Peygamber Efendimizin Vahiy Katipleri

1. PEYGAMBER
EFENDİMİZİN
VAHİY KATİPLERİ
ERDEMLER
EĞİTİMİ
ORTAOKUL | 2

2. PEYGAMBER EFENDİMİZİN
VAHİY KATİPLERİ
PEYGAMBER EFENDİMİZİN VAHİY KATİPLERİ
İlgili Ayet:
-Tur dağına ve işlenmiş ince deri üzerine yazılmış kitaba yemin
ederim… (Tur 1, 2, 3)
İlgili Hadis:
-Resûlullah’ın, “Benim sözlerimi yazmayın, Kur’an’dan başka
benim sözlerimden bir şey yazan varsa onu imha etsin”
(Müslim, “Zühd”, 72)
(Başta hadis yazımının Kuran ile karışmasından endişe
duyduğu için söylemiştir.)
ERDEMLER
EĞİTİMİ
ORTAOKUL 2

3. PEYGAMBER EFENDİMİZİN
VAHİY KATİPLERİ
Vahiy katipleri Rasûlüllah (s.a.s)'e vahyedilen âyetleri yazanlar,
kaydedenlerdir.
Hz. Muhammed (s.a.s) İslâm'ın ilk günlerinden itibaren vahiy
kâtipleri ittihâz etmiş, inen âyetleri onlara yazdırmıştı. Vahiy
kâtipleri, Yüce Allah tarafından Hz. Muhammed (s.a.s) 'e indirilen
âyetleri bez parçaları, enli kürek kemikleri, deve kaburga kemikleri,
hurma dalları, ince beyaz taşlar ve hayvan derisi gibi şeylerin
üzerine yazıyorlardı. Tefsir usulü kaynaklarında verilen bilgilere
göre, Kur'ân'ın bir arada toplanması üç merhalede gerçekleşmiştir.
Kur'ân Hz. Muhammed (s.a.s)'in zamanında yazılmış, Hz. Ebu
Bekir'in zamanında bir araya toplanmış ve Hz. Osman'ın zamanında
da, kitap haline getirilerek çoğaltılmıştır. Zeyd b. Sabit, Kur'ân'ı Hz.
Muhammed (s.a.s)'in zamanında yazı ile kaydettiklerini haber
vermiştir.
Hz. Muhammed (s.a.s) ümmî (okuma yazması olmayan) bir
peygamber olduğu için, kendisine inen âyetleri okuma yazması
olan sahabeye yazdırmış ve vahyi yazan bu kâtiplerin sayısı kırka
kadar varmıştır. Mekke'de ilk vahiy kâtipliğini Abdullah b. Sa'd b.
Ebi Sarh, Medine de ise, Ubey b. Ka'b yapmıştır. Ondan sonra Zeyd
b. Sabit bu görevi devamlı sürdürmüştür.
Rasûlüllah (s.a.s)'in vahiy kâtipliğini yapan diğer bazı kişiler de
şunlardır: Ebu Bekir, Ömer b. el-Hattab, Ali b. Ebi Talib, Osman b.
Affan, Amr b. el-As, Muaviye, Şurahbil b. Hasene, Muğire b. Şu'be,
Muaz b. Cebel, Hanzele b. er-Rebi', Cehm b. es-Salt, Huseyn en-
Nemerî, Zubeyr b. el-Avvâm, Amir b. Fuheyre, Ebân b. Said,
Abdulah b. Erkâm, Said b. Kays, Abdullah b. Zeyd, Halid b. Velid,
Alâ b. el-Hadremî, Abdullah b. Revâha, Huzeyfe b. el-Yemân,
ERDEMLER
EĞİTİMİ
ORTAOKUL 2

4. PEYGAMBER EFENDİMİZİN
VAHİY KATİPLERİ
Muhammed b. el-Mesmele vs. (İbn Hacer el-Askalanî, Fethu'l-Barî
bi Şerhi Sahihi'i-Buharî, Bulak 1300, IX,18; Ahmed b. Ebi Ya kub,
Tarihu Ya'kûbî, Necef,1385, II, 64).
Hz. Muhammed (s.a.s) nâzil olan Kur'ân'ı vahiy kâtiplerine
yazdırarak muhafazasını sağlamıştır. Aynı zamanda Kur'an, ezber
yolu ile de muhafaza edilmiştir. Hz. Muhammed (s.a.s) her sene
ramazan ayında yazı ve ezber yolu ile tesbit edilen Kur'ân'ı Cebrâil
(a.s)'a arzederdi. Bu hususla ilgili olan bazı rivâyetler şöyledir:
"Cibril her sene peygamberle karşılıklı olarak Kur'ân'ı birbirlerine
arzederlerdi. Son senesinde ise, bu arz işi iki defa vaki olmuştur"
(Buharî, Fedâilu'l-Kur'ân, 7).
"Rasûlüllah (s.a.s) her sene ramazan ayında Kur'ân'ı Cibril (a.sa)'a
arzederdi" (Ahmed b. Hanbel, I, 231, 276).
İlgili Video:
"Vahiy Katibi" - Kitabımız Kur'an-ı Kerim
https://www.youtube.com/watch?v=WgA5CGHi8z0
ERDEMLER
EĞİTİMİ
ORTAOKUL 2

5. PEYGAMBER EFENDİMİZİN
VAHİY KATİPLERİ
Hikâye:
VAHİY KATİBİNİN EDEPSİZLİĞİ
Hz. Peygamber s.a.s.'in Hz. Osman'dan önce bir katibi vardı, vahyi
yazmağa çalışırdı. Hz. Peygamber s.a.s. kendisine inen ayetleri
okuyunca o hemen yazardı. Vahyin aydınlığı katibe vurunca gön-
lünde bazı hikmetler doğmaya başladı. Peygamber Efendimiz s.a.s.
de onun içine doğanları söylerdi.
Bundan dolayı o katip kendi kendisine:
- Peygamber ne söylüyorsa aynısı benim de gönlüme doğuyor,
demeye başladı.
Bundan dolayı yoldan çıktı. Hem katiplikten ayrıldı, hem dinden.
Kinlenip Hz. Peygamber s.a.s.'e ve dine düşman oldu. Hz.
Peygamber s.a.s.:
- Nur senden idiyse niçin şimdi kapkara kesildin, dedi, Eğer Hak
ırmağının kaynağı olsaydın böyle bir kara suyun yolunu açmazdın.
Katip, insanlar için şerefinin ayaklar altında çiğnenmemesi için
ağzını kapadı, sustu, içten içe yanıp yakılıyor, fakat tövbe de
etmiyordu.
Allah, ar ve hayayı görünmez bir bağ yapmıştır. Nice kişiler onlarla
bağlıdır. Nice kâfirler vardır ki, din sevdasındadırlar. Onun için Hak
Teala, "Onların boyunlarına demir halkalar taktık, başlarını yukarı
kaldırmışlardır, indirmezler" buyurmuştur. O kibirleri gizli bir
zincirdir.
Değerlendirme Soruları:
1. Medinede ilk vahiy katibi kimdir?
2. Mekkede ilk vahiy katibi kimdir?
3. Vahiy katipleri ayetleri nelerin üzerine yazıyordu?
ERDEMLER
EĞİTİMİ
ORTAOKUL 2

6. ERDEMLER
EĞİTİMİ
ORTAOKUL | 2