu idrOu! ( Values ) yd iodpr ( Moral ) .`Khkaj,ska msrsmqka jSu f,i fmkajd osh yelsh' fuys oS idrOu! ( Values ) yd iodpdr ( Moral ) hk jpk foflys kshudrA:h meyeos,s lr.; hq;af;a ;@s msglh ;`< idrOu! yd iodpdr uQ<Ou! meyeos,s lr olajd we;af;a l`i, Ou! yd fndaOs mdCIsl Ou! f,i nejsks' idrOu! hkqfjka woyia jkafka huz lsis wd.ulg fyda ixialD;shlg iSudjk tu wd.ug fyda ixialD;shg wh;a idudcslhkaf.a fydZo hehs iuzu; yeisrSuz rgdjhs' iodpdrh hkafkka woyia jkqfha tfia wd.ul fyda ixialD;shlg iSud fkdjQ tfy;a fmd|= jsYajSh Ou!;djhla jYfhka yeufokdu talu;slju fydZo hehs ms<s.kakd ,o ksYaps; yd iuzu; yeisrSuz rgdj fjhs' fu;ek oS meyeos,s lr .; hq;` foa jkafka nq|= oyuska ms<snsUq jk fydZo hehs iuzu; yeisrSuz rgdj uska l`uk ldKavhg wh;a jkafkao hk ldrKhhs' nq|= oyuska ms<snsUq jk yeisrSuz rgdj ms<snZoj jspdr mQrAjlj i,ld n,f;d;a meusKsh yels ks.ukh jkqfha yqfola tu yeisrSuz rgdjka lsishuz wd.ulg fyda ixialD;shlg iSud fkdjk njhs' tu ksid tu yeisrSuz rgdjka iodpdrh hkakg jvd;a iuSm fjz' tfiau wd.usl ixorANhla ;`< idlpzPd lr we;s ksid tajd idrOu! f,i jsia;r lrkq ,enQj;a tys lsis|= jrola fkdue;' nq|= iufhka fmkakquz lrkq ,nk idrOu! fyj;a iodpdrd;aul yeisrSuz l`i, hk mofhka iy fndaOsmdCIsl Ou!;d f,i oyu ;`< jsia;r flfrA' fuz wkqj l`i, idrOu! fyda iodpdrd;aul yeisrSuz rgdj ksrEmKh lrk w;r nq|= oyuska fmkajk mru ksIaGdj jk fndaOsh fyj;a wjfndaOh lrd hk .ufkys oS tu wjfndaOh ,enSu msKsi jqjukd lrk lreKq fyj;a iq|=iqluz fndaOs mdCIsl Ou!;d f,i fmkajd oS ;sfnz' fu;a;d ixl,amfhys wka;rA.; jkakd jQ idrOu! yd iodpdrd;aul yeisrSuz rgdj l`i, Ou! yd fndaOs mdCIsl Ou! f,i fuys fmkajd oS ;sfnz' fu;a;d ixl,amh m@cdkk" wdfjzok" Z{dk jsNd.S" prAhd yd iudc jsoHd;aul hk mokuz my f.k ne,Q l, meyeos,s jkafka l`i, yd fndaOs mdCIsl Ou! hkafkka .efkk idrOu! yd iodpdrd;aul yeisrSuz fuz ;`< wka;rA.; njh' fu;a;d ixl,amfhys oefkk iajNdjh wOsl nejska tys wdfjzok moku fiiq mokuzj,g jvd jevsmqr olakg ,efnz hehs flfkl` fmkajd fohs' th l`i, yd fndaOs mdCIsl Ou!;d jYfhka i;r n@yau jsyrK uZ.ska ksrEmKh fj;ehs thg ksoiqka bosrsm;a lr;s' fuz w;r ;j flfkl` olajkafka fu;a;d ixl,amh uZ.ska wl`Y, uQ, ;`fkka oafjzI uQ<h hgm;a lr ouk nejska fuu ixl,amfhys m@cdkk moku fjk;a mokuz j,g jvd wOsl iajNdjfhka olakg ,efnk njhs' fu;a;d ixl,amh fya;` fldg f.k we;s lr.kakd fhdksfidaukisldrh jspdrmQj!l iajNdjh jeks lreKq l`i, yd fndaOs mdCIsl Ou! j,g ksoiqka jYfhka f.k yer olaj;s' fu;a;d ixl,amh prAhd;aul jYfhka wfkHdkH Wmldrh" iuZ.sh" us;@Fjh jeks lreKq j,ska fmdfydi;a nejska fuys prAhd moku jvd wOsl nj ;j;a wh f.k yer olaj;s' 66
  • 37. fuz ish,qu lreKq iudcuh jYfhka iuQyhla jYfhka iduQyslj lghq;` lsrSu msKsi jeo.;a jk nejska fuu ixl,amh iudcuh moku w;ska fjk;a mokulg jvd bosrsfhka isgsk nj ;j;a wh fmkajd fo;s' by; lS mokuz ish,a,u fkd wvqj ijsu;aj olakg ,enSuu fuys Z{dk jsNd.Sh mokfuys ijsu;aNdjh fmkajd fok lreKla f,i ;j;a fndfyda fokd iZoyka lr;s' fuz wkqj fmkajd osh yelafla l`i, yd fndaOs mdCIsl Ou!hla f,i fu;a;d ixl,amfhys .enzjk udkqIsl jgskdluhs' ish,qu l`i,hka ffu;@sh ;`< wka;rA.; l< yelafla ish,qu l`i,hka wF:!j;a l< yelafla ukqIH m@cdjla ;`< oS muKla jk nejsks' tfukau fndaOs mdCIsl Ou!hka o m@dfhda.slj wF:! iuzmkakNdjhg m;a lr .; yels jkafka o cSj m@cdjla wruqKq fldg ta cSj m@cdfjys hym; Wfoid fuu Ou!hkays .enzjk Wmfhda.S;d ,CIK u;` flfrk mrsos l@shd;aul l< yels jk ksid muKs' fndaOs hk jpkh ;`<g ksrAjdK Ou!h yd wfkl`;a wjfYaI l`i, Ou! ish,a,;a wka;rA.; l< yels fjhs' fndaOs hk jpkh iuZ. fhoS we;s ;`ka;rd fndaOsh fndaOsiFj hk jpk .;al< tys oelafjkafka ksrAjdKdOs.uh fyj;a nq|= iufhys js.@y jkakd jQ mru ksIaGdj yd tu ksIaGdj YdlaId;alrKh msKsi wkq.ukh lrkakd jQ huzlsis l@udkQl~, jevms,sfj<la hkqfjka wmg huzlsis m@udKsl woyila fuz ms<snZoj we;s lr.; yelsjkq we;' l`i, yd fndaOs mdCIsl Ou!hla f,i fu;a;d ixl,amfhys we;s Wmfhda.S;djh oelafjkqfha oS> ksldfha ilalmZ[ay iQ;@fhysh' tysos ila fojsZ|= nq|=r|=kaf.ka jsuid isgskqfha usksiqka fu;a;d ixl,amfhka hqla;j isgSu m@sh lrk uq;a Tjqkag tfia isgSug fkdyels jS we;s fya;`j ms<snojhs'103 tu mekhg nq|=r|=kaf.a ms<s;`r jkafka BrAIHd ud;aiH! hk ixfhdackhka fol fya;`fjka fuu fu;a;d ixl,amh ish,q iFjhka jsIfhys yg .ekSug ndOd we;slrjk njhs'104 B <Z.g nq|=r|=ka olajkqfha fuu BrAIHd ud;aiH! hk ixfhdack Ou! fol yg .ekSug fya;`jQ ksOdk jQ ldrKhhs' fuysoS BrAIHd ud;aiH! fol m@sh yd wm@sh i;aFjhka ksok fldg yg .kakd nj nq|=rcdKkajykafia jsiska Yl@hd yg myod fokq ,nk fial'105 fu;a;d ixl,amh yd ;s@ YsCIdj w;r mj;skakd jQ iuznJOfhys iajrEmh js.@y lr ne,Su uZ.ska ;@s YsCIdj flfrys fu;a;d ixl,amfhys Wmfhda.S;djh ms<snZoj meyeos,s ks.uhlg meusKsug mqMjk' fu;a;d ixl,amh m@cdkk moku" wdfjzok moku" prAhd moku" Z{dk jsNd.S moku yd iudcuh moku hk ia:r mylska iukajs;h' fuu ia:r mfika m@cdkk moku" wdfjzok moku yd prAhd moku hk ia:r ;`k l@shd;aul jkafka uQ,sl udkqIsl ixfjzok lafIa;@fhysh' fyj;a mqoa.,dNHka;r.;jh' b;srs ia:r fol jk Z{dk jsNd.S moku yd iudcuh moku hk ia:r Ydia;@Sh jYfhka ie,ls,a,g .kq ,nk tajdh' tfukau tlS ia:r fol iudc jsoHd;aul jYfhka jeo.;ah' fuu udkqIsl ia:r ;`k f,i ie,flk ia:rj,ska m@cdkk mokug wh;a ixl,amuh ksrEmKh olakg ,efnkqfha ;@s YsCIdfjka m@{d YsCIdfjysh' ;@s YsCIdfjka wdfjzok mokug wh;a ixl,amuh ksrEmKh olakg ,efnkqfha iudOs YsCIdfjysh' tfuka u ;@s YsCIdfjka prAhd mokug wh;a ixl,amuh ksrEmKh olakg ,efnkqfha iS, YsCIdfjysh' fuhg wu;r jYfhka Ydia;@Sh jYfhka ie,ls,a,g .kq ,nk b;srs 67